Aanlandingsplaats Plaats waar een hulpverleningsvaartuig aanlandt, tevens geschikt voor overladen van slachtoffers in andere vervoersmiddelen.

Transcriptie

1 Begrippenlijst Interdepartementale Basisopleiding Crisisbeheersing Aanlandingsplaats Plaats waar een hulpverleningsvaartuig aanlandt, tevens geschikt voor overladen van slachtoffers in andere vervoersmiddelen. Aanlandingsprocedure Procedure die gevolgd wordt voor, tijdens en na de aanlanding. Aanvalsplan Plan dat specifieke gegevens bevat over een locatie ten behoeve van een veilig en doelmatig optreden van een hulpverleningsdienst, indien zich op die locatie een incident voordoet. Actiecentrum (AC) De plaats van waaruit een dienst of organisatie de eigen bijdrage aan de rampbestrijding regelt (zie ook gemeenschappelijk actiecentrum). Acute rampvoorlichting Voorlichting die plaatsvindt wanneer een ramp dreigt, zich voltrekt of zojuist heeft plaatsgevonden en die erop gericht is de bevolking adequaat te laten reageren op de actuele omstandigheden om zo schadelijke gevolgen te vermijden, te beperken of ertegen op te treden. Advanced Life Support (ALS) Het verrichten van levensreddende medische handelingen naast de basale hulpverlening (BLS), die tot doel hebben de bloedcirculatie te herstellen, zijnde defibrilleren/cardio-verteren, beademing met 100% zuurstof, incubatie en medicamenteuze therapie. Aflossing De vervanging van een functionaris/eenheid door een andere functionaris/eenheid, die in principe dezelfde taak ter plaatse overneemt. Alarmeren Het geven van een attentiesignaal dat, al dan niet via hetzelfde medium, dient te worden gevolgd door een oproep (eenheden/diensten) of een waarschuwing (o.a. het publiek). Zie ook: waarschuwen. Algemeen Commandant Geneeskundige Zorg (ACGZ) (voorheen: Hoofd Sectie GHOR) De ACGZ neemt plaats in de kernbezetting van het Regionaal Operationeel Team (ROT) en geeft leiding aan de sectie Geneeskundige zorg. Hij/zij heeft in de geneeskundige keten de regie- en coördinatiefunctie en een verantwoordelijke rol als mono- en multidisciplinair adviseur. Zwaartepunt van deze taak is o.a. het vooruitblikken en anticiperen op middellange en langere termijneffecten (o.a. psychosociale nazorg) van een incident. Ambulancebijstandsplan Een plan waaruit blijkt hoe, waar en binnen hoeveel tijd ambulancebijstand te verkrijgen is. Een plan waarin op volgorde van afstand meldkamers (CPA-en) staan vermeld met het aantal voor bijstand beschikbare ambulances, verdeeld over dag, avond, nacht en weekeinde. Ambulance Opstelplaats Locatie in de directe omgeving van de ongevalplaats waar (bijstands-) ambulances staan opgesteld in afwachting van hun inzet

2 Basic Life Support (BLS) Basale hulpverlening om vitale functies van slachtoffers te bewaken en zo nodig te ondersteunen. Behandelcentrum Een plaats waar lichtgewonde slachtoffers van een ongeval/ramp, die niet in een ziekenhuis behoeven te worden opgenomen, worden bijeengebracht voor een medische behandeling. Beleidscentrum De plaats waar een beleidsteam functioneert. Beleidsteam Orgaan waarbinnen, onder voorzitterschap van de burgemeester of de Voorzitter Veiligheidsregio, besluitvorming, beleidsbepaling en beleidscoördinatie plaatsvindt. Berichtencentrum Het centrum dat belast is met de verwerking van alle inkomende en uitgaande berichten. Besmetting De neerslag en/of absorptie van radioactief materiaal, biologische of chemische (strijd)middelen of andere (industriële) chemische producten op en door gebouwen, terrein, materieel, voedingsmiddelen en personen. Bestuurlijke organisatie Het gedeelte van de leidingstructuur op nationaal, regionaal en gemeentelijk niveau: bestuurders en hun staven waaronder de gemeentelijke rampenstaf. Bevel Een bepaling van een bevelvoerder waarmee hij/zij een of meer van zijn/haar mensen opdraagt een taak met een bepaald doel uit te voeren. Bevoegd gezag Al naar gelang de van toepassing zijnde wettelijke bepaling de burgemeester, de voorzitter van de veiligheidsregio, de minister van Veiligheid en Justitie of een andere betrokken minister (bijvoorbeeld de Minister van VWS bij bestrijding van een A-ziekte zoals SARS). Bijstand Aanvullend potentieel van buiten de eigen dienst, aangevraagd door het bevoegd gezag. Briefing Een bijeenkomst ter instructie van personeel. Centraal Registratiebureau Afhandeling Schade (CRAS) Een taakgroep van schade-experts die zich door actief en passief informatie vergaren richt op het op een centrale plaats verkrijgen van een totaaloverzicht van ontstane schade. Centraal Registratie- en Informatiebureau (CRIB) Het bureau dat gegevens verzamelt omtrent doden, gewonden, vermisten en verplaatste personen, deze gegevens registreert en op aanwijzingen van het bevoegd gezag aan belanghebbenden verstrekt. Centrale Post Ambulancevervoer (CPA) De organisatie belast met de coördinatie van het ambulancevervoer binnen een bepaalde regio

