1. Principe. 2. De EPB regelgeving. Informatie en ondersteuning. Opmerkingen

Transcriptie

1 Informatie en ondersteuning EPB Gebouwschil: thermische isolatie, oververhitting, luchtdichtheid Thermische isolatie van gevels en andere muren die het beschermde volume begrenzen Verschenen: april 2014 De EPB regelgeving bevat een aantal eisen met betrekking tot de thermische prestaties van de gevels en de andere muren die het beschermde volume begrenzen. Naast de intrinsieke thermische eigenschappen van deze wanden (U waarde), zal ook de thermische isolatie ervan een weerslag hebben op het globale warmte isolatiepeil (K peil) en de energieprestaties (E of Ew peil) van het gebouw. Verder willen we erop wijzen dat de thermische isolatie van de wanden eveneens een zekere invloed heeft op het comfort van de gebruikers en de akoestische prestaties van het gebouw. 1. Principe Principe De EPB regelgeving Beschouwde muuropbouwen Gevelmuren Gevelspouwmuren Langs buiten geïsoleerde gevels (met een buitenbepleistering op isolatie) Andere langs buiten geïsoleerde gevels Monolithische muren Gevelmuren uit houtskeletbouw Muren in contact met kruipruimten of niet verwarmde kelders Muren in contact met de grond Gemeenschappelijke binnenmuren die twee beschermde volumes van elkaar scheiden De rol van de ontwerper en de uitvoerende aannemer Snelle controle van de voorziene isolatiedikten Door de uitvoerende aannemer voorgestelde varianten Gevelspouwmuren Langs buiten geïsoleerde gevelmuren Monolithische muren Muren in contact met kruipruimten of niet verwarmde kelders Muren in contact met de grond link naar varianten muren grond Gemeenschappelijke binnenmuren die twee beschermde volumes van elkaar scheiden Referenties Naast een grote diversiteit aan thermische isolatieproducten voor gevels (bv. minerale wol, kunststofschuim, cellenglas, natuurlijke isolatiematerialen ) bestaat er ook een brede waaier aan gevelopbouwen. In deze Infofiche komen de volgende muurtypes aan bod: gevelmuren: gevelspouwmuren langs buiten geïsoleerde gevels (met een buitenbepleistering op isolatie) andere langs buiten geïsoleerde gevels monolithische muren gevelmuren uit houtskeletbouw muren in contact met kruipruimten of niet verwarmde kelders muren in contact met de grond gemeenschappelijke binnenmuren die twee beschermde volumes van elkaar scheiden. Opmerkingen Langs binnen geïsoleerde gevelmuren worden niet behandeld, aangezien deze techniek enkel met de grootste omzichtigheid kan toegepast worden. Alle hier besproken oplossingen hebben tot doel te vermijden dat het isolatiemateriaal blootgesteld zou worden aan een bevochtiging door regen of door het optreden van inwendige condensatie. 2. De EPB regelgeving De gewestelijke EPB regelgevingen leggen niet alleen maximale warmtedoorgangscoëfficiënten (Umax waarden) en minimale warmteweerstanden (Rmin waarden) op voor de wanden die het beschermde volume omhullen, maar ook voor de gemeenschappelijke wanden die twee beschermde volumes van elkaar scheiden. Deze Umax of Rmin waarden zijn van toepassing op de volgende drie gebouwcategorieën: nieuwe gebouwen gebouwen die al dan niet grootschalige renovatiewerken zullen ondergaan (waarvoor er een bouwaanvraag noodzakelijk is) gebouwen waaraan een nieuwe bestemming gegeven wordt. De synthesetabellen van de EPB eisen zijn hier beschikbaar. 1/28

2 3. Beschouwde muuropbouwen 3.1 Gevelmuren Gevelspouwmuren Een gevelspouwmuur is in de regel opgebouwd uit de volgende lagen (met elk hun specifieke eigenschappen en functionele kenmerken) (zie afbeelding 1): een buitenspouwblad (1) dat het esthetische uitzicht van de gevel moet waarborgen en een eerste barrière tegen de regen vormt een luchtspouw (2) met een nominale dikte van minstens 30 mm die de goede afvoer van het in de spouw geïnfiltreerde regenwater mogelijk maakt. Het ventilatiedebiet in de luchtspouw varieert naargelang van het aanwezige buitenspouwblad. Indien het buitenspouwblad uit metselwerk bestaat, zorgen de afvoeropeningen aan de gevelvoet ervoor dat de luchtspouw licht geventileerd wordt. Indien het buitenspouwblad afgewerkt is met een bebording, zal de spouw daarentegen sterk geventileerd worden. Een sterk geventileerde spouw is eveneens aan te raden in aanwezigheid van een buitenspouwblad dat geverfd is of opgebouwd is uit geëmailleerde bakstenen een ononderbroken thermisch isolatiemateriaal (3) dat zorgvuldig tegen de draagmuur aansluit. De karakteristieken van dit isolatiemateriaal (warmtegeleiding λ en dikte d) zijn van kapitaal belang voor het verkrijgen van het vereiste isolatiepeil (zie 2) een dragende binnenmuur (4) en zijn eventuele afwerking (5) die de goede luchtdichtheid verzekert (het kan hier bijvoorbeeld gaan om een muur uit metselwerk die bekleed wordt met een gipsbepleistering). Deze luchtdichte afwerking draagt evenzeer bij aan de waterdichtheid als aan de thermische isolatie van de wand. 1. Buitenspouwblad 2. Luchtspouw 3. Thermisch isolatiemateriaal 4. Dragende binnenmuur 5. Afwerking Afb. 1 Voorbeeld van een gevelspouwmuur. Opmerkingen Het buitenspouwblad kan eveneens uit een gevelbekleding bestaan (zie hiervoor 3.1.3). In bepaalde gevallen kan de luchtspouw tussen het buitenspouwblad en het thermische isolatiemateriaal weggelaten worden (d.w.z. dat de spouw volledig opgevuld wordt). Deze techniek mag evenwel enkel overwogen worden in een beperkt aantal situaties [1]. Ze is bijvoorbeeld uitgesloten in het geval van aan slagregen blootgestelde gevels, gevels van hoge gebouwen of gevels in de kuststreek. Ook andere criteria, zoals de aan of afwezigheid van uitstekende elementen (bv. een dakoversteek) of dampdichte materialen (bv. geglazuurde stenen), kunnen de toepassing van deze techniek beïnvloeden Langs buiten geïsoleerde gevels (met een buitenbepleistering op isolatie) Een langs buiten geïsoleerde gevel (met een buitenbepleistering op isolatie) is in de regel opgebouwd uit de volgende lagen (met elk hun specifieke eigenschappen en functionele kenmerken) (zie afbeelding 2 en [2]): een buitenbepleisteringssysteem (5, 6 en 7) dat zowel het esthetische uitzicht van het parement als de goede waterdichtheid moet waarborgen. Deze noodzakelijk gewapende bepleistering moet de bevochtiging van het isolatiemateriaal door slagregen voorkomen en moet bovendien dampdoorlatend zijn om het risico op inwendige condensatie te beperken (zie [2, 5]) 2/28

3 een thermisch isolatiemateriaal (3) waarvan de compatibiliteit met de buitenbepleistering proefondervindelijk aangetoond werd en/of dat beschikt over een gebruiksgeschiktheidsverklaring. Dit isolatiemateriaal wordt mechanisch op het metselwerk bevestigd en/of verlijmd, zodanig dat het hier perfect op aansluit en er een doorlopende laag mee vormt. Zijn voornaamste functie bestaat erin te zorgen dat het vereiste isolatiepeil bereikt wordt (zie 2) een draagmuur (1) die al dan niet met een binnenbepleistering bekleed is. Naast haar eventuele esthetische functies, garandeert deze bepleistering tevens de luchtdichtheid van de gevel. 1. Draagmuur 2. Kleefmortel/mortellijm 3. Thermisch isolatiemateriaal 4. Mechanische bevestiging (eventueel) 5. Grond of wapeningspleister 6. Wapeningsnet 7. Buitenbepleisteringssysteem Afb. 2 Voorbeeld van een langs buiten geïsoleerde gevel (met een buitenbepleistering op isolatie). Opmerking Indien de gevel een luchtspouw bevat (wat bijvoorbeeld het geval kan zijn bij een oude gevel, opgebouwd uit een spouwmuur), dient de ventilatie ervan verhinderd te worden of, beter nog, dient men de spouw op te vullen door het inblazen van een thermisch isolatiemateriaal Andere langs buiten geïsoleerde gevels Deze techniek bestaat erin een thermische isolatielaag aan te brengen en een bekleding te plaatsen die tegelijk de afwerking en de bescherming tegen klimatologische en mechanische belastingen verzekert. De gevelmuur is in dit geval opgebouwd uit de volgende lagen (met elk hun specifieke eigenschappen en functionele kenmerken) (zie afbeelding 3): een thermisch isolatiemateriaal (2). Dit isolatiemateriaal wordt mechanisch op het metselwerk bevestigd of verlijmd, zodanig dat het hier perfect op aansluit. Zijn voornaamste functie bestaat erin te zorgen dat het vereiste isolatiepeil bereikt wordt (zie 2). Wanneer de isolatie onderbroken wordt door een regelwerk ter ondersteuning van de buitenafwerking, dient men te opteren voor een isolatiemateriaal dat correct tegen dit regelwerk kan aangebracht worden. Het gebruik van halfstijve producten geniet dan ook de voorkeur, omdat ze iets groter versneden worden dan de ruimte tussen de kepers en hier gemakkelijk kunnen tussengevoegd worden. In het geval van een stijf isolatiemateriaal zal de aansluiting gewoonlijk uitgevoerd worden met expansief schuim. De doorgang van buitenlucht achter de isolatie moet te allen tijde vermeden worden. Hiertoe dient de continuïteit tussen de isolatiepanelen alsook aan de omtrek van de gevel en de openingen verzekerd te zijn (dit kan respectievelijk gebeuren met zelfklevende stroken of met expansief schuim) indien nodig, kan er een latwerk (3) op het regelwerk bevestigd worden dat niet alleen toelaat om de buitenafwerking vast te maken, maar ook om een luchtspouw tussen de afwerking en de isolatie te creëren. Naargelang van de buitenafwerking kan het raadzaam zijn om een dampdoorlatend regenscherm tussen dit latwerk en het isolatiemateriaal te voorzien een buitenafwerking (4), die zowel het esthetische uitzicht als de waterdichtheid van de gevel verzekert. Deze afwerking moet de bevochtiging van 3/28

