FUSIE EN SPLITSING. I. Vennootschapsrechtelijke en revisorale aspecten. Deel 1.2 : Wetteksten, normen en schema's

Transcriptie

1 FUSIE EN SPLITSING I. Vennootschapsrechtelijke en revisorale aspecten Deel 1.2 : Wetteksten, normen en schema's 22/10/2010

2 Inhoudsopgave 1. Fusie door overneming..., Wettelijke bepalingen Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening ofvan failliet verklaarde vennootschappen Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing... ~ Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid Nietigheid van de fusie of splitsing..., Schema's Documenten Fusievoorstel Fusieversfag Controleverslag..., Timing Fusievoorstel Fusieverslag Controleverslag.~ Normen... ~ Inleidirig...:...: Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht..... ~ Deontologische aspecten.: Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag... ~ Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden...'" Analyse van de ruitverhouding Oordeel over de andere inlichtingen..._ Conclusie van het verslag Datum van het verslag Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap Wettelijke bepalingen Gemeenschappefijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen... ~ Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing... 37

3 Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid Nietigheid van de fusie of splitsing Schema's Documenten Fusievoorstel Fusieverslag Controleverslag Timing... ~..., Fusievoorstel...., Fusieverslag Controleverslag Normen Inleiding..., Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma , Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag Met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen of geruisloze fusie Wettelijke bepalingen Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid Nietigheid van de fusie of splitsing Schema's Documenten Fusievoorstel Fusieverslag Controleverslag Timing... 54

4 Fusievoorstel Fusieverslag Controleverslag Normen Inleiding Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden t Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma... ~ Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie...: Beoorde1ing van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oor~el over d~ andere inlichtingen Con~usie v~n het verslag ~6.3.6.,.Datum va,n het verslag SplltsJng door ovememing,."... :.~.._... ~~...:... ~ : 4;1.. Wettelijke. bepalingen... ~~.,.: ". ~... ~ GemeenschappeliJke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid Nietigheid van de fusie of splitsing... ~ Schema's Documenten Splitsingsvoorstel Splitsingsverslag Controleverslag Timing Sptitsingsvoorstel Splitsingsverslag Controleverslag Normen inleiding Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht Deontotogische aspecten Controlewerkzaamheden...,... 68

5 Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden..., Analyse ~n de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag Splitsing door oprichting van een nieuwe vennootschap : 1. Wettelijke bepaungen Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen...; RechtsgeVOlgen van fusie en splitsing Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid... ~...: Nietigheid van de fusie of splitsing Schema's Documenten Splitsingsvoorstel Splitsingsverslag ' Controleverslag Timing... n Splitsingsvoorstel Splitsingsverslag...: Verslag commissaris. revisor of accountant Normen Inleiding ToepaSSingsgebied... ~ Voorwerp van de opdrachl Deontologische aspecten...: Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden... 78

6 Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag Gemengde splitsing Wettelijke bepalingen Partiële splitsing Wettelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen...' Rechtsgevolgen van fusie en splitsing TegenwerpeliJkheid van de fusie of splitsing Zekerheidsstelling Aansprakelijkheid Nietigheid van de fusie of splitsing Schema s Documenten Splitsingsvoorstel SpJitsingsverslag Controleverslag TIming..., Splitsingsvoorstel..., ~ Splitsingsverslag... ~ Controleverslag Normen Inleiding...: Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht DeontologisChe aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van hef aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag...; Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het versfag Fusies «à I'anglaise)} (ISR. Jaarverslag, 1998, p ) Inbreng van een bedrijfstak (IBR, Jaarverslag, 1996) Boekhoudkundige continuïteit en fiscale neutraliteit (ISR. Jaarverslag, 2001 ) Fiscaal certificaat... 90

7 8.5. Verslagen op te maken in geval van fusie tussen twee vennootschappen die dezelfde commissaris hebben (IBR, Jaarverslag, 2001) Omzetting van juridische vorm naar aanleiding van een fusie (IBR, Jaarverslag, 1998) Inbreng ten gevolge van een splitsing Stopzetting van de functie van commissaris van de overgenomen vennootschap (ISR, Jaarverslag, 1993) Commissie bijzondere opdrachten ( ISR. Jaarverslag, 2005)...: Fusies en splitsingen Bijzondere opdrachten en ISA's Taalgebruik in de verslagen en de werkdocumenten Juridische advîezen Boekhoudkundige retroactiviteit in geval van fusie door overneming Deontologie... ~ Verplichtingen van de commissaris ten opzichte van de ondernemingsraad na een gedeeltelijke splitsing... ~ Commissie bijzondere opdrachten (IBR, Jaarverslag, 2006) Nieuwe opdrachten voor de accountant en de bedrijfsrevisor in het kader van de Europese regelgeving: Europese vennootschap en grensoverschrijdende fusie Taalgebruik in de verslagen en de werkdocumenten

8 1 11. Fusie door overneming 1.1. Wettelijke bepalingen Artikel 671 Fusie door overneming is de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van één of meer vennootschappen, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening op een andere vennootschap overgàat tegen uîtreiking van aandelen in de verkrijgende vennootschap aan de vennoten van de ontbonden vennootschap of vennootschappen, eventueel met een opleg in geld die niet meer mag bedragen dan een tiende van de nominale waarde of, bij gebreke van een nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen. Artikel Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap, een commanditaire vennootschap. of een vennootschap onder finna kan een andere vennootschap alleen dan overnemen, wanneer de vennoten van de andere vennootschap voldoen aan de vereisten voor de verkrijging van de hoedanigheid van vennoot in de overnemende vennootschap.. 2 In een coöperatieve vennootschap kan iedere vennoot te aijen tijde in de loop van het boekjaar uittreden vanaf de bijeenroeping van een algemene vergadering die moet besluiten over de fusie van de vennootschap met een overnemende vennootschap die een andere rechtsvorm heeft, zonder dat hij aan enige andere voorwaarde moet voldoen, en niettegenstaande enige andersluidende bepaling in de statuten. Van de uittreding wordt aan de vennootschap kennis gegeven bij een aangetekende brief, die uiterlijk vijf dagen voor de datum van de vergadering ter post is afgegeven. Zij heeft enkel gevolg als het voorstel tot fusie wordt aangenomen. In de oproepingsbrief wordt de tekst van deze paragraaf. eerste en tweede lid, opgenomen Artikel Onder voorbehoud van strengere bepalingen in de statuten en onverminderd de bijzondere bepalingen van dit artikel, moet tot fusie van een vennootschap besloten worden door de algemene vergadering overeenkomstig de volgende regels van aanwezigheid en meerderheid: 1 0 De aanwezigen moeten ten minste de helft van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen. Is deze voorwaarde niet vervuld, dan is een nieuwe bijeenroeping nodig. Opdat de tweede vergadering op geldige wijze kan beraadslagen en besluiten, is het voldoende dat enig deel van het kapitaal er vertegenwoordigd is; 2 0 a) een voorstel tot fusie is alleen dan aangenomen, wanneer het ten minste drie vierde van de stemmen heeft verkregen;

9 2 b) in de gewone commanditaire en in de coöperatieve vennootschappen is het stemrecht van de vennoten evenredig aan hun aandeel in het vennootschapsvermogen en wordt het. aanwezigheidsquorum berekend naar verhouding van dat vermogen. 2 Artike[ 582 is niet van toepassing. 3 Indien er verschillende soorten aandelen of effecten bestaan die het in de statuten vastgestelde kapitaal al of niet vertegenwoordigen en de fusie aanleiding geeft tot wijziging van hun respectieve rechten, is àrtikel 560, vierde lid, van overeenkomstige toepassing. 4 De instemming van alle vennoten is vereist 1 0 in de overnemende of over te nemen vennootschappen die vennootschappen onder firma zijn; 2 in de over te nemen vennootschappen wanneer de overnemende vennootschap de rechtsvorm heeft aangenomen van: a) een vennootschap onder firma; b) een gewone commanditaire vennootschap; c) een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid. In de in het eerste lid bedoelde gevallen is de eenparige instemming vereist van de houders van aandelen die het kapitaal van de vennootschap niet vertegenwoordigen, zo die er zijn. 5 In de gewone commanditaire vennootscttappen en in de commanditaire vennootschappen op aandelen is bovendien de instemming van alle beherende vennoten vereist Artikel 700 In elke vennootschap die de fusie aangaat worden de notulen van de algemene vergadering waarin tot de fusie wordt besloten op straffe van nietigheid opgesteld bij authentieke akte. In de akte wordt de conclusie opgenomen van het in artikel 695 bedoelde verslag. De notaris moet na onderzoek hel bestaan en zowel de interne als de externe wettigheid bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootsohap waarbij hij optreedt, gehouden is. Artikel 701 Onmiddellijk na het besluit tot fusie worden de eventuele wijzigingen van de statuten van de overnemende vennootschap, met inbegrip van de bepalingen totwijziging van haar doel, vastgesteld volgens de regels van aanwezigheid en meerderheid door dit wetboek vereist. Geschiedt zulks niet, dan blijft het besluit tot fusie zonder gevolg. De fusie is voltrokken zodra de betrokken vennootschappen daartoe overeenstemmende besluiten hebben genomen.

10 3 Artike/702 Met inachtneming van de in het tweede en het derde lid bepaalde regels, worden de akten houdende vaststelling van de besluiten tot fusie genomen door de overnemende en de overgenomen vennootschap neergelegd en bij ulttrekstel bekendgemaakt, in overeenstemming met artikel 74 en, in voorkomend geval, worden de akten tot wijziging van de statuten van de overnemende vennootschap neergelegd en bekendgemaakt. overeenkomstig artikel 74. Zij worden gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging van de akte houdende vaststelling van het besluit tot fusie dat door de laatst gehouden algemene vergadering is genomen. De overnemende vennootschap kan zelf de forma[jteiten inzake openbaarmaking betreffende de overgenomen vennootschappen verrichten. Artike/703 1 Tenzij de betrokken vennootschappen anders hebben besloten, worden de aandelen die door de overnemende vennootschap in ruil voor de overgenomen vermogens zijn uitgegeven, onder de vennoten van de overgenomen vennootschappen verdeeld door en onder de verantwoordelijkheid van de organen die op het ogenblik van de fusie met het bestuur van die vennootschappen belast waren. ' Deze organen zorgen zo nodig voor de bijwerking van de registers van de aandelen op naam of andere aandelenregisters. De kosten van deze verrichtingen komen ten laste van de ovememende vennootschap. 2 Er vindt geen omwisseling plaats van aandelen van de overnemende vennootschap tegen aandelen van de overgenomen vennootschap die worden gehouden: 1 0 door de overnemende vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt; of 2 door de overgenomen vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt. Artikel 704 De jaarrekening van de overgenomen vennootschap over het tijdvak begrepen tussen de datum van de jaarafsluiting van het laatste boekjaar waarvoor de rekeningen zijn goedgekeurd en de in artikel 693, 2, 5"', bedoelde datum, wordt door het bestuursorgaan van die vennootschap opgemaakt overeenkomstig de bepalingen van dit wetboek die op haar toepasselijk zijn. Zij wordt onderworpen aan de goedkeuring van de algemene vergadering van de overnemende vennootschap volgens de regels die voor deze laatste met betrekking tot de jaarrekening gelden. Onverminderd artikel 687, beslist de algemene vergadering van de overnemende venno<?tschap over het verlenen van kwijting aan de bestuurs- en toezichtorganen van de overgenomen vennootschap.

11 Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verkraarde vennootschappen Artikel 681 Fusie of splitsing kan ook plaatsvinden wanneer één of meer van de vennootschappen waarvan het vermogen zal overgaan, in vereffening zijn of in staat van faillissement verkeren, mits zij nog geen begin hebben gemaakt met de uitkering van hun vermogen aan hun vennoten. In dat geval worden alle taken die krachtens deze titel rusten op het orgaan dat belast is met het bestuur van de vennootschap die in vereffening is of zich in staat van faillissement bevindt, vervuld door de vereffenaars of door de curatoren Rect:rtsgevolgen van fusie en splitsing Artikel " t.. ~., "- '.'- Oe fusie{)f~ptitsing- h.eeft van. B3cl1tswege en gelijktijdig de vo(g~nde rechtsgevolgen 1 0 in afwijking van artikel houden de ontbonden vennootschappen op te bestaan; evenwel worden voor de toepassing van de artikelen 178, 688 en 689 de ontbonden vennootschappen geacht te bestaan gedurende de in artikel 198, 2, bepaalde termijn van zes maanden en, zo een vordering tot nietigverklaring wordt ingesteld. voor de duur van het geding tot op het ogenb1ik waarop over die vordering tot nietigverklaring uitspraak is gedaan bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing; 2 0 de vennoten van de ontbonden vennootschappen worden vennoten van de verkrijgende vennootschappen. in voorkomend geval, overeenkomstig de in het spiitsingsvoorstel vermelde verdeling; 3 het gehele vermogen van iedere ontbonden vennootschap, zowel rechten als verplichtingen, gaat over op de verkrijgende vennootschappen, in voorkomend geval, overeenkomstig de verdeling volgens het splitsingsvoorstel en met inachtneming van de artikelen 729 en 744. Het 2 0 van het eerste lid is echter niet van toepassing bij met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen.

12 Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Artike/683 De fusîe of splitsing kan aan derden slechts worden tegengeworpen volgens het bepaalde bij artikel 76. De akten bedoeld in artikel 1 van de wet van 16 december 1851 tot herziening van de rechtsregeling der hypotheken en de akten bedoeld in de hoofdstukken 11 en 111 van titel I, boek n, van het Wetboek van koophandel en in artikel 272 van boek 11 van hetzelfde wetboek, kunnen aan derden slechts worden" tegengeworpen volgens het bepaalde bij de bijzondere wetten ter zake. Daartoe moeten de notulen van de algeméne vergaderingen van alle vennootschappen die tot de fusie of splitsing hebben besloten, overgeschreven of ingeschreven worden. De overdracht van rechten van intellectuele en industriële eigendom kunnen aan derden slechts worden tegengeworpen onder de voo"rwaarden bepaald bij de bijzondere wetten welke die verrichtingen beheersen ZekerheidssteHing Artikel Uiterlijk binnen twee maanden na de bekendmaking in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van de akten houdende vaststeulng van de fusie of splitsing, kunnen de schuldeisers van elke vennootschap die deelneemt aan de fusie of splitsing wier vordering ontstaan is vóór die bekendmaking en nog niet is vervallen, zekerheid eisen niettegenstaande enig hiermee strijdig beding. De verkrijgende vennootschap waaraan deze schuldvordering is toegescheiden, en, in voorkomend geval, de ontbonden vennootschap, kunnen elk deze rechtsvordering afweren door de schuldvordering te voldoen tegen haar waarde, na aftrek van het disconto. " Indien geen overeenstemmîng wordt bereikt of indien de schuldeiser geen voldoening heeft gekregen, wordt het geschil door de meest gerede partij voorgelegd aan de voorzitter van de rechtbank van koophandel van het gebied waarbinnen de schuldplichtige vennootschap haar zetel heeft. De rechtspleging wordt ingeleid en behandeld zoals in kort geding; hetzelfde geldt voor de tenuitvoerlegging van de gewezen beslissing. Onverminderd de rechten in de zaak zelve bepaalt de voorzitter de zekerheid die de vennootschap moet stellen ende termijn waarbinnen zulks moet geschieden, tenzij hij beslist dat geen zekerheid behoeft te worden gesteld gelet op de waarborgen en voorrechten waarover de schuldeiser beschikt of op de gegoedheid van de verkrijgende vennootschap. Indien de zekerheid niet binnen de bepaalde termijn Îs gesteld, wordt de schuldvordering onverwijld opeisbaar. In dit geval zijn bij splitsing de verkrijgende vennootschappen hoofdelijk gehouden tot nakomîng van deze verbintenis.

13 6 2 Paragraaf 1 is niet van toepassing bij fusie van financiële instellingen die aan de. controle van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen onderworpen zijn Aansprakelijkheid Artikel Indien de ontbonden vennootschap een vennootschap onder firma is, een gewone commanditaire vennootschap of een commanditaire vennootschap op aandelen, of een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid, blijven de vennoten onder firma en de beherende vennoten of de leden van de coöperatieve vennootschap jegens derden hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen van de ontbonden vennootschap ontstaan vóór het tijdstip vanaf hetwelk de akte van fusie of split~in9 volgens het bepaalde bij artikel 76, aan derden kan worden tegengeworpen: 2 Indien de verkrijgende vennootschap een vennootschap onder firma is, een gewone commanditaire vennootschap of een commanditaire vennootschap op aandelen. of een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid. blijven de vennoten onder firma en de beherende vennoten of de leden van de coöperatieve vennootschap jegens derden hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen van de ontbonden vennootschap r;iie zijn ontstaan, naargelang het gev~l, vóór de fusie of vóór de splitsing en die, in dit laatste geval, overeenkomstig het splitsingsvoorstel en de artikelen 729, 2, en 744, 2, op deze verkrijgende vennootschap zijn overgegaan. Zij kunnen echter van deze aansprakelijkheid worden ontheven op grond van een uitdrukkelijke bepaling die in het fusie- of splitsingsvoorstef en in de akte van fusie of splitsing is opgenomen, en die volgens het bepaalde bij artikel 76 aan derden kan worden tegengeworpen. Artl'ke/686 Bij splitsing blijven de verkrijgende vennootschappen hoofdelijk gehouden tot betaling van de zekere en opeisbare schulden die bestaan op de dag dat de akten houdende vaststelling van het besluit tot deelneming aan de splitsing in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad worden bekendgemaakt en die overgaan op een andere vennootschap die door de splitsing tot stand is gekomen. Voornoemde aansprakelijkheid geldt uitsluitend voor het netlo-actief dat aan ieder van die vennootschappen wordt toegekend. Arlike/687 Iedere vennoot van een ontbonden vennootschap kan legen de bestuurders of zaakvoerders van die vennootschap een aansprakelijkheidsvordering instellen voor de vergoeding van de schade die hij heeft geleden ten gevolge van een bij de voorbereiding en de totstandkoming van de fusie of de splitsing begane fout.

14 7 Iedere vennoot van een ontbonden vennootschap kan insgelijks tegen de commissaris, de bedrijfsrevisor of de externe accountant die het in de artikelen 695, 708, 731 en 746 bedoelde verslag heeft opgesteld. een aansprakelijkheidsvordering instellen voor de schade die hij heeft geleden ten gevolge van een fout die deze bij het vervullen van zijn taak heeft begaan. Dit artikel is echter niet van toepassing bij met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen Nietigheid van de fusie of splitsing Artikel 688 De rechtbank van koophandel spreekt op verzoek van een belanghebbende de nietigheid uit van een fusie of splitsing wanneer de opleg in geld meer bedraagt dan een tiende van de nominale waarde of bij gebreke van een nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen. Indien de nietigverklaring afbreuk kan doen aan rechten die een derde te goeder trouw jegens de verkrijgende vennootschap heeft verkregen, kán de rechtbank verklaren dat de nietigheid ten opzichte van die rechten geen gevolg heeft, onverminderd het recht op schadevergoeding van de eiser. indie!1 daartoe grond bestaat. Arlike/689 De rechtbank van koophandel kan, op verzoek van een belanghebbende, de nietigheid van de fusie of splitsing uitspreken indien de besluiten van de algemene vergaderingen die de fusie of splitsing hebben goedgekeurd niet bij authentieke akte zijn vastgesteld of indien die besluiten werden genomen terwijl de door dit boek voorgeschreven verslagen van het bestuursorgaan, de commissaris, de bedrijfsrevisor of de externe accountant ontbreken. Wanneer herstel van het gebrek dat tot de vernietiging van de fusie of splitsing kan leiden mogelijk is, verleent de bevoegde rechter daartoe aan de betrokken vennootschappen een tennijn om de toestand te regulariseren. Artikel 690 De rechterlijke beslissing waarbij de nietigheid van een fusie of splitsing door oprichting wordt uitgesproken, verklaart eveneens de nieuwe vennootschappen nietig.

15 8 Artikel 691 Het uittreksel uit de in kracht van gewijsde gegane of bij voorraad uitvoerbare rechterlijke beslissing waarbij de nietigheid van een fusie of van een splitsing van een vennootschap wordt uitgesproken, alsook het uittreksel uit de rechterlijke beslissing waarbij het voornoemde bij voorraad uitvoerbare vonnis wordt tenietgedaan, worden neergelegd en bekendgemaakt overeenkomstig artikel 74_ Dat uittreksel vermeldt: 1 0 de naam van elk van de vennootschappen die aan de fusie of de splitsing hebben deelgenomen; 2 de datum van de beslissing en de rechter die ze heeft gewezen; 3 0 in voorkomend geval, de naam, de voomamenen het adres van de vereffenaars; ingeval de vereffenaar een rechtspersoon is, bevat het uittreksel de aanwijzing of de wijziging van de aanwijzing van de natuurlijke persoon die deze vertegenwoordigt voor de uitoefening van de bevoegdheden van de vereffening. Arlikel692 De nietigheid doet op zichzelf geen afbreuk aan de geldigheid van de verbintenissen die ten laste of ten gunste van de verkrijgende vennootschappen zijn ontstaan tussen. de dag waarop de fusie of splitsing overeenkomstig artikel 701, tweede lid, of artikel 738, tweede lid, is voltrokken en de dag van de bekendmaking van de beslissing waarbij de nietigheid van de fusie of splitsing wordt uitgesproken. : De vennootschappen die aan de fusie of splitsing hebben deelgenomen, zijn hoofdelijk. aansprakelijk voor zodanige verbintenissen die ten laste van de verkrijgende vennootschappen zijn ontstaan.

