Extra opgaven hoofdstuk 19

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Extra opgaven hoofdstuk 19"

Martina Desmet
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Extra opgaven hoofdstuk 19 Opgave 1 In de bij deze opgave behorende figuur is de fietsenmarkt van een gesloten economie weergegeven. Door een reclameactie van de fietsenfabrikant nemen de vraag naar en de prijs van fietsen toe. a. Motiveer waarom deze analyse slechts een partiële is. b. In welke situatie is het niet erg wanneer alleen een partiële evenwichtsanalyse wordt toegepast? c. Geef met behulp van grafieken enkele stappen van het aanpassingsproces naar algemeen evenwicht weer, wanneer wordt verondersteld dat er, behalve de fietsenmarkt, aparte arbeidsmarkten zijn voor de fietsenindustrie en een andere branche, zoals de televisieindustrie. Opgave 2 Formuleer het welvaartsoptimum voor een individuele consument en een individuele producent. Opgave 3 In paragraaf 1.5 behandelden we de begrippen doelmatigheid en doeltreffendheid. Leg uit wat het verschil is tussen doelmatigheid en doeltreffendheid. Extra opgaven Toegepaste micro-economie, hoofdstuk 19 blz. 1/5

2 Opgave 4 a. Formuleer het welvaartscriterium van Pigou. b. Op welke manier heeft Pigou het aggregatieprobleem opgelost? Opgave 5 Beredeneer wat de formulering van een Paretiaanse efficiëntieverbetering in de allocatie van de productiefactoren zou kunnen zijn. Opgave 6 Waarom zijn in de Paretiaanse welvaartstheorie geen uitspraken over de inkomensverdeling mogelijk? Opgave 7 a. Wat wordt verstaan onder het neoparetiaanse welvaartscriterium? b. Waarom wordt in de (neo)paretiaanse welvaartstheorie uitdrukkelijk gesproken van een potentiële welvaartsverbetering als de door de burgers ervaren voordelen van bijvoorbeeld de aanleg van een dam in de Oosterschelde aanmerkelijk groter zijn dan de ervaren nadelen? Opgave 8 Geef in eigen woorden aan waarom het welvaartscriterium van Pareto theoretisch superieur is aan dat van Pigou. Opgave 9 Formuleer het welvaartscriterium van Bergson. Opgave 10 Wat is het essentiële verschil tussen de Bergsoniaanse en de Paretiaanse welvaartstheorie? Extra opgaven Toegepaste micro-economie, hoofdstuk 19 blz. 2/5

3 Uitwerkingen Opgave 1 a. Bij de partiële analyse van de fietsenmarkt wordt alléén rekening gehouden met de directe gevolgen voor de fietsenmarkt. Er wordt verondersteld dat de verschuiving van de vraagcurve van v 0 naar v 1 blijvend is. Door rekening te houden met interdependenties die tussen markten bestaan, zal de vraagcurve op termijn weer iets naar links verschuiven (zie de figuur bij uitwerking 1c.). b. Het toepassen van de partiële evenwichtsanalyse is gerechtvaardigd wanneer de betreffende markt klein is in verhouding tot de rest van de economie. c. In deze simpele algemene evenwichtsanalyse wordt rekening gehouden met het feit dat veranderingen op de ene markt consequenties hebben voor de andere markten. De prijsstijging van de fietsen heeft tot gevolg dat het reële inkomen daalt. Daardoor daalt de vraag naar tv s. Dit heeft tot gevolg dat de vraagcurve voor tv-arbeiders naar links verschuift. Het inkomen van de tv-arbeiders is dus afgenomen. Daarom zal uiteindelijk de vraag naar fietsen weer afnemen tot bijvoorbeeld v 2. Deze uitkomst verschilt van de uitkomst die bij de partiële analyse is verkregen. Extra opgaven Toegepaste micro-economie, hoofdstuk 19 blz. 3/5