4 het thermische isolatiemateriaal door slagregen voorkomen. In het geval van een bebording moet de spouw, gecreëerd tussen de isolatie en de bebording, sterk geventileerd worden een draagmuur (1), die al dan niet bekleed is met een binnenbepleistering. Naast haar eventuele esthetische functies, garandeert deze bepleistering tevens de luchtdichtheid van de gevel. 1. Draagmuur 2. Isolatie 3. Latwerk 4. Buitenafwerking Afb. 3 Voorbeeld van een andere langs buiten geïsoleerde gevel. Opmerkingen De isolatie kan eveneens uitgevoerd worden in verschillende lagen, waaronder een ononderbroken stijve isolatieplaat die aangebracht wordt achter een regelwerk dat doorheen deze eerste isolatielaag op het dragende metselwerk bevestigd wordt (deze techniek is vergelijkbaar met de techniek van het sarkingdak). Er kan ook een tweede halfstijve isolatielaag in de ruimte tussen de kepers aangebracht worden. Indien de gevel een luchtspouw bevat (wat bijvoorbeeld het geval kan zijn bij een oude gevel, opgebouwd uit een spouwmuur), dient de ventilatie ervan verhinderd te worden of, beter nog, dient men de spouw op te vullen door het inblazen van een thermisch isolatiemateriaal Monolithische muren Een monolithische muur die als gevel gebruikt wordt, is doorgaans van buiten naar binnen toe opgebouwd uit de volgende lagen (met elk hun specifieke eigenschappen en functionele kenmerken) (zie afbeelding 4): een buitenbepleistering (3) die niet alleen het esthetische uitzicht van het parement verzekert, maar ook bijdraagt tot de goede lucht en waterdichtheid van de gevel. Deze bepleistering moet de bevochtiging van het metselwerk door slagregen voorkomen en moet bovendien dampdoorlatend zijn om het risico op inwendige condensatie te beperken (zie TV 209 [5]) een wand uit dragend metselwerk (1) die opgebouwd is uit lichte blokken en op zichzelf het vereiste isolatiepeil bereikt (gelet op de afwezigheid van enig aanvullend isolatiemateriaal). De voegen tussen de metselwerkelementen mogen slechts een zeer geringe dikte hebben (mortellijm) en de isolatieprestaties ter hoogte van de lateien moeten behouden blijven een facultatieve afwerking met een binnenbepleistering (2) die bijdraagt tot de verbetering van de luchtdichtheid en waterinfiltraties tegengaat in het geval van plaatselijke gebreken aan de buitenbepleistering. 1. Dragend metselwerk 2. Facultatieve afwerking met een binnenbepleistering 3. Buitenpleistering In bepaalde gevallen kan deze opbouw aangevuld worden met een bijkomend thermisch isolatiemateriaal aan de buitenzijde Gevelmuren uit houtskeletbouw 4/28

5 Een gevelmuur uit houtskeletbouw is doorgaans van buiten naar binnen toe opgebouwd uit de volgende lagen (met elk hun specifieke eigenschappen en functionele kenmerken) (zie afbeelding 5): Afb. 4 Voorbeeld van een monolithische gevelmuur. een parement dat niet alleen het esthetische uitzicht van de gevel verzekert, maar ook bijdraagt tot de waterdichtheid ervan. In sommige gevallen kan dit parement bestaan uit een bebording een luchtspouw met een nominale breedte van 30 mm een eventueel thermisch isolatiemateriaal dat in de luchtspouw tegen het skeletpaneel geplaatst wordt een houten paneel (1) dat het skelet afsluit en bijdraagt tot de winddichtheid. Dit paneel moet voldoende dampopen zijn. Zo is het afgeraden om OSB platen te gebruiken langs de buitenzijde een thermisch isolatiemateriaal (2) dat tussen de stijlen van het skelet (5) geplaatst wordt. De afmetingen van de houten elementen waaruit het skelet opgebouwd is, bepalen niet alleen de mogelijke dikte van het te plaatsen isolatiemateriaal, maar ook de houtfractie die men in aanmerking dient te nemen bij de berekening van de warmteweerstand van de isolatielaag een inwendige laag (membraan of paneel) die de lucht en dampdichtheid verzekert en eventueel bijdraagt tot de winddichtheid tengellatten die een luchtspouw (3) creëren die dienst kan doen als technische ruimte voor de bekabeling en dergelijke een binnenafwerking (4) (bv. uit gipsplaten). 1. Houten paneel 2. Thermische isolatie 3. Luchtspouw 4. Binnenafwerking (bv. gipsplaat) 5. Houtskelet Daarnaast bestaan er nog een aantal alternatieve constructies die tot doel hebben om de akoestische prestaties te verbeteren. Vermits deze constructies slechts een geringe invloed hebben op de thermische prestaties, worden ze hier niet verder uit de doeken gedaan. 3.2 Muren in contact met kruipruimten of nietverwarmde kelders Afb. 5 Voorbeeld van een gevelmuur uit houtskeletbouw. Dit muurtype is meestal opgebouwd uit metselwerk met een bepleistering langs de binnenzijde. Om te kunnen voldoen aan het thermische isolatiepeil dat door de gewestelijke regelgevingen opgelegd wordt, zal men doorgaans een aanvullende thermische isolatie op een van de muurvlakken moeten aanbrengen. Naargelang van de muuropbouw en de prestaties van het beschouwde isolatiemateriaal, kunnen de berekende isolatiediktes redelijk klein worden. Om na te gaan of er voldaan werd aan het reglementaire minimum, kan men er de waarden uit de tabellen 14, 15 en 16 op naslaan. De plaatsing van een grotere isolatiedikte kan niettemin nodig blijken naargelang van het ontwerp en blijft interessant met het oog op een eventuele energiebesparing. 3.3 Muren in contact met de grond Wanneer de ingegraven constructie deel uitmaakt van het beschermde volume van het gebouw, wordt er niet zelden geopteerd voor een muurafwerking met vochtgevoelige materialen. Daarom worden de muren die in contact staan met de grond vaak van een bijkomende bescherming voorzien onder de vorm van een soepele bekuiping [4] (zoals weergegeven in afbeelding 6). Om de doeltreffendheid van de thermische isolatie te verzekeren, is het bovendien raadzaam om een aantal extra voorzorgsmaatregelen te treffen: het is aan te bevelen om de spouw van het bovenste deel van de ingegraven muur op te vullen met een relatief onsamendrukbaar vocht en vorstbestendig isolatiemateriaal en dit, om inklinken bij het belasten van de grond in de omgeving van het gebouw te vermijden. Het is ook om deze reden dat het isolatiemateriaal goed moet aansluiten tegen het metselwerk het thermische isolatiemateriaal doet tevens dienst als mechanische bescherming van de soepele bekuiping in afbeelding 6 wordt de koudebrug ter hoogte van de aansluiting met de spouwmuur op het gelijkvloers vermeden door een voldoende grote overlapping tussen de isolatielagen te voorzien. In het geval van een buitenisolatiesysteem (met een bebording of een buitenbepleistering) is het eveneens mogelijk om een ononderbroken isolatielaag aan te brengen, voor zover de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen worden aan de overgang tussen het deel van de muur dat ingegraven is en het deel van de muur dat boven het maaiveld uitsteekt [5]. 5/28

