Achtergronden bij het kiezen van brand- en additionele klassen van elektrische leidingen

Transcriptie

1 Kabels kies je zo Achtergronden bij het kiezen van brand- en additionele klassen van elektrische leidingen Brand- en additionele klassen - Editie 2018 Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR) Bouwbesluit 2012 NEN 1010:2015+C2:2016 NEN 8012:2015 Jan van der Meer

2 KABELS KIES JE ZO Kabels kies je zo Achtergronden bij het kiezen van brand- en additionele klassen van elektrische leidingen

3 KABELS KIES JE ZO Kabels kies je zo Achtergronden bij het kiezen van brand- en additionele klassen van elektrische leidingen volgens: Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR) Bouwbesluit 2012 NEN 1010:2015+C2:2016 NEN 8012:2015 Kabels kies je zo is een uitgave van: Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg VC Bennebroek Auteur: Jan van der Meer Foto omslag: Veiligheidsgroep BBN Brandwachten 1 e druk, mei 2018 ISBN NUR Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de inhoud van deze uitgave heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in deze uitgave gepresenteerde informatie.

4 KABELS KIES JE ZO Woord vooraf De uitgave Kabels kies je zo geeft achtergronden bij het kiezen van de brand- en additionele klassen van elektrische leidingen, volgens de Europese Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR), het Bouwbesluit 2012, het Besluit Bouwwerken en Leefomgeving (BBL), NEN 1010:2015+C2:2016 en NEN 8012: Met ingang van 10 juni 2016 is de geharmoniseerde norm EN 50575:2014 en de aanvulling A1:2016 aangewezen. Dit betekent dat leidingen die onder deze norm vallen en in de handel worden gebracht vanaf 1 juli 2017 moeten voldoen aan de Europese Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR). De norm EN specificeert eisen voor test- en beoordelingsmethoden voor het bepalen van het brandgedrag van elektrische leidingen. Het gaat hier om elektrische leidingen, die bestemd zijn voor gebruik in bouwwerken en waarvoor eisen gelden voor het beperken van het ontstaan en verspreiding van brand en rook. In de Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/364 zijn voor vaste elektrische leidingen die blijvend worden verwerkt in bouwwerken Europese brandklassen gedefinieerd. Wanneer welke (brand)classificatie moet worden toegepast is de verantwoordelijkheid van de Europese lidstaten zelf. In Nederland is voor de keuze van het leidingtype met betrekking tot de brandeigenschappen NEN 8012:2015 opgesteld. Deze norm kan als aanvulling op de wettelijke eisen uit het Bouwbesluit en NEN 1010, voor zover deze hiermee niet in strijd is, worden toegepast. De uitgave Kabels kies je zo bestaat uit vier delen waarin voor de keuze van de branden additionele klassen van elektrische leidingen de achtergronden worden toegelicht. Deel 1, Europese Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR) Deel 2, Woningwet en Bouwbesluit 2012 Deel 3, NEN 1010:2015+C2:2016 Deel 4, NEN 8012:2015 Het is de wens van de auteur dat de uitgave Kabels kies je zo, adviseurs, ontwerpers, installateurs en ieder ander die betrokken is bij de keuze van elektrische leidingen met betrekking tot het brandgedrag, behulpzaam kan zijn. Bennebroek, mei 2018 Jan van der Meer

5 KABELS KIES JE ZO Over de auteur Jan van der Meer is sinds 1968 werkzaam in de installatietechniek. In 1974 heeft hij Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. opgericht. Dit bureau is actief op het gebied van de elektro-, gas-, waterleiding- en verwarmingstechniek. Meer dan 20 jaar is hij werkzaam geweest als leraar elektrotechniek. In die functie werden door hem, als avondschooldocent, opleidingen voor de elektrotechnisch installateur verzorgd. Daarnaast is hij docent normalisatie met als specialismen NEN 1010 en NEN Hij volgt de ontwikkelingen over deze en andere relevante normen op de voet. Normmakers, belangenorganisaties en andere partijen worden door hem voorzien van commentaar over producties op het gebied van NEN 1010, NEN 8012 en de daarmee samenhangende bouwregelgeving. Van der Meer beschikt als expert over actuele normkennis en een uitgebreid netwerk van deskundigen. Ruime expertise heeft hij opgebouwd in het oplossen van complexe installatievraagstukken over de veiligheid van elektrische installaties. Als NEN 1010-specialist ondersteunt hij opdrachtgevers, bij het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van veilige elektrische installaties. Ook onderzoekt en rapporteert hij als deskundige, in geval van een geschil, of elektrische installaties voldoen aan de wettelijke voorschriften en of deze zijn aangelegd overeenkomstig de door partijen gemaakte afspraken.

6 Inhoudsopgave 1 VERORDENING (EU) NR. 305/ INLEIDING DEFINITIES VOLGENS VERORDENING (EU) NR. 305/2011 (CPR) Bouwproduct Fundamentele eisen Kit In de handel brengen Het op de markt aanbieden Marktdeelnemer Fabrikant Importeur Distributeur Gemachtigde IN DE HANDEL BRENGEN Geharmoniseerde voorschriften Aanwijzing EN 50575:2014+A1: Prestatieverklaring (DoP) CE-markering CONTROLE OP NALEVING Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) IDENTIFICATIE VAN MARKTDEELNEMERS Verplichtingen marktdeelnemers Installateur als eindgebruiker Installateur als distributeur TOEPASSINGSGEBIED EN 50575:2014+A1: Definitie sterkstroomleiding volgens EN ONBEWERKTE ELEKTRISCHE LEIDINGEN VOORBEDRADE FLEXIBELE BUISLEIDINGEN STEKERBARE BUIGZAME ELEKTRISCHE LEIDINGEN Europees Technische beoordeling (ETA)

7 Eisen met betrekking tot classificering en CE-markering EUROPESE BRAND- EN ADDITIONELE KLASSEN VOOR BOUWPRODUCTEN Bouwproductgroepen Europese brandklassen van bouwproducten algemeen Europese brandklassen van vloeren Europese brandklassen van buisisolatie Europese brandklassen van elektrische leidingen EUROPESE BRANDKLASSEN VOOR ELEKTRISCHE LEIDINGEN Overzicht Europese brand- en additionele klassen in lidstaten BRANDKLASSEN NEN Brandklasse E ca Brandklasse D ca Brandklasse C ca Brandklasse B2 ca Additionele klassen EUROPESE ROOKKLASSEN Rookklasse s Rookklasse s Rookklasse s EUROPESE KLASSEN VOOR BRANDENDE VALLENDE DRUPPELS/DEELTJES Klasse d0 voor brandende vallende druppels/deeltjes Klasse d1 voor brandende vallende druppels/deeltjes Klasse d2 voor brandende vallende druppels/deeltjes EUROPESE KLASSEN VOOR CORROSIVITEIT EN ZUURGRAAD Klasse voor de corrosiviteit /zuurgraad a Klasse voor de corrosiviteit /zuurgraad a Klasse voor de corrosiviteit /zuurgraad a AANDUIDINGEN VAN ELEKTRISCHE LEIDINGEN Nederlandse varianten Brand- en additionele klasse-aanduiding volgens NEN Voorbeeld klasse-aanduiding D ca-s3, d2, a3 op kabel Verklaring klasse-aanduiding D ca-s3, d2, a SAMENVATTING DEEL 1 - VERORDENING (EU) NR. 305/

8 2 WONINGWET EN BOUWBESLUIT DEFINITIES Bouwwerk Installatie Vluchtroute Beschermde vluchtroute Extra beschermde vluchtroute Veiligheidsvluchtroute Toelichting beschermde vluchtroutes Voorbeeld van brandcompartimentering en vluchtroutes WONINGWET Verplichting van de eigenaar van het bouwwerk Verplichting van de installateur BOUWBESLUIT Gebouw en bouwwerk Gebruiksfuncties Voorbeeld van verschillende gebruiksfuncties binnen een woonzorggebouw GEWIJZIGDE EN TOEGEVOEGDE GEBRUIKSFUNCTIES Bijeenkomstfunctie voor kinderopvang Logiesfuncties Wijziging Tabel 2.66 van het Bouwbesluit Lichte industriefunctie voor het bedrijfsmatig houden van dieren Algemene brand- en rookklasse volgens Tabel Bouwbesluit GEBRUIKSFUNCTIES OMSCHRIJVING EN TOELICHTING Woonfunctie Onderverdeling woonfuncties Bijeenkomstfunctie Onderverdeling bijeenkomstfuncties Celfunctie Gezondheidszorgfunctie Onderverdeling gezondheidszorgfuncties Industriefunctie Onderverdeling industriefuncties

9 Kantoorfunctie Logiesfunctie Onderwijsfunctie Sportfunctie Winkelfunctie Overige gebruiksfunctie Bouwwerk geen gebouw zijnde Onderverdeling bouwwerken geen gebouw zijnde BEPERKING VAN HET ONTWIKKELEN VAN BRAND EN ROOK Brandklasse afhankelijk van gebruiksfunctie Vrijstelling van de vereiste brand- en rookklasse Vrijstelling 5% Vrijstelling 10% Tabel met percentage van brand- en rookklasse vrijgestelde oppervlakten Toelichting vrijgestelde gebruiksfuncties TEST- EN BEOORDELINGSMETHODEN BRANDGEDRAG ONDERZOEKSRAPPORT DGMR Voorstel classificatie DGMR CONVERSIETABELLEN Conversietabel brandklassen BB > voorstel DGMR Conversietabel rookklassen BB > voorstel DGMR CLASSIFICATIE NEN 8012 VERSUS VOORSTEL DGMR Indeling brandklassen NEN 8012 versus brandklassen voorstel DGMR Zwaardere eisen Minder-zelfredzamen CLASSIFICATIE VOLGENS HET BOUWBESLUIT Brandklasse B1 ca Leidingen met brandklasse B1 ca niet leverbaar Gelijkwaardigheidsbepaling Beoordeling gelijkwaardige oplossing Brandklasse B1 ca niet overgenomen Lastenverzwaring Opname in het Bouwbesluit

10 Brandklassen van elektrische leidingen volgens het Bouwbesluit Brandklasse E ca Rookklassen van elektrische leidingen volgens het Bouwbesluit Rookklasse s VERTALING BRAND- EN ROOKKLASSEN KEUZE LEIDINGTYPE VOLGENS HET BOUWBESLUIT Tabel keuze leidingtype volgens Bouwbesluit Tabel toegelaten combinaties brand- en additionele klassen INSTALLATIES VOLGENS HET BOUWBESLUIT Voorbeelden van installaties volgens het Bouwbesluit ONDERVERDELING BOUWWERKEN Constructieonderdelen Aankleding Inventaris (inrichtingselementen) ONDERVERDELING BRANDVEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN Afdeling 2.8 Bouwbesluit Afdeling 2.9 Bouwbesluit Afdeling 2.10 Bouwbesluit ELEKTRISCHE LEIDINGEN AANGEMERKT ALS ONSTRUCTIE-ONDERDEEL Binnenlucht Constructieonderdeel grenzend aan binnenlucht ELEKTRISCHE LEIDINGEN AANGEMERKT ALS INRICHTING Restrisico brandgevaar en ontwikkeling van brand Functionele eis met betrekking tot restrisico brandgevaar Beoordeling restrisico brandgevaar Gelijkwaardige oplossing EUROPESE BRAND- EN ROOKKLASSEN VERSUS BOUWBESLUIT Brandklassen volgens het Bouwbesluit Rookklassen volgens het Bouwbesluit ELEKTRISCHE LEIDINGEN DIE NIET GRENZEN AAN DE BINNENLUCHT Leidingen gescheiden van de binnenlucht STAPPENPLAN VOOR KEUZE LEIDINGTYPE SAMENVATTING DEEL 2 - WET EN REGELGEVING

11 3 TOEPASSING EN RECHTSKRACHT NEN UITGANGSPUNTEN BRANDVEILIGHEID NEN Brandgedrag van elektrische leidingen Voorschriften NEN 1010 uit oogpunt van brandveiligheid Sub-rubriek van NEN BD-omstandigheid volgens bepaling van NEN Tabel mogelijkheden van ontruiming in noodsituaties Bepaling Correctieblad NEN 1010:2015/C2: Bepaling van NEN Lichtdoorlatendheid van de rook YMvK D ca- s3, d2, a3 i.v.m. rookklasse beperkt toepasbaar WIJZIGINGSVOORSTEL CENELEC Relatie tussen mondiale, Europese en Nederlandse normen Wijzigingsvoorstel HD Bepaling Voor Nederland is NEN 8012 opgesteld AANWIJZING NEN Privaatrechtelijke aanwijzing van NEN Publiekrechtelijke aanwijzing van NEN Voorbeelden van installaties volgens het Bouwbesluit AANWIJZING NEN 1010 VOLGENS REGELING BOUWBESLUIT Niet door het Bouwbesluit aangewezen bepalingen VERWIJZING VANUIT NEN 1010 NAAR ANDERE NORMEN Verwijzing naar NEN Bepaling n VERWIJZING VANUIT HET BOUWBESLUIT 2012 NAAR NORMEN Bijlage I van de Regeling Bouwbesluit Verwijzingen vanuit NEN 1010 niet van toepassing WIJZIGEN EN UITBREIDEN VOLGENS HET BOUWBESLUIT Toe te passen editie van NEN 1010 volgens het Bouwbesluit Nieuwbouw Bestaande bouw

12 Verbouw a) Gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het vergroten Uitzondering (stallen e.d.) WIJZIGEN EN UITBREIDEN VOLGENS NEN Zwaardere eisen bepaling 11.2, lid f van NEN Bepaling 11.2, lid 2 van NEN 1010 in strijd met Woningwet Functiewijziging Infoblad Bouwbesluit 2012: verbouw en functiewijziging SAMENVATTING DEEL 3 - NEN

13 4 TOEPASSING EN RECHTSKRACHT NEN 8012: NEN 8012: Toepassingsgebied NEN 8012: Restrisico brandgevaar en ontwikkeling van brand Gevolgschade en afbreukrisico INDELING GEBRUIKSFUNCTIES VOLGENS NEN 8012: Tabel 1 van NEN 8012 Gebruiksfuncties onderverdeeld in risicogroepen Wijziging Tabel 2.66 van het Bouwbesluit Opdeling Bijeenkomstfunctie Lichte industriefunctie voor het bedrijfsmatig houden van dieren Type ruimten binnen gebruiksfuncties Type ruimten volgens het Bouwbesluit RISICOGROEPEN VOLGENS NEN 8012: Indeling risicogroepen Beschermde vluchtroute EUROPESE BRAND- EN ADDITIONELE KLASSEN EU-brandklassen elektrische leidingen Additionele klassen Totaaloverzicht brand- en additionele klassen Toepassingsgebied NEN 8012: BENODIGDE BRAND- EN ADDITIONELE KLASSEN VOLGENS NEN 8012: Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie Voorbeelden van BE2-ruimten KIEZEN VAN BENODIGDE BRAND- EN ADDITIONELE KLASSEN STAPPENPLAN IN COMBINATIE MET STROOMDIAGRAM Bepalen van benodigde classificatie Tabel 2 van NEN 8012 Stappenplan Tabel A.1 van NEN 8012 Keuze van het stroomdiagram VOORBEELD TOEPASSING STAPPENPLAN MET STROOMDIAGRAM Vleugel op de verdieping van een schoolgebouw Bepalen brand- en additionele klassen Type ruimten Extra beschermde vluchtroute

14 Beschermde vluchtroute Overzicht gekozen leidingtype bij onderwijsfunctie Stroomdiagrammen A.1 t/m A.6 volgens NEN RISICOANALYSE Factoren die van invloed zijn op het brandrisico Tabel 3 van NEN Factoren die van invloed zijn op het brandrisico Tabel B.1 van NEN Risicograaf Tabel 4 van NEN Benodigde classificatie van elektrische leidingen BEPALEN VAN HET BRANDRISICO Voorbeeld 1 - Onderwijsgebouw RISICOANALYSE ONDERWIJSGEBOUW Onderwijsgebouw Installatiemethode 1 - draad in buis Toepassing van Tabel 4 - Benodigde classificatie van de elektrische leidingen afhankelijk van het brandrisico Installatiemethode 2 - kabels gebundeld in kabelgoot Toepassing van Tabel 4 - Benodigde classificatie van de elektrische leidingen afhankelijk van het brandrisico Voorbeeld 2 - Woonzorggebouw RISICOANALYSE WOONZORGGEBOUW Woonzorggebouw Installatiemethode 1 - draad in buis Toepassing van Tabel 4 - Benodigde classificatie van draad in buis Installatiemethode 2 - Kabel gebundeld in goot Toepassing van Tabel 4 - Benodigde classificatie van kabels gebundeld in goot SAMENVATTING DEEL 4 - TOEPASSING EN RECHTSKRACHT NEN 8012:

15 14 INHOUDSOPGAVE

16 KABELS KIES JE ZO DEEL 1 - VERORDENING 305/2011 Deel 1 Verordening (EU) nr. 305/2011 (CPR) 15

17 OVER DEZE UITGAVE De uitgave Kabels kies je zo geeft achtergronden bij het kiezen van de brand- en additionele klassen van elektrische leidingen, volgens de Europese Verordening (EU) 305/2011 (CPR), het Bouwbesluit 2012, het Besluit Bouwwerken en Leefomgeving (BBL), NEN 1010:2015+C2:2016 en NEN 8012: De uitgave is bedoeld voor adviseurs, ontwerpers, installateurs en ieder ander die betrokken is bij de keuze van elektrische leidingen met betrekking tot het brandgedrag. Het gaat hier om elektrische leidingen, die bestemd zijn voor gebruik in bouwwerken en waarvoor eisen gelden voor het beperken van het ontstaan en verspreiding van brand en rook. In de Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/364 zijn voor vaste elektrische leidingen die blijvend worden verwerkt in bouwwerken Europese brand- en additionele klassen gedefinieerd. Wanneer welke classificatie moet worden toegepast is de verantwoordelijkheid van de Europese lidstaten zelf. In Nederland zijn voor de keuze van het leidingtype met betrekking tot de brandeigenschappen de eisen uit het Bouwbesluit en NEN 1010 voorgeschreven. Als aanvulling op de wettelijke eisen uit het Bouwbesluit en NEN 1010 kan, voor zover deze hiermee niet in strijd is, NEN 8012 worden toegepast. ISBN NUR 966