Inhoud JAARVERSLAG

Transcriptie

1 Jaarverslag 2015

2 Het Oranje Fonds is in 2002 ontstaan toen het als cadeau werd aangeboden aan Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima bij hun huwelijk. Zij zijn ons beschermpaar en zijn zeer betrokken bij ons werk en bij de projecten die we steunen. In het oprichtingsjaar is het Oranje Fonds gefuseerd met het Juliana Welzijn Fonds, dat al sinds 1948 sociale initiatieven steunde. Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima tijdens NLdoet Statutaire doelstelling Stichting Oranje Fonds heeft ten doel het verlenen van steun voor initiatieven binnen het Koninkrijk der Nederlanden op het gebied van maatschappelijk welzijn, in het bijzonder waar het gaat om projecten die sociale cohesie bevorderen, waarbij mede wordt gelet op de pluriformiteit van de samenleving. Dankzij de Nationale Postcode Loterij en De Lotto kunnen wij structureel investeren in de sociale kant van Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk en zo aan onze doelstelling voldoen. De Nationale Postcode Loterij en De Lotto kunnen functioneren dankzij alle Nederlanders die meespelen. We bedanken al die Nederlanders én de loterijen heel hartelijk voor hun bijdrage aan ons werk! JAARVERSLAG

3 Inhoud Voorwoord 4 Het Oranje Fonds in het kort 5 Resultaten Bestedingen 7 Koninklijke werkbezoeken 9 Bestuursverslag 14 Personeel en organisatie 16 Communicatie en fondsenwerving 18 Onze programma s en bestedingen 21 Programma s en campagnes 22 Caribisch deel van het Koninkrijk 30 Financieel beleid 32 Jaarrekening 35 JAARVERSLAG

4 Voorwoord Het Oranje Fonds brengt ons bij elkaar. Het is mooi om te zien dat onze slogan ook in 2015 weer écht tot leven kwam. Dit gebeurde tijdens de vele sociale activiteiten en initiatieven die we in het hele Koninkrijk ondersteunden en waaraan iedereen kan meedoen. We steunen deze initiatieven met financiële bijdragen, inhoudelijke ondersteuning en met onze kennis en ervaring. Voor veel initiatiefnemers en vrijwilligers kan deze kennis van onschatbare waarde zijn. We willen die kennis graag koesteren, bewaren, en nog meer ten goede laten komen aan de activiteiten die we ondersteunen. Deze kennis draagt ook bij aan ons eigen dagelijks werk: het versterken van sociale initiatieven, het verbeteren van methodieken, onze fondsenwerving en om adequaat in te spelen op de snel veranderende wereld. In 2015 hebben alle medewerkers van het Oranje Fonds meegepraat hoe we deze ervaring en expertise beter kunnen vastleggen en delen met anderen. Ook in het bestuur gaven we er veel aandacht aan. We gaan de komende jaren ons kennismanagement verder professionaliseren en beter structureren. Na de succesvolle pilot in 2014 hielden we dit jaar voor het eerst de landelijke Oranje Fonds Collecte. De opbrengst wordt voor een belangrijk deel rechtsreeks geïnvesteerd in initiatieven in de provincies waar het is opgehaald. Het aantal Vrienden van het Oranje Fonds groeide in 2015 verder door en dit gold ook voor het aantal Fondsen op Naam. Deze financiële bijdragen zijn belangrijk voor het Oranje Fonds. Wij zijn al onze donateurs, particulier en zakelijk, dankbaar voor hun bijdragen. Dankzij hen worden nieuwe sociale initiatieven werkelijkheid. Ons beschermpaar Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima liet in 2015 weer hun warme betrokkenheid bij het Oranje Fonds en alle sociale initiatieven zien. Meer over deze bijzondere momenten, zowel in Nederland als in het Caribisch deel van het Koninkrijk, leest en ziet u in het hoofdstuk over de Koninklijke werkbezoeken. Wij, en alle sociaal initiatiefnemers die zo in het zonnetje zijn gezet, zijn hen hiervoor bijzonder erkentelijk. Persoonlijk kijk ik met veel voldoening terug op negen jaar bestuurslidmaatschap, het statutaire maximum, waarvan de afgelopen jaren als voorzitter. In deze periode zagen we als bestuur het Oranje Fonds en de kwaliteit van de medewerkers verder doorgroeien. Ze ondersteunen ontelbare vrijwilligers die bijzondere, hartverwarmende, sociale, vernieuwende en beproefde, grotere en kleinere, verbindende initiatieven ontplooien. Zolang er zoveel geweldige mensen zijn die vrijwillig een positieve bijdrage leveren aan de samenleving, kun je over de toekomst alleen maar optimistisch zijn! Namens het bestuur, Joop Wijn, voorzitter JAARVERSLAG

5 Het Oranje Fonds in het kort Het Oranje Fonds is het grootste nationale fonds op sociaal gebied. Mensen die zich met goed uitgewerkte initiatieven willen inzetten voor hun eigen leefomgeving, kunnen bij ons terecht. Hier ligt ook het fundament van ons beleid. We willen mensen verbinden op lokaal niveau en dat doen we al sinds onze oprichting in Meer dan ooit is het in deze snel veranderende tijden nodig om mensen te ondersteunen. Dit doet het Oranje Fonds altijd samen met anderen: burgers, bedrijven en organisaties zijn er steeds meer van doordrongen dat zij zelf een actieve rol hebben bij het tot stand komen en uitvoeren van de initiatieven. Knooppunt Het Oranje Fonds is een knooppunt voor kennis, mensen, bedrijven en geld. Bij ons komen deze elementen allemaal samen. Uiteraard kunnen sociale initiatieven een financiële bijdrage ontvangen, maar we doen veel meer. De initiatiefnemers krijgen coaching en training en hebben voordeel van ons grote netwerk. We helpen ze verder met campagnes en het werven van vrijwilligers. We leren van onze ervaringen in de praktijk en gebruiken die kennis actief bij het opzetten van nieuwe programma s en campagnes. We meten daarom de resultaten en krijgen daarmee een goed beeld van succes- en faalfactoren van de verschillende initiatieven. Dit kennisaspect wordt zeer gewaardeerd door initiatiefnemers en onze stakeholders en krijgt de komende jaren nog meer aandacht. Zo stellen we indicatoren op die laten zien wat onze inzet nu precies oplevert voor de samenleving. Hybride Fonds Onze inkomsten komen deels uit het rendement op ons eigen vermogen. Hiermee financieren we onze organisatiekosten. Een ander deel komt van externe bronnen zoals de Nationale Postcode Loterij, De Lotto, Fondsen op Naam, vaste donateurs en sinds 2014 ook uit de opbrengst van de collecte. Al deze inkomsten gebruiken we volledig voor onze inzet in het Koninkrijk. Betrokken beschermpaar Als beschermpaar zijn Koning Willem- Alexander en Koningin Máxima erg betrokken bij het Oranje Fonds. Ze brengen ieder jaar een groot aantal werkbezoeken aan sociale initiatieven. Ze helpen regelmatig zelf een handje mee, zoals bij NLdoet, en reiken de Appeltjes van Oranje uit. Nieuwe speerpunten De samenleving verandert en het Oranje Fonds verandert mee. In ons nieuwe meerjarenbeleidsplan benoemen we op welke thema s onze focus de komende vier jaar ligt. Allereerst is dit de informele zorg. Door het recente overheidsbeleid worden mensen meer aangewezen op zelfredzaamheid en wordt informele zorg steeds belangrijker. Voor ons is dit niet nieuw omdat wij al jaren mensen ondersteunen die zélf verantwoordelijkheid dragen voor hun medemens. Wij onderzoeken op welke manier we deze groep de komende jaren goed kunnen ondersteunen. We richten ons ook meer op processen die de sociale samenhang belemmeren. Verschillende kwetsbare groepen worden geconfronteerd met vooroordelen. Wij streven naar succesvolle ontmoetingen en willen vooroordelen juist wegnemen. Andere thema s zijn armoedebestrijding en meer aandacht voor kwetsbaren. Daarnaast is het vastleggen en delen van kennis een belangrijk beleidspunt in de komende jaren. Ons werk neemt bovendien op allerlei terreinen toe en daarom breiden we ook onze werkorganisatie uit. Visie Het Oranje Fonds staat voor een samenleving die recht doet aan ieders verscheidenheid waaraan iedereen naar wens en vermogen deel kan nemen en die onderlinge verbondenheid tussen mensen waardeert. Missie Het Oranje Fonds bevordert sociale verbinding in de samenleving. Door onze steun ontmoeten mensen elkaar, zorgen zij voor elkaar en krijgen meer mensen de kans om deel te nemen en bij te dragen aan de maatschappij. Het Oranje Fonds is er voor iedereen die iets bij wil dragen aan de sociale verbinding in de samenleving. Het Oranje Fonds creëert, onderhoudt en vergroot sociale verbinding door initiatieven te financieren, te belichten, te versterken en te vernieuwen en hiervoor actief middelen te werven. JAARVERSLAG

6 Resultaten In 2015 bereidden we een nieuw meerjarenbeleidsplan voor, dat loopt van , en sloten we de huidige, vierjarige beleidsperiode af. Hieronder geven we aan welke resultaten we hebben bereikt ten opzichte van de doelen die we ons zelf gesteld hadden. Doel Resultaat Score Verbeterpunten JAARVERSLAG Per jaar ondersteunen we projecten met 35 miljoen. We bereiken jaarlijks 2 miljoen mensen. Jaarlijks doen aan deze projecten vrijwilligers mee. Het Oranje Fonds heeft een naamsbekendheid van 90%; 60% van de respondenten weet redelijk goed aan te geven wat het doel en het werk van het Oranje Fonds inhouden. Gemiddeld hebben we per jaar ruim initiatieven ondersteund voor een gemiddeld bedrag van 27,6 miljoen. Gemiddeld hebben er jaarlijks 1,5 miljoen mensen deelgenomen aan een door ons gesteunde activiteit. Ons bereik in aantallen mensen via diverse media ligt aanzienlijk hoger maar is niet vastgesteld.* (77 % van het beoogde aantal initiatieven, 78 % van het bedrag) 75% als we bereik definiëren als deelname aan een gesteund sociaal initiatief. Het media-bereik ligt boven de 2 miljoen. Gemiddeld hebben er jaarlijks vrijwilligers meegedaan.* 70% van het beoogde aantal vrijwilligers In 2015 heeft het Oranje Fonds een Naamsbekendheid van 85%. 53% weet aan te geven dat het Oranje Fonds betrokkenheid in de samenleving bevordert. In 2011 hebben we het totaal beschikbare budget optimistisch begroot. Het beschikbare budget is in alle jaren vrijwel geheel of geheel besteed. Een beter monitoring systeem opzetten om bereik en deelname in kaart te brengen. Deelname is in lijn met het aantal toekenningen en het beschikbare budget. Vooral op doelen nog duidelijker communiceren waar we voor staan, en ook wat we niet ondersteunen. Groei van naar Vrienden Vrienden. van het Oranje Fonds. 10 nieuwe Fondsen op Naam. 12 nieuwe Fondsen op Naam. Meer proactief zijn in het benaderen van mogelijke Fondsen op Naam. (Virtuele) kennis- en expertise platformfunctie is uitgewerkt, getest en geëvalueerd, samen met relevante stakeholders. Ten minste 1,5 miljoen per jaar eigen fondsenwerving. Toename van de samenwerking met bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Structurele inbedding van evaluatie in alle campagnes, projecten en programma s. 100% van de beleggingsportefeuille is duurzaam belegd. Dit doel is nog niet gerealiseerd. We hebben een heldere visie op onze kennis en expertise functie ontwikkeld. De pilot en implementatiefase start vanaf Totaal : 14,2 miljoen 2012: 2,75 miljoen 2013: 3,65 miljoen 2014: 2,78 miljoen 2015: 4,87 miljoen Vooral in onze campagnes en programma s is de samenwerking toegenomen en geïntensiveerd, tot duurzame partnerschappen. Alle campagnes, projecten en programma s worden geëvalueerd en de resultaten ervan weergeven in onderzoeksverslagen. De gehele beleggingsportefeuille van het Oranje Fonds is vanaf 2013 voor 100% duurzaam belegd. Onze rol ligt mede volgens onze achterban vooral in het daadwerkelijk bij elkaar brengen van mensen en hun kennis en ervaring, meer dan alleen virtueel. Hierop zetten wij vanaf 2016 nog meer in. Fondsenwerving is voor onze continuïteit essentieel. We zullen hier komende jaren onze fondsenwerving intensiveren. Voorafgaand aan de samenwerking heldere verwachtingen over en weer uit te spreken. De projectevaluaties vertalen naar praktische tips en die aan derden ter beschikking stellen. Ons doel is bereikt; duurzaamheid van onze beleggingsportefeuille blijft voortdurend onze aandacht houden. Concluderend hebben we voor een groot deel onze ambitieuze doelstellingen gerealiseerd, en leren we van de dingen die minder goed zijn gegaan. Voor de komende beleidsperiode is het beter in kaart brengen van onze doelen een helder aandachtspunt. * Deze cijfers zijn gebaseerd op onderbouwde schattingen.

7 Bestedingen We besteedden via algemene aanvragen, speciale programma s en campagnes in totaal 28,1 miljoen aan het versterken van sociale cohesie en het vergroten van participatie. Ons budget gaven we grotendeels uit aan concrete zaken, zoals accommodaties, de werving van nieuwe vrijwilligers en coaching en training van projectleiders en coördinatoren. We ontvingen algemene aanvragen. Hiervan kregen een financiële bijdrage. Voor NLdoet steunden we organisaties en voor Burendag aanvragen. Bovendien volgden ongeveer 130 initiatieven een intensief traject van begeleiding, kennisuitwisseling en ontwikkeling in één van onze zeven inhoudelijke programma s. Toekenningen* 2015 in aantal en bedragen Groningen 65 / ,= ** Friesland 50 / ,= Aruba ,= Bonaire ,= Curaçao ,= Noord-Holland 201 / ,= Drenthe 41 / ,= Saba ,= Sint Eustatius ,= Sint Maarten ,= Flevoland 21 / ,= Totaal Nederland Aantal ,= Totaal Caribisch deel van het Koninkrijk Aantal ,= Zuid-Holland 228 / ,= Utrecht 125 / ,= Gelderland 166 / ,= Overijssel 97 / ,= Totaal aantal positieve besluiten Aantal ,= Noord-Brabant 165 / ,= Zeeland 15 / ,= Limburg 80 / ,= * Algemene toekenningen, dit is exclusief de toekenningen binnen de campagnes Burendag (2.753 toekenningen) en NLdoet (5.079 toekenningen). ** Inclusief ,= aan bestedingen vanuit partnerfondsen binnen de Samenwerkende Fondsen voor het Caribisch deel van het Koninkrijk JAARVERSLAG

8 Toekenningen* 2015 per werksoort 350 Aantallen ,= Bedragen ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= 0 *Algemene toekenningen, dit is exclusief de toekenningen binnen de campagnes Burendag (2.753 toekenningen) en NLdoet (5.079 toekenningen). JAARVERSLAG Accommodaties ,= Dorps- en buurthuizen zijn belangrijke plekken waar mensen samenkomen en verschillende soorten groepen elkaar kunnen ontmoeten. Groen, kunst en sport als middel ,= Bij deze activiteiten zetten we groen, kunst of sport in als middel om mensen bij elkaar te brengen of kwetsbare groepen uit hun isolement te halen. Vrijwillige hulpdiensten ,= Vrijwilligers helpen mensen die door ziekte, ouderdom of handicap niet alles meer zelf kunnen of weinig sociale contacten hebben. Sociale inclusie ,= Deze initiatieven zorgen er op wat voor manier dan ook voor dat mensen volwaardig deel kunnen uitmaken van de maatschappij. Hieronder vallen initiatieven rondom emancipatie, (re-)integratie en participatie. Het gaat ook om repaircafés, ruilwinkels of andere initiatieven die mensen begeleiden in de eerste stappen naar een baan. Informele zorg ,= Informele zorg is (sociale) zorg voor kwetsbare mensen, verleend door lotgenoten, naasten (mantelzorg) en/of vrijwilligers. Wij richten ons op het voorkomen van sociaal isolement, het opvangen en trainen van mantelzorgers en/of het bevorderen van maatschappelijke participatie. Maatjesprojecten ,= Bij maatjesprojecten koppelen we mensen uit kwetsbare groepen (bijvoorbeeld chronisch zieken, ex-gedetineerden, jongeren met een achterstand en tienermoeders) één-op-één aan een vrijwilliger die hun een steun in de rug geeft. Opvoedingsondersteuning ,= Binnen deze initiatieven helpen vrijwilligers of professionals gezinnen bij lichte of ingewikkelde opvoedingsvragen. Denk aan oudergroepen, meeleefgezinnen, voorleesvrijwilligers en anderen. Zij geven kinderen een goede start, zodat ze later een betere plek in de samenleving krijgen. Buurtwerk en maatschappelijke opvang ,= Onder buurtwerk vallen initiatieven die door activiteiten of het (opknappen) van voorzieningen de buurt socialer en actiever maken. Binnen maatschappelijke opvang steunen we initiatieven die kwetsbare mensen opvangen en begeleiden: (ex)dak- of thuislozen, mensen met een verslaving of met psychische problemen. Diverse andere initiatieven ,= Naast initiatieven uit bovenstaande categorieën steunt het Oranje Fonds vele andere betrokken en creatieve sociale initiatieven. Goede voorbeelden hiervan zijn de Buurtcadeaus en de Appeltjes van Oranje.