6 1. Binnenbepleistering 2. Vloerbekleding 3. Dekvloer 4. Draagvloer 5. Weinig samendrukbare thermische isolatie 6. Dragend metselwerk 7. Onderfunderingsplaat 8. Soepele bekuiping 9. Funderingsplaat van gewapend beton voor het opnemen van de waterdruk 10. Vorst en vochtbestendig thermisch isolatiemateriaal 11. Open stootvoeg 12. Met de soepele bekuiping verbonden draineermembraan 13. Gevelisolatie Afb. 6 Voorbeeld van een muur in contact met de grond. 3.4 Gemeenschappelijke binnenmuren die twee beschermde volumes van elkaar scheiden De muren die in deze paragraaf beschreven worden, zijn steeds wanden die binnen het beschermde volume van het gebouw gelegen zijn. Het gaat hier meer bepaald om wanden tussen twee aparte wooneenheden, tussen een wooneenheid en een gemeenschappelijke ruimte of tussen een wooneenheid en een ruimte met een niet residentiële bestemming waarvoor er een bepaalde Umax waarde vereist is. De opbouw van dit muurtype is vergelijkbaar met de hiervoor beschreven opbouw van monolithische muren ( 3.1.4). In dit geval zal de bepleistering echter altijd een binnenbepleistering zijn. Uit akoestische overwegingen wordt aanbevolen om steeds minstens een van de muurzijden van een binnenbepleistering te voorzien. Indien men zeer hoge akoestische prestaties wenst te behalen, is het gebruik van een monolithische muur als gemeenschappelijke muur af te raden. Monolithische muren moeten immers een vrij grote massa hebben ( 400 kg/m²) om de voorgeschreven prestaties te kunnen behalen [3]. Voor de uitvoering van nieuwe constructies raadt men het gebruik van dubbele muren zonder verankering aan, waarbij de spouw opgevuld wordt met een absorberend isolatiemateriaal (bv. minerale wol). 4. De rol van de ontwerper en de uitvoerende aannemer De thermische regelgevingen zijn een zaak voor iedereen en vereisen een optimale informatie uitwisseling tussen alle bouwpartners. Afhankelijk van hun respectieve opdrachten, stellen we hier enkele richtlijnen voor. De ontwerper heeft tot taak om: bij het ontwerp van het gebouw en de opstelling van de bestekken voldoende rekening te houden met de EPB eisen afhankelijk van de situatie een muuropbouw voor te stellen die minstens beantwoordt aan de eisen van de regelgeving. Voor de gedetailleerde berekening van de thermische prestaties van de betrokken opbouw en de controle van de conformiteit ervan met de eisen kan hij gebruik maken van specifieke computerprogramma s aan de uitvoerende aannemer te melden welke muuropbouw hij weerhouden heeft. Hij dient tevens de aard van de materialen, de warmteweerstand en de dikte van de verschillende samenstellende lagen van de muur aan te geven na te gaan of de door de aannemer voorgestelde alternatieven in overeenstemming zijn met de regelgeving de kwaliteit van de uitvoering te controleren en na te gaan of voldaan werd aan zijn voorschriften en/of aan de contractuele bepalingen. 6/28

7 De uitvoerende aannemer verbindt er zich op zijn beurt toe om: te voldoen aan de voorschriften uit het bijzondere bestek, door materialen te verwerken die hiermee in overeenstemming zijn (bv. de voorgeschreven dikte) een correcte uitvoering te verzekeren na te gaan of de toe te passen isolatiedikten aannemelijk zijn aan de hand van de tabellen uit deze Infofiche. Verder dient hij te controleren of er geen grove fouten geslopen zijn in het door hem uit te voeren ontwerp. Indien de aannemer vaststelt dat bepaalde muren een U of R waarde vertonen die niet beantwoordt aan de thermische eisen, dient hij dit aan de ontwerper en de opdrachtgever te melden eventuele alternatieve oplossingen voor te stellen die voldoen aan de door de ontwerper vooropgestelde minimale thermische prestaties. Hij dient deze alternatieven ook ter goedkeuring voor te leggen aan de opdrachtgever, de ontwerper en de verantwoordelijke voor de EPB berekening de gegevens betreffende de verwerkte materialen aan de ontwerper of de verantwoordelijke voor de EPB berekening te verstrekken. 4.1 Snelle controle van de voorziene isolatiedikten Tabel 1 geeft een overzicht van de tabellen uit deze Infofiche die gebruikt kunnen worden om voor verschillende soorten draagmuren de isolatiedikte te controleren die nodig is om aan een welbepaald isolatiepeil, uitgedrukt in Umax of Rmin waarden, te beantwoorden. Tabel 1 Overzicht van de tabellen uit deze Infofiche die gebruikt kunnen worden om voor verschillende soorten draagmuren de isolatiedikte te controleren die nodig is om aan een welbepaald isolatiepeil, uitgedrukt in Umax of Rmin waarden, te beantwoorden. Muurtype Te behalen Umax waarde U max = 0,4 W/m².K U max = 0,3 W/m².K U max = 0,2 W/m².K Gevelspouwmuur Tabel 2 Tabel 3 Tabel 4 Langs buiten geïsoleerde muur (buitenbepleistering op isolatie) Tabel 5 Tabel 6 Tabel 7 Langs buiten geïsoleerde muur (andere technieken) Tabel 8 Tabel 9 Tabel 10 Gevelmuur uit houtskeletbouw Tabel 11 Tabel 12 Tabel 13 Muurtype Te behalen Rmin waarde R min = 1 m².k/w R min = 1,2 m².k/w R min = 1,4 m².k/w Muur in contact met een kruipruimte of een niet verwarmde kelder Tabel 14 Tabel 15 Tabel 16 Muurtype Te behalen Rmin waarde R min = 1 m².k/w R min = 1,3 m².k/w R min = 1,5 m².k/w Muur in contact met de grond Tabel 17 Tabel 18 Tabel 19 Tenzij anders vermeld, wordt er bij de berekeningen steeds rekening gehouden met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. Tevens wordt er in de tabellen aangenomen dat de luchtspouw sterk geventileerd is. De voor het isolatiemateriaal in rekening gebrachte λ waarde heeft een belangrijke impact op de te verwerken dikten. In de volgende tabellen wordt er een heel gamma λ waarden beschouwd, gaande van de λ waarde van het meest performante product uit de handel, tot de waarde bij ontstentenis (eerder ongunstig) die in de regelgeving in aanmerking genomen wordt. Naargelang van het gekozen isolatiemateriaal en de gebruikte bouwtechniek kan de te voorziene dikte dus sterk verschillend zijn. 7/28

8 Tabel 2 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een gevelspouwmuur (U = 0,4 W/m².K) (*). max 8/28

11 Tabel 5 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (met een bepleistering op de isolatie) (U max = 0,4 W/m².K) (*). Tabel 6 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (met een bepleistering op de isolatie) (U max = 0,3 W/m².K) (*). Tabel 7 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (met een bepleistering op de isolatie) (U max = 0,2 W/m².K) (*). 11/28

12 Tabel 8 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (U = 0,4 W/m².K) (*). max 12/28

13 Tabel 9 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (U max = 0,3 W/m².K) (*). Tabel 10 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur (U max = 0,2 W/m².K) (*). 13/28

14 Tabel 11 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een gevelmuur uit houtskeletbouw (U max = 0,4 W/m².K) (*). Tabel 12 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een gevelmuur uit houtskeletbouw (U max = 0,3 W/m².K) (*). Tabel 13 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal in een gevelmuur uit houtskeletbouw (U max = 0,2 W/m².K) (*). De in de EPB regelgeving geformuleerde ontstenteniswaarde voor de houtfractie in gevelmuren uit houtskeletbouw bedraagt 15 %. Deze waarde mag steeds gebruikt worden zonder bijkomende bewijzen. Gunstigere waarden mogen enkel toegepast worden als de reële fractie gekend is. 14/28

15 Tabel 14 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor muren in contact met een kruipruimte of een niet verwarmde kelder (R = 1 m².k/w) (*). min 15/28

16 Tabel 15 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor muren in contact met een kruipruimte of een niet verwarmde kelder (R = 1,2 m².k/w) (*). min 16/28

17 Tabel 16 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor muren in contact met een kruipruimte of een niet verwarmde kelder (R = 1,4 m².k/w) (*). min 17/28

18 Tabel 17 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor een muur in contact met de grond (R min = 1 m².k/w) (*). Tabel 18 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor een muur in contact met de grond (R min = 1,3 m².k/w) (*). 18/28

