Informatiemap Totale Heup Prothese is eigendom van: 2 1. Inleiding 3 2. De Heupprothese (THP) 3 3. De voorbereiding 5 4. Uw opname in het ziekenhuis

Transcriptie

1 Informatiemap Totale Heup Prothese is eigendom van: 2 1. Inleiding 3 2. De Heupprothese (THP) 3 3. De voorbereiding 5 4. Uw opname in het ziekenhuis 9 5. Ontslag uit het ziekenhuis Informatie na de operatie Leefregels na het plaatsen van een totale heupprothese 18 Ruimte voor vragen en aantekeningen 24 Interessante websites 25

2 Informatiemap Totale Heup Prothese is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoonnummer: Fysiotherapeut Naam: Telefoonnummer: Verpleegkundig Specialist/Physician Assistant Orthopedie tussen uur

3 1. Inleiding U bent door de orthopeed op de wachtlijst geplaatst voor een nieuwe heupprothese. Dit informatieboekje is bedoeld om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie. Zo vertellen wij u wat u van ons kunt verwachten en wat wij van u verwachten. Dit boekje is uw eigendom. Wij raden dan ook aan om: Uw persoonlijke gegevens in te vullen op de eerste pagina. Dit boekje bij ieder bezoek aan het ziekenhuis, de huisarts en andere hulpverleners mee te nemen en eventueel te laten lezen. Uw arts/verpleegkundig specialist/physician assistant en andere hulpverleners te vragen om belangrijke informatie in dit boekje op te schrijven. Gebruik te maken van de ruimte in dit boekje om uw vragen en ervaringen te noteren. Let op: u vraagt zelf aan elke hulpverlener om uw vooruitgang of andere opmerkingen te noteren in dit boekje. 2. De Heupprothese (THP) U heeft een versleten heupgewricht. Daarom heeft u baat bij een operatie waarbij uw heupgewricht vervangen wordt door een kunstheup (heupprothese). Dit is geen kleine ingreep en vergt veel wilskracht en inspanning van u, maar ook van uw familie. Het volledige herstel van de operatie duurt ongeveer 9 tot 12 maanden. U kunt zichzelf al eerder redden.

4 Een normaal heupgewricht Bij een normaal heupgewricht zit de ronde kop van het dijbeen in een holle gewrichtskom, die wordt gevormd door de bekkenbeenderen. De kop en de kom zijn bekleed met kraakbeen. Behalve de steun die de kop in de kom vindt, wordt het gewricht nog op zijn plaats gehouden door een kapsel en een mantel van bil- en heupspieren. Slijtage van de gladde kraakbeenlaag in het gewricht is meestal de reden voor een heupoperatie. Doordat de gewrichtsvlakken niet meer soepel langs elkaar kunnen glijden, wordt het bewegen steeds moeilijker en pijnlijker. Bij u functioneert het heupgewricht zo slecht dat het vervangen moet worden door een prothese. Deze prothese bestaat uit twee delen: 1.Een kom van metaal en een glijoppervlak. 2.Een kopje voor in het kommetje en steel. De steel wordt in de schacht van het dijbeen aangebracht met of zonder botcement. Afbeelding: een versleten heupgewricht en een heupprothese

5 3. De voorbereiding Als voorbereiding op uw operatie raden wij u aan om de voorlichtingsfilm te gaan bekijken die via onderstaande link te vinden is: Voorlichtingsmiddag Voordat u wordt geopereerd, krijgt u een aantal afspraken voor preoperatieve onderzoeken en gesprekken. Als belangrijke voorbereiding krijgt u allereerst een intake gesprek met de fysiotherapeut. Vervolgens zullen een aantal noodzakelijke afspraken plaatsvinden op één middag (carrousel). De middag begint met afspraken bij de anesthesist, anesthesieverpleegkundige, apothekersassistente en verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie. Soms is het nodig dat u voor de operatie langs andere medisch specialisten gaat, bijvoorbeeld uw internist of cardioloog. Deze afspraken vallen buiten de carrousel. Preoperatief onderzoek Voor de operatie heeft u een screening bij de anesthesist. Met de anesthesist maakt u afspraken over het eventueel stoppen van (bloedverdunnende) medicatie voorafgaand aan de operatie. Ook bespreekt u welke verdoving u wilt. Vaak is dit een ruggenprik. Ook wordt een kort medisch onderzoek gedaan. Pijnmedicatie Om na de operatie de pijn goed te kunnen bestrijden, start u thuis met pijnmedicatie (Gabapentine). Met deze medicijnen start u drie dagen voor de operatie. De anesthesist schrijft deze medicijnen voor. U krijgt instructies mee voor de inname.

