Waterdichtheid verzekeren ter hoogte van aansluitingen tussen wanden: een noodzaak!

Transcriptie

1 Waterdichtheid verzekeren ter hoogte van aansluitingen tussen wanden: een noodzaak! Jörg Wijnants fdeling Technisch dvies WTCB Inleiding Infiltraties 54 % schimmel (// vocht) condensatie (inwendige) condensatie (omgekeerde) condensatie (oppervlakte-) hygroscopiciteit infiltratie lekken (in leidingen) rest(bouw)vocht capillariteit (+ opstijgend vocht) Gemiddelden op vijf jaar 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 2 1

2 Inleiding Door de vele extra eisen die aan gebouwen worden opgelegd, wordt de realisatie en het behoud van de regendichtheid beïnvloed, zodat deze opnieuw onder de aandacht komt. Terwijl de lopende delen doorgaans weinig problemen opleveren, zullen vooral de bouwknopen, waar niet alleen verschillende bouwdelen samenkomen maar waar ook het werk van verschillende ambachtslieden op elkaar moet worden afgestemd. De algemeen aannemer zal bij de coördinatie van de werken erop toezien dat ook ter hoogte van de bouwdetails de regendichtheid verzekerd blijft. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 3 Inleiding 1. Kelders 2. Gevels 3. Daken 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 4 2

3 Kelders Bodemonderzoek Het niveau van het grondwater is permanent lager dan de keldervloer Te controleren parameters Permeabiliteit van de bodem Goed (zanderig over een zodanige hoogte dat elk risico op waterdruk op de wand uitgesloten is - deze situatie treft men in de praktijk zelden aan) Gering (kleiachtig over de volledige of gedeeltelijke hoogte van de kelder) Helling van het terrein rondom het gebouw Van het gebouw weg Horizontaal of naar het gebouw toe Van het gebouw weg Horizontaal of naar het gebouw toe Het niveau van het grondwater is (tijdelijk) hoger dan de keldervloer Vochtgevoelige binnenafwerking (¹) Neen (zie a) Ja (zie e of b+d) Neen (zie b) Ja (zie e of b+d) Neen (zie b of c) Ja (zie e) Neen (zie b of c) Ja (zie e) Neen (zie c) Ja (zie e) Mogelijk beschermingssysteem (a) Cementering aan de buitenzijde + bitumenemulsie of ter plaatse gestorte betonconstructie (klasse 0) (b) Horizontaal en verticaal draineersysteem + cementering aan de buitenzijde (voor metselwerk) (c) Waterdichte bekuiping bestaande uit een stijve bekuiping (²) aan de binnenzijde of ter plaatse gestorte betonconstructie (klasse 1)( 4 ) (d) Ter plaatse gestorte betonconstructie (klasse 2)( 5 ), eventueel aangevuld met injecties (e) Soepele bekuiping ( 3 ) of ter plaatse gestorte betonconstructie (klasse 3) 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 5 Kelders (1) De letters tussen haakjes verwijzen naar de minimale bescherming die men dient te voorzien. Het spreekt voor zich dat gunstigere beschermingsklassen voor de betreffende belasting ook toegestaan zijn. Van a naar e gaan de prestaties van het systeem in stijgende lijn. (2) Het gaat om een minimum tweelaagse bepleistering die blijvend zichtbaar is om herstellingen (ten gevolge van de onvermijdelijke krimp, zettingen, ) toe te laten. Het bindmiddel kan zowel cementals harsgebonden zijn. De ondergrond moet zuiver zijn en een voldoende mechanische sterkte hebben. (3) In dit geval dient men water- en dampdichte membranen te gebruiken (bv. met gelaste naden). Deze kunnen langs buiten aangebracht worden tegen de waterdicht te maken constructie en vervolgens beschermd tegen beschadigingen ten gevolge van het aanaarden. Ze kunnen eveneens langs binnen aangebracht worden, waarna de waterdicht te maken constructie wordt uitgevoerd. (4) Bij betonen structuren die behoren tot dichtheidsklasse 1 kunnen lekken voorkomen die beperkt moeten blijven tot een kleine hoeveelheid. Enkele vlekken of vochtplekken op het oppervlak zijn toegelaten. Indien dit niet gewenst is kan een hogere klasse gekozen worden. (5) Bij betonen structuren die behoren tot dichtheidsklasse 2 zijn de lekken miniem. Het oppervlak mag geen vlekken vertonen. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 6 3