16 Schema's Aandeelhouders A' A" Am Aandelenruil obv ruilvoet Volledig vermogen Aandeelhouders B' BH B'" Overgenomen (ontbonden) Vennootschap A Overnemende Vennootschap B Aandelenruil obv ruilvoet Aandelenruil obv ruilvoet Aandeelhouders A' AU A... Volledjg vermogen Aandeelhouders S' Su BJU Volledig vermogen Aandeelhouders C' C" ejrt Overgenomen (ontbonden) Vennootschap A Overnemende Vennootschap 8 Overgenomen (ontbonden) Vennootschap C

17 Documenten Fusievoorstel Artikel 693 De bestuursorganen van de te fuseren vennootschappen stellen bij authentieke of bij onderhandse akte een fusievoorstel op. In het fusievoorslel worden ten minste vermeld: 1 de rechtsvorm, de naam, het doel en de zetel van de te fuseren vennootschappen: 2 de ruilverhouding van de aandelen en, in voorkomend geval, het bedrag van de opleg; 3 de wijze waarop de aandelen in de overnemende vennootschap worden uitgereikt; 4 de datum vanaf welke deze aandelen recht geven te delen in de winst, alsmede elke bijzondere regeling betreffende dit recht; 5 de datum vanaf welke de handelingen van de over te nemen vennootschap boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van de overnemende vennootschap;, 6 de rechten die de overnemende vennootschap toekent aan de vennoten van de. over te nemen vennootschappen. die bijzondere rechten hebben, alsook aan de houders van andere effecten dan aandelen, of de jegens hen voorgestelde maatregelen; r de bezoldiging die wordt toegekend aan de commissarissen, de bedrijfsrevisoren of de externe accountants voor het opstellen van het in artikel 695 bedoelde verslag; 8 ieder bijzonder voordeel toegekend aan de leden van de bestuursorganen van de te fuseren vennootschappen. Het fusievoorstel moet door elke vennootschap die bij de fusie betrokken is uiterlijk zes weken voor de algemene vergadering die over de fusie moet besluiten, ter griffie van de rechtbank van koophandel worden neergelegd Fusieverslag Artike/694 In elke vennootschap stelt het bestuursorgaan een omstandig schriftelijk verslag op waarin de stand van het vermogen van de te fuseren vennootschappen wordt uiteengezet en waarin tevens uit een juridisch en economisch oogpunt worden toegelicht en verantwoord: de wenselijkheid van de fusie, de voorwaarden en de wijze waarop ze zal geschieden en de gevolgen ervan, de methoden volgens welke de ruilverhouding van de aandelen is vastgesteld, het betrekkelijk gewicht dat aan deze methoden wordt gehecht, de waardering waartoe elke methode komt, de I --~~~ ~ ~-- -~-.~

18 11 moeilijkheden die zich eventueel hebben voorgedaan en de voorgestelde ruilverhouding Controleverslag Arlikel695 In elke vennootschap wordt een schriftelijk verslag over het fusievoorstel opgesteld hetzij dqor de commissaris, hetzij, wanneer er geen commissaris is, door een bedrijfsrevisor of door een externe accountant, die de bestuurders of de zaakvoerders hebben aangewezen. De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of accountant moet inzonderheid verklaren of de ruilverhouding naar zijn mening al dan niet redelijk is. In deze verklaring moet ten minste worden aangegeven: 1" volgens welke methoden de voorgestelde ruilverhouding is vastgesteld; 2" of deze methoden in het gegeven geval passen en tot welke waardering elke gebruikte methode leidt; tevens moet een oordeel worden gegeven over het betrekkelijke gewicht dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan.deze methoden is gehecht In het verslag' wordt:m- oovendien de bijzondere moeilijkhed~n vermeld die er eventu~ pij dewaqrcf~rin~fzijn gew~t.. ~De oomrhi$sans.:,de ~ngë~zetl bedrijfsrevisor ef accountant kan ter plaatse inzage -nemen V?n.á/le d~ument~dj.~ dienstig zijn voor de vervuuing van zijn taak. Zij zijn gerechfrgdvan dè vennoötschappen' die bij de fusie betrokken zijn, te verlangen dat hun alle ophelderingen en inlichtingen worden verstrekt. Zij zijn tevens gerechtigd alle controles te verrichten die zij nodig achten.. Wanneer het verslag betrekking heeft op een overnemende vennootschap die de rechtsvorm heeft van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, van een Europese vennootschap. van een Europese coöperatieve vennootschap of van een naamloze vennootschap, zijn de artikelen 313, 423 of 602 niet van toepassing. Artike/696 De bestuursorganen van alle bij de fusie betrokken vennootschappen moeten hun eigen algemene vergadering, alsmede de bestuursorganen van alle andere bij de fusie betrokken vennootschappen op de hoogte stellen van elke belangrijke wijziging die zich in de activa en de passiva van het vermogen heeft voorgedaan tussen de datum van opstelling van het fusievoorstel en de datum van de laatste algemene vergadering die tot de fusie besluit. De aldus geïnformeerde bestuursorganen brengen hun algemene vergaderingen op de hoogte van de ontvangen informatie.

19 Timing - 6 maand +6 weken -3 maand +6we1<en (1 ) XO (2) X1 (1) laatste jaarrekening (art. 697en 710 W.venn) (2) Indien JR > 6 mnd: Tussentijdse staat (art. 697 en 710 W. Verm.) to.v fusievoorstel Onderhandeling.> fusievoorstel door bestuursorganen ( art. 693 en 706 W.Venn.) -6weken -, maand A.V (3) 15/05IX1 (4) 3OJ051X1 30f06IX1 { (3) Uiterste datum opmaak en neerlegging fusievoorstellen Griffie (art. 693 W. Venn ) AanstelrlnQ beroepsbeoefenaar Opmaak bestuursverslagejl... contro1everslagen (4) Uiterste datum opmaak verlag bestuursorgaan en controleverslag en uiterste datum verspreiden aan de aandeelhouders op naam en neerlegging op de maatschappelijke zetel van het fusievoorstel. verslag bestuursorgaan en controle verslagen (art 697 W.Venn.) Recht kennisneming JR over laatste 3 bj en jaarverslagen laatste 3 bi (5) A.V van elke vennootschap voor nolarus -> beslissing fusie (art 699 en 700 W. Venn.) + statutenwijziging van de overnemende Vennootschap (art 701 en 714 W. Venn.) + 15 dagen + 2 maand na bekendmaking (6) 15107/x1 (7) 30f08lx1 (6) Neerlegging Griffie (art. 702 W. Venn): Fusie- en controleverslag,ln praktijk aangehecht aan notariële akte Publicatie van de akten houdende vaststelling van de besluiten tot fusie [Inbegrepen besluit contro!everslag) (7) Lrlterste datum voor eisen van de zekerheid door schuldeisers (art. 684 W. Venn.): Teil laatste 2 maand na datum van bekendmaking van de fusie of regularisatie ervan. +6maandna bekendmaking (8} 31/121X1 (8) Uiterste datum instellen nietigheidvordering (ten laa.tste 6 mnd na datum van bekendmaking fusie of regularisatie ervan) ( art W. Venn.)

20 Fusievoorste' Het fusievoorslel moet neergelegd worden op de maatschappelijke zetel 1 maand voor de Algemene Vergadering en dit volgens artikel 697 van het W. Venn. Op de griffie van de rechtbank van koophandel dient het fusievoorstel te worden neergelegd 6 weken voor de algemene vergadering (art. 693 W. Venn.) Fusieverslag Het fusieverslag dient eveneens 1 maand voor de algemene vergadering te worden neergeld op de maatschappelijke zetel (art. 697 W. Venn.). Het fusieverslag dient 15 dagen na de algemene vergadering neergelegd te worden op de griffie van de rechtbank van koophandel (art. 702 W. Venn.)

21 Controleverslag Het controleverslag dient 1 maánd voor de algemene vergadering op de maatschappelijke zetel neergelegd te worden en dit volgens artikel 697 van het W. Venn.. Net zoals het fusieverslag dient het controleverslag 15 dagen na de algemene vergadering neergelegd te worden op de griffie van de rechtbank van koophandel en dit volgens artikel 702 van het W. Venn.. De akte houdende de besluiten tot fusie dienen 15 dagen na de Algemene vergadering gepubliceerd te zijn in het Belgisch staatblad. Artikel In elke vennootschap worden het fusievoorstel en de verslagen bedoeld in de artikelen 694 en 695, alsmede de mogelijkheid voor de vennoten om de genoemde stukken kosteloos te verkrijgen, vermeld in de agenda van de algemene vergadering die zich over het fusievoorstel moet uitspreken. Aan de houders van aandelen op naam wordt uiterlijk een maand voor de algemene vergadering een afschrift ervan toegezonden. Er wordt ook onverwijld een afschrift gezonden aan diegenen die de formaliteiten hebben vervuld, door de statuten voorgeschreven om tot de vergadering te worden toegelaten.. Wanneer het evenwel gaat om een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid J moeten het voorstel en de verslagen bedoeld in het eerste lid, niet aan de vennoten worden overgezonden overeenkomstig het tweede en het derde lid. (n dat geval heeft iedere vennoot overeenkomstig 2 het recht om uiterlijk een maand vóór de algemene vergadering op de zetel van de vennootschap van voornoemde stukken kennis te nemen en kan hij overeenkomstig 3 binnen dezelfde termijn een afschrift ervan verkrijgen. 2 Iedere vennoot heeft tevens het recht uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over het fusievoorstel moet besluiten, in de zetel van de vennootschap kennis te nemen van de volgende stukken: 1" het fusievoorstel; 2 de in de artikelen 694 en 695 bedoelde verslagen; 3 0 de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de fusie betrokken is; 4 wat de naamloze vennootschappen betreft, de commanditaire vennootschappen op aandelen, de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. de Europese vennootschappen, de Europese coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. de verslagen van de bestuurders, van de leden van de directieraad, van de leden van de raad van toezicht of van de zaakvoerders en de verslagen van de commissarissen over de laatste drie boekjaren;, 5 indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het fusievoorstel is afgesloten :

22 15 tussentijdse cijfers omtrent de stand van het vermogen die niet meer dan drie maanden voor de datum van dat voorstel zijn vastgesteld en die overeenkomstig het tweede tot het vierde lid zijn opgesteld. Deze tussentijdse cijfers worden opgemaakt volgens dezelfde methoden en dezelfde opstelling als de laatste jaarrekening. Een nieuwe inventaris moet echter niet worden opgemaakt De wijzigingen van de in de laatste balans voorkomende waarderingen kunnen beperkt zijn tot de wijzigingen die voortvloeien uit de verrichte boekingen. Rekening moet echter worden gehouden met tussentijdse afschrijvingen en voorzieningen, alsmede met belangrijke WIjzigingen van de waarden die niet uit de boeken blijken. 3 Iedere vennoot kan op zijn verzoek kosteloos een volledig of desgewenst gedeeltelijk afschrift verkrijgen van de in 2 bedoelde stukken, met uitzondering. van die welke hem overeenkomstig 1 zijn toegezonden. Arlike/702 Met inachtneming van de in het tweede en het derde lid bepaalde regels, worden de akten houdende vaststelling. van de besluiten tot fusie genomen door de overnemende en de overgenomen vennootschap neergelegd en bij uittrekstel bekendgemaakt, overeenkomstig artikel 74 en, in vool1<omend 'geval, worden de akten tot wijziging van de statuten van de overnemende vennootschap neergelegd en bekendgemaakt, overeenkomstig artikel 74.. Zij worden gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging vad de akte houdende vaststelling van het besluit tot fusie dat door de laatst gehouden algemene vergadering is genomen. De overnemende vennootschap kan zelf de formaliteiten inzake openbaarmaking betreffende de overgenomen vennootschappen verrichten

23 Normen Inleiding Toepassingsgebied Onderhavige nonnen zijn van toepassing op de fusie- en splitsingsverrichtingen van handelsvennootschappen of van vennootschappen die de rechtsvorm van een handelsvennootschap hebben aangenomen, alsook op de ermee gelijkgestelde verrichtingen, bedoeld in Boek XI W. Venn. betreffende de hèrstructurering van vennootschappen. De verrichtingen die hierboven bedoeld worden zijn de fusie door overneming en de fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap. alsook de splitsing door overneming, de splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen of door combinatie van deze twee methoden. Geen tussenkomst van een beroepsbeoefenaar in toepassing van onderhavige normen is vereist in de door artikel 676 van het W. Venn.. met de fusie van vennootschappen gelijkgestelde verrichtingen (ontbinding na vereniging van alle aandelen in één hand) en evenmin bij een splitsing, wanneer alle aandeelhouders of vennoten en alle houders van effecten waaraan stemrech~ in de algemene vergadering is verbonden, daarvan hebben afgezien bij een uitdrukkelijke stemming in de algemene vergadering die over de deelneming aan de splitsing moet beslissen (art. 734 W. Venn.). In onderhavige normen wordt onder beroepsbeoefenaar verstaan de bedrijfsrevisor of de accountant ingeschreven op het tableau van de externe accountants van het InstituUt van de Accountants en de Belastingconsulenten. De fusie en de splitsing kunnen betrekking hebben op vennootschappen met een verschillende rechtsvorm, zonder dat voorafgaandelijk wordt overgegaan tot een wijziging van de rechtsvorm van één van de vennootschappen teneinde de rechtsvorm in overeenstemming te brengen. Volgens de mening van de Raad van het Instituut is het opstellen van een tussentijdse staat en de controleopdracht naar aanleiding van de wijziging van de rechtsvorm (art. 776 en 777 W. Venn.) niet toepasselijk. Wanneer het doel van de overnemende vennootschap dient te worden gewijzigd, dan moet deze wijziging plaatsvinden onmiddellijk na het besluit tot fusie volgens de regels van aanwezigheid en meerderheid door het W. Venn. vereist. Het artikel 701, eerste lid W. Venn. bevat geen velwijzing naar het artikel 559 W. Venn. 28; volgens de mening van de Raad van het Instituut is het opstellen van een tussentijdse staat en de controleopdracht naar aanleiding van de wijziging van het doel van de vennootschap bijgevolg niet toepasselijk.

24 17 De fusieprocedure bepaalt dat de betrokken vennootschappen niet onderworpen zijn aan de wettelijke controleformaliteiten van inbreng in natura (art. 695, laatste lid W. Venn. en art. 705, 3 W. Venn.). In het geval van splitsing daarentegen, blijft de controle van de inbreng in natura door artikel 730, tweede lid W. Venn. in principe wel vereist. In elk geval zijn de normen van het IBR inzake de controle van inbreng en quasiinbreng niet toepasselijk in de procedures die door onderhavige normen worden bedoeld. Indien, in de naamloze vennootschap, de verrichting leidt tot de uitgifte van aandelen zonder vermelding van nominale waarde beneden de fractiewaarde van de aandelen van de overnemende vennootschap, dan vloeit de informatie die vereist is door het artikel 582 W. Venn., natuurlijk voort uit het fusievoorstel en de ermee samenhangende verslagen. De formaliteiten die in deze bepaling zijn voorzien, zijn niet van toepassing (art. 699, 1 W. Venn.) Voorwerp van de opdracht De opdracht van de beroepsbeoefenaar, belast met het opstellen van het verslag, vermeld in de artikelen 174/3, 695, 708, 731 en 746 W. Venn., bestaat erin na te gaan of de in het fusievoorstel opgenomen inlichtingen ende verslagen van de raden van bestuur, de algemene vergadering toelaten om de beslissing met volkomen kennis van zaken te nemen, en inzonderheid te verklaren in welke mate de ruilverhouding van de aandelen redelijk is vanuit het standpunt van de aandeelhouders of de vennoten van de vennootschap aan wie hij verslag uitbrengt. De opdracht van de beroepsbeoefenaar kan niet los gezien worden van de globale càntext van de verrichting. Hij moet aandacht hebben voor het geheel van de elementen die de fusie of de splitsing rechtvaardigen of die de beslissing van de algemene vergadering kunnen beïnvloeden. Hij moet rekening houden met alle inlichtingen die in het fusievoorstel vermeld worden, maar eveneens met andere gegevens die ter kennis worden gebracht van de aandeelhouders en de vennoten van alle betrokken vennootschappen. De beroepsbeoefenaar richt zijn verslag tot de algemene vergadering van de vennootschap die hem de opdracht gegeven heeft. Hij ficht de aandeelhouders of vennoten van deze vennootschap in over elk element dat nadeel zou kunnen berokkenen aan de belangen van allen of van een deel onder hen. Wanneer dezelfde persoon belast wordt om verslag uit te brengen aan de algemene vergaderingen van verscheidene van de vennootschappen, dan zal hij er normalerwijze de voorkeur aan geven om zijn standpunt in één coherent oordeel, opgenomen in de onderscheiden verslagen, en gericht aan de algemene vergaderingen, op een gedetailleerde manier naar voren te brengen en ervoor te zorgen dat de voor- of nadelen toegekend aan de ene of de andere partij eruit blijken.

25 vereist 18 In toepassing van artikel 700, derde lid, 713, derde lid, 737, derde lid en 752, derde lid W. Venn., is de notaris ermee belast na onderzoek het bestaan en zowel de o interne als de externe wettigheid te bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootschap waarbij hij optreedt. gehouden is. Het is van belang dat de beroepsbeoefenaar, zodra het mogelijk is. contact opneemt met de notaris die optreedt voor dezelfde vennootschap. Wanneer de beroepsbeoefenaar op de hoogte komt, in het kader van de uitvoering van zijn normale werkzaamheden, van vaststellingen die van belang zouden zijn voor het correcte verloop van de rechtshandelingen en formaliteiten, is het aangewezen dat hij óeze vaststellingen onder de aandacht brengt van de notaris. Wanneer hij wordt verzocht om advies te geven over het fusie- of splitsing svoorstel, zal de beroepsbeoefenaar de partijen aanraden om dit voorstel door de notaris te laten opmaken of te laten nazîen en neerleggen Deontologische aspecten De beroepsbeoefenaar die een opdracht aanvaardt in het raam van een fusie- of splitsingsverrichting moet beschikken over de bekwaamheid, de medewerking en de tijd, 0 om 0 deze Qpdracht goed uit te voeren. Wanneer verschillende oobèroep.sbooefenàars óptredenbij: eenzelfde verrichting, -~ten Zij elkaar de conclusie m~è(1eien varfhun onderzoek vóór ~j hun verslag neerleggen. ~ :, ".\:.,.. H$t verslag over n.oo fusie;.-o( splitsingsverrichtingmoet worden opgesteld door de commiss.i!î-rîs'van de vennootschap indien er één rs. Wanneer~elkvanode betrokken vennootschappen een eigen commissaris hèeft, moet iedere revisor verslag o uitbrengen aan de algemene vergadering die hem heeft benoemd. Wanneer geen commissaris is benoemd, of in het uitzonderlijke geval waarin de commissaris een wettige reden zou hebben om van de opdracht af te zien, mag het verslag opgesteld worden door een bedrijfsrevisor of door een accountant ingeschreven op de ledenlijst van de externe accountants, die daartoe speciaal wordt aangesteld door de raad van bestuur of door de zaakvoerders. Het verdient aanbeveling een opdrachtovereenkomst opdrachtbrief te laten ondertekenen waarin, met naleving van de wettelijke regels, de modaliteiten worden vastgelegd voor de tussenkomst van de beroepsbeoefenaar. Het betreft onder meer de wijze van berekening en van betaling van de honoraria, de termijn voor de neerlegging van het verslag of de verslagen, alsook de eventuele bijkomende taken die verder reiken dan wat wettelijk is voorgeschreven.

26 19 Het is eveneens aanbevolen om in de opdrachtovereenkomst opdrachtbrief volgende vermeldingen op te nemen: - de vemï6citschap heeft voor de uitvoering van de opdracht geen andere beroepsbeoefen.aar gecontacteerd; - de vennootschap moet, overeenkomstig de wet, aan de beroepsbeoefenaar alle inlichtingen en verklaringen die vereist iijn voor de uitvoering van Zijn opdracht, mededelen, en hem toelaten om de nodige controles te doen en om aan de beroepsbeoefenaar die dezelfde opdracht vervult bij één van de andere betrokken vennootschappen, de inlichtingen mede te delen; het bestuursorgaan zal te gepasten tijde zijn ontwerpversfag aan de beroepsbeoefenaar overmaken; het bestuursorgaan Îs op de hoogte van het feit dat meerdere waarderingsmethoden moeten in overweging genomen worden. De beroepsbeoefenaar mag een opdracht in het raam van een fusie of splitsing niet aanvàarden of verderzetten, indien hij niet de zekerheid heeft zijn oordeel in volledige onafhankelijkheid tegenover de betrokken partijen te kunnen uitdrukken. Ook al is zijn verslag slechts aan één enkele van de bij de fusie betrokken vennootschappen gericht, toch moet de beroepsbeoefenaar een rechtschapen houding aannemen en de in zijn verslag opgenomen beweringen baseren op gegevens die bedrijfseconomisch verantwoord zijn... Het is wenselijk dat de beroepsbeoefenaars tijdens de duur van hun opdracht informatie, die relevant is voor de uitvoering van hun respectieve opdracht, zouden uitwisselen. Die mogelijkheid hangt echter wel af van de schriftelijke toestemming van de vennootschap die hen heeft benoemd en tegenover dewelke zij aansprakelijk zijn in geval van schending van hel beroepsgeheim. Wanneer, om welke reden ook, de toestemming geweigerd of beperkt wordt, dan moet de beroepsbeoefenaar vragen dat deze weigering of beperking schriftelijk ter kennis wordt gebracht Hij moet zijn confrater daarover inlichten en samen de mogelijkheid overwegen om te weigeren de opdracht verder te zetten, indien de beperking niet op aanvaardbare wijze wordt verantwoord, of indien ze de goede uitvoering van de opdracht door de beroepsbeoefenaar in de weg staat Wanneer de door de wet vereiste verslagen in de bij de fusie of splitsing betrokken vennootschappen door verschillende beroepsbeoefenaars moeten opgesteld worden, dan moeten die personen: a) zo snel mogelijk contact opnemen met elkaar; b) elkaar wederzijds de conclusies mededelen van hun onderzoekingen vóór zij hun verslag neerleggen; c) geen kritiek op elkaars verslagen en conclusies formuleren zonder voorafgaandelijk de andere beroepsbeoefenaar te hebben ingelicht en hem te hebben medegedeeld over welke punten er een meningsverschil bestaat. Wanneer de vennootschappen schriftelijk in de samenwerking hebben toegestemd (hierboven en ), moeten de beroepsbeoefenaars de redelijke vragen die zij aan elkaar richten, beantwoorden. Ze begaan een deontologische fout indien zij

27 20. informatie achterhouden waarvan zij moeten weten dat die belangrijk is voor de goede uitvoering van de opdracht van de andere beroepsbeoefenaar. De informatie-uitwisseling doet niets af aan het recht van elke beroepsbeoefenaar om rechtstreeks bij elk van de betrokken vennootschappen alle verklaringen of informaties op te vragen en aue onderzoekingen te doen die hem nodig lijken. De commissaris zal de algemene vergadering bijwonen die te beraadslagen heeft op 9 rond van een verslag door hem opgemaakt. tenzij hij om een wettige reden verhinderd zou zijn (art. 538, 539 en 540, tweede lid 30 W. Venn.). ' Het verdient aanbeveling dat de bedrijfsrevisor of de accountant die een verslag over e~n fusie- of een splitsingsvoorstel opstelt. op dezelfde manier handelt, met toelating van de algemene vergadering. wanneer de kenmerken van de verrichting van aard zijn om in de algemene vergadering te leiden tot discussies over de financiële aspecten van de verrichting Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Vooraleer de beroepsbeoefenaar zijn werkprogramma opstelt. dient hij kennis te nemen" van de essentiële kenmerken van de voorgenomen verrichting. De voorafgaande werkzaamheden omvatten de aspecten van -algemene kennis van de betrokken vennootschappen en de identificering van de doelstellingen van de verlichting, alsook van de omstandigheden waarin de verrichting plaatsvindt. De te verzamelen informatie over de vennootschappen omvat ten minste: de statutaire documenten; de identificering van de bestuursorganen; de kapitaalstructuur, met een bijzondere aandacht voor de rechten die verbonden zijn aan de diverse soorten van aandelen die het maatschappelijk kapitaal al dan niet vertegenwoordigen; de jaarrekening en andere financiële informatie; de informatie over de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschappen; de specifieke kenmerken en omstandigheden van de economische actmteit (b.v.één enkele klant, milieuproblematiek, enz.) en van de sector. De identificering van de verrichting houdt in dat de beroepsbeoefenaar kennis neemt van het fusievoorstel, en dat hij met de ondernemingsverantwoordelijken de exacte draagwijdte van de daarin vervatte informatie in detail bespreekt.

