Module 9a Energetische ingrepen bij vloeren

Transcriptie

1 Module 9a Energetische ingrepen bij vloeren Project gefinancierd door het Vlaams Klimaatfonds van de Vlaamse Overheid in het kader van de uitvoering van het Vlaams Klimaatbeleidsplan Pagina 1 1

2 Disclaimer Het cursusmateriaal maakt geen onderdeel uit van de officiële publicaties van het WTCB en mag dus niet als referentie gebruikt worden. Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of vertalen van het cursusmateriaal is slechts toegelaten na voorafgaand schriftelijk akkoord van het WTCB Pagina 2

3 Inhoud Inleiding Thermische isolatie Luchtdichtheid Vocht Akoestiek Renovatie van vloeren Vloerverwarming Pagina 3 3

4 Inleiding Pagina 4 4

5 Inleiding Vroeger Pagina 5 Vloeren op volle grond werden vroeger ook vaak zonder draagvloer gerealiseerd, rechtstreeks op de volle grond, waardoor deze ook gevoeliger zijn voor verzakkingen. De zand(cement)bedding was ook vaak een laag zavel, welke vorstgevoelig is. 5

6 Inleiding Vaak voorkomende problemen: Warmteverliezen (15 %) thermische isolatie Tocht / gebrek aan luchtdichtheid (aan de randen) luchtdichtheid Vocht (opstijgend vocht / condensatie) voorzien van folies Sterke geluidsoverdracht akoestische isolatie verbetering op verschillende vlakken is mogelijk/noodzakelijk Pagina 6 Een woning verliest 15 % van zijn warmte via de vloer (langs dak en muren is het verlies nog groter). Vloeren zijn soms ook onvoldoende brandveilig, maar daar gaan we hier niet verder op in. 6

7 Thermische isolatie Pagina 7 7

8 Thermische isolatie Waarom vloeren thermisch isoleren? Warmte-/energieverliezen beperken energiekost beperken ecologische voetafdruk beperken Verbeteren van thermisch comfort Verhoging oppervlaktetemperatuur vloer behaaglijker gevoel bij belopen + mogelijkheid tot integratie vloerverwarming Verlengen levensduur afwerking Pagina 8 Warmteverliezen moeten gecompenseerd worden door te stoken = kostelijk + slecht voor milieu. Wanneer men de warmteverliezen van een vloer kan verminderen met ¾, dan bedraagt de energiebesparing van een gemiddeld Vlaams gezin al gauw meer dan 120 Euro per jaar. Zeker in gebouwen met grote verdiepingshoogte kan het voorzien van vloerverwarming interessant zijn. Door het isoleren wordt de vloerbekleding minder blootgesteld aan temperatuurverschillen en daarbij horende thermische spanningen, waardoor de kans op scheurvorming beperkt wordt. 8

9 Thermische isolatie Isolatiemateriaal Thermische isolatieplaten (MW, EPS, XPS, PUR, CG, ); Gespoten isolatie (PUR); Korrels/vlokken (PUR, cellulose, ); Thermisch isolerende uitvullagen (licht beton op basis van PSkorrels, geëxpandeerd vermiculiet, geëxpandeerde klei, ) Superisolerende materialen (VIP, aërogel) Pagina 9 9

10 Thermische isolatie Thermische isolatieplaten λ-waarde: warmtegeleidingscoëfficiënt Hoe lager, hoe beter isolerend EPBD-databank Type isolatie λ [W/mK] PUR 0,023-0,028 PIR 0,021-0,026 EPS 0,031-0,045 XPS 0,028-0,038 Glaswol 0,031-0,044 Rotswol 0,031-0,044 Cellenglas 0,04-0,05 Papiervlokken 0,035-0,04 Kurk 0,038-0,04 Hennep 0,038-0,042 Vlas 0,038 Schapenwol 0,035-0,04 Kokosvezel 0,04 Stro 0,056 Katoen 0, Pagina 10 Epbd-databank: exacte lambda-waarden voor verschillende producten 10

11 Thermische isolatie Indien bevochtigd verlies isolerende capaciteit vochtschermen bij voorkeur onder en boven de isolatie, zeker in het geval van vloeren op volle grond betegeling 1: betegeling 2: vochtschermen 3: dekvloer 4: draagvloer 5: thermische isolatie 6: volle grond Pagina 11 11

12 Thermische isolatie Gedrag onder belasting EN tot EN Zie technische steekkaart van het product Pagina 12 Er bestaan verschillende proeven die kunnen uitgevoerd worden om een idee te verkrijgen van het gedrag onder belasting van de thermische isolatie. In de verschillende normen, telkens voor een specifiek type van thermische isolatie, wordt aangegeven welke proef/proeven moet(en) uitgevoerd worden en aan welke criteria men dienaangaande dan moet voldoen. 12

13 Thermische isolatie Gespoten polyurethaan (PUR) Lage λ-waarde (gem. 0,026 W/mK) ATG (tot 15 cm) sterk isolerend plaatsingsrichtlijnen strikt opvolgen In hechting op draagvloer Plaatsing in verschillende lagen Wachttijd tussen uitvoering lagen Temp. ondergrond en omgevingstemperatuur niet te laag Goede mengverhouding (1/1) Correcte druk/temperatuur bij spuiten Pagina 13 In hechting op draagvloer: dus geen folie onder PUR mogelijk. De ondergrond moet proper en droog zijn. ATG voor product + lijst gecertificeerde aannemers 13

14 Thermische isolatie Verzakken van vloeren op gepoten PUR Schadebeeld: opening tussen plint en vloer Pagina 14 14

15 Thermische isolatie Soms gepaard met schade aan tegels langs omtrek Pagina 15 15

16 Thermische isolatie Pagina 16 Ontstaan van openingen boven ingebouwde kasten, schouwafwerking of boven natuurstenen keukenwerkblad. 16

17 Thermische isolatie Samendrukking 1: betegeling 2: lijm/mortel 3: dekvloer 4: vochtwering 5: thermische isolatie 6: draagvloer Opwelving 1: betegeling 2: lijm/mortel 3: dekvloer 4: opwelving 5: vochtwering 6: thermische isolatie 7: draagvloer 1: muur 2: plint 3: verzakking 4: draagvloer 5: thermische isolatie 6: dekvloer 7: betegeling Pagina 17 17

18 Thermische isolatie Samendrukking of opwelving? Controle van het niveau van de vloer Opwelving Hogere en lagere punten in de vloer Soms gesloten scheuren in de vloer op lager gelegen punt Samendrukking Enkel lagere punten, meer gelijkmatige zakking Tijdstip van optreden schade is soms indicatie voor schadefenomeen Opwelving Treedt pas op na enige tijd (meerdere maanden tot jaren) Samendrukking Ontstaat reeds binnen de eerste maanden Pagina 18 18

19 Thermische isolatie Samendrukking Vloer gaat in zijn geheel naar beneden Isolatie doorgaans meest samendrukbare laag Controle polyurethaanschuim Controle uitvoeringsomstandigheden : in overeenstemming met richtlijnen in de Technische Goedkeuring (ATG)? Probleem: naderhand enkel te verifiëren wanneer tijdens uitvoering alles goed genoteerd/gedocumenteerd werd Sondering maken Visuele controle gespoten PUR PUR uitgevoerd in lagen? Dikte lagen ok? Vervormingen vastgesteld? Pagina 19 19

20 Thermische isolatie Samendrukking Pagina 20 20

21 Thermische isolatie Samendrukking Onderzoek van stalen Controle van de karakteristieken opgenomen in ATG Druksterkte Volumemassa Gesloten cellen Dimensionele stabiliteit Samendrukking bij verdeelde belasting Samendrukking bij wisselende belasting Niet altijd mogelijk om na te gaan of slecht schuim te wijten is aan slechte uitvoering of anomalie in grondstoffen Pagina 21 21