19 Tabel 19 Controletool voor de dikte van het isolatiemateriaal, voorzien voor een muur in contact met de grond (R min = 1,5 m².k/w) (*). 4.2 Door de uitvoerende aannemer voorgestelde varianten Indien de aannemer hiertoe de mogelijkheid heeft, mag hij aan de ontwerper een alternatieve opbouw voorleggen, waarvan de thermische prestaties, uitgedrukt door de warmtedoorgangscoëfficiënt U of de warmteweerstand R, respectievelijk lager of hoger zijn dan de in het project voorziene waarden. We willen erop wijzen dat het gebruik van de volgende tabellen uitsluitend bedoeld is om na te gaan of de voorgestelde varianten in overeenstemming zijn met de geldende thermische eisen. In de praktijk dient men bij de vervanging van een materiaal door een ander (bv. vervanging van het isolatiemateriaal) of bij het voorstellen van een alternatieve verwerkingstechniek immers ook rekening te houden met een hele reeks andere parameters. Zo kunnen voornoemde veranderingen tevens een impact hebben op de geluidsisolatie, de brandpreventie (bv. bij de vervanging van rotswol door een ander thermisch isolatiemateriaal), het hygrothermische gedrag van de wanden (bv. bij de vervanging van cellenglas door een ander materiaal) Gevelspouwmuren Met behulp van tabel 20 kan de aannemer alternatieven voorstellen betreffende het type draagmuur en het type isolatiemateriaal. Deze tabel laat immers toe om afhankelijk van het type isolatiemateriaal en het type draagmuur de dikte van het isolatiemateriaal te bepalen waarmee het mogelijk is om een U waarde van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K te behalen. De λ waarden van de in tabel 20 voorgestelde isolatiematerialen zijn de ontstenteniswaarden uit de regelgevingen. Indien er gebruik gemaakt zou worden van een isolatiemateriaal met een betere λ waarde, zal de berekende isolatiedikte met andere woorden kleiner zijn. Bij de berekeningen werd er eveneens rekening gehouden met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren en met de (veilige) hypothese van een sterk geventileerde spouw. Tabel 20 Te voorziene isolatiedikte, afhankelijk van het type draagmuur en het type isolatiemateriaal, om in een gevelspouwmuur een U waarde van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K te behalen (*). Muurtype Blokken van zwaar beton Geperforeerde bakstenen Verlichte geperforeerde bakstenen Holle blokken van licht beton Muurdikte (cm) 14 0, , , , , ,7 14 0,3 Rblok Umuur Rmuur Risolatie (m².k/w) (W/m².K) (m².k/w) (m².k/w) Isolatiemateriaal MW EPS XPS PUR PF CG λ waarde λ = 0,05 λ = 0,05 λ = 0,045 λ = 0,035 λ = 0,045 λ = 0,055 0,4 2,5 2,43 11,2 11,2 10,1 8,01 10,1 12,3 0,3 3,3 3,38 15,6 15,6 14,1 11,1 14,1 17,1 0,2 5,0 5,28 24,4 24,4 22,0 17,4 22,0 26,7 0,4 2,5 2,40 11,1 11,1 10,0 7,9 10,0 12,1 0,3 3,3 3,35 15,4 15,4 14,0 11,0 14,0 16,9 0,2 5,0 5,25 24,2 24,2 21,9 17,3 21,9 26,5 0,4 2,5 2,26 10,4 10,4 9,4 7,5 9,4 11,4 0,3 3,3 3,21 14,8 14,8 13,4 10,6 13,4 16,2 0,2 5,0 5,11 23,6 23,6 21,3 16,9 21,3 25,8 0,4 2,5 2,16 9,9 9,9 9,0 7,1 9,0 10,9 0,3 3,3 3,11 14,3 14,3 13,0 10,2 13,0 15,7 0,2 5,0 5,01 23,1 23,1 20,9 16,5 20,9 25,3 0,4 2,5 1,97 9,1 9,1 8,2 6,5 8,2 9,9 0,3 3,3 2,92 13,4 13,4 12,2 9,6 12,2 14,7 0,2 5,0 4,82 22,2 22,2 20,1 15,9 20,1 24,3 0,4 2,5 1,77 8,1 8,1 7,3 5,8 7,3 8,9 0,3 3,3 2,72 12,5 12,5 11,3 8,9 11,3 13,7 0,2 5,0 4,62 21,3 21,3 19,2 15,2 19,2 23,3 0,4 2,5 2,22 10,2 10,2 9,2 7,3 9,2 11,2 0,3 3,3 3,17 14,6 14,6 13,2 10,4 13,2 16,0 0,2 5,0 5,07 23,4 23,4 21,1 16,7 21,1 25,6 0,4 2,5 2,16 9,9 9,9 9,0 7,1 9,0 10,9 19/28