9 Koninklijke werkbezoeken Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima, beschermpaar van het Oranje Fonds, bezochten in 2015 een groot aantal sociale initiatieven en werkten mee tijdens NLdoet. Hun grote belangstelling voor de initiatieven maakte hun bezoeken tot belangrijke en inspirerende gebeurtenissen voor alle betrokkenen. 16 januari, Den Haag Koningin Máxima bezocht Villa Pinedo. Binnen het Oranje Fonds Groeiprogramma biedt deze organisatie kinderen van gescheiden ouders een platform om hun ervaringen te delen en om volwassenen bewust te maken van de impact die een scheiding op kinderen kan hebben. Kinderen van alle leeftijden kunnen hun ervaringen delen op een manier die past bij hun belevingswereld, zoals via een online platform, communities en YouTube. Oudere kinderen kunnen online adviseren aan andere kinderen en volwassenen. De organisatie verzorgt ook trainingen voor professionals die in hun werk veel met scheidingen te maken hebben. 28 januari, Amsterdam De Vrijwilligersacademie in Amsterdam geeft trainingen aan nieuwe en bestaande vrijwilligers van partnerorganisaties in de zorg. De Vrijwilligersacademie kreeg in 2013 de Helffer Kootkar Prijs van het Oranje Fonds, bestaande uit een geldbedrag van ,=. Dat geld is besteed aan de ontwikkeling van een methodiek voor het opzetten van buurtgerichte netwerken voor informele zorg. Daaruit kwam het initiatief BurenBond voort. Koning Willem-Alexander sprak met mensen van de academie en met vrijwilligers van BurenBond over hun eerste ervaringen. 13 februari, Rotterdam Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond bereikt met het initiatief Rotterdam s got talent met de inzet van vrijwilliger/maatjes een grote groep jongeren om hen naar school terug te geleiden of schooluitval te voorkomen. Ze doen dit binnen ons programma Kansen voor Jongeren. Naast het coachtraject zijn er onder andere vaardigheidstrainingen, voorlichtingsbijeenkomsten en excursies. Met het initiatief U-Turn geeft zorgorganisatie Timon, ook deelnemer aan Kansen voor Jongeren, ondersteuning aan jongeren die tegen problemen aanlopen op hun weg naar zelfstandigheid. Zij wonen anderhalf tot twee jaar in een geclusterde woonvoorziening of zelfstandig appartement, vaak met omwonenden als (aanvullend) sociaal netwerk. Koningin Máxima sprak met betrokkenen over resultaten en toekomstplannen en met vrijwilligers en jongeren. JAARVERSLAG

10 20 en 21 maart, diverse plaatsen in Nederland Leden van de Koninklijke Familie namen deel aan NLdoet, de landelijke vrijwilligersdagen van het Oranje Fonds. Het Koningspaar hielp, samen met andere vrijwilligers, met het opknappen van de sportzaal en de buitenruimte van het dorpshuis in Tricht. Prinses Beatrix, Prins Bernhard jr., Prinses Annette, Prins Floris, Prinses Aimée en de heer Tjalling ten Cate maakten de tuin van Verpleeghuis Norschoten in Barneveld lenteklaar, speelden een partijtje koersbal met bewoners en hielpen mee bij een fotoproject. Prins Maurits en Prinses Marilène werkten samen met vrijwilligers in het Rosarium in het Amsterdamse Vondelpark. 24 maart, Apeldoorn Stichting Kristal Samen Leven in Apeldoorn neemt met het initiatief Samen muziek maken in Kristal, deel aan het programma Kinderen Maken Muziek. Leerlingen van vier basisscholen uit Apeldoorn volgen samen muzieklessen. Na een half jaar stromen zij door naar het Kristalorkest dat regelmatig uitvoeringen geeft. Er zijn ook speciale sessies muziekbeleving voor kinderen met meervoudige beperkingen en ouderen met dementie. Koningin Máxima woonde een muziekbelevingssessie bij en een miniconcert van vijftig leerlingen. Met betrokken partijen besprak zij samenwerkingsverbanden, werkwijze en plannen voor de toekomst. 14 april, Amersfoort Steunstichting Voedsel Focus Amersfoort helpt klanten van de voedselbank om hun situatie structureel te verbeteren. De gedachte is dat uitdelen van voedsel niet genoeg is omdat klanten van de voedselbank vaak meerdere problemen hebben. Wie in aanmerking wil blijven komen voor een voedselpakket wordt gevraagd zich in te zetten voor het op orde krijgen van het eigen huishouden. De stichting coördineert de hulp en geeft voorlichting en advies. Zij bereikt inmiddels zo n 400 huishoudens. Koningin Máxima sprak betrokkenen over de bijzondere werkwijze en ervaringen en kreeg een rondleiding door de voedselbank. Dit is een winnaar van een Appeltje van Oranje in april 2015, Bonaire JAARVERSLAG Stichting Krusada ondersteunt sinds 1999 mensen op Bonaire die het in de maatschappij niet redden. Het betreft vooral mensen met een verslavingsproblematiek. Stichting Krusada ontving in 2015 een Appeltje van Oranje. De Koning en Koningin bezochten deze bijzondere organisatie. Zij spraken met ex-verslaafden en bezochten de kassen op het grote terrein. Koning en Koningin bezochten ook Bonaire Youth Outreach Foundation. Deze organisatie begeleidt kwetsbare jongeren en geeft hen nieuwe kansen. De organisatie is één van de deelnemers aan het programma Kansen voor Jongeren Cariben. Ons beschermpaar sprak met de jongeren, de vrijwilligers en de twee initiatiefnemers.

11 2 mei 2015, Oranjestad, Aruba Het koningspaar bezocht Stichting Reclassering en de Heart Centered Leadership Foundation. Deze organisaties nemen deel aan het programma van de Samenwerkende Fondsen in het Caribisch deel van het Koninkrijk: Kansen voor Jongeren Cariben. Dit programma steunt kwetsbare jongeren en (potentiële) voortijdige schoolverlaters tussen 12 en 25 jaar in hun ontwikkeling en bij het behalen van hun diploma. 21 mei, Den Haag Koningin Máxima reikte op Paleis Noordeinde en in aanwezigheid van de Koning, drie Appeltjes van Oranje 2015 uit aan Steunstichting Voedsel Focus Amersfoort, Stichting New Dutch Connections uit Utrecht en Stichting Krusada op Bonaire. Het thema in 2015 is Beter voor elkaar. Met de prijs bekroont het Oranje Fonds initiatieven die succesvol groepen mensen verbinden. De prijs bestaat uit een beeldje ontworpen door Prinses Beatrix en een geldbedrag van ,=. 9 juni, Driebergen Met het initiatief Ondernemen in je Eigen Toekomst stimuleert Stichting New Dutch Connections de ontwikkeling van talent van jongeren in asielzoekerscentra en helpt ze op weg naar een economisch zelfstandig bestaan. Koningin Máxima sprak met betrokkenen van de organisatie en samenwerkingspartners en met enkele deelnemende jongeren, hun coaches en maatjes. Ter afsluiting was er een korte voorstelling. Dit is een winnaar van een Appeltje van Oranje in juni, Utrecht Koningin Máxima was aanwezig bij het eindconcert van Kinderen Maken Muziek. Aan het concert deden ruim kinderen mee. Kinderen Maken Muziek is een initiatief van het Oranje Fonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het startte ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van Koningin Máxima. Het project heeft als doel om zoveel mogelijk kinderen in aanraking te brengen met een muziekinstrument om zo samen muziek te maken. Sinds de start van Kinderen Maken Muziek in 2011 zijn kinderen bereikt; zestig initiatieven voor het opzetten van sociale muziekprojecten ontvingen daarvoor financiering. JAARVERSLAG

12 19 juni, Harderwijk Burendag is in 2015 aan de tiende editie toe en is met ruim 1 miljoen deelnemers inmiddels een landelijk fenomeen. Het idee: de buurt wordt leuker, socialer en veiliger als buren elkaar ontmoeten. Dat kan allerlei vormen hebben, van buurtbarbecue tot koffieontbijt, van sport- en spel tot reparatie van buurtvoorzieningen. Koning Willem-Alexander gaf in Harderwijk het startsein voor Burendag Hij besprak met Stichting ZorgDat hoe deze organisatie de Burendag stimuleert. Daarna ontmoette hij buurtbewoners die hem informeerden over het belang van Burendag in hun woonomgeving. 28 augustus, Den Haag Stichting Talentcoach in Den Haag is deelnemer aan het Oranje Fonds Groeiprogramma. De stichting koppelt hoog opgeleide professionals uit het bedrijfsleven aan kwetsbare stadsgenoten. Doel: helpen van laatstgenoemden om hun talenten te ontwikkelen en mee te doen in de maatschappij. Deelnemers kunnen naast de coaching, ook workshops volgen in de sfeer van communicatieve en sociale vaardigheden. Koningin Máxima sprak met coaches, deelnemers en met bedrijven die samenwerken met Talentcoach. 10 september, Gassel De dorpsservicewinkel in Gassel levert een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid in het dorp. Het is dé ontmoetingsplek in het dorp, met onder meer een bakker, kapper, bibliotheek, fysiotherapeut, bloedprikdienst en een cafetaria. Vrijwilligers van Stichting Dorpsservicewinkel zorgen voor het beheer van het pand en voor extra activiteiten. De Koning sprak met betrokkenen en kreeg een rondleiding door het pand om meer zicht te krijgen op de uitdagingen die de leefbaarheid in kleine kernen kenmerkt. JAARVERSLAG september, Amsterdam Door vergrijzing en bezuinigingen is eenzaamheid een groot probleem, met name voor ouderen met weinig geld. Stichting SeniorenStudent koppelt voor de duur van een jaar een student als coach, mentor of maatje aan een oudere. Doel is niet alleen het samen ondernemen van activiteiten, maar ook het werken aan zelfredzaamheid en het vergroten van het sociale netwerk van de oudere. Koning Willem-Alexander besprak de gang van zaken met de oprichters van de Stichting en met betrokken senioren en studenten. De twee oprichters wonnen eerder de Soldaat van Oranje, een prijs voor veelbelovende jonge sociaalinitiatiefnemers. 5 november, Hengelo Stichting Informele Zorg Twente in Hengelo steunt met het initiatief Ervaringsmaatjes kinderen en jongeren die in de thuissituatie mantelzorg verlenen aan een ziek, beperkt of verslaafd gezinslid. De steun gaat in de vorm van maatjes die zelf ook mantelzorger zijn (geweest). Met hun ervaring bieden zij praktische, emotionele en sociale ondersteuning. De Koning sprak met betrokkenen over de inzet van informele zorg in de regio en aanpak voor jongere mantelzorgers in het bijzonder.

13 Koning Willem-Alexander bezoekt als beschermheer van het Oranje Fonds Stichting SeniorenStudent JAARVERSLAG

14 Bestuursverslag Het bestuur van Het Oranje Fonds telde eind 2015 acht onbezoldigde leden. Zij kwamen vier keer bijeen. Naast jaarrekening en begroting besprak het bestuur onder andere de financiële situatie, het vermogensbeleid, het nieuwe meerjarenbeleidsplan , een vervolg van Kansen voor Jongeren en nieuw te ontwikkelen programma s. Het bestuur in 2015 Om voeling te houden met het werk van het Oranje Fonds gingen ook dit jaar weer diverse bestuursleden op werkbezoek. Het centrale werkbezoek voorafgaand aan de bestuursvergadering op 30 september voerde dit jaar langs diverse mooie initiatieven in Den Haag. De heer J.H. Raymann werd in januari benoemd als bestuurslid van het Oranje Fonds. De heer P.A.C.M. van der Velden werd in juni unaniem voor een tweede termijn benoemd als bestuurslid van het Oranje Fonds. In juni werd de heer Beerkens in de renumeratiecommissie opgevolgd door mevrouw Bijleveld-Schouten en de heer Van der Velden. Deze commissie kent nu drie leden. Bij de jaarlijkse toetsing van de cv s van onze bestuursleden is geen mogelijke belangenverstrengeling geconstateerd. Belangrijkste besluiten Het bestuur accordeerde de contouren van het nieuwe meerjarenbeleidsplan en had veel aandacht voor de Social Impact Bonds: hierin investeren maatschappelijk betrokken ondernemingen in het sociale domein. Het Bestuur besloot dat het thema voor de Appeltjes van Oranje 2016 Samen zelf doen wordt. Dit thema past binnen de ondersteuning die het Oranje Fonds biedt waarbij tegelijkertijd een beroep wordt gedaan op de eigen verantwoordelijkheid. Het bestuur ziet graag dat de bestedingen op peil blijven en besprak daarvoor een aantal mogelijkheden. Dit gebeurt onder andere door het actief benaderen van de verschillende partijen. Het Bestuur was akkoord met het plan Verantwoordingsverklaring Het bestuur stelt vast dat de jaarverslaggeving over 2015 is gebeurd volgens Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Het bestuur is van mening dat de organisatie in 2015 de middelen efficiënt en effectief besteedde, dat er voldoende scheiding was in de functies van toezicht houden en uitvoeren en dat het Fonds de relaties met belanghebbenden goed onderhield. In dit jaarverslag beschrijven we hoe we deze principes toepasten op ons beleid. van aanpak voor wijziging van het vermogensbeleid en vroeg de auditcommissie de verdere uitvoering in gang te zetten. Een goed evenwicht tussen rust en rendement is hierin een belangrijk speerpunt dat het bestuur al in 2014 vaststelde. Op advies van de auditcommissie wijzigde het bestuur de mandaten van de vermogensbeheerders. Het bestuur besloot in 2015 tot een verkenning van een gewenst governancemodel voor het Oranje Fonds. We willen ons namelijk zo transparant mogelijk verantwoorden richting publiek, overheid en externe toezichthouders. Bestuurscommissies Er waren in dit verslagjaar vier bestuurscommissies actief. De auditcommissie hield namens het bestuur toezicht op financiële zaken en kwam daarvoor vier keer bijeen. De prijzencommissie stelde de winnaars vast van de Appeltjes van Oranje. De evaluatiecommissie kwam in het verslagjaar niet bijeen. De renumeratiecommissie beoordeelde het functioneren van de directeur en stelde zijn beloning vast. JAARVERSLAG

15 Samenstelling bestuur per 31 december 2015 Naam en functie Belangrijkste nevenfuncties** Termijn tot Drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koning Overijssel Voorzitter Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel, Voorzitter Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk, Lid Raad van Advies Instituut GAK * Mr. B.L.J.M. Beerkens (penningmeester), CFO SHV Holdings Bestuurslid Janivo Holding B.V * Prof. dr. R.J.M. Dassen (plv. penningmeester), Global Managing Director Deloitte Prof. dr. G.B.M. Engbersen, Raadslid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), Hoogleraar Algemene Sociologie en onderzoeksdirecteur afdeling sociologie Erasmus Universiteit Rotterdam J.H. Raymann, cabaretier/presentator P.A.C.M. van der Velden, Voorzitter Coöperatie Werk en Vakmanschap u.a. Dr. R.R.R. van der Vorst, Innovation Strategies Director Freedomlab, Amsterdam Hoogleraar Accountantscontrole, Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde VU Amsterdam Voorzitter Erkenningscommissie Maatschappelijke Ondersteuning, participatie en veiligheid. Benoemd Lid Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) Lid Raad van Toezicht Stichting Right About Now, ambassadeur Unicef Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Amarant Groep, Voorzitter Leergeld Nederland, Lid van het Kapittel voor de Civiele Orden, Plaatsvervangend lid van de lokale en regionale overheden van de Raad van Europa Voorzitter CMC denktank, Bestuurslid Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Communicatie, Hoofdredacteur Merk en Reputatie * Mr. drs. J.G. Wijn (voorzitter), Lid Raad van Bestuur ABN AMRO Lid dagelijks bestuur VNO/NCW, lid Raad van Commissarissen Stadsherstel Amsterdam * Herbenoembaar voor tweede termijn. ** Hier zijn alleen de voor het Oranje Fonds relevante nevenfuncties benoemd. Voor de volledige lijst verwijzen we u naar onze website JAARVERSLAG

