Lerend beheer met Beheer-op-Maat (BoM)

Transcriptie

1 Lerend beheer met Beheer-op-Maat (BoM) afleidingsmanoeuvre of brug beheer-wetenschap-beleid? 8 maart 2018; Dick Melman 1 1 mmv Tim Visser 1

2 Weidevogels: icoon van Nederlandse natuur Yellow wagtail redshank curlew grass pipit lapwing blacktailed godwit skylark oystercatcher... ontwikkeling niet zo florissant... 2

3 Beleid agrarisch natuurbeheer Start in 1975 (eerste in Eu), eerste beh.ov. in 1981 Effecten niet bevredigend Combinatie bescherming en bedrijf niet gemakkelijk Grootste deel broedt nog altijd in agrarisch gebied Meer verantwoordelijkheid naar collectieven (agr) Relatie beleid, beheer en onderzoek weerbarstig Strategie van lerend beheer 3

4 Huidige stand van zaken Nieuw stelsel per 2016 Meer verantwoordelijkheid naar collectieven Kerngebiedbenadering Evaluatie provinciale NB-plannen (2015) Evaluatie eerste generatie beheerplannen (2016) Bevindingen: Provinciale begrenzingen niet optimaal Licht beheer gedecimeerd (m.n. buiten geschikt gebied) Zwaar beheer iets meer in geschikt gebied (ca 60%) Conclusie: verdere verbetering noodzakelijk! 4

5 verbetering noodzaak (motie Grashoff/Leenders) => scenariostudie Drie scenario s vergeleken: 1. Alleen beheer optimaliseren 2. Beheer en inrichting optimaliseren 3. Wat er nodig is voor bp grutto s (0. Referentie: huidige inspanningen) 5

6 Resultaat scenario-studie 1 : broedpaar binnen beheerd gebied Huidig aantal 0-scenario Scen 1 Scen 2 (niet duurzaam) (duurzaam) (duurzaam) (duurzaam) Grutto Tureluur Kievit Scholekster scenario 2: optimalisatie binnen nu beheerde gebieden Indicatieve kosten: 90 miljoen inrichting; 20 miljoen beheer 1 Melman en Sierdsema,

7 Verbeteropgaven scenario 2 -- fase 1, de betere gebieden % Verbeteropgaven 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% drooglegging openheid verstoring gewas beheer optimaal suboptimaal tekort 7

8 Hoe de verbeteropgaven te realiseren? Collectieven zijn verantwoordelijk Wetenschappelijke noties vaak onpraktisch Kennisontsluiting zo dicht mogelijk bij gebruiker... Kennis koppelen aan eigen gebied... 8

9 Kennis zo dicht mogelijk bij gebruiker Kennisssysteem, web-based, verbonden aan gebieden Doelgroepen Beheercollectieven / coordinatoren Planning Evaluatie Lerend beheer, bench marking Beleid... + beheerstrategie, sturing 9

10 Hoe werkt het? Online systeem: 10

11 Hoe werkt het? 1 Potentiele habitat kwaliteit (zonder beheer) Drooglegging, openheid, verstoring, biomassa vegetatie Gerealiseerde habitatkwaliteit (met beheer) Eerste maaidatum, beweidingsregime, enz. Afgeleid uit literatuur; plus prof. judgement 1 bom-test.services.geodesk.nl/bom_

12 Start Basiskwaliteit Beheer Weidevogels Gerealiseerde kwaliteit Stap 1: Potentiele kwaliteit Potentiele kwaliteit= geschiktheid landschap voor weidevogelbeheer. Drooglegging Openheid Potentiele kwaliteit Verstoring Productiviteit

13 Start Basiskwaliteit Beheer Weidevogels Gerealiseerde kwaliteit Stap 2: Gerealiseerde habitatkwaliteit Gerealiseerde habitatkwaliteit= de habitatkwaliteit die met behulp van het beheer wordt gerealiseerd. Gerealiseerde kwaliteit Potentiele kwaliteit Drooglegging Openheid Beheer Verstoring Productiviteit + = is dit voldoende??

14 Kennissysteem in het kort: De verschillende stappen

15 Bijeenkomsten met collectieven (project VHL-boerennatuur.nl-WUR; Manhoudt et al 2018) 2017/18: 10 bijeenkomsten; 19 collectieven Introductie; uitproberen; verbeterwensen Toepassen verbeteringen; aan de slag 15

16 Ervaringen werkbijeenkomsten Kennissysteem Gebruikersvriendelijkheid essentieel Noodzaak actuele en betrouwbare informatie Voertuig voor discussie over goed habitat Noodzaak validatie Gebruik Richten op stimuleren, niet afrekenen Onderdeel van productwaardering, certificering???? Hulpmiddel bij optimalisatie beheer in 2018?? 16

17 Dichtheid grutto s Validatie: eerste proeve (Ronde Hoep 2016) Habitatkwaliteit

18 Relevant voor beheer, onderzoek en beleid Beheer Bevordering kwaliteit plannen Gluren bij de buren (bench mark) Onderzoek Validatie Twee-richting communicatie Beleid Vinger aan de pols (begrenzen, monitoren, bijsturen) 18

19 Afleidingsmanoeuvre of brug beheer-wetenschap-beleid? Lering: Algemeen kader, geen details Leidraad bij gesprek => lerend beheer Hulpmiddel, geen dwangbuis Het is nooit af (praktijkervaring, onderzