Jaarbericht 2011 s voor wetenschappelijk onder zoek rueb nte etgeving tlijnen, handreikingen e w e l andere docum ich tie nieuw van

Transcriptie

1 Jaarbericht 2011 Het beïnvloeden van nieuwe wetgeving en juridisch advies voor leden Geriatrische revalidatiezorg Beurs voor wetenschappelijk onderzoek Uniek en onderscheidend De specialist ouderengeneeskunde en andere documenten Richtlijnen, handreikingen Verenso meer dan 40x in het nieuws Consilium Ouderengeneeskunde

2 In 2012 bestaan wij 40 jaar!

3 Interview met: Mieke Draijer, voorzitter Verenso BEURS voor wetenschappelijk onderzoek Verenso 40 jaar Het jaar 2012 wordt een bijzonder jaar voor Verenso, vertelt Mieke Draijer, voorzitter van Verenso. Op 30 november 2012 bestaan wij 40 jaar! Het getal 40 komt daarom nog weleens terug in dit jaarbericht. Uiteraard waren wij in 2011 al druk bezig met de voorbereidingen van ons jubileumjaar. We gingen aan de slag met de voorbereidingen van een extra bijzonder Jaarcongres dat op 30 november 2012 op het SS Rotterdam zal plaatsvinden en met het maken van een aantal feestelijke jubileumproducten zoals de canon ouderengeneeskunde een succesvol jaar Maar bovenal waren we bezig met de verdere ontwikkeling van ons vak. Verenso heeft in 2011 drie nieuwe richtlijnen gepubliceerd. We hebben veel publiciteit in de media gerealiseerd en er is hard gewerkt aan de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg van de AWBZ naar de Zorgverzekerings wet. Onze succesvolle lobby heeft ervoor gezorgd dat het ministerie van VWS met veldpartijen in gesprek is om de (zij)instroom in de opleiding te bevorderen. We kunnen terugkijken op een succesvol jaar. Verenso-BEURS voor onderzoek Om het jubileum te vieren stelt Verenso een BEURS in. Deze BEURS heeft als doel de onderbouwing van ons vakgebied, de ouderengeneeskunde, te bevorderen. Leden van Verenso die onderzoek willen doen binnen het vakgebied, kunnen in aanmerking komen voor financiële ondersteuning. Verenso stelt op haar verjaardag ,- beschikbaar voor dit doel. Daarnaast zullen we ons inzetten om fondsen te werven voor het in stand houden van de BEURS. Organisaties of personen die de BEURS een warm hart toedragen, kunnen ook bijdragen. U vindt hierover meer informatie op onze website verenso jaarbericht

4 Complimenten voor doorbreken taboe op niet-reanimeren

5 Interview met communicatieadviseurs Lauri Faas en Judith Heidstra Verenso meer dan 40 x in het nieuws In 2011 wist Verenso haar standpunten en toekomstvisie goed onder de aandacht te brengen bij pers, kamerleden en de staatssecretaris, vertellen de communicatieadviseurs van Verenso Lauri Faas en Judith Heidstra. Kamervragen We proberen pers en politiek actief op te zoeken op de voor ons relevante onderwerpen, maar daarnaast worden we ook gebeld met de vraag of specialisten ouderengeneeskunde willen optreden in de media. Dan gaan we natuurlijk direct op zoek naar een lid die zijn agenda kan vrijmaken voor een interview., aldus Lauri Faas. Ook de politiek proberen we zoveel mogelijk te sturen. Dit leidde bijvoorbeeld tot de Kamervraag: Hoe beoordeelt u het idee om specialisten ouderengeneeskunde los van het verpleeghuis te laten opereren door ze over te hevelen naar de Zorgverzekeringswet? De staatssecretaris antwoordde hierop: Verenso besteedt in haar toekomstvisie aandacht aan de positionering van de specialist ouderengeneeskunde. Dat vind ik een goede zaak. Het idee dat specialisten ouderengeneeskunde buiten de traditionele verpleeghuizen, thuis en in het verzorgingstehuis voor ouderen met een intramurale indicatie moeten kunnen worden ingezet, onderschrijf ik dan ook. verenso jaarbericht 2011 Uitzending Nieuwsuur Heidstra vertelt: In Nieuwsuur werd uitvoerig ingegaan op de werkwijze en tijdbesteding van behandelaars en met name specialisten ouderengeneeskunde binnen de verpleeghuizen. Voorwaarde voor een efficiëntere zorg, zo bleek uit deze uitzending, is dat de kwaliteit en de inzet van verpleging en verzorging verbetert en dat de specialist ouderengeneeskunde gefinancierd wordt uit de Zorgverzekeringswet. Iets wat Verenso al veelvuldig kenbaar heeft gemaakt. Doorbreken van taboe Faas vervolgt: In de uitzending van Zembla Nietreanimeren a.u.b., bracht Verenso de (on)mogelijkheden van reanimatie bij kwetsbare ouderen naar voren. Op de uitzending volgden vele positieve reacties van collega-verenigingen, mensen uit het veld en ouderen. Verenso werkt momenteel samen met het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) en V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland) aan een nieuwe richtlijn over reanimatie bij kwetsbare ouderen. 3 Verenso Nieuwsbrief Verenso verstuurt naast een ledennieuwsbrief ook een nieuwsbrief naar relaties, pers en politiek. Wilt u op de hoogte blijven van onze activiteiten? Meldt u dan aan voor de nieuwsbrief via info@verenso.nl.