3 Commandant Rampterrein De commandant die, onder het opperbevel van de burgemeester(s), in het rampterrein leiding geeft aan eenheden. Commandant/Officier van Dienst (CvD of OvD) De functionaris die verantwoordelijk is voor de leiding over de brandweerinzet ter plaatse en de afstemming hiervan op de overige hulpverlening. Commandant/Officier van Dienst Geneeskundig (OvDG) De functionaris die verantwoordelijk is voor de leiding over de geneeskundige hulpverlening ter plaatse en de afstemming hiervan op de overige hulpverlening. Commandant/Officier van Dienst Politie (OvDP) De functionaris die verantwoordelijk is voor de leiding over de inzet van de politie ter plaatse en de afstemming hiervan op de overige hulpverlening. Commando Plaats Incident (CoPI) De operationele leiding op de plaats incident volgens de Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijding Procedure (GRIP): een team van hoogst in rang aanwezige leidinggevenden van de parate hulpverleningsdiensten op de plaats van een zwaar ongeval of ramp met betrekking tot de coördinatie van de hulpverlening. Commandostructuur De leidingstructuur van de rampenbestrijdingsorganisatie op uitvoerend niveau, de operationeel gerichte leidingstructuur van een bepaalde dienst, van militaire eenheden of anderszins. CON-fase De crisis Opschalingsorganisatie van het Nationaal CrisisCentrum (NCC). Coördinatie Centrum (Rampenbestrijding) De plaats waar de (coördinerende) burgemeester en zijn rampenstaf, inclusief de operationeel leider, zijn ondergebracht (gemeentelijk, intergemeentelijk dan wel regionaal in te richten). Coördinator Gewondenvervoer (CGV) Een functionaris van de CPA verantwoordelijk voor de coördinatie van de gewondenafvoer en het ambulanceverkeer ter plaatse. Coördinerend burgemeester Een van de vooraf aangewezen burgemeesters, die zorgt voor intergemeentelijke afstemming bij rampen met een bovenlokaal karakter, die de betrokken burgemeesters ondersteunt als opgeleide adviseur, en die het Regionaal Beleidsteam (RBT) voorzit. Coördinerend gemeentesecretaris Eén van de vooraf aangewezen gemeentesecretarissen die zitting heeft in het Regionaal Beleidsteam (RBT). Crash Team Team bestaande uit een arts en een gespecialiseerd verpleegkundige. Het team geeft de ambulancehulpverleners medische ondersteuning. De inzet geschiedt via de CPA

4 Crisis Een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te worden aangetast (WVR art 1). In het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming wordt de volgende definitie gehanteerd: De nationale veiligheid is in het geding als een of meer vitale belangen van de Nederlandse staat en/of samenleving zodanig bedreigd worden dat sprake is van (potentiële) maatschappelijke ontwrichting. (Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming, p.13). Crisisbeheersing In het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming wordt de volgende definitie gehanteerd: Crisisbeheersing staat in het kader van het Nationaal Handboek voor coördinatie en besluitvorming over het geheel van maatregelen en voorzieningen dat de rijksoverheid treft in samenwerking met betrokken publieke en private partners in een situatie waarbij de nationale veiligheid in het geding is of kan zijn of bij een andere situatie, waarbij van een grote maatschappelijke impact sprake is of kan zijn. Deze definitie is breder dan de definitie uit de Wet veiligheidsregio s. Crisisbeheersing staat in dat verband voor handhaving van de openbare orde (WVR, art. 1). (Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming, p.13).. Departementaal Coördinatie Centrum (DCC) Departementale responsactiviteiten binnen de eigen sector worden uitgevoerd en gecoördineerd door en vanuit het verantwoordelijke Departementaal Coördinatiecentrum (DCC) of een ander daartoe aangewezen onderdeel binnen het verantwoordelijk ministerie. Debriefing Bijeenkomst ter nabespreking en evaluatie van de inzet. Directeur Publieke Gezondheid (DPG) Onder de nieuwe Wet publieke gezondheid (Wpg) zijn de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) en Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) onder één en dezelfde DPG geplaatst om de aansluiting op de Wet Veiligheidsregio s (WVr) te verbeteren. De DPG is daarmee verantwoordelijk voor de GGD en de GHOR, en is lid van de directie van de Veiligheidsregio. De DPG is het aanspreekpunt en de gesprekspartner voor zowel het bestuur als voor de brandweer, politie, gemeente en justitie. Daarbij geeft de DPG binnen het veiligheidsdomein integraal advies namens de geneeskundige keten, de zogenaamde witte keten. Doorzettingsmacht van de minister van Veiligheid en Justitie (VenJ) De minister van VenJ is als coördinerend minister voor terrorismebestrijding belast met de taken en uitoefening van de daaruit voortvloeiende bevoegdheden die toekomen aan een andere minister, voor zover de onverwijlde uitoefening daarvan noodzakelijk is om maatregelen te nemen ter voorkoming van een terroristisch misdrijf of om op voorhand de gevolgen daarvan te beperken en indien overleg of overeenstemming over die maatregelen tussen de minister van Veiligheid en Justitie en de andere minister niet mogelijk is binnen de beschikbare tijd (bijv. het sluiten of beperken van de toegankelijkheid van delen van het Nederlandse luchtruim). Als door noodlottig tijdverloop spoed geboden is, kan de minister van VenJ zijn/haar doorzettingsmacht aanwenden, ook als de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) bijeen is, zij het dat de minister van VenJ wel gebonden is aan de besluiten van de commissie. De operationalisatie van deze doorzettingsmacht vindt, in voorkomend geval, zoveel mogelijk plaats langs de normale (bestaande) lijnen. Dat betekent in de meeste gevallen dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) namens de minister van Veiligheid en Justitie contact opneemt met het DCC van het vakministerie. Driehoeksoverleg Het overleg tussen een burgemeester en een vertegenwoordiger van het Openbaar Ministerie (OM), in aanwezigheid van een politiechef, dat gericht is op beleidsafstemming wat betreft opdrachten aan de politie