4 Structuur van ter plaatse gestort beton [1] 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 7 Structuur van ter plaatse gestort beton Een kimplaat ter hoogte van de aansluiting tussen de vloer en de wand kan de waterdichtheid ter hoogte van de hernemingsvoeg verbeteren [2]. Ze worden continu aangebracht en de voegen dienen bij een dichtheidsklasse 2 over de volledige hoogte te worden gelast of gelijmd met een voldoende overlap. Indien de naden niet gelast worden, voorziet men een overlap van 200 à 300 mm en een voldoende afstand tussen de platen (grootste van 50 mm of 3 x D max ) alsook tussen de plaat en de bekisting. anvullend kan een injectieslang of dichtingsband (zwelband bijvoorbeeld) worden aangebracht aan de met water belaste zijde, om de waterdichtheid nog te verbeteren. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 8 4

5 Structuur van ter plaatse gestort beton 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 9 Structuur van ter plaatse gestort beton 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 10 5

6 Structuur van ter plaatse gestort beton 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 11 lternatief: prémuren 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 12 6

7 lternatief: prémuren 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 13 Secanspalenwand 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 14 7

8 Secanspalenwand 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 15 Secanspalenwand 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 16 8

9 Secanspalenwand ½ + ½ = ½ 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 17 B + Ruwbouw: Uitgraving en aanbrengen zuiverheidsbeton Dichtingswerken: anbrengen van de afdichting onder de vloer en aanbrengen van een bescherming Ruwbouw: Plaatsen van de wapening, gieten van de vloerplaat en optrekken van de buitenwanden Dichtingswerken: anbrengen van de afdichting op de muren en plaatsen van de thermische isolatie (drukvast en bestand tegen grondcontact) Ruwbouw: anvulling en verdichting Soepele bekuiping 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 18 9

10 B Een drainering kan worden aangebracht om tijdelijke waterdrukken ten gevolge van in de grond gedrongen oppervlaktewater te voorkomen voor kelders op geringe diepte. De drainering bestaat uit drie elementen, namelijk een collectorbuis, een drainerend materiaal tot bovenaan de keldermuur en een filterdoek, aangepast aan de eigenschappen van de grond. Drainering 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 19 Inleiding 1. Kelders 2. Gevels 3. Daken 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 20 10

11 Regendichtheid in de lopende delen De regendichtheid van gevels wordt in de lopende delen verzekerd door een spouwmuur, een bebording of een regendichte bekleding. Zonder luchtspouw Met luchtspouw Zonder luchtspouw: belang van de relatieve dichtheid van de enige barrière tegen de weersomstandigheden Met luchtspouw: relatieve dichtheid: dubbele barrière 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 21 Spouwmuren Principes van de spouwdrainering zijn voldoende gekend [3]: Overlappen van de spouwmembranen (waterdicht verkleefd en goede ondersteuning tegen doorzakken) Open stootvoegen vrijlaten voor de afvoer van spouwwater andacht voor het niveau van de aanaarding 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 22 11

12 - C Waarborgen continuïteit spouwmembraan thv dorpels [4]: 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 23 C Verbeteren van de thermische prestaties 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 24 12

13 D C Verbeteren van de toegankelijkheid 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 25 B + - Toegankelijkheid verbeteren met behoud regendichtheid [5] In geval van vensterdeur in plaats van deur: - B 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 26 13

14 Toegankelijkheid verbeteren met behoud regendichtheid [5] 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 27 Coördinatie van de werken: aandachtspunten Metser: Plaatsen van isolerende bouwstenen en membranen. Plaatsing van de dorpel in functie van de positie van het schrijnwerk. Hoofdaannemer: Sensibiliseren (rol van de verschillende membranen ten behoeve van regen- en luchtdichtheid). Het niveau van de aanaarding/verharding buiten dient zich lager te bevinden dan de drainage-openingen in de gevel. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 28 14

15 Inleiding 1. Kelders 2. Gevels 3. Daken 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 29 Hellende daken aansluiting met een gevel/schoorsteen 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 30 15

16 - Hellende daken aansluiting met een gevel [9] 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 31 Hellende daken ansluiting met een gevel/schoorsteen [9] 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 32 16

17 Coördinatie van de werken: aandachtspunten Metselwerken: Correcte uitvoering en juiste positie van de membranen in de spouwmuur. Juiste positionering van de isolerende bouwblokken rekening houdend met de positie van de isolatie in het dak. Correcte plaatsing van de spouwmuurisolatie. Dakdekker: Juiste plaatsing loodslabben en zinken loketten, rekening houdend met de positie van de spouwdrainering. De dikte van de tengel- en panlatten moet op voorhand gekend zijn om ervoor te zorgen dat de draineeropeningen van de spouwmuur vrij blijven. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 33 ansluiting van een hellend dak aan een bestaande gevel [9] Dakdekker: Isolatie aan de bovenzijde van de muur Het onderdak wordt opgetrokken tegen de bestaande muur en bevestigd met een lat die de dakhelling volgt De loketten worden op deze lat bevestigd Schrijnwerker: Onderdakfolie plaatsen op een latwerk en bevestigen met een tweede latwerk. De dikte van het eerste latwerk komt overeen met de lat die door de dakdekker is geplaatst Het onderdak overlapt de loketten Plaatsing van de bebording 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 34 17

18 ansluiting van een hellend dak aan een bestaande gevel [9] Zonder bebording: B B B 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 35 Renovatie: Verbetering van de regendichtheid alsook de thermische en akoestische prestaties B - B 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 36 18

19 Renovatie: Verbetering van de thermische en akoestische prestaties Met isolatie achter de bebording: B Met isolatie achter de bebording en binnenisolatie: 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 37 B Dakdekker: Het onderdak wordt opgetrokken tegen de bestaande muur en bevestigd met een keper die de dakhelling volgt en waarvan de dikte overeenkomt met die van de isolatie De loketten worden op de keper bevestigd Schrijnwerker: Thermische isolatie aanbrengen tegen de gevel alsook tussen de keper en de dakstructuur Plaatsen van de onderdakfolie op de isolatie en bevestigen met een latwerk Het onderdak moet de loketten overlappen Plaatsing van de bebording Renovatie 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 38 19

20 Platte daken [10] Waterdichtheid in de lopende delen wordt verzekerd door de membraan en geeft in het algemeen weinig probleem Opstanden: de ervaring leert dat de opstand minstens 150 mm hoger moet liggen dan het niveau van het afgewerkte dakvlak. Bij tegels op tegeldragers bedraagt de opstandhoogte eveneens 150 mm. In dit geval dient men echter te meten vanaf de afdichting. Verder dient men erop toe te zien dat er tussen de eerste tegel en de opstand een voldoende brede voeg gelaten wordt ( 20 mm) en dat de opstand minstens 50 mm boven het peil van de tegels uitkomt. Van deze richtlijnen mag enkel in zeer specifieke omstandigheden afgeweken worden. Dit kan bijvoorbeeld plaatselijk het geval zijn om de toegankelijkheid van het gebouw te waarborgen 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 39 ansluiting plat dak - spouwmuur 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 40 20

21 ansluiting plat dak - spouwmuur 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 41 - B - + Renovatie 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 42 21

22 C ansluiting met een dorpel 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 43 - B Toegankelijkheid van balkonterrassen De regendichtheid neemt af doordat de uitvoering aan de uiteinden van de dorpel complexer wordt. 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 44 22

23 B B - Toegankelijkheid van balkonterrassen 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 45 Toegankelijkheid van balkonterrassen 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 46 23

24 - Toegankelijkheid van balkonterrassen 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 47 Besluit: vergeet het belangrijkste niet! 24

25 Referentiedocumenten 1. WTCB-Contact nr. 14: Dichtheid van ingegraven constructies uit gewapend beton 2. Technische Voorlichting 24x Ontwerp en uitvoering van vloeistofdichte betonconstructies 3. WTCB-Infofiche nr. 7 Infiltraties aan de voet van spouwmuren 4. WTCB-Infofiche nr. 20 Spouwdrainering ter hoogte van een dorpel 5. WTCB-Dossiers nr. 1/2007 Katern nr. 12 Toegankelijkheid van buitenschrijnwerk 6. Technische Voorlichting 243 Gevelbekledingen uit hout en plaatmaterialen op basis van hout 7. Technische Voorlichting 209 Buitenbepleisteringen 8. Technische Voorlichting 202 Daken met betonpannen 9. Technische Voorlichting 244 ansluitingsdetails bij platte daken: algemene principes 10. WTCB-Contact nr. 23 Thermische isolatie van bestaande muren 11. Technische Voorlichting 246 Na-isolatie van spouwmuren door het opvullen van de luchtspouw 6 maart 2013 Bouwknopen: Waterdichtheid 49 25