16 Personeel en organisatie Het Oranje Fonds telt rond de vijftig enthousiaste en betrokken medewerkers (35 fte) die zich elk op hun eigen terrein inzetten voor onze doelen. Ze beoordelen aanvragen en kennen bijdragen toe. Daarnaast zorgen ze voor fondsenwerving, begeleiden ze deelnemers aan programma s en campagnes en zorgen voor scholing en coaching. Samen met de ondersteunende diensten als administratie en financiën maakt dit het Oranje Fonds tot een hechte en enthousiaste werkorganisatie. JAARVERSLAG Contact met het werkveld We vinden het erg belangrijk dat onze medewerkers contact houden met de praktijk, zich verder ontwikkelen en hun kennis delen. We stimuleren dus dat ze het land ingaan, bijvoorbeeld door werkbezoeken, het uitreiken van Buurtcadeaus en de personeelspraktijkdag. Daarnaast zijn er de presentaties op maandagochtend en deelname aan NLdoet en Burendag. We organiseren sinds 2014 ook diverse bezoeken waar medewerkers van verschillende afdelingen te gast zijn bij initiatieven die we steunen. Jubilerende medewerkers mogen een sociaal initiatief aanwijzen voor een eenmalige schenking. In 2015 gold dit voor Ariane van Doorn die in jaar in dienst was en Angélique van Dijk die haar 12½-jarig jubileum vierde. Zij kozen ervoor om hun donatie samen aan het Hospice in Wijk bij Duurstede te geven. Organisatiekosten We bleven ook in 2015 kritisch op de kosten in onze organisatie. Leidraad hiervoor is onze meerjarenbegroting Hierin stellen we de organisatiekosten vast op het niveau van Uiteraard is in de genoemde begrotingsperiode sprake van inflatie en loonindexering. Dat wil zeggen dat we moeten besparen op andere posten. Efficiënt inrichten van werkprocessen is dus nog belangrijker. Digitalisering van onder andere het aanvraagproces, de vernieuwing van ons serverpark en de Mijn Oranje Fonds-omgeving helpen hieraan mee. Ook de aanmeldingen voor de collecte en aanvragen voor NLdoet en Groen Verbindt lopen via deze nieuwe omgeving. Ook bekijken we regelmatig onze vaste contracten met diverse leveranciers. Vrijwilligersbeleid Onze eigen medewerkers zetten zich actief in voor de maatschappij. Zo doet iedereen mee met NLdoet en daarnaast kunnen medewerkers jaarlijks een halve werkweek vrijwilligerswerk doen onder werktijd. Een uitstekende manier om in contact te blijven met het veld. Het is de bedoeling om ook in ons kantoor in Utrecht externe vrijwilligers mee te laten werken. Dit is door drukte en het vertrek van het hoofd interne organisatie in 2015 nog niet gelukt. In 2016 wordt dit operationeel. Personeelsvertegenwoordiging De personeelsvertegenwoordiging bestond eind 2015 uit vier personen. Tijdens de vergaderingen zijn onder andere de werkkostenregeling en aanpassingen in de arbeidsvoorwaarden besproken. In 2016 wordt de overgang naar een Ondernemingsraad onderzocht en voorbereid. Beloningsstructuur Onze beloningsstructuur ligt vast in de arbeidsvoorwaardenregeling. Het Fonds kent geen bijzondere beloningsregelingen, anders dan de (jaarlijkse) verhoging binnen de eigen schaal. Dit geldt ook voor de directeur. De beloning van de directeur ligt onder de Balkenende-norm en valt binnen de Goede Doelen Nederland richtlijn Beloning van Directeuren. De hoogte van zijn beloning staat nader toegelicht in het financiële deel van dit jaarverslag. In 2015 was de salarisindexatie van alle medewerkers 1,06%. Meerjarenplan Ons nieuwe meerjarenplan kwam voor Fte (gemiddeld over 2015) Medewerkers ,8 Ziekteverzuim 4,26% Besteding aan cursussen en opleidingen In dienst* Uit dienst* ,= Judith van Kranenburg- Miltenburg, Lisanne de Keijzer-Wolters Dethmer Willems, Nancy Scheeve-Simonis

17 Organogram Bestuur Evaluatiecommissie Auditcommissie Remuneratiecommissie Prijzencommissie Directie Interne organisatie Financiën Projectadvies Communicatie & Fondsenwerving een groot deel in het afgelopen jaar tot stand en geeft onze koers voor de komende jaren weer. Het plan ontstond in nauwe samenwerking met een groot aantal medewerkers en stelt duidelijke en ambitieuze einddoelen voor Het sluit aan bij de snelle ontwikkelingen in onze samenleving. Dit zorgt voor mooie uitdagingen in ons werk. De focus ligt de komende jaren op meer zelfredzaamheid, het zorgen voor meer vrijwilligers en een grotere inzet op fondsenwerving. Lerende organisatie Het Oranje Fonds wil een lerende organisatie zijn. De kennis in de hoofden van onze medewerkers leggen we vast, zodat ervaring en expertise niet verloren gaan. Uiteraard willen we deze kennis delen met maatschappelijke organisaties, via workshops en kennisbijeenkomsten. Dit vraagt meer van onze organisatie en daarom trekken we de komende jaren nieuwe medewerkers aan. Het opleidingsbudget vanaf 2016 is ,= per jaar. Situatie op 31 december 2015 ** Directie ir. Ronald C. van der Giessen (directeur) drs. Jonne Boesjes (plaatsvervangend directeur / hoofd Communicatie & Fondsenwerving) drs. Anne Maljers (plaatsvervangend directeur / hoofd Projectadvies) Projectadvies mr. drs. Pim Achterkamp (senior projectadviseur) mr. Bas Arends (senior projectadviseur) Monique Bais-Warmerdam (projectadviseur) drs. Maayke Botman (projectadviseur) drs. Geerte Boven (projectadviseur) Carolien Brugman (projectadviseur) drs. Eline Crins (projectadviseur) Timo Hendrikx BSW (projectadviseur) drs. Mirjam Lammers (projectadviseur) drs. Freek Mekking (senior projectadviseur) drs. Miro Popovic (projectadviseur) Kurdestan Smit BA (projectadviseur) drs. Melanie Vaessen (projectadviseur) drs. Annemarie Weeda (projectadviseur) drs. Niels van Zeben (projectadviseur) Nathalie de Zoete (projectadviseur) Communicatie & Fondsenwerving Carina de Boer MSc (coördinator NLdoet 2016) Angélique van Dijk (secretaresse) Marjolein Beeuwkes (campagnemedewerker) Michelle Emmen MA (communicatieadviseur) Anniek Geelen (stagiaire) Yolanda Hakkenberg van Gaasbeek (secretaresse) drs. Berrie Jurg (fondsenwerver) Judith van Kranenburg-Miltenburg (fondsenwerver) * Betreft vaste formatie ** Vaste, tijdelijke en oproepkrachten Lisanne de Keijzer-Wolters (collecte-coördinator) Antoinette Kroon (campagnemedewerker) Marlot Lamers MSc (campagnemedewerker) Bodine van Lingen (campagnemedewerker) drs. Marinka Peerdemann (communicatieadviseur) Carola Poetsma (CRM / databasebeheerder) Marcel van Spronsen BBA (communicatieadviseur / coördinator NLdoet) Rosanne Prinsen MSc (pers en publiciteit) Mariëlle van Veen (campagnemedewerker) Janneke Zerner MA (campagnemedewerker) Floris Zijlstra MA (adviseur publicaties en online media) Financiële administratie Gelske Visser (hoofd Financiële administratie) Jeannette Veldhuizen (medewerker Financiële administratie) Interne organisatie Saliha El Abouti (officemanager en projectbegeleiding) Monique Arends (projectbegeleiding) Ariane van Doorn (directiesecretariaat) Yolande Elderenbosch (receptie en post) Monique van Galen (projectbegeleiding) Leila van den Heuvel (receptie en post) John Kosterman (post en archief) Linda Jonkman (projectbegeleiding) Maudy van Lingen (catering) Jos van de Mheen (receptie en post) Bert Neuman (facilitair manager) Marije Neuman (oproepkracht receptie en catering) Hanneke Phielix (applicatie- en bestandsbeheerder) Anita Rampersad (post en bestandsbeheer) Olga Waas (projectbegeleiding) JAARVERSLAG

18 Communicatie en fondsenwerving Het Oranje Fonds wil knooppunt zijn en blijven voor sociale cohesie in het Koninkrijk. Geld is daarbij natuurlijk onmisbaar en communicatie met onze belanghebbenden speelt een erg belangrijke rol. Alleen met voldoende financiële middelen kunnen we onze maatschappelijke doelen bereiken. JAARVERSLAG Sociale initiatieven In onze communicatie laten we zien waarvoor maatschappelijke organisaties bij ons terecht kunnen. Die boodschap moet helder en duidelijk zijn. Organisaties waarvoor we al werken, informeren we over nieuwe programma s en campagnes en over de mogelijkheden voor hernieuwde financiering van een initiatief. De communicatie verloopt via onze website, digitale nieuwsbrieven, het Oranje Fonds Bericht, folders en door het publiceren van Project van de Week op de website en social media. Ook aanbevelingen uit ons bestaande netwerk aan andere organisaties leveren nieuwe contacten en initiatieven op. Daarnaast zijn onze publiekscampagnes zoals NLdoet en Burendag erg belangrijk voor de zichtbaarheid van ons werk. Het online platform Mijn Oranje Fonds faciliteert sinds 2014 de interactie met sociale initiatieven. Dit snelle en klantvriendelijke platform ontwikkelden we verder in Algemene aanvragen en aanvragen voor NLdoet vonden al plaats via Mijn Oranje Fonds. We maakten op basis van feedback twee nieuwe formulieren: voor accommodaties en voor kleine buurtinitiatieven. Ook de andere campagnes kregen in 2015 een plaats op het platform. Daarnaast wordt het meer gedifferentieerd, zodat iedere doelgroep de informatie die hij of zij nodig heeft, ook gemakkelijk kan vinden. We sturen onze achterban maandelijks een persoonlijke digitale nieuwsbrief. Op deze manier krijgen organisaties de informatie die voor hen relevant is. Het Oranje Fonds wil zo laagdrempelig mogelijk zijn. Mijn Oranje Fonds helpt daarbij, maar dat geldt ook voor bijvoorbeeld Twitter en Facebook waarmee burgers en organisaties contact met ons opnemen. We zoeken zelf ook actief contact via Twitter met onze achterban en andere organisaties. Communicatie afstemmen Het Oranje Fonds wil de totale communicatie meer stroomlijnen. Tot nu toe was de communicatie vaak gekoppeld aan een programma, campagne of initiatief. We willen veel meer vanuit het Fonds één verhaal communiceren. Dat laat beter Drie doelen Onze communicatie heeft drie doelen van waaruit we communiceren: werving, verantwoording en erkenning. De werving laat zien welke financiële middelen we van welke organisaties binnenhalen. Onze verantwoording laat zien waarom we organisaties steunen en hoe het geld is besteed. Bij erkenning zetten we de schijnwerpers op lokale projecten, bijvoorbeeld met ons promotiemateriaal en door werkbezoeken. Dit versterkt de zichtbaarheid van ons werk. zien waar we voor staan en komt duidelijker over bij op publiek. Deze ontwikkeling zetten we de komende tijd voort en staat ook vastgelegd in ons nieuwe meerjarenbeleidsplan. Het brede publiek Wij willen er zijn voor iedereen in de maatschappij en mensen bewegen om zelf bij te dragen aan sociale samenhang in hun eigen omgeving. Die inzet kan in de vorm van vrijwilligerswerk zijn, maar ook door het geven van een financiële bijdrage voor projecten van het Oranje Fonds. Wij willen het publiek laten kennismaken met het werk van vele maatschappelijk betrokken organisaties. Jaarlijks belonen we daarom de mooiste initiatieven met de Appeltjes van Oranje. Het publiek heeft hierin een belangrijke stem. Zo n mensen brachten in 2015 hun stem uit. Bij Burendag en NLdoet vragen we het publiek om zelf de handen uit de mouwen te steken. Het is mooi om te zien dat dit ook in 2015 weer massaal gebeurde: een kleine miljoen mensen deden eind september mee aan de tiende editie van Burendag. Dit gebeurde in meer dan buurten. De waardering voor dit evenement is met 8,6 erg hoog. NLdoet leverde in maart ruim vrijwilligers op die klussen deden bij maatschappelijke organisaties in de buurt. De actie voor het werven voor nieuwe Beste Maatjes begon in november 2014 en liep in 2015 door. Het leverde sinds eind 2014 ruim nieuwe Maatjes op. Jaarlijks laten we onze naamsbekendheid onderzoeken. Die steeg in 2015 door naar 85 procent. Bij dit onderzoek vragen we ook naar de algemene indruk van het Oranje Fonds: 60 procent beantwoordde deze vraag en daarvan vond 50 procent ons werk goed tot uitstekend. Mensen die ons goed kennen, hebben een hoge waardering van ons werk. Fondsenwerving Binnen Fondsenwerving groeide de Vrienden werving verder door naar actieve Vrienden van het Oranje Fonds aan het einde van het jaar. Het werven gebeurt online, via belacties of op straat. Vrienden die hier prijs op stellen, informeren we met Voor Vrienden, een geprinte en een digitale nieuwsbrief. We houden ze op de hoogte van ontwikkelingen en verantwoorden onze uitgaven. In 2014 organiseerden we collectepilots rond Koningsdag in Overijssel en Utrecht en in het najaar in Zuid-Holland. De re-

19 Bijzondere giften Groenteverwerker Vezet uit Warmenhuizen kreeg ter ere van het honderdjarig jubileum het predicaat Koninklijk. Vezet-bestuursvoorzitter Frans Kramer ontving dit predicaat op 6 maart 2015 van Commissaris van de Koning Johan Remkes, in aanwezigheid van burgemeester Marjan van Kampen. Ter ere van deze feestelijke gebeurtenis doneerde Koninklijke Vezet ,= aan het Oranje Fonds. Communicatie met sociale initiatieven Online nieuwsbrieven Frequentie Adressen Oranje Fonds Nieuws (voor sociale initiatieven) 12 x p/jaar Online nieuwsbrief Maatjes 2 x p/jaar Wervingsmail Groen Verbindt eenmalig Wervingsmail NLdoet eenmalig Wervingsmail Conferentie Beter voor Elkaar! eenmalig Evaluati NLdoet klussers 2014 eenmalig Evaluati Burendag 2015 eenmalig 957 Op vrijdag 27 maart 2015 reikte André Verhoeff, directeur van Tastemakers B.V. uit Groot-Ammers, ruim ,= uit aan De Voedselbank, het Oranje Fonds en het Jeugdsportfonds. Dit bedrag werd opgehaald door de verkoop van kerstpakketten met het thema: Menschen helpt elkaar, koopt Hollandsche waar. Een deel van de opbrengst werd afgedragen aan een goed doel. De ontvanger van het pakket bepaalde door een online stemming aan welk goed doel het bedrag werd geschonken. Het Oranje Fonds ontving een cheque van ,=. Websites Gebruikers 2014 Gebruikers Social media Volgers 2014 Volgers Facebook Oranje Fonds Facebook NLdoet youtube.com/oranjefonds (weergaven) Drukwerk / periodieken Frequentie Oplage Jaarverslag 1 x per jaar 750 Jaarbericht (voor organisaties en donateurs) 1 x per jaar Oranje Fonds Bericht 2 x per jaar Socutera zendtijd Kijkers week week sultaten waren erg positief en daarom hebben we de collecte in 2015 voor het eerst landelijk georganiseerd. Dit gebeurde rond Koningsdag. De helft van de opbrengst besteedden we in de provincie waar we het geld ook ophaalden. In totaal bracht de eerste landelijke Oranje Fonds Collecte ruim ,= op. Onze doelstelling van ,= behaalden we daarmee net niet. Om ervoor te zorgen dat we de target van ,= in 2016 halen, maakten we een stevig plan. We willen meer deelnemende organisaties werven, meer vrijwilligers per organisatie en een hogere opbrengst per bus. De eerste voortekenen zijn goed. Provinciale samenwerkingsfondsen Limburg en Overijssel kennen sinds 2014 elk hun eigen samenwerkingsfonds om projecten in hun eigen provincie extra te ondersteunen. In Limburg is dit Samenwerkingsfonds Limburg en in Overijssel het Noaberschapsfonds. JAARVERSLAG

20 Free publicity per onderwerp (advertentiewaarde) Waarde Percentage Corporate/algemeen ,= 43,30% NLdoet ,= 33,15% Burendag ,= 20,19% Appeltjes van Oranje ,= 2,67% Beste Maatjes ,= 0,69% Fondsen op Naam* Er sloten zich in 2015 vier nieuwe fondsen bij ons aan. Alleato Fonds voor de provincie Utrecht besloot zijn fonds voor maatschappelijke projecten bij het Oranje Fonds onder te brengen als Fonds op Naam. Het fonds steunt initiatieven van organisaties zonder winstoogmerk in maatschappelijke participatie en maatschappelijke zorg. De initiatieven zijn gericht op het innoverend werken aan samenlevingsvormen in gemeenten, de ontwikkeling van sociale netwerken en de participatie van (groepen) burgers in de provincie Utrecht. Organisaties uit de provincie Utrecht kunnen gebruik maken van de reguliere aanvraagprocedures van het Oranje Fonds. Ook nieuw is Fonds de Brink uit Ede. Dit fonds steunt sociale en culturele initiatieven binnen een straal van dertig kilometer rondom Ede. Het gaat om toekenningen aan projecten voor diverse doelgroepen, binnen de doelstellingen van het Oranje Fonds. Zorg en Zekerheid is het derde nieuwe fonds dat zich in 2015 bij ons aansloot. Stichting Zorg en Zekerheid bevordert en ondersteunt projecten in de gezondheidszorg, waar ook ter wereld. Het fonds richt zich op projecten die niet kunnen worden gefinancierd uit reguliere geldstromen vanuit de Zorgverzekeringswet en de WMO. Free publicity per medium aantal Print totaal ,= ,= Online totaal ,= ,= RTV totaal ,= ,= Totaal ,= ,= Communicatie met Vrienden Voor Vrienden (online nieuwsbrief) 12 x p/jaar Magazine Voor Vrienden 2 x p/jaar Ten slotte verwelkomden we het Romoli Polak voor Nederland Fonds. Dit fonds is opgericht door een testamentaire beschikking van de heer Lion Polak (2015). Het Fonds heeft als doel om bij voorkeur Joodse organisaties financiële ondersteuning te geven. Deze organisaties verlenen op hun beurt diensten aan mensen met een Joodse achtergrond. Een volledige lijst met alle Fondsen op Naam vindt u in de jaarrekening achterin dit jaarverslag. Het is ook te vinden op * Een Fonds op Naam wordt ondergebracht bij het Oranje Fonds. De initiatiefnemer kiest zelf de naam en het bestedingsdoel. Dit moet vallen binnen het brede werkterrein van het Fonds. Een Fonds op Naam wordt door het Oranje Fonds apart beheerd en geadministreerd. Het Oranje Fonds selecteert de initiatieven binnen de doelstelling. JAARVERSLAG Vijf jaar Soldaat van Oranje winnaars

