Controle van de gebruiksgeschiktheid van milieuvriendelijke kettingsmeermiddelen voor motorzagen EISEN EN TESTEN

Transcriptie

1 Kuratorium für Waldarbeit und Forsttechnik Spremberger Straße 1 D Groß-Umstadt info@kwf-online.de Controle van de gebruiksgeschiktheid van milieuvriendelijke kettingsmeermiddelen voor motorzagen EISEN EN TESTEN 1. Toepassingsgebied Deze beoordelingseisen gelden voor hoofdzakelijk op plantaardige grondstoffen gebaseerde producten, die gebruikt worden als smeermiddel van motorzaagkettingen. Deze test geldt als bewijs voor de gebruiksgeschiktheid volgens art. 3.6 van RAL Uz.48 Grundlagen zur Zeichenvergabe - Biologisch schnell abbaubare Kettenschmierstoffe für Motorsägen. (voorwaarden voor de toekenning van het keurmerk - Biologisch snel afbreekbare kettingsmeermiddelen voor motorzagen) 2. Criterium 2.1 Viscositeit Testmethode: Meting van de kinematische viscositeit bij 20 C en 100 C volgens DIN Eis: Er werden geen grenswaarden vastgesteld, uitsluitend bedoeld als richtgetallen. 2.2 Vlampunt Testmethode: vaststelling van het vlampunt volgens DIN ISO Eis: Vlampunt > 200 C 2.3 Vloeibaarheid bij koude Testmethode Afkoeltest in een testschaal bij -15 C en gedurende 168 uur (Bijlage 1)

2 2/ Eis: Doorstroomtijd tijdens de meetduur < 15 sec. 2.4 Veroudering Testmethode: Opwarming tot 80 C in glazen schalen gedurende 1000 uur (Bijlage 2) Eis: Doorstroomtijd tijdens de meetduur < 15 sec. langer dan de aanvankelijke doorstroomtijd 2.5 Smeereigenschappen Testmethoden: Belastbaarheidsproef volgens Brugger (DIN 51347) Eis: Belastbaarheid > 27N/mm² Slijtage aan kettingen en geleidingszwaarden Praktische test bij drie proefopstellingen (Bijlage 3) Eis: geen grotere slijtage dan bij de met de referentieolie gesmeerde zagen. 2.6 Gedrag tegenover contactmaterialen Testmethode: Observatie van de machine tijdens en na de praktijktest (Bijlage 3) Eisen: geen sporen van beschadiging op: - de lak - onderdelen uit kunststof of rubber - metalen onderdelen (vb. corrosie) 2.7 Ontmenging Testmethode: - Observatie tijdens praktijktest - Observatie tijdens koudetest - Observatie van een monster tijdens en na een periode van 8 weken (Bijlage 3 en 4) Eis: geen zichtbare veranderingen (Ontmenging, vorming van vlokken of gescheiden lagen)

3 3/7 2.8 Verontreiniging van kleding Testmethode: Observatie tijdens de praktijktest bij gewone huishoudelijke reiniging (KWF-fiche) (Bijlage 3 en 5) Eis: geen blijvende vlekken op de werkkledij 2.9 Verontreiniging van de motorzaag Testmethode: Observatie tijdens de praktijktest; reiniging met een huishoudelijk schoonmaakproduct en warm water (Bijlage 3 en 6) Eis: geen blijvende verontreiniging van het werktuig bij reiniging drie dagen na gebruik 2.10 Reukvorming Testmethode: Beoordeling tijdens de praktijktest (Bijlage 3) Eis: de oliedamp of de verse olie mag geen onaangename (bijtende, stekende, slechte) geur verspreiden 2.11 Etikettering Testmethode: Controle van de verpakking Eisen: het product moet worden aangeduid als kettingzaagolie vermelding van de houdbaarheid (fabrikant - houdbaarheidsdatum) gebruiksaanwijzing 3. Testresultaten De testresultaten worden verzameld op basis van zowel laboratoriumtests als praktijktests in de bosbouw. Daar de meeste praktijkwaarden op subjectieve wijze bepaald werden, wordt ervan uitgegaan dat de resultaten niet aan een criterium voldoen wanneer bij twee van de drie proefopstellingen een negatieve beoordeling wordt gegeven.

4 4/7 Van elke test wordt alle resultaten opgenomen in een testverslag.. Indien niet aan bepaalde eisen wordt voldaan, kan een tweede test worden uitgevoerd. Afhankelijk van het belang van het criterium, beslist de controle-instantie of de nieuwe test wordt uitgevoerd in het laboratorium of als praktijktest. Bijlage 1 Bepaling van de vloeibaarheid bij koude: Koelkast, regelbaar tot -30 C (243 K) Testschaal met de op het schema aangeduide extra markeringen Thermometer Chronometer De gereinigde testschaal wordt tot aan markering 1 gevuld met testolie en vervolgens zonder afdekking in een koelkast met een temperatuur van -15 C (258 k) geplaatst. Na 168 uur koeling wordt het proefrecipiënt uit de koelkast genomen en onmiddellijk 90 gekanteld. Er wordt gemeten hoeveel tijd verstrijkt voor de olie markering 2 bereikt A H D =32 +/- 2 mm A = mm H = mm 1 = vulmarkering 2 = meetmarkering Inhoud = 45 ml D

5 5/7 Bijlage 2 Vaststelling van de veroudering Oven met een regelbare temperatuur tussen 50 C C ( K) Petrischalen φ 90 mm met een markering als aangeduid op schema Kast voor de bewaring van de schalen bij een omgevingstemperatuur van 25 Chronometer. De gereinigde petrischalen worden gevuld met 6g testolie. Vervolgens worden de schalen in een oven van 80 C geplaatst, zonder luchtcirculatie. Na 120 uur worden de proefschalen uit de oven gehaald en afgekoeld tot kamertemperatuur (20 C +/- 2 C). Daarna wordt de vloeitijd gemeten door de schalen 25 te kantelen. Er wordt gemeten hoe veel tijd verstrijkt tot de olie de markering bereikt. Elke proef wordt met drie proefschalen uitgevoerd. Elke proefschaal wordt vijf maal gemeten en wordt telkens tussen twee proeven 72 gedraaid. De metingen gebeuren met tussenpozen van telkens 10 minuten. Het gemiddelde van alle uitgevoerde metingen wordt als testresultaat beschouwd. Petrischaal 94 x 16 mm 9 Meetmarkering Inhoud = 6 g Meetpunt 25

6 6/7 Bijlage 3 Uitvoering van praktijktesten voor de vaststelling van slijtage, ontmenging, verontreiniging en geurverspreiding. en omstandigheden Drie testsites in het bos Op elke testsite twee personen met een kettingzaag in identieke werkomstandigheden (zelfde weersomstandigheden, houtsoort en -sterkte) De twee personen gebruiken kettingzagen van hetzelfde type, indien mogelijk met een vermogen > 3 kw en hetzelfde oliedebiet. Nieuwe geleidingszwaarden, indien mogelijk met een lengte van < 40 cm (een paar kettinggeleiders, twee paar omkeerbare kettinggeleiders, 20 liter referentieolie (synthetische ester met dezelfde eigenschappen als onbehandelde koolzaadolie). 20 l testolie Meetinstrumenten voor ketting en zwaard De motorzagen op de drie testsites worden uitgerust met nieuwe geleidingszwaarden, die vóór de test worden gemeten. Voorts wordt telkens 20 l proef- en referentieolie ter beschikking gesteld. Tijdens de proef wordt de ene zaag aangedreven met referentieolie en de andere met de testolie. Om beïnvloeding van de proef door verschillen in bedieningswijze tussen de betrokken personen te voorkomen, zullen de personen tijdens de test van kettingzaag wisselen. Na het verbruik van 20l smeermiddel worden de geleidingszwaarden en de ketting opnieuw gemeten. Tijdens de praktijktest worden de zagen overeenkomstig de door de fabrikant voorgeschreven intervallen en methode onderhouden en gereinigd. Dit geldt ook voor de werkkledij die tijdens de test wordt gedragen. Tijdens het gebruik wordt gecontroleerd of: - de regeling van het oliedebiet voldoet - de materialen bepaalde veranderingen ondergaan - ontmenging optreedt bij het vullen - de zaag gemakkelijk kan worden gereinigd - de kleding gemakkelijk kan worden gereinigd - geen onaangename geuren vrijkomen van de verse olie of de oliedampen

7 7/7 Bijlage 4 Ontmengingsproef Glazen recipiënt van 0,5l met deksel Het recipiënt wordt gevuld met 0,5l testolie en vervolgens op een donkere plaats bewaard bij kamertemperatuur. De proef duurt 8 weken. Om de twee weken wordt gecontroleerd of het monster tekenen vertoont van ontmenging, vorming van vlokken of gescheiden lagen. Bijlage 5 Reiniging van vuile werkkledij Wasmachine Huishoudelijk wasmiddel De vuile werkkledij wordt met een huishoudelijk wasmiddel in een huishoudelijke wasmachine gewassen bij een maximumtemperatuur van 60 C; indien mogelijk zonder droogzwieren. De kleding wordt wekelijks tot tweewekelijks gewassen. Bijlage 6 Reiniging van de vuile motorzaag Borstel Huishoudelijk schoonmaakproduct Warm water (ca C) De vuile motorzaag wordt schoongemaakt met warm water waaraan schoonmaakproduct is toegevoegd. De kettinggeleider en de kettingkap worden gedemonteerd. Met een borstel wordt het schoonmaakproduct aangebracht en het vuil verwijderd. Na afloop de zaag opnieuw volledig monteren en drie tot vijf minuten laten warmdraaien bij een gemiddeld toerental