20 19 0,35 0,3 3,3 3,11 14,3 14,3 13,0 10,2 13,0 15,7 0,2 5,0 5,01 23,1 23,1 20,9 16,5 20,9 25,3 0,4 2,5 1,83 8,4 8,4 7,6 6,0 7,6 9,2 15 0,64 0,3 3,3 2,78 12,8 12,8 11,6 9,2 11,6 14,0 Cellenbeton blokken 0,2 5,0 4,68 21,6 21,6 19,5 15,4 19,5 23,6 0,4 2,5 1,58 7,3 7,3 6,6 5,2 6,6 8,0 20 0,86 0,3 3,3 2,53 11,7 11,7 10,5 8,3 10,5 12,8 0,2 5,0 4,43 20,4 20,4 18,5 14,6 18,5 22,4 (*) Bij de berekeningen werd er rekening gehouden met een sterk geventileerde luchtspouw en met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. Voorbeeld 1 Om voor een gevelspouwmuur, opgebouwd uit zware betonblokken van 19 cm, een U waarde van 0,4 W/m².K te behalen bij gebruik van minerale wol (MW) waarvan noch het merk noch het type gekend zijn (λ waarde bij ontstentenis), moet er minstens 11,1 cm isolatiemateriaal voorzien worden (onderlijnde waarde uit tabel 20). Wanneer er gebruikgemaakt wordt van een performanter isolatiemateriaal, moet de warmteweerstand ervan minstens gelijk zijn aan 2,40 W/m².K (waarde die rekening houdt met de ongunstige invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren). Aan de hand van tabel 21 kan men bepalen welke dikte een isolatiemateriaal met een gekende λ waarde moet hebben om de vereiste warmteweerstand te behalen in een gevelspouwmuur. Tabel 21 Te voorziene isolatiedikte voor een isolatiemateriaal met een gekende λ waarde om in een gevelspouwmuur de vereiste warmteweerstand te behalen (*). Isolatiedikte (cm) λ (W/m.K) ,022 1,81 2,27 2,72 3,17 3,63 4,08 4,53 4,99 5,44 5,90 6,35 6,80 7,26 7,71 8,16 8,62 9,07 9,52 9,98 10,43 10,88 11,34 0,023 1,73 2,17 2,60 3,04 3,47 3,90 4,34 4,77 5,21 5,64 6,07 6,51 6,94 7,37 7,81 8,24 8,68 9,11 9,54 9,98 10,41 10,84 0,024 1,66 2,08 2,49 2,91 3,33 3,74 4,16 4,57 4,99 5,40 5,82 6,24 6,65 7,07 7,48 7,90 8,31 8,73 9,15 9,56 9,98 10,39 0,025 1,60 2,00 2,39 2,79 3,19 3,59 3,99 4,39 4,79 5,19 5,59 5,99 6,38 6,78 7,18 7,58 7,98 8,38 8,78 9,18 9,58 9,98 0,026 1,53 1,92 2,30 2,69 3,07 3,45 3,84 4,22 4,60 4,99 5,37 5,76 6,14 6,52 6,91 7,29 7,67 8,06 8,44 8,83 9,21 9,59 0,027 1,48 1,85 2,22 2,59 2,96 3,33 3,69 4,06 4,43 4,80 5,17 5,54 5,91 6,28 6,65 7,02 7,39 7,76 8,13 8,50 8,87 9,24 0,028 1,43 1,78 2,14 2,49 2,85 3,21 3,56 3,92 4,28 4,63 4,99 5,34 5,70 6,06 6,41 6,77 7,13 7,48 7,84 8,19 8,55 8,91 0,029 1,38 1,72 2,06 2,41 2,75 3,10 3,44 3,78 4,13 4,47 4,82 5,16 5,50 5,85 6,19 6,54 6,88 7,22 7,57 7,91 8,26 8,60 0,030 1,33 1,66 2,00 2,33 2,66 2,99 3,33 3,66 3,99 4,32 4,66 4,99 5,32 5,65 5,99 6,32 6,65 6,98 7,32 7,65 7,98 8,31 0,031 1,29 1,61 1,93 2,25 2,57 2,90 3,22 3,54 3,86 4,18 4,51 4,83 5,15 5,47 5,79 6,11 6,44 6,76 7,08 7,40 7,72 8,05 0,032 1,25 1,56 1,87 2,18 2,49 2,81 3,12 3,43 3,74 4,05 4,36 4,68 4,99 5,30 5,61 5,92 6,23 6,55 6,86 7,17 7,48 7,79 0,033 1,21 1,51 1,81 2,12 2,42 2,72 3,02 3,33 3,63 3,93 4,23 4,53 4,84 5,14 5,44 5,74 6,05 6,35 6,65 6,95 7,26 7,56 0,034 1,17 1,47 1,76 2,05 2,35 2,64 2,93 3,23 3,52 3,81 4,11 4,40 4,69 4,99 5,28 5,57 5,87 6,16 6,45 6,75 7,04 7,34 0,035 1,14 1,43 1,71 2,00 2,28 2,57 2,85 3,14 3,42 3,71 3,99 4,28 4,56 4,85 5,13 5,42 5,70 5,99 6,27 6,56 6,84 7,13 0,036 1,11 1,39 1,66 1,94 2,22 2,49 2,77 3,05 3,33 3,60 3,88 4,16 4,43 4,71 4,99 5,26 5,54 5,82 6,10 6,37 6,65 6,93 0,037 1,08 1,35 1,62 1,89 2,16 2,43 2,70 2,97 3,24 3,50 3,77 4,04 4,31 4,58 4,85 5,12 5,39 5,66 5,93 6,20 6,47 6,74 0,038 1,05 1,31 1,58 1,84 2,10 2,36 2,63 2,89 3,15 3,41 3,68 3,94 4,20 4,46 4,73 4,99 5,25 5,51 5,78 6,04 6,30 6,56 0,039 1,02 1,28 1,53 1,79 2,05 2,30 2,56 2,81 3,07 3,33 3,58 3,84 4,09 4,35 4,60 4,86 5,12 5,37 5,63 5,88 6,14 6,39 0,040 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00 2,24 2,49 2,74 2,99 3,24 3,49 3,74 3,99 4,24 4,49 4,74 4,99 5,24 5,49 5,74 5,99 6,23 0,041 0,97 1,22 1,46 1,70 1,95 2,19 2,43 2,68 2,92 3,16 3,41 3,65 3,89 4,14 4,38 4,62 4,87 5,11 5,35 5,60 5,84 6,08 0,042 0,95 1,19 1,43 1,66 1,90 2,14 2,38 2,61 2,85 3,09 3,33 3,56 3,80 4,04 4,28 4,51 4,75 4,99 5,23 5,46 5,70 5,94 0,043 0,93 1,16 1,39 1,62 1,86 2,09 2,32 2,55 2,78 3,02 3,25 3,48 3,71 3,94 4,18 4,41 4,64 4,87 5,10 5,34 5,57 5,80 0,044 0,91 1,13 1,36 1,59 1,81 2,04 2,27 2,49 2,72 2,95 3,17 3,40 3,63 3,85 4,08 4,31 4,53 4,76 4,99 5,21 5,44 5,67 0,045 0,89 1,11 1,33 1,55 1,77 2,00 2,22 2,44 2,66 2,88 3,10 3,33 3,55 3,77 3,99 4,21 4,43 4,66 4,88 5,10 5,32 5,54 0,046 0,87 1,08 1,30 1,52 1,73 1,95 2,17 2,39 2,60 2,82 3,04 3,25 3,47 3,69 3,90 4,12 4,34 4,55 4,77 4,99 5,20 5,42 0,047 0,85 1,06 1,27 1,49 1,70 1,91 2,12 2,33 2,55 2,76 2,97 3,18 3,40 3,61 3,82 4,03 4,24 4,46 4,67 4,88 5,09 5,31 0,048 0,83 1,04 1,25 1,45 1,66 1,87 2,08 2,29 2,49 2,70 2,91 3,12 3,33 3,53 3,74 3,95 4,16 4,36 4,57 4,78 4,99 5,20 0,049 0,81 1,02 1,22 1,42 1,63 1,83 2,04 2,24 2,44 2,65 2,85 3,05 3,26 3,46 3,66 3,87 4,07 4,28 4,48 4,68 4,89 5,09 0,050 0,80 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80 2,00 2,19 2,39 2,59 2,79 2,99 3,19 3,39 3,59 3,79 3,99 4,19 4,39 4,59 4,79 4,99 0,051 0,78 0,98 1,17 1,37 1,56 1,76 1,96 2,15 2,35 2,54 2,74 2,93 3,13 3,33 3,52 3,72 3,91 4,11 4,30 4,50 4,69 4,89 0,052 0,77 0,96 1,15 1,34 1,53 1,73 1,92 2,11 2,30 2,49 2,69 2,88 3,07 3,26 3,45 3,64 3,84 4,03 4,22 4,41 4,60 4,80 0,053 0,75 0,94 1,13 1,32 1,51 1,69 1,88 2,07 2,26 2,45 2,63 2,82 3,01 3,20 3,39 3,58 3,76 3,95 4,14 4,33 4,52 4,71 0,054 0,74 