22 Thermische isolatie Opwelving Bijkomende kenmerken De mechanische karakteristieken van de dekvloer zijn veelal hoog (sterk, zeer cohesief); Vaak werden de tegels in de verse dekvloer geplaatst of kort na het aanbrengen van de dekvloer erop gelijmd Pagina 22 22

23 Thermische isolatie Opwelving Gesloten scheuren, vaak enkel goed zichtbaar bij tegenlicht of scherend licht Pagina 23 23

24 Thermische isolatie Opwelving Scheuren in lager gelegen punt Pagina 24 24

25 Thermische isolatie Opwelving Oorzaak cementgebonden dekvloer ondergaat een krimpbeweging onderzijde dekvloer : vrije krimpbeweging (dekvloer hecht niet aan ondergrond) bovenzijde dekvloer : krimpbeweging tegengewerkt door stijve vloerbekleding Differentiële krimpwerking over dikte dekvloer : grotere krimpwerking onderaan dan bovenaan opwelven van het geheel tegelvloer-dekvloer Pagina 25 25

26 Thermische isolatie Opwelving Pagina 26 26

27 Thermische isolatie Opwelving pas schade na langere tijd krimp aan onderzijde dekvloer treedt pas na enige tijd op Op een diepte van 1 cm in de dekvloer wordt een krimpbewe- ging van 200 μm reeds bereikt na 90 dagen (curve d), terwijl dit op een diepte van 5 cm pas het geval zal zijn na meer dan 4 jaar (voorbij curve f) Pagina 27 27

28 Thermische isolatie Opwelving Invloedsfactoren snel aanbrengen vloerbekleding restkrimp dekvloer cementgehalte dekvloer sterkte krimpwerking hoeveelheid fijn zand en water in dekvloer krimpwerking kans op opwelven ontbreken wapeningsnet in dekvloer minder goede spreiding krimpspanningen vervormbaarheid isolatie indrukking langs randen en buigpunten plaatselijk blokkeren geheel tegelvloer-dekvloer aan omtrek kans op scheurvorming Pagina 28 28

29 Thermische isolatie Korrels/vlokken Los isolatiemateriaal Gestort of ingeblazen Vaak tussen balken (beperkte draagkracht) Uiteenlopende λ-waarden Pagina 29 29

30 Thermische isolatie Thermisch isolerende uitvullagen Grotere λ-waarden dikkere uitvoering Pagina 30 Hoe kleiner de volumieke massa, hoe kleiner ook de λ-waarde en hoe beter isolerend. Raadpleeg de TF of EPBD-databank voor de exacte λ-waarde van het product. 30

31 Thermische isolatie Gebruik Uitvullaag onder isolatieplaten wegwerken leidingen Veel vocht en beperkte oppervlaktecohesie lange droogtijd folie boven uitvullaag Pagina 31 Door te opteren voor een beter isolerende uitvullaag kan men de dikte van de thermische isolatie mogelijk iets reduceren. 31

32 Thermische isolatie Superisolerende materialen Vacuüm isolatiepanelen (VIP) λ-waarde van 0,005 à 0,010 W/mK Mag niet doorboord of gesneden worden Aërogel Toegevoegd aan materiaal ((isolatie)platen/pleisters) om isolerende eigenschappen te verbeteren λ-waarden van 0,014 à 0,019 W/mK Nadeel: prijs Pagina 32 32

33 Thermische isolatie Hoeveel isoleren? EPB-eisen Maximale U-waarde Grens beschermd volume U max = 0,24 W/m²K Tussenvloeren U max = 0,6 W/m²K Pagina 33 U = warmtedoorgangscoëfficiënt Tussenvloeren: vloeren tussen 2 warme/verwarmde ruimten, bvb. vloer tussen 2 appartementen. 33