21 Onze programma s en bestedingen We steunen sociale initiatieven en willen daarin een echt knooppunt zijn. We doen dit met geld, kennis, contacten en campagnes en werven daar de middelen voor. Deelnemers aan programma s krijgen bijvoorbeeld training, begeleiding en coaching. Deze kennis en expertiserol wordt de komende jaren nog belangrijker. Onze algemene bestedingen In 2015 ontvingen we in totaal aanvragen. Hiervan kwamen er 165 uit het Caribisch deel van het Koninkrijk. Dit is een mooie stijging ten opzichte van een jaar eerder toen we aanvragen ontvingen. Deze stijging komt vooral door de tenders Groen Verbindt en Alle Jaren Tellen. In 2015 mochten in totaal organisaties zich verheugen op een algemene financiële bijdrage en ondersteuning. Meldingen We ontvingen 88 keer een verzoek tot heroverweging van een negatief besluit. In 13 gevallen leidde dit alsnog tot een toekenning. Het ging daarbij om nieuw aangeleverde informatie die bij de eerdere beoordeling van de aanvraag ontbrak. In 2015 ontvingen we in totaal 14 klachten: negen hiervan gingen over organisaties waaraan wij ooit een toekenning hebben gedaan en waren afkomstig van niet of niet meer bij de organisatie betrokken mensen. Wij werden gewaarschuwd dat hier mogelijk een probleem zou kunnen zijn. Deze waarschuwingen trekken wij zo goed mogelijk na; in geen van de gevallen hebben we onze toekenning herzien. Drie klachten waren afkomstig van projectleiders die hun aanvraag niet gehonoreerd zagen en waar een verzoek tot heroverweging niet tot een positief resultaat leidde. We hebben deze gevallen goed besproken en geconstateerd dat we soms nog beter kunnen uitleggen waarom we iets niet financieren. De besluiten zijn echter niet aangepast, omdat ook na herbeoordeling bleek dat onze richtlijnen correct zijn geïnterpreteerd. Bij de collecte vernamen we dat er gecollecteerd werd namens het Oranje Fonds terwijl wij in die week niet aan het collecteren waren. Vernieuwing initiëren In de aanvragen die we ontvangen, zien we bepaalde maatschappelijke trends terug. Daar passen we onze programma s en inzet op aan. Zo nemen door de terugtredende overheid steeds mensen het beheer van buurtaccommodaties over. Andere voorbeelden zijn de leescafés die door sluiting van bibliotheken op initiatief van buurtbewoners ontstaan of nieuwe dorpswinkeltjes. Deze initiatieven ondersteunen we en het zelfbeheer van buurtaccommodaties is in 2016 zelfs het thema van de Appeltjes van Oranje. In de informele zorg en jeugdzorg kijken we integraler naar wat mensen in brede zin nodig hebben. We zien een toename van maatjesprojecten en initiatieven in emancipatie, integratie en participatie. We zetten sinds 2015 meer in op het actief benaderen van organisaties om te onderzoeken of we iets voor hen kunnen betekenen. Ook programmatenders waarvoor initiatiefnemers een aanvraag kunnen indienen, zijn belangrijk in het vernieuwingsproces. De tender Alle Jaren Tellen is een eerste stap naar de ontwikkeling van een ouderenprogramma voor kwetsbare én vitale ouderen: deze tender leverde 384 aanvragen op. Ook voor het Caribisch deel van het Koninkrijk organiseerden we met Samen Oud een soortgelijke tender: die leverde 83 aanvragen op. Binnen het langer lopende programma Groen Verbindt schreven we ook een tender uit. Hier konden aanvragers voor kleine groene en sociale buurtinitiatieven in de opstart- of uitbreidingsfase terecht. Binnen alle tenders stellen we strikte deadlines waarop de aanvragen moeten zijn ingediend. Dit motiveert indieners om stukken compleet en in orde aan te leveren, zodat aanvragen snel worden afgehandeld. Kennis en expertise In 2015 gingen we verder met de ontwikkeling van onze kennis- en expertisefunctie. Het Oranje Fonds wil zijn grote kennis en ervaring delen met de achterban. Uit eerder onderzoek werd duidelijk dat elkaar echt ontmoeten en daarbij kennis delen belangrijk is. De ideeënvorming leidde tot een aantal kennisformats. Om hier echt ervaring mee op te doen, begonnen we eind 2015 met enkele experimenten: een spreekuur in Arnhem voor de provincie Gelderland vond in december plaats. Een thematisch kenniscafé over informele zorg staat in januari 2016 in Friesland op de planning. We werken in de evaluatie van onze bestedingen samen met de Hogeschool Utrecht. Onze knooppuntrol in kennis ontwikkelen we binnen het nieuwe meerjarenbeleidsplan verder door. JAARVERSLAG

22 Programma s en campagnes Groeiprogramma (editie III) Groen Verbindt JAARVERSLAG Doelstelling Resultaten 2015 Sociale pioniers ondersteunen bij de groei van hun initiatieven. 18 sociale ondernemers worden inhoudelijk en financieel ondersteund bij het laten groeien van hun sociaal initiatief. Partners: De Baak, PwC, McKinsey & Company, ABN AMRO In dit programma biedt het Oranje Fonds sociale pioniers financiële, inhoudelijke en organisatorische steun om groei en professionalisering te realiseren. In het derde en laatste jaar van dit programma is uitgegaan van de diversiteit van de ondersteuningsbehoefte van groeideelnemers en van onderlinge uitwisseling en netwerkvorming. Daarom organiseerden wij op 26 juni een bijeenkomst waarbij sociaal ondernemerschap centraal stond. Dit gebeurde samen met programmadeelnemers Laluz en Talentcoach. Naar aanleiding van onderzoek door het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy is een casebook gemaakt met onder andere groeimodellen, paradoxen op weg naar een stabiel verdienmodel en opschalingsvalkuilen. Van de lessen uit het Groeiprogramma is een publieksvriendelijke publicatie Groei gemaakt. Die werd uitgereikt tijdens het feestelijke afsluitende diner van dit programma op 3 december in de Leeuwenberghkerk in Utrecht. Hierbij waren in totaal 90 mensen aanwezig: programmadeelnemers, programmapartners, het bestuur van het Oranje Fonds en enkele gasten van andere fondsen. Doelstelling Resultaten 2015 Extra impuls geven aan groene buurtinitiatieven via een programma voor dertig coalities waarin een maatschappelijke zorginstelling in samenwerking met een buurt organisatie bewoners en cliënten duurzaam in contact brengt met buurtbewoners. Een tender voor kleinschalige groene buurt initiatieven met een sociale doelstelling die willen opstarten of groeien. 208 aanvragen tender, waarvan 109 gehonoreerd. 115 aanvragen programma, waarvan 27 in het programma zijn opgenomen. Groen Verbindt is de opvolger van het programma Groen Dichterbij dat drie jaar lang, tot en met 2014, op allerlei manieren groene buurtprojecten ondersteunde. Zo werden in 2013 en 2014 twee keer twaalf icoonprojecten met geld en advies gesteund. In 2015 hielden wij vier informatiebijeenkomsten verspreid over het land, waarbij het aantal belangstellenden gemiddeld zestig per bijeenkomst was. Voor de tender ontvingen wij 208 aanvragen, waarvan er 109 zijn gehonoreerd. Voor het programma meldden zich 115 initiatieven. Na selectiegesprekken resteerden 27 initiatieven die wij in het programma willen opnemen. Het Verwey-Jonkerinstituut gaat in een evaluatieonderzoek de programmadeelnemers volgen. De formele start is begin 2016.

23 Kansen voor Jongeren Kansen voor Jongeren Cariben Doelstelling Resultaten 2015 Doelstelling Resultaten 2015 Ondersteunen van voortijdig schoolverlaters bij het behalen van hun startkwalificatie op mbo 2-niveau jongeren bereikt vrijwilligers actief Ondersteunen van kwetsbare jongeren en (potentiële) schoolverlaters in hun ontwikkeling en het behalen van hun diploma. 14 initiatieven. We namen afscheid van twee initiatieven. 965 jongeren bereikt, waarvan 300 succesvol uitgestroomd 239 betrokken vrijwilligers Partners: Vebego, Tempo-Team, Albert Heijn In dit driejarige programma helpen wij vrijwilligersinitiatieven die voortijdig schoolverlaters begeleiden bij het halen van een startkwalificatie, waardoor zij meer kans hebben op voortzetting van hun opleiding of een betere positie op de arbeidsmarkt. Onze partners leveren een belangrijke bijdrage door het aanbieden van sollicitatie- en presentatietrainingen. Zij bieden stages en leerwerkplekken en leveren mentoren en coachen de projectleiders. Dit jaar liep het programma formeel af, met op 3 november een zeer geslaagde slotavond voor projectleiders, de bedrijfspartners en de onderzoekers. De projectleiders werden verrast met een certificaat van deelname aan het programma én een cheque van 3.000,= per project. Hiermee kunnen ze zelf met hun eigen jongeren en vrijwilligers een mooie afsluiting organiseren. Het onderzoek naar de resultaten loopt nog door in 2016 om ook de resultaten van de jongeren die in 2015 nog in het traject zaten mee te kunnen nemen. Over een vervolg van dit programma is enkele keren van gedachten gewisseld, ook met Koningin Máxima en het bestuur. Met de bedrijfspartners blijven wij in gesprek over verdere samenwerking. In het nieuwe meerjarenplan krijgt een volgende editie vorm. Partners: Kansfonds en Stichting Kinderpostzegels Nederland zijn samen met het Oranje Fonds verantwoordelijk voor het programma. Onze Caribische adviseurs ondersteunen het programma. Op vijf van de zes eilanden ondersteunen wij vijftien initiatieven. Deze initiatieven lopen over het algemeen goed. Het evaluatieonderzoek naar de resultaten door QDev loopt volgens schema. In oktober vond op Sint Maarten een kennis- en inspiratiebijeenkomst plaats voor alle projectleiders, adviseurs en voorzitters van de besturen van de Samenwerkende Fondsen, waarbij de voortgang van de initiatieven centraal stond. In werkbezoeken bezochten wij, samen met onze speciale adviseur, de heer Tjeenk Willink, verschillende instanties die een bijdrage zouden kunnen leveren aan continuering van succesvolle initiatieven als financiering door de Samenwerkende Fondsen eindigt. Ook Koningin Máxima en Koning Willem-Alexander bezochten twee projecten op Aruba en één op Bonaire (zie ook werkbezoeken in hoofdstuk Caribisch deel van het Koninkrijk). We namen in de loop van het jaar afscheid van twee initiatieven, één op Curaçao en de ander op Bonaire. De ontwikkeling van deze projecten sloot onvoldoende aan bij de doelen van het programma. JAARVERSLAG

24 Kracht van Sport Doelstelling Resultaten 2015 De maatschappelijke en sociale betekenis van sport vergroten en daarmee de samenhang van en betrokkenheid bij de maatschappij vergroten. 18 coalities met diverse doelgroepen, de inzet van uiteenlopende sporten, geografische spreiding deelnemers in 5 wijkprojecten 760 deelnemers in 13 doelgroepprojecten Partners: NOC*NSF, Kenniscentrum Sport (voorheen NISB) JAARVERSLAG Sport is een middel bij uitstek om buurten te versterken en bijzondere doelgroepen te bereiken. Wij merkten dat initiatieven op dit terrein, die wij al vele jaren ondersteunen, vaak van korte duur en op zichzelf staand waren. In dit programma stimuleren wij projecten en initiatieven om deel te nemen aan lokale coalities, waardoor kennis en ervaring gebundeld worden. In train ingen, workshops en door advisering en trajectbegeleiding werd de samenwerking in coalities bevorderd. Het Kenniscentrum Sport (voorheen Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen) doet onderzoek naar de coalities. In 2015 startten wij met achttien coalities, waarvan er vier in 2016 niet gecontinueerd worden: er was onvoldoende resultaat of de samenwerking tussen coalitiepartners liep spaak. De overgebleven coalities zijn druk doende met verduurzaming van hun projecten, waarbij de coalitievorming zelf (een groter netwerk) een stimulerende factor is. Toch blijft verduurzaming een grote uitdaging. In onze ondersteuning boden we zes trainingen groepsgewijs aan en maakte meer dan de helft van de coalities gebruik van ondersteuning op maat. Daarnaast waren er twee uitwisselingsbijeenkomsten. Uit de algehele evaluatie van het programma, waarin diverse onderzoeken, verslagen van evaluatiegesprekken en rapportages samenkomen, stellen wij tips en trucs voor andere vrijwilligers op. Kinderen Maken Muziek tweede editie Doelstelling Resultaten 2015 Kinderen groepsgewijs leren om een instrument te bespelen, met aandacht voor samenspelen, samen een doel bereiken en de inzet van vrijwilligers. 110 aanmeldingen 25 deelnemers musicerende kinderen tijdens eindconcert tweede editie Partners: Fonds voor Cultuurparticipatie, Kansfonds, VandenEnde Foundation Op 10 juni vond het eindconcert van de tweede editie van Kinderen Maken Muziek plaats. Ruim kinderen, afkomstig van 21 van de 30 deelnemende organisaties, namen hieraan deel. In september kwamen 25 initiatieven bijeen voor de start van de derde en laatste editie van Kinderen Maken Muziek. Zij zullen in de komende twee jaar elk 100 kinderen, groepsgewijs, een instrument leren bespelen.

25 Masters in Mentoring Doelstelling Resultaten 2015 Zes gevestigde deelnemers aan afgerond Stimuleringsprogramma Mentorprojecten ontwikkelen tot master in mentoring. Zij bouwen hun gevestigde mentorpraktijk uit en dragen bij aan het delen van expertise rond mentoring. Ontwikkeling van Kenniskring van Masters in Mentoring. De masters organiseerden in september een expertmeeting voor lopende mentorprojecten met het doel kennis over te dragen die de projecten helpt zich verder te ontwikkelen. In de praktijk zien wij dat veel deelnemers aan het Mentorprogramma ( ) actief blijven en dat op diverse plekken nieuwe initiatieven worden (door-)ontwikkeld, vaak met input van een Master in Mentoring. Dit zal waarschijnlijk leiden tot nieuwe aanvragen bij ons Fonds. Social Impact Bonds Social Impact Bonds is een nieuwe financieringsvorm om sociale projecten te realiseren. Wij, en andere partijen, hebben dan de rol van (risicodragende) investeerder. Begin 2015 heeft het bestuur van het Oranje Fonds goedkeuring gegeven aan een pilot. In twee projecten is concrete voortgang gemaakt. In het project Buzinezz Club Utrecht is het doel om 280 tot 540 jongeren op weg te helpen richting ondernemerschap, een baan of een opleiding. Onze partners in deze SIB zijn de Gemeente Utrecht, ABN AMRO Social Impact Fund en de Buzinezzclub. Eind 2015 tekenden wij met deze partijen de benodigde contracten. Vanaf medio 2015 zijn wij als potentiële investeerder betrokken bij de SIB Arbeidstoeleiding ex-gedetineerden. Deze is ontwikkeld door het Ministerie van Veiligheid en Justitie, Society Impact, ABN AMRO Capital Fund en de Start Foundation. Na het vaststellen van de businesscase zijn potentiële uitvoerders gevraagd een offerte uit te brengen. Na het voeren van selectiegesprekken resteerde ten minste één uitvoerder waarmee we begin 2016 serieuze onderhandelingen kunnen starten. Dan zal blijken of het sluiten van deze SIB echt mogelijk is. We doen verder onderzoek naar de mogelijkheden van deelname aan één of twee andere SIB s. JAARVERSLAG

26 Appeltjes van Oranje NLdoet JAARVERSLAG Doelstelling Resultaten 2015 Succesvolle sociale initiatieven belonen en zichtbaar maken ter inspiratie voor anderen. Media-aandacht voor de drie winnaars. 203 voordrachten voor 2016 Recordaantal van publieksstemmen voor kandidaten van Op 21 mei reikte Koningin Máxima op Paleis Noordeinde de Appeltjes van Oranje uit. Ook Koning Willem-Alexander en Prinses Beatrix waren aanwezig. Het thema voor 2015 was Beter voor elkaar. De prijswinnaars waren Steunstichting Voedsel Focus Amersfoort, Stichting New Dutch Connections uit Utrecht en Stichting Krusada van Bonaire. De prijswinnaars ontvingen elk een beeldje ontworpen door Prinses Beatrix en een bedrag van ,-. Het thema voor 2016 is Samen Zelf Doen, waarbij we op zoek gingen naar bijzondere gemeenschapsaccommodaties in zelfbeheer. Dat leverde in Nederland alleen al maar liefst 203 inzendingen op. De inzenders streden via een speciale stemwebsite om de publieksstemmen. Veertig initiatieven ontvingen een uitnodiging voor de landelijke selectiedag op 15 januari 2016 waar voor acht van hen een nominatie te verdienen was. Op de Cariben zijn de nominaties voor 2016 al eerder bekend: Fundashon Cocari (Bonaire, accommodatie voor ouderen) en het buurthuis in Marie Pampun (Curaçao) wonnen in november 2015 de regionale voorronde. Doelstelling Resultaten 2015 Vrijwilligerswerk breed onder de aandacht brengen, klussen laten klaren en nieuw vrijwilligerspotentieel aanboren klussen in Nederland 450 op de Cariben ruim financiële bijdragen vrijwilligers 8,1 waardering onder klussers Partner: GAMMA Deze campagne is mogelijk door een bijdrage uit het Postcode Loterij Vrijwilligersfonds NLdoet is de grootste vrijwilligersactie, inmiddels in alle delen van het Koninkrijk. NLdoet heet in de Cariben BONdoet, ARUBAdoet, CURAdoet, SXMdoet en STATIAdoet. Maatschappelijke organisaties melden hun klussen aan in een database. Groepjes mensen (collega s, klassen, vrienden) zoeken een leuke klus uit om die gezamenlijk op de Doedagen te klaren. Traditiegetrouw liet ook de Koninklijke familie zich niet onbetuigd. In Nederland was de waardering van klusorganisaties en vrijwilligers onverminderd hoog. Toch liep het aantal klussen terug (2014: en 2015: 7.600). We hebben dit grondig geëvalueerd en vervolgens extra ingezet op organisaties die nog niet bij ons bekend zijn. Zo n duizend organisaties reageerden op ons aanbod om drie draaiboeken te ontvangen voor veel voorkomende klussen. In de Cariben steeg het aantal klussen in Sint Eustatius en Sint Maarten deden voor het eerst mee en op de eilanden waren vele activiteiten.