0,92 1,11 1,29 1,48 1,66 1,85 2,03 2,22 2,40 2,59 2,77 2,96 3,14 3,33 3,51 3,69 3,88 4,06 4,25 4,43 4,62 0,055 0,73 0,91 1,09 1,27 1,45 1,63 1,81 1,99 2,18 2,36 2,54 2,72 2,90 3,08 3,26 3,45 3,63 3,81 3,99 4,17 4,35 4,53 (*) Bij de berekeningen werd er rekening gehouden met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. Voorbeeld 2 In het geval van voorbeeld 1 bestaat het te verwerken isolatiemateriaal uit minerale wol met een gecertificeerde λ waarde van 0,034 W/m.K. Volgens tabel 20 dient dit isolatiemateriaal een minimale warmteweerstand R isolatie van 2,40 m².k/w te vertonen. Met behulp van tabel 21 kan men vervolgens de minimale dikte van het te verwerken isolatiemateriaal bepalen door op de regel die overeenkomt met de λ waarde van het isolatiemateriaal (λ = 0,034 W/m.K) de warmteweerstand R isolatie te zoeken die net hoger is dan de Risolatie waarde uit tabel 20 (hetzij 2,64 m².k/w). Zodoende kan men in de overeenkomstige kolom de minimaal vereiste dikte aflezen, hetzij 9 cm. Indien het type draagmuur (gevelspouwmuur) dat de aannemer wil verwerken niet voorkomt in tabel 20, maar hij wel de R waarde ervan kent (R draagmuur), 20/28

21 kan hij niettemin de warmteweerstand van het isolatiemateriaal R isolatie bepalen die nodig is om de vereiste warmteweerstand van de draagmuur te behalen. Hiertoe kan hij gebruikmaken van onderstaande vergelijking, door de berekende waarde te verhogen, rekening houdend met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren: R isolatie= 1 0,26 Rdraagmuur Umuur waarbij U muur U max. Voorbeeld 3 In het geval van voorbeeld 1 bestaat de draagmuur uit zware betonblokken van 29 cm met een warmteweerstand R draagmuur van 0,20 m².k/w. Dankzij bovenstaande formule kan men de warmteweerstand van het isolatiemateriaal R isolatie berekenen die noodzakelijk is om een Umuur waarde van 0,4 W/m².K te behalen. Het gaat hier met name om een warmteweerstand R isolatie van 2,04 m².k/w. Als de isolatie doorboord wordt door metalen bevestigingen, moet de berekende warmteweerstand verhoogd worden met een factor, begrepen tussen 3 en 10 %, om de ongunstige invloed van deze bevestigingen te compenseren. De werkelijk toe te passen correctie is afhankelijk van de warmteweerstand van het isolatiemateriaal en de U waarde van de muur. Indien nodig, kan er een gedetailleerde berekening uitgevoerd worden met rekentools die de gewestelijke regelgevingen implementeren. Aan de hand van de aldus berekende warmteweerstand kan men ten slotte de dikte van het isolatiemateriaal bepalen (cf. voorbeeld 2) Langs buiten geïsoleerde gevelmuren Met behulp van tabel 22 kan de aannemer alternatieven voorstellen betreffende het type draagmuur en het type isolatiemateriaal. Deze tabel laat immers toe om afhankelijk van het type isolatiemateriaal en het type draagmuur de dikte van het isolatiemateriaal te bepalen waarmee het mogelijk is om een U waarde van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K te behalen. De λ waarden van de in tabel 22 voorgestelde isolatiematerialen zijn de ontstenteniswaarden uit de regelgevingen. De invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren werd enkel in rekening gebracht in het geval van minerale wol. Indien de andere isolatiematerialen op hun plaats gehouden zouden worden door metalen bevestigingen, moeten de in de tabel aangegeven dikten verhoogd worden met 3 tot 10 %. Tabel 22 Te voorziene isolatiedikte, afhankelijk van het type draagmuur en het type isolatiemateriaal, om in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur een U waarde van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K te bekomen (*). Muurtype Blokken van zwaar beton Geperforeerde bakstenen Verlichte geperforeerde bakstenen Holle blokken van licht beton Cellenbeton blokken Muurdikte (cm) Rblok Umuur Rmuur Risolatie (m².k/w) (W/m².K) (m².k/w) (m².k/w) MW (met bevestiging) EPS (zonder bevestiging) Isolatiemateriaal PUR (zonder bevestiging) λ waarde CG (zonder bevestiging) λ = 0,05 λ = 0,05 λ = 0,035 λ = 0,055 0,11 0,4 2,5 2,22 11,7 11,1 7,8 12,2 0,11 0,3 3,3 3,05 16,1 15,3 10,7 16,8 0,14 0,2 5 4,72 24,8 23,6 16,5 26,0 0,14 0,4 2,5 2,19 11,5 11,0 7,7 12,0 0,14 0,3 3,3 3,02 15,9 15,1 10,6 16,6 0,14 0,2 5 4,69 24,7 23,5 16,4 25,8 0,26 0,4 2,5 2,07 10,9 10,4 7,2 11,4 0,26 0,3 3,3 2,90 15,3 14,5 10,2 16,0 0,35 0,2 5 4,57 24,0 22,9 16,0 25,1 0,35 0,4 2,5 1,98 10,4 9,9 6,9 10,9 0,35 0,3 3,3 2,81 14,8 14,1 9,8 15,5 0,35 0,2 5 4,48 23,6 22,4 15,7 24,6 0,52 0,4 2,5 1,81 9,5 9,1 6,3 10,0 0,52 0,3 3,3 2,64 13,9 13,2 9,3 14,5 0,7 0,2 5 4,31 22,7 21,6 15,1 23,7 0,7 0,4 2,5 1,63 8,6 8,2 5,7 9,0 0,7 0,3 3,3 2,46 13,0 12,3 8,6 13,5 0,7 0,2 5 4,13 21,7 20,7 14,5 22,7 0,3 0,4 2,5 2,03 10,7 10,2 7,1 11,2 0,3 0,3 3,3 2,86 15,1 14,3 10,0 15,7 0,35 0,2 5 4,53 23,8 22,7 15,9 24,9 0,35 0,4 2,5 1,98 10,4 9,9 6,9 10,9 0,35 0,3 3,3 2,81 14,8 14,1 9,8 15,5 0,35 0,2 5 4,48 23,6 22,4 15,7 24,6 0,64 0,4 2,5 1,69 8,9 8,5 5,9 9,3 0,64 0,3 3,3 2,52 13,3 12,6 8,8 13,9 0,86 0,2 5 4,19 22,0 21,0 14,7 23,0 0,86 0,4 2,5 1,47 7,7 7,4 5,1 8,1 0,86 0,3 3,3 2,30 12,1 11,5 8,1 12,7 0,86 0,2 5 3,97 20,9 19,9 13,9 21,8 (*) Bij de berekeningen werd er enkel in het geval van minerale wol rekening gehouden met de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. 21/28