34 Thermische isolatie Veilige berekening isolatiedikte U = 1/R en R = d/λ isol d = λ isol / U Grens beschermd volume: λ isol = 0,04 W/mK d = ± 16,5 cm (EPS, MW) λ isol = 0,035 W/mK d = ± 14,5 cm (XPS) λ isol = 0,03 W/mK d = ± 12,5 cm (PUR) Tussenvloeren: λ isol = 0,04 W/mK d = ± 6,5 cm (EPS, MW) λ isol = 0,035 W/mK d = ± 6 cm (XPS) λ isol = 0,03 W/mK d = ± 5 cm (PUR) Pagina 34 R = warmteweerstand λ = warmtegeleidingscoëfficiënt 34

35 Thermische isolatie Aandacht bouwknoop vloer-muur Warmteverliezen thv bouwknoop Pagina 35 35

36 Thermische isolatie Pagina 36 Koude vindt een weg tussen de isolatie van muur en vloer naar binnen, Warme lucht gaat via dezelfde weg verloren, zodat de lucht weer verwarmd moet worden 36

37 Thermische isolatie Oplossingen Muurisolatie doortrekken onderaan weg buiten-binnen > 1 m tussenplaatsen isolerend blok Pagina 37 Tussenplaatsen isolerend blok is moeilijk in het geval van renovatie. Soms ook dikkere isolatie voorzien aan randen van de vloer om warmteverliezen te compenseren 37

38 Luchtdichtheid Pagina 38 38

39 Luchtdichtheid Waarom luchtdichtheid? Vermijden van tocht Vermijden van verdwijnen van warmte/warme lucht Hoe? Aanwezigheid van een luchtdicht scherm aan de binnenzijde van de isolatie Massieve vloeren Draagvloer: luchtdicht Constructievoegen : afdichtingsstrook voorzien Geprefabriceerde elementen : voegen tweedefasebeton Muren: binnenbepleistering Pagina 39 Luchtdichtheid: vermijden dat koude lucht binnenkomt en dat warme lucht verdwijnt. Tweedefasebeton: voegvulling of druklaag 39

40 Luchtdichtheid Aandachtspunt: aansluiting luchtdichtheid vloer-muur Luchtdichtheidsfolie Gelijmd op betonvloer Gelijmd of ingewerkt in bepleistering Pagina 40 Betonvloer moet droog en proper zijn voor verlijming, continue lijmlaag Inwerken in bepleistering wanneer folie aan ander uiteinde een net heeft 40

41 Luchtdichtheid Pagina 41 41

42 Luchtdichtheid Opletten bij doorboringen folie Afkleven rondom doorboring Pagina 42 42

43 Luchtdichtheid Leidingsleuven in muur dichten met mortel Opening rond leidingen in vloer vullen met PUR-schuim Pagina 43 43

44 Luchtdichtheid cementering Pagina 44 Cementering blijft onder de waterkering, Eventueel luchtdichtheidsfolie ter aansluiting van bepleistering op cementering 44

45 Luchtdichtheid tussenvloer Pagina 45 Tweedefase beton storten tot aan thermische isolatie 45

46 Luchtdichtheid Houtskeletbouw Wanden: luchtdichtheid op niveau van beplating indien Luchtdoorlatendheid < 0,1 m³/m²h Naden goed afgekleefd Anders: folie aan binnenzijde beplating Pagina 46 Luchtdichtheid wanden verwezenlijkt op niveau van beplating voor zover luchtdoorlatendheid < 0,1 m³/m²h (zie TF platen) en naden goed afgekleefd. Zoniet moet bijkomende folie voorzien worden. 46

47 Luchtdichtheid Folie verlijmd op draagvloer, verkleefd op houten platen Pagina 47 47

48 Luchtdichtheid Tussenvloeren Gebruik van wachtfolies Pagina 48 48

49 Luchtdichtheid Pagina 49 49

50 Luchtdichtheid Alternatief Zonder oplegging Luchtscherm volledig aan warme zijde kans op inwendige condensatie Pagina 50 50