27 Beste Maatjes Burendag Doelstelling Resultaten 2015 Vrijwilligers werven voor maatjesprojecten. Bevorderen van kennisuitwisseling van maatjesprojecten. 232 deelnemende maatjesprojecten unieke bezoekers nieuwe vrijwilligers Deze campagne is mogelijk door een bijdrage uit het Postcode Loterij Vrijwilligersfonds De campagne Beste Maatjes is voor het vierde achtereenvolgende jaar een groot succes. De basis daarvoor werd in 2014 gelegd toen de nieuwe website werd gepresenteerd en veel nieuw campagnemateriaal beschikbaar kwam. Op de website presenteren zich meer dan 250 organisaties met hun initiatief. De werving van nieuwe maatjes voor de aangesloten organisaties (via de website) kwam direct sterk op gang en zette in 2015 door, ook door een doorlopende bannercampagne op Facebook en op websites. Op vier regionale bijeenkomsten in het voorjaar kwamen we heel andere organisaties tegen dan we op de jaarlijkse kennisdagen zien. Dat betekende een enorme vergroting van samenwerkingsmogelijkheden. Omdat wij van sommige potentiële vrijwilligers hoorden dat zij na aanmelding niets meer hoorden van de organisatie waar zij zich aanmeldden, hielden wij een strengere selectie van organisaties die op de site mogen staan. Doelstelling Resultaten 2015 Minimaal 1 miljoen mensen vieren Burendag Versterken kleine buurtorganisaties met tips voor activiteiten Versterken band van de initiatieven met het Oranje Fonds zodat zij deelnemen aan NLdoet en de collecte. Partner: Douwe Egberts Bijna 1 miljoen deelnemers in ruim buurten aanvragen voor financiële steun initiatieven financieel ondersteund 8,6 waardering van deelnemers Op 26 september zinderde het in het land. In duizenden buurten waren gezellige activiteiten. Burendag hoort bij ons en is inmiddels een instituut. Jong en oud doet mee en de activiteiten zijn erg divers, maar altijd wel gericht op het beter, gezelliger en leuker maken van de buurt. Het was de tiende editie van de burendag, voor de achtste keer samen met partner Douwe Egberts. Burendag heeft meer betekenis dan de activiteiten op de dag zelf, maar leidt door de contacten die op deze dag gelegd worden, dikwijls tot nieuwe of vervolgactiviteiten. Wij vroegen de organisaties naar hun favoriete buurtactiviteit en maakten daar een inspirerende kalender van met tips om met buren/de buurt aan de slag te gaan. Oranje Fonds Collecte De Oranje Fonds Collecte staat open voor alle stichtingen en verenigingen die ons land telt. De opzet is dat de deelnemende organisaties voor de collectanten zorgen en wij voor de rest. Elke organisatie ontvangt de helft van de opbrengst van de eigen collectanten; de andere helft besteedt het Oranje Fonds in de provincie van betreffende organisatie. Na twee tests in 2014 organiseerden wij de eerste collecte in de laatste week van april De totaalopbrengst was bijna ,= Dat was iets onder de verwachte opbrengst en dat was mede te verklaren door de grote inzamelingsactie voor de slachtoffers van de aardbeving in Nepal die in dezelfde periode plaatsvond. Deelnemende organisaties waardeerden hun deelname met een 7,7 en 70% wil in 2016 graag weer meedoen. Wij verwachten een behoorlijke groei van de opbrengst in 2016, onder andere door het verkleinen van de collectegebieden (mensen gaan niet in een ander dorp collecteren). Daardoor zal het aantal deelnemende organisaties toenemen, maar een deel van het potentiële collectegebied niet bediend worden. Deelnemende organisaties meldden ook dat het in 2015 wat snel moest in de voorbereiding, maar dat zij er nu helemaal klaar voor zijn JAARVERSLAG

28 JAARVERSLAG Wouter is taalmaatje van Todor. Hij helpt hem onder andere bij het lezen van zijn post. Zij hebben het dan over de inhoud daardoor is Wouter eigenlijk ook een maatje in heel veel andere dingen. Hij is een grote steun voor Todor. Het leren lezen en schrijven is voor Todor heel belangrijk, maar de band gaat verder dan alleen maatjeswerk. Wouter is niet alleen een taalmaatje van Todor maar ook een goede vriend.

29 Hans is hardloopmaatje van Rita. Twee keer per week komen zij samen om hard te lopen. Rita is slechtziend en Hans is tijdens het lopen Rita s ogen. Het zijn voor iemand geeft Hans een goed gevoel en daarom is hij maatje. Tijdens het hardlopen geniet Rita van de geuren en geluiden. Rita s wereld is door het hardlopen weer opengegaan en ze het gevoel gekregen dat ze alles weer aan kan. JAARVERSLAG

30 Caribisch deel van het Koninkrijk Ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk is het Oranje Fonds volop actief. Het is mooi om te zien dat de activiteiten op alle eilanden blijven doorgroeien. We organiseren onze activiteiten binnen de Samenwerkende Fondsen voor het Caribisch deel van het Koninkrijk, behalve de lokale varianten van Koninkrijk Doet en de Appeltjes van Oranje. JAARVERSLAG Samenwerkende Fondsen Het Oranje Fonds steunt ook sociale initiatieven in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Dit gebeurt binnen het samenwerkingsverband Samenwerkende Fondsen voor het Caribisch Deel van het Koninkrijk. Naast het Oranje Fonds maken hier het Kansfonds (voorheen Skanfonds), Stichting Kinderpostzegels Nederland, Fonds Sluyterman van Loo en het Innovatiefonds Zorgverzekeraars deel van uit. In 2015 besteedden de Samenwerkende Fondsen ruim 2 miljoen aan in totaal 53 initiatieven op de zes eilanden. De bestedingen verliepen conform de verwachting. Organisatie en coördinatie Kansfonds en Oranje Fonds nemen als grootste van de Samenwerkende Fondsen bij toerbeurt de coördinatie van de samenwerking in het Caribisch deel van het Koninkrijk op zich. Sinds 1 januari 2014 is dit het Oranje Fonds. In oktober vergaderden de Caribische adviseurs tijdens het jaarlijkse werkbezoek samen met de Nederlandse directeuren en adviseurs. We bespraken lopende zaken en de plannen voor Lokale samenwerking en adviescolleges De Samenwerkende Fondsen werken op ieder eiland samen met lokale adviescolleges en adviseurs. Deze lokale adviescolleges helpen de initiatieven met het indienen van hun aanvragen. Die aanvragen worden met een advies naar Nederland gestuurd waar ze worden beoordeeld. Het werk van de adviescolleges is dus erg belangrijk bij het zorgen voor voldoende kansrijke aanvragen. We besteden onder andere tijdens de werkbezoeken veel aandacht aan het contact met onze adviseurs. Informatie-uitwisseling vindt ook plaats via de interne digitale nieuwsbrief die we sinds 2014 maken. Twee vertegenwoordigers van CEDE Aruba waren eind november op werkbezoek in Nederland en spraken met diverse andere fondsen over mogelijke samenwerking. Op Bonaire werkt onze adviseur hard aan de bekendheid van de Fondsen. Ze bracht eind juni een werkbezoek aan Nederland en deed nieuwe inspiratie op voor zinvolle initiatieven op Bonaire. Vooral vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd was er op Curaçao een aantal personele wisselingen in de Raad van Toezicht en het uitvoerend bureau. Zo begon mevrouw Schmidt op 1 juni als opvolgster van mevrouw Pasman. Voorzitter van de Raad van Toezicht de heer Chaclin trad af per 1 januari 2016; dit gold ook voor de heer Römer, de voorzitter van het Bestuur. In 2015 zijn de heer Martina en mevrouw Van Laarschot- Jonck heer per 1 januari 2016 benoemd als voorzitters van respectievelijk de Raad van Toezicht en het Bestuur. Verder nam mevrouw Calister afscheid vanwege het volmaken van haar termijn en ging de heer Sprock in 2015 met pensioen. Werkbezoeken Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima brachten binnen hun werkbezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk op 30 april als beschermpaar van het Oranje Fonds een bezoek aan zowel Stichting Krusada (winnaar Appeltje van Oranje 2015) als aan Bonaire Youth Outreach Foundation (deelnemer Kansen voor Jongeren Cariben). Twee dagen later, op 2 mei, vereerden ze twee andere deelnemers aan ditzelfde programma op Aruba met een bezoek. Het betreffen de Heart Leaderschip Foundation en Stichting Reclassering Aruba. De Koninklijke werkbezoeken betekenden veel voor de organisaties, hun vrijwilligers en de mensen voor wie zij zich inzetten. Er waren in 2015 drie werkbezoeken van de Samenwerkende Fondsen. In februari spraken we over functioneren en samenwerking. In mei lag de nadruk tijdens een informatiebijeenkomst op het algemene beleid van de Samenwerkende Fondsen en de extra mogelijkheden voor ouderen in het bijzonder. In oktober brachten we een werkbezoek aan alle eilanden en spraken we onder andere over de continuering van het programma Kansen voor Jongeren Cariben en de tender Samen Oud. Verder spraken we met onze bestuurders, adviseurs en coördinatoren en werden er diverse edities van Koninkrijk Doet opgestart. Op Curaçao vond de voorronde plaats van de Appeltjes van Oranje 2016, regio zonnig. Op Sint Eustatius is één van onze vrijwillige adviseur mevrouw Berkel helaas overleden. Onze andere vrijwillige adviseur kan het adviseurschap moeilijk met een fulltime baan combineren. Daarom biedt de betaalde adviseur van Sint Maarten nu praktische ondersteuning van aanvragen op Sint Eustatius. Op Sint Maarten droeg mevrouw Sommers begin 2015 haar werkzaamheden over aan een opvolger, omdat de hoeveelheid werk lastig te combineren bleek met haar andere werkzaamheden. In februari werd een tijdelijke adviseur benoemd: mevrouw De Visser-Lemstra nam tot eind 2015 de taken waar. In oktober besloten de Samenwerkende Fondsen om de adviesstructuur op Sint Maarten grondig te wijzigen per 1 februari Dan start ook een nieuwe projectcoördinator. Haar taken hebben betrekking op Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius en zorgen voor een professionalisering van de werkzaamheden op deze eilanden.

31 Tender Samen Oud De deadline voor de tender Samen Oud liep eind augustus af en leverde 83 aanvragen op. Hierbij is ruim 3 miljoen aangevraagd. We ontvingen van alle eilanden voorstellen, behalve vanuit Saba. Tijdens het werkbezoek in oktober is een groot aantal initiatieven bezocht en een eerste selectie gedaan. We hebben in 2015 een eerste selectie en ook toekenningen gedaan. Programmatisch werken Sinds een aantal jaar werken we net als in Nederland ook in Caribisch deel van het Koninkrijk met een programmatische aanpak. Een voorbeeld hiervan is het programma Kansen voor Jongeren Cariben dat als doel heeft om jongeren te helpen, zowel op sociaal-emotioneel gebied als ook bij hun (school)loopbaan, opdat zij zoveel mogelijk economisch zelfstandig door het leven kunnen gaan. Overzicht aanvragen Samenwerkende Fondsen We ontvingen in totaal 165 aanvragen; we kenden er 53 toe. Dit alles is inclusief de 83 aanvragen voor de tender Samen Toekenningen per eiland Eiland Aantal Bestedingen Aruba ,= Bonaire ,= Curaçao ,= Saba ,= Sint Eustatius ,= Sint Maarten ,= Totaal Caribisch deel van het Koninkrijk* ,= * Dit is inclusief ,= via de Samenwerkende Fondsen voor het Caribisch deel van het Koninkrijk. Oud. Het grootste deel van deze aanvragen moet nog worden afgerond. De Samenwerkende Fondsen besteedden samen ruim 2 miljoen aan initiatieven in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Aan Kansen voor Jongeren Caribisch besteedden we voor 15 initiatieven in totaal ,=. Onze bijdragen worden onder andere gebruikt voor buurtwerk, activiteiten voor ouderen, voorzieningen voor gehandicapten, initiatieven voor tienermoeders, opvoedingsondersteuning en naschoolse opvang. Daarnaast ontvangen de adviescolleges een budget van de Samenwerkende Fondsen voor de financiering van microprojecten. Koninkrijk Doet Het succesvolle NLdoet is inmiddels als Koninkrijk Doet ook actief op vijf eilanden van het Caribisch deel van het Koninkrijk. Er was in vergelijking tot 2014 opnieuw sprake van een groei in het aantal projecten. In 2015 sloten Sint Eustatius (STATIAdoet) en Sint Maarten (SXMdoet) aan. Net als in Nederland waren de vrijwilligersdagen op 20 en 21 maart. JAARVERSLAG

32 Financieel beleid JAARVERSLAG Het Oranje Fonds is een fondsenwervende instelling met vermogen. De opbrengst van dit vermogen heeft als doel de kosten van onze organisatie te dekken. Daardoor kunnen we de inkomsten die we ontvangen uit loterijbijdragen, schenkingen, donaties van Vrienden, giften en collectes voor 100% inzetten voor activiteiten gericht op onze doelstelling: het bevorderen van betrokkenheid in onze samenleving. Financiële resultaten Het Oranje Fonds sluit het jaar 2015 met een positief resultaat van per saldo 0,4 mln. Via de specifieke resultaatsverdeling wordt dit toegevoegd of onttrokken aan de reserves en fondsen. De gerealiseerde opbrengsten uit het belegd vermogen waren ruimschoots voldoende om de kosten van onze eigen organisatie te dekken en de afgesproken rendementsvergoeding aan de Fondsen op Naam en de Samenwerkingsfondsen te financieren. Het overschot wordt toegevoegd aan de eigen reserve van het fonds. Dit dient als buffer voor jaren met mogelijk tegenvallende opbrengsten uit het belegd vermogen, om het vermogen inflatiebestendig te houden of om ten dele te worden aangesproken om het toekenningenbudget in enig jaar te versterken. De totale baten bedroegen in ,3 mln. (2014: 42,4). Hierin zijn ook de (bruto) baten uit beleggingen meegerekend. Aan bijdragen van derden ontvingen we 25,8 mln. (2014: 24,9). De totale lasten bedroegen 33,9 mln. (2014: 33,3). Hiervan werd 31,1 mln. (2014: 30,5) besteed aan de doelstelling. Dat is een percentage van 92%. (2014: 92%). Baten Baten uit eigen fondsenwerving In 2015 konden we hogere inkomsten uit eigen fondsenwerving realiseren ( 4,8 mln.; ,7 mln.). We sturen hier actief op om de diversiteit van inkomsten te vergroten. We houden ons daarbij aan gedragscodes van de Fondsen In Nederland (FIN) en Goede Doelen Nederland (GDN). Fondsen Op Naam We ontvingen een totaalbedrag van 2,8 mln. aan schenkingen ten gunste van de Fondsen op Naam. Hiervan was 0,3 mln. bestemd voor het instellen van twee nieuwe fondsen: Fonds De Brink en Alleato Fonds voor de provincie Utrecht. Daarnaast werd een nalatenschap ontvangen van 1 mln. Dit brachten we onder in het Fonds op Naam Romoli Polak voor Nederland. Het Fonds Zorg en Zekerheid werd op 15 december getekend. In 2016 wordt dit actief. Vrienden en giften Ook in 2015 hebben we hard gewerkt om het aantal Vrienden, dat het werk van het Oranje Fonds wil steunen, te vergroten. Dit deden we door een combinatie van straatwerving, belacties en online werving. Het aantal Vrienden van het Oranje Fonds steeg met bijna 16% tot een totaal van (2014: ). Collecte Na een pilot in 2014 werd de Oranje Fonds Collecte in 2015 succesvol landelijk uitgerold. In alle provincies werd in mei gecollecteerd door organisaties uit ons werkveld voor het Oranje Fonds. De helft van de opbrengst mag de deelnemende organisatie besteden aan een bestemming t.g.v. de eigen organisatie. De collecte bracht in totaal bijna 0,5 mln. op (2014: 0,1 mln.). In 2016 verwachten we dat nog meer organisaties mee gaan doen en schatten we de opbrengst op 0,75 mln. Baten uit gezamenlijke acties Sinds 2013 voert het Oranje Fonds samen met Stichting Kinderpostzegels en het Kansfonds op de Cariben het programma Kansen Voor Jongeren Cariben uit. Deze partnerfondsen hebben in 2015 voor een bedrag van ruim 0,5 mln. bijgedragen aan activiteiten binnen dit programma. Baten uit acties van derden Vanuit de opbrengsten uit kansspelen ontvingen we in 2015 in totaal 19,6 mln. (2014: 20 mln.). Deze baten zijn de grootste en oudste bron van inkomsten voor het Oranje Fonds. Als gevolg van toename van concurrentie op de markt door o.a. buitenlandse loterij-organisaties en online-kansspelen, al dan niet legaal, staan deze inkomsten meer en meer onder druk. Door de fusie tussen de Staatsloterij en de Stichting Nationale Sporttotalisator (o.a. Lotto, Toto en Krasloterij), die in 2016 zijn beslag zal krijgen en waarvan het Oranje Fonds een van de beneficianten is, ontstaat er een sterke speler op deze markt, die in staat moet zijn stabiele en stijgende inkomsten te realiseren. Baten uit subsidies van overheden Dit betreft subsidies van OCW voor het programma Kansen Voor Jongeren ( per jaar tot en met 2015) en de Caribische variant daarvan ( per jaar tot en met 2016). De provincie Limburg stortte in 2015 een bijdrage van in het Samenwerkingsfonds Limburg. Ook in 2016 zal nog een bijdrage plaatsvinden. Hieruit worden sociale initiatieven specifiek in de provincie Limburg gefinancierd. De provincie Overijssel heeft in 2014 de totaal toegezegde bijdrage van 1 mln. voor 10 jaar aan het Noaberschapsfonds Overijssel in één keer betaald. Elk jaar valt er vanuit dit fonds een bedrag van ca vrij voor bijdragen aan sociale initiatieven in de provincie Overijssel. Baten uit beleggingen Resultaat Afgelopen kalenderjaar was een roerig beleggingsjaar. Ondanks deze beweeglijke markten was 2015 een goed jaar voor de beleggingen van het Oranje Fonds. Zie figuur 1 voor de bruto rendementen over de afgelopen 3 jaar. We behaalden een netto rendement van 4,14% en dat is beter dan ons streefrendement van 3,5% à 4%. De brede obligatiemarkt liet over 2015 een bescheiden plus zien: de relevante referentie-index (benchmark), Citigroup EuroBIG, steeg met slechts +1,1%. De wereldaandelenmarkten (de benchmark MSCI World All Country) stegen, ondanks sterke schommelingen gedurende het jaar, per saldo met +8,8% in Euro-termen. Voor de samenstelling van de portefeuille en het resultaat verwijzen wij naar de Toelichting op de balans en de staat van baten en lasten verderop in dit jaarverslag.