5 Eenheid Communicatie (ECO) ECO, onderdeel van het NCC, draagt zorg voor de ontwikkeling en uitvoering van eigen én de rijksbrede risico- en crisiscommunicatie, evenals voor de corporate communicatie en beleidscommunicatie van de NCTV en haar domeinen. ECO levert inhoudelijk deskundige crisiscommuncatiespecialisten aan het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC). Evacuatie Een door de overheid gelaste verplaatsing van groepen personen in Nederland met daaronder begrepen: vervoer(sbegeleiding), opneming, verzorging en terugkeer van deze groepen, de voorbereiding daarvan en de nazorg. Gemeenschappelijk actiecentrum Eén actiecentrum van enkele diensten, eventueel uit verschillende gemeenten, dat gericht is op één of meer activiteiten in een niet scherp af te bakenen of onsamenhangend gebied. Gemeentelijk Opvangcentrum Door de gemeente aangewezen locatie met als doel het opvangen van niet-gewonde slachtoffers na een incident. Gemeentelijke Rampenstaf (GRS) Het door de burgemeester samengestelde orgaan dat hem bij het voeren van het opperbevel over de rampbestrijding bijstaat. Geneeskundig potentieel Verzamelterm voor ambulancehulpverlening, traumateams, SIGMA, geneeskundige groepen en andere vormen van geneeskundige bijstand. Geneeskundige hulpverlening Het in georganiseerd verband verrichten van gewondenzorg vanaf de vindplaats tot het moment waarop de behandeling door een ziekenhuis of de eerstelijns gezondheidszorg wordt overgenomen. Geneeskundige hulpverleningsketen De keten van samenhangende en georganiseerde reddings-, medische en paramedische handelingen, vanaf het opsporen van de gewonden, tot het moment dat verdere behandeling in een ziekenhuis niet meer nodig is. De geneeskundige elementen in de hulpverleningsketen zijn: de hulpverlening op het rampterrein aan de gewonden; de hulpverlening in het gewondennest; het vervoer vanuit het gewondennest naar de verzamelplaats gewonden, alsmede de begeleiding tijdens dat vervoer; de hulpverlening in de verzamelplaats gewonden; het vervoer van de verzamelplaats gewonden naar een ziekenhuis, alsmede verzorging tijdens dat vervoer; en de behandeling, nazorg en revalidatie in de ziekenhuizen. Gewondenkaart Kaart waarop vanaf de vindplaats de persoonlijke en medische registratie plaatsvindt en die steeds bij het slachtoffer blijft. Gewondennest Een eerste verzamelpunt van gewonde slachtoffers in het rampterrein. In een gewondennest worden ten minste de volgende taken verricht: de eerste hulp dan wel de aanvullende eerste hulp aan gewonden; het opvangen van ambulante gewonden en het verwijzen daarvan naar de verzamelplaats gewonden; het invullen van de gewondenkaarten. Gewondenspreidingsplan Een voorbereidingsplan waarin in volgorde van afstand de ziekenhuizen staan vermeld, met onder - 5 -

6 andere de medische behandelcapaciteit per ziekenhuis. Gezondheidsdienst (GGD) Een gemeentelijke of intergemeentelijke gezondheidsdienst ter uitvoering van aan de gemeente opgedragen taken op het gebied van de volksgezondheid. Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure (GRIP) Uitwerking van het opschalingsproces in coördinatiealarmfasen. Elk coördinatiealarm heeft zijn eigen kenmerken, die gebaseerd zijn op de bijbehorende taken, bevoegdheden of verantwoordelijkheden. GRIP Schema (landelijke model): GRIP 0 Normale dagelijkse werkwijze van de operationele diensten: 'Motorkapoverleg' op de plaats incident + OvD s. GRIP 1 Behoefte aan multidisciplinaire coördinatie op de plaats incident: CoPI. GRIP 2 Behoefte aan multidisciplinaire coördinatie ruimer dan alleen op de plaats incident of ter voorbereiding op een mogelijk incident: ROT + CoPI + ROL GRIP 3 Behoefte aan multidisciplinaire coördinatie in de omstandigheid dat bestuurlijke opgaven voor de burgemeester vragen om ondersteuning door een GBT: ROT + CoPI + ROL + GBT. GRIP 4 Behoefte aan multidisciplinaire en bestuurlijke coördinatie en leiding bij een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan: ROT + CoPI + ROL + RBT. GRIP 5 (interregionaal) Behoefte aan multidisciplinaire en bestuurlijke coördinatie bij een ramp of crisis van meer dan plaatselijke betekenis in meerdere regio s of ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, waartoe de betrokken voorzitters VR in gezamenlijkheid besluiten: ROT s + CoPI + ROL + RBT s. Hulpbehoefte/hulpvraag Indicatie van de effecten van een ramp voor zover deze een acuut en grootschalig beroep op de hulpdiensten betekenen. Hulpverleningsgebied Dat deel van het rampterrein waarop de hulpverlening zich concentreert omdat daar sprake is van waarneembare of te verwachten schade aan de gezondheid van grote aantallen personen of aan grote materiële belangen. Interdepartementaal Afstemmingsoverleg (IAO) Ter ondersteuning van de crisisbesluitvorming in ICCb en/of MCCb kan op initiatief van een directeur van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) of op verzoek van een departementale crisiscoördinator een Interdepartementaal Afstemmingsoverleg (IAO) bijeenkomen op het Nationaal Crisiscentrum (NCC). Dit overleg wordt voorgezeten door een directeur van de NCTV. Het besluit tot het bijeenroepen van het IAO wordt genomen door de voorzitter, na overleg met het eerst verantwoordelijke ministerie en het gelijktijdig informeren van alle andere ministeries.dit overleg kent geen vaste, maar een flexibele samenstelling. De samenstelling van het IAO wordt bepaald door de voorzitter, na overleg met het eerstverantwoordelijke ministerie. Taken van het Interdepartementaal Afstemmingsoverleg zijn onder meer: - het ondersteunen van ICCb en/of MCCb; - het uitwisselen van informatie over de situatie; - het aanvullen op de beeld- en oordeelsvorming van de situatie die wordt ingebracht; - het besluiten over het afvaardigen van liaisons vanuit de nationale crisisorganisatie naar andere overheden, overheidsdiensten of (vitale) sectoren; - het afstemmen van de inzet van een Crisis Expert Team (CET) en het aanwijzen van een nationale vraagregisseur; - het bezien van de noodzaak tot het bijeenroepen van ICCb en/of MCCb en het afstemmen over - 6 -

7 de voorbereidingen; - het afstemmen over de adviezen aan ICCb en/of MCCb over te nemen maatregelen, waaronder de inzet van bevoegdheden, al dan niet via mandaatverlening aan de rijksheren; - het afstemmen over de maatregelen van de betrokken publieke en private partners; - het afstemmen over de uitvoering van de ICCb/MCCbbesluiten; het afvangen van onderwerpen die buiten ICCb en/of MCCb kunnen blijven; - het besluiten tot een nadere, op de situatie toegesneden inrichting en werkwijze van de ondersteuning en advisering van ICCb en/of MCCb. Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCb) Naar behoefte kan op hoog ambtelijk niveau (DG-niveau) een Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCb) bijeen worden geroepen onder voorzitterschap van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De ICCb vergadert bij het NCC. Het besluit tot het bijeenroepen van de ICCb wordt genomen door de voorzitter, na overleg met het eerst verantwoordelijke ministerie en het gelijktijdig informeren van alle andere ministeries. De voorzitter bepaalt de samenstelling van de ICCb na overleg met de DG van het eerst verantwoordelijke ministerie. De bezetting van de ICCb is: - Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (voorzitter); - Raadsadviseur, Ministerie van Algemene Zaken; - Vertegenwoordigers op (p)dg/sg-niveau van de verantwoordelijke ministeries (mandatarissen namens hun minister) en maximaal één adviseur; - Hoofd Nationaal Crisiscentrum (NCC), secretaris; - Naar behoefte experts van publieke of private organisaties, op uitnodiging van de voorzitter van de ICCb. Taken van de ICCb zijn: - informatie uitwisselen en inventariseren van informatielacunes; - beeld- en oordeelsvorming van de situatie; - besluiten over maatregelen, al dan niet op basis van de adviezen vanuit het Interdepartementaal Afstemmingsoverleg; - adviseren aan de Minister-President, Minister van Algemene Zaken, en de Minister van Veiligheid en Justitie met betrekking tot het bijeenkomen van de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing; - adviseren aan de ministeriële commissie en/of aan andere overheden over de coördinatie en besluitvorming over het geheel van maatregelen; - adviseren over (internationaal) politieke consequenties van genomen of te nemen maatregelen; - bepalen van strategische kaders; - opstellen van instructies voor de rijksdienst; - bepalen van beleidskaders voor (publieks-)voorlichting en woordvoering; - bepalen vergaderstructuur en -frequentie. Informatie- en Adviescentrum (IAC) Centrum dat informatie en advies verzorgt aan door een zwaar ongeval of ramp getroffenen, relaties en omwonenden vanuit een één-loket organisatie. Een voorbeeld betreft het IAC nazorg vuurwerkramp dat werd ingesteld in navolging van de vuurwerkramp in Enschede. Inzetvak Het aangewezen gedeelte van het rampterrein, waarin een daarvoor bestemde rampbestrijdingseenheid zijn opdracht uitvoert

8 Leidingstructuur De structuur van de gehele leidinggevende organisatie voor de rampbestrijding, waarin met name te onderscheiden: de bestuurlijke organisatie en de commandostructuur. Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) Het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) is een door de Openbare Orde en Veiligheidskolommen (politie, brandweer, GHOR, Defensie en gemeenten) bemenste organisatie die 24/7 bereikbaar is. Het LOCC zorgt voor een geïntegreerde benadering van de operationele aspecten van crisisbeheersing op nationaal niveau en voert haar taken uit onder gezag van de NCTV. Taken van het LOCC: - het actueel houden van een overzicht van geplande evenementen en inzetbare capaciteiten (mensen, middelen, kennis) van de OOV-kolommen; - een overzicht van ten behoeve van de situatie aanvraagbare en beschikbare internationale capaciteiten (teams, middelen, experts uit het buitenland); - het coördineren van nationale en (op verzoek van het Ministerie van Buitenlandse Zaken) internationale bijstandsverzoeken op het terrein van openbare orde en veiligheid; - het ophalen bij de OOV-kolommen en voorzien van het NCC van informatie over operationele aspecten en handelingsperspectieven die relevant zijn voor het nationaal beeld; - het adviseren van de betrokken partners over operationele vraagstukken; - het toetsen van de operationele handelingsperspectieven op uitvoerbaarheid; - het aanreiken van mogelijke bestuurlijke dilemma s en operationele handelingsperspectieven (adviezen) aan de nationale crisisstructuur. Logboek Document waarin alle gebeurtenissen en afspraken in chronologische volgorde worden genoteerd. Logistiek Alle voorbereidingen en handelingen die nodig zijn om het potentieel voor de bestrijding van ongevallen en rampen zo doeltreffend mogelijk in te zetten en te bevoorraden. Loodspost Een als regel vooraf bepaalde, gemakkelijk te vinden plaats waar bijstandsverlenend potentieel wordt opgevangen en van waaruit het naar een gewenste plaats wordt geleid. Maatramp Samenvatting van de maatscenario s van een regio. Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) In geval van een situatie waarbij de nationale veiligheid in het geding is of kan zijn, of die anderszins een grote uitwerking op de maatschappij heeft of kan hebben, kan het gewenst zijn dat de rijksoverheid op politiek-bestuurlijk niveau zorgdraagt voor coördinatie en besluitvorming. Ingevolge artikel 25, eerste lid van het Reglement van orde voor ministerraad bestaat daarvoor de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) die in bedoelde situaties bijeengeroepen kan worden. Vaste leden van de MCCb zijn: Minister-President, Minister van Algemene Zaken, Minister van Veiligheid en Justitie (voorzitter, tenzij de MP het voorzitterschap op zich neemt). De commissie beraadslaagt onder meer over: - de beeld- en oordeelsvorming; - de (internationaal) politieke consequenties van genomen of te nemen besluiten; - de adviezen ten behoeve van de ministerraad of andere overheden; - het bepalen van de strategische kaders; - het inlichten van de Staten-Generaal; - het opstellen van instructies voor de rijksdienst; - 8 -

9 - het bepalen van de beleidskaders voor (publieks-)voorlichting en woordvoering; - het bepalen van de vergaderstructuur en -frequentie van de commissie. Medische Behandelcapaciteit (MBC) Het aantal gewonden van urgentieklasse 1 en 2 dat per uur (volgens de geldende medische inzichten) in een ziekenhuis kan worden behandeld. Mobiel Medisch Team (MMT) Een team bestaande uit een MMT-arts, een MMT-verpleegkundige en een chauffeur, dat in staat is ter plaatse van een zwaar ongeval of ramp triage uit te voeren en hoogwaardige specialistische hulp te verlenen. Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) In Nederland zijn ongeveer 20 instanties betrokken bij terrorismebestrijding, cyber security, nationale veiligheid en crisisbeheersing. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is aangesteld om de samenwerking tussen al deze instanties te verbeteren. De NCTV en zijn medewerkers vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie. Organisatorisch en beheersmatig is de organisatie van de NCTV ondergebracht bij het ministerie van Veiligheid en Justitie, op vergelijkbare wijze als een directoraat-generaal. De NCTV heeft tot doel: - Het beschermen van vitale belangen en sectoren, waaronder de beveiliging van personen, objecten en burgerluchtvaart; - Het versterken van weerbaarheid, waarbij de NCTV kennis, expertise en operationele middelen beschikbaar stelt die nodig zijn om Nederland weerbaarder te maken tegen dreigingen; Het signaleren van dreigingen, waarbij de NCTV bekende dreigingen monitort en nieuwe kwetsbaarheden en risico s in kaart brengt. Nationale Crisis Onder een nationale crisis wordt verstaan: een gebeurtenis waarbij de nationale veiligheid in het geding is doordat één of meerdere vitale belangen worden aangetast en waarbij de reguliere structuren en/of middelen niet toereikend zijn om de stabiliteit te handhaven. De structuren van het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming treden dan in ieder geval in werking. Nationaal CrisisCentrum (NCC) Het permanent bezette Nationaal Crisiscentrum (NCC), ondergebracht bij het Ministerie van VenJ, vervult de functie van interdepartementaal coördinatiecentrum en knooppunt van en voor de informatievoorziening op nationaal niveau. Zodra een van de onderdelen van de nationale crisisstructuur is geactiveerd, fungeert het opgeschaalde NCC als het centrale aanspreekpunt (één algemeen loket) binnen de Rijksoverheid voor alle publieke en private partners. De taken van het NCC zijn onder andere de volgende. a. Ondersteunen nationale crisisstructuur en daarbij betrokken partijen - het faciliteren van de opschaling van de nationale crisisstructuur; - het Hoofd NCC is secretaris van de MCCb en van de ICCb; - het optreden als bewaker voor het totale proces van de coördinatie en -besluitvorming op nationaal niveau en is de spin in het web op rijksniveau. Het NCC doet dit voor en met ministeries, veiligheidsregio s en andere relevante partners; - het fungeren als de kern van de ondersteunende c.q. uitvoerende staf ten dienste van de (voorbereiding van de) coördinatie en besluitvorming, zowel op ambtelijk (ICCb) als op politiekbestuurlijk niveau (MCCb); - het signaleren van mogelijke dilemma s die relevant zijn voor het coördinatie- en besluitvormingsproces; - het zorgen voor de koppeling tussen de algemene kolom (provincie, veiligheidsregio, gemeente) en - 9 -

