Brucella organismes in die afskeiding van die geslagskanaal, plasentaweefsel en limfknope vasgestel

Transcriptie

1 Opskrif: Koeie het positief getoets vir brusellose, wat nou? Vraag: Daar was n paar aborsies in my koeie gewees en my veearts het bloedmonsters van die koeie geneem om hulle vir brusellose te toets. Die uitslag het teruggekom dat van die koeie positief vir die siekte is. Wat staan my nou te doen? Antwoord: n Kudde word as besmet beskou wanneer infeksie deur serologiese toetse of die isolering van Brucella organismes in die afskeiding van die geslagskanaal, plasentaweefsel en limfknope vasgestel is. Deur die brusellose organisme uit n kultuur te isoleer, is die goue standaard. In sulke gevalle word die hele kudde onder kwarantyn en amptelike toesig geplaas en word die nodige stappe gedoen om die besmetting in die kudde uit te roei en die kudde daarna vry van besmetting te hou. In die uitvoering van hierdie pligte word die amptenare ondersteun deur die Dieresiektewet, 1984 (Wet No 35 van 1984) Die benadering wanneer n besmette kudde ondersoek word, berus op die volgende vier vrae: 1. Waar kom die besmetting vandaan? 2. Waar het dit in die kudde versprei? 3. Waar het dit buite die kudde versprei? 4. Wat gaan ons doen om die besmetting vinnig en effektief uit te roei? Daar is geen enkel resep wat gaan verseker dat die korrekte waardasie en besluite geneem word nie. Ondersoekbeamptes moet gesonde professionele oordeel op elke individuele kudde toepas. Prosedures Indien die kudde besmet verklaar is, sal die volgende prosedures geïmplementeer word: a. Rapportering: Besmetting of vermoedelike besmetting moet aan die lokale Staatsveearts gerapporteer word. b. Brand van diere wat reageer: Positiewe diere word gebrand so gou moontlik nadat die resultate beskikbaar is, (Uitsondering sal wees waar diere onmiddellik na n abattoir vervoer word met n Rooi Kruis permit. Sodoende word onnodige kneusing voorkom). Dit word gedoen deur of onder toesig van n Staatsveearts, Dieregesondheid tegnikus of n gekontrakteerde privaatveearts, goedgekeur deur die Direkteur: Dieregesondheid. Positiewe diere word met n warm C-brandyster, deur die Staat voorsien, op die regterkant van die nek, ongeveer 15 cm onder die verbinding van die nek en die kop, gebrand. c. Kwarantyn: Volgens die Dieresiektes Wet (Wet 35 van 1984) berus die onus op die veeeienaar om in gevalle waar n gekontroleerde siekte vasgestel is of vermoed word, sodanige diere onder kwarantyn te hou totdat die Staatsveearts hul vrylating goedkeur. Volgens die bepalings van die Dieregesondheidswet (Wet 35 van 1984) moet die eienaar enige voornemende koper inlig dat die kudde met brusellose besmet is en selfs al het sekere diere negatief getoets, mag die siekte dalk in n inkubasieperiode wees en later versprei. Die eienaar is ook verplig om al sy/haar bure in kennis te stel. Alle naburige plase moet so gou moontlik getoets word en deur die personeel van die Staatsveearts in kennis gestel word. Let daarop dat die siekte n kuddesiekte is - om verspreiding te voorkom behoort ideaalgesproke