28 21 De beroepsbeoefenaar moet beschikken over de verslagen - eventueel de ontwerpverslagen - die de bestuursorganen van elk van de bij de verrichting betrokken vennootschappen opstellen. Die verslagen bevatten inderdaad fundamentele inlichtingen, waarmee de beroepsbeoefenaar in elk geval rekening moet houden: een uiteenzetting van de stand van het vermogen van de betrokken vennootschappen; de toelichting en de verantwoording, uit een juridisch en economisch oogpunt, van de wenselijkheid. de voorwaarden en de wijze waarop' de verrichting zal geschieden en de gevolgen ervan; de ruilverhouding van de aandelen: de methoden volgens dewelke de ruilverhouding is vastgesteld, het betrekkelijke gewicht dat aan deze methoden wordt gehecht, de waardering waartoe elke methode leidt en de moeilijkheden die zich eventueel hebben voorgedaan bij de vaststelling van de ruilverhouding. De beroeps beoefenaar neemt contact op met de beroepsbeoefenaar die. in voorkomend geval, belast is met dezelfde opdracht in de andere betrokken vennootschappen, alsook met de notaris{sen) die zal (zullen) optreden. Hij zal trachten de ontwerpstatuten of het ontwerp van de statutenwijzig ing te bekomen, en hij zal onder meer bijzondere aandacht besteden aan de clausules die betrekking hebben op het kapitaal en de rechten van de verschillende aanpelensoorten die al dan niet het kapitaal vertegenwoordigen, alsook aan de mogelijke goecfkeuringsclausules.. De commissaris moet zich ervan vergewissen dat alle documenten die aan de vennoten zijn medegedeeld (fusievoorstel, verslag van het bestuursorgaan... ) binnen de opgelegde termijnen door de Vennootschappenwet het W. Venn. aan de feden van de ondernemingsraad zijn overgemaakt (art. 2 K.B. 27 november 1973) Werkprogramma De beroepsbeoefenaar voert zijn opdracht uit volgens een gepast werkprogramma, dat betrekking heeft op alle bij de fusie- of splitsingsverrichting betrokken vennootschappen. Dit programma houdt rekening met de samenwerking die overeenkomstig onderhavige normen, moet plaatsvinden tussen de beroepsbeoefenaars.

29 22 Het werkprogramma moet betrekking hebben op alle bij de verrichting betrokken vennootschappen. Wanneer verschillende beroepsbeoefenaars in de diverse vennootschappen zijn benoemd, kan elk van hen steunen op de werkzaamheden van de andere, mits hij heeft kunnen nagaan dat die werk~amheden gepast zijn. OnvermÎnderd het bepaalde in paragraaf , verdient hét aanbeveling dat beide beroepsbeoefenaars elkaar hun werkdocumenten zouden laten inzien. Indien er twijfel rijst nopens de gepastheid van de uitgevoerde controles, kan elke beroepsbeoefenaar. met inachtneming van de regels van de confratemiteit, verzoeken bijkomende werkzaamheden te laten uitvoeren door de andere beroeps beoefenaar of beslissen zelf bijkomend onderzoek op stukken of rekeningen uit te voeren. Het werkprogramma betreffende een fusie.:.. of splitsingsverrichting omvat ten minste volgende elementen. rekening houdend met het gebruik van de werkzaamheden van de betrokken beroepsbeoefenaars: controle van de vermogenspositie van de bij de verrichting betrokken vennootschappen; deze controle moet de werkzaamheden omvatten die voldoende zijn om een redelijke toepassing van de waarderingsmethoden te verantwoorden; verzameling en controle van alle gegevens die met het oog op de waardering van de betrokken vennootschappen nodig zijn meer bepaald ook van de resultatenrekeningen;. analyse van de ruilverhouding van de aandelen van de betrokken vennootschappen; beoordeling van de informatie opgenomen in de stukken die medegedeeld werden of moeten worden aan de algemene vergaderingen; opstelling van het verslag. Het werkprogramma moet niet definitief zijn uitgewerkt bij het begin van de werkzaamheden. Het zal aangepast worden aan de vaststellingen die uit de controle voortvloeien, alsook aan de mogelijke Wijzigingen die de partijen aan de verrichting aanbrengen Werkdocumenten Bij de uitvoering van zijn opdracht brengt de beroepsbeoefenaar alle stukken en economische gegevens samen die hij onontbeerlijk voor zijn controle acht betreffende: de waardering van de betrokken vennootschappen; de analyse van de ruilverhouding; de andere informatie van het fusie- of splitsingsvoorstel.

30 23 Het controledossier moet minstens volgende gegevens bevatten: het fusie- of splitsingsvoorstel; de financiële staten die voor de waardering van de bij de verrichting betrokken. vennootschappen werden gebruikt (met inbegrip van de waarderingsregels); in voorkomend geval, de tussentijdse staat bedoeld in artikel 697, 2,5,710, 2,5, 733, 2,5 en 748, 2,5 W. Venn.; bewijskrachtig materiaal dat de gegevens die als grondslag voor de berekening van de ruilverhouding werden gebruikt. onderbouwt mee~ in het bijzonder documentatie die de aangepaste controle van de financiële staten onderbouwt; de nodige inlichtingen betreffende de onderlinge afstemming van de waarderingsmethoden die door beide vennootschappen met het oog op de vaststelling van de ruilverhouding werden gebruikt; informatie betreffende elke belangrijke wijziging in het vermogen, die zich tussen de datum van de opstelling van de financiële staten die voor de waardering werden gebruikt en de datum van de verslaglegging door de beroepsbeoefenaar, heeft voorgedaan; de informatie vereist door de andere verplichte vermeldingen in hetfusie- of Splitsingsvoorstel Economische waardering van de betrokken vennootschappen, Vooraleer hij een oordeel geeft over de ruflverhouding. moet de beroepsbeoefenaar op gepaste wijze de financiële staten en de andere informatie die aan de waardering van de betrokken vennootschappen ten grondslag liggen, controleren. Vervolgens zal hij de relevantie van de waarderingen onderzoeken aan de hand van een beoordeling van de gekozen methoden, het betrekkelijk gewicht dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan deze methoden is gehecht en de wijze waarop die werden toegepast De beroepsbeoefenaar moet de waarderingsmethoden die door elk van de betrokken vennootschappen werden weerhouden, identificeren. en zich ervan vergewissen dat die methoden aanvaardbaar zijn. Vervolgens zal hij de informatiegegevens identificeren die voor de toepassing van elk van die methoden nodig zijn. In zijn verslag worden de toegepaste methoden op een gepaste wijze omschreven, teneinde elke verwarring over de waarderingsmethoden te vermijden. De beroeps beoefenaar moet nagaan of elke waarderingsmethode in het gegeven geval past en of er geen andere methode meer aangewezen is. Een waarderingsmethode zal in principe aanvaardbaar zijn, wanneer zij in de wetenschappelijke of beroepsliteratuur algemeen wordt aanvaard, of wanneer zij voor het voorliggend geval in het bijzonder is geschikt en vanuit bedrijfseconomisch standpunt terdege is verantwoord. De waarderingsmethoden moeten geschikt zijn voor de betrokken ondernemingen, met het oog op het bereiken van de meest relevante ruilpariteit. Bij de beoordeling van die keuze zal de beroepsbeoefenaar vooral oog hebben voor de vergelijkbaarheid van de waarderingen.

31 24 Een gepaste waardering stoelt op een referte aan betekenisvolle en uiteenlopende criteria (vanuit diverse invalshoeken). In het algemeen is het een goede praktijk dat ten minste gekozen wordt voor een methode die steunt op de analyse van de waarden van de vermogens (gebaseerd op het gecorrigeerd netto-actief) en voor een methode die steunt op rendementsaspecten. ':" ' De beroepsbeoefenaar moet zich ervan vergewissen of de waarderingsmethoden die de bestuursorganen van de betrokken vennootschappen hebben weerhouden, correct worden toegepast overeenkomstig hetgeen hierna in wordt bepaald. Wanneer de beroepsbeoefenaar de correcte toepassing nagaat van een waarderingsmethode, die gebaseerd is op historische boekhoudgegevens, dan zal hij zijn controles toespitsen op de betrouwbaarheid van de finánciële staten van elk van de betrokken vennootschappen. Zo mogelijk, zal hij steunen op de werkzaamheden van andere beroepsbeoefenaars die bij de controleprocedures zun betrokken. Om de vergelijkbaarheid tussen de respectieve waarden van de vennootschappen te waarborgen: a) moeten de methoden voor het aanpassen aan het huidige prijspeil van de historische kosten homogeen zijn in de betrokken vennootschappen; b) zullen, indien noodzakelijk, aanpassingen van boekhoudkundige gegevens _ moeten worden Uitgevoerd. In dit verband kan onder meer rekening gehouden -worden méttje verschillen die.voortvloeièri uit verschillênde waarderingsregels, uit de toepassing vant)et voomchtigheidsbeginsel r of uit de wijze waarop de, Iatènte:'belastioQënwerdènbebandeld-; - Cl:' moet de waard.~rrng'o.p basis vao_ hetvelji'logën 'l1itgaan van globaal homogene grondslagen diezowel-met-debelangen van démiooerheidsaandeelhouders rekening houden, a[smel de integraueprognoses van de gefuseerde eenheden in het nieuwe bedrijfsgeheel. Wanneer met prognoses wordt gewerkt, moet de beroepsbeoefenaar de inlichtingen verzamelen betreffende de hypothesen die deze vooruitzichten onderbouwen. Hij moet nagaan of die hypothesen op voldoende wijze zijn uiteengezet en of zij niet kennelijk onredelijk of strijdig zijn met andere inlichtingen, die over het algemeen als waar worden aanzien. Prospectieve methoden zijn aanvaardbaar, in de mate dat zij worden toegepast door een vennootschap die over VOldoende nauwkeurige analytische of budgettaire gegevens beschikt Het eenvoudig lineair doortrekken van historische gegevens zonder verwerking. kan niet als een algemeen aanvaarde methode worden beschouwd. Toekomstige financiële gegevens, die aan de berekening ten grondslag liggen, kunnen evenmin meer dan een redelijke termijn bestrijken. zonder afbreuk te doen aan de actualisatiemethoden.

32 25 De beroepsbeoefenaar moet het betrekkelijke gewicht onderzoeken dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan elke methode is gehecht. De bedoeling van dit onderzoek is te komen tot redelijke ruilverhoudingen zodat geen aandeelhouder in belangrijke mate kan worden benadeligd door deze ruilverhouding. Wat de in overweging genomen waarderingsmethoden betreft, kunnen de partijen besluiten om slechts één methode toe te passen voor de berekening van de ruilverhouding, vanuit de overweging dat die methode de enige relevante is. De voorwaarden dienen op beperkende wijze te worden geïnterpreteerd, zodanig dat de oplossing eerder uitzonderlijk is. Afhankelijk van de bijzondere situatie van elk vennootschap, kan de keuze van de methode en het betrekkelijke gewicht dat bij de berekening van de waarde wordt toegekend, van de ene tot de andere vennootschap verschillen. Men mag geen identieke methoden in de betrokken vennootschappen toepassen, wanneer de ruilverhouding die daar het resultaat van zou zijn. nadelig zou worden voor één van deze betrokken partijen (bv. omwille van de samenstelling van haar vermogen). De beroepsbeoefenaar. moet alle betekenisvolle inlichtingen inzamelen, ook van na de afsluitingsdatum van de financiële staten, die aan de berekening van de ruilverhouding ten grondslag liggen. Wanneer zich een belangrijke wijziging in de activa en de passiva van het vermogen van één van de bij de verrichting betrokken vennootschappen voordoet tussen de datum van opstelling van het fusievoorstel en de datum van de algemene vergadering, dan moet het bestuursorgaan de aandeelhouders hiervan op de hoogte stellen overeenkomstig artikel 696, 709, 732 en 747 W. Venn.. Vooraleer de beroepsbeoefenaar zijn verslag neerlegt. dient hij zich ervan te vergewissen dat het bestuursorgaan, in voorkomend geval. bewust is van de noodzaak om bepaalde gekende feiten mee te delen. Is dit niet het geval, dan brengt hij het bestuursorgaan schriftelijk op de hoogte. Bovendien gaat hij na in welke mate dit feit de relevantie van de ruilverhouding ernstig in het gedrang zou kunnen brengen; hij houdt rekening met de noodzaak om in zijn verslag een voorbehoud op te nemen. Wanneer overeenkomstig artikel 697, 2,5, 710, 2,5, 733, 2,5 en 748, 2,5 W. Venn. een tussentijdse staat wordt opgesteld, moet de beroepsbeoefenaar di staat nazien teneinde in zijn verslag een uitvoerige toelichting op te nemen, in het geval: a) uit die staat zou blijken dat de relevantie van de ruilverhouding na de datum van het fusievoorstel ernstig in het gedrang komt; b) die staat zou opgesteld zijn op een manier die de aandeelhouders aan wie hij wordt overhandigd. ernstig zou kunnen mîsleiden_

33 Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen De beroepsbeoefenaar moet nagaan of de ruilverhouding op een juiste manier is berekend op basis van de economische waardering van de betrokken vennootschappen, overeenkomstig hetgeen hoger is uiteengezet (2.4.), en zodanig dat de diverse soorten van aandelen op een billijke wijze worden behandeld. De beroepsbeoefenaar verzamelt alle inlichtingen, die van aard zijn het door hem af te geven oordeel over de redelijkheid van de ruilverhouding van de aandelen, te steunen. In functie van de economîsche waardering van de vennootschap, van het aandeel een waarde worden toegekend met het oog op de vaststelling van de ruilverhouding. Wanneer de beroepsbeoefenaar vaststelt dat er eigen aandelen in het vermogen van een overgenomen vennootschap of aandelen van een gefuseerde vennootschap in het vermogen van de andere vennootschap aanwezig zijn. moet hij nagaan of daarmee rekening werd gehouden bij het berekenen van de ruilverhouding. Inzonderheid kan er geen omwisseling plaatsvinden van de aandelen van de overnemende vennootschap tegen aandelen van de overgenomen vennootschap. onder de voorwaarden bedoeld in artikel 703, 2, 717, 2,740, 2 en 756, 2 W. Venn.. De beroepsbeoefenaar gaat na of het aantal door de overnemende of door de nieuwe vennootschap uil te geven aandelen precies overeenstemt met wat ten behoeve van de ruilverhouding is vereist Hij vergewist zich ervan dat de beweging van de rekening kapitaal juist is berekend. door, in voorkomend geval, het onderscheid te maken tussen de soort aandelen en de speçifieke rechten die eraan verbonden zijn. De beroepsbeoefenaar moet nagaan of de verdeling gebeurt overeenkomstig de statutaire bepalingen van de betrokken vennootschappen, of, indien dit niet het geval is, of specifieke beslissingen voorgelegd worden aan de aandeelhouders (wijziging van de statuten, wijziging van de rechten verbonden aan de aandelen) Controle van de overige inlichtingen De beroepsbeoefenaar onderzoekt het fusie- of splitsingsvoorstel om uit te maken, enerzijds, of alle door de wet vereiste inlichtingen erin werden opgenomen, en anderzijds of die informatie strookt met de inlichtingen die hij bij de bestuursorganen van de betrokken vennootschappen heeft kunnen bekomen.

34 27 De beroepsbeoefenaar moet het volledige fusie- of splitsingsvoorstel aan een onderzoek onderwerpen. Hoewel de eerste verantwoordelijkheid inzake de naleving van de wettelijke formaliteiten bij de notaris ligt (zie supra ), mag zijn analyse niet beperkt blijven tot de gegevens die op de ruilverhouding betrekking hebben. Hij moet zich ervan vergewissen dat het geheel van de inlichtingen die krachtens respectievelijk artikel 693 en 706 W. Venn. of 728 en 743 W. Venn., op de juiste wijze zijn opgenomen en, wanneer dit niet het geval is, dient hij onmiddetlijk de aandacht te vestigen van het bestuursorgaan dat hem de opdracht gegeven heeft en, in voorkomend geval. van de andere beroepsbeoefenaar, op de onvolledigheid of onnauwkeurigheid van het stuk. Wanneer er een tegenstrijdigheid blijkt tussen het fusie- of splltsingsvoorste[ en de inlichtingen waarover de beroeps beoefenaar beschikt. moet deze bij alle betrokken vennootschappen navraag doen naar de juiste te weerhouden informatie. Indien die niet met het fusie- of splitsingsvoorstej overeenstemt, zal hij dat in zijn verslag vermelden. Dit onderzoek slaat zowel op de bij de wet voorgeschreven inlichtingen. als op de financiële inlichtingen die vrijwillig in het voorstel zouden opgenomen zijn. De beroepsbeoefenaar moet zich er eveneens van vergewissen of, overeenkomstig de wet, hetzelfde document is neergelegd ter griffie van de rechtbank van koophandel van de zetel van elkeen van de bij de verrichting betrokken vennootschappen. Bij het onderz~k van een splitsingsvoorstel zal de beroepsbeoefen~ar bijzondere aandacht besteden aan de nauwkeurige beschrijving van de aan elke verkrijgende vennootschap over te dragen activa- en passwabestanddelen, de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen, en de andere contractuele verplichtingen (zoals huurcontracten, personeel, verzekeringscontracten, leveringscontracten, concessies, enz.), alsook aan de verdeling onder de aándeelhouders of vennoten van de te splitsen vennootschap van de aandelen van de verkrijgende vennootschappen, en aan het criterium waarop deze verdeling is gebaseerd. Indien hij twijfels heeft over het voldoende nauwkeurige karakter van de beschrijvingen en verdelingen van activa en passiva, is het aangewezen dat de beroepsbeoefenaar met de notaris contact opneemt, en de raad van bestuur hierover inlicht Het verslag van de beroepsbeoefenaar kan de onvolkomenheden van het splitsingsvoorstej niet vervangen. Wanneer, naargelang de omstandigheden, de verdeling niet naar evenredigheid met de rechten van de aandeelhouders of vennoten in het kapitaal van de gesplitste vennootschap geschiedt, is het aangewezen dat hij er in zijn verslag aan herinnert dat de verrichting met éénparigheid van stemmen moet worden goedgekeurd (art. 736, 5 en 751, 5 W. Venn.). Wanneer het splitsingsvoorstel geen residuaire clausule (zodat elk element van het vermogen is toegescheiden) bevat. acht de beroepsbeoefenaar het nuttig om, op de wijze die volgens hem nodig is, het bestuursorgaan te herinneren aan de inhoud van artikel 729 en 744 W. Venn..

35 Inhoud van het verslag Identificatie De beroepsbeoefenaar vermeldt in zijn verslag, in algemene bewoordingen, de opdracht die hem is toevertrouwd, de verwijzing naar de aanstellingsdocumenten, de identificatie van de fusie- of splitsingsverrichting, alsook de wijze waarop hij de waardering van de betrokken vennootschappen en van de ruilverhouding heeft gecontroleerd.. Wat de identificatie van de fusie~ of splitsingsverrichting betreft, vermeldt de beroepsbeoefenaar onder meer: a} de identificatie van de betrokken vennootschappen (maatschappelijke benaming, maatschappelijke zetel, in voorkomend geval, handelsregister, enz.); b) de verwijzing naar het fusie- of splitsingsvoorstel met vermelding van de datum van neerlegging ter griffie van de rechtbank van koophandel door elk van de betrokken vennootschappen; c) de ruilverhouding die voor de aandelen van de betrokken vennootschappen in. het bedoefdy fusie, otsplitsingsvoorste[ wordt voorgest~d. Oe bero~s6eoef~naät. "'!1loet. toelichten. op.welke ' wijze hij zijn coi1trolewè.tzaàmhé(j'er.i~hëeft: veiricht~ alsotikdê m0eiiijkheden waarmee hij in de Uitvoè'ring van zijn óp(lràcht~(fgeconfrohteerd.. Rij verwtrst naar on'derhävige normen. en vermeldt in welke mate hij voor de uitvoering van zijn controles met andere beroepsbeoefenaars heeft samengewerkt. De beroeps beoefenaar ziet erop toe dat hij in het bezit komt van het ontwerpverslag van de raad van bestuur van de verschillende betrokken vennootschappen binnen een termijn die voldoende is om zijn opdracht goed uit te voeren. De beroepsbeoefenaar vermeldt of de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de bij de verrichting betrokken vennootschappen hem in staat heeft gesteld zich een oordeel te vormen over de degelijkheid van de financiële bescheiden die aan de waarderingen ten grondslag liggen. Ingeval er aanzienlijke leemten zijn, alsook in geval van een vastgestelde betekenisvolle inbreuk op de boekhoudwet en de uitvoeringsbesluiten, die de verrichting beïnvloeden, dient de beroepsbeoefenaar in zijn verslag een voorbehoud te maken. De vaststelling van inbreuken op andere wetgevingen zal de beroepsbeoefenaar ertoe brengen om de weerslag van de onregelmatigheden op de verrichting te beoordelen. Hij zal ermee rekening houden in de formulering van zijn verklaring over de ruilverhouding. In het begin van zijn verslag duidt de beroepsbeoefenaar alle andere moeilijkheden aan waarmee hij bij de uitvoering van zijn opdracht geconfronteerd werd, onder meer de problemen die te maken zouden hebben met een beperking van de toegang tot de informatie.

36 Beoordeling van de waarderingsmethoden In het tweede deel van zijn verslag moet de beroopsbeoefenaar de voornaamste gegevens toelichten die betrekking hebben op de financiële positie van de betrokken ondernemingen, de voor de waardering toegepaste methoden, hun betrekkelijke gewicht in de berekening van de waarde, alsook zijn oordeel over de correcte toepassing van die methoden. In het hoofdstuk betreffende de waardertngsmethoden, maakt de beroepsbeoefenaar een afzonderlijke analyse van de financiële. positie van elk van de betrokken vennootschappen (zi~ paragraaf ). De bestuursorganen van de betrokken vennootschappen moeten bepalen welke methoden voor de waardering van de vennootschappen en voor de vaststelling van de ruilverhouding worden aangewend. Die methoden moeten worden toegelicht en verantwoord in het verslag dat die bestuursorganen afzonderlijk opstellen. In zijn verslag moet de beroepsbeoefenaar eraan herinneren welke methoden werden toegepast. Indien de verslagen van de verschillende betrokken, bestuursorganen terzake niet samenhangend zijn, zal hij dit uitdrukkelijk vermelden. De peroepsbeoefenaar moet het betrekkelijke gewicht aandt,liden dat aan de diverse waarderingsmethoden wordt gehecht in de berekening van <;ie waarde van de onderzochte yennootschap. De beroepsbeoefenaar moet verklaren of de weerhouden waarderingsmethoden correct werden toegepast. In voorkomend geval verduidelijkt hij dat de waarderingsaanpassingen, vereist met het oog op de vergelijkbaarheid, correct werden uitgevoerd_ Wanneer met prognoses wordtfjewerkt, moet de beroepsbeoefenaar verklaren of de gebruikte methoden aanvaardbaar zijn, en of de weerhouden hypothesen niet kennelijk onredelijk of tegenstrijdig zijn met andere inlichtingen die algemeen als waar worden aanzien. De beroepsbeoefenaar moet verklaren in welke mate de gebruikte waarderingsmethoden theoretisch aanvaardbaar zijn, alsook aanvaardbaar in het gegeven geval dat hij onderzoekt. Voor elk van de gebruikte methoden, duidt hij de waarde van de onderneming aan die eruit voortvfoeit. Hij vermeldt eveneens de waarde die voortvloeit uit de weging tussen de verschillende methoden. De beroepsbeoefenaar moet voorbehoud maken ten aanzien van de waarderingsmethoden wanneer één of meerdere van de methoden als onaanvaardbaar worden beschouwd, of wanneer zij op niet correcte wijze werden toegepast of werden toegepast onder omstandigheden die niet van aard zijn om de vergelijkbaarheid te waarborgen.

37 30 Indien de vergelijkbaarheid van de waarderingswijzen tussen de twee vennootschappen ernstig in het gedrang gebracht is. moeten in het verslag van de beroepsbeoefenaar de oorzaken van het gebrek aan vergelijkbaarheid, hun verantwoording, alsook de gevolgen ervan op de ruilverhouding worden vermeld. Indien van de verscheidene waarderingsmethoden, slechts één methode in de verslagen van de bestuursorganen wordt weer110uden. dan is de beroepsbeoefenaar er niet toe gehouden om een voorbehoud te formuleren, wanneer hij oordeelt dat geen enkele andere methode tot redelijke waarderingen zou leiden Analyse van de ruilverhouding De beroepsbeoefenaar moet in zijn verslag de berekeningswijze van de ruilverhouding toelichten, teneinde vast te stellen in welke mate die redelijk is. De beroepsbeoefenaar moet in zijn verslag de waarde toelichten die aan de aandelen van elk van de betrokken vennootschappen werd toegekend, alsook het aantal door de overnemende of door de nieuw opgerichte vennootschap uit te geven aandelen. Opdat de ruilverhouding redelijk zou zijn: a) stoelt de ruilverhouding op ondememingswaarden, berekend volgens vergelijkbare grondslagen. Indien de. in de verschillende betrokken vennootschappen toegepaste methoden niet.dezelfde zijn of niet op dezelfde wijze worden toegepast. zal de beroepsbeoefenaar toehchten in welke mate deze afwijking verantwoord is door feitehjke omstandigheden. Indien die verantwoording niet aanvaardbaar is, maakt hij voorbehoud ten aanzien van de relevantie van de ruilverhouding. b) eerbiedigt de ruilverhouding op rechtvaardige wijze de rechtmatige belangen van de meerderheids~ én van de minderheidsaandeelhouders; dit veronderstelt met name dat de aandeelhouders geen gevaar lopen om in belangrijke mate te worden benadeligd door de ruilverhouding. Het is niet uitgesloten dat een ruilverhouding als redelijk wordt bestempeld, zelfs wanneer kritiek kan worden geuit op de waarderingsmethoden van de betrokken vennootschappen. De beroepsbeoefenaar moet rekening houden met de maatregelen die werden genomen om het evenwicht in de ruilverhouding te bewerkstelligen, bijvoorbeeld de storting van een opleg in geld, de inkoop van eigen aandelen, de uitkenng van een interimdividend, de kapitaalverhoging, de uitgifte van winstaandelen enz. In voorkomend geval bevat het verslag van de beroepsbeoefenaar een gepaste toelichting bij de maatregelen van die aard. Het verslag zet de invloed ervan uiteen op de respectieve rechten van de categorieën van aandeelhouders, alsook op de ruilverhouding.

38 31 Ten aanzien van het redelijk karakter van de ruilverhouding kan de beroepsbeoefenaar alleen maar een positieve of een negatieve verklaring afgeven. Niettegenstaande het feit dat een verklaring een zeker voorbehoud bevat, kan ze toch positief blijven. De beroepsbeoefenaar kan aan zijn verklaring evenwel geen zodanig voorbehoud toevoegen dat de waarde of de draagwijdte van het oordeel wordt tenietgedaan. Een onthoudende verklaring is terzake niet gepast, want indien de basisgegevens onzeker zijn, kan de verrichting niet als billijk worden bestempeld Oordeel over de andere inlichtingen In zijn verslag moet de beroepsbeoefenaar aue bemerkingen opnemen die hij onontbeerlijk acht om een nauwkeurige interpretatie toe te laten van de financiële gegevens uit het fusie- of splitsingsvoorstel. Wanneer het een fusie betreft, vermeldt het verslag van de beroepsbeoefenaar dat de andere financiële inlichtingen, die in het fusievoorstel zijn opgenomen, door hem werden onderzocht. Indien de beroepsbeoefenaar tot de overtuiging komt dat bepaalde financiële informatie door alle of een gedeelte van de aandeelhouders verkeerdelijk zou kunnen worden geïnterpreteerd, zal hij daaromtrent een opmerking in zijn verslag opnemen. Wanneer het een splitsing betreft, vermeldt de beroepsbeoefenaar in zijn verslag dezelfde gegevens en duidt bovendien aan: dat de beschrijving en de verdeling van de aan elke verkrijgende vennootschap over te dragen delen van de activa en passiva van het vermogen, nauwkeurig zijn en overeenstemmen met de gegevens van eenlnvenlaris die op de geplande datum van de splitsing is opgemaakt; dat de verdeling van de aandelen onder de aandeelhouders of vennoten van de te splitsen vennootschap, ofwel evenredig is, ofwel onderworpen is aan een éénparig door de algemene vergadering van de gesplitste vennootschap genomen besluit. In dit laatste geval geeft de beroepsbeoefenaar een oordeel over de billijkheid van de voorgestelde verdeling. De beroepsbeoefenaar moet geen oordeel uitspreken over het verslag van het bestuursorgaan van elk van de bij de verrichting betrokken vennootschappen. Wanneer hij echter vaststelt dat dit verslag, of de in artikel 697, 2, 5 en 710, 2, 5 Q W. Venn. bedoelde tussentijdse staat (ook toepasselijk in geval van een splitsing, art. 733, 2, 5 en 748, 2, 5 W. Venn.), ondanks de opmerkingen die hij aan dit orgaan zou hebben gericht, vermeldingen bevat die de aandeelhouders, die zich over de verrichting moeten uitspreken, ernstig kunnen misleiden, dan moet hij dit in zijn verslag vermelden, en in voorkomend geval, een voorbehoud formuleren. Zo ook zal de beroepsbeoefenaar die vastgesteld heeft dat het bestuursorgaan van de vennootschap, ondanks de opmerkingen die de beroepsbeoefenaar terzake zou hebben gemaakt, de algemene vergadering en het bestuursorgaan van een andere bij de verrichting betrokken vennootschap niet in kennis stelt van een belangrijke wijziging die zich in de activa en passiva van het vermogen heeft voorgedaan tussen de datum van opstelling van het fusievoorstel en de datum van neerlegging van het

39 32 verslag, een gepaste toelichting in zijn verslag opnemen. en in voorkomend geval, een voorbehoud formuleren Conclusie van het verslag Het verslag van de beroepsbeoefenaar bevat een conclusie, waarin hij zijn oordeel over het geheel van de gegevens die de verrichting uitmaken, samenvat De conclusie wordt overgenomen in de notariële akte houdende vaststelling van het besluit tot fusie of splitsing (art. 700, tweede lid, 713, tweede lid, 737, tweede lid en 752, tweede lid W. Venn.). Derhalve moet de beroepsbeoefenaar in deze conclusie alle gegevens opnemen, waarvan hij oordeelt dat die ter kennis van de aandeelhouders en van derden moeten worden gebracht Hij zal er echter wel voor zorgen om de tekst niet onnodig met minder belangrijke vermeldingen te verzwaren. Een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud moet ten minste: a} vermelden dat de beroepsbeoefenaar zijn werkzaamheden overeenkomstig onderhavige normen heeft uitgevoerd; b) ".aanduidel).~elke waarde voor elke categorie van s,andelen van elk van de :betrokken"'vennootscl1appèn Is weerhouden, teneinde de ruilverhouding per categ.qrie:van Ciandèleo:te onderstrepen; '!) -" verkt~ren '-8at de rufjvétnç>uding redelijk is. De beroêptbeoefenaar zal in de conclusie die openbaar gemaakt wordt, elk voorbehoud dat in zijn verslag is opgenomen, hernemen Datum van het verslag Het verslag van de beroepsbeoefenaar mag niet gedagtekend en ondertekend worden vóór dat hij zich heeft kunnen vergewissen van het definitief karakter van het verslag van het bestuursorgaan van de vennootschap die hem de opdracht heeft gegeven. Het verslag over het fusie- of splitsingsvoorstel wordt gedagtekend en ondertekend op de dag waarop de controlewerkzaamheden zijn beeindigd. Gezien het verslag van het bestuursorgaan de verantwoording van de waarderingen en van de ruilverhouding bevat, kan deze datum de datum van het definiüef verslag van het bestuursorgaan, dat de beroepsbeoefenaar heeft aangesteld, niet voorafgaan. Ten minste een maand vóór de bijeenkomst van de algemene vergadering moet het verslag overgemaakt zijn aan de vennootschap, in evenveel exemplaren als er bij de verrichting betrokken vennootschappen zijn. Is deze laatste datum reeds voorbij, dan licht het verslag duidelijk de redenen toe die de beroepsbeoefenaar hebben belet het verslag binnen de door de wet voorgeschreven termijn neer te leggen. Een

40 exemplaar van het verslag wordt eveneens tegelijkertijd aan de bij de verrichting betrokken notarissen overgemaakt. 33

41 34 l 2. Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap 2.1. Wettelijke bepalingen Artike/672 Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap is de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van verscheidene vennootschappen, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening op een nîeuwe door hen opgerichte vennootschap overgaat tegen uitreiking van aandelen in de nieuwe vennootschap aan de vennoten van de ontbonden vennootschappen, eventueel met een opleg in geld die niet meer mag bedragen dan een tiende van de nominale waarde of, bij gebreke van een nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen.. Al de rest van de wettelijke bepalingen komt overeen met de fusie door overneming, de nummering is identiek. Artikel Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap, een commanditaire vennootschap, of een vennootschap onder firma kan een andere vennootschap alleen dan overnemen, wanneer de vennoten van de andere vennootschap voldoen aan de vereisten voor de verkrijging van de hoedanigheid van vennoot in de nieuwe vennootschap. 2 In een coöperatieve vennootschap kan iedere vennoot te allen tijde in de loop van het boekjaar uittreden vanaf de bijeenroeping van een algemene vergadering die moet besluiten over de fusie van de vennootschap met een nieuwe vennootschap die een andere rechtsvorm heeft. zonder dat hij aan enige andere voorwaarde moet voldoen. en niettegenstaande enige andersluidende bepaling in de statuten. Van de uittreding wordt aan de vennootschap kennisgegeven bij een aangetekende brief, die uiterlijk vijf dagen voor de datum van de vergadering ter post is afgegeven. Zij heeft enkel gevolg als het voorstel tot fusie wordt aangenomen. rn de oproepingsbrief wordt de tekst van deze paragraaf, eerste en tweede lid, opgenomen.

42 35 Artike/712 1 Onder voorbehoud van strengere bepalingen in de statuten en onverminderd de bijzondere bepalingen van dit artikel, moet tot fusie van een vennootschap besloten worden door de algemene vergadering overeenkomstig de volgende regels van aanwezigheid en meerderheid: 1 0 de aanwezigen moeten ten minste de helft van het. maatschappelijk kapitaarvertegenwoordigen. Is deze voorwaarde niet vervuld. dan is een nieuwe bijeenroeping nodig. Opdat de tweede vergadering op geldige wijze kan beraadslagen en besluiten, is het voldoende dat enig deel van het kapitaal er vertegenwoordigd is; 2" a) een voorstel tot fusie is alleen dan aangenomen, wanneer het ten minste drie vierde van de stemmen heeft verkregen; b) in de gewone commanditaire en in de coöperatieve vennootschappen, is het stemrecht van de vennoten evenredig aan hun aandeel in het vennootschapsvermogen en wordt het aanwezigheidsquorum berekend naar verhouding van dat vermogen. 2 Artikel 582 is niet van toepassing. 3 Indien er verschillende soorten van aandelen of effecten beslaan die het in de statuten vastgestelde kapitaal al of niet vertegenwoordigen en de fusie aanleiding geeft tot wijziging van hun respectieve rechten, is,artikel 560, vierde lid, van overeenkomstige toepassing. 4 De instemming van alle vennoten is vereist: 1 0 in de nieuwe of over te nemen vennootschappen die vennootschappen onder firma zijn; 21' in de over te nemen vennootschappen wanneer de nieuwe vennootschap de rechtsvorm heeft aangenomen van : a) een vennootschap onder firma; b) een gewone commanditaire vennootschap; c) een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid. In de in het eerste lid bedoelde gevallen is de eenparige instemming vereist van de houders van aandelen die het kapitaal van de vennootschap niet vertegenwoordigen. zo die er zijn. 5 In de gewone commanditaire vennootschappen en in de commanditaire vennootschappen op aandelen is bovendien de instemming van alle beherende vennoten vereist. Artike/713 In elke vennootschap die de fusie aangaat. worden de notulen van de algemene vergadering waarin tot de fusie wordt besloten op straffe van nietigheid opgesteld bij authentieke akte. In de akte wordt de conclusie opgenomen van het in artikel 708 bedoelde verslag. De notaris moet na onderzoek het bestaan en zowel de interne als de externe wettigheid bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootschap waarbij hij optreedt, gehouden is.

43 36 Artike/714 Onmiddellijk na het besluit tot fusie moeten het ontwerp van oprichtingsakte en de statuten van de nieuwe vennootschap goedgekeurd worden door de algemene vergadering van elke vennootschap die bij de fusie betrokken is, en dit volgens dezelfde regels van aanwezigheid en meerderheid als die welke voor het besluit tot fusie zijn vereist. Geschiedt zulks niet, dan blijft het besluit tot fusie zonder gevolg. Artike/715 De fusie is voltrokken zodra de nieuwe vennootschap is opgericht. Artike/716 1 Met inachtneming van de in 2 bepaalde regels. worden de akten tot vaststelling van het door de algemene vergaderingen genomen besluit tot fusie neergelegd en bij uittreksel bekendgemaakt. overeenkomstig artikel 74 en zijn de artikelen 67 tot 69 en 71 tot 73 van toepassing op de oprichtingsakte van de nieuwe vennootschap. 2 De akten bedoeld in 1 worden gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging van de akte tot vaststelling van hetbesluit tot fusie dat door de laatst geh9uden algemene vergadering is genomen.. De nieuwe vennootschap kan zelf de formaliteiten inzake openbaarmaking verrichten betreffende de vennootschappen die de fusie aê:;lngaan. Arlikel717 1 Tenzij de betrokken vennootschappen anders hebben besloten, worden de aandelen die door de nieuwe vennootschap in ruil voor de overgenomen vermogens zijn uitgegeven, onder de vennoten van de overgenomen vennootschappen verdeeld door en onder de verantwoordelijkheid van de organen die op het ogenblik van de fusie met het bestuur van die vennootschappen belast waren. Deze organen zorgen zo nodig voor de bijwerking van de registers van de aandelen op naam of andere aandelenregisters. De kosten van deze verrichtingen komen ten laste van de nieuwe vennootschap. 2 Er vindt geen omwisseling plaats van aandelen van de nieuwe vennootschap tegen aandelen van de overgenomen vennootschap die worden gehouden door de overgenomen vennootschap zelf of dooreen tussenpersoon.

44 37 Artikel 718 De jaarrekening van de overgenomen vennootschap over het tijdvak begrepen tussen de datum van de jaarafsluiting van het laatste boekjaar waarvoor de rekeningen zijn goedgekeurd en de in artikel 706, 2, 5. bedoelde datum. wordt door het bestuursorgaan van die vennootschap opgemaakt overeenkomstig de beparingen van dit wetboek die op haar toepasselijk zijn. Zij wordt onderworpen aan de goedkeuring van de algemene vergadering van de nieuwe vennootschap volgens de regels die voor deze laatste met betrekking tot de jaarrekening gelden. Onverminderd artikel 687. beslist de algemene vergadering van de nieuwe vennootschap over het verlenen van kwijting aan de bestuurs- en toezichtsorganen van de overgenomen vennootschappen Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Artikel Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Artikel Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Artikel 683

45 Zekerheidsstelling Artikel Aansprakelijkheid Artike/685 Artikef686 Arlikel Nietigheid van de fusie of splitsing Artikef 688 Artike/689 Artikel 690 Arlikel691 Artikel 692 ;"..".:.0""

46 Schema's Aandeelhouders Aandelenrun ohv ruilvoet Aandeelhouders A' A" AU' B' B U B'JJ Verdwijnende (ontbonden) Vennootschap A Aandeelhouders " A+B C' Cu C'" I Nieuw opgerichte vennootschap C ir Verdwijnende (ontbonden) Vennootschap B

47 Documenten Fusievoorstel Artikef706 De bestuursorganen van de te fuseren vennootschappen stellen bij authentieke of bij onderhandse akte een fusîevoorste[ op. In het fusievoorstel worden ten minste vermeld: 1 Q de rechtsvorm. de naam. het doel en de zetel van de te ontbinden vennootschappen en van de nieuwe vennootschappen; 2. de ruilverhouding van de aandelen en, in voorkomend geval, het bedrag van de opleg; 3 de wijze waarop de aandelen in de nieuwe vennootschap worden uitgereikt; 4 de datum vanaf welke deze aandelen recht geven te delen in de winst. alsmede elke bijzondere regeling betreffende dit recht; 5 de datum vanaf welke de handelingen van de te ontbinden vennootschappen boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van de nieuwe vennootschap; 6 de rechten die de nieuwe vennootschap toekent aan de vennoten van de te ontbindèn vennootschappen, die bijzondere rechten hebben. alsook aan de houders van andere effecten dan aandelen, of de jegens hen voorgestelde maatregelen; 7 de bezoldiging die wordt toegekend aan de commissarissen. de bedrijfsrevisoren of de externe accountants voor het opstellen van het in artikel 708 bedoelde verslag: 8 0 ieder bijzonder voordeel toegekend aan de leden van de bestuursorganen van de te ontbinden vennootschappen. Het fusievoorstel moet door elke vennootschap die bij de fusie betrokken is uiterlijk zes weken voor de algemene vergadering die over de fusie moet besluiten, ter griffie van de rechtbank van koophandel worden neergelegd.

48 FusieversJag Artike/705 1 Onder voorbehoud van de 2 en 3 gelden voor de oprichting van de nieuwe vennootschap alle voorwaarden die door dit wetboek voor de gekozen vennootschapsvorm worden gesteld. 2 Ongeacht de rechtsvorm van de. nieuwe vennootschap moet haar oprichting op straffe van nietigheid bij authentieke akte worden vastgesteld. [n die akte worden de condusies van het in artikel 695 bedoelde verslag van de commissaris, de bedrijfsrevisor of de externe accountant overgenomen. 3 De artikelen 444 en 449, artikel 450, tweede lid, tweede volzin, en de artikelen 451, 452 en en 9, zijn niet van toepassing op de naamloze vennootschap en de Europese vennootschap en evenmin, in afwijking van artikel 657. op de commanditaire vennootschap op aandelen. De artikelen 395, 399 en 402, 2. zijn niet van toepassing op de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en de Europese coöperatieve vennootschap die door de fusie tot stand zijn gekomen. De artikelen 219 en 224 zijn niet van toepassing op de beslolen vennootschap met beperkte aansprakelijkheid die door de fusie tot stand is gekomen. Artikel 226, 3 en 6, is evenmin van toepassing op deze vennootschap. Artikel 707 In elke vennootschap stelt het bestuursorgaan een omstandig schriftelijk verslag op waarin de stand van het vermogen van de te ontbinden vernootschappen wordt uiteengezet en waarin tevens uit een juridisch en economisch oogpunt worden toegelicht en verantwoord; de wenselijkheid van de fusie, de voorwaarden en de wijze waarop ze zal geschieden en de gevolgen ervan. de methoden volgens welke de ruilverhouding van de aandelen is vastgesteld, het betrekkelijk gewicht dat aan deze methoden wordt gehecht, de waardering waartoe elke methode komt, de moeilijkheden die zich eventueel hebben voorgedaan en de voorgestelde ruilverhouding.