10 de functionele kolommen. b. Informatievoorziening - 24/7 informatieloket en het (inter)nationaal single Point of contact voor het Rijk; - zodra één van de onderdelen van de nationale crisisstructuur wordt geactiveerd, het terstond informeren van de overige betrokken ministeries, het betrokken lokaal en/of regionaal bevoegd gezag en de overige betrokken publieke en private partijen; - het in de richting van betrokken partners zoveel als mogelijk en nodig aangeven welke rol(len) het Rijk vervult, welke relevante besluiten en maatregelen zijn genomen, welke adviezen worden verstrekt, etc. De ministeries informeren zelf tenzij anders afgesproken met het NCC via het desbetreffend DCC de onder hen ressorterende diensten en sectoren; - het NCC is voor het Rijk verantwoordelijk voor totstandkoming van een (inter)nationaal beeld van de situatie. Het NCC is daarom het centrale knooppunt op het gebied van de informatievoorziening, zowel horizontaal (interdepartementaal en ten behoeve van de crisisbesluitvorming op nationaal niveau) als verticaal, onder meer in relatie tot de veiligheidsregio s en andere betrokken publieke en private partners; - de informatievoorziening wordt netcentrisch georganiseerd, zodat betrokken partijen hun informatie op een centrale plek (digitaal) kunnen inbrengen zodat een gedeeld (totaal)beeld kan ontstaan. Het NCC ondersteunt het proces van veredeling van de beschikbare informatie en draagt er zorg voor dat het totaalbeeld tijdig en aan alle relevante partners beschikbaar wordt gesteld. Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC) Het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC) coördineert de pers- en publieksvoorlichting vanuit de rijksoverheid. Het NKC adviseert de crisisoverleggen op rijksniveau over de te volgen communicatiestrategie en de communicatieve gevolgen van (voor)genomen besluiten. Het NKC haalt daartoe de buitenwereld binnen, door het monitoren en analyseren van media, internet en pers- en publieksvragen. Het NKC formuleert afgestemde communicatiekaders en -boodschappen voor alle partners op rijksniveau. Met andere relevante partijen stemt het NKC af over timing en inhoud van communicatie. Het NKC werkt onder leiding van de directeur Voorlichting van VenJ en eventueel de directeur Voorlichting van het eerst verantwoordelijk ministerie. De directeuren vertegenwoordigen de communicatie-kolom in de ICCb/MCCb. De dagelijkse aansturing van het NKC wordt verzorgd door het hoofd van de Eenheid Communicatie van het NCC en de coördinator van het pers- en publieksteam. De basisbezetting van het NKC bestaat uit communicatiespecialisten van de Directie Voorlichting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de Eenheid Communicatie van het NCC. Als er andere ministeries betrokken zijn, zitten ook hun communicatiespecialisten in het NKC. In de praktijk wordt het NKC (inhoudelijk) aangestuurd door de coördinator pers- en publieksteam van het eerst verantwoordelijk ministerie en (organisatorisch) door het hoofd van de Eenheid Communicatie van het NCC. Nationale Veiligheid De nationale veiligheid is in het geding als één of meer vitale belangen van de Nederlandse staat en/of samenleving zodanig bedreigd worden dat sprake is van (potentiële) maatschappelijke ontwrichting. De structuren van het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming treden dan in werking. Nazorg Geheel van maatregelen gericht op terugkeer naar de normale situatie. Ondersteuning Het geheel van secretariële, logistieke en verbindingstechnische voorzieningen, dat ten doel heeft een staf of een beleidsteam te laten functioneren. Ondersteuningsgebied Het deel van het rampterrein dat nodig is om het optreden in het hulpverleningsgebied mogelijk te maken

11 Ontruiming Het voor korte duur verlaten van de verblijfplaats op een advies van parate diensten. Brandweer en politie kunnen direct tot een dergelijk advies overgaan, indien daarvoor, binnen aan te geven grenzen, een mandaat is versterkt. Een voorwaarde daarbij kan zijn dat zij de ontruiming zelf in goede banen kunnen leiden (vergelijk: evacuatie). Operationeel Basisplan (OBP) Een geordende verzameling operationele gegevens van (vanuit en betreffende) alle bij de rampenbestrijding betrokken diensten in een gemeente, dan wel regio. Operationeel centrum Een locatie waar onder leiding van de operationeel leider de uitvoering- coördinerende functie van een gemeentelijke rampenstaf worden uitgeoefend. Operationeel directeur GHOR (ODG) (voorheen Regionaal Geneeskundig Functionaris) De dienstdoende ODG treedt op als adviseur van de burgemeester in het Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) of Regionaal Beleidsteam (RBT). De ODG adviseert over de te nemen maatregelen op de korte, middellange en langere termijn en is eindverantwoordelijk voor het totale geneeskundige proces. Het zwaartepunt bij het optreden van de ODG ligt op het vlak van advisering van beleidsbeslissingen om het incident adequaat te bestrijding, in het bijzonder als sprake is van (de verdeling) van schaarste. Operationeel leider De functionaris in de gemeentelijke rampenstaf (GRS) die door het bevoegd gezag is aangewezen om de operationele leiding uit te oefenen. Hij adviseert de burgemeester in het beleidsteam over operationele aangelegenheden. Beleidsbeslissingen vertaalt hij binnen het operationeel team in operationele opdrachten en hij coördineert de uitvoering daarvan. Operationeel team Een team van vertegenwoordigers van de betrokken diensten/organisaties in een gemeentelijke of regionale rampenstaf dat onder leiding van respectievelijk de operationeel leider (GRS) of de stafcoördinator een gecoördineerde uitvoering van de rampbestrijding bevordert. Operationele leiding De bevoegdheid tot het in opdracht van de burgemeester geven van bindende aanwijzingen aan commandanten/hoofden van de bij de rampbestrijding samenwerkende zelfstandige diensten, zonder daarbij te treden in de bevoegdheden van de commandanten/hoofden van de diensten aangaande de wijze van uitvoeren van de taken. Opperbevel Opperbevel duidt op twee samenhangende noties: enerzijds de politieke en bestuurlijke verantwoordelijkheid, anderzijds de zeggenschap over ieder die aan de (ramp)bestrijding deelneemt, zulks in het bijzonder met het oog op een goede coördinatie. Opschalen Het veranderingsproces tijdens een ramp van het functioneren van het bestuur, de parate diensten en de gemeente vanuit de dagelijkse situatie naar één regionale organisatievorm waarmee een ramp multidisciplinair wordt bestreden. Opschaling is uitgewerkt in coördinatie- alarmfasen; ook wel Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure (GRIP). Afhankelijk van aard en omvang van het incident kunnen meerdere organisaties worden ingezet (horizontale opschaling). Indien een crisis een bovenlokale uitstraling heeft, komt een hoger bestuursniveau, provincie of het Rijk (verticale opschaling) in beeld

