Bouwen en biodiversiteit

Transcriptie

1 Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwen en biodiversiteit 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep Martinets

2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE - U laten kennismaken met: een onvoldoende gekende maar fascinerende wereld de uitdagingen die eraan verbonden zijn eenvoudige oplossingen die u kunt toepassen - U overtuigen om tot actie over te gaan!

3

4 PLAN VAN DE PRESENTATIE I. Levende gebouwen Soorten afhankelijk van gebouwen Uitdagingen Waarom Mogelijke oplossingen II. Enkele preciseringen en nuttige adviezen III. Tools, websites, bronnen

5 I. LEVENDE GEBOUWEN Soorten afhankelijk van gebouwen 5

6 Vogels en gebouwen, een verbonden verhaal!

7 Je hebt meer buren dan je denkt!

8 De huismus M. Waters Wauters

9

10 De zwarte roodstaart JM Poncelet

11 P. Lambelin

12 De gierzwaluw Th. Tancrez K. Roggel

13

14 Enkele andere soorten die in gebouwen aanwezig zijn: Koolmees Spreeuw Pimpelmees P. Voneche Kauw JM Poncelet Boomkruiper Torenuil JM Poncelet

15 I. LEVENDE GEBOUWEN Uitdagingen verbonden aan deze stedelijke biodiversiteit 15

16 pngtree.com

17 M. Smyth Pngtree

18 Deze gaten en scheuren geven toegang tot 5-sterrenhotels voor gevleugelden B. Jardon P. Lambelin B. Huc

19 soms zijn deze zelfs te vinden in monumenten en kunstwerken!

20 Huidige renovatie- en bouwtrends = huisvestingscrisis onder de vogels

21 ??? Dreamstime Natagora

22

23

24 Verscheidene soorten kunnen vreedzaam samenwonen op plekken waar er voldoende holten voorhanden zijn

25 V. Pompetti B. Genton

26 Parkiet Elisabeth Godding Elisabeth Godding

27 I. LEVENDE GEBOUWEN Waarom zijn deze belangrijk? 27

28 1) De Brusselse wet- en regelgeving beschermt deze soorten en hun nesten pngtree.com

29 2) Verscheidene van deze soorten gaan overal in Europa duidelijk achteruit. Het verdwijnen van hun nestgebieden zou hen fataal kunnen worden.

30 3) Biodiversiteit mag niet alleen een plaats krijgen in reservaten!

31 4) Met insectenetende vogels in je buurt beschik je over een gratis, niet-toxisch en natuurlijk insectenwerend middel! = insecten per dag =

32 Mussen brengen hun jongen eiwitrijk voedsel bijv. rupsen zoals die van de buxusmot!

33 5) Gebouwen waar vogels welkom zijn, zijn een bron van welzijn en gezelligheid voor iedereen van zodra de werken van start gaan! Martine Wauters Martine Wauters

34 Het geluid van de zwermen zwaluwen die rond onze wijken vliegen, luidt de zomer in.

35 6) Opteren voor bouw- en renovatiewerken waarbij vogels welkom zijn, is goed voor uw imago!

36 I. LEVENDE GEBOUWEN Mogelijke oplossingen Voorzieningen 1) Kroonlijsten 2) Steigergaten 3) Ventilatiegaten 4) Geïntegreerde neststenen 5) Zachte renovatie 6) Houten nestkastjes die (semi-)geïntegreerd zijn Enkele belangrijke projecten 36

37 1) Kroonlijsten Nieuwe kroonlijsten:

38 Aanpassing van oude kroonlijsten tijdens dakherstellingen: Brussel, 2011 & 2017

39 Compenserende maatregel:

40 2) Steigergaten De Boeck & Hardy P. Lambelin

41

42 Optie nr. 1: 3 cm

43 Resultaat na 3 weken: De Boeck & Hardy De Boeck & Hardy

44 Optie nr. 2: M. Ferri

45 Optie nr. 3:

46 3) Ventilatiegaten E. Etienne

47 4) Geïntegreerde neststenen

48

49

50 Zoek de neststenen!

51 Zoek de neststenen!

52

53 Ook hier mogelijk: Action for Swifts Action for Swifts

54 Vivara Ecosurv Schwegler Ibstock Hanson/AfS Genesis Bird Brick Houses

55 Binnenkort een Belgisch model?...

56 5) Zachte renovatie Voor: P. Verstraeten P. Verstraeten

57 Na: P. Verstraeten

58

59

60 6) Houten nestkastjes die (semi-)geïntegreerd zijn Johnny Reitan (NK)

61

62 6) Buiten geïnstalleerde nestkasten Schwegler 18 Schwegler 17 Schwegler 16S "Maastricht Genesis "Pilifs Zeist Action for Swifts Nick Winship

63 "GT Martinets in actie:

64 Vanaf het eerste seizoen bewoond! Ph. Piret

65 Discreet

66 Swift Conservation of "opgeëist als decoratieve elementen Swift Conservation

67 Collectieve nestkasten Plaines de l Escaut A. Hahn

68

69

70

71

72 A. Hahn

73 A. Hahn

74 St.-Remigiuskerk (Molenbeek)

75 Compenserende maatregelen (voorbeeldgebouw)

76 Overzicht van de Brusselse voorzieningen die sinds 2010 met de hulp van GT Martinets werden gerealiseerd:

77 I. LEVENDE GEBOUWEN Mogelijke oplossingen Voorzieningen Enkele bijzonder belangrijke projecten Jette: een langetermijnvisie St.-Gillis: een down-up -aanpak Vlaams-Brabant: Koesterburen Monumenten en Landschappen: renovatie en biodiversiteit 77