51 Luchtdichtheid Naden platen afkleven vóór plaatsing vloer Pagina 51 51

52 Vocht Pagina 52 52

53 Vocht Mogelijke vochtoorzaken: Bouwvocht Infiltrerend vocht vochtwerende folie(s) in de vloer- en muuropbouw Condensatie luchtdichtheid voldoende isoleren voldoende ventileren Pagina 53 Bouwvocht: in nieuwe draagvloer, uitvullingslaag, dekvloer Infiltrerend vocht: uit volle grond, zijdelingse infiltraties via muurvoet, lekkende leidingen Condensatie: afkoelende binnenlucht, infiltratie koude buitenlucht 53

54 Vocht Waterdruk bekuiping soepele bekuiping : gelaste waterdichtingsmembranen 1: betegeling 2: dekvloer 3: vochtscherm 4: werkvloer uit beton 5: soepele bekuiping 6: betonnen draagvloer 7: soepele bekuiping Stijve binnenbekuiping : meerlaagse waterwerende bepleistering Pagina 54 Soepele bekuiping langs binnenzijde: tegenbekuiping langs binnen nodig om deze te beschermen tegen doorboring 54

55 Vocht Geen waterdruk Dikte: 0,2 mm Overlappingen Losliggend: 20 cm Gelast: 10 cm Optrekken aan randen/obstakels vochtscherm: doorgaans PE-folie Pagina 55 55

56 Vocht Positie vochtscherm: Bescherming vochtgevoelige isolatie (natte) dekvloer aanwezig: vochtscherm tussen isolatie en dekvloer Nieuwe draagvloer/uitvullaag en/of vloer op volle grond : vochtscherm onder isolatie betegeling Pagina 56 Ook e 56

57 Vocht Vermijden zijdelingse infiltraties via muurvoet Horizontaal en trapsgewijs geplaatst membraan Aanaarding onder niveau membranen 1: gevelmetselwerk 2: spouw 3: spouwmuurisolatie 4: isolerend blok 5: cementering en beraping 6: dragende muur 7: binnenpleister 8: plint 9: vloerbedekking 10: vochtscherm 11: vloerisolatie 12: draagvloer 13: fundering Pagina 57 Bij volle muren geen trapsgewijs geplaatst membraan Muren injecteren indien geen membranen 57

58 Vocht Ingegraven constructies Bijkomende drainering naast ondergrondse constructie 1: fundering 2: vochtscherm 3: cementering en beraping 4: draagvloer 5: vloerisolatie 6: vochtscherm 7: gewapende dekvloer 8: vloebedekking 9: plint 10: open stootvoeg 11: gevelmetselwerk 12: spouw 13: spouwmuurisolatie 14: isolerend blok 15: spouwdraineringsmembraan 16: dragende muur 17: bepleistering 18: maaiveld 19: dichtingsmembraan 20: noppenplaat 21: bescherming draineringssysteem 22: drainagebuis 23: omhulling + filter drainagebuis Pagina 58 58

59 Akoestiek Pagina 59 59

60 Akoestiek Waarom akoestisch isoleren? Rijwoningen en appartementen : beperken burenlawaai Verhogen van akoestisch comfort Belgische norm NBN S : Akoestische criteria voor woongebouwen met eisen voor: Normaal Akoestisch Comfort (NAC): 70 % tevredenen Verhoogd Akoestisch Comfort (VAC): 90 % tevredenen Soorten geluid Luchtgeluid : trillingen planten zich voort via de lucht Contactgeluid: trillingen planten zich voort via rechtstreeks contact (bvb. via de vloeren) Pagina 60 60

61 Akoestiek NBN S Pagina 61 DnT,W= geluiddrukniveauverschil tussen twee ruimten 61

62 Akoestiek Beperken luchtgeluiden Zware scheidingsconstructie (grotere massa) Akoestisch absorberend (week/poreus) materiaal voorzien (massa-veer-massa) Beperken contactgeluiden Beperken lawaai aan de bron (bvb. opteren voor soepele vloerbekleding) Scheidingen maken Zwevende dekvloer op akoestische isolatie Aandacht langs randen (vermijden akoestische bruggen) Pagina 62 Hoe meer massa, hoe moeilijker dit materiaal in trilling komt en hoe moeilijker er geluid doorgrgev 62

63 Akoestiek p Pagina 63 63

64 Renovatie van vloeren Pagina 64 64

65 Renovatie van vloeren Analyse van de bestaande toestand Opbouw vloercomplex? Reeds isolatie aanwezig? Vocht(weringen) aanwezig? Gebruikte materialen? Type draagvloer? Vloer op volle grond of boven kelder/kruipruimte? Mogelijke positie thermische isolatie (boven draagvloer? onder draagvloer? in draagvloer?) Beschikbare hoogte? Doorbuiging vloeren? grondige inspectie (eventueel na sondering) Pagina 65 65

66 Renovatie van vloeren Vloeren op volle grond Controle op aanwezigheid vocht (massavochtgehalte < 2,5 %) Controle op aanwezigheid vochtschermen en goede plaatsing (opgetrokken langs de randen?) Pagina 66 66

67 Renovatie van vloeren Houten vloeren Controle toestand hout Vochtmeting (±15 %) Aanwezigheid schimmels/zwammen/houtrot Aantasting door insecten Pagina 67 67

68 Renovatie van vloeren Houten vloeren Controle ingewerkte delen Maatregelen: Schademechanisme doen stoppen (vochtbehandeling, insectenverdelging, ) Vervangen van te sterk aangetaste delen door behandeld hout Pagina 68 68

69 Renovatie van vloeren Positie thermische isolatie Op de draagvloer Vloerniveau omhoog voldoende vrije hoogte? schrijnwerk aanpasbaar? aansluiting op trappen? niveauverschillen wanneer niet alle ruimten worden aangepakt mogelijk gebruik van superisolerende materialen (VIP, aërogel) Onder de draagvloer Grotere thermische inertie van het vloercomplex Moeilijkere continuïteit met gevelisolatie Tussen de draagvloer (houten vloer) Soepele of halfstijve isolatie goede aansluiting met balken Beperktere warmteweerstand thv balken Pagina 69 Onder draagvloer: bij kruipkelder: voldoende ruimte beschikbaar om isolatie aan te brengen? 69

70 Renovatie van vloeren Beslissingsboom Pagina 70 beslissingboom 70

71 Renovatie van vloeren Vloertype 1: Betegelde vloer op volle grond Pagina 71 71

72 Renovatie van vloeren Moet de vloerbekleding behouden blijven? Nee: vloerbekleding kan verwijderd worden Ja: kan deze uitgebroken worden en nadien teruggelegd worden? Nee: plaatsing thermische isolatie niet mogelijk Ja: plaatsing thermische isolatie wel mogelijk Pagina 72 Het is soms ook mogelijk om de vloerbekleding na te maken: Bijvoorbeeld cementgebonden tegels met bepaald motief kunnen nagemaakt worden door gespecialiseerde bedrijven. 72

73 Renovatie van vloeren peil kan verhoogd worden (+ voldoende draagkrachtige bestaande vloer) Isoleren bovenop bestaande vloer eventueel Kunststoffolie Uitvullaag met inwerking van leidingen (sanitair, verwarming, elektriciteit) Kunststoffolie Thermische isolatie (veelal stijve platen) Kunststoffolie Gewapende dekvloer (min. 5 cm) Vloerafwerking (gerecupereerd of nieuw) verhoging vloerniveau: 20 à 25 cm Pagina 73 Indien vloer zonder draagvloer (vroeger veel vloeren zonder draagvloer op een laag zavel), dan eerst draagvloer voorzien. Ook bij onvoldoende draagkrachtige vloeren, deze verwijderen en een nieuwe draagvloer voorzien. Vloerbekleding wordt bij voorkeur verlijmd op de dekvloer. Gewapende dekvloer kan in geval van gebruik van dikkere en kleinere tegels vervangen worden door gestabiliseerd zandbed, waarbij de tegels dan in de mortel worden aangebracht. 73

74 Renovatie van vloeren peil mag niet verhoogd worden + geen draagvloer aanwezig Vloer verwijderen tot op diepte van ongeveer 40 cm Niet dieper dan funderingsvoet muren Of eerst dieper funderen Nieuwe vloeropbouw Isolatie onder of boven draagvloer Pagina 74 Geen draagvloer aanwezig of onvoldoende draagkrachtige draagvloer 74

75 Renovatie van vloeren Gewapende dekvloer (min. 5 cm) Kunststoffolie onder en boven isolatie / tussen draagvloer en dekvloer Boven draagvloer soms ook uitvullaag met leidingen Pagina 75 Hechtende dekvloer: dikte mag beperkt worden tot 3 cm, wapening niet nodig, geen uitzettingsvoegen nodig 75

76 Renovatie van vloeren peil mag niet verhoogd worden + wel draagvloer aanwezig Afbraak tot op draagvloer draagvloer behouden, mits voldoende draagkrachtig Kunststoffolie Isolatie, indien mogelijk Kunststoffolie Gewapende dekvloer (min. 5 cm) Vloerbekleding Opmerkingen: weinig ruimte voor isolatie Indien thermische isolatie gewenst: Opteren voor zeer performante isolatie in geringe dikte verhoging vloerniveau overwegen Afbraak draagvloer overwegen Pagina 76 76

77 Renovatie van vloeren Vloertype 2: vloer boven kruipkelder met draagvloer bestaande uit draagbalken en vulelementen of gewelven Pagina 77 Ook belangrijk om kelderruimte goed te ventileren Glaser-berekeningen, WUFI Indien boven buitenruimte: regen en winddichte afwerking nodig 77

78 Renovatie van vloeren Vloer/vloerpeil dient behouden te blijven isoleren langs onder Aandachtspunten: Kruipruimte voldoende toegankelijk om isolatie aan te brengen Aanwezigheid leidingen onder plafond Mee inpakken in isolatie Leidingen verplaatsen Opletten voor vocht-/dampmigratie Kruipkelder voldoende verluchten Gebruik van vochtbestendige isolatie Zonodig vocht-/dampscherm voorzien Eventueel simulaties (laten) uitvoeren Aansluiting met muurisolatie Soms extra isolatie langs randen om warmteverliezen te compenseren Pagina 78 Isolatie wordt gespoten, mechanisch bevestigd of aangebracht tussen een secundaire draagstructuur (houten regelwerk). Simulaties: Glaser-berekeningen, WUFI 78

79 Renovatie van vloeren Foto Pluimers isolatie Foto Xella Pagina 79 79

80 Renovatie van vloeren Vloer/vloerpeil dient niet behouden te blijven isoleren langs boven (zie vorig vloertype: vloer op volle grond met draagvloer) kunststoffolies langs beide zijden van de isolatie ev. uitvullaag onder isolatie Pagina 80 80

81 Renovatie van vloeren Vloertype 3: vloer boven verdieping met draagvloer bestaande uit houten balken en met plankenvloer als afwerking Pagina 81 Ook belangrijk om kelderruimte goed te ventileren Glaser-berekeningen, WUFI Indien boven buitenruimte: regen en winddichte afwerking nodig 81

82 Renovatie van vloeren Vloer/vloerpeil dient behouden te blijven + plafondafwerking dient behouden te blijven isoleren tussen de balken Ruimten tussen draagbalken dienen bereikbaar te zijn Vloer- of plafondafwerking zal (tijdelijk) moeten verwijderd worden Gebruik van soepele of halfstijve isolatieplaten die goed aansluiten tegen de balken Koudebrug thv balken Eventueel weg te werken door bijkomende isolatie onder de vloer (plafondafwerking dient dan verlaagd te worden) Pagina 82 Brandwerendheid en akoestiek te verbeteren door bijkomende maatregelen, Vloerpakket wordt desgevallend dikker. 82

83 Renovatie van vloeren Vloer/vloerpeil dient niet behouden te blijven of plafondafwerking dient niet behouden te blijven isoleren langs boven Zie vloertype 1: vloer op volle grond Draagvloer moet bijkomend gewicht van nieuwe afwerking kunnen dragen isoleren langs onder Zie vloertype 2: vloer boven kruipkelder Pagina 83 83