22 Voorbeeld 4 Om voor een langs buiten geïsoleerde gevelmuur, opgebouwd uit zware betonblokken van 19 cm, een U waarde van 0,4 W/m².K te behalen bij gebruik van EPS waarvan het merk niet gekend is (λ waarde bij ontstentenis), moet er minstens 11 cm isolatiemateriaal voorzien worden (onderlijnde waarde uit tabel 22). Aan de hand van tabel 23 kan men bepalen welke dikte een isolatiemateriaal met een gekende λ waarde moet hebben om de vereiste warmteweerstand te behalen in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur. Tabel 23 Te voorziene dikte voor een isolatiemateriaal met een gekende λ waarde om in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur de vereiste warmteweerstand te behalen (*). λ (W/m.K) Isolatiedikte (cm) ,022 1,82 2,27 2,73 3,18 3,64 4,09 4,55 5,00 5,45 5,91 6,36 6,82 7,27 7,73 8,18 8,64 9,09 9,55 10,00 10,45 10,91 11,36 11,82 12,27 12,73 13,18 13,64 0,023 1,74 2,17 2,61 3,04 3,48 3,91 4,35 4,78 5,22 5,65 6,09 6,52 6,96 7,39 7,83 8,26 8,70 9,13 9,57 10,00 10,43 10,87 11,30 11,74 12,17 12,61 13,04 0,024 1,67 2,08 2,50 2,92 3,33 3,75 4,17 4,58 5,00 5,42 5,83 6,25 6,67 7,08 7,50 7,92 8,33 8,75 9,17 9,58 10,00 10,42 10,83 11,25 11,67 12,08 12,50 0,025 1,60 2,00 2,40 2,80 3,20 3,60 4,00 4,40 4,80 5,20 5,60 6,00 6,40 6,80 7,20 7,60 8,00 8,40 8,80 9,20 9,60 10,00 10,40 10,80 11,20 11,60 12,00 0,026 1,54 1,92 2,31 2,69 3,08 3,46 3,85 4,23 4,62 5,00 5,38 5,77 6,15 6,54 6,92 7,31 7,69 8,08 8,46 8,85 9,23 9,62 10,00 10,38 10,77 11,15 11,54 0,027 1,48 1,85 2,22 2,59 2,96 3,33 3,70 4,07 4,44 4,81 5,19 5,56 5,93 6,30 6,67 7,04 7,41 7,78 8,15 8,52 8,89 9,26 9,63 10,00 10,37 10,74 11,11 0,028 1,43 1,79 2,14 2,50 2,86 3,21 3,57 3,93 4,29 4,64 5,00 5,36 5,71 6,07 6,43 6,79 7,14 7,50 7,86 8,21 8,57 8,93 9,29 9,64 10,00 10,36 10,71 0,029 1,38 1,72 2,07 2,41 2,76 3,10 3,45 3,79 4,14 4,48 4,83 5,17 5,52 5,86 6,21 6,55 6,90 7,24 7,59 7,93 8,28 8,62 8,97 9,31 9,66 10,00 10,34 0,030 1,33 1,67 2,00 2,33 2,67 3,00 3,33 3,67 4,00 4,33 4,67 5,00 5,33 5,67 6,00 6,33 6,67 7,00 7,33 7,67 8,00 8,33 8,67 9,00 9,33 9,67 10,00 0,031 1,29 1,61 1,94 2,26 2,58 2,90 3,23 3,55 3,87 4,19 4,52 4,84 5,16 5,48 5,81 6,13 6,45 6,77 7,10 7,42 7,74 8,06 8,39 8,71 9,03 9,35 9,68 0,032 1,25 1,56 1,88 2,19 2,50 2,81 3,13 3,44 3,75 4,06 4,38 4,69 5,00 5,31 5,63 5,94 6,25 6,56 6,88 7,19 7,50 7,81 8,13 8,44 8,75 9,06 9,38 0,033 1,21 1,52 1,82 2,12 2,42 2,73 3,03 3,33 3,64 3,94 4,24 4,55 4,85 5,15 5,45 5,76 6,06 6,36 6,67 6,97 7,27 7,58 7,88 8,18 8,48 8,79 9,09 0,034 1,18 1,47 1,76 2,06 2,35 2,65 2,94 3,24 3,53 3,82 4,12 4,41 4,71 5,00 5,29 5,59 5,88 6,18 6,47 6,76 7,06 7,35 7,65 7,94 8,24 8,53 8,82 0,035 1,14 1,43 1,71 2,00 2,29 2,57 2,86 3,14 3,43 3,71 4,00 4,29 4,57 4,86 5,14 5,43 5,71 6,00 6,29 6,57 6,86 7,14 7,43 7,71 8,00 8,29 8,57 0,036 1,11 1,39 1,67 1,94 2,22 2,50 2,78 3,06 3,33 3,61 3,89 4,17 4,44 4,72 5,00 5,28 5,56 5,83 6,11 6,39 6,67 6,94 7,22 7,50 7,78 8,06 8,33 0,037 1,08 1,35 1,62 1,89 2,16 2,43 2,70 2,97 3,24 3,51 3,78 4,05 4,32 4,59 4,86 5,14 5,41 5,68 5,95 6,22 6,49 6,76 7,03 7,30 7,57 7,84 8,11 0,038 1,05 1,32 1,58 1,84 2,11 2,37 2,63 2,89 3,16 3,42 3,68 3,95 4,21 4,47 4,74 5,00 5,26 5,53 5,79 6,05 6,32 6,58 6,84 7,11 7,37 7,63 7,89 0,039 1,03 1,28 1,54 1,79 2,05 2,31 2,56 2,82 3,08 3,33 3,59 3,85 4,10 4,36 4,62 4,87 5,13 5,38 5,64 5,90 6,15 6,41 6,67 6,92 7,18 7,44 7,69 0,040 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00 2,25 2,50 2,75 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00 4,25 4,50 4,75 5,00 5,25 5,50 5,75 6,00 6,25 6,50 6,75 7,00 7,25 7,50 0,041 0,98 1,22 1,46 1,71 1,95 2,20 2,44 2,68 2,93 3,17 3,41 3,66 3,90 4,15 4,39 4,63 4,88 5,12 5,37 5,61 5,85 6,10 6,34 6,59 6,83 7,07 7,32 0,042 0,95 1,19 1,43 1,67 1,90 2,14 2,38 2,62 2,86 3,10 3,33 3,57 3,81 4,05 4,29 4,52 4,76 5,00 5,24 5,48 5,71 5,95 6,19 6,43 6,67 6,90 7,14 0,043 0,93 1,16 1,40 1,63 1,86 2,09 2,33 2,56 2,79 3,02 3,26 3,49 3,72 3,95 4,19 4,42 4,65 4,88 5,12 5,35 5,58 5,81 6,05 6,28 6,51 6,74 6,98 0,044 0,91 1,14 1,36 1,59 1,82 2,05 2,27 2,50 2,73 2,95 3,18 3,41 3,64 3,86 4,09 4,32 4,55 4,77 5,00 5,23 5,45 5,68 5,91 6,14 6,36 6,59 6,82 0,045 0,89 1,11 1,33 1,56 1,78 2,00 2,22 2,44 2,67 2,89 3,11 3,33 3,56 3,78 4,00 4,22 4,44 4,67 4,89 5,11 5,33 5,56 5,78 6,00 6,22 6,44 6,67 0,046 0,87 1,09 1,30 1,52 1,74 1,96 2,17 2,39 2,61 2,83 3,04 3,26 3,48 3,70 3,91 4,13 4,35 4,57 4,78 5,00 5,22 5,43 5,65 5,87 6,09 6,30 6,52 0,047 0,85 1,06 1,28 1,49 1,70 1,91 2,13 2,34 2,55 2,77 2,98 3,19 3,40 3,62 3,83 4,04 4,26 4,47 4,68 4,89 5,11 5,32 5,53 5,74 5,96 6,17 6,38 0,048 0,83 1,04 1,25 1,46 1,67 1,88 2,08 2,29 2,50 2,71 2,92 3,13 3,33 3,54 3,75 3,96 4,17 4,38 4,58 4,79 5,00 5,21 5,42 5,63 5,83 6,04 6,25 0,049 0,82 1,02 1,22 1,43 1,63 1,84 2,04 2,24 2,45 2,65 2,86 3,06 3,27 3,47 3,67 3,88 4,08 4,29 4,49 4,69 4,90 5,10 5,31 5,51 5,71 5,92 6,12 0,050 0,80 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80 2,00 2,20 2,40 2,60 2,80 3,00 3,20 3,40 3,60 3,80 4,00 4,20 4,40 4,60 4,80 5,00 5,20 5,40 5,60 5,80 6,00 0,051 0,78 0,98 1,18 1,37 1,57 1,76 1,96 2,16 2,35 2,55 2,75 2,94 3,14 3,33 3,53 3,73 3,92 4,12 4,31 4,51 4,71 4,90 5,10 5,29 5,49 5,69 5,88 0,052 0,77 0,96 1,15 1,35 1,54 1,73 1,92 2,12 2,31 2,50 2,69 2,88 3,08 3,27 3,46 3,65 3,85 4,04 4,23 4,42 4,62 4,81 5,00 5,19 5,38 5,58 5,77 0,053 0,75 0,94 1,13 1,32 1,51 1,70 1,89 2,08 2,26 2,45 2,64 2,83 3,02 3,21 3,40 3,58 3,77 3,96 4,15 4,34 4,53 4,72 4,91 5,09 5,28 5,47 5,66 0,054 0,74 0,93 1,11 1,30 1,48 1,67 1,85 2,04 2,22 2,41 2,59 2,78 2,96 3,15 3,33 3,52 3,70 3,89 4,07 4,26 4,44 4,63 4,81 5,00 5,19 5,37 5,56 0,055 0,73 0,91 1,09 1,27 1,45 1,64 1,82 2,00 2,18 2,36 2,55 2,73 2,91 3,09 3,27 3,45 3,64 3,82 4,00 4,18 4,36 4,55 4,73 4,91 5,09 5,27 5,45 (*) Bij de berekeningen werd er wel rekening gehouden met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. Tabel 24 Te voorziene dikte voor een isolatiemateriaal met een gekende λ waarde om in een langs buiten geïsoleerde gevelmuur de vereiste warmteweerstand te behalen (*). λ (W/m.K) Isolatiedikte (cm) ,022 1,62 2,03 2,43 2,84 3,25 3,65 4,06 4,47 4,87 5,28 5,69 6,09 6,50 6,90 7,31 7,72 8,12 8,53 8,94 9,34 9,75 10,16 10,56 10,97 11,38 11,78 12,19 0,023 1,56 1,95 2,34 2,73 3,12 3,51 3,90 4,29 4,68 5,07 5,46 5,85 6,24 6,64 7,03 7,42 7,81 8,20 8,59 8,98 9,37 9,76 10,15 10,54 10,93 11,32 11,71 0,024 1,50 1,88 2,25 2,63 3,00 3,38 3,75 4,13 4,51 4,88 5,26 5,63 6,01 6,39 6,76 7,14 7,51 7,89 8,27 8,64 9,02 9,39 9,77 10,15 10,52 10,90 11,27 0,025 1,45 1,81 2,17 2,53 2,89 3,26 3,62 3,98 4,34 4,71 5,07 5,43 5,79 6,15 6,52 6,88 7,24 7,60 7,97 8,33 8,69 9,05 9,42 9,78 10,14 10,50 10,86 0,026 1,40 1,74 2,09 2,44 2,79 3,14 3,49 3,84 4,19 4,54 4,89 5,24 5,59 5,94 6,29 6,64 6,99 7,34 7,69 8,04 8,39 8,74 9,09 9,44 9,79 10,14 10,49 0,027 1,35 1,69 2,02 2,36 2,70 3,04 3,37 3,71 4,05 4,39 4,73 5,06 5,40 5,74 6,08 6,41 6,75 7,09 7,43 7,77 8,10 8,44 8,78 9,12 9,46 9,79 10,13 0,028 1,30 1,63 1,96 2,28 2,61 2,94 3,26 3,59 3,92 4,24 4,57 4,90 5,23 5,55 5,88 6,21 6,53 6,86 7,19 7,51 7,84 8,17 8,49 8,82 9,15 9,47 9,80 0,029 1,26 1,58 1,90 2,21 2,53 2,84 3,16 3,48 3,79 4,11 4,43 4,74 5,06 5,38 5,69 6,01 6,33 6,64 6,96 7,27 7,59 7,91 8,22 8,54 8,86 9,17 9,49 0,030 1,22 1,53 1,84 2,14 2,45 2,76 3,06 3,37 3,68 3,98 4,29 4,60 4,90 5,21 5,52 5,82 6,13 6,44 6,75 7,05 7,36 7,67 7,97 8,28 8,59 8,89 9,20 0,031 1,19 1,49 1,78 2,08 2,38 2,68 2,97 3,27 3,57 3,87 4,16 4,46 4,76 5,06 5,35 5,65 5,95 6,25 6,54 6,84 7,14 7,44 7,73 8,03 8,33 8,63 8,93 0,032 1,15 1,44 1,73 2,02 2,31 2,60 2,89 3,18 3,47 3,75 4,04 4,33 4,62 4,91 5,20 5,49 5,78 6,07 6,36 6,64 6,93 7,22 7,51 7,80 8,09 8,38 8,67 0,033 1,12 1,40 1,68 1,96 2,24 2,53 2,81 3,09 3,37 3,65 3,93 4,21 4,49 4,77 5,05 5,33 5,62 5,90 6,18 6,46 6,74 7,02 7,30 7,58 7,86 8,14 8,42 0,034 1,09 1,36 1,64 1,91 2,18 2,46 2,73 3,00 3,28 3,55 3,82 4,10 4,37 4,64 4,92 5,19 5,46 5,74 6,01 6,28 6,55 6,83 7,10 7,37 7,65 7,92 8,19 0,035 1,06 1,33 1,59 1,86 2,13 2,39 2,66 2,92 3,19 3,46 3,72 3,99 4,25 4,52 4,78 5,05 5,32 5,58 5,85 6,11 6,38 6,65 6,91 7,18 7,44 7,71 7,98 0,036 1,03 1,29 1,55 1,81 2,07 2,33 2,59 2,85 3,11 3,37 3,62 3,88 4,14 4,40 4,66 4,92 5,18 5,44 5,70 5,96 6,22 6,47 6,73 6,99 7,25 7,51 7,77 0,037 1,01 1,26 1,51 1,77 2,02 2,27 2,52 2,78 3,03 3,28 3,53 3,79 4,04 4,29 4,54 4,80 5,05 5,30 5,55 5,81 6,06 6,31 6,56 6,82 7,07 7,32 7,57 0,038 0,98 1,23 1,48 1,72 1,97 2,21 2,46 2,71 2,95 3,20 3,45 3,69 3,94 4,19 4,43 4,68 4,92 5,17 5,42 5,66 5,91 6,16 6,40 6,65 6,89 7,14 7,39 0,039 0,96 1,20 1,44 1,68 1,92 2,16 2,40 2,64 2,88 3,12 3,36 3,60 3,84 4,08 4,32 4,57 4,81 5,05 5,29 5,53 5,77 6,01 6,25 6,49 6,73 6,97 7, /28