78 Jette: een langetermijnvisie 2013: artikel, geleide wandeling. 2014: overwegingen op middellange termijn.

79 2015 Schoolgebouwrenovatie van het type vogels welkom (geïntegreerde nestkasten) Animatie voor de leerlingen

80 2016 Oproep tot kandidaatstelling voor de (gratis) plaatsing van nestkasten (artikel, infostand, conferentie, aperitiefwandeling)

81 2017 Plaatsing van 68 nestkasten en aanpassing van steigergaten, aperitiefwandeling Aanpassing van een kroonlijst voor zwaluwen in het kader van herstellingswerken aan het dak van een school

82 2018 Plaatsing van nestkasten in 3 scholen (+ 1 andere voorzien) Animatie voor de leerlingen Oproep tot kandidaatstelling voor de (gratis) plaatsing van nestkasten (artikel, infostand, conferentie, aperitiefwandeling).

83 2019 Plaatsing van nestkasten bij bewoners en bibliotheken Diverse animaties Adviesfiches voor bouw-/renovatiedossiers

84 De sleutels tot dit succes: win-win partnership tussen 3 sectoren: overheidssector (gemeente en Gewest), privésector (aannemers en bewoners) en verenigingssector

85 St.-Gillis: een down-up -aanpak 2016: Burgers nemen het initiatief ( mussengroep ), de gemeente steunt hen...

86 2018: De gemeente lanceert het project mussen & zwaluwen en stelt een projectgelastigde aan. Project in partnership met de mussengroep, maar ook met GT Martinets van Natagora.

87 Vlaams-Brabant: Koesterburen Moedigt gemeenten, scholen en particulieren aan de wilde fauna te beschermen door enkele lokale soorten te adopteren. ( Je hebt meer buren dan je denkt! )

88 Monumenten en Landschappen: renovatie en biodiversiteit

89

90 II. ENKELE PRECISERINGEN EN NUTTIGE ADVIEZEN 90

91 De nestkasten moeten zich zoveel mogelijk in de schaduw bevinden, idealiter tussen 9.00 en uur. Ideale oriëntaties: noorden, noordoosten, oosten Oververhitting Te vermijden oriëntaties: zuiden, zuidwesten, westen Overstromingen Bij buiten geplaatste nestkast: beschermd onder overstek Vrije aanvliegroute Min. op 5 m van de grond Te laag Te sterk blootgesteld Hindernis, predatoren (sperwer)

92 M. Tenret

93

94 Nestbouwseizoen: van begin maart tot begin augustus.

95 Als het niet mogelijk is renovatiewerken te vermijden in het nestbouwseizoen Pierre Deon

96 Berlijn: verplichting de te renoveren gebouwen in te pakken voor de nestbouwperiode aanbreekt Toulon: subsidies voor opknapwerken aan gevels waarbij nesten worden beschermd

97 Openingen in het afdekzeil Nestkasten op de steigers Iris Scholl M. Ferri B. Genton M. Ferri

98 Preventie: inspectie vóór de werken Action for Swifts

99 Volg de bouwwerken goed op om dergelijke fouten te vermijden!

100 Ook mussen hebben nood aan parken en natuurlijke tuinen! (Wat ze nodig hebben is kost en inwoning!) G. Nys G. Nys G. Nys

101 Klimop, hagen en struikgewas bieden schuilplaatsen, voedsel en sociale banden.

102 De insectenetende roodstaart zoekt vaak naar voedsel op braakland en groendaken.

103 Zwaluwen en bijenkasten gaan probleemloos samen

104 Lights Out Baltimore Lights Out Baltimore

105 TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE Gebouwen bieden onderdak aan verscheidene vogelsoorten die door de wetgeving worden beschermd De huidige trends in de bouwsector bedreigen het voortbestaan van deze vogels Het is belangrijk er rekening mee te houden bij uw renovatie- en bouwprojecten Er zijn diverse makkelijk te realiseren en voordelige voorzieningen mogelijk Er bestaan reeds talrijke projecten in België (o.a. in Brussel) en in andere landen Dergelijke voorzieningen kunnen een troef vormen voor u!

106 What you do makes a difference. You have to decide what kind of difference you want to make. Dr. Jane Goodall JGI

107 TOOLS, WEBSITES, BRONNEN Gids Duurzame Gebouwen > 9 thema s > Natuurontwikkeling: Dossier Biodiversiteit in de stad maximaliseren Dossier Habitat bieden aan fauna Voorziening Schuilplaatsen voor vleermuizen Voorziening Nestkasten voor vogels Voorziening Insectenhotels Dossier Een groendak realiseren Dossier Een groene gevel realiseren

108 Mijn blog: Blog van Action for Swifts: Website van Swift Conservation:

109

110 CONTACT Martine WAUTERS GT Martinets van Natagora (coördinatrice) Gierzwaluwenwerkgroep van Natuurpunt (Brusselse contactpersoon) Contactgegevens : martinets@natagora.be gierzwaluwen@natuurpunt.be