12 Opvangcentrum De plaats waar niet-gewonde en behandelde lichtgewonden worden ondergebracht in afwachting van de mogelijkheid tot terugkeer naar de eigen woongelegenheid of onderbrenging elders. Preventie Geheel van maatregelen gericht op het zo klein mogelijk houden van risico s en de gevolgen van eventuele ongevallen te beperken. Preventieve Volksgezondheid en Medisch-Hygiënische Maatregelen Dit betreft het geven van adviezen en voorlichting over medisch-hygiënische maatregelen en zo nodig het preventief collectief verstrekken van medicamenten. Preparatie De voorbereiding op de acute bestrijding van ongevallen en rampen. Proactie Het wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid. Ramp Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd, en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken. Rampbestrijdingsplan Het samenstellen van maatregelen dat voorbereid is voor het geval zich een ramp voordoet die naar plaats, aard en gevolgen voorzienbaar is. (Met plaats wordt niet slechts één gebied bedoeld, maar ook een object of een traject (spoorweg, weg)). Rampenbestrijding Het geheel van maatregelen en voorzieningen met inbegrip van de voorbereiding daarop dat het gemeentebestuur of het bestuur van de veiligheidsregio treft met het oog op een ramp, het voorkomen van een ramp of het beperken van de gevolgen van een ramp. Rampenopvangteam (PSH) Een team met een vaste samenstelling van psychosociale hulpverleners van GGD, RIAGG, Slachtofferhulp, Rode Kruis, Leger des Heils en Algemeen Maatschappelijk Werk, dat in de opvangfase van een calamiteit aan slachtoffers en hulpverleners psychosociale hulp en begeleiding biedt in een Opvang- en Verzorgingscentrum en, indien gewenst, ook in ziekenhuizen en bij het informatiepunt van het CRIB. Rampenplan Een organisatieplan waarin in algemene zin is aangegeven hoe in geval van een ramp of een dreigende ramp gehandeld dient te worden te einde tot een doelmatig bestrijden van de ramp en de gevolgen daarvan te komen. Rampgebied Deel van het Nederlands grondgebied waarvoor buitengewone omstandigheden in de zin van de rampenwet zijn afgekondigd. Rampterrein Het door de opperbevelhebber aangewezen gedeelte van een gemeente waarbinnen bijzondere regimes gelden ten aanzien van de handhaving en het herstel van openbare veiligheid en openbare orde

13 Ramptype Een categorie van mogelijke rampen, die qua soort effecten en qua ontwikkeling in de tijd op elkaar lijken. Regionaal Coördinatie Centrum (RCC) De plaats waar de voorzitter van de veiligheidsregio, het regionaal beleidsteam en de regionale rampenstaf, inclusief de operationeel leider, zijn ondergebracht. Repressie Het daadwerkelijk bestrijden van onveiligheid en het zorgen voor de daarbij behorende hulpverlening. Rijksheren Per ministerie waarvoor dit relevant is, kan een vertegenwoordiger van de minister worden aangewezen die fungeert als bestuurlijke verbindingsschakel naar de regio, i.c. het Regionaal Beleidsteam (RBT) van de veiligheidsregio. Gedacht kan worden aan de volgende functionarissen: de Regionaal Militair Commandant (Defensie), de Regioambassadeur (Economische Zaken), de Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat (Infrastructuur en Milieu) en de Inspecteur gezondheidszorg (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Andere regionaal werkende functionarissen, diensten en organisaties behouden hun (crisis)bevoegdheden c.q. kunnen eveneens als crisispartner in het RBT participeren.13 De commissaris van de Koning is rijksheer van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie en van Veiligheid en Justitie en is de coördinerend functionaris die binnen zijn provincie de samenwerking tussen de rijksheren onderling bevordert, alsmede de samenwerking tussen de rijksheren en de veiligheidsregio s. Risicobeleid Het geheel van overheidsmaatregelen gericht op het voorkomen en beperken van risico s die kunnen leiden tot rampen en zware ongevallen. Rollen van het Rijk bij crises Het Rijk kan afhankelijk van het verloop van de situatie en al dan niet in combinatie drie rollen vervullen: faciliteren, richting geven en sturen. Het Rijk kan de autoriteiten in de algemene keten (gemeente, veiligheidsregio, provincie) of functionele keten (waterschap, (vitale) sector) ondersteunen. De ondersteuning kan geschieden op verzoek van genoemde autoriteiten, dan wel op eigen initiatief van het Rijk. Het Rijk kan richting geven in een situatie, incident of gebeurtenis waarbij enige vorm van coördinatie en/of het stimuleren van eenduidigheid in het optreden van de verantwoordelijke autoriteiten in de algemene en/of functionele keten gewenst of noodzakelijk is. Richting geven geschiedt door middel van een dringend advies van het Rijk aan de betrokken autoriteiten. Dit dringend advies is met name bedoeld om een gezamenlijk optreden te bewerkstelligen en/of uiteenlopende belangen van de betrokken partijen te verenigen. Het advies kan geschieden op verzoek van bedoelde autoriteiten, dan wel op eigen initiatief van het Rijk. Het dringend advies heeft betrekking op één of meer specifieke onderdelen van het optreden van de betrokken autoriteiten. Deze zijn verplicht een terugkoppeling te geven van wat zij met het dringend advies van het Rijk hebben gedaan; zij kunnen alleen beargumenteerd afwijken. Het Rijk kan sturen. Dit kan alleen door het toepassen van formele bevoegdheden. Deze bevoegdheden hebben een wettelijke basis, al dan niet in de zogeheten noodwetgeving. SIGMA Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie, bestaande uit acht vrijwilligers van bij voorkeur het Rode Kruis, waaronder een leider en een chauffeur, die de professionele hulpverleners assisteert en ondersteunt bij grootschalige ongevallen en rampen