6 uniek en onderscheidend De specialist ouderengeneeskunde Een belangrijke taak van Verenso is het ondersteunen van de specialist ouderengeneeskunde bij zijn dagelijkse activiteiten. Dat doen we onder andere door het maken van handreikingen voor de praktijk. Doelstelling is dat de specialist ouderengeneeskunde doet waar hij goed in is: complexe medische zorg geven. De specialist ouderengeneeskunde moet zijn werk anders organiseren om meer aan zijn eigenlijke taken toe te komen. Dit betekent bijvoorbeeld het delegeren van taken en samen met het management een medisch beleid ontwikkelen. Verenso biedt trainingen en cursussen aan vakgroepen om vaardigheden te ontwikkelen die de positie versterken. In 2011 is Verenso gestart met het ontwikkelen van een handreiking Taakdelegatie. Taakdelegatie is het verantwoord overhevelen van specifieke arts-taken naar bijvoorbeeld de verpleegkundig specialist en de physician assistant. Het takenpakket van de specialist ouderengeneeskunde wordt omgevormd tot een beroepsprofiel van de specialist ouderengeneeskunde. In dit beroepsprofiel wordt duidelijk gemaakt wat de specialist ouderengeneeskunde kan, waar hij op aangesproken mag worden en hoe de verantwoordelijkheden liggen. Ouderengeneeskunde is topsport! Het vakgebied van de specialist ouderengeneeskunde laat zich op drie aspecten beschrijven: de doelgroep, de relevante ziektebeelden en de professionele aanpak. Doelgroep De specialist ouderengeneeskunde biedt medische zorg aan patiënten die door meerdere gezondheidsproblemen tegelijk beperkt zijn geworden in hun functioneren en daardoor kwetsbaar zijn. Het zijn patiënten die door die aandoeningen niet langer in staat zijn tot de benodigde ADL-handelingen, die psychisch in de problemen raken (regieverlies, cognitieverlies, depressies) en/of zich sociaal dreigen te isoleren. Meestal zijn het ouderen. Soms zijn het jongere patiënten met dementie of andere geheugenproblemen. Zij hebben eveneens te maken met zodanige beperkende omstandigheden dat zij kwetsbaar in het leven staan. Deze kwetsbare patiënten kunnen thuis, in een kleinschalige woonvoorziening, verzorgingshuis of verpleeghuis verblijven. 4 verenso jaarbericht 2011

7 Waar vind je revalidatie en palliatieve zorg in één specialisme? Ziektebeelden De specialist ouderengeneeskunde is dè deskundige bij het behandelen van combinaties van aandoeningen die in principe betrekking kunnen hebben op alle orgaansystemen, maar die zich veelal centreren rond hart- en vaatziekten, longziekten, interne en neurologische aandoeningen zoals Korsakov, Huntington, Parkinson, MS of ALS. Een of meer van die aan doeningen zijn chronisch en niet door therapeutisch ingrijpen eenvoudig op te lossen. De complexiteit ontstaat door de onderlinge interactie van de aandoeningen en die van de verschillende in te zetten, vooral farmacologische, behandelingen. en wordt de benodigde diagnostiek en behandeling ingezet. De specialist ouderengeneeskunde geeft adviezen over preventie, bejegening, verzorging, aanpassing van de fysieke (woon)omgeving en de ondersteuning van het sociale systeem en hanteert een proactieve aanpak. Zo kan hij in een vroeg stadium problemen en complicaties signaleren en aanpakken. Soms gaat het bij het verbeteren van de kwaliteit van leven niet primair om het activeren van de patiënt, maar om de meest wenselijke palliatieve zorg en behandeling. Er is zelden sprake van eenduidige oorzaken en effecten. De complexe, chronische lichamelijke multipathologie uit zich dikwijls ook in psychische problemen en in toenemende sociale isolatie. Aanpak De specialist ouderengeneeskunde richt zich op de mogelijke genezing van de patiënt, maar hij kijkt vooral hoe hij de kwaliteit van leven kan verbeteren. Bij die optimalisering gaat het vaak om het activeren en verbeteren van het functioneren van de patiënt Uniek en onderscheidend Het is de combinatie van doelgroep, ziektebeelden én aanpak die het werk van de specialist ouderengeneeskunde uniek maakt en hem onderscheidt van andere beroepsbeoefenaren in de geneeskunde. Het verbeteren van de kwaliteit van leven van hen die kwetsbaar zijn geworden door complexe, chronische multipathologie. Daar gaat het in de kern om voor de specialist ouderengeneeskunde. De medische complexiteit en de sterke sociale vaardigheden die de specialist ouderengeneeskunde nodig heeft, maken samen dat werken in de ouderengeneeskunde een vorm van topsport is! verenso jaarbericht

8 De ledenondersteuning van Verenso, al 40 jaar een begrip!

9 Interview met jurist Roy Knuiman, beleidsmedewerker Verenso Het beïnvloeden van nieuwe wetgeving en juridisch advies voor leden Jurist Roy Knuiman is 40 jaar en werkt als beleidsmedewerker bij Verenso. Verenso biedt gratis individuele ondersteuning middels de (juridische) helpdesk van Verenso, zegt Knuiman. Hij beantwoordt een groot deel van deze vragen. Daarnaast maken we modellen voor de praktijk en proberen we wetsvoorstellen die voor onze leden van belang zijn te beïnvloeden. Huidige en nieuwe wetgeving Gezondheidsrecht raakt de dagelijkse beroepsuitoefening van specialisten ouderengeneeskunde en de kwaliteit van zorg. Daarom houd ik me namens Verenso bezig met het geven van voorlichting aan onze leden over relevante wetgeving en het invloed uitoefenen op wetsvoorstellen. Dit laatste gebeurt vaak in samenwerking met de KNMG (Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst). Zo heeft Verenso samen met de KNMG en LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) een brief gezonden aan de Tweede kamer over het wetsvoorstel Zorg en dwang. Roy Knuiman: In de brief wezen wij erop dat de samenhang tussen dit wetsvoorstel en de ook in voorbereiding zijnde wet Verplichte GGZ moet verbeteren en dat de onnodige verschillen zoveel mogelijk weggenomen moeten worden. Verenso vindt ook dat in het wetsvoorstel duidelijker opgenomen moet worden dat een deskundig arts betrokken is bij de besluitvorming over ingrijpende vormen van onvrijwillige zorg in de psycho geriatrie en verstandelijk gehandicaptensector. Ethiek Verenso ondersteunt haar leden bij ethische aspecten van de beroepsuitoefening. Leden benaderen Verenso bijvoorbeeld regelmatig met vragen of dilemma s rond wilsonbekwaamheid. Juist omdat er niet één antwoord mogelijk is op de vraag hoe zorgverleners kunnen omgaan met (deels) wilsonbekwame patiënten, is het belangrijk dat de zorg en behandeling van hen zorgvuldig gebeurt. Roy Knuiman probeert namens Verenso hierbij zoveel mogelijk ondersteuning te bieden. Professioneel statuut Het in 2011 door Verenso ontwikkelde professioneel statuut dient als hulpmiddel bij het eenduidig beschrijven van de verantwoordelijkheidsverdeling tussen Raden van Bestuur van zorgorganisaties enerzijds en de vakgroep van specialisten ouderengeneeskunde anderzijds. verenso jaarbericht

10 Qua methodiek zijn we sterk gegroeid

11 Interview met Martin Smalbrugge over richtlijnontwikkeling Verenso Richtlijnen, handreikingen en andere documenten Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde, hoofd opleiding specialisme ouderengeneeskunde GERION/VUMC en voorzitter van de WRO (Werkgroep Richtlijn Ontwikkeling), heeft zich zijn hele loopbaan ingezet voor het verder professionaliseren van wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappelijk Martin Smalbrugge herinnert zich nog goed de eerste richtlijn van de NVVA/Verenso: de richtlijn Hartfalen. Het was een periode waarin monodisciplinaire richtlijnontwikkeling centraal stond en veel tijd en energie gestoken werd in het zoeken naar een wetenschappelijk verantwoorde methodiek van richtlijnontwikkeling. Internationaal erkend We zijn qua methodiek inmiddels sterk gegroeid en maken dankbaar gebruik van ervaring en kennis die elders ontwikkeld is, vertelt Martin Smalbrugge. Momenteel maken we samen met andere relevante beroepsgroepen multidisciplinaire richtlijnen op basis van internationaal erkende richtlijnmethodieken. Daarvoor zijn honderden wetenschappelijke publicaties beoordeeld en zo nodig aanvullend specifieke vragen voorgelegd aan Nederlandse artsen die toonaangevend zijn op hun vakgebied. Niet voor niets heeft de autorisatiecommissie van Verenso, waarin de hoogleraren ouderengeneeskunde deelnemen, haar lof uitgesproken over de indrukwekkende hoeveelheid werk. Dit heeft geleid tot gedegen wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen. verenso jaarbericht 2011 De commissie stelde dat deze richtlijnen daarmee bijdragen aan een verdere professionaliseringsslag van de beroepsgroep. Multidisciplinair De meerwaarde blijkt ook uit de grote belangstelling en complimenten van andere beroepsgroepen zoals huisartsen, internisten, klinisch geriaters en verpleegkundig specialisten. We zijn blij dat de richtlijnen aan bod komen tijdens de opleiding en bij- en nascholingsprogramma s van verschillende betrokken beroepsgroepen. Het bespreken van de nieuwe richtlijnen, liefst in multidisciplinair verband, kan leiden tot een beter afgestemde zorg voor onze kwetsbare ouderen. En daar maken we ze voor : nieuwe richtlijnen en handreikingen Naast de inzet van Verenso bij richtlijnontwikkeling voor tal van externe partijen, publiceerde Verenso o.a. de volgende multidisciplinaire producten: richtlijn blaaskatheters richtlijn herkenning en behandeling van chronische pijn bij kwetsbare ouderen richtlijn verantwoorde diabeteszorg bij kwetsbare ouderen handreiking parkinsonzorg in het verpleeghuis

12 De overheveling van geriatrische revalidatie, een goede zaak!

13 Interview met specialist ouderengeneeskunde Anne Bine Statius Muller Geriatrische revalidatiezorg Nadat ruim 40 jaar geleden de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) werd ingevoerd en in de loop der jaren steeds verder werd uitgebreid, zijn we nu bezig met het afslanken van deze regeling. Verenso probeert ervoor te zorgen dat deze afslanking niet alleen kostenbesparing behelst maar ook gepaard gaat met kwaliteitsverbetering van de zorg. Overheveling Zorgverzekeringswet We zijn nu bezig met de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Aan het woord is specialist ouderengeneeskunde Anne Bine Statius Muller. Er is veel veranderd sinds ik in het verpleeghuis ben komen werken. Kennis en kunde van artsen, paramedici en de verpleging zijn toegenomen. Er wordt nog steeds gezorgd, maar ook steeds meer gericht behandeld en dat in multidisciplinair verband. Het bestaande team is in de loop van de jaren uitgebreid met onder andere ergotherapeuten, logopedisten, bewegingmedewerkers en diëtisten. En dat allemaal terwijl er steeds verder werd bezuinigd. Creatief omgaan met geld en middelen heeft ertoe geleid dat er gedifferentieerde afdelingen, gespecialiseerde revalidatie-units, dagbehandelingen, ontmoetingcentra, expertisecentra en poliklinische voorzieningen zijn gekomen. Deze zijn gehuisvest in verpleeghuizen, maar het zijn volwaardige zorgen behandelcentra en onmisbare schakels in de ketenzorg en geriatrische netwerken. Het is van belang deze zorg te specificeren en te beschrijven, niet alleen voor de financiering maar ook om de behandeling en zorg goed te laten aansluiten bij de patiënt. Wat is de rol van Verenso? Geriatrische revalidatiezorg is geïntegreerde multidisciplinaire zorg, gericht op verwacht herstel van functioneren en participatie bij laag belastbare ouderen na een acute aandoening of functionele achteruitgang. Om een kwaliteitsslag te maken zijn in 2011 proeftuinen gestart. Verenso heeft hier een belangrijke bijdrage aan geleverd. In de proeftuinen kunnen innovatieve ideeën over de geriatrische revalidatiezorg in een keten worden georganiseerd, onder de regie van de zorgverzekeraar. Inzet is het verbeteren van de kwaliteit en doelmatigheid van geriatrische revalidatiezorg. verenso jaarbericht