33 Figuur 1 Rendement (bruto) ,0% 7,5% 5,0% 2,5% 0,0% 2,7% 9,6% 4,3% 5,0% jaars rendement Het doel van ons vermogen is om de kosten van onze eigen organisatie te betalen en zo alle giften in te kunnen zetten voor onze doelstelling. Daarom willen we het vermogen op lange termijn minimaal in stand houden. Het verschil tussen streefrendement en gerealiseerd rendement wordt toegevoegd of onttrokken aan de reserve als bron van inkomsten van het fonds. Deze reserve is daardoor een buffer voor jaren met mogelijk lagere opbrengsten. Hierdoor wordt de continuïteit van de organisatie op langere termijn gewaarborgd. Duurzaamheid en MVO Het Oranje Fonds wil maatschappelijk verantwoord beleggen. Daarom is duurzaamheid een belangrijk thema in ons beleid. Wij volgen hierbij de criteria die zijn opgesteld door Goede Doelen Nederland (GDN) met betrekking tot bijvoorbeeld mensenrechten, kinderarbeid, milieu, wapen handel, alcohol en tabak, proefdieren, corruptie etc. We laten onze portefeuilles op die thema s screenen door drie verschillende researchbureaus. Dit kan leiden tot uitsluiting van bepaalde bedrijven. Ook passen we positieve screening toe, zodat bedrijven juist op basis van hun duurzaamheidsbeleid worden opgenomen in de portefeuilles. In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen is op 17 december 2015 samen met het ABN AMRO Social Impact Fund BV (AASIF) de Stichting Social Impact Bonds Utrecht opgericht. Een Social Impact Bond is een contract waarbij private partijen investeren in een maatschappelijk project. Wij beginnen met investeringen in projecten ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid in Utrecht. Risico s Beleggen brengt risico s met zich mee. Bewust zijn daarvan is noodzakelijk. We laten ons daarbij adviseren door deskundigen. Ook houden we een risicoprofiel aan dat past bij de organisatie en de doelstelling van ons vermogensbeleid. Dit wordt weergegeven in onderstaande tabel Middelenverdeling. We beleggen niet in hedge funds, opkomende markten en derivaten. In onderstaand overzicht worden de risico s waar het Oranje Fonds naar kijkt weergegeven en ook de manier waarop deze worden beheerst: Marktrisico Voor beleggingen beschikbaar kapitaal investeren wij voor de lange(re) termijn in de kapitaalmarkten. Het risico bestaat dat het beleggingsresultaat negatief wordt beïnvloed door de schommeling in de 60% 45% 30% 15% 0% 48% 55% 44% 24% prijzen van aandelen en obligaties. Dit risico wordt beperkt door een evenwichtige spreiding over diverse beleggingscategorieën en regio s en binnen de beleggingscategorieën zelf. Zie figuur 2 ter illustratie de regionale verdeling van onze aandelenbeleggingen. Valutarisico Het grootste deel van de beleggingen noteert in euro s. Bij het risicodragende deel van de beleggingen (aandelen) is wel sprake van valutarisico vanwege de spreiding over de verschillende regio s. Dit risico wordt niet specifiek afgedekt. Dit kost immers geld en dat gaat ten laste van het rendement. Renterisico Door te beleggen in vastrentende waarden zoals obligaties bestaat het risico op een negatief beleggingsresultaat als gevolg van rentestijgingen. Dit risico wordt beperkt door de ruimte die is gegeven aan de vermogensbeheerders. Zij kunnen de gemiddelde looptijden van de in de portefeuille opgenomen obligaties laten afwijken van de gemiddelde looptijd van de overeengekomen referentie-index. Door het recent afbouwen van de obligatieportefeuille is het renterisico afgenomen. Inflatierisico Als gevolg van geldontwaarding ontstaat Noord-Amerika Europa Azië-Pacifisch Opkomende Markten 8% Figuur 2 Portefeuilleverdeling Portefeuille Benchmark MSCI World All Countrymark 12% 0% 9% Middelenverdeling Strategisch Maximaal Defensief Maximaal Offensief Aandelen 25% 0% 40% Obligaties 65% 80% 40% Alternatieven 10% 0% 20% Liquiditeiten 0% 20% 0% het risico dat het vermogen niet in stand kan worden gehouden en onvoldoende rendement oplevert om de kosten van de kantoororganisatie op termijn te dekken. Door een percentage in aandelen te beleggen wordt dit risico beperkt. Daarnaast hebben de vermogensbeheerders de ruimte om inflatie-geïndexeerde obligatieleningen op te nemen. JAARVERSLAG

34 Kredietrisico Kredietrisico betreft het risico van financiële verliezen als gevolg van afnemende kredietwaardigheid (faillissement, betalingsonmacht, etc.) van partijen die vastrentende waarden hebben uitgegeven waarin het Oranje Fonds belegt. Dit risico wordt beheerst doordat het fonds strikte regels t.a.v. de kredietwaardigheid (rating) vastlegt waaraan vermogensbeheerders zich moeten houden. In onderstaande grafiek geven wij de kredietwaardigheid van de actief beheerde obligatieportefeuilles weer. Hieruit blijkt dat de gemiddelde rating met AA hoog is. Uitbestedingsrisico Een voor ons belangrijke uitbesteding betreft het vermogensbeheer. Het risico dat een externe vermogensbeheerder zich niet aan de gemaakte afspraken houdt wordt beperkt door gebruik te maken van aanvullende diensten van een onafhankelijk adviseur. Deze rapporteert en analyseert maandelijks de voortgang van de verschillende portefeuilles en op totaalniveau. Deze rapportage ondersteunt de interne monitoring. Lasten A 36% AA 10% AAA 54% Besteding aan de doelstelling De besteding aan de doelstelling bedroeg in ,1 mln. (2014: 30,5 mln.). Dat is 92% van de totale lasten. Daarvan werd 24,1 mln. (2014: 23,7 mln.) besteed aan directe financiële bijdragen aan ruim 9100 projecten (incl. de campagnes NLdoet en Burendag). Een bedrag van 0,6 mln. van toegekende bijdragen in voorgaande jaren kwam weer retour. De directe kosten voor programma s en campagnes bedroegen 4,6 mln. (2014: 4,5 mln. De kosten van de eigen organisatie die we kunnen toerekenen aan de doelstelling bedroegen 3,0 mln. (2014: 3,1 mln.). De totale besteding aan de doelstelling komt daarmee op 31,1 mln. Kosten eigen organisatie Het Oranje Fonds moet kosten maken om inkomsten te verwerven, te besteden en te beheren. In 2015 was daar een bedrag van 5,8 mln. voor nodig (2014: 5,8 mln.). Hierin zijn ook de kosten van beleggen en vermogensbeheer begrepen. Deze kosten worden gedekt door de opbrengst van het belegd vermogen. We sturen op de omvang van deze kosten door een norm te hanteren van maximaal 17,5% kosten (excl. de kosten van beleggen en vermogensbeheer) opzichte van de totale besteding aan de doelstelling. In 2015 kwam deze norm uit op 15,6% (2014: 15,9%). Toerekening van de kosten van de eigen organisatie aan activiteiten voor de doelstelling De brancheorganisatie voor goede doelen Goede Doelen Nederland (GDN) heeft verschillende activiteiten benoemd waaraan de kosten van de eigen organisatie kunnen worden toegerekend. Het Oranje Fonds hanteert voor de toerekening van personeels-, huisvestings- en kantoorkosten een systematiek op basis van een analyse van functies, arbeidsomvang en kosten van de personeelsformatie van het fonds. Deze analyse wordt elk jaar opnieuw gemaakt en kan leiden tot andere toerekeningspercentages. Kosten voor besteding aan de doelstelling Het gaat hier om kosten die noodzakelijk gemaakt moeten worden om aanvragen voor bijdragen aan sociale initiatieven te beoordelen, te monitoren en af te rekenen. Maar ook om programma- en campagneactiviteiten op te zetten, te communiceren en uit te voeren. In 2015 ging het om een bedrag van 3,0 mln. (2014: 3,1 mln.). Kosten van eigen fondsenwerving Om inkomsten te verwerven moeten kosten gemaakt worden. Denk hierbij aan kosten van (ook digitale) communicatiemiddelen, telemarketing en mailingen en kosten om de Oranje Fonds collecte uit te kunnen voeren. Deze kosten bedroegen in totaal 0,7 mln. (2014: 0,6 mln.). Voor de verhouding van deze kosten ten opzichte van de inkomsten die ermee gegenereerd worden heeft het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een norm gesteld van maximaal 25% gemiddeld over 3 jaar. Voor het Oranje Fonds bedraagt dit gemiddelde 18,8% (2015: 14,9%; 2014: 24%; 2013: 17,5%). Kosten voor werving van baten van acties derden Ook om loterijgelden te verwerven en te behouden moeten kosten gemaakt worden. Dit zijn met name kosten van communicatie. In 2015 bedroegen deze ruim (2014: ). Kosten van beleggingen Vermogensbeheer en beleggen kost geld. Deze kosten zijn veelal afhankelijk van de hoogte van het belegd vermogen. Vanwege de aanpassing van ons beleggingsbeleid in reactie op de volatiele en steeds complexere kapitaalmarkt stegen de kosten van fiduciair beheer. Omdat in 2015 een groot deel van de obligatieportefeuille werd verkocht en in afwachting van herinvestering op spaar-rekeningen is gezet, daalden de kosten van vermogensbeheer, omdat er over het aanhouden van spaargelden geen fee wordt berekend. Gemiddeld bedragen de kosten van vermogensbeheer 0,3%. Kosten van beheer en administratie Het gaat hier om de kosten van bestuur, directie en management, administratieve en financiële ondersteunende functies, kosten van huisvesting, kantoor en controle en advies. Deze bedroegen in ,2 mln. (2014: 1,2 mln.). Dit is 3,7% van de totale lasten (2014: 3,8%). Het Oranje Fonds stelt een norm voor deze kosten van maximaal 5%. Voor een verdere toelichting op de balans, de baten en lasten, de grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening en bepaling van het vermogen en resultaat verwijzen wij naar de toelichting bij de jaarrekening 2015 verderop in dit jaarverslag. JAARVERSLAG

35 Jaarrekening JAARVERSLAG

36 Balans per 31 december Activa Vaste activa Materiële vaste activa ref Financiële vaste activa ref Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa ref Effecten ref Liquide middelen ref Totaal activa Passiva Reserves en fondsen Reserves Reserve als bron van inkomsten ref Continuïteitsreserve ref Fondsen ref. 7 Fondsen op Naam ref Samenwerkingsfondsen ref Provinciefondsen ref Voorzieningen ref Kortlopende schulden ref Totaal passiva JAARVERSLAG

37 Staat van baten en lasten 2015 Baten Baten uit eigen fondsenwerving 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie Schenkingen aan Fondsen op Naam ref Algemene donaties en giften ref Collecte ref Nalatenschappen ref Baten uit gezamenlijke acties - Samenwerkingsverbanden ref Baten uit acties van derden - Ontvangen bijdragen uit nationale loterijen ref Baten uit subsidie van overheden - Subsidies ref Baten uit beleggingen - Resultaat beleggingen ref Overige baten - Overige baten ref Som der baten Lasten Besteed aan doelstelling - Directe besteding aan doelstelling ref Toegerekende kosten eigen organisatie ref JAARVERSLAG

38 Vervolg Staat van baten en lasten 2015 Werving baten 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie Eigen fondsenwerving ref Werving baten acties derden Beleggingskosten Beheer en administratie ref Beheer en administratie Som der lasten Resultaat Resultaatsverdeling Reserve als bron van inkomsten ref Continuïteitsreserve ref Fondsen: ref. 7 Fondsen Op Naam ref Samenwerkingsfondsen ref Provinciefondsen ref Ratio's Besteding van baten aan doelstelling 90,8% 98,7% 72,0% Idem, excl. baten uit beleggingen, bijdragen aan Fondsen op Naam en overige baten 111,4% 112,9% 111,9% Besteding aan doelstelling als aandeel van totale lasten 91,8% 92,1% 91,8% Kosten/baten eigen fondsenwerving 14,9% 20,4% 24,0% Kosten van beheer en administratie 3,7% 3,6% 3,8% Kosten eigen organisatie 15,6% 15,2% 15,9% Netto rendement beleggingen 4,1% 3,6% 9,4% De ratio besteding van baten aan de doelstelling kan per jaar sterk fluctueren onder invloed van de baten uit beleggingen en hoofdsomstortingen in Fondsen op Naam, die ook in deze ratio meetellen. Bij de ratio besteding van baten aan doelstelling, excl. baten uit beleggingen etc. is deze invloed geëlimineerd. Deze ratio geeft daarmee een beter inzicht in behaalde resultaten en de analyse daarvan ten opzichte van de begroting en resultaten uit voorgaande jaren. De overige baten tellen eveneens niet mee in deze ratio. Deze worden meegerekend in de ratio kosten eigen organisatie omdat het feitelijk negatieve kosten zijn (vergoeding van administratie-kosten en uitleen van personeel tegen werkelijke loonkosten). In de ratio kosten eigen organisatie worden de totale kosten van de eigen organisatie, verminderd met de kosten van beleggingen, vergoeding van administratiekosten en uitleen van personeel, afgezet tegen de besteding aan de doelstelling. JAARVERSLAG

39 Kasstroomoverzicht 2015 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat boekjaar Aanpassing voor: afschrijvingen/afwaarderingen boekwinst verkoop onroerende zaak mutaties in langlopende schulden - - mutaties in werkkapitaal * vorderingen * schulden op korte termijn mutatie voorzieningen ongerealiseerd koersresultaat Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in kantoorpand Des-/investeringen in overige bedrijfsmiddelen Des-/investering onroerend goed Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename beleggingen Netto kasstroom Stand liquide middelen 1 januari Stand liquide middelen 31 december Mutatie liquide middelen Het kasstroomoverzicht is een overzicht waaruit de in- en uitgaande kasstromen in het boekjaar blijken. Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de geldmiddelen die gedurende het boekjaar beschikbaar zijn gekomen en hoe die geldmiddelen zijn benut in hetzelfde boekjaar. De exploitatierekening wordt op deze manier ontdaan van de invloeden die de waarderingsgrondslagen met zich meebrengen. JAARVERSLAG

40 Verschillenanalyse begroting versus realisatie 2015 realisatie 2015 begroting verschil Baten x x x Eigen fondsenwerving: Schenkingen aan Fondsen Op Naam Donaties en giften Collecte Nalatenschappen Subtotaal Overige baten: Gezamenlijke acties Acties van derden (nationale loterijen) Subsidies van overheden Beleggingen Overige baten Subtotaal Totaal baten Per saldo meer baten t.o.v. begroting JAARVERSLAG

41 Vervolg verschillenanalyse begroting versus realisatie 2015 realisatie 2015 begroting verschil Lasten x x x Besteding aan de doelstelling: Bestedingen algemeen budget Nederland Bestedingen Caribisch deel van het Koninkrijk Bestedingen aan programma's & campagnes Bestedingen in Fondsen Op Naam Bestedingen in Samenwerkingsfondsen Bestedingen in Provinciefondsen Intrekkingen van toegezegde bijdragen Subtotaal Overige kosten: Kosten fondsenwerving Kosten werving van baten acties van derden Aan de doelstelling toegerekende kosten Beleggingskosten Beheer en administratie Subtotaal Totaal lasten Per saldo minder lasten t.o.v. begroting Resultaat Toelichting Het resultaat over 2015 is 2,7 mln. hoger dan begroot. Tegenover hogere baten uit beleggingen stonden lagere bijdragen uit acties van derden. Een extra loterij-uitkering die begroot werd, wordt in 2016 afgerekend. Aan inkomsten uit eigen fondsenwerving ontvingen we 1,4 mln. meer, grotendeels dankzij een nalatenschap van 1 mln. Ook mochten we twee nieuwe Fondsen op Naam verwelkomen. De besteding aan de doelstelling is 1 mln. lager dan begroot omdat de extra ingerekende bijdrage uit loterijen ad 1 mln. niet in 2015 ontvangen werd. We stemmen ons jaarlijkse bestedingsbudget af op het totaal aan reeël verwachte externe bijdragen, donaties, giften, etc. en sturen bij als deze hoger of lager uitvallen dan begroot. De overige kosten liggen grotendeels in lijn met de begroting. JAARVERSLAG