49 Controleverslag Artikel70B Onverminderd artikel 705, 3, wordt in elke vennootschap een schriftelijk verslag over het fusievoorstel opgesteld hetzij door de commissaris, hetzij, wanneer er geen commissaris is, door een bedrijfsrevisor of door een exteme accountant, die de bestuurders of de iaakvoerders hebben aangewezen. De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of accountant moet inzonderheid verklaren of de ruilverhouding naar zijn mening al dan niet redelijk is. In deze verklàring moet ten minste worden aangegeven: 1 0 volgens welke methoden de voorgestelde ruilverhouding is vastgesteld; 2? of deze methoden in het gegeven geval passen en tot welke waardering elke gebruikte methode leidt; tevens moet een oordeel worden gegeven over het betrekkelijke gewicht dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan deze methoden is gehecht. In het verslag worden bovendien de bijzondere moeilijkheden vermeld die er eventueel bij de waardering zijn geweest De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of accountant kan ter plaatse inzage nemen van alle documenten die dienstig zijn voor de vervulling van zijn taak. Zij zijn gerechtigd van de vennootschappen die bij de fusie betrokken zijn. te verlangen dat hun alle ophelderingen en inlichtingen worden verstrekt. Zij zijn tevens gerechtigd alle controles te verrichten die zij nodig achten. -- Artikel 709 De tekst van art. 709 is van toepassing met ingang van (Art. 2, W ) B.S ~ De bestuursorganen van alle bij de fusie betrokken vennootschappen moeten hun eigen algemene vergadering, alsmede de bestuursorganen van alle andere bij de fusie betrokken vennootschappen op de hoogte stellen van elke belangrijke wijziging die zich in de activa en de passiva van het vermogen heeft voorgedaan tussen de datum van opstelling van hel fusievoorstel en de datum van de laatste algemene vergadering die tot de fusie besluit. De aldus geïnformeerde bestuursorganen brengen hun algemene vergaderingen op de hoogte van de ontvangen informatie.

50 Timing Voor tijdsas zie Fusievoorstel Het fusievoorstel moet neergelegd worden op de maatschappelijke zetel 1 maand voor de Algemene Vergadering en dit vofgens artikel 710 van het W. Venn Fusieverslag Het fusieverslag dient eveneens 1 maand voor de algemene vergadering te worden neergeld op de maatschappelijke zetel (art. 710 W. Venn.). Hetfusieverslag dient 15 dagen na. de algemene vergadering neergelegd te worden op de griffie van de red)~nk vankbophandel{art. 716 W. Venn.).... Het controleverslag dient' 1 maand voor de algemene vergadering op de maatschappelijke zetel neergelegd te worden en dit volgens artikel 710 van het W. Venn.. _ Net zoals het fusieverslag dient het controleverslag 15 dagen na de algemene vergadering neergelegd te worden op de griffie van de rechtbank van koophandel en dit volgens artikel 716 van hetw. Venn.. De akte houdende de besluiten tot fusie dienen 15 dagen na de Algemene vergadering gepubliceerd te zijn in het Belgisch staatblad Arlikel710 1 In elke vennootschap worden het fusievoorstel en de verslagen bedoeld in de artikelen 707 en 708, alsmede de mogelijkheid voor de vennoten om de genoemde stukken kosteloos te verkrijgen, vermeld in de agenda van de algemene vergadering die zich over het fusievoorstel moet uitspreken. Aan de houders van aandelen op naam wordt uiterlijk een maand voor de algemene vergadering een afschrift ervan toegezonden. Er wordt ook onverwijld een afschrift gezonden aan diegenen die de formaliteiten hebben vervuld, door de statuten voorgeschreven om tot de vergadering te worden toegelaten. Wanneer het evenwel gaat om een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakejijkheid. moeten het voorstel en de verslagen bedoeld in het eerste

51 44 lid, niet aan de vennoten worden overgezonden overeenkomstig het tweede en het derde lid. In dat geval heeft iedere vennoot overeenkomstig 2 het recht om uiterlijk een maand vóór de algemene vergadering op de zetel van de vennootschap van voornoemde stukken kennis te nemen en kan hij overeenkomstig 3 binnen dezeffde tennijn een afschrift ervan verkrijgen. 2 Iedere vennoot heeft tevens het recht uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over het fusievoorslel moet besluiten, in de zetel van de vennootschap kennis te nemen van de volgende stukken: 1 0 het fusievoorstel: 2 de in de artikelen 707 en 708 bedoelde verslagen; 3 de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de fusie betrokken is; 4 0 wat de naamloze vennootschappen betreft, de commanditaire vennootschappen op aandelen, de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. de Europese vennootschappen. de Europese coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, de verslagen van de bestuurders. van de leden van de directieraad, van de leden van de raad van toezicht of van de zaakvoerders en de verslagen van de commissarissen over de laatste drie boekjaren; 5" indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het fusievoorstel is afgesloten : tussentijdse cijfers omtrent de stand van het vermogen die niet meer dan drie maanden voor de datum van dat voorstel zijn vastgesteld en die overeenkomstig het tweede tot het vierde lid zijn opgesteld. Deze tussentijdse cijfers worden opgemaakt volgens dezelfde methoden en dezelfde opstefiing als de laatste jaarrekening. Eén nieuwe inventaris moet echter niet worden opgemaakt. De wijzigingen van de in de laatste balans voorkomende waarderingen kunnen beperkt zijn tot de wijzigingen die voortvloeien uit de verrichte boekingen. Rekening moet echter worden gehouden met tussentijdse afschrijvingen en voorzieningen, alsmede met belangrijke wijzigingen van de waarden die niet uit de boeken blijken. 3 Iedere vennoot kan op zijn verzoek kosteloos een volledig of desgewenst gedeeltelijk afschrift verkrijgen van de in 2 bedoelde stukken, met uitzondering van die welke hem overeenkomstig 1 zijn toegezonden. Artike/716 1 Met inachtneming van de in 2 bepaalde regels, worden de akten tot vaststelling van het door de algemene vergaderingen genomen besluit tot fusie neergelegd en bij uittreksel bekendgemaakt, overeenkomstig artikel 74 en zijn de artikelen 67 tot 69 en 71 tot 73 van toepassing op de oprichtingsakte van de nieuwe vennootschap.

52 2 De akten bedoeld in 1 worden gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging van de akte tot vaststelling van het besluit tot fusie dat door de laatst gehouden algemene vergadering is genomen. De nieuwe vennootschap kan zelf de formaliteiten inzake openbaarmaking verrichten betreffende de vennootschappen di~ de fusie aangaan. 45

53 Normen Inleiding Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag

54 47 3. Met fusie door overneming gelijkgestelde verrichtingen of geruisloze fusie 3.1. Wettelijke bepalingen Artike/676 Tenzij anders bij wet bepaald, wordt met fusie door overneming gelijkgesteld: 10 de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen vi:m één of meer vennootschappen, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening overgaat op een andere vennootschap die reeds houdster is van al hun aandelen en van de andere effecten waaraan stemrecht in de algemene vergadering is verbonden; 2 de rechfshandeling waarbij het gehele vermogen van één of meer vennootschappen, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder ~reffening overgaat op een andere vennootschap, wanneer al hun aandelen en de andere effecten waaraan stemrecht in de algemene vergadering is verbonden. in handen zijn ofwel van die andere vennootschap, ofwel van tussenpersonen van die vennootschap, ofwel van die tussenpersonen en van die vennootschap. Artikel 677 Worden met fusie of splitsing gelijkgesteld. de verrichtingen omschreven in de artikelen 671 tot 675, zonder dat alle overdragende vennootschappen ophouden te bestaan. Artikel Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of een coöperatieve vennootschap kan een andere vennootschap alleen dan overnemen, wanneer de vennoten van de andere vennootschap voldoen aan de vereisten voor de verkrijging van de hoedanigheid van vennoot in de overnemende vennootschap. 2. In een coöperatieve vennootschap kan iedere vennoot te allen tijde in de loop van het boekjaar uittreden vanaf de bijeenroeping van een algemene vergadering die moet besluiten over de fusie van de vennootschap met een overnemende vennootschap die een andere rechtsvonn heeft, zonder dat hij aan enige andere voorwaarde moet voldoen, en niettegenstaande enige andersluidende bepaling in de statuten. Van ere uittreding wordt aan de vennootschap kennisgegeven bij een aangetekende brief, die uiterlijk vijf dagen voor de datum van de vergadering ter post is afgegeven. Zij heeft enkel gevolg als het voorstel tot fusie wordt aangenomen. In de oproepingsbrief wordt de tekst van het eerste en het tweede lid opgenomen.

55 48 Artikel Onder voorbehoud van strengere bepalingen in de statuten en onverminderd de bijzondere bepalingen van dit artikel, moet tot fusie van een vennootschap besloten worden door de algemene vergadering overeenkomstig de volgende regels van aanwezigheid en meerderheid: 1 0 de aanwezigen moeten ten minste de helft van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen. Is deze voorwaarde niet vervuld, dan is een nieuwe bijeenroeping nodig. Opdat de tweede vergaci!ering op geldige wijze kan beraadslagen en besluiten, is het voldoende dat enig deel van het kapitaal er vertegenwoordigd is; 2 0 a) een voorstel tot fusie is alleen dan aangenomen, wanneer het ten minste drie vierde van de stemmen heeft verkregen; b) in de gewone commanditaire en in de coöperatieve vennootschappen is het stemrecht van de vennoten evenredig aan hun aandeei in het vennootschapsvermogen en wordt het aanwezigheidsquorum berekend naar verhouding van dat vermogen. 2 Artikel 582 is niet van toepassing. 3 Indien er verschillende soorten van aandelen of effecten bestaan die het in de statuten vastgestelde kapitaal al of niet vertegenwoordigen en de fusie aanleiding geeft tot wijziging van hut:' respectieve rechten, is artikel 560, vierde lid, van overeenkomstige toepassing. 4 De instemming van alle vennoten is vereist: 1 <> in de overnemende of over te nemen vennootschappen die vennootschappen onder firma zijn; 2 0 in de over te nemen vennootschappen wanneèr de overnemende vennootschap de rechtsvorm heeft aangenomen van : a) een vennootschap onder firma; b) een gewone commanditaire vennootschap; c) een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid. In de in het eerste lid bedoelde gevallen is de eenparige instemming vereist van de houders van aandelen die het kapitaal van de vennootschap niet vertegenwoordigen, zo die er zijn. 5 Jn de gewone commanditaire vennootschappen en in de commanditaire vennootschappen op aandelen is bovendien de instemming van alle beherende vennoten vereist. Artikel 723 In elke vennootschap die de fusie aangaat, worden de notulen van de algemene vergadering waarin tot de fusie wordt besloten op straffe van nietigheid opgesteld bij authentieke akte. De notaris moet na onderzoek het bestaan en zowel de interne als de externe wettigheid bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootschap waarbij hij optreedt. gehouden is.

56 49 Artikel 724 Onmiddellijk na het besluit tot fusie worden de eventuele wijzigingen van de statuten van de overnemende vennootschap, met inbegrip van de bepalingen tot wijziging van haar doel, vastgesteld volgens de regels van aanwezigheid en meerderheid door dit wetboek vereist. Geschiedt zulks niet, dan blijft het besluit tot fusîe zonder gevolg. De fusie is voltrokken zodra de betrokken vennootschappen daartoe overeenstemmende besluiten hebben genomen. Artikel 725 Met inachtneming van de in het tweede en het derde lid bepaalde regels. worden de akten houdende vaststelling van de besluiten tot fusie genomen door de overnemende en de overgenomen vennootschap neergelegd en bij uittreksel bekendgemaakt, overeenkomstig artikel 74 en, in voorkomend geval, worden de akten tot wijziging van de statuten van de overnemende vennootschap neergelegd en bekendgemaakt overeenkomstig artikel 74. Zij worden gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging van de akte houdende _ vaststelling -van het besluit tot fusie dat door de laatst gehouden algernene vergatlering-,is genomen. --, Oe ovememende yemioo~chapkan zelf de formaliteiten inzake openbaarmaking betreffendf!:de-'oveig'enomoo vennootschappen'verrichten~ Artikel 726 " Er vindt geen omwisseling plaats van aandelen van de overnemende vennootschap tegen aandelen van de overgenomen vennootschap die worden gehouden: 1 0 door de ovememende vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt, of 2 0 door de overgenomen vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt. Artikel 727 De jaarrekening van de overgenomen vennootschap over het tijdvak begrepen tussen de datum van de jaarafsluiting van het laatste boekjaar waarvoor de rekeningen zijn goedgekeurd en de in artikel 719, 2, 2, bedoelde datum, wordt door het bestuursorgaan van die vennootschap opgemaakt overeenkomstig de bepalingen van dit wetboek die op haar toepasselijk zijn. Zij wordt onderworpen aan de goedkeuring van de algemene vergadering van de overnemende vennootschap volgens de regels die voor deze laatste met betrekking tot de jaarrekening gelden. Onverminderd artikel 687, beslist de algemene vergadering van de overnemende vennootschap over het verlenen van kwijting aan de bestuurs- en toezichtsorganen van de overgenomen vennootschap.

57 Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Artikef Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Artike/ Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Arlikel Zekerheidsstelling Artikel Aansprakelijkheid Artikel 685 Artike/686 Art/ke/BB Nietigheid van de fusie of splitsing Artlkel688 Artike/689 Mike/6gD Mikel691 Artikel 692

58 Schema's Vennootschap A Samen 100% Aandeelhouders B voor rekening A Dochtervennotschap 8 Aandeelhouders A./ Moedervennootschap A J I I 100% Dochetrvennootschap B j

59 Documenten Fusievoorstel Artike/719 De bestuursorganen van de te fuseren vennootschappen stellen bij authentieke of bij onderhandse akte een fusievoorstel op. In het fusîevoorstel worden ten minste vermeld:. 1 0 de rechtsvorm, de naam, het doel en de zetel van de te fuseren vennootschappen; 2 de datum vanaf welke de handelingen van de over te nemen vennootschap boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van de overnemende vennootschap; 3Q de rechten die de overnemende vennootschap toekent aan de vennoten van de over te nemen vennootschappen, die bijzondere rechten hebben, alsook aan de houders van andere effecten dan aandelen, of de jegens hen voorgestelde maatregelen; Artikel In elke vennootschap.wordt het fusievoorstel, alsmede de mogelijkheid voor de vennoten om dit stuk kosteloos te verkrijgen, vermeld in de agenda van de algemene vergadering die zich over het fusievoorstel moet uitspreken. Aan de houders van aandelen op naam wordt Uiterlijk, een maand voor de algemene vergadering een afschrift ervan toegezonden. Er wordt ook onverwijld een afschrift gezonden aan diegenen die de fonnaliteiten hebben vervuld, door de statuten voorgeschreven om tot de vergadering te worden toegelaten. Wanneer het evenwel gaat om een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, moet het voorstel bedoeld in het eerste lid. niet aan de vennoten worden toegezonden overeenkomstig het tweede en het derde lid. In dat geval heeft iedere verinoot overeenkomstig 2 het recht om Uiterlijk een maand vóór de algemene vergadering op de zetel van de vennootschap van voornoemd stuk kennis te nemen en kan hij overeenkomstig 3 binnen dezelfde termijn een afschrift ervan verkrijgen. 2 Iedere vennoot heeft tevens het recht uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over het fusievoorstel moet besluiten, in de zetel van de vennootschap kennis te nemen van de volgende stukken: 1 0 het fusievoorstej; 2 de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de fusie betrokken zijn; 3 wat de naamloze vennootschappen betreft, de commanditaire vennootschappen op aandelen. de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. de Europese vennootschappen, de Europese coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen met

60 53 beperkte aansprakelijkheid, de verslagen van de bestuurders, van de leden van de directieraad, van de leden van de raad van toezicht of van de zaakvoerders en de verslagen van de commissarissen over de laatste drie boekjaren; 4 0 indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het fusievoorstel is afgesloten : tussentijdse cijfers omtrent de stand van het vermogen die niet meer dan drie maanden voor de datum van dat voorstel zijn vastgesteld en die overeenkomstig het tweede tot het vierde lid zijn opgesteld. Deze tussentijdse cijfers worden opgemaakt volgens dezelfde methoden en dezelfde opsteuing als de laatste jaarrekening. Een nieuwe inventaris moet echter niet worden opgemaakt. De wijzigingen van de in de laatste balans voorkomende waarderingen kunnen beperkt zijn tot de wijzigingen die voortvloeien uit de verrichte boekingen. Rekening moet echter worden gehouden met tussentijdse afschrijvingen en voorzieningen, alsmede met belangrijke wijzigingen van de waarden die niet uit de boeken blijken. 3. Iedere vennoot kan op zijn verzoek kosteloos een volledig of desgewenst gedeeltelijk afschrift verkrijgen van de in -2 bedoelde stukken, met uitzondering van die welke hem overeenkomstig 1 zijn toegezonden Fusieverslag Geen fusieverslag verseist Controleverslag Geen controleverslag vereist

61 Timing Voor tijdsas zie Fusievoorstel Het fusjevoorstel moet door elke vennootschap die bij de fusie betrokken is uiterlijk zes weken voor de algemene vergadering die over de fusie moet besluiten, ter griffie van de rechtbank van koophandel worden neergelegd, dit volgens art Fusieverslag Niet van toepassing Controleverslag Niet van toepassing

62 Normen Inleiding Toepassingsgebied VOOIWerp van de opdracht Deontologische aspecten ControJewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen - '.' Inhoud van het verslag '.. 3i6i3.1. IdenffflC8tie. 3.6,:3',2. 8e9ordéling van dè;waarderings,mei:hoden e' 3i n,*y$~Vàh de rtjitve-mouding..:.~." ;3:6:.3~ 4}( ()"o~de,~,:over de ar1detê-i~néhtl:ngén '3.6.3~5. Conclusie,van het verslag Datum van het verslag

63 56 4. Splitsing door overneming 4.1. Wettelijke bepalingen Artikel 673 Splitsing door overneming is de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van een vennootschap, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van haar ontbinding zonder vereffening, op verscheidene vennootschappen overgaat tegen uitreiking aan de vennoten van de ontbonden vennootschap, van aandelen van de verkrijgende vennootschappen die delen in het gesplitste vermogen eventueel met een opleg in geld die niet meer mag bedragen dan een tiende van de nominale waarde of, bij gebreke van een nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen. Artikel Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of een coöperatieve vennootschap kan alleen dan als verkrijgende vennootschap aan de splitsing deelnemen. wanneer de vennoten van de te splitsen vennootschap voldoen aan de vereisten voor de ver:krijging van de hoedanigheid van vennoot in de verknlgende vennootschap. 2 In een coöperatieve vennootschap kan iedere vennoot te allen tijde in de loop van het boekjaar uittreden vanaf de bijeenroeping van een algemene vergadering die moet besluiten over de splitsing van ce vennootschap ten behoeve van verkrijgende vennootschappen waarvan ten minste één een andere rechtsvorm heeft, zonder dat hij aan enige andere voorwaarde moet voldoen, en niettegenstaande enige andersluidende bepaling in de statuten.. Van de uittreding wordt aan de vennootschap kennisgegeven bij een aangetekende brief, die uiterlijk vijf dagen voor de datum van de vergadering ter post is afgegeven. Zij heeft enkel gevolg als het voorstel tot splitsing wordt aangenomen. In de oproepingsbrief wordt de tekst van deze paragraaf, eerste en tweede lid, opgenomen.

64 57 Arlikel736 1 Onder voorbehoud van strengere bepalingen in de statuten en onverminderd de bijzondere bepalingen van dit artikel. moet tot splitsing van een vennootschap besloten worden door de algemene vergadering overeenkomstig de volgende regels van aanwezigheid en meerderheid: 1" de aanwezigen moeten ten minste de helft van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen. Is deze voorwaarde niet vervuld, dan is een nieuwe bijeenroeping nodig. Opdat de tweede vergàdering op geldige wijze kan beraadslagen en besluiten, is het voldoende dat enig deel van het kapitaal er vertegenwoordigd is; 2 a) een voorstel tot splitsing is alleen dan aangenomen. wanneer het ten minste drie vierde van de stemmen heeft verkregen; b) in de gewone commanditaire en in de coöperatieve vennootschappen is het stemrecht van de vennoten evenredig aan hun aandeel in het vennootschapsvermogen en wordt het aanwezigheidsquorum berekend naar verhouding van dat vermogen. 1 bis. Artikel 582 is niet van toepassing. 2 Indien er verschillende soorten van aandelen of effecten bestaan die het in de statuten vastgestelde kapitaal al of niet vertegenwoordigen en de fusie aanleiding geeft tot wijziging van hun respectieve rechten, is artikel 560. vierde lid, van overeenkomstige toepássing.. ' 3 De instemming van alle vennoten is vereist: 10 in de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen die vennootschappen onder firma Zijn; 2 0 in de te splitsen vennootschap wanneer ten minste een van de verkrijgende vennootschappen de rechtsvorm heeft aangenomen van : a) een vennootschap onder firma; b) een gewone commandîtaire vennootschap; c) een coöperatieve vennootschap. In de in het eerste lid bedoelde gevauen is de eenparige instemming vereist van de houders van aandelen die het kapitaal van de vennootschap niet vertegenwoordigen, zo die er Zijn. Het eerste lid, 2, c), en het tweede lid zijn niet toepasselijk indien de verkrijgende vennootschap een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is. 4 In de gewone commanditaire vennootschappen en in de commanditaire vennootschappen op aandelen is bovendien de instemming van alle beherende vennoten vereist. 5. Wanneer het splitsingsvoorstel bepaalt dat de verdefing, over de vennoten van de te splitsen vennootschap, van de aandelen van de verkrijgende vennootschappen niet naar evenredigheid met hun rechten op het kapitaal van de te splitsen vennootschap zal geschieden, wordt het besluit van de te splitsen vennootschap over de deelneming aan de splitsing door de algemene vergadering eenparig genomen.

65 58 Artikel 737 [n elke vennçlotschap die aan de splitsing deelneemt, worden de notulen van de algemene vergadering waarin tot de splitsing wordt besloten op straffe van nietigheid opgesteld bij authentieke akte. In de akte wordt de conclusie opgenomen van het in artikel 731 bedoelde verslag. De notaris moet na onderzoek het bestaan en zowel de interne als de externe wettigheid bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootschap waarbij hij optreedt, gehouden is. Arlikel738 Onmiddellijk na het besluit tot deelneming aan de splitsing worden de eventuele wijzigingen van de statuten van een verkrijgende vennootschap. met inbegrip van de bepalingen tot wijziging van haar doel, vastgesteld volgens de regels van aanwezigheid en meerderheid door dit wetboek vereist. Geschiedt zulks niet, dan blijft het besluit tot splitsing zonder gevolg. De splitsing is voltrokken zodra de betrokken vennootschappen daartoe overeenstemmende besluiten hebben genomen. Artike/739.., Met inachtneming van de in het tweede en hel derde lid bepaalde regels, worden de akten houdende vaststelling van de besluiten tot deelneming aan de splitsing van de te splitsen vennootschap en van de verkrijgende vennootschappen neergelegd en bij uittreksel bekendgemaakt, overeenkomstig artikel 74 en, in voorkomend geval, worden de akten tot wijziging van de statuten van een verkrijgende vennootschap neergelegd en bekendgemaakt overeenkomstig artikel 74. Zij wo(den gelijktijdig bekendgemaakt binnen vijftien dagen na de neerlegging van de akte houdende vaststelling van het besluit tot deelneming aan de splitsing dat door de laatst gehouden algemene vergadering is genomen. Een verkrijgende vennootschap kan zelf de formaliteiten inzake openbaarmaking betreffende de gesplitste vennootschap verrichten. Arti'kel740 1 Tenzij de betrokken vennootschappen anders hebben besloten. worden de aandelen die door een verkrijgende vennootschap zijn uitgegeven in ruil voor haar deel van het vermogen van de gesplitste vennootschap, onder de vennoten van de gesplitste vennootschap verdeeld, door en onder de verantwoordelijkheid van de organen die op het ogenblik van de splitsing met het bestuur van die vennootschap belast waren. Deze organen zorgen zo nodig voor de bijwerking van de registers van de aandelen op naam of andere aandelenregisters. De kosten van deze verrichtingen worden door de verkrijgende vénnootschappen gedragen naar evenredigheid van hun aandeel

66 59 2 Er vindt geen omwisseling plaats van aandelen van een verkrijgende vennootschap tegen aandelen van de gesplitste vennootschap die worden gehouden: 1 0 door de verkrijgende vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt, of 2 0 door de gesplitste vennootschap zelf of door een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van de vennootschap handelt. Artikel 741 De jaarrekening van de gesplitste vennootschap over het tijdvak begrepen tussen de datum van jaarafsluiting van het laatste boekjaar waarvoor de rekeningen zijn goedgekeurd en de in artikel 728, 2, 5'\ vermelde datum, wordt door het bestuursorgaan van die vennootschap opgemaakt overeenkomstig de bepalingen van dit wetboek die op haar toepasselijk zijn. Zij wordt onderworpen aan de goedkeuring van de algemene vergadering van.elke verkrijgende vennootschap volgens de regels die voor deze vennootschappen met betrekking tot de jaarrekening gelden. Onverminderd artikel 687, beslissen de algemene vergaderingen van de verkrijgende vennootschappen ov~r het verlenen van kwijting aan de bestuurs- en toezichtorganen van de gesplitste vennootschap Gemeenschappelijke bepalingen Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen.. Artikel 681, Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Arlike/ Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Arlikef Zekerheidsstelling Artikel Aansprakelijkheid ArlikeJ 685 Artike/686 Artike/GB7

67 Nietigheid van de fusie of splitsing Mike/6B8 Mike/689 Artike/690 Artike/691 Mike/692

68 4.3. ~chema's Aandelenruil obv rutlvoet Aandelenruil ohv ruilvoet Aandeelhouders B' BIJ B n, Volledig vennogen... Aandeelhouders A' AU Am, Volledig vermogen Aandeelhouders C' C" Cu,, Verkrijgende bestaande Vennootschap B Gesplitste Vennootschap A (A=A1+A2) - Verkrijgende bestaande Vennootschap C.... ' ). c.'.,. VenQQotschap., B+A1 ",. "'0. \., ". " Vennootschap C+A2

69 Documenten Splitsingsvoorstel Arlikel728 De bestuursorganen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen, stellen bij authentieke of bij onderhandse akte een splitsingsvoorstel op. In het splitsingsvoorstel worden ten minste vermeld :. 1" de rechtsvorm, de naam, het doel en de zetel van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen; 2" de ruilverhouding van de aandelen en, in voorkomend geval, het bedrag van de opleg; 3 de wijze waarop de aandelen in de verkrijgende vennootschappen worden uitgereikt; 4 de datum vanaf welke deze aandelen recht geven te delen in de winst, alsmede elke bijzondere regeling betreffende dit recht; 5 de datum vanaf welke de handelingen van de te splitsen vennootschap boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van een van de verkrijgende vennootschappen; 6 de rechten die de verkrijgende vennootschappen toekenne,n aan de vennoten. van de te splitsen vennootschap, die bijzondere rechten. hebben en aan de houde~ van andere effecten dan aandelen. of de jegens hen voorgestelde maatregelen; 7" de bezoldiging die wordt toegekend aan de commissarissen, de bedrijfsrevisoren of de externe accountants voor het opstellen van het in artikel 731 bedoelde verslag; 8 ieder bijzonder voordeel toegekend aan de leden van de bestuursorganen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen; go de nauwkeurige beschrijving en verdeling van de aan elke verkrijgende vennootschap over te dragen delen van de activa en passiva van het vermogen; 10 de verdeling onder de vennoten van de te splitsen vennootschap van de aandelen van de verkrijgende vennootschappen alsmede het criterium waarop deze verdeling is gebaseerd. Het splitsingsvoorstel moet door elke vennootschap die aan de splitsing deelneemt uiterlijk zes weken voor de algemene vergadering die over de splitsing moet besluiten, ter griffie van de rechtbank van koophandel worden neergelegd.

70 63 Artikel 729 Wanneer een gedeelte van de activa van het vermogen niet in het splitsingsvoorstel wordt toegescheiden en interpretatie van dit voorstel geen uitsluitsel geeft over de verdeling ervan, wordt dit gedeelte of de waarde ervan verdeeld over alle. verkrijgende vennootschappen, evenredig aan het netto-actief dat aan ieder van hen in het splîtsingsvoorstel is toegescheiden. Wanneer een gedeelte van de passiva van het vermogen niet in het ~plitsingsvoorstel wordt toegescheiden en interpretatie van dit voorstel geen uitsluitsel geeft over de verdeling ervan, zijn alle verkrijgende vennootschappen daarvoor hoofdelijk aansprakelijk Splitsingsverslag Artikel 730 In elke vennootschap stelt het bestuursorgaan een omstandig schriftelijk verslag op waarin de stand van het vermogen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen wordt uiteengezet en waarin tevens uit een juridisch en economisch oogpunt worden toegelicht en verantwoord: de wenselijkheid var,t de splitsing, de voorwaarden en de "Yilze waarop ze zal geschieden en de gevolgen ervan, de methoden volgens welke de ruilverhouding van de aandelen is vastgesteld, het betrekkelijke gewicht dat aan deze methoden wordt gehecht, de waardering waartoe elke methode komt, de moeilijkheden die zich eventueel hebben voorgedaan en de voorgestelde ruilverhouding. Wanneer de overnemende vennootschap een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een Europese vennootschap, een Europese coöperatieve vennootschap of een naamloze vennootschap is. wordt in het verslag daarenboven melding gemaakt van het verslag bedoeld in artikel 313, artikel 423 of artikel 602, naar gelang van het geval; het geeft ook aan bij welke griffie van de rechtbank van koophandel dat verslag moet worden neergelegd.

71 Controleverslag Anikel731 In elke vennootschap wordt een schriftelijk verslag over het splitsingsvoorstel opgesteld hetzij door-de commissaris, hetzij, wanneer er geen commissaris is, door een bedrijfsrevisor of door een externe accountant die de bestuurders of de zaakvoerders hebben aangewezen. De commissaris. de aangewezen bedrijfsrevisor of de externe accountant moet inzonderheid verklaren of de ruilverhouding naar zijn mening al dan niet redelijk is. (n deze verklaring moet ten minste worden aangegeven: 10 volgens welke methoden de voorgestelde ruilverhouding is vastgesteld; 2 of deze methoden in het gegeven geval passen en tot welke waardering elke gebruikte methode leidt: tevens moet een oordeel worden gegeven over het betrekkelijke gewicht dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan deze mefhodeis gehecht In het verslag worden bovendien de bijzondere moeilijkheden vermeld die er eventueel bij de waardering zijn geweest. De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of accountant kan ter plaatse inzage nemen van alle stukken die dienstig zijn voor de vervulling van zijn taak. Zij zijn gerechtigd van de vennootschap~n die bij de splitsing betrokken' zijn, te verlangen dat hen alle ophelc;jeringen en inlichtingen worden verstrekt. Zij zijn tevens gerechtigd alle controles te verrichten die zij nodig achten. In een overnemende vennootschap die de rechtsvorm heeft van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, van een Europese vennootschap. van een Europese coöperatieve vennootschap of van een naamloze vennootschap, kan het verslag worden opgesteld door de commissaris of door de bedrijfsrevisor die het verslag heeft opgemaakt bedoeld in artikel 313, artikel 423. of artikel 602, naar gelang van- het geval. Arlikel732 De bestuursorganen van alle bij de splitsing betrokken vennootschappen moeten hun eigen algemene vergadering, alsmede de bestuursorganen van alle andere bij de splitsing betrokken vennootschappen op de hoogte stellen van elke belangrijke wijziging die zich in de activa en de passiva van het vermogen heeft voorgedaan tussen de datum van opstelling van het splitsingsvoorstel en de datum van de laatste algemene vergadering die tot de splitsing besluit. De aldus geïnformeerde bestuursorganen brengen hun algemene vergaderingen op de hoogte van de ontvangen informatie.

72 Timing Voor tijdsas zie punt Splitsingsvoorstel Volgens artikel 733 van het W. Venn.. dient het splitsingsvoorstel 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegdl gepubliceerd te zijn. Het voorstel dient ook 6 weken voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel (art. 728 W. venn) Splitsingsverslag Volgens artikel 733 dient het splitsingsverslag uiterlijk 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de maatschappelijke zetel. In artikel 739 van het W. Venn. staat er dat het splitsingsverslag 15 dagen na de Algemene vergadering moet neergelegd zijn ter griffie van de rechtbank van koophandel.

73 Controleverslag Het controleverslag moet eveneens 1 maand voor de algemene vergadering neergelegd zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel volgens artikel 733 van het W. Venn. Vîjftien dagen na de Algemene vergadering dient het controleverslag neergelegd te zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel. Artikel In elke vennootschap worden het splitsingsvoorstel en de verslagen bedoeld in de artikelen 730 en 731, alsmede de mogelijkheid voor de vennoten om de genoemde stukken kosteloos te verkrijgen, vermeld in de agenda van de algemene vergadering die zich over het splitsingsvoorstel moet uitspreken. Aan de houders van aandelen op naam wordt uiterlijk een maand voor de algemene vergadering een afschrift ervan toegezonden. Er wordt ook onverwijld een afschrift gezonden aan diegenen die de formaliteiten hebben vervuld, door de statuten voorgeschreven om tot de vergadering te worden toegelaten. Wanneer het evenwel gaat om een'coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, moeten het voorstel en de verslagen bedoeld in het eerste lid, niet aan de vennoten worden toegezonden overeenkomstig het tweede en het derde lid. In dat geval heeft iedere vennoot overeenkomstig 2 het recht om uiterlijk een maand vóór de algemene vergadering op de zetel van de vennootschap van voornoemde stukken kennis te nemen en kan hij overeenkomstig 3 binnen dezelfde termijn een afschrift ervan verkrijgen. 2 Iedere vennoot he~ tevens het recht uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over liet splitsingsvoorstel moet besluiten, in de zetel van de vennootschap kennis te nemen van de volgende stukken: 1 0 het splitsingsvoorstel; 2 de in de artikelen 730 en 731 bedoelde verslagen; 3 de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de splitsing betrokken zijn; 4 0 wat de naamloze vennootschappen betreft, de commanditaire vennootschappen op aandelen, de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid. de Europese vennootschappen, de Europese coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, de verslagen van de bestuurders, van de leden van de directîeraad, van de Jeden van de raad van toezicht of van de zaakvoerders en de verslagen van de commissarissen over de laatste drie boekjaren; 5 indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het splitsingsvoorstel is afgesloten : tussentijdse cijfers omtrent de stand van het vermogen die niet meer dan drie maanden voor de datum van dat voorstel zijn vastgesteld en die overeenkomstig het tweede tot het vierde lid zijn opgesteld.

74 Dèze tussentijdse cijfers worden opgemaakt volgens dezelfde methoden en dezelfde opstelling als de laatste jaarrekening. Een nieuwe inventaris moet echter niet worden opgemaakt De wijzigingen" van de in de laatste balans voorkomende waarderingen kunnen beperkt zijn tot de wijzigingen die voormoeien uit de verrichte boekingen. Rekening moet echter worden gehouden met tussentijdse afschrijvingen en voorzieningen, alsmede met belangrijke wijzigingen van de waarden die niet uit de boeken blijken. " 3 Iedere vennoot kan op zijn verzoek kosteloos een volledig of desgewenst gedeeltelijk afschrift verkrijgen van de in 2 bedoelde stukken, met uitzondering van die welke hem overeenkomstig 1 zijn toegezonden. 67

75 Normen Inleiding Toepassingsgebied VOOIWerp van de opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controre van de overige inlichtingen., (nhoue{ van hetverslag '. ' Identificatie Sèoordelingvan de '~aarderirig$methoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag

76 69 5. Splitsing door oprichting van een nieuwe vennootschap 5.1. Wettelijke bepalingen Artike/674 Splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen is de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van een vennootschap, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening op verscheidene nieuwe door haar opgerichte vennootschappen overgaat tegen uitreiking aan de vennoten van de ontbonden vennootschappen van aandelen in de nieuwe vennootschappen eventueel met een opleg in geld die niet meer mag bedragen dan een tiende van de nominale waarde of," bij gebreke van een nominale waarde, van de fractiewaarde van de uitgereikte aandelen. Artike/742 1 Onder voorbehoud van de 2 en 3 gelden voor de oprichting van ieder van de nieuwe vennootschappen alle voorwaarden die door dit wetboek voor de gekozen vennootschapsvorm worden gestekt 2 Ongeacht de rechtsvorm van de nieuwe vennootschap, moet haar oprichting, op straffe van nietigheid, bij authentieke akte worden vastgesteld. In die akte worden de conclusies van het in artikel 731 bedoelde verslag van de commissaris, de bedrijfsrevisor of de externe accountant opgenomen. 3 De artikelen 444, laatste lid, en 449, artikel 450, tweede lid, tweede volzin, en de artikelen 451, 452 en 453, 9, zijn liiet van toepassing op de naamloze vennootschap en de Europese vennootschap en evenmin, in afwijking van artikel 657, op de commanditaire vennootschap op aandelen. De artikelen 395, laatste lid, en 399 zijn niet van toepassing op de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en de Europese coöperatieve vennootschap die door de splitsing tot stand zijn gekomen. De artikelen 219, laatste lid, en 224 zijn niet van toepassing op de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid die door de splitsing tot stand is gekomen. Artikel 226, 6, is evenmin van toepassing op deze vennootschap. Arlikel749 De vennootschappen die aan de splitsing deelnemen, behoeven de artikelen 745, 746 en 748 niet toe te passen, in zover dit laatste naar de verslagen verwijst, indien alle vennoten en alle houders van effecten waaraan stemrecht in de algemene vergadering is verbonden, daarvan hebben afgezien. De afstand van dat recht wordt vastgesteld bij een uitdrukkelijke stemming in de algemene vergadering die over de deelneming aan de splitsing moet besluiten. In de agenda van die algemene vergadering wordt vermeld dat de vennoot~chap voornemens is deze bepaling toe te passen en worden het eerste en het tweede lid opgenomen.

77 10 ArlikeJ Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of een coöperatieve vennootschap kan alleen dan als nieuwe vennootschap aan de splitsing deelnemen, wanneer de vennoten van de te splitsen vennootschap voldoen aan de vereisten voor de verkrijging van de hoedanigheid van vennoot in de nieuwe vennootschap. 2 In een coöperatieve vennootschap kan iedere vennoot te allen tijde in de Joop van het boekjaar uittreden vanaf de bijeenroeping van een algemene vergadering die moet besluiten over de splitsing van de vennootschap ten behoeve van nieuwe vennootschappen waarvan ten minste één een andere rechtsvorm heeft, zonder dat hij aan enige andere voorwaarde moet voldoen, en niettegenstaande enige andersluidende bepaling in de statuten. Van de uittreding wordt aan de vennootschap kennisgegeven bij een aangetekende brief, die uiterlijk vijf dagen voor de datum van de vergadering ter post is afgegeven. Zij heeft enkel gevolg al~ het voorstel tot splitsing wordt aangenomen. In de oproepingsbrief wordt de tekst van deze paragraaf, eerste en tweede lid, opgenomen. Arlikel751 1 Onder voorbehoud van strengere bepalin!\}en in de statuten en onvermind~rd de bijzondere bepalingen van dit artikel, moet tot splitsing van een vennootschap besloten worden door de algemene vergadering overeenkomstig de volgende regels van aanwezigheid en meerderheid: 1 " de aanwezigen moeten ten minste de helft van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen. Is deze voorwaarde niet vervuld, dan is een nieuwe bijeenroeping nodig. Opdat de tweede vergadering op geldige wijze kan beraadslagen en besluiten, is het voldoende dat enig deel van het kapitaal er vertegenwoordigd is; 2 a) een voorstel tot splitsing is alleen dan aangenomen, wanneer het ten minste drie vierde van de stemmen heeft verkregen; b) in de gewone commanditaire en in de coöperatieve vennootschappen is het stemrecht van de vennoten evenredig aan hun aandeel in het vennootschapsvermogen en wordt het aanwezigheidsquorum berekend naar verhouding van dat vermogen. 2 Indien er verschillende soorten van aandelen of effecten bestaan die het in de statuten vastgestelde kapitaal al of niet vertegenwoordigen en de fusie aanleiding geeft tot wijziging van hun respectieve rechten, is artikel 560, vierde lid, van overeenkomstige toepassing. 3 De instemming van alle vennoten is vereist: 1 0 in de vennootschappen onder firma; 2 in de te splitsen vennootschap wanneer ten minste een van de nieuwe vennootschappen de rechtsvorm heeft aangenomen van: a) een vennootschap onder firma; b) een gewone commanditaire vennootschap;

78 71 c) een coöperatieve vennootschap. In de in het eerste lid bedoelde gevallen Îs de eenparige instemming vereist van de houders van aandelen die het kapitaal van de vennootschap niet vertegenwoordigen, zo die er zijn. Het eerste lid, 2, c), en het tweede lid zijn niet toepasselijk indien de nieuwe vennootschap een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is. 4 In de gewone commanditaire vennootschappen en in de commanditaire vennootschappen op aandelen is bovendien de instemming van aue beherende vennoten vereist 5 Wanneer het splitsingsvoorstel bepaah dat de verdeling, over de vennoten van de te splitsen vennootschap, van de aandelen van de nieuwe vennootschappen niet naar evenredigheid met hun rechten op het kapitaal van de te splitsen vennootschap zal geschieden, wordt het besluit van de te splitsen vennootschap over de deelneming aan de splitsing door de algemene vergadering eenparig genomen. Artikel 752 In elke vennootschap die aan de splitsing deelneemt, worden de notulen van de algemene vergadering waarin tot de splitsing wordt besloten op straffe van nietigheid opgesteld bij authentieke akte. ' In de akte wordt de conclusie opgenomen van het in artikel 746 bedoelde verslag.1 De notaris moet na onderzoek het bestaan en zowel de interne als de externe wettigheid bevestigen van de rechtshandelingen en formaliteiten waartoe de vennootschap waarbij hij optreedt, gehouden is. Artikel 753 Onmiddellijk na het besluit tot splitsing moeten het ontwerp van oprichtingsakte en de statuten van elke nieuwe vennootschap goedgekeurd worden door de algemene vergadering van de gesplitste vennootschap. en dit volgens dezelfde regels van aanwezigheid en meerderheid als die welke voor een besluit tot splitsing zijn vereist. Geschiedt zulks niet, dan blijft het besluit tot splitsing zonder gevolg. Artikel 754 De splitsing is voltrokken zodra de nieuwe vennootschappen zijn opgericht

79 Gemeenschappelijke bepalingen Fusie ofsplitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Artike/ Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Mike/B Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Artike/ Zekerheidsstelling Artikel Aansprakelijkheid Artikel 685 Artikef 686 Artikel Nietigheid van de fusie of splitsing Artike/B88 Artikel 689 Àrtike/690 Artikel 691 Artikef692

80 SchemaJs Aandeelhouders A' AU Am Gesplitste Ven-nootschapA Aandeelhouders B' B" Aandeelhouders C' e" Cu, Nieuwe vennootschap B Nieuwe vennootschap C

81 Documenten SpHtsingsvoorstel Artikel 743 De bestuursorganen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen, stellen bij authentieke of bij onderhandse akte een splitsingsvoorstel op. In het splitsingsvoorstel worden ten minste vermejd:. 10 de rechtsvorm, de naam, het doel en de zetel van de te splitsen vennootschap en. de nieuwe vennootschappen; 2 de ruilverhouding van de aandelen en, in voorkomend geval, het bedrag van de opleg; 3 0 de wijze waarop de aandelen in de nieuwe vennootschappen worden uitgereikt; 4" de datum vanaf welke deze aandelen recht geven te delen in de winst, alsmede elke bijzondere regeling betreffende dit recht; 5 de datum vanaf welke de handelingen van de te. splitsen vennootschap boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van een van de nieuwe vennootschappen; 6<:1 de rechten die de nieuwe vennootschappen toekennen aan de vennoten van de te splitsen vennootschap, die bijzondere rechten hebben ej;'l aan de houders van andere effecten dan aandelen, of de jegens hen voorgestelde maatregeten~ r de bezoldiging die wordt toegekend aan de commissarissen, de bedrijfsrevisoren of de externe accountants voor het opstellen van het in artikel 746 bedoelde verslag; 8 ieder bijzonder voordeel toegekend aan de leden van de bestuursorganen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen; go de nauwkeurige beschrijving en verdeling van de aan elke nieuwe vennootschap over te dragen delen van de activa en passiva van het vermogen; 10" de verdeling onder de vennoten van de te splitsen vennootschap van de aandelen van de nieuwe vennootschappen alsmede het criterium waarop deze verdeling is gebaseerd. Het splitsingsvoorstel moet door elke vennootschap die aan de splitsing deelneemt uiterlijk zes weken voor de algemene vergadering die over de splitsing moet besluiten, ter griffie van de rechtbank van koophandel worden neergelegd. Artike/744 Wanneer een gedeelte van de activa van het vermogen niet in het splitsingsvoorstel wordt toegescheiden en interpretatie van dit voorstel geen uitsluitsel geeft over de verdeling ervan, wordt dit gedeelte of de waarde ervan verdeeld over alle nieuwe vennootschappen, evenredig aan het netto-actief dat aan ieder van hen in het splitsingsvoorstel is toegescheiden. Wanneer een gedeelte van de passiva van het vermogen niet in het splitsingsvoorstel wordt toegescheiden en interpretatie van dit voorstel geen uitsluitsel geeft over de verdeling ervan, zijn alle nieuwe vennootschappen daarvoor hoofdelijk aansprakelijk.

82 Splitsingsverslag Artike/745 In elke vennootschap stelt het bestuursorgaan een omstandig schriftelijk verslag op waarin de stand van het vermogen van de vennootschappen die aan de splitsing deelnemen, wordt uiteengezet en waarin tevens uit een juridisch en economisch oogpunt worden toegelicht en verantwoord : de wenselijkheid van de splitsing, de. voorwaarden en de wijze waarop ze zal geschieden en de gevolgen elvan, de methoden volgens welke de ruilverhouding van de aandelen is vastgesteld, het betrekkelijke gewicht dat aan deze methoden wordt gehecht. de waardering waartoe elke methode komt. de moeilijkheden die zich eventueel hebben voorgedaan en de voorgestelde ruilverhouding. Wanneer de nieuwe vennootschap een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, een Europese vennootschap, een Europese coöperatieve vennootschap of een naamloze vennootschap is, wordt in het verslag daarenboven melding gemaakt van het verslag bedoeld in artikel 219, artikel 395 of artikel 444, naar gelang van het geyal; het. geeft ook aan bij welke griffie van de rechtbank van koophandel dat verslag moet wárden neergelegd., ' :' 5.4,3~ - '.. ", Control~verslag Artikel 746 In erke vennootschap wordt een schriftelijk verslag over het splitsingsvoorstel opgesteld hetzij door de commissaris. hetzij. wanneer er geen commissaris is, door een,bedrijfsrevisor of door een externe accountant die de bestuurders of de zaakvoerders hebben aangewezen. De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of de externe accountant moet inzonderheid verklaren of de ruilverhouding naar zijn mening al dan niet redelijk is. In deze verklaring moet ten minste worden aangegeven = 1(1 volgens welke methoden de voorgestelde ruilverhouding is vastgesteld; 2 0 of deze methoden in het gegeven geval passen en tot welke waardering elke gebruikte methode leidt; tevens moet een oordeel worden gegeven over het betrekkelijke gewicht dat bij de vaststelling van de in aanmerking genomen waarde aan deze methode is gehecht. In het verslag worden bovendien de bijzondere moeilijkheden vermeld die er eventueel bij de waardering zijn geweest. De commissaris, de aangewezen bedrijfsrevisor of accountant kan ter plaatse inzage nemen van alle stukken die dienstig zijn voor de vervulling van zijn taak. Zij zijn gerechtigd van de vennootschappen die bij de splitsing betrokken zijn, te verlangen dat hen alle ophelderingen en inlichtingen worden verstrekt. Zij zijn tevens gerechtigd alle controles te verrichten die zij nodig achten.

83 Wanneer ten minste een van de nieuwe vennootschappen de rechtsvorm heeft van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. van een Europese vennootschap. van een Europese coöperatieve vennootschap of van een naamloze vennootschap, kan het verslag worden opgesteld door de commissaris-revisor of door de bedrijfsrevisor die het in artikel 219, in artikel 395 of in artikel 444 bedoelde verslag heeft opgesteld. 76

84 Timing Voor schema zie punt Splitsingsvóorstel Volgens artikel 748 van het W. Venn. dient het splitsingsvoorstel 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegd! gepubliceerd te zijn. Het voorstel dient ook 6 weken voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel (art. 743 W. Venn) Splitsingsverslag Volgens artikel 748 dient het splitsingsverslag uiterlijk 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de maatschappelijke zetel. In artikel 739 van het W. Venn.. staat er dat het splitsingsverslag 15 dagen na de Algemene vergadering moet neergelegd zijn ter griffie van de rechtbank van koophandel Verslag commissaris, revisor. of accountant Het controleverslag moet eveneens 1 maand voor de algemene vergadering neergelegd zijn op de griffie van de rechtbank van koophanqel volgens artikel 133 van het W. Venn.. Vijftien dagen na de Algemene vergadering dient het controleverslag neergelegd te zfjn op de griffie van de rechtbank van koophandel.

85 Normen Inleiding Toepassingsgebied Voorwerp van de opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag.

86 79 6. Gemengde splitsing 6.1. Wettelijke bepalingen Artike/675 rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van een vennootschap, zowel de rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder ver~ffening op één of meer bestaande vennootschappen en op één of meer door' haar opgerichte vennootschappen overgaat tegen uitreiking aan de vennoten van de ontbonden vennootschap, van aandelen van de verkrijgende vennootschappen. Artikel 758 De gemengde splitsing geschiedt overeenkomstig de hoofdstukken 4 en 5, al naargelang het gaat om een verkrijgende of een nieuwe vennootschap Gemeenschappelijke bepalingen 6.3. Schema's Aandelenruil obv ruilvoet Aandelenruîl obv ruilvoet Aandeelhouders Aandeelhouders Aandeelhouders B' BU B m A' A" Am C' C" CU) VoUedig vermogen... Volledig vermogen " Verkrijgende Gesplitste Op te richten bestaande Vennootschap A Nieuwe Vennootschap 8 (A-::::A1+A2) Vennootschap C Vennootschap B+A1 Vennootschap C+A2 r

87 80 7. Partiële splitsing 7.1. Wettelijke bepalingen Artikel 677 Artikel 677 van het W. Venn. schrijft voor dat met fusie of spiitsing gelijkgesteld worden, de fusie of splitsing zonder dat alle overdragende vennootschappen ophouden te bestaan. Voorheen was dergelijke verrichting opgenomen in de Vennootschappenwet onder de Afdeling VIII quater "Inbreng van een algemeenheid of van een bedrijfstak". De wet van 13 april 1995 had deze verrichting ingevoerd, teneinde de Vennootschappenwet in overeenstemming te brengen met de Derde en de Zesde Europese richtlijn betreffende fusies respectievelijk splitsing van vennootschappen binnen eenzelfde lidstaat. De richtlijnen stellen dat hun regelingen ook van toepassing moeten zijn, indien een Lidstaat een fusie of splitsing toestaat zonder dat alle overdragende vennootschappen ophouden te bestaan. > Hoewel ze sindsdien hun plaats kenden in het vennootschapsrecht. bleven fusies en splitsingen. zonder dat alle overdragende vennootschappen ophouden te bestaan dode letter in België. Het ontbrak de verrichtingen immers aan een passende fiscaal statuut. Wat betreft de partiële splitsing is daar sinds 6 februari verandering in gekomen. Ter gelegenheid van de opstellening van het nîeuwe wetboek van Vennootschappen, dat met ingang van 6 februari 2001 in werking is getreden, is de partièle splitsing verhuisd naar de hoofding "met fusie of splitsing gelijkgestelde verrichtingen" Worden met fusie of splitsing gelijkgesteld, de verrichtingen omschreven in de artikelen 671 tot 675, zonder dat alle overdragende vennootschappen ophouden te bestaan. 7~1.1. Fusie of splitsing van vennootschappen in vereffening of van failliet verklaarde vennootschappen Artike/ Rechtsgevolgen van fusie en splitsing Artikel 682

88 Tegenwerpelijkheid van de fusie of splitsing Artikel Zekerheidsstelling Artikel Aansprakelijkheid Artikel 685 Artikel 686 ArtJkel Nietigheid van de fusie of splitsing ArtJke/688 Aitikel689 Artikel 690 Artike/691 Artikel 692

89 Schema's' Voor de partiële splitsing Na de partiële splitsing Aandoolhoudes A Aandeelhouders B Aand,eelhOuders B Vennootschap A Vennootschap B Vennootschap A Vennootschap B Af te splitsen vermogen A Afgesplitst vermogen A 7 a3. DQcUmenteQ SplitsmQ~voorstéi ' :.. Artike/728 Artikel Splitsingsverslag Artike/730

90 Controreverslag. Artike/731 Artikel 732 7,4. Timing Voor tijdsas zie punt Splitsingsvoorstel Volgens artikel 733 van het W, Venn. dient het splitsingsvoorstel 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegd/gepubliceerd te zijn.. Het voorstel dient ook 6 weken voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel (art. 728 W. venn) Spfitsingsverslag Volgens artikel 733 dient het splitsingsverslag Uiterlijk 1 maand voor de Algemene vergadering neergelegd te zijn op de maatschappelijke zetel. In artikel 739 van het W. Venn. staat er dat het splitsingsverslag 15 dagen na de Algemene vergadering moet neergelegd zijn ter griffie van de rechtbank van koophandel Controleverslag Het controleverslag moet eveneens 1 maand voor de algemene vergadering neergelegd zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel volgens artikel 733 van het W. Venn.. Vijftien dagen na de Algemene vergadering dient het controleverslag neergelegd te zijn op de griffie van de rechtbank van koophandel. Artikel In elke vennootschap worden het splitsingsvoorstel en de verslagen bedoeld in de artikelen 730 en 731, alsmede de mogelijkheid voor de vennoten om de genoemde stukken kosteloos te verkrijgen. vermeld in de agenda van de algemene vergadering die zich over het splitsingsvoorstel moet uitspreken. Aan de houders van aandelen op naam wordt uiterlijk een maand voor de algemene vergadering een afschrift ervan toegezonden. Er wordt ook onverwijld een afschrift gezonden aan diegenen die de formaliteiten hebben vervuld, door de statuten voorgeschreven om tot de vergadering te worden toegelaten.

91 Wanneer het evenwel gaat om een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. moeten het voorstel en de verslagen bedoeld in het eerste lid. niet aan de vennoten worden toegezonden overeenkomstig het tweede en het derde lid. In dat geval heeft iedere vennoot overeenkomstig 2 het recht om uiterlijk een maand vóór de algemene vergadering op de zetel van de vennootschap van voornoemde stukken kennis te nemen en kan hij overeenkomstig 3 binnen dezelfde termijn een afschrift ervan verkrijgen. 2 Iedere vennoot heeft tevens het recht uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over het spfitsingsvoorstel moet besluiten, in de zetel van de vennootschap kennis te nemen van de volgende stukken: 1" het splitsingsvoorstel; 2 de in de artikelen 730 en 731 bedoelde verslagen; 3" de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de splitsing betrokken zijn; 4 wat de naamloze vennootschappen betreft, de commanditaire vennootschappen op aandelen, de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, de Europese vennootschappen, de Europese coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, de verslagen van de bestuurders, van de leden van de directieraad, van de leden van de raad van toezicht of van de zaakvoerders en de verslagen van de commissarissen over de laatste drie boekjaren; 5" indien de laatste jaarrekening betrekking heeft op een boekjaar dat meer dan zes maanden voor de datum van het splitsingsvoorstel is afgesloten: tussèntijdse cijfers omtrent de stand van het vermogen die niet meer dan drie maanden voor de datum van dat voorstel zijn vastgesteld en die overeenkomstig het tweede tot het vierde lid zijn opgesteld. Deze tussentijdse cijfers worden opgemaakt volgens dezelfde methoden en dezelfde opstelling als de laatste jaarrekening. Een nieuwe inventaris moet echter niet worden opgemaakt. De wijzigingen van de in de laatste balans voorkomende waarderingen kunnen beperkt zijn tot de wijzigingen die voortvloeien uit de verrichte boekingen. Rekening moet echter worden gehouden met tussentijdse afschrijvingen en voorzieningen, alsmede met belangrijke wijzigingen van de waarden die niet uit de boeken blijken. 3 Iedere vennoot kan op zijn verzoek kosteloos een VOlledig of desgewenst gedeeltelijk afschrift verkrijgen van de in 2 bedoelde stukken, met uitzondering van die welke hem overeenkomstig 1 zijn toegezonden. 84

92 Normen Inleiding Toepassingsgebied Voorwerp van ~e opdracht Deontologische aspecten Controlewerkzaamheden Voorafgaande werkzaamheden Werkprogramma Werkdocumenten Economische waardering van de betrokken vennootschappen Analyse van de ruilverhouding en van het aantal uit te geven aandelen Controle van de overige inlichtingen Inhoud van het verslag Identificatie Beoordeling van de waarderingsmethoden Analyse van de ruilverhouding Oordeel over de andere inlichtingen Conclusie van het verslag Datum van het verslag

93 8. lbr- Diverse publicaties 86

94 Fusies «à I'anglaise» (IBR, Jaarverslag, 1998, p ) De Europese Richtlijn van 23 juli 1990 (90/434fEEG) betreffende de gemeenschappelijke fiscale regeling voor fusies, splitsingen. inbreng van activa en aandelenruil voorziet dat de lidstaten voor die verrichtingen een neutraal fiscale regeling toepassen. Tot voor kort genoten alleen fusies, splitsingen en inbrengen van één of meer bedrijfstakken van dergelijk stelsel. De wet van 22 december 1998 houdende fiscale en andere bepalingen (Belgisch Staatsblad van 15 januari 1999) heeft voortaan de gevallen waarbij een Vlijstelling van het inbrengrecht van 0.5 % geldt, uitgebreid tot de verrichtingen van de aandelen ruil bedoeld in voormelde richtlijn (doorgaans fusie «à I'anglaise» genoemd) en dit via een toevoeging van een derde paragraaf aan artikel 117 van het Wetboek der registratie-, hypotheek-en griffierechten. Meer in het bijzonder is het inbrengrecht niet verschuldigd «in geval van inbreng van aandelen of deelbewijzen die maatschappelijke rechten vertegenwoordigen, die tot gevolg heeft dat de vennootschap bij wie de inbreng gebeurt, ten minste 75 % van het maatschappelijk kapitaal velwerft van de vennootschap waarvan de aandelen of deelbewijzen zijn ingebracht» (art. 65, wet van 22 december 1998). Voor de toepassing van de vrijstelling dient evenwel aan een aantal vooiwaarden te zijn voldaan: - Zo moet het gaan om vennootschappen met zetel in de EU; - De inbreng mag enkel vergoed worden met aandelen of nieuwe deelbewijzen Van de verkrijgende vennootschap, samen met een storting in contanten van maximum 10 % van de nominale waarde van de toegekende aandelen o( deelbewijzen; -De akte van inbreng moet vermelden dat bij de inbreng tenminste 75 % van het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap waarvan de aandelen of deelbewijzen zijn ingebracht, door de verwervende vennootschap wordt verkregen; - Een bedrijfsrevisor moet attesteren dat bij de inbreng inderdaad aan voormelde 75 %-regel is voldaan. Dit revisoraal attest moet aan de akte van inbreng worden aangehecht. De Raad stelt vooreerst vast dat in de wet enkel sprake is van een attest van «een 'bedrijfsrevisor». Het lijkt logisch dat in de vennootschappen met een commissaris in. functie, hef attest zal opgemaakt worden door de commissaris, aangezien deze van rechtswege ook betast is met het verslag over de inbreng in natura. Is geen commissaris benoemd, dan zal de bedrijfsrevisor van de inbrenggenietende vennootschap. die aangesteld is om het verslag ovér de inbreng in natura op te maken. dit attest afgeven. De Raad oordeelt verder dat de bedrijfsrevisor in zijn controfeverslag over de inbreng in natura dient te verwijzen naar het bestaan van dit attest Hij zal het attest als een afzonderlijke bijlage bij zijn controleverslag opnemen. In het attest zal de bedrijfsrevisor bevestigen dat door de inbreng in natura de verwervende vennootschap ten minste 75 % van het maatschappelijk kapitaal van de

95 88 vennootschap waarvan de aandelen of deelbewijzen zijn ingebracht. verkrijgt Het attest van de bedrijfsrevisor heeft dus eerder betrekking op een bevestiging van de aandelenstructuur, en niet op het feit of aan de andere voorwaarden voor de vrijstelling van het inbrengrecht is voldaan. Deze nieuwe regeling is in werking getreden op 15 januari 1999, datum van bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad. Binnen dezelfde wet houdende fiscale en andere bepalingen wordt eveneens in de tussenkomst van de bedrijfsrevisor voorzien naar aanleiding van de vermindering van het schenkingsrecht bij de overdracht van vennootschappen. Meffr in het bijzonder kan een verlaagd schenkingsrecht van toepassing zijn ingeval van een bij authentieke akte vastgestelde overeenkomst tot de overdracht ten kosteloze titel van de volle eigendom van aandelen van een vennootschap. Eén van de voorwaarden bestaat erin dat de begiftigde een door een notaris, een bedrijfsrevisor of een accountant ondertekend attest aflevert dat bevestigt dat de schenking betrekking heeft op een geheel van aandelen of deelbewijzen. dat minstens 10 % van de stemrechten in de algemene vergadering vertegenwoordigt tnbreng van een bedrijfstak (IBR, Jaarverslag, 1996) Overeenkomstig de artîkelen 679 en 680 W. Venn. wordt onder «inbreng van een bedrijfstak» verstaan: de rechtshandeling waarbij een vennootschap, zonder ontbinding, een bedrijfstak alsmede de daaraan verbonden activa en passiva aan een andere vennootschap overdraagt tegen een vergoeding die uitsluitend bestaat in aandelen van de verkrijgende vennootschap. Artikel 770 W. Venn. onderwerpt de overdracht om niet of onder bezwarende titel van een bedrijfstak die met deze definitie overeenstemt, aan dezelfde regeling. Vooreerst dient te worden onderstreept dat de inbreng van een bedrijfstak onderworpen kan zijn, of aan de klassieke regeling die geldt voor een inbreng in natura, of aan een regeling die vergelijkbaar is met de regeling toepasselijk op fusies van vennootschappen. In het eerste gevar zullen de waarderingen gebeuren aan marktwaarde en de meerwaarden worden, in voorkomend geval, vastgesteld tegenover de waarden die in de boekhouding van de inbrenger zijn opgenomen. In het tweede geval geldt het principe van de continuïteit van de boekhoudkundige waarderingen. De Raad werd de vraag gesteld welke rol de bedrijfsrevisor speelt naar aanleiding van de procedure van inbreng van een bedrijfstak. Zijn dan de gebruikelijke regels inzake inbreng in natura van toepassing of dient terzake een specifieke regeling te worden toegepast? Het Wetboek van vennootschappen voorziet niet in een specifieke controleprocedure bij de inbreng van een bedrijfstak, niet ten aanzien van de vennootschap die de inbreng verricht, noch ten aanzien van de verkrijgende vennootschap. In beide gevallen wordt dus het gemeen recht volledig toegepast. De raad van bestuur van de

96 89 vennootschap die de inbreng verricht, is dan ook bevoegd om de beslissingen te nemen een bedrijfstak in te brengen en er is niet voorgeschreven dat een bedrijfsrevisor of een accountant moet optreden om een oordeel te geven over de beschrijving van de bedrijfstak en de waardering van de ruilverhouding vanuit het oogpunt van de vennootschap die de inbreng doet. In de verkrijgende vennootschap behoort _ de beslissingsbevoegdheid aan de algemene vergadering, die overeenkomstig het gemeen recht in de naamloze vennootschappen, commanditaire vennootschappen op aandelèn, B.V.B.A.'s en coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, wordt ingelicht. Een bedrijfsrevisor moet over de verrichting een verslag opstellen (zie hierna de synoptische tabellen die onder andere de verschillende verslagen vereist door het Wetboek van vennootschappen bevatten, p. 808 e.v.). Deze verrichting van inbreng van een bedrijfstak wordt niet bedoeld, noch in de normen inzake controle van inbrengen en quasi-inbrengen, noch in de normen inzake de controle van fusie- en splitsingsverrichtingen. Terecht kan men zich afvragen welk stelsel moet worden toegepast. De Raad oordeelt dat het in principe gaat om een inbrengverrichting, en dat daarom, de voorkeur uitgaat naar de toepassing van de nonnen inzake de controle. van Inbrengen in natura. G~ên evënwel de toepassing van hêt contiriuileitsprincipe op. de,boekhoudk14ndif)e waaltlerjngen. kunnen yerschillende paragrafen van deze ti9nnen niettoegepast-worderi (~~ p. 95~ e.v. 2A~: en p. 957, 3.3. en 3.4.). In de p[aats~j"van 'dieht;;naar aitafogie; te worden verwezen n?ar de gelijkaardige paragrafen inde, normen inzake de eontrolevan fusies (zie p. 990 e.v., 2.4. en p. 993 e.v., 2.5.) Boekhoudkundige continuileit en fiscale neutraliteit (IBR) Jaarverslag, 2001) De wet van 7 mei 1999 ter invoering van het Wetboek van vennootschappen verscheen in het BelgiSCh Staatsblad van 6 augustus Het Wetboek van vennootschappen trad in werking op 6 februari 2001 (maar werd reeds verbeterd door een reparatiewet, gepubliceerd op dezelfde datum als deze van zijn inwerkingtreding). Z~n uitvoeringsbesluit dat in het bijzonder de boekhoudbesluiten van 8 oktober 1976 en 6 maart 1990 vervangt. werd op zijn beurt afgekondigd op 30 januari 2001 en gepubliceerd op 6 februari Van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 onthouden we onder meer de wijzigingen van de inbreng van een bedrijfstak of een algemeenheid van goederen. Het oude artikel 36quinquies (KB 8 oktober 1976) waarin wordt verwezen naar het wetboek van de inkomstenbelastingen (art 46 1, 2 0 WlB 92) onder voorbehoud waarvan de rechtshandelingen moesten worden gerealiseerd en de eis om deze verschillende verrichtingen te realiseren «conform» de bepalingen van het. vennootschapsrecht, leidde tot een «optioneel» stelsel van fiscale neutrafiteit, in die