2 geen diere ( negatiewe diere van positiewe kuddes) verkoop te word totdat die plaas skoon verklaar en die kwarantyn opgehef is nie. Brusellose mag oor n uitgebreide periode ontwikkel en daarom word die verkoop van negatiewe diere vanaf n positiewe plaas as hoë risiko beskou en behoort dit sterk ontmoedig te word. d. Permitte: Alle beeste van n besmette plaas moet vergesel wees van n Rooi Kruis Permit vir vervoer na n abattoir en diere mag slegs die plaas verlaat onder dekking van so n permit. Daar moet vooraf met die betrokke slagplaas gekonsulteer word om te verneem of hulle brusellose positiewe beeste sal aanvaar. e. Alle teelgeskikte beeste ouer as 18 maande sal individueel geïdentifiseer word en hulle identiteit sal op die veeregister aangeteken word. (Dit is die verantwoordelikheid van die eienaar) f. Alle teelgeskikte beeste ouer as 18 maande van n aanvanklik besmette kudde se identifikasie en resultate van bloedtoetse sal aangeteken word; g. Die verslag van positiewe diere moet deur die Staatsveearts voltooi word en aan die eienaar en die Assistant Direkteur oorhandig word; h. n Uitroeiingsplan vir besmette kuddes sal ontwikkel en geïmplementeer word, daarby ingesluit is die aksie ten opsigte van kontakdiere buite die besmette kudde. Hierdie plan moet ten volle met die eienaar bespreek en sy/haar samewerking moet verkry word. Alternatiewe strategieë soos kudde-ontvolking behoort genoem te word. S19 entstof moet eenmalig aan alle verse tussen die ouderdom van 4-8 maande en RB51 aan alle nie-dragtige koeie wat tans negatief toets, toegedien word. Daar kan besluit word in samewerking met die eienaar dat dragtige koeie ook ingeënt word, maar aborsies mag dan voorkom. Die boer sal n vrywaringsvorm teken. i. Observasie en rapportering moet volgehou word; besmette kuddes en verdagte kuddes moet as top prioriteit hanteer word. j. Die uitroeiingsplan sal na elke kuddetoets hersien word om te bepaal of die gevolgtrekkings wat vroeër gemaak is steeds geldig is en /of omstandighede verander het en hersien moet word waar nodig; k. Nadat die positiewe diere uit die kudde verwyder is, of dit deur slagting of totale afskeiding (tot die Staatsveesrts se satisfaksie) was, moet die oorblywende beeste van die kudde elke twee maande gebloei word totdat drie opeenvolgende toetse negatief is. Daarna word die kudde ses maande later weer gebloei en in die geval waar die verskalwers van besmette koeie geslag word, kan die kudde as skoon (CF confirmed free) bevestig word. Waar die verskalwers van besmette koeie nie geslag word nie, moet die kudde 12 maande later weer gebloei word (vyfde negatiewe toets). Kuddestatus van CF (vry van besmetting) behoort slegs toegeken te word indien die Staatsveearts en die Assistant Direkteur sonder enige twyfel oortuig is dat die siekte uitgeroei is. Skematiese voorstelling van toetsing om skoonstatus vir brusellose te bekom Positiewe kuddes Positiewe toetse

3 Elke twee tot drie maande tot die eerste negatiewe toets (Intervalle mag wissel) 1ste Negatiewe Toets Twee tot drie maande 2de Negatiewe Toets Twee tot drie maande 3de Negatiewe toets Ses maande 4de Negatiewe Toets (Waar die verskalwers van besmette koeie geslag is, Kan die kudde CF ( confirmed free) status gegee word.. Na 1 jaar Onderhoudsprogram Jaarlikse serologiese toetsing of vir 12 maande, elke maand die MRT (melkringtoets) in suiwelkuddes 5 de negatiewe toets (vir boer se eie uitgawe) (Waar die verskalwers van besmette koeie nie geslag is nie, kan die kudde hulle CF status bekom na afhandeling van die toets

4 Onderhoudsprogram Jaarlikse serologiese toetsing of maandelikse MRT (melkringtoets) in suiwelkuddes Reëlings aangaande reageerders: Volgens bestaande wetgewing en die huidige skema is ons verplig om reageerders op so n wyse te hanteer dat die gevaar dat die siekte verder kan versprei so ver moontlik geëlimineer word en dat die siekte uiteindelik in die kudde uitgeroei word. Positiewe beeste, wat gebrand is, mag van die plaas verwyder word slegs as hulle na n abattoir gaan om geslag te word. Een van die volgende kan toegepas word: onmiddellike slagting (mag op die plaas gedoen word) Uitgestelde slagting (onder uitsonderlike omstandighede) Onmiddellike slagting Positiewe diere behoort geslag te word om die verspreiding van die siekte te voorkom en om dit uit te roei. In die geval van brusellose word positiewe diere onder kwarantyn geplaas met instruksies dat hierdie diere slegs na n abattoir vervoer mag word vir onmiddellike slagting en dat hulle na geen ander bestemming vervoer mag word nie. Verlengde diens en advies behoort aan die boer gegee te word oor die voordele van onmiddellike slagting en hy/sy moet oortuig word om die advies te volg. Die abattoir wat die beeste ontvang, moet verseker dat: Die identifikasie van die diere korreleer met die inligting op die permit. Die permit moet deur die abattoirbestuur gestempel word en terugbesorg word aan die kantoor waar die permit uitgereik is vir die hou van rekords. Uitstel van slagting Onder sekere omstandighede kan die onmiddellike slagting van n groot aantal reageerders die eienaar finansieel benadeel, sy/haar boerdery ontwrig en selfs die voorsiening van melk aan die gemeenskap ernstig kortwiek. Die uitstel van slagting mag oorweeg word (op voorwaarde dat die melk van sulke diere gepasteuriseer of gekook word voor menslike gebruik en NIE rou verkoop of versprei word aan verbruikers nie) wanneer: - Diere van goeie kwaliteit soos hoë melkproduseerders betrokke is - Die persentasie van diere wat besmet is, hoog is, bv. 20 tot 30%; - Daar n spesifieke rede vir die uitstel ten opsigte van spesifieke diere is, soos koeie wat op die kruin van hul laktasie is of koeie met klein kalwers by hulle. Isolasie: Uitstel kan net verleen word indien die positiewe diere met n C gebrand word (sodat hulle dadelik geïdentifiseer kan word indien hulle uit isolasie sou ontsnap) en op so n wyse

5 afgesonder word dat hulle geen bedreiging inhou vir onbesmette diere nie. Duur van die periode: Die koei moet geslag word as die huidige laktasieperiode verby is of die kalf gespeen is. Hierdie periode sal dus nie langer as 12 maande wees nie. Die doel van die uitstel van slagting is om die eienaar in staat te stel om alternatiewe reëlings te tref en om nie onbepaald voort te gaan om met n besmette kudde te boer nie. So n dier mag nie weer dragtig raak nie. (gevaar om besmetting te versprei). Melk vir menslike gebruik: Melk afkomstig van n besmette kudde moet gekook, gepasteuriseer of gesteriliseer word voordat dit gebruik of beskikbaar gestel word vir menslike of dieregebruik of voordat dit verkoop kan word. Besmette kuddeprogram Ontwikkel individuele planne in konsultasie met die eienaar en neem die volgende in ag - 1. Vroeë uitroeiing spesifiseer teikendatum. Maak seker dat die inentingskedule op datum is. 2. (i) Definiëring van hoë risko groepe deur epidemiologiese analise. (ii) Ontvolking van die hele of n deel van die kudde. Gee aandag aan kontakte tydens kalwing, kalwers by koeie, nie-dragtige droë koeie, nie-ingeënte diere wanneer hoë risiko groepe bepaal word. 3. (i) Identifiseer alle teelmateriaal - oorplaatjies; begin n veeregister waar nodig bv. by n probleemkudde. (ii) Bloedtoets en slagprosedure en redes daarvoor, veral na-kalwingstoets. 4. Voorkoming van verspreiding - Isolering van reageerders (positief en onsekere gevalle) Omheining en eiendomsekuriteit Kalwingspraktyke en bestuur, Inenting van negatiewe diere Isolering van hoë risikogroepe (dragtige diere) Dragtigheidstoetse en verdeelde kuddes. 5. Voorsien geleentheid vir hersiening en modifikasie van planne in die lig van daaropvolgende ontwikkeling. 6. Kry instemming en samewerking van die eienaar. n Aanvanklike plan moet saam met die eienaar ontwikkel en bespreek word. Daar moet oor n finale plan ooreengekom word en dit moet skriftelik aan die eienaar voorsien word. Hoë risiko kontakte Hoë risiko kontakkuddes moet geïdentifiseer word : Moontlike bron van besmetting

6 Speur terug na kuddes wat: Beweging van vee vanaf besmette eiendom gehad het Beeste wat van moontlike besmette naburige kuddes gekom het, Beeste wat met ander beeste kontak gehad het, bv. gehuurde weiding, skoue, geleende beeste en dwaalbeeste. Beeste wat van ander eiendomme onder dieselfde eienaarskap kom. N.B. Moenie die moontlikheid dat die besmette kudde van meer as een bron besmet kon gewees het, miskyk nie. Hoë risiko kontakkuddes moontlik aan besmetting blootgestel van besmette ( IN ) kudde. Speur vorentoe kuddes wat: Beeste vanaf die besmette eiendom ontvang het. Beeste het wat kontak met die beeste van die besmette kudde gehad het, bv. vendusies, skoue, huurweiding, huur van beeste, dwaalbeeste. Kontak met bure het. Ander eiendomme onder die eienaarskap of ander bestuurskonneksies het. Siekte Kontrolemaatreëls a.) Beweging beperkings Die hele kudde (epidemiologiese eenheid) moet onmiddellik onder kwarantyn geplaas word wanneer die kudde besmet verklaar word of binne 21 dae nadat n CFT titer van 60 IU/ml (kompliment fiksasie titer is die toets wat gedoen word om vas te stel of n bees brusellose het) of meer waargeneem is, wat ookal eerste kan gebeur. Positiewe en onseker (totdat finale diagnose gemaak is) reageerders moet eenkant afgesonder word totdat n finale diagnose gemaak word. Bure van kuddes wat besmet is met brusellose sal in kennis gestel word en hul beeste sal getoets word as n prioriteit. Ondersoeke en toetsing van naburige kuddes is nodig as deel van die ondersoek. Advies aangaande maatreëls wat getref kan word om besmetting van naburige kuddes te voorkom of te beperk, moet voorsien word. Aangesien brusellose n kuddesiekte is, word dit as n hoë risiko-aktiwiteit beskou om diere van n positiewe kudde te verkoop. Brusellose mag oor n tyd heen ontwikkel, daarom word die verkoop van negatiewe diere vanuit n positiewe kudde ook gesien as n hoë risiko aktiwiteit en behoort dit sterk ontmoedig te word. Stel vorige kopers van diere en huidige melkkopers in kennis. Die eienaar/ boer van melkbeeste mag die melk verkoop indien dit gepasteuriseer is of deur firmas gepasteuriseer gaan word die verkoop van vars melk van n positiewe melkkudde word verbied. Eienaars/Boere moet aangemoedig word om diere, wat voldoende ingeënt is, van skoon eiendomme (brusellose vry) aan te koop. Maak seker dat die kudde skoon is voordat van daardie beeste aangekoop word. Beweging van diere onder kwarantyn sal slegs toegelaat word onder n Rooi Kruis permit en indien die diere direk na n abattoir geneem word. b.) Toesighouding

7 Besmette kuddes sal onder gereelde toesig gehou word (minimum besoek en bloei elke twee maande). Die sekuriteit van die eiendom en veegetalle sal gekontroleer word en navraag sal gedoen word oor verkope, aankope, kalwings en aborsies. Monitering van veeverkope deur DGT s (Dieregesondheidtegnici) vir C-gebrande diere en diere van bekende besmette kuddes sal gereeld uitgevoer word. Waar vervolging nodig blyk te wees, sal die Staatsveearts sodanige vervolging instel. Stam 19/RB51 inenting Die entstof wat gereeld gebruik word, sal die standaard dosis van S19 vir verse 4-8 maande oud of RB51 soos voorgeskryf wees. Maar RB51 sal onder sekere omstandighede oorweeg word vir gebruik in volwasse koeie (i.e. baie aborsies in n kudde as gevolg van wilde stam brusellosebesmetting, verspreiding ten spyte van gereelde toetsing en die eliminering van reageerders wanneer goedgekeur deur die Staatsveearts in konsultasie met die Assistant Direkteur en nadat die voor- en nadele met die eienaar bespreek is en hy/sy die vrywaringsvorm geteken het. Die ideaal is dat diere wat met S19 ingeënt is, permanent gemerk word. Saamgestel deur dr. Faffa Malan, Veeartskonsultant uit inligting verkry uit die Brusellose Tussentydse Handleiding van die Departement Landbou, Bosbou en Visserye asook toepaslike wetgewing. (dokfaffa@nashuaisp.co.za). Persoonlike inligting is ook verskaf deur drs. Sewellyn Davey en Alicia Cloete. 17 November 2015