42 Toelichting op de balans 1. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit bedrijfsmiddelen ten behoeve van de bedrijfsvoering van het Oranje Fonds: Kantoorpand Overige bedrijfsmiddelen Kantoorpand Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Bijzondere afwaardering (2011) Boekwaarde Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen - - Afschrijving Boekwaarde per 31 december In juli 2006 is een kantoorpand aangeschaft aan de Maliebaan te Utrecht. Dit pand is na een renovatie in december 2007 in gebruik genomen. Het kantoorpand wordt gewaardeerd als bedrijfspand volgens de RJ212 conform de systematiek van het kostprijsmodel. Afschrijvingen worden aan de hand van de levensduur van de onderscheiden componenten berekend. In 2011 heeft een taxatie plaatsgevonden op basis waarvan een bijzondere waardevermindering als gevolg van de economische situatie en de sterk dalende waarde van vastgoed heeft plaatsgevonden. Er zijn geen significante indicaties dat de opbrengst- of taxatiewaarde van het pand tussen 2011 en 2015 belangrijk (+10%) is gestegen. In 2016 zal opnieuw een taxatie uitgevoerd worden. In de meerjarenbegroting is in de exploitatie voldoende ruimte voor afschrijvingen op het pand ter waarde van ca Overige bedrijfsmiddelen Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december In 2015 zijn de servers vervangen. Daarnaast is er verder geinvesteerd in de digitalisering van de bedrijfsprocessen. Ook is ten behoeve van de Oranje Fonds collecte een voorraad van 6700 collectebussen aangeschaft. JAARVERSLAG

43 Vervolg Toelichting op de balans 2. Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan uit verstrekte langlopende leningen aan en aandelen-participaties in organisaties op het gebied van behoud en exploitatie van historisch en industrieel vastgoed. Deze activa zijn bestemd om duurzaam te worden aangehouden. Er wordt rente resp. dividend vergoed, hetgeen wordt verantwoord in de staat van baten en lasten. Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: Stand per 1 januari : Leningen Participaties Leningen Participaties aanschafprijs cumulatieve waardeveranderingen boekwaarde Mutaties in het boekjaar: waardeveranderingen aankopen verkopen stockdividend koerswijzigingen nieuwe verstrekkingen vervallen verstrekkingen Saldo Stand per 31 december: aanschafprijs cumulatieve waardeveranderingen - - Boekwaarde De specificatie van de leningen en participaties is als volgt: Leningen Participaties Hoofdsom Einde looptijd % Aantal % Stadsherstel Amsterdam N.V Onbepaald 4, ,60 Stadsherstel Den Haag en Omgeving N.V , ,00 Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V , ,66 NV Bergkwartier Maatschappij tot Stadsherstel Deventer , ,57 Utrechtse Maatschappij tot Stadsherstel N.V , ,20 BOEi B.V , ,80 Vereniging Hendrick de Keyser Utrecht , Idem , De participaties betreffen illiquide beleggingen waarin geen verhandeling plaatsvindt. De waardering vindt plaats op basis van nominale waarde. De leningen worden eveneens gewaardeerd op nominale waarde. De overeengekomen rentepercentages zijn vergelijkbaar met, bij de geldende looptijd, gangbare hypotheekrentes. In de leningovereenkomsten met een einde looptijd is de mogelijkheid tot verlenging met 10 jaar opgenomen. De leningovereenkomst met Stadsherstel Utrecht is in 2015 vervallen als gevolg van vervroegde en volledige aflossing van de opgevraagde hoofdsom. De leningovereenkomst met Stadsherstel Den Haag is nooit geactiveerd en werd in 2015 ontbonden. In plaats daarvan heeft het Oranje Fonds zijn deelneming uitgebreid tot een percentage van maximaal 10% van het geplaatste kapitaal. JAARVERSLAG

44 Vervolg Toelichting op de balans 3. Vorderingen en overlopende activa Afrekeningen kansspelorganisaties Nog te ontvangen stortingen in Fondsen op Naam Nog te ontvangen subsidies OCW Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten Effecten De effectenportefeuille bestaat uit vastrentende waarden (obligaties), zakelijke waarden (aandelen) en alternatieve beleggingen (te weten: (participaties in een duurzaam vastgoedfonds en microfinancefonds). Het risicoprofiel is als volgt: Maximaal defensief Strategisch Maximaal offensief aandelen 0% 25% 40% obligaties 80% 65% 40% alternatieve beleggingen 0% 10% 20% liquiditeiten 20% 0% 0% Ultimo 2015 is de middelenverdeling ten opzichte van het totaal belegd vermogen (incl. financiële vaste activa) als volgt: aandelen 38,2%/obligaties 15%/alternatieven 9,8%/liquiditeiten 37%. Deze verdeling wijkt tijdelijk af a.g.v. de herstructurering van de beleggingsportefeulle, die in 2015 is ingezet en in 2016 wordt afgerond. Daarna zullen de assets, inclusief het hoge saldo aan liquide middelen, weer binnen de bandbreedtes vallen. De herstructurering heeft als doel minder volatiliteit en meer rust in de portefeuille te creëren door minder afhankelijkheid van beursgenoteerde beleggingen. De lange beleggingshorizon die het Oranje Fonds in zijn beleid hanteert ligt hieraan ten grondslag. In 2015 is een bruto rendement behaald van + 4,34% (2014: + 9,6%). Dit is beter dan de samengestelde benchmark, die een rendement liet zien van + 3,26%. Het streefrendement voor het Oranje Fonds bedraagt 3,5% à 4%. Het behaalde rendement op aandelen (+ 9,82%) leverde de grootste bijdrage aan het totale rendement. Het effectenbezit en de overige waarden bestaan uit: % % Vastrentende waarden , ,5 Aandelen , ,0 Participaties , ,1 Beurswaarde per 31 december , ,6 Opgelopen coupon- en overige rente , ,0 Overige vorderingen en overlopende transacties , ,0 Beleggingsrekeningen , ,4 Totale waarde per 31 december , ,0 JAARVERSLAG Het verloop van de effectenportefeuille is als volgt: Beurswaarde per 1 januari Aankopen Verkopen Boekwaarde per 31 december Koersresultaten ultimo Beurswaarde per 31 december Gerealiseerde koersresultaten bij verkoop

45 Vervolg Toelichting op de balans 5. Liquide middelen Betreffen direct opvraagbare banktegoeden en kasmiddelen welke geen onderdeel zijn van de beleggingsportefeuille Reserves De samenstelling van de reserves en fondsen is als volgt: Reserve als bron van inkomsten Continuïteitsreserve Reserve als bron van inkomsten Het eigen vermogen van het Oranje Fonds wordt weergegeven als 'reserve als bron van inkomsten'. Hiermee wordt verduidelijkt dat het vermogen van het Oranje Fonds een belangrijke en zelfstandige bron van inkomsten is. Met het rendement op dit vermogen worden de kosten van de eigen organisatie gefinancierd, waardoor alle inkomsten uit externe bronnen volledig kunnen worden besteed aan de doelstelling. Daarnaast is de reserve een buffer voor jaren met mogelijk tegenvallende opbrengsten. Daarmee is de doelstelling van het Oranje Fonds ook op langere termijn gegarandeerd. Gezien de omvang en bestemming van deze reserve acht het bestuur het niet noodzakelijk een separate continuiteitsreserve aan te houden. Deze is per ultimo 2015 komen te vervallen en overgeheveld naar de reserve als bron van inkomsten. De mutatie over 2015 is als volgt te specificeren: Stand per 1 januari Mutatie als gevolg van: resultaatsverdeling 2015 (resp. 2014) toevoeging vanuit de continuiteitsreserve bijdrage aan Fonds op Naam Kinderen Maken Muziek bijdrage aan Fonds op Naam Joan Ferrier Emancipatie Fonds bestemmingsverplichting nalatenschap L. Polak t.g.v. Fonds op Naam Romoli Polak voor Nederland' Stand per 31 december Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve werd in 2004 gevormd voor de dekking van risico s op korte termijn. Het Centraal Bureau Fondsenwerving heeft hiervoor een norm gesteld van maximaal 1,5 maal de kosten van de werkorganisatie. Door de aanwezigheid van de reserve als bron van inkomsten is een afzonderlijke continuïteitsreserve niet nodig, omdat de omvang van de reserve als bron van inkomsten voldoende garanties biedt voor de continuiteït van de organisatie. Daarom heeft het bestuur van het Oranje Fonds in 2015 besloten de continuiteitsreserve toe te voegen aan de reserve als bron van inkomsten. Stand per 1 januari Toevoeging - - Onttrekking vanwege overheveling naar de 'reserve als bron van inkomsten' Stand per 31 december JAARVERSLAG

46 Vervolg Toelichting op de balans 7. Fondsen 7.1 Fondsen op Naam Fondsen op Naam betreffen fondsen waaraan door derden een bestemmingsdoel is bepaald. De vermogens van deze fondsen zijn uitsluitend beschikbaar voor besteding aan de daarvoor bepaalde doelstelling. In de meeste gevallen moet de hoofdsom in stand blijven en wordt daarover een overeengekomen rendement vergoed. Vanuit dit rendement vindt de besteding aan de doelstelling plaats. Het verloop van de Fondsen op Naam is als volgt: Stand per 1 januari Ontvangen schenkingen Rentevergoeding Bestedingen Subtotaal Overige toevoegingen: Bijdrage Oranje Fonds aan FON Kinderen Maken Muziek Idem aan FON Joan Ferrier Emancipatie Fonds Vermogensmutatie a.g.v. bestemmingsverplichting nalatenschap R. Polak Stand per 31 december De Fondsen op Naam ontvangen een rendementsvergoeding van 3,5% (tenzij anders is overeengekomen) op basis van de gemiddelde hoofdsom. JAARVERSLAG

47 Vervolg Toelichting op de balans Vermogen 01/01/15 Schenkingen Rente vergoeding Bestedingen Vermogensmutaties en resultaatsbestemming Vermogen 31/12/15 Specificatie van de Fondsen op Naam: Adoptiefonds Andries Haanstra Fonds Barnard Hillenius Fonds Fonds Kreatum/OpSlag Fonds De Achterste Molen Finas Fonds Helffer Kootkar Prijs Jeugdfonds Labouchere-Van Weede Fonds Muller Cohen Fonds Neyenburghfonds Fonds Ons Limburg Ouderen- en gehandicaptenfonds Reinoud Gorissen Fonds Robert & Josephine ter Linden Fonds Fonds De Drie Linden Tom Sebastiaan Gans Fonds Van Harskamp Verspoor Fonds Fonds Zorg en Welzijn Trijna Feenstra Louis Speth Fonds Fonds voor de sociale integratie van hoogbegaafde jongeren Fonds Soldaat van Oranje Kinderen Maken Muziek Fonds Stichting van der Toorn Roelie van Seumeren Fonds Etentje voor een ander Postcode Loterij Vrijwilligers Fonds Bayer voor sociale betrokkenheid Van der Lee-Van Groeningen Fonds Fonds Gamma Dienstverlening Joan Ferrier Emancipatie Fonds Vluchtelingenfonds Amsterdam Xandra Fonds Fonds Klinkerpad Fonds De Brink Alleato Fonds voor de provincie Utrecht Romoli Polak voor Nederland Fonds Het Fonds op Naam Romoli Polak voor Nederland is ingesteld vanwege een ontvangen legaat uit een nalatenschap. In de resultatenrekening is deze verantwoord onder baten uit eigen fondsenwerving/nalatenschappen en valt daardoor in eerste instantie ten gunste van de reserve als bron van inkomsten. Via een rechtstreekse vermogensmutatie ten laste van deze reserve is het ontvangen legaat van 1 mln. toegevoegd als hoofdsom aan het Fonds op Naam Romoli Polak voor Nederland. De andere vermogensmutaties betreffen de toegezegde bijdragen uit de eigen reserve van het Oranje Fonds aan de Fondsen op Naam Kinderen Maken Muziek en het Joan Ferrier Emancipatie Fonds. JAARVERSLAG

48 Vervolg Toelichting op de balans 7.2 Samenwerkingsfondsen Met de provincies Overijssel en Limburg zijn in 2014 overeenkomsten gesloten om gezamenlijk een substantiële en duurzame bijdrage te leveren aan sociaal maatschappelijke intitiatieven in beide provincies. In deze overeenkomsten is bepaald dat vanuit de provincies een financiële bijdrage wordt gedaan aan speciaal daarvoor in te stellen samenwerkingsfondsen (Noaberschapsfonds resp. Samenwerkingsfonds Limburg) waaruit ondersteuning aan sociaal maatschappelijke organisaties in de desbetreffende provincies wordt gefinancierd. De provincie Overijssel heeft in 2014 in het Noaberschapsfonds een bedrag gestort van 1 mln. en de provincie Limburg heeft aan het Samenwerkingsfonds Limburg een dotatie gedaan van De provincie Limburg heeft ook in 2015 nog een dotatie gedaan van en voor 2016 eenzelfde bedrag toegezegd. De besteding van deze middelen vindt plaats in de komende jaren. Deze subsidies zijn reeds vastgesteld, wat betekent dat er geen aanvraag voor subsidievaststelling meer hoeft te worden gedaan. Het verloop wordt als volgt weergegeven: Vermogen 01/01/15 Dotaties 2015 Rente Vergoeding 2015 Bestedingen 2015 Vermogen 31/12/15 Overijssel: Noaberschapsfonds Limburg: Samenwerkingsfonds Limburg Provinciefondsen In 2015 is de Oranje Fonds Collecte landelijk uitgerold. Sociale organisaties uit het brede werkveld van het Oranje Fonds zijn partners in deze deze fondsenwervingsactie. Zij ontvangen een bedrag ter hoogte van de helft van de door hen gerealiseerde collecte-opbrengst ter besteding aan een of meerdere sociale projecten bij hun eigen organisatie of in hun eigen werkveld. De opbrengsten van de collecte worden gestort in speciale door het Oranje Fonds ingestelde provinciefondsen en besteed aan sociale initiatieven in de desbetreffende provincies. Het verloop in 2015 is als volgt: Vermogen 01/01/15 Dotaties 2015 Bestedingen 2015 Vermogen 31/12/15 Provinciefonds Groningen Provinciefonds Friesland Provinciefonds Drenthe Provinciefonds Overijssel Provinciefonds Gelderland Provinciefonds Utrecht Provinciefonds Flevoland Provinciefonds Noord-Holland Provinciefonds Zuid-Holland Provinciefonds Noord-Brabant Provinciefonds Limburg Provinciefonds Zeeland Voorzieningen Betreft de voorziening groot onderhoud Maliebaan 18. Op basis van een Meerjaren Onderhouds Begroting van 15 jaar wordt een voorziening gevormd voor groot onderhoud t.b.v. het kantoorpand aan de Maliebaan 18 te Utrecht. In 2015 is het onderhoudsplan geactualiseerd op basis van onttrekkingen in de 5 voorgaande jaren en verwachtingen voor de komende 15 jaar. Dit heeft geresulteerd in een lager benodigde jaarlijkse dotatie. JAARVERSLAG Het verloop van de voorziening is als volgt: Stand van de voorziening per 31 december Bij: dotatie Af: onttrekking vanwege besteding cf. onderhoudsplan Stand per 31 december

49 Vervolg Toelichting op de balans 9. Kortlopende schulden Aan aanvragers toegezegde bijdragen minus betaalde voorschotten Vooruitontvangen subsidie Ministerie van OCW inz. Kansen voor Jongeren Belastingen en sociale lasten Pensioenpremies Verplichting verlofdagen Diverse schulden en vooruit ontvangen bedragen Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Fondsen Fonds op Naam Neyenburgh Met de Stichting Neyenburgh is een overeenkomst gesloten voor onbepaalde tijd, waarin is vastgelegd dat jaarlijks een bedrag aan het Oranje Fonds beschikbaar wordt gesteld. De grootte van deze bijdrage wordt jaarlijks door het bestuur van de Stichting Neyenburgh vastgesteld. Fonds op Naam Van der Toorn Met de Stichting Van der Toorn is een overeenkomst gesloten m.b.t. het instellen van een Fonds op Naam, waarin een deel van het vermogen van de Stichting Van der Toorn door middel van jaarlijkse schenkingen zal worden ingebracht. De jaarlijkse schenking bedraagt In 2015 werd de 4e schenking ontvangen. Fonds op Naam Klinkerpad Met de initiatiefnemer van dit Fonds op Naam is in 2014 overeengekomen dat er vijf jaar lang een storting van per jaar gedaan zal worden. In 2015 is de tweede storting ontvangen. Fonds op Naam Xandra Met de initiatiefnemer van dit Fonds op Naam is in 2014 overeengekomen dat er vijf jaar lang een storting van per jaar gedaan zal worden. In 2015 is de tweede storting ontvangen. Fonds op Naam Zorg en Zekerheid Op 16 december 2015 is met de Stichting Zorg en Zekerheid een tweejarige overeenkomst gesloten voor het instellen van een Fonds op Naam bij het Oranje Fonds. Vanuit dit fonds zullen sociale initiatieven worden ondersteund waarbij vrijwilligers (chronisch) zieke mensen bijstaan en hen betrekken bij de samenleving. Per jaar wordt een budget beschikbaar gesteld van ,=. Bestedingen hieruit vinden plaats in 2016 en Noaberschapsfonds Overijssel Met de provincie Overijssel is een samenwerkingsoverenkomst gesloten met als doel gezamenlijk een duurzame bijdrage te leveren aan sociaal maatschapelijke intitiatieven in die provincie. Daartoe heeft de provincie Overijssel in 2014 een bijdrage van 1 mln. gestort in een speciaal daarvoor bij het Oranje Fonds ingesteld fonds, het Noaberschapsfonds. Het Oranje Fonds heeft zich gecommitteerd elke toekenning uit dit fonds van maximaal 5.000,= per project te matchen met minimaal eenzelfde bedrag. Daarmee heeft het Oranje Fonds ultimo 2015 een toekomstige bestedingsverplichting van ,=. Dit bedrag zal worden toegekend in de jaren 2016 t/m Beleggingen Stadsherstel Amsterdam Aan Stadsherstel Amsterdam is een financieringsfaciliteit geboden van max. 10 mln. Hiervoor zal in 2016 een leningovereenkomst worden opgesteld. De eerste tranche van 5 mln. wordt in 2016 opgevraagd, een tweede ad 5 mln. in Vereniging Hendrick de Keyser Met de Vereniging Hendrick de Keyser werd in oktober 2014 een leningsovereenkomst gesloten voor een bedrag van 2 mln. De eerste tranche ad 1 mln. is in november 2014 opgevraagd. Op het resterende bedrag zal in 2016 aanspraak worden gemaakt. Mandaatovereenkomsten vermogensbeheerders Als gevolg van de ingezette herstructurering van de belegginsportefeuille zullen in 2016 beleggingen plaats gaan vinden in woning- en hypothekenfondsen. Hiertoe zijn in december 2015 de volgende mandaat overeenkomsten 2016 getekend: CBRE Dutch Residential Fund (woningen): 10 mln. Syntrus Achmea Real Estate Finance (hypotheken): 10 mln. Social Impact Bonds Het Oranje Fonds wil met zijn investeringen naast een financieel ook een sociaal rendement behalen. Een Social Impact Bond is een contract waarbij private partijen investeren in een maatschappelijk project. Hiertoe is op 17 december 2015 samen met ABN Amro Social Impact Fund BV (AASIF) de Stichting Social Impact Bonds Utrecht opgericht. Het doel is bestrijding van de jeugdwerkloosheid. AASIF en het Oranje Fondsen hebben eind december 2015 met de Stichting Social Impact Bonds een leningovereenkomst gesloten voor een bedrag van met een looptijd tot 1 januari De maximale contractuele verplichting voor het Oranje Fonds bedraagt 50% hiervan oftewel Dit bedrag wordt opgevraagd in 16 tranches van elk, 4x per jaar in de jaren 2016 tot en met JAARVERSLAG

50 Vervolg Toelichting op de balans < 1 jaar 1-5 jaar > 5 jaar Beleggingsportefeuille - resumé: Stadsherstel Amsterdam Vereniging Hendrick de Keyser CBRE Dutch Residential Funds Syntrus Achmea Real Estate & Finance Stichting Social Impact Bonds Utrecht Meerjarige projecten Het Oranje Fonds kan in principe gelden toekennen voor meerdere jaren. Het betreft hier voorwaardelijke toezeggingen die afhankelijk zijn van de realisatie en voortgang van het project. De ontvangende organisatie is verplicht jaarlijks een voortgangsrapportage in te dienen. De toetsing hiervan is de basis om te beslissen over de toekenning van vervolgfinanciering voor het volgende projectjaar. Op basis van de toekenningen in voorgaande jaren heeft het Oranje Fonds zich voor de komende jaren in principe gecommitteerd voor de volgende bedragen: Voorwaardelijk- toegezegde bijdragen aan projecten Het Oranje Fonds doet geen meerjarige toezeggingen voor langer dan 4 jaar. Leasecontracten Het Oranje Fonds least de in gebruik zijnde copiers en printers. Hiervoor zijn meerjarige contracten afgesloten met de leverancier. De overeengekomen einddatum van deze contracten ligt tussen 31 mei 2017 tot en met 31 januari De totale verplichting op jaarbasis bedraagt verplichting a.g.v. leasecontracten Baten uit eigen fondsenwerving 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie JAARVERSLAG Schenkingen aan Fondsen op Naam Neyenburgh Fonds Muller Cohen Ouderen- en Gehandicaptenfonds Fonds Van Harskamp Verspoor Fonds Soldaat van Oranje Fonds Kinderen Maken Muziek Fonds Stichting van der Toorn Fonds Etentje voor een ander Fonds Roelie van Seumeren Fonds Bayer voor sociale betrokkenheid Joan Ferrier Emancipatiefonds Vluchtelingenfonds Amsterdam Fonds Xandra Fonds Klinkerpad Fonds De Brink Alleato Fonds voor de provincie Utrecht Nieuwe fondsen

51 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie 10.2 Donaties en giften Donaties en giften Bijzondere giften De bijzondere giften betreffen: Bestemming - Vezet BV Kansen Voor Jongeren - Tastemakers BV idem Collectes en giften t.g.v. Provinciefondsen Oranje Fonds Collecte Overige giften Nalatenschappen Nalatenschappen Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties 11.1 Samenwerkingsverbanden IVN inz. Project Groen Dichterbij Samenwerkende Fondsen Cariben inz. Kansen voor Jongeren Cariben Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Ontvangen bijdragen uit nationale loterijen: 12.1 Nationale Postcode Loterij Aandeel lopend jaar Stichting De Nationale Sporttotalisator (betreft Lotto/Toto/Kras) Aandeel lopend jaar Aandeel voorgaand jaar Als gevolg van de voorgenomen fusie tussen de Staatsloterij en de Stichting Nationale Sporttotalisator werd een eenmalige extra kapitaaluitkering begroot in Deze uitkering heeft nog niet plaatsgevonden en wordt in 2016 verwacht. Baten uit acties van derden JAARVERSLAG

52 Vervolg Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 13. Baten uit subsidies van overheden Het gaat hier om subsidies en bijdragen vanuit de volgende overheden: 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie Landelijk Dit betreft subsidietoekenningen door het Ministerie van OCW ten behoeve van: Kansen voor Jongeren Kansen voor Jongeren Cariben De bijdrage voor Kansen voor Jongeren loopt tot en met 2015, voor Kansen voor Jongeren Cariben wordt in 2016 de laatste bijdrage verantwoord. Provinciaal Dit betreft de bijdragen die door de provincies Overijssel en Limburg zijn gedaan ten behoeve van ondersteuning van sociaal maatschappelijke initiatieven in de desbetreffende provincies. Bijdrage provincie Overijssel aan Noaberschapsfonds Bijdrage provincie Limburg aan Samenwerkingsfonds Limburg De begrote bijdrage van vanwege het Noaberschapsfonds Overijssel is beschikbaar in de vorm van een jaarlijkse vrijval van 1/10 deel van de totale bijdrage van de provincie Overijssel aan dit fonds, die in 2014 in één keer werd uitgekeerd. Dit bedrag werd in 2014 in zijn geheel als bate verantwoord. 14. Resultaat beleggingen Couponrente, dividenden en overige rentebedragen Gerealiseerde koersresultaten Niet gerealiseerde (koers-)resultaten Overige resultaten Er werd in in 2015 een bruto-rendement behaald van 4,34%. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar ref. 4 van deze jaarrekening. 15. Overige baten Rente aangehouden liquide middelen Beheerfee Fondsen Op Naam en Samenwerkingsfondsen Idem Transnational Giving Europe Detachering personeel Voor de toekenning en administratieve afwikkeling van projectbijdragen t.l.v. de budgetten van de Fondsen op Naam en de Samenwerkingsfondsen mag het Oranje Fonds een vooraf overeengekomen fee berekenen. Transnational Giving Europe is een Europees netwerk van grensoverschrijdende filantropie. In elk van de aangesloten landen fungeert een vooraanstaand fonds als loket voor informatie en afhandeling van donaties. Daarbij mag het fonds een kleine fee berekenen (2%) als vergoeding voor handlingskosten. JAARVERSLAG

53 Vervolg Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 16. Bestedingen aan doelstelling 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie 16.1 Eigen budget Algemene projecten Nederland Caribisch deel van het Koninkrijk Programma's en campagnes Burendag NLdoet (excl. de bestedingen via het Nationale Postcode Loterij Vrijwilligers Fonds) De Beste Maatjes (idem) Oranje Fonds Buurtcadeau Oranje Fonds Groeiprogramma Masters in mentoring Taalontmoetingen Zomerscholen Man Kracht van Sport Appeltjes van Oranje Kroonappels Kansen voor Jongeren Kansen voor Jongeren Cariben Kennis- en expertiseplatform Alle Jaren Tellen Groen Verbindt (2014: Groen Dichterbij) Samen Ouder Cariben Vanuit het voor 2015 beschikbare budget van het Nationale Postcode Loterij Vrijwilligers Fonds zijn ook toekenningen en kosten voor een tweetal campagnes gefinancierd, te weten 1,25 mln. aan NLdoet en 0,6 mln. aan De Beste Maatjes. Gedurende het boekjaar wordt de de opzet en uitvoer van de programma s en campagnes gevolgd in relatie tot de begroting en de inzet van de middelen. Niet besteed budget of juist extra benodigd budget wordt geleveld met het budget voor Algemene projecten (niet binnen een programma of campagne vallend), zodat het volledige voor het boekjaar beschikbare budget voor besteding aan de doelstelling aangewend wordt. JAARVERSLAG

54 Vervolg Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie Provinciefondsen Provinciefonds Groningen Provinciefonds Friesland Provinciefonds Drenthe Provinciefonds Overijssel Provinciefonds Gelderland Provinciefonds Utrecht Provinciefonds Flevoland Provinciefonds Noord-Holland Provinciefonds Zuid-Holland Provinciefonds Noord-Brabant Provinciefonds Limburg Provinciefonds Zeeland Intrekkingen verleende bijdragen Totaal bestedingen eigen budget Fondsen op Naam Bestedingen ten laste van de Fondsen op Naam Totaal Fondsen op Naam Samenwerkingsfondsen Bestedingen ten laste van de Samenwerkingsfondsen Totaal Samenwerkingsfondsen Totaal bestedingen aan doelstelling JAARVERSLAG

55 Vervolg Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 17. Toerekening kosten eigen organisatie (bijlage 3 RJ 650) Doelstelling Toerekening aan doelstelling Eigen fondsenwerving Werving baten Acties derden Beleggingen Beheer en administratie Beheer en administratie Totaal Bestedingen aan doelstelling Totale bestedingen Kosten eigen organisatie Personeelskosten Communicatie en Fondsenwerving Huisvestingskosten Kantoorkosten Bestuur- en adviescommissie Controle- en advieskosten Afschrijvingskosten Kosten beleggingen Totaal Kosten van de eigen organisatie 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie 18.1 Totale kosten van de eigen organisatie naar kostensoort Personeelskosten Bruto beloningen Jubileumuitkeringen Sociale lasten Pensioenlasten Onbelaste vergoedingen Reis- en verblijfkosten Wervingskosten Inhuur derden Deskundigheidsbevordering Overige personeelskosten In het voor 2015 begrote bedrag voor bruto beloningen zijn de sociale lasten en de pensioenlasten meeberekend. De overige personeelskosten zijn hoger dan begroot. Een hoger ziekteverzuim a.g.v. enkele langdurige zieke medewerkers en de in 2015 ontstane vacature van een hoofd interne organisatie werden opgevangen door andere medewerkers. Het saldo van verlof- en overuren dat gekapitaliseerd dient te worden per 31 december 2015 werd daardoor opgehoogd met ca Daar tegenover staat een besparing op het inhuren van externe ondersteuning voor een bedrag van ruim In 2016 wordt voorzien dat de genoemde vacature weer wordt ingevuld en vindt er tevens uitbreiding van de formatie plaats, waardoor het mogelijk zal worden de opbouw van niet opgenomen verlof- en overuren fors te verminderen. Communicatie & fondsenwerving Directe wervingskosten Communicatiekosten JAARVERSLAG

56 Vervolg Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 2015 realisatie 2015 begroting 2014 realisatie Overige kosten Kosten bestuur en adviescommissie Kantoorkosten Verzekeringen en afschrijvingen ICT-kosten Controle- en advieskosten Huisvestingskosten Dotatie voorziening groot onderhoud Kosten beleggingen Beheervergoeding vermogensbeheerders Kosten fiduciair beheer Overige kosten Totale kosten eigen organisatie Personeel eigen organisatie Aantal medewerkers ultimo Aantal fte s ultimo personeelssamenstelling Directie 1 1 1,0 1,0 Afdelingshoofden 3 4 2,9 3,7 Projectadvies ,6 11,6 Communicatie en fondsenwerving ,9 8,7 Ondersteunende diensten ,4 9,8 Totaal ,8 34,9 Jaargemiddelde ,4 35,2 JAARVERSLAG Beloning directie en bestuur Het bruto-jaarloon van de directeur bedroeg in ,=. Het werkgeversdeel van de pensioen- en sociale lasten bedraagt ,=. Dit is inclusief een compensatie vanwege afgetopte pensioenopbouw van ,=. De bestuursleden ontvangen voor hun werkzaamheden geen bezoldiging. Ook zijn aan hen noch aan de statutair directeur leningen, voorschotten, garanties of dienstauto s verstrekt. Voor een toelichting op het beleid en de uitgangspunten voor de directie-bezoldiging verwijzen wij naar het hoofdstuk Personeel en organisatie in het jaarverslag. Bezoldiging Jaarinkomen: brutoloon vakantiegeld eindejaarsuitkering. 13e/14e maand - variabel inkomen - Naam R.C. van der Giessen Functie directeur SV-lasten (wg-deel) Dienstverband belastbare vergoedingen/bijtellingen - aard onbepaald pensioenlasten (wg-deel) uren 37,5 overige beloningen op termijn part-time percentage 100 Totaal periode 1/1-31/12 Totaal

57 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van Stichting Oranje Fonds Wij hebben de jaarrekening 2015 van Stichting Oranje Fonds te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans 31 december 2015 en de staat van baten en lasten over 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de Stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Oranje Fonds per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen. Verklaring betreffende het jaarverslag Op basis van onze werkzaamheden overeenkomstig de Nederlandse controlestandaard 720 vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen is opgesteld. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Amstelveen, 22 maart 2016 KPMG Accountants N.V. M. Frikkee RA Verklaring van het bestuur Vaststelling Het bestuur heeft de jaarrekening 2015 van de Stichting Oranje Fonds vastgesteld in de vergadering van 22 maart Resultaatbestemming Het bestuur heeft de resultaatverdeling zoals opgenomen in de Staat van baten en lasten vastgesteld. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben geen gebeurtenissen na balansdatum plaatsgevonden die hier gemeld moeten worden. Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen in het financieel katern behorende bij dit jaarverslag. Verantwoordingsverklaring in het kader van het CBF-keurmerk Onder verwijzing naar de hoofdstukken in dit jaarverslag verklaart het bestuur van het Oranje Fonds hierbij dat: het bestuur van het Oranje Fonds een toezichthoudende rol heeft en dat er voldoende scheiding is tussen toezicht en uitvoering; als in ieder jaar ook in 2015 gestreefd is naar het optimaliseren van de efficiëntie en effectiviteit van de bestedingen; in 2015 het beleid is gecontinueerd om de relatie tussen het Oranje Fonds en alle belanghebbenden op uiteenlopende wijze te optimaliseren. Utrecht, 22 maart 2016 De heer mr. drs. J.G. Wijn, voorzitter De heer mr. B.L.J.M. Beerkens MBA Mevrouw drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten De heer prof. dr. R.J.M. Dassen RA De heer prof. dr. G.B.M. Engbersen De heer drs. J.H. Raymann De heer P.A.C.M. van der Velden JAARVERSLAG

58

59 Colofon Oranje Fonds Maliebaan CP Utrecht Postbus AB Utrecht T F E info@oranjefonds.nl I Teksten en realisatie Soet & Blank Tekst en Communicatie/Oranje Fonds Uitgave en eindredactie Oranje Fonds Productie/opmaak Soet & Blank Tekst en Communicatie/Studio57 Druk Koninklijke BDUprint Fotografie Bart Homburg: p. 2, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 21, 24, 25, 26, 27, 35, 58 Dave Fransen: p. 28, 29 Jeannette Schols: cover, p. 20, 22 Oranje Fonds: p. 16, 31 Patrick van Katwijk: p. 10 Redmar Kruithof: p. 23 Sebastiaan Westerweel: p. 4 Wick Natzijl: p Oranje Fonds, Utrecht Dit jaarverslag is een uitgave van het Oranje Fonds. U mag er informatie uit gebruiken mits u daarbij de bron vermeldt. Foto s mag u niet zonder schriftelijke toestemming van het Oranje Fonds gebruiken.

60 Een maatje maakt minder eenzaam. Droomt u ook van een fijner en socialer land? Het komt vaak voor dat iemand eenzaam is, dat iemand tijdelijk wat extra aandacht nodig heeft. Een maatje kan dan heel waardevol zijn. U kent er vast voorbeelden van in uw eigen omgeving. Het Oranje Fonds steunt jaarlijks talloze maatjesinitiatieven. Helpt u mee? Sluit u aan bij het mooiste sociale netwerk van Nederland. Word Vriend van het Oranje Fonds voor 24,- per jaar. Word Vriend! Ga naar Samen zijn we Nederland