84 Renovatie van vloeren Vloertype 4: overkragende vloer (boven buitenomgeving) Pagina 84 84

85 Renovatie van vloeren Isoleren langs onder Isoleren langs onder is enkel mogelijk indien aspect van de buitenafwerking mag wijzigen In geval van erkers is afwerken langs onder vaak onmogelijk gelet op de afwerking onder de erker Weinig toegepast tenzij, gevel ook voorzien wordt van buitenisolatie Regen- en winddichte afwerking is noodzakelijk (bijvoorbeeld ETICS) Isoleren tussen houten draagvloer Luchtdicht scherm voorzien op de draagbalken (warme zijde isolatie) Folie Voldoende luchtdicht plaatmateriaal met luchtdicht afgewerkte naden Isoleren langs boven Verhoging vloerpeil (eventueel werken met optrede) Moeilijke continuïteit met isolatie in gevel, tenzij binnenisolatie Isolatie iets laten doorlopen naar binnen toe Pagina 85 Etics: buitenbepleistering op isolatie Isolatie laten doorlopen naar binnen toe om afstand buiten-binnen rond isolatie te vergroten (min. 1 m) 85

86 Vloerverwarming Pagina 86 86

87 Vloerverwarming Pagina 87 87

88 Vloerverwarming Isolatie onder vloerverwarming noodzakelijk om grote warmteverliezen naar onder te vermijden Vloeroppervlaktetemperatuur beperkt tot 28 à 29 C Warmteweerstand boven vloerverwarming beperken Boven buizen: R tb 0,18 m²k/w Parket: grotere warmteweerstand dikte beperken Loofhout: 22 mm (ev. onderparket inbegrepen) Naaldhout: 15 mm (ev. onderparket inbegrepen) Pagina 88 R= d/λ 88

89 Vloerverwarming Vloervelden beperken: Max. opp. = 40 m² Max. lengte = 8 m Lengte/breedte = max. 2 voorzien van uitzettingsvoegen in geheel dekvloer-vloerbekleding Vloerverwarmingskringen daarop afstemmen Pagina 89 89

90 Vloerverwarming Voldoende dikke gewapende dekvloer Spreiding lasten, warmte en thermische spanningen Overbrengen van bewegingen naar rand- en uitzetvoegen dekvloer, geen gestabiliseerd zandbed gewapend min. 5 cm boven de VVW-leidingen (3 cm voor systemen op lage temperatuur) Eerste stapsgewijze opwarmings- en afkoelingscyclus vóór aanbrengen vloerbedekking Pagina 90 90

91 Vloerverwarming Dekvloer voldoende droog bij aanbrengen vloerbekleding: Controle met carbidefles: max. 2 % (cementgebonden) Vloerbekleding bij voorkeur aanbrengen met sterk elastische lijm Realisatie van een groot contactoppervlak (luchtinsluitsels: isolator) Gebruik van ontkoppelingsmatten bij tegelvloeren kan nuttig zijn Bij gebruik van parket: Beperking dikte parket (zie eerder) Gebruik van stabiele houtsoorten (gering werkende houtsoorten) Aanvangshoutvochtgehalte: 8 ± 2 % Luchtvochtigheid (RV) tussen 30 en 60 %, bij voorkeur tussen 40 en 55% Insteltemperatuur begrenzen tot 20 à 22 C Hou rekening met het ontstaan van iets grotere spleten tussen de planken (tot 1 % van de breedte van de planken) beperken van de plankbreedte (slankheid S 10) Pagina 91 Geringe werking: R+T < 1,5%; matige werking R+T < 2,8% Slankheid: verhouding breedte/dikte 91

92 Bedankt voor uw aandacht! Project gefinancierd door het Vlaams Klimaatfonds van de Vlaamse Overheid in het kader van de uitvoering van het Vlaams Klimaatbeleidsplan Pagina 92 92