23 0,040 0,94 1,17 1,41 1,64 1,88 2,11 2,35 2,58 2,82 3,05 3,28 3,52 3,75 3,99 4,22 4,46 4,69 4,93 5,16 5,40 5,63 5,87 6,10 6,34 6,57 6,81 7,04 0,041 0,92 1,15 1,37 1,60 1,83 2,06 2,29 2,52 2,75 2,98 3,21 3,44 3,67 3,90 4,13 4,36 4,59 4,81 5,04 5,27 5,50 5,73 5,96 6,19 6,42 6,65 6,88 0,042 0,90 1,12 1,34 1,57 1,79 2,02 2,24 2,46 2,69 2,91 3,14 3,36 3,59 3,81 4,03 4,26 4,48 4,71 4,93 5,16 5,38 5,60 5,83 6,05 6,28 6,50 6,72 0,043 0,88 1,10 1,31 1,53 1,75 1,97 2,19 2,41 2,63 2,85 3,07 3,29 3,51 3,73 3,95 4,17 4,38 4,60 4,82 5,04 5,26 5,48 5,70 5,92 6,14 6,36 6,58 0,044 0,86 1,07 1,29 1,50 1,72 1,93 2,14 2,36 2,57 2,79 3,00 3,22 3,43 3,65 3,86 4,08 4,29 4,50 4,72 4,93 5,15 5,36 5,58 5,79 6,01 6,22 6,44 0,045 0,84 1,05 1,26 1,47 1,68 1,89 2,10 2,31 2,52 2,73 2,94 3,15 3,36 3,57 3,78 3,99 4,20 4,41 4,62 4,83 5,04 5,25 5,46 5,67 5,88 6,09 6,30 0,046 0,82 1,03 1,23 1,44 1,64 1,85 2,06 2,26 2,47 2,67 2,88 3,09 3,29 3,50 3,70 3,91 4,11 4,32 4,53 4,73 4,94 5,14 5,35 5,55 5,76 5,97 6,17 0,047 0,81 1,01 1,21 1,41 1,61 1,81 2,01 2,22 2,42 2,62 2,82 3,02 3,22 3,43 3,63 3,83 4,03 4,23 4,43 4,64 4,84 5,04 5,24 5,44 5,64 5,85 6,05 0,048 0,79 0,99 1,18 1,38 1,58 1,78 1,98 2,17 2,37 2,57 2,77 2,96 3,16 3,36 3,56 3,75 3,95 4,15 4,35 4,54 4,74 4,94 5,14 5,33 5,53 5,73 5,93 0,049 0,77 0,97 1,16 1,36 1,55 1,74 1,94 2,13 2,32 2,52 2,71 2,91 3,10 3,29 3,49 3,68 3,87 4,07 4,26 4,46 4,65 4,84 5,04 5,23 5,43 5,62 5,81 0,050 0,76 0,95 1,14 1,33 1,52 1,71 1,90 2,09 2,28 2,47 2,66 2,85 3,04 3,23 3,42 3,61 3,80 3,99 4,18 4,37 4,56 4,75 4,94 5,13 5,32 5,51 5,70 0,051 0,75 0,93 1,12 1,31 1,49 1,68 1,86 2,05 2,24 2,42 2,61 2,80 2,98 3,17 3,36 3,54 3,73 3,92 4,10 4,29 4,48 4,66 4,85 5,04 5,22 5,41 5,60 0,052 0,73 0,91 1,10 1,28 1,46 1,65 1,83 2,01 2,20 2,38 2,56 2,75 2,93 3,11 3,30 3,48 3,66 3,85 4,03 4,21 4,39 4,58 4,76 4,94 5,13 5,31 5,49 0,053 0,72 0,90 1,08 1,26 1,44 1,62 1,80 1,98 2,16 2,34 2,52 2,70 2,88 3,06 3,24 3,42 3,60 3,78 3,96 4,14 4,32 4,50 4,68 4,86 5,03 5,21 5,39 0,054 0,71 0,88 1,06 1,24 1,41 1,59 1,77 1,94 2,12 2,30 2,47 2,65 2,83 3,00 3,18 3,36 3,53 3,71 3,89 4,06 4,24 4,42 4,59 4,77 4,95 5,12 5,30 0,055 0,69 0,87 1,04 1,21 1,39 1,56 1,74 1,91 2,08 2,26 2,43 2,60 2,78 2,95 3,12 3,30 3,47 3,64 3,82 3,99 4,17 4,34 4,51 4,69 4,86 5,03 5,21 (*) Bij de berekeningen werd er geen rekening gehouden met de invloed van de metalen bevestigingen die de isolatie doorboren. Voorbeeld 5 In het geval van voorbeeld 4 bestaat het te verwerken isolatiemateriaal uit EPS met een gecertificeerde λ waarde van 0,031 W/m.K. Volgens tabel 22 dient dit isolatiemateriaal zonder mechanische bevestiging een minimale warmteweerstand R isolatie van 2,19 m².k/w te vertonen. Met behulp van tabel 23 kan men vervolgens de minimale dikte van het te verwerken isolatiemateriaal bepalen door op de regel die overeenkomt met de λ waarde van het isolatiemateriaal (λ = 0,031 W/m.K) de warmteweerstand R isolatie te zoeken die net hoger is dan de Risolatie waarde uit tabel 22 (hetzij 2,46 m².k/w). Zodoende kan men in de overeenkomstige kolom de minimaal vereiste dikte aflezen, hetzij 7 cm. Indien er daarentegen gebruikgemaakt zou worden van mechanische bevestigde minerale wol met een λ waarde van 0,034 W/m.K, zou men voor het bereiken van een warmteweerstand R isolatie van 2,19 m².k/w en rekening houdend met de ongunstige invloed van de mechanische bevestigingen een minimale isolatiedikte van 9 cm moeten voorzien (tabel 24). Indien het type draagmuur (langs buiten geïsoleerde muur) dat de aannemer wil verwerken niet voorkomt in tabel 22, maar hij wel de R waarde ervan kent (R draagmuur), kan hij niettemin de warmteweerstand van het isolatiemateriaal R isolatie bepalen die nodig is om de vereiste warmteweerstand van de draagmuur te behalen. Hiertoe kan hij gebruikmaken van onderstaande vergelijking: R isolatie= 1 0,7 Rdraagmuur Umuur waarbij U muur U max. Voorbeeld 6 In het geval van voorbeeld 1 bestaat de draagmuur uit zware betonblokken van 29 cm met een warmteweerstand R draagmuur van 0,20 m².k/w. Dankzij bovenstaande formule kan men de warmteweerstand van het isolatiemateriaal R isolatie berekenen die noodzakelijk is om een Umuur waarde van 0,4 W/m².K te behalen. Het gaat hier met name om een warmteweerstand R isolatie van 2,13 m².k/w. Als de isolatie doorboord wordt door metalen bevestigingen, moet de berekende weerstand verhoogd worden met een factor, begrepen tussen 3 en 10 %, om de ongunstige invloed van deze bevestigingen te compenseren. De werkelijk toe te passen correctie is afhankelijk van de warmteweerstand van het isolatiemateriaal en de U waarde van de muur. Indien nodig, kan er een gedetailleerde berekening uitgevoerd worden met rekentools die de gewestelijke regelgevingen implementeren. Aan de hand van de aldus berekende weerstand kan men ten slotte de dikte van het isolatiemateriaal bepalen (zie tabellen 23 en 24) Monolithische muren Tabel 25 laat toe om afhankelijk van het gebruikte type blokken de muurdikte te bepalen waarmee het mogelijk is om een U waarde van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K (gevelmuren), dan wel van 0,1 W/m².K (gemeenschappelijke muren) te behalen. Tabel 25 Te voorziene dikte van de blokken voor een monolithische muur met het oog op het behalen van een Umax waarde van 1,0 W/m².K (gemeenschappelijke muren), dan wel van 0,4, 0,3 of 0,2 W/m².K (gevelmuren). Type blokken Gelijmde cellenbetonblokken Massadichtheid (kg/m²) λ waarde (W/m.K) Gemeenschappelijke muur Gevelmuur U = 1 W/m².K U = 0,4 W/m².K U = 0,3 W/m².K U = 0,2 W/m².K R muur(m².k/w) Muur dikte (cm) R muur(m².k/w) Muur dikte (cm) Rmuur (m².k/w) Muur dikte (cm) Rmuur (m².k/w) Muur dikte (cm) < 300 0,10 0,72 7 2, , ,83 48 < 400 0,13 0,72 9 2, , ,83 63 < 500 0,16 0, , , ,83 77 < 600 0,20 0, , , ,83 97 < 700 0,22 0, , , , < 800 0,26 0, , , , < 400 0,14 0, , , ,83 68 < 500 0,18 0, , , , /28

Nog meer weergeven