14 Interview met Kees Theeuwes, voorzitter Consilium Ouderengeneeskunde Consilium Ouderengeneeskunde Naast het coördineren van beleid voor de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en wetenschappelijk onderzoek binnen het specialisme ouderengeneeskunde heeft het Consilium nog een belangrijke taak: het positief onder de aandacht brengen van het vakgebied en het werkveld van de specialist ouderengeneeskunde bij overheid, UMC s, artsen, medisch studenten en andere betrokkenen bij de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. Een verplicht coschap ouderengeneeskunde Voorzitter van het Consilium Kees Theeuwes geeft weer waar het Consilium mee bezig is: De aanbevelingen na een invitational conference met stake holders hebben we besproken en waar mogelijk verder uitgewerkt in aanbevelingen voor de vereniging. Door het Consilium is aandacht gevraagd voor het vak ouderengeneeskunde tijdens de basisopleiding. Een betere instroom in de opleiding kan bereikt worden door stages en een coschap ouderengeneeskunde in de basisopleiding verplicht te stellen. Het is voor jongeren nog te vaak onbekend terrein en onbekend maakt onbemind. Generalist en specialist Daarnaast is het belangrijk om de veelzijdigheid van het specialisme te belichten en tegelijkertijd de student duidelijk te maken waarvoor hij kiest. De specialist ouderengeneeskunde werkt met patiënten met een grote diversiteit aan aandoeningen en doet dat locatieonafhankelijk. Verenso zorgt ervoor dat de arts kan doen waarvoor hij is opgeleid De specialist ouderengeneeskunde verricht zijn werkzaamheden daar waar de expertise nodig is. Daarnaast ontwikkelt de specialist ouderengeneeskunde een specifiek aandachtsgebied, waardoor hij een expert wordt op een deelgebied. De toekomst van de specialist ouderengeneeskunde: over 40 jaar? Door de vergrijzing van de bevolking komen er steeds meer mensen met (zwaardere) complexe zorgbehoeften. Om een tekort aan specialisten ouderengeneeskunde te voorkomen hebben Verenso en SOON de publiciteit opgezocht. Door de vele reacties van radio, tv en de schrijvende pers zijn Kamervragen gesteld. Dit heeft ertoe geleid dat het ministerie van VWS op dit moment in gesprek is met veldpartijen over een brede aanpak om de (zij)instroom in de opleiding te bevorderen. In combinatie met het verantwoord vormgeven van taakdelegatie zorgt Verenso ervoor dat de arts kan doen waarvoor hij is opgeleid. Nu en in de toekomst. 12 verenso jaarbericht 2011

15 colofon Verenso specialisten in ouderengeneeskunde Zo n specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters hebben zich verenigd in Verenso. Wij ondersteunen hen bij de beroepsuitoefening en behartigen de beroepsinhoudelijke belangen. Daarbij richten we ons op positionering, kwaliteitsbeleid en deskundigheidsbevordering. Verenso, mei 2012 tekst Verenso ontwerp Het Lab grafisch ontwerpers BNO, Arnhem druk Rikken Print Gendt

16 Mercatorlaan BL Utrecht Postbus LB Utrecht T F info@verenso.nl