6 PreOp-drank Voor de operatie mag u een periode niet eten en drinken. De uitzondering hierop is het pakje PreOp-drank. Dit geeft u energie voor de operatie. U krijgt de PreOp-drank mee van de anesthesieverpleegkundige. Het uiterste tijdstip waarop u dit drankje kunt drinken, geven we aan u door wanneer u wordt opgeroepen voor de operatie. Verpleegkundig specialist/physician assistant Orthopedie Tijdens de voorlichtingsmiddag maakt u kennis met de verpleegkundig specialist/physician assistant Orthopedie. Samen bespreekt u de voorbereiding voor de operatie en de periode erna. Tijdens dit gesprek verzamelen we gegevens over u en uw situatie. Indien er twijfel is over goede revalidatieomstandigheden in de thuissituatie, kan de thuiszorg gevraagd worden. Deze kan u thuis adviseren om eventuele aanpassingen te doen. Verder bespreken we afhankelijk van uw (thuis)situatie, het nazorgtraject met u. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis lopen wij elke dag bij u visite. Als u vragen heeft, noteer deze dan. De verpleegkundig specialist is een HBO-verpleegkundige, aangevuld met een 2-jarige Nurse Practitioner Master opleiding, in dit geval gespecialiseerd in de orthopedie. De physician assistent verleent eveneens op HBO-masterniveau medische zorg, in dit geval, de orthopedie. Na een hogere beroepsopleiding (HBO) in de gezondheidszorg (bijvoorbeeld voor verpleegkundige of fysiotherapeut) heeft een PA een brede medische masteropleiding gevolgd van ruim 2,5 jaar. Tijdens deze opleiding werkt hij/zij ook al bij de huisarts of specialist.

7 Fysiotherapeut De fysiotherapeut bekijkt uw fysiek functioneren en de klachten die u beperken in uw dagelijkse activiteiten voor de operatie. U ondergaat een aantal fysieke testen. Hiermee kan de fysiotherapeut beoordelen of u voor de operatie nog fysiotherapie moet volgen. Ook baseren we hierop de fysiotherapeutische behandeling na de operatie. Op deze manier geven we de therapie die bij uw persoonlijke situatie past. Apothekersassistent Neem uw huidige medicijnen mee naar het ziekenhuis. Uw medicatie wordt gecontroleerd door de apothekersassistent en toegevoegd aan ons digitale netwerk. 3.2 Aanvullende voorbereiding Als voorbereiding op de operatie vragen we u een aantal formulieren in te vullen. Aan de hand van deze formulieren bepalen we welke aanvullende voorbereidingen getroffen moeten worden om de operatie en opname zo goed mogelijk te doorstaan. U kunt eventueel verwezen worden naar (één of meer van de) onderstaande personen/instanties. De geriater Naar aanleiding van een aantal vragen kan het zijn dat de verpleegkundig specialist/physician assistent u verwijst naar de klinisch geriater ter voorbereiding op de operatie. Klinische geriatrie is het medisch specialisme dat zich richt op ouderen met meerdere aandoeningen tegelijk. De diëtiste Goede voeding is erg belangrijk voor de operatie. De verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie brengt uw voedingsrisico s in kaart tijdens de voorlichtingsmiddag.

8 Thuiszorg Voor de operatie kan een verpleegkundige van de thuiszorg bij u langskomen en bespreken wat u voor de operatie moet regelen en welke aanpassingen in huis eventueel nodig zijn. Verder bespreekt zij met u wat er na uw thuiskomst van uw partner en/of familie verwacht wordt. Als u dit wilt kan de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie de thuiszorg aanvragen. Voor deze afspraak wordt geen vergoeding gerekend. Bij verblijf in een revalidatie-instelling en bij thuiszorg wordt van u een eigen bijdrage gevraagd. De hoogte van dit bedrag is afhankelijk van uw inkomen. De verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie kan u hierover informeren. Bezoektijden Op de afdeling Orthopedie gelden de volgende bezoektijden: dagelijks van tot uur. Op zaterdag en zondag zijn er extra bezoektijden van tot uur. Als uw coach of bijzondere begeleiding aanwezig moet zijn buiten de bezoektijden, dan worden er afspraken gemaakt met de dienstdoende verpleegkundige. U kunt maximaal twee bezoekers tegelijk ontvangen. Dit is om rekening te houden met uw gezondheid en herstel en dat van uw medepatiënten. Waardevolle bezittingen We raden u aan geldbedragen, sieraden en andere kostbaarheden thuis te laten in verband met mogelijke diefstal en verlies. Het ziekenhuis is een openbaar gebouw en kan hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld.

9 4. Uw opname in het ziekenhuis Visie Tijdens uw ziekenhuisopname willen wij u zo goed mogelijk voorbereiden op de thuiskomst. Dit doen we door de thuissituatie zo goed mogelijk na te bootsen. We stimuleren u om zelf activiteiten uit te voeren. Voorbeelden hiervan zijn dat u ontbijt aan tafel en u schenkt zelf uw kopje koffie in. Bij de belemmeringen die u tegenkomt kunt u met uw medepatiënten en met verpleegkundigen zoeken naar een oplossing. Als het lukt verblijft u overdag in de huiskamer op de verpleegafdeling. Uw thuissituatie is de beste omgeving om te herstellen. We beseffen ons dat de overgang van het ziekenhuis naar de thuissituatie na een zware operatie best groot en onzeker is. We doen er daarom alles aan om die overgang zo goed mogelijk te laten verlopen. U merkt dit tijdens de voorbereiding, waar we zoveel mogelijk gegevens verzamelen. Deze informatie gebruiken we tijdens uw opname zoveel mogelijk voor uw herstel en revalidatie. Ook dit informatiemapje speelt hierin een rol. Het doel van dit mapje is om u actief te betrekken bij het hele zorg- en revalidatieproces. Naast relevante informatie hebben we een checklist gevoegd met een aantal voorwaarden om het ontslag uit het ziekenhuis zo goed mogelijk voor te bereiden. Voor uw opname proberen we in te schatten wat u moet kunnen als u thuis komt. Van tevoren gaan we de checklist bij langs en kruisen aan wat geregeld moet worden. Tijdens de opname kunnen uzelf of anderen afvinken welke activiteit behaald is en/of wat er nog geregeld moet worden. Zo is het voor iedereen inzichtelijk hoe uw herstel verloopt.

10 Mocht u vanuit het ziekenhuis niet direct naar huis kunnen, dan bespreken we dat met u. Er is dan een mogelijkheid om tijdelijk naar een revalidatiecentrum te gaan. Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? De doosjes met medicijnen die u thuis gebruikt. Krukken of een rollator (zet uw naam op de rollator voor uw opname). Ondergoed en nachtkleding (liefst met korte of oprolbare mouw) en ochtendjas. Toiletartikelen (handdoek en washandjes hoeft u niet mee te nemen). Gemakkelijke, ruim zittende kleding en schoenen die u overdag draagt. Neem stevige schoenen mee, bij voorkeur geen slippers of schoenen met gladde zolen. Opname op de verpleegafdeling U wordt een dag voor de operatie of op de dag van de operatie opgenomen op afdeling orthopedie B3 (3e etage). Dit is afhankelijk van de tijd van de operatie. Een verpleegkundige vertelt u over de gang van zaken op de afdeling en over de operatie. Uw ontslag naar huis hangt af van een aantal criteria, die u terugvindt in de checklist. Onze ervaring leert dat u gemiddeld 2 tot 3 dagen in het ziekenhuis ligt. De operatie De operatie duurt ongeveer een uur en gebeurt vaak met een ruggenprik. Tijdens en na de operatie krijgt u antibiotica om een infectie te voorkomen. Direct na de operatie wordt een drukverband aangelegd.