4 Opgave 2 De individuele consument bereikt zijn welvaartsoptimum wanneer het nut van zijn marginale euro in alle bestedingsrichtingen gelijk is. Het marginale voordeel van de consumptie weegt dan juist op tegen het marginale offer. Een individuele producent bereikt zijn welvaartsoptimum wanneer bij een bepaald productieniveau geldt dat de marginale productiekosten gelijk zijn aan de marginale opbrengsten. Bij dat productieniveau is de winst maximaal. Er wordt dus verondersteld dat het welvaartsniveau van de producent wordt bepaald door zijn winstniveau. Opgave 3 Er is sprake van doelmatigheid wanneer met een gegeven hoeveelheid productiefactoren de grootst mogelijke productie tot stand wordt gebracht. In grafische termen ligt de voortgebrachte productcombinatie dan op de transformatiecurve. Een doelmatig productieproces impliceert geen doeltreffendheid. Indien bijvoorbeeld alle productiefactoren worden ingeschakeld om alleen tafels te produceren, kan dit doelmatig gebeuren, terwijl er toch sprake is van een ondoeltreffend (ineffectief) productieproces. De duizenden en duizenden tafels voorzien namelijk niet meer in een behoefte, terwijl in andere behoeften (voedsel, kleding, enzovoort) niet wordt voorzien, omdat alle productiefactoren zijn ingezet bij de tafelproductie. Kortom, doeltreffendheid is een criterium waarmee de mate van behoeftebevrediging wordt geëvalueerd. Voor doeltreffendheid is doelmatigheid vereist. Opgave 4 a. In het criterium van Pigou wordt geformuleerd dat de collectieve welvaart toeneemt als het nationale inkomen toeneemt bij een gelijkblijvende inkomensverdeling. Tevens stelt Pigou dat de collectieve welvaart toeneemt als bij een gelijkblijvend nationaal inkomen de inkomensverdeling gelijkmatiger wordt. b. Pigou heeft het aggregatieprobleem opgelost door nut kardinaal meetbaar te veronderstellen, waardoor interpersonele nutsvergelijking mogelijk wordt. Bovendien nam hij aan dat alle individuen dezelfde nutsfunctie hebben. Opgave 5 Er is sprake van een Paretiaanse efficiëntieverbetering wanneer het mogelijk is om door middel van een andere verdeling van de productiefactoren over de productieprocessen, meer van één product te produceren, zonder van andere producten minder te hoeven produceren. Opgave 6 In de Paretiaanse welvaartstheorie worden interpersonele nutsvergelijkingen niet toetsbaar geacht, en dus niet wetenschappelijk te funderen. Vandaar dat een collectieve welvaartsverbetering pas kan worden geconstateerd als de welvaart van een of meer individuen toeneemt zonder dat de welvaart van alle andere individuen afneemt. Een wijziging in de inkomensverdeling betekent per definitie dat de inkomensverbetering van de een ten koste gaat van het inkomensniveau van een of meer anderen. Of een andere inkomensverdeling de collectieve welvaart verhoogt, verlaagt of niet aantast, vereist dus interpersonele nutsvergelijking, die volgens Paretianen niet toetsbaar zijn. Opgave 7 a. Het neoparetiaanse welvaartscriterium houdt in dat wordt onderzocht of de welvaartsverbetering van de winnaars groot genoeg is om het door anderen geleden welvaartsverlies te compenseren. Extra opgaven Toegepaste micro-economie, hoofdstuk 19 blz. 4/5

5 b. Met de term potentieel wordt benadrukt dat de (neo)paretiaanse welvaartstheorie geen voorschrift tot efficiëntieverbetering geeft. Slechts de mogelijkheid tot efficiëntieverbetering wordt aangegeven. De mogelijke efficiëntieverbetering zal moeten worden afgewogen tegen andere waarden, zoals de inkomensverdeling. Zo kan de aanleg van de Oosterscheldedam een aanzienlijke Paretiaanse welvaartsverbetering zijn. De aanleg van de dam kan echter ook de inkomensverdeling drastisch veranderen ten gunste van bijvoorbeeld de bij de bouw van de dam betrokkenen en ten nadele van bijvoorbeeld de mosselvissers die hun inkomsten drastisch zien verminderen. Op de vraag of de nieuwe inkomensverdeling wenselijker is dan de oude, kan de Paretiaanse welvaartstheorie geen antwoord geven. Opgave 8 Het welvaartscriterium van Pareto is theoretisch te verkiezen boven het criterium van Pigou omdat: Pigou alleen rekening houdt met productie voor de markt; Pigou veronderstelt dat er altijd een direct verband is tussen de toename van de productie (voor de markt) en de toename van de welvaart. De toename van de productie heeft soms ook negatieve gevolgen, zoals lawaaioverlast en de afname van het arbeidsplezier. Deze negatieve effecten worden niet meegenomen in de Pigouviaanse benadering. Aan beide bezwaren wordt tegemoet gekomen in de Paretiaanse welvaartstheorie. Opgave 9 In de Bergsoniaanse welvaartstheorie wordt de collectieve welvaart bekeken door de bril van de bewindvoerders en/of de politici in de verschillende vertegenwoordigende lichamen. Vinden zij dat de collectieve welvaart is toegenomen, dan wordt in de Bergsoniaanse welvaartstheorie verondersteld dat de collectieve welvaart ook werkelijk is toegenomen. Opgave 10 Het essentiële verschil tussen de Bergsoniaanse en Paretiaanse welvaartstheorie is dat Bergson zich voor de beoordeling van de groepswelvaart baseert op enkele leden van de groep, terwijl Pareto zich baseert op alle leden van de groep. Bergson veronderstelt daarbij dat enkele groepsleden een goede indicatie kunnen geven van de totale groepswelvaart (intrapersonele nutswaardering), terwijl Pareto het probleem van de interpersonele nutsvergelijking omzeilt met een voorzichtig geformuleerd welvaartscriterium. Extra opgaven Toegepaste micro-economie, hoofdstuk 19 blz. 5/5

Vergelijkbare documenten

Extra opgaven hoofdstuk 21

Extra opgaven hoofdstuk 21 Opgave 1 Wat is het verschil tussen een optimaal beleid en een Pareto-efficiënt beleid? Opgave 2 In de bij deze opgave horende figuur is de vraagcurve van consument A voor recreatiegoed