97 90 zin dat het volstond om zich niet naar de vereisten van het vennootschapsrecht of het fiscaal recht te schikken om aan de vrijstelling te ontsnappen, wat soms heel voordelig was, meer bepaald bil verlies. Voortaan zijn het de verrichtingen «zoals gedefinieerd» in de artikelen 678 en 679 (al dan niet conform) die worden bedoeld. De inbreng van een bedrijfstak of een algemeenheid van goederen moet niet langer gebeuren onder voorbehoud van artikel 46 WIB 92. Het WIS wordt trouwens nergens anders vermeld (het is ook niet langer nodig dat de verrichting aan rechtmatige fjnanciel~ of economische behoeften beantwoordt). Daarom is de boekhoudkundige continu"iteît niet langer ondergeschikt aan de naleving van een fiscale regel en geldt ze nu voor alle verrichtingen, bedoeld in het Wetboek van vennootschappen. De integratie van de gewezen artikelen 36bis tot quinquies in het uitvoeringsbesluit van het Wetboek van vennootschappen leidt tot een wijziging van het toepassingsgebied van het boekhoudrecht. Het is nu niet langer mogelijk om een meerwaarde in hoofde van de inbrengende vennootschap boekhoudkundig te verantwoorden. De Înbreng, bedoeld in artikel 81 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 kan niet tegen de marktwaarde gebeuren, zelfs indien de eventuele meerwaarde die eruit voortvloeit, niet werd vrijgesteld. De niet-nalevîng van de voorwaarden om de fiscale vrijstelling te krijgen, voorzien in artikel 46 van hel Wetboek van de inkomstenbelastingen (WIB), is niet langer een hindernis voor de toepassing van het boekhoud recht Fiscaal certificaat De wet van 22 december 1998 houdende fiscale en andere bepalingen (Belgisch Staatsblad, 15 januari 1999) vervangt inderdaad artikel 44bis, waardoor voortaan buiten het toepassingsgebied van de procedure vallen «de overdrachten die worden uitgevoerd door een curatof, een commissaris inzake opschorting of ingeval van fus;e, splitsing, inbreng van de algemeenheid van goederen of van een lak van werkzaamheid verricht overeenkomsüg de bepalingen van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen» (artikef 442bis. 4 WIS). Deze wijziging van het toepassingsgebied van de wettelijke bepaling brengt grotendeels een oplossing voor de bezwaren die de Raad had geformuleerd. Er moet worden opgemerkt dat de procedure toepasselijk blijft op de verrichtingen van quasi-inbreng Verslagen op te maken in geval van fusie tussen twee vennootschappen die dezelfde commissaris hebben (IBR. Jaarverslag, 2001)

98 91 Aan de Juridische Commissie is de vraag voorgelegd of in geval van fusie tussen twee vennootschappen die dezelfde commissaris hebben, laatstgenoemde twee verschillende verslagen dient op te maken. Artikel 695. eerste lid W. Venn. bepaalt: «In elke vennootschap wordt een schriftelijk verslag over het fusievoorstel opgemaakt hetzij door de commissaris, hetzij, wanneer er geen commissaris is, door een bedrijfsrevisor of door een externe accountant, die de bestuurders of de zaakvoerders hebben aangewezen.}) Krachtens deze paragraaf dienen er evenveel controleverslagen te worden opgemajlkt als er vennootschappen zijn die deelnemen aan de fusie. Het komt voor, zoals in onderhavig geval, dat een commissaris in functie in" één van de vennootschappen tegelijk de commissaris is van één (of) andere vennootschap(pen)die deelne(e)m(txen) aan de operatie. Klaarblijkelijk weigeren bepaalde notarissen om de akte te verlijden indien het controleverslag van de twee vennootschappen is opgemaakt door dezelfde bedrijfsrevisor. De notarissen verdedigen hun stelling door zich te baseren op de derde EG-richtlijn inzake fusies van naamloze vennootschappen. Ze delen niet de stelling die wordt ingenomen door de Répertoire notarial, die duidelijk lijkt. Hierin wordt gepreciseerd dat dezelfde bedrijfsrevisor, indien hij commissaris is, een verslag kan (moet) opmaken, maar dat dez~ verslagen onderscheiden moeten zijn, (P Hainaut-Hamende, «les sociétés anonymes». Rép. Not., tweede deel 1995, ) Volgens de Juridische Commissie moeten er evenveel controleverslagen worden opgemaakt als er aan de fusie deelnemende vennootschappen zijn. Geen enkele bepaling verbiedt de bedrijfsrevisor zijn opdracht in elk van de vennootschappen uit te oefenen. Hij oefent zijn opdracht in feite in volle onafhankelijkheid uit. Er stent zich derhalve geen probleem van belangenconflieten. Hij moet nochtans twee verschillende verslagen opmaken. De Juridische Commissie deelt dus de stelling die wordt ingenomen in de Répertoire notarial (cf. p. Hainaut-Hamende, «les sociétés anonymes)}, Rép. Not., tweede deel, 1995, )_ 8.6. Omzetting van juridische vorm naar aanleiding van een fusie (IBR. Jaarverslag, 1998)

99 92 Aan de Raad is gevraagd of een bedrijfsrevisor een bijzonder verslag moet opstellen, met toepassing van de artikelen 778 en 779 van het Wetboek van vennootschappen, wanneer een vennootschap haar rechtsvorm wijzigt ingevolge een fusie_ Volgens de Raad is het geenszins noodzakelijk de rechtsvorm van de vennootschap te wijzigen alvorens de fusiebeslissing te nemen, opdat beide te fuseren vennootschappen dezelfde rechtsvorm zouden hebben. In de mate dat het fusievoorstel bepaalt dat de ene vennootschap overgenomen zal worden door de andere vennootschap met een andere rechtsvorm, houdt dit in dat de aandeelhouders Van de overgenomen vennootschap een nieuwe rechtsvorm aanvaarden ingevolge de fusieverrichtingen. De verplichting om de rechtsvorm vooraf te wijzigen, vertoont dan ook niet het minste belang en moet als een zinloze formaliteit worden beschouwd. De Raad heeft ter zake een standpunt ingenomen naar aanleiding van de normen inzake de controle van fusie- en splitsingsverrichtingen van handelsvennootschappen. Volgens paragraaf van die normen is de controleopdracht naar aanleiding van de wijziging van de rechtsvorm niet op de opgeslorpte vennootschap van toepassing. Het zou anders kunnen zijn wanneer het de overnemende vennootschap is die beslist van rechtsvorm te veranderen naar aanleiding van de fusieverrichtingen. Die beslissing staat los van de fusie en dient dan ook afzonderlijk te worden bekeken Inbreng ten gevolge van een splitsing Een lid legde de Raad de vraag voor naar de gevolgen van de hoofdelijkheidsverbintenis dîe bestaat tussen de vennootschappen. die ontstaan uit een. splitsing, betreffende de waardering van de inbrengen die in de vennootschappen worden gedaan. De Raad sluit zich aan bij het advies van de Juridische Commissie: het risîco dat voortvloeit uit de hoofdelijkheid is van bij het begin gekend, aangezien dat risico voortvloeit uit de identificatie van de overwogen rechtshandeling. Vermits die verbintenis bovendien in de wet is opgenomen, moeten de partijen en de derden daarvan op de hoogte zijn. Dit belet niet dat het de splitsing is, die het risico doet ontstaan en dat de waardering van de overgedragen activa en passiva noodzakelijkerwijs met het bestaan van een dergelijk risico za! rekening houden. Derhalve zal de bedrijfsrevisor, in het oordeel dat hij moet Uitspreken over de waardering van de inbrengen aan de verkrijgende vennootschappen uit de splitsing, noodzakelijk de vraag stellen naar het voortgezette bedrijf van de twee takken die uit de rechtshandeling ontstaan. Indien er een ernstig risico bestaat dat een waarborg wordt opgevraagd betreffende de ene of de andere rechtspersoon die uit de splitsing is ontstaan, is het evident dat de bedrijfsrevisor dit in zijn verslag moet vermelden. Voor de beoordeling van dit risico, moet er evenwel rekening gehouden worden met het al dan niet relevante risico op discontinuïteit op het moment van de splitsing.

100 93 Voorzichtigheidshalve beveelt de Raad niettemin aan om in het verslag van de bedrijfsrevisor over de inbrengen in natura aan een vennootschap die verkrijger is uit een splitsing, de hoofdelijkheidsverbintenis duidelijk te vermelden, tenzij het risico dat de waarborg zou worden ingeroepen, in functie van de specifieke omstandigheden. theoretisch zou blijken. Niet alleen de schulden moeten worden nagegaan die bestonden op de dag waarop de beslissing tot splitsing Juridisch ingang vindt, maar ook de betekenisvolle schulden die zouden zijn ontstaan tot de datum waarop de bedrijfsrevisor zijn verslag ondertekent; er moet zelfs een voorbehoud worden ingebouwd wegens onzekerheid ten aanzien van de schulden die ontstaan na de datum van het verslag van de bedrijfsrevisor tot aan de bekendmaking in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van de akten waarin het besluit om aan de splitsing deel te nemen, wordt vastgesteld Stopzetting van de functie van commissaris van de overgenomen vennootschap (IBR, Jaarverslag, 1993) De rechtshandeling van fusie of van splitsing brengt onvermijdelijk de verdwijning van ten minste één van de betrokken vennootschappen mee. De vraag kan worden gesteld welke de positie is van de commissaris in functie bij de ontbonden vennoótschap.., Vóór 1993 (wijziging van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen en Afdeling VUIbis. Fusie van vennootschappen, artikelen 174/1 tot en Afdeling VIIIter. Splitsing van vennootschappen, artikelen 174/26 tot 174/ 52bis) stelde het statuut van de commissaris geen probleem: de vereffening had automatisch de beëindiging van zijn opdracht tot gevolg. Sedert 1993 stelt de wet het principe van de continuïteit voorop, en daarbij gaan alle rechten en verbintenissen van de overgenomen vennoótschap van rechtswege over op de overnemende vennootschap~ De vraag kan dan ook worden gesteld of het continu"ileitsbeginsel eveneens op de functie van de commissaris toepasselijk is. Twee interpretaties kunnen naar voren worden geschoven: Een eerste interpretatie stelt dat de commissaris een overeenkomst van dienstenverstrekking uitvoert, en dat het voorwerp van zijn controles niet ophoudt te bestaan, maar doorgetrokken wordt În het raam van de overnemende vennootschap. In dit geval kan men concluderen dat de met de commissaris intuitu personae gesloten overeenkomst kan overgaan. Volgens een tweede interpretatie is het zo dat de functie van commissaris nauw verbonden is met de structuur zelf van de handelsvennootschap: er kan dan van een overdracht van functie geen sprake zijn. evenmin als er overdracht is van de bestuursfuncties, die van rechtswege bij de ontbinding van de vennootschap ophouden

101 94 Volgens de Juridische Commissie aan wie de vraag werd voorgelegd, zou deze tweede interpretatie de juiste zijn, onder meer in het licht van her voorschrift van artikel 704 W. Venn.. Dit artikel heeft betrekking op het aanblijven van de bestuursen toezichtorganen voor de goedkeuring van de jaarrekening over de periode tussen de balansdatum van het jongste boekjaar en de datum waarop de fusie ingaat (met name de datum vanaf welke de handelingen van de over te nemen vennootschap boekhoudkundig geacht worden te zijn verricht voor rekening van de overnemende vennootschap). De derde alinea voegt eraan toe dat de algemene vergadering van de overnemende vennootschap beslissen over de kwijting van de bestuurs- en toezichtorganen van de overgenomen vennootschap. Dergelijke wettelijke verduidelijking kan maar zin hebben mits de opdracht van die organen wordt stopgezet. De Ra~d merkt evenwel op dat de tenuitvoerlegging van een fusieverrichting een aanzienlijke invloed kan hebben op de omstandigheden, waarin het mandaat van commissaris moet worden uitgeoefend. De omvang van de onderneming zal normaliter groter zijn geworden, en elke hergroepering heeft onvennijdelijk administratieve bijsturingen tot gevolg die het risico op boekhoudkundige vergissingen doen toenemen. Het is dan ook gerechtvaardigd dat de voorwaarden, waaronder de commissaris zijn opdracht zal voortzetten, worden herzien. o'n elk geval kan de algemene fusievergadering, die vaak ook de bestuursorganen van de overnemende vennootschap reorganiseert, in het belang van de controle besluiten om de commissaris van de overgenomen vennootschap in college te laten fungeren met de commissaris van de overnemende vennootschap_ Die oplossing verdient zeker aanbeveling wanneer er in de overgenomen of gesplitste onderneming een ondernemingsraad is. In zijn Advies 89/008 van 23 augustus 1989 overwoog de Hoge Raad voor het Bedrijfsrevisoraat {de huidige Hoge Raad voor de Economische Beroepen}: «Wanneer een bedrijfsrevisor bij de ondernemingsraad tevens commissaris is in de vennootschap en hij bovendien formeel door de algemene vergadering van de rechtspersoon wordt benoemd, lijkt het aangewezen dat de band met de rechtspersoon bepalend is voor het voortduren of het opheffen van het mandaat. J> Wanneer de overnemende vennootschap evenwel geen ondernemingsraad heeft, en de commissaris niet benoemd is geworden met het akkoord van de werknemersafgevaardigden, is de Hoge Raad van mening dat: «De werknemers kunnen zich hiertegen verzetten door in de onderhandelingen rond de bedrijfsreorganisatie te bed;ngen dat de zittende revisor in de opgeslorpte vennootschap zijn opdrachten in de opslorpende vennootschap zal voortzetten tot aan de volgende sociale verkiezingen» ( 10 en 17) Commissie bijzondere opdrachten ( IBR, Jaarverslag, 2005) Fusies en splitsingen

102 95 De Subcommissie "fusies en splitsingen" heeft mîdden 2005 haar werkzaamheden beëindigd omtrent het aanpassen van de Normen inzake de controle van fusie- en splitsingsverrichtingen van handelsvennootschappen op het vlak van de partiële splitsing. Er werd beslist om voorvermelde normen niet aan te passen, maar in de plaats een technische nota uit te werken. Deze nota werd in april 2005 aan de Commissie Controlenormen voorgelegd. De Commissie Controlenormen oordeelde dat de inhoud van de nota veeleer juridisch dan technisch was. Bijgevolg werd de nota niet als technische nota aan de Raad voorgelegd. Ze zal in een gewijzigde vorm het voorwerp uitmaken van een publicatie in één of ander tijdschrift dat gepubliceerd wordt door onze Instituten Bijzondere opdrachten en ISA's \ I In afwachting van een antwoord van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen (cf. supra, punt ) inzake de aard van de opdracht in het kader van een kapitaalparticipatie- en aandelenoptieplan werden de werkzaamheden van deze Subcommissie in 2005 tijdelijk opgeschort. Deze Subcommissie zal in de toekomst nagaan of bestaande gemeenschappelijke normen IBR-IAB verenigbaar zijn met de ISAs Taalgebruik in de verslagen en de werkdocumenten Zoals vermeld in het Jaarverslag, 2004, p. 226 was de Commissie in 2004 begonnen met het bestuderen val:l de problematiek inzake de toepassing van de wetgeving inzake het taalgebruik op de verslagen en de werkdossiers van de bedrijfsrevisor of accountant. Aangezien de wetgeving inzake het taalgebruik in sancties voorziet bij niet-naleving van haar bepalingen, is het van belang te weten in hoeverre de wetgeving inzake het taalgebruik van toepassing is op de werkzaamheden van de bedrijfsrevisor of de accountant en, in voorkomend geval, welke in concreto de gevolgen kunnen zijn voor de beroepsbeoefenaar indien hij de wetgeving inzake het taalgebruik overtreedt. De Commissie heeft in augustus 2005 een technische nota over deze problematiek goedgekeurd. Alvorens deze nota aan de Commissie Controlenormen en de Raad over te maken, werd de nota voor advies voorgelegd aan de Vaste Commissie voor Taaltoezicht en aan de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat Juridische adviezen Artikel 774, eerste lid van het Wetboek van vennootschappen stipuleert: "Dit boek is van toepassing op alle rechtspersonen die door dit wetboek worden geregeld, behalve de landbouwvennootschappen en de economische samenwerkingsverbanden, onverminderd de specifieke bepalingen van toepassing op de SE (Europese Vennootschap) of SCE (Europese Coöperatieve vennootschap)." Bovendien bevat Boek XIV van het Wetboek _,,~~venn<?otschappen

103 96 inzake het economische samenwerkingsverband een titel inzake de ontbinding, maar er is niets voorzien betreffende de omzetting van dit samenwerkingsverband. Hieruit volgt dat de omzetting van de rechtsvoim van een economisch samenwerkingsverband (ESV) in een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) juridisch onmogelijk is. Bijgevolg is het tevens onmogelijk om een revisoraal verslag op te stellen Boekhoudkundige retroactiviteit in geval van fusie door overneming Twee vennootschappen willen een fusie door overneming doorvoeren. Zij hebben in augustus 2005 een fusievoorstel opgemaakt waarin wordt vermeld dat de verrichtingen van de overgenomen vennootschap boekhoudkundig voor rekening van de overnemende vennootschap zullen zijn vanaf 1 januari De boekjaren van beide bij de fusie betrokken vennootschappen lopen gelijk met het kalenderjaar. Over het fusievoorstel heeft de bedrijfsrevisor een verslag uitgebracht. Door moeilijkheden veroorzaakt door eel} bewarend beslag op een onroerend goed toebehorend aan de overgenomen vennootschap, kon de akte van fusie door overneming niet verleden worden binnen het boekjaar van retroactiviteit van de verrichtingen van de bij de fusie door overneming betrokken vennootschappen. De notaris (hierin gesteund door bepaalde rechtsleer)(1} meent de akte van fusie thans in Januari,2006 niet meer te kunnen verlijden omdat méér dan één jaar is verstreken tussen de datum van de akten van fusie en de datum van de boekhoudkundige retroactiviteit vastgelegd in het fusievoorstel. Het Wetboek van vennootschappen bepaalt trouwens geen uitdrukkelijke limiet aan de boekhoudkundige retroactiviteit. De' aandelenverhouding van de overgenomen en de overnemende vennootschap zijn precies dezelfde, waardoor de ruilverhouding voor d<;l aandeelhouders geen relevant element is. Omdat in casu geen wetsbepaling wordt geschonden en de ratio legis van de fusieprocedure enerzijds gelegen is in de bescherming van de aandeelhouders en anderzijds in de informatie van elke belanghebbende derde, welke belangen in casu niet worden geschaad. menen de bestuurders van de bij de fusie betrokken vennootschappen dat zij geen nieuw fusievoorstel moeten opmaken. De bedrijfsrevisor vraagt of het Instituut van mening is dat de raden van bestuur van de fuseren de vennootschappen een volledig nieuw fusievoorstel dienen op te maken, neer te leggen en' opnieuw aan een bedrijfsrevisor voor te leggen om hierover een verslag op te maken of kan in dit geval eenvoudiger te werk worden gegaan. Op voorstel van de Juridische Commissie is de Raad van mening dat er in 2006 een nieuw fusievoorstel zal dienen te worden opgesteld door het bestuursorgaan van elk van de te fuseren vennootschappen. Inderdaad, aangezien de statutaire afsluitingsdatum van het boekjaar 2005 reeds voorbij is, kan volgens de Juridische Commissie tot geen retroactieve fusie worden beslist met effect op een datum die verder teruggaat dan de eerste dag van het lopend boekjaar Men had deze situatie gebeurlijk kunnen vermijden door bij elk van de vennootschappen het boekjaar 2005 te verlengen door een notariële akte_ Elk van de vennootschappen zal thans vooreerst de jaarrekening per einde 2005 moeten opstellen en daarna de procedure voorzien door de artikelen 693 tot 697 van het

104 97 Wetboek van vennootschappen moeten respecteren. Verder onderstreept de Raad dat artikel 697, 2. 3 van het Wetboek van vennootschappen voorziet dat elke vennoot, uiterlijk een maand voor de datum van de algemene vergadering die over het fusievoorstel moet besluiten, het recht heeft kennis te nemen van de jaarrekeningen over de laatste drie boekjaren van elk van de vennootschappen die bij de fusie betrokken is. In januari 2006 maakt de jaarrekening 2005 deel uit van de drie boekjaren geviseerd door voorvermeld artikel. T enslotle stelt de Raad vast dat de fiscale administratie (zje de Omzendbrief nr. Ci.RH.421/ van 19 januari 1995, nrs. 56 en 57) - de maximumtermijn van retroactiviteit beperkt tot zeven maanden. Onder nr. 57 wordt vermeld: "de voonnelde termijn van zeven maand strekt er inzonderheid toe de vennootschappen - die per kalenderjaar boekhouden en die in het voorjaar besluiten te fuseren of te splitsen - toe te laten een boekhoudkundige retroactiviteit in aanmerking te nemen die teruggaat tot op de eerste dag van het boekjaar waarin de verriohting plaatsgrijpt (m.a.w. tot op 1 januarir. Dit impliceert dat binnen deze periode van zeven maanden, de fiscale administratie zonder discussie de fiscale neutraliteit en de fiscale gevolgen aanvaardt van een fusie of splitsing. In de praktijk komt het voor dat de fiscale administratie langere periodes van retroactiviteit aanvaardt. voor zover er geen nadelige gevolgen uit voortvloeien voor de schatkist (bv. compensatie van verliezen met winsten); dit betekent dat in dergelijk geval de fiscale administratie meesta! geen tussentijdse afsluiting en fiscale aangifte zal eisen op datum van de fusie of splitsing. De tekst van voormelde Circulaire lijkt evenwel een retroactiviteit uit te sluiten die verder teruggaafin de tijd dan de eerste dag van het lopende boekjaar. hetgeen 2006 is in het geval dat werd voorgelegd Deontologie Verplichtingen van de commissaris ten opzichte van de ondernemingsraad na een gedeeltelijke splitsing Een confrater stelt een aantal vragen met betrekking tot de verplichtingen van de commissaris ten opzichte van de ondernemingsraad na een gedeeltelijke splitsing. Wij waren commissaris in de vennootschap X BVBA, met ondernemingsraad, tot de algemene vergadering van Deze vennootschap was het voorwerp van een gedeeltedjke splitsing met oprichting van een nieuwe BVBA Y door overdracht van één van de twee bestaande bedrijfstakken. Deze splitsing vond plaats op 30 juni 2004 met inwerkingtreding op 1 januari In geval van splitsing van de technische bedrijfseenheid in verschillende juridische entiteiten zonder wijziging van de aard van de technische bedrijfseenheid (de directie, het terrein en de zetel blijven ongewfjzigd), blijft de bestaande ondernemingsraad behouden tot aan de volgende verkiezingen. be ondernemingsraad die tijdens de sociale verkiezingen van mei 2004 werd benoemd in de schoot van de entiteit X vóór de splitsing, behoudt dus zijn functie binnen de twee juridische entiteiten, de overblijvende X en Y (hoewel in feite de faden van de ondernemingsraad allen behoren tot de nieuw opgerichte juridische entiteit Y).