11 Naast de Gabapentine waar u mee gestart bent voor de operatie, krijgt u pijnstillers in pilvorm. Ook krijgt u via een infuus een morfinepreparaat aangeboden door middel van een PCApomp (Patiënt Controlled Analgetica). Met dit pompje kunt u aanvullende pijnmedicatie regelen, afhankelijk van uw behoefte. De verwachting is dat u deze pomp weinig nodig heeft. Enige tijd na de operatie helpt de verpleegkundige of fysiotherapeut u op de bedrand of in de stoel. Als u zich goed voelt kunt u zelfs al een klein stukje lopen. Mogelijke complicaties Een algemene complicatie bij een chirurgische ingreep is de kans op een nabloeding. Dit ontstaat hoofdzakelijk tijdens de operatie of binnen de eerste 72 uur na de operatie. Andere complicaties bij deze operatie zijn een (wond)infectie. Tijdens de chirurgische ingreep is er kortdurend een open verbinding geweest tussen uw heupgewricht en de buitenlucht. Ook na de operatie bestaat de kans op het ontstaan van een infectie door bijvoorbeeld slechte wondgenezing of voedingsstatus. Door het bewerken van uw botdelen heeft u tot 6 weken na de operatie een verhoogde kans op het ontwikkelen van trombose. Tijdens de ingreep wordt er binnen het gewrichtskapsel gewerkt waardoor u de eerste 6 weken na de operatie een verhoogde kans hebt op het uit de kom schieten van de heup. Om dit te voorkomen krijgt u de eerste 6 weken leefregels. Doordat er sprake is van een snijdende ingreep bestaat altijd de kans op zenuwschade. Na de operatie vindt op de afdeling controle plaats van gevoel en functie van het geopereerde been.

12 Omdat de prothesesteel handmatig wordt geplaatst is er een kans op het ontstaan van beenlengteverschil. Door standcorrectie ervaren veel heuppatiënten direct na de operatie een beenlengteverschil dat binnen 3 maanden na de operatie langzaam wegtrekt. Rokers hebben een verhoogde kans op complicaties. Dit grotere risico wordt veroorzaakt doordat nicotine en koolstofmonoxide de afweer, stolling, doorbloeding- en het zuurstofaanbod verminderen. Daardoor worden de wondgenezing en botheling belemmerd. Het advies is om te stoppen met roken voor de ingreep. Heeft u vragen over complicaties, stel deze dan aan uw orthopedisch chirurg of de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie.

13 5. Ontslag uit het ziekenhuis Na de operatie De dag na de operatie begeleiden we u bij het wassen en aankleden. U trekt uw gewone kleren aan en bent zoveel mogelijk op. Als u voldoende hersteld bent en zelfstandig kunt functioneren volgt het ontslag. Afhankelijk van uw situatie wordt de nazorg besproken en geregeld. Ter voorkoming van trombose gebruikt u 6 weken na de operatie dagelijks een injectie (Fraxiparine) of een tablet (Xarelto). De keuze hangt af van het gebruik van overige medicatie en herstel van de wond. Het toedienen van de injectie is gemakkelijk zelf aan te leren (plaatsen injectie zie plaatje hieronder). Als dit niet lukt kan de thuiszorg dagelijks bij u thuis komen.

14 Met de onderstaande checklist kunt u alvast kijken of u bijna toe bent aan ontslag. Lichamelijk Wondcontrole Ja Nee Geen koorts Ja Nee Niet misselijk Ja Nee Ontlasting Ja Nee Pijn draaglijk Ja Nee Functioneren Zelfstandig in/uit bed Ja Nee Zelfstandig opstaan/zitten Ja Nee Loopvaardigheid zelfstandig en veilig Ja Nee Lopen met krukken/rollator Ja Nee N.v.t. Goede kennis leefregels Ja Nee Traplopen Ja Nee N.v.t. Zelfstandig wassen/aankleden Ja Nee Sociaal Fysiotherapeut ingelicht over ontslag Ja Nee Thuiszorg geregeld voor: Ja Nee N.v.t. - Wondzorg Ja Nee N.v.t. - Wassen/aankleden Ja Nee N.v.t. - Aan- en uittrekken van de kous Ja Nee N.v.t. - Injecteren van fraxiparine Ja Nee N.v.t. Hulpmiddelen aanwezig - Bed beneden Ja Nee N.v.t. - Grijpstokje Ja Nee N.v.t. - Toiletverhoger Ja Nee N.v.t. Tafeltje dekje Ja Nee

15 6. Informatie na de operatie Medicijnen We verzoeken u ervoor te zorgen dat er voldoende paracetamol in huis is voor gebruik na ontslag (3-4x daags 2 tabletten = 1000 mg). U ontvangt recepten voor medicatie die u na ontslag thuis moet gebruiken. Het gaat hierbij om de volgende medicijnen: Antistollingsmedicatie ter voorkoming van trombose (Fraxiparine of Xarelto). Extra pijnstilling 1-3 maal daags (afhankelijk van de pijnstiller). Deze recepten kunt u bij uw ontslag ophalen bij de poliklinische apotheek van Nij Smellinghe. Uw eigen apotheek krijgt hiervan bericht. Het is belangrijk dat u het innemen van de pijnstillers verdeelt over de dag. Als u niet of nauwelijks pijn heeft, stop dan als eerste de aanvullende pijnstiller en bouw daarna de paracetamol af. Overleg bij twijfel met de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie of met uw huisarts. Herstellen van de operatie Uw geopereerde been kan dik en/of blauw zijn door een bloeduitstorting en/of vochtophoping. Dit is normaal na een gewrichtsoperatie aan de heup. Als u zit, legt u uw been horizontaal. Blijf vooral in beweging. Lopen stimuleert de bloedsomloop en zorgt ervoor dat het vocht uit het been wordt afgevoerd. Uw been is na rust minder dik.

16 De kous die u na de operatie voorgeschreven krijgt kunt u gebruiken tot 6 weken na de operatie. De kous zorgt voor extra steun aan het been. Zo gaat het vocht uit het been eerder terug naar de bloedbaan en wordt uw been minder dik. Wanneer uw been niet dikker meer is dan voor de operatie of als de kous afzakt, mag u het gebruik stoppen. Zwelling van het been kan lange tijd aanhouden! Wondverzorging Voor de eerste dagen krijgt u verbandmateriaal en instructies mee voor het verzorgen van de wond. De wond kan verzorgd worden door uw partner/coach of eventueel door de thuiszorg. Dit wordt tijdens de opname met u besproken. Wanneer waarschuwt u een arts? Het is belangrijk dat u in de volgende gevallen contact opneemt met uw orthopeed of met de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie (zie bereikbaarheid): Als de operatiewond meer gaat lekken. Als het wondgebied roder wordt, meer gaat zwellen en meer pijn doet, ook al bent u minder gaan oefenen en bewegen. Als u niet op het geopereerde beent kunt staan, terwijl dit van tevoren wel het geval was. Als u koorts ontwikkelt hoger dan 38,5º Celsius. De kans op een infectie blijft ook in de toekomst bestaan. Bij een operatie, huidinfectie of een grote ingreep aan het gebit, moet u uw behandelend (tand)arts doorgeven dat u een prothese heeft. Dit geldt voor iedereen met een prothese, maar vooral voor mensen met een verminderde afweer (zoals bij suikerziekte of chemotherapie). In sommige gevallen kan het nodig zijn dat u antibiotica voorgeschreven krijgt.

17 Adviezen voor de thuissituatie De eerste weken na de operatie kunt u, voor het herstel en de stabiliteit van de omringende weefsels, het beste met krukken of met een rollator lopen. De prothese mag in de meeste gevallen volledig belast worden, maar het weefsel om de heup heen is flink beschadigd door de operatie. Het duurt minimaal 6 weken voordat deze weefselschade hersteld is. In overleg met de fysiotherapeut bouwt u het gebruik van deze hulpmiddelen langzaam af. Belangrijk is dat u zo snel mogelijk leert functioneren in de thuissituatie. Om dat verantwoord op te bouwen is professionele begeleiding van een fysiotherapeut sterk aan te raden. U gaat onder andere bezig met het verantwoord opbouwen van uw loopvaardigheid en de loopafstand. Maar ook mag u al vrij snel weer op een hometrainer fietsen om te gaan werken aan uw lichamelijke conditie. Belangrijk is ook om uw beenspieren en de beweeglijkheid van het geopereerde gewricht weer te trainen. Het is goed om regelmatig te bewegen en te lopen en dit af te wisselen met voldoende rust. U kunt zelf een afspraak maken met uw fysiotherapeut. Een machtiging en overdracht krijgt u mee of we sturen deze naar uw huisadres. De overdracht bevat informatie van de ziekenhuisfysiotherapeut voor uw eigen fysiotherapeut. Als u een week na uw ontslag nog niks heeft ontvangen, neem dan contact met ons op. U kunt weer autorijden als u voldoende hersteld bent om veilig een auto te besturen. De meeste verzekeringen staan het besturen van een auto of fiets niet toe in de eerste 6 weken na de operatie. Als u hier vragen over heeft neemt u contact op met uw autoverzekering en/of het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen voor een individueel advies.

18 Zwemmen is in de eerste periode niet toegestaan. Bij de eerste controle krijgt u adviezen op welke manier u deze activiteiten kunt uitbreiden. 7. Leefregels na het plaatsen van een totale heupprothese Gedurende de eerste 6 weken na de operatie is het belangrijk dat u een aantal zaken goed in acht neemt, zodat u voorkomt dat de heupprothese uit de kom schiet: Houd uw benen enigszins gespreid bij het zitten en liggen. Leg uit voorzorg een kussen tussen uw benen als u in bed ligt. Probeer op uw rug te slapen, zodat uw benen in de goede houding blijven liggen. Kom met uw handen niet verder dan de knieën. Trek kousen en schoenen niet op de gewone manier aan. Als u stevige instapschoenen draagt, heeft u alleen een lange schoenlepel nodig om uw schoenen aan te trekken. Bij veterschoenen heeft u bij het strikken van de veters gedurende twee maanden hulp nodig. Buk niet vanuit een stoel. Buk niet vanuit een staande houding met de benen naast elkaar. De fysiotherapeut leert u hoe u iets van de grond kunt rapen met het geopereerde been naar achteren uitgestrekt. Ga niet met de benen over elkaar zitten. Ga niet op een lage stoel of kruk zitten. U kunt en mag los staan. Let alleen wel op dat u niet gaat lopen en tegelijkertijd draaibewegingen maakt. Vermijd overbelasting. Na zes weken krijgt u instructies hoe de leefregels uitgebreid kunnen worden.

19 Adviezen voor het toepassen van de leefregels Zitten: bij voorkeur een hoge stoel met armleuningen. Als u gaat zitten of staan, het geopereerde been iets naar voren plaatsen. Draaien: stap voor stap: niet staand draaien op de voet van het geopereerde been. Het bed: afhankelijk van uw lichaamsbouw is een bedhoogte van cm aan te raden. Mogelijk is uw bed hierop al aangepast. Ga voorzichtig zitten. Steun hierbij met beide handen op het bed. Schuif zover mogelijk naar achteren voordat u uw benen op het bed brengt. Het toilet: de meeste toiletten zijn slechts 42 cm hoog. U kunt het toilet verhogen met een losse toiletverhoger of een vaste verhoogde toiletpot. Als u extra steun nodig heeft kunt u handgrepen (laten) plaatsen. Deze zijn verkrijgbaar bij een doehet-zelf-zaak. Maak, in openbare gelegenheden, gebruik van het invalidentoilet. Deze zijn meestal goed op hoogte. Wassen en afdrogen: maak tijdens het douchen en afdrogen gebruik van een voldoende hoge kunststof stoel met armleuningen. Het risico dat u valt is dan kleiner. Baden is af te raden omdat u uw geopereerde heup meer dan 90 graden moet buigen om uit bad te kunnen komen. Voor de veiligheid kunt u een goede antislipmat in de douche leggen. U kunt een handgreep bij de kranen in de douche laten plaatsen voor steun tijdens het wassen en afdrogen. Houd alle spullen die u nodig hebt tijdens het wassen, drogen en aankleden binnen handbereik.

20 Aankleden: ga voordat u begint met aankleden zitten op een stoel (met armleuningen) die hoog genoeg is of op het verhoogde bed. Het risico dat u valt is hierdoor kleiner. Begin bij het aankleden met het geopereerde been. Begin bij het uitkleden met het niet geopereerde been. Maak gebruik van hulpmiddelen tijdens het aan- en uitkleden. Neem de tijd om u aan of uit te kleden om plotselinge of onvoorzichtige bewegingen te voorkomen. Seksueel actief zijn: vanaf 8 tot 12 weken na de operatie bestaat er medisch geen belemmering meer en kunt u weer seksueel actief zijn. Keukenactiviteiten: plaats de spullen die u vaak gebruikt in een kast waar u rechtopstaand goed bij kunt. Zo voorkomt u onnodig bukken. Boodschappen: als u veel boodschappen nodig hebt, kunt u deze beter door iemand anders laten halen. Als u een paar boodschappen nodig hebt en de winkel is op loopafstand, kunt u zelf boodschappen doen met een schoudertas. Zorg ervoor dat u ook in de winkel niet onnodig bukt.

21 Traplopen: gebruik bij het traplopen de trapleuning. Om de trap op te lopen brengt u eerst het niet-geopereerde been omhoog. De kruk en het geopereerde been volgen. Om de trap af te lopen brengt u eerst het geopereerde been en de kruk omlaag, het goede been volgt.

