Frequently Asked Questions over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels

Transcriptie

1 Frequently Asked Questions over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels Deze Frequently Asked Questions lijst is door Fedet sectie Kabel opgesteld en is een interpretatie van de wetgeving. Ter verduidelijking volgt hieronder een begrippenlijst zoals gehanteerd in de CPR: Fabrikant Distributeur Importeur In de handel brengen Op de markt aanbieden Bouwproduct Uniale markt Een natuurlijke of rechtspersoon die een bouwproduct vervaardigt of laat ontwerpen of vervaardigen, en dat product onder zijn naam of merknaam verhandelt. Een natuurlijke of rechtspersoon in de toeleveringsketen, anders dan de fabrikant of de importeur, die een bouwproduct op de markt aanbiedt. Een distributeur wordt beschouwd als fabrikant [ ] en is onderworpen aan de verplichtingen van de fabrikant [ ] wanneer hij een product onder zijn naam of merknaam in de handel brengt of een al in de handel gebracht bouwproduct zodanig wijzigt dat de conformiteit met de prestatieverklaring in het gedrang kan komen. Een in de Europese Unie gevestigde natuurlijke of rechtspersoon die een bouwproduct uit een derde land op de uniale markt in de handel brengt. Een importeur wordt beschouwd als fabrikant [ ] en is onderworpen aan de verplichtingen van de fabrikant [ ] wanneer hij een product onder zijn naam of merknaam in de handel brengt of een al in de handel gebracht bouwproduct zodanig wijzigt dat de conformiteit met de prestatieverklaring in het gedrang kan komen. Het voor het eerst op de uniale markt aanbieden van een bouwproduct Het in het kader van een handelsactiviteit, al dan niet tegen betaling, verstrekken van een bouwproduct met het oog op distributie of gebruik op de uniale markt. Elke product dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervan, en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken. De markt betreft een land welke is aangesloten bij de Europese Unie FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 1 van 6

2 1. Wat is CPR? De CPR (Construction Products Regulation) is een Europese verordening welke ervoor zorgt dat eenduidige eisen gesteld worden aan de essentiële eigenschappen en prestaties waaraan bouwproducten moeten voldoen. Kabels die zijn geïnstalleerd in permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken (bijvoorbeeld: gebouwen en civieltechnische werken) vallen met betrekking tot hun brandgedrag onder de CPR. Kabels worden hierbij geclassificeerd in verschillende brandklassen. De CPR is van kracht geworden in 2011 en in de afgelopen periode zijn volgens een bepaald programma geharmoniseerde normen van kracht geworden voor allerlei bouwproducten verbonden aan de CPR. Voor de kabels is geharmoniseerde norm EN in gegaan op 10 juni 2016 met een overgangsperiode van 1 jaar. Vanaf 10 juni 2016 mogen kabels door fabrikanten en importeurs in de handel worden gebracht die voldoen aan de geharmoniseerde norm. Vanaf 1 juli 2017, als de overgangsperiode voorbij is, moeten kabels die in de handel worden gebracht door fabrikanten en importeurs en toegepast worden in permanente installaties van bouwwerken voldoen aan de CPR brandclassificatie en geleverd worden met een prestatieverklaring (DoP) met brandclassificatie en CE-markering. 2. Wat is het doel van CPR? De Europese verordening voor Bouwproducten (CPR) heeft als doel eenduidige eisen te kunnen stellen m.b.t. de essentiële eigenschappen en prestaties waaraan bouwproducten moeten voldoen. Fabrikanten geven een verklaring af over technische eigenschappen van producten in een zogenaamde prestatieverklaring ofwel declaration of Performance (DoP). Voor kabels betreft het voor de CPR alleen brandeigenschappen, andere kenmerken van kabels (bijvoorbeeld elektrische en mechanische eigenschappen) blijven conform de huidige nationale en voor zover beschikbaar internationale specificaties. 3. Wie zijn betrokken bij CPR? Kabelfabrikanten en importeurs (zie hieronder) zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van de brandtesten, het opstellen en beschikbaar maken van de prestatieverklaring (DoP) en het opstellen en aanbrengen van de CEmarkering. Een importeur kan volgens CPR ook worden aangemerkt als fabrikant als die het product binnen de EU in de handel brengt. Dat geldt bijvoorbeeld als het product afkomstig is uit een niet-eu-land (derde land). Of als de importeur het product onder een eigen handelsnaam op de Uniale markt in de handel brengt (ook al is het geproduceerd in EU). Distributeurs zorgen ervoor dat alle op de markt aangeboden kabelproducten die vallen onder CPR zijn voorzien van correcte CE-markering en dat het vergezeld gaat van de volgens de CPR vereiste documenten. Installateurs/adviseurs zijn verantwoordelijk voor de juiste keuze van de brandklasse en installatie van de juiste kabel; conform de NEN Notified bodies (aangemelde instanties) zijn verantwoordelijk voor type beproevingen (witnessing), certificaten en periodieke controle Eigenaar/gebruiker van het gebouw is verantwoordelijk voor het bepalen van het brandrisico conform het Bouwbesluit en NEN FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 2 van 6

3 Overheid (bijvoorbeeld de inspecties van IL&T en NVWA) houdt toezicht dat er na 1 juli 2017 geen kabels in de handel worden gebracht door fabrikanten en importeurs zonder dat voldaan is aan de brandclassificatie eisen van de CPR en bijbehorende CE-markering en prestatieverklaring (DoP). 4. Wat is NEN 8012? In de CPR worden kabels geclassificeerd in verschillende brandklassen. Om de juiste brandclassificatie voor toepassing van kabels in bouwwerken te bepalen is in Nederland de NEN 8012 gepubliceerd. In de NEN 8012, die sinds 2015 bestaat zijn de nieuwe Europese CPR eisen verwerkt. Het gaat om de keuze van de juiste brandklasse met als doel het beperken van schade als gevolg van brand door kabels. De NEN 8012 heeft betrekking op de reactie van kabels bij brand (Brandgedrag ofwel Reaction to fire ). De NEN 8012 bepaalt de risico s in bepaalde situaties en koppelt deze aan wegingsfactoren om te komen tot een totaalbeeld voor een kabelkeuze en koppelt hiermee de gebruiksfuncties uit het bouwbesluit en brandrisico s aan de volgende vier brandclassificaties. 5. Zijn CPR en NEN 8012 een wet of een Norm? CPR is een Europese verordening voor Bouwproducten. Deze CPR bevat regels die direct gelden in alle lidstaten van de Europese Unie. Dit wordt rechtstreekse werking genoemd. De CPR heeft daarmee een vergelijkbare status als nationale wetten in de lidstaten, maar in geval van strijdigheid gaat de CPR boven de nationale wet. De fabrikant of importeur is verplicht om de producten die onder CPR vallen te voorzien van een prestatieverklaring (DoP) met de brandclassificatie en een CE-markering. Het brandgedrag van deze producten mag niet op een andere manier geclassificeerd worden. De NEN 8012 is een norm. Net als alle normen in het Bouwbesluit, geldt dat deze van kracht wordt zodra deze is aangewezen door het Bouwbesluit (via regeling Bouwbesluit). De aanwijzing van NEN 8012 via het Bouwbesluit is in bewerking. In de NEN 1010: C1: 2016 wordt voor de toepassing van brandclassificaties al verwezen naar de NEN De toepassing van de norm NEN 8012 kan en wordt ook in bestekken opgenomen en geldt dan als onderdeel van de privaatrechtelijke overeenkomst tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. 6. Wat is een Declaration of Performance (DoP)? Een DoP is een verklaring over technische eigenschappen van producten die fabrikanten moeten afgeven in het kader van CPR. Installateurs, adviseurs, engineers, architecten en eindgebruikers moeten op basis van de verstrekte informatie voor elke situatie en omgeving de vereiste en meest geschikte kabel kunnen kiezen. FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 3 van 6

4 7. Is aan de hand van het kabeltype ook het DoP te achterhalen via de website (in geval van het zoekraken van het label)? Elke kabel heeft een eigen DoP referentie. Elke geleverde kabellengte dient herleidbaar te zijn naar de juiste DoP. Elke fabrikant faciliteert deze herleidbaarheid op haar eigen wijze. 8. Per wanneer moeten kabels CE-markering voor CPR hebben? Fabrikanten en importeurs zijn vanaf 1 juli 2017 verplicht om kabels in de handel te brengen die voldoen aan de verordening met een Declaration of Performance (DoP) en CE-markering. 9. Wordt de CE-markering op de kabel geprint? Nee, de CE-markering is wel zichtbaar op het label van de verpakking. Alleen een CE-markering op de kabel is niet toegestaan, aangezien alleen opdruk te weinig specifieke aanvullende informatie biedt. 10. Hoe om te gaan met het gebruik van niet-cpr-geclassificeerde kabels uit voorraad? Na 1 juli 2017 mogen fabrikanten en importeurs niet-cpr-geclassificeerde kabels voor toepassing in permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken (bijvoorbeeld: gebouwen en civieltechnische werken), niet meer in de handel brengen. Niet-CPR-geclassificeerde kabels die vóór 1 juli in de handel zijn gebracht, mogen toegepast worden in bestaande installaties, omdat daar de toen geldende regels van toepassing zijn. In de overgangsperiode spelen verschillende aspecten een rol in de kabelkeuze, deze worden omschreven in het antwoord bij Vraag Welke kabels vallen onder CPR? CPR is toepassing op kabels voor algemeen gebruik die zijn geïnstalleerd in permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken (gebouwen en civieltechnische werken) waarvoor prestatie-eisen op brandgedrag gelden. In eerste instantie moeten in gebouwen en civieltechnische werken de kabels bestemd voor elektriciteit en communicatie worden geclassificeerd op basis van brandgedrag ( Reaction to Fire ). In de toekomst zullen de kabels waarbij continuïteit van energie en/of signalering voor veiligheidsinstallaties noodzakelijk is ook in CPR worden opgenomen ( Resistance to fire ). Dit is belangrijk bijvoorbeeld voor de continuïteit bij brand van levering van elektriciteit, communicatie, branddetectie en alarmsystemen in gebouwen of civieltechnische werken. 12. Welke producteigenschappen van kabels vallen onder CPR? Kabels vallen onder de CPR ten aanzien van de volgende eigenschappen: Brandgedrag ( Reaction to fire ) volgens EN Vrijkomen van gevaarlijke stoffen ( Release of dangerous substances ) volgens EN Voor Functiebehoud tijdens brand ( Resistance to fire ) is er nog geen geharmoniseerde productnorm beschikbaar FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 4 van 6

5 13. Welke brandklassen gelden voor het brandgedrag ( Reaction to fire )? Voor het beschrijven van het brandgedrag van kabels worden kabels voor wat betreft Reaction to fire ingedeeld in een Euroclassificatie die bestaat uit zeven brandklassen en bijbehorende potentiele bijdrage aan de brandverspreiding: Aca B1ca B2ca Cca Dca Eca Fca Geen Nauwelijks Heel beperkt Beperkt Gemiddeld Hoog Niet bepaald In de NEN 8012 wordt het aantal brandklassen beperkt tot vier klassen (hierboven gearceerd). Warmteafgifte en brandvoortplanting zijn de belangrijkste criteria. Bovendien zijn rookontwikkeling, vallende brandende delen en zuurgraad van rookgassen additioneel geclassificeerd. 14. Wat als er voor een bepaalde niet-permanente installatie alleen CPR-gecertificeerde kabels verkrijgbaar zijn? Alle producten die bedoeld zijn voor vaste installaties in bouwwerken moeten onder CPR worden geclassificeerd. In de praktijk betekent dit dat, gegeven de brede beschikbaarheid van CPR-geclassificeerde kabels, dat deze ook gebruikt zullen worden voor niet vaste installaties (bijvoorbeeld verplaatsbare toepassingen). Een voorbeeld hiervan is de H07RN-F. 15. Hoe is het geregeld bij de uitbreiding van een bestaand gebouw? Tot 1 juli 2017 zal bij het uitbreiden van een bestaande installatie het gebruik van niet-cpr-geclassificeerde typen zijn toegelaten. Na 1 juli 2017 mogen kabels die al in de handel zijn gebracht nog worden gebruikt. Na 1 juli 2017 mogen er voor vaste elektrotechnische installaties van bouwwerken alleen CPR-geclassificeerde kabels door fabrikanten en importeurs in de handel gebracht worden 16. We zijn nu in de uitvoeringsfase van het bouwwerk. Welke kabel moet ik toepassen? De overgangsperiode is van kracht sinds 10 juni 2016 en vanaf 1 juli 2017 is de toepassing van CPR verplicht. Welke kabel kan toegepast worden? 1. Bouwvergunning is verstrekt vóór overgangsperiode (voor 10 juni 2016) a) Uitvoering vindt plaats in overgangsperiode tussen 10 juni 2016 en 1 juli 2017: CPR-geclassificeerde kabels en niet-cpr-geclassificeerde kabels mogen worden toegepast. b) Uitvoering vindt plaats na 1 juli 2017 CPR-geclassificeerde kabels en (voor zover beschikbare) niet-cpr-geclassificeerde kabels mogen worden toegepast, tenzij CPR-geclassificeerde kabels privaatrechtelijk (contractenrecht) verplicht zijn. Fabrikanten en importeurs mogen na 1 juli 2017 alleen nog CPR-geclassificeerde kabels in de handel brengen. Niet-CPR-geclassificeerde kabels mogen hoogstens nog op de markt worden aangeboden. FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 5 van 6