14 Traumateam Een team dat in staat is ter plaatse (buiten een ziekenhuis) triage uit te voeren en hoogwaardige specialistische hulp te verlenen. Ook: MMT. Triage Het classificeren van gewonden naar de ernst van de opgelopen letsels. Deze classificatie resulteert in een aantal urgentieklassen voor behandeling. Uitgangsstelling (UGS) De plaats waar het bij de rampbestrijding in te zetten potentieel wordt samengetrokken, van waaruit het wordt ingezet en waarheen het na de werkzaamheden terugkeert. Urgentieklasse De medische behandelurgentie van bepaalde gewonden. Resultaat van triage. De classificatie geschiedt aan de hand van de toestand van de Ademhaling (A), het Bewustzijn (B) en de Circulatie (C). De urgentieklassen zijn: 1. Urgentieklasse (A, B, C-instabiele slachtoffers): Gewonden wier leven onmiddellijk worden bedreigd door een obstructie van de ademwegen en/of door stoornissen van de ademhaling en/of circulatie. 2. Urgentieklasse (A, B, C-stabiele slachtoffers te behandelen binnen 6 uur): Gewonden wier leven na enkele uren wordt bedreigd door een obstructie van de ademwegen, stoornissen van de ademhaling en/of circulatie of die gevaar lopen op ernstige infecties of invaliditeit, wanneer zij niet binnen 6 uur na oplopen van het letsel behandeld worden. 3. Urgentieklasse (A, B, C-stabiele slachtoffers): Gewonden die niet bedreigd worden door een ademwegenobstructie, stoornissen van de ademhaling en/of circulatie, ernstige infectie of invaliditeit. Daarnaast bestaat een urgentieklasse 4. Deze kan in principe alleen onder oorlogsomstandigheden worden gehanteerd. 4. Urgentieklasse (A, B, C-instabiele slachtoffers): Gewonden, waarbij onder de gegeven omstandigheden de ademweg niet kan worden vrijgemaakt en vrijgehouden, de ademhaling niet kan worden veiliggesteld, bloedingen niet tot staan kunnen worden gebracht en shock niet toereikend kan worden bestreden. Verbindings Commandowagen (VC) Voertuig van waaruit de coördinatie van de inzet geregeld wordt. Veiligheidsregio Een veiligheidsregio is een afgebakend gebied in Nederland waarbij samenwerking bestaat tussen verschillende overheidsorganen die zich bezig houden met taken op het gebied van brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening in de regio (GHOR) en handhaving van openbare orde en veiligheid. Nederland is opgedeeld in 25 veiligheidsregio s. De samenwerking is gestoeld op de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR). De veiligheidsregio beoogt: - Burgers beter te beschermen tegen risico s; - Betere hulpverlening en nazorg te bieden bij rampen en crises; - Brandweerzorg, GHOR, rampenbestrijding en crisisbeheersing in geval van calamiteiten onder één regionale bestuurlijke regie; - Versterking van bestuurlijke en operationele slagkracht. Veiligheidszone Een gebied rond het rampterrein dat de politie in staat stelt het rampterrein af te zetten/schermen

15 Versterking Aanvullend potentieel uit eigen dienst. Verzamelplaats gewonden Een plaats waar gewonden bijeenbracht worden, waar door georganiseerde hulpverleners een voortgezette triage plaatsvindt, ten behoeve van het bepalen van de behandel- en vervoersurgentie, levensreddende en stabiliserende behandelingen worden verricht en waar zij gereed gemaakt worden voor verder vervoer naar een ziekenhuis. Vitale belangen Crisisbeheersing staat voor het geheel van maatregelen en voorzieningen dat de overheid treft in samenwerking met andere organisaties ter voorbereiding op, ten tijde van en na afloop van crises ter waarborging van de nationale veiligheid. De nationale veiligheid is in het geding als de vitale belangen van de Nederlandse staat en/of samenleving zodanig bedreigd worden dat sprake is van (potentiële) maatschappelijke ontwrichting. Deze belangen zijn vaak niet los van elkaar te zien. Meestal zal sprake zijn van een nauwe samenhang tussen de afzonderlijke belangen. Die vitale belangen zijn: Territoriale veiligheid: het ongestoord functioneren van Nederland als onafhankelijke staat in brede zin, dan wel de territoriale integriteit in enge zin. Economische veiligheid: het ongestoord functioneren van Nederland als een effectieve en efficiënte economie. Ecologische veiligheid: het beschikken over voldoende zelfherstellend vermogen van de leefomgeving bij aantasting. Fysieke veiligheid: het ongestoord functioneren van de mens in Nederland en zijn omgeving. Sociale en politieke stabiliteit: het ongestoorde voortbestaan van een maatschappelijk klimaat waarin groepen mensen goed met elkaar kunnen samenleven binnen de kaders van de democratische rechtsstaat en gedeelde waarden. Waarschuwen Betrokkenen informeren over een gevaar en het daarbij geven van een gedragsadvies. Ziekenautostation Een plaats waar de aan het gewondenvervoer deelnemende ziekenauto s zich melden om een rijopdracht te ontvangen. Ziekenhuisrampenopvangplan (ZiROP) Een door een ziekenhuis opgesteld plan, waarin opgenomen alle noodzakelijke interne medischorganisatorische maatregelen voor de medische behandeling van gewonden, waarmee de Medische Behandel Capaciteit maximaal benut kan worden