22 In en uit de auto stappen: de eerste zes weken rijdt u zelf geen auto. Zorg dat de autodeur volledig open kan. Laat de bestuurder de bijrijdersstoel in de achterste stand zetten. Soms kan een plastic zak op de stoel helpen bij het maken van de draaibeweging. Benodigde hulpmiddelen Een helping-hand is te gebruiken als een verlengde arm om kleding aan en uit te doen en om voorwerpen die verder weg liggen of op de grond zijn gevallen op te rapen. Een lange badborstel of een spons aan een steel om de rug, de benen en de voeten te wassen. Afdrogen of wassen van de rug kan met een handdoekje met verlengde lussen. Dit is eenvoudig zelf te maken. Om gemakkelijk te kunnen draaien op de zitting van de stoel, in de auto of op bed, kunt u een plastic zak gebruiken. Met een lange schoenlepel kunt u uw schoenen gemakkelijk aan en uit doen als u schoenen met elastische veters of instappers draagt. Maak bij huishoudelijke activiteiten zoveel mogelijk gebruik van hulpmiddelen met een lange steel. Gebruik een schoudertas voor het verplaatsen van spullen in en om het huis wanneer u nog met twee krukken loopt. Werkhervatting Vraagt u zich af of de behandeling consequenties heeft voor het uitoefenen van uw werk? Overleg dan met uw specialist. De bedrijfsarts kan, met uw toestemming, inlichtingen inwinnen bij uw specialist. Zo wordt duidelijk of u (tijdelijke) beperkingen heeft en zo ja, welke. De bedrijfsarts begeleidt de terugkeer naar uw werk.

23 Daarom is het belangrijk dat uw bedrijfsarts op de hoogte is van uw aandoening of behandeling. Afspraken over uw werk verlopen vaak soepeler als u de bedrijfsarts al voor de ingreep of zo snel mogelijk na de ingreep op de hoogte brengt. U kunt in gesprek met de bedrijfsarts op het arbeidsomstandighedenspreekuur van de Arbodienst van uw bedrijf of organisatie. Bij de Arbodienst kan men u vertellen hoe u dit spreekuur kunt bezoeken. Dit spreekuur kunt u ook bezoeken als u niet verzuimt. Zo komt u te weten of er gevolgen zijn voor uw werk en wat deze zijn. Controleafspraken Afspraken op de polikliniek orthopedie: 2 weken na de operatie bij de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie voor het verwijderen van de hechtingen 3 maanden na de operatie bij de orthopedisch chirurg (dan wordt eerst een foto van uw heup gemaakt). Bereikbaarheid Bij problemen kunt u tijdens het telefonisch spreekuur contact opnemen met de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie. Het telefonisch spreekuur vindt plaats van maandag t/m vrijdag van uur. Als u dringende vragen heeft kunt u de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie bereiken van uur. Als u ons niet kunt bereiken, laat dan uw gegevens achter op de voic . Wij bellen dan zo snel mogelijk terug. In geval van spoed en in het weekend neemt u de eerste 14 dagen contact op de Spoedeisende Hulp van Nij Smellinghe (0512) Het telefoonnummer van de verpleegkundig specialist/physician assistent Orthopedie is: (0512)

24 Ruimte voor vragen en aantekeningen

25 Interessante websites

26 Checklist voor ontslag Lichamelijk Wondcontrole Ja Nee Geen koorts Ja Nee Niet misselijk Ja Nee Ontlasting Ja Nee Pijn draaglijk Ja Nee Functioneren Zelfstandig in/uit bed Ja Nee Zelfstandig opstaan/zitten Ja Nee Loopvaardigheid zelfstandig en veilig Ja Nee Lopen met krukken/rollator Ja Nee N.v.t. Goede kennis leefregels Ja Nee Traplopen Ja Nee N.v.t. Zelfstandig wassen/aankleden Ja Nee Sociaal Fysiotherapeut ingelicht over ontslag Ja Nee Thuiszorg geregeld voor: Ja Nee N.v.t. - Wondzorg Ja Nee N.v.t. - Wassen/aankleden Ja Nee N.v.t. - Aan- en uittrekken van de kous Ja Nee N.v.t. - Injecteren van fraxiparine Ja Nee N.v.t. Hulpmiddelen aanwezig - Bed beneden Ja Nee N.v.t. - Grijpstokje Ja Nee N.v.t. - Toiletverhoger Ja Nee N.v.t. Tafeltje dekje Ja Nee