6 2. Bouwvergunning is verstrekt tussen 10 juni 2016 en 1 juli 2017 a) Uitvoering vindt plaats in overgangsperiode tussen 10 juni 2016 en 1 juli 2017: CPR-geclassificeerde kabels en niet-cpr-geclassificeerde kabels mogen worden toegepast. b) Uitvoering vindt plaats na 1 juli 2017 Na 1 juli 2017 is de CPR overgangsperiode ten einde. De op het moment van afgifte van de Bouwvergunning geldende NEN 1010 is van kracht. De huidige NEN 1010: C1:2016 verwijst voor het brandgedrag naar de NEN Dit betekent dat de installateur voor elke installatie onder NEN 1010: C1: 2016 de verplichting heeft kabels te gebruiken die voldoen aan de NEN 8012, waardoor CPR-geclassificeerde kabels verplicht zijn. Fabrikanten en importeurs mogen na 1 juli 2017 alleen nog CPR-geclassificeerde kabels in de handel brengen. 3. Bouwvergunning is verstrekt na 1 juli 2017 In deze situatie geldt hetzelfde als onder 2b verwoordt. De op het moment van afgifte van de Bouwvergunning geldende NEN 1010 is van kracht. De huidige NEN 1010: C1:2016 verwijst voor het brandgedrag naar de NEN Dit betekent dat de installateur voor elke installatie onder NEN 1010: C1: 2016 de verplichting heeft kabels te gebruiken die voldoen aan de NEN 8012, waardoor CPR-geclassificeerde kabels verplicht zijn. 17. Moeten de draden in een buis worden voorzien van CE-markering met brandclassificatie? Ja, als de draden in een buis worden toegepast in de permanente installatie in een bouwwerk en er eisen worden gesteld aan het brandgedrag, vallen deze onder CPR. Het feit dat de buis wel of niet is voorbedraad, maakt geen verschil in de verplichting om het draad te voorzien van CE-markering met brandclassificatie (op het product label). 18. In hoeverre moeten stekerbare systemen aan CPR voldoen? Stekerbare systemen zelf vallen niet onder CPR. Stekerbare systemen zijn een combinatie van twee producten (kabel en steker) bedoeld om de snelheid van installeren in bouwwerken te ondersteunen. Stekerbare systemen kunnen, net als normale kabels worden geïnstalleerd in bouwwerken. Als een stekerbaar systeem wordt toegepast in permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken (bijvoorbeeld: gebouwen en civieltechnische werken), moet de kabel wel voldoen aan de CPR en kan voor de bepaling van de brandclassificatie, gebruikt gemaakt worden van de NEN Hoe zit het met kabels voor machines of wanneer machines een groot deel van het gebouw innemen? Machinekabels vallen niet onder CPR, in principe ook wanneer machines een groot deel van het gebouw innemen. De kabels voor de gebouw-gebonden (permanente) installaties zoals bijv. verwarmingsinstallaties, ventilatie installaties, koelinstallaties en vaste verlichting vallen wel onder het toepassingsgebied van CPR en hiervoor is de NEN 8012 beschikbaar voor het vaststellen van de classificatie. 20. Welke overkoepelende branche informeert de markt? Fedet heeft in samenwerking met kabelfabrikanten de Fedet sectie Kabel opgezet, van waaruit gezamenlijke branche-brede communicatie plaats vindt. Vraag niet beantwoord? Stel hem alsnog online of door een mail te sturen aan de Fedet sectie Kabel via info@fedet.nl. FAQ van Fedet sectie Kabel over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels versie 3 maart 2017 Pagina 6 van 6