Indeling lezing. Herstel van leefgebieden voor de gladde slang. Ringslang. Gladde slang. Adder

Transcriptie

1 Indeling lezing Herstel van leefgebieden voor de gladde slang De gladde slang; uiterlijk, verspreiding en habitat Beheer Monitoring Jeroen van Delft Bladel, 13 september /31 Ringslang Slanke bruine tot grijze slang met donkere vlekken en strepen Ronde pupil Gladde schubben Kroontje op kop Oogstreep Staart geleidelijk versmallend Meestal minder dan 70 cm. lang 3/31 4/31 Adder Gladde slang 5/31 6/31 1

2 Verspreiding Verspreiding Vanaf /31 8/31 Verspreiding Noord-Brabant Habitat Droge reliëf- en structuurrijke heide Drogere delen in natte heide/hoogveen Totaal vergraste heide Open plekken en randen van schrale bossen en jonge aanplant Lichtblauw: Donkerblauw: /31 10/31 Kenmerken habitat Open terrein met voldoende zoninstraling Vergraafbare bodem Dichte en gevarieerde vegetatiestructuur Hellingen en steilkantjes met een geaccidenteerde bodem (Verspreid staande bomen en struiken) 11/31 12/31 2

3 13/31 14/31 Bedreigingen De gladde slang in trefwoorden Habitatrichtlijn Bijlage IV Conventie van Bern Bijlage II Rode Lijst 2007 Bedreigd Ff-wet Strikt beschermde soort (tabel 3) Rode Lijst: bedreigd Oorzaken: grootschalige ontginning heide en hoogveen Maximum lengte Maximum gewicht Maximum leeftijd Mondiaal verspreidingsgebied Habitat Voedsel 65 cm, uitschieters tot 90 cm gr. uitschieters tot 100 gr. Gemiddeld 5-9 jaar, maar tot 17 jaar Grote delen Europa tot in West-Azië. Droge zonnige habitats: heiden, rotswanden, stapelmuren. Ook in (randen van) hoogvenen. Met name kleine zoogdieren en hagedissen. versnippering verdwijnen hoge en droge structuren ( wal en schip ) vergrassing maatregelen ter bestrijding van vergrassing; te grootschalig plaggen en overbegrazing Verlies van rijk gestructureerde bosranden Reproductieve leeftijd Voortplantingscyclus Vanaf vierde levensjaar. Vrouwtjes doen om het jaar aan de voortplanting mee 15/31 Aantal jongen 2-13; gemiddeld /31 Aanpak SBP gladde slang Overlegrondes met alle beheerders Ook vrijwilligers betrokken Kennis habitateisen meerdere soorten Kennis gebieden en verspreiding van soorten Erg concrete beheeraanbevelingen Werken op landschapsschaal, maar met maatwerk! Platform gladde slang Communicatie, veldbezoeken, nieuwsbrieven Beheeraanbevelingen Aanleg corridors in bossen Omvorming van bos naar heide Omvorming van landbouwgrond naar schraalgrasland of heide Landsgrens 17/31 18/31 3

4 Grenspark Zoom-Kalmthout Zundert, Oude Buissche Heide & Moeren 19/31 20/31 Kempen, Cartierheide & Stevensbergen Groote Peel 21/31 22/31 Knelpunten Zinvolle maatregelen kleinschalig heidebeheer met weinig ingrepen zeer terughoudende inzet van begrazing ontwikkeling structuurrijke overgangen heide bos tolerantie t.o.v. pijpenstro en bochtige smele gefaseerd openhouden bermen (corridors) en kleine heideterreintjes in het bos (stapstenen) gericht openkappen reliëfrijke terreindelen creëren droge plekken in hoogveenrestanten 23/31 24/31 4

5 Kempen, grootschalig Kempen, grootschalig > 30 hectare bos en opslag verwijderd > 35 km heidebermen door naaldbossen 30 hectare landbouwgrond omgezet in schraal grasland en heide 25/31 26/31 Kempen, grootschalig Kempen, maatwerk Tientallen hout-/plagselhopen ( slangenbulten ) in nat gebied Minder intensief en minder netjes beheer van heide Verlaging van begrazingsdruk Aanpassingen in werkmethoden met groot materieel 27/31 28/31 Soms moet je niets doen Resultaten Kempen, Zundert, Kalmthout Positieve reactie van gladde slang (traag!): - gebruik van nieuwe corridors - gebruik van nieuwe stepping stones - gebruik van slangenbulten (67% na 5 jaar en juvenielen) - toename in waarnemingen op de bekende plekken Platform gladde slang 29/31 30/31 5

6 Resultaten Kempen, Zundert, Kalmthout Variabele reactie: levendbarende hagedis Snelle reactie: veldkrekel, nachtzwaluw, bont dikkopje Jeneverbes vrij gezet Positieve referenties in SBP nachtzwaluw en SBP sprinkhanen en krekels 31/31 32/31 Gladde slang Coronella austriaca Rode Lijst: Bedreigd Gladde slang Coronella austriaca Rode Lijst: Bedreigd 33/ / Samenwerking Bont dikkopje Carterocephalus palaemon Rode Lijst: Kwetsbaar 35/ /31 6

7 Monitoring Monitoring 37/31 38/31 Onthouden Betrek de habitateisen van veel soorten Gebruik tereinkennis en actuele verspreidingsgegevens Breng knelpunten in beeld Werk over eigendomsgrenzen en landsgrenzen heen Doe concrete beheeraanbevelingen Denk en werk op landschapsschaal, maar met maatwerk! Communicatie, veldbezoeken, nieuwsbrieven Het werk aan de gladde slang in Noord-Brabant, en in het bijzonder in de Kempen, wordt mogelijk gemaakt door: Veel enthousiaste en deskundige vrijwilligers en beheerders Provincie Noord-Brabant Bosgroep Zuid Nederland Staatsbosbeheer Natuurmonumenten Landgoed De Moeren BV 39/31 40/31 Zijn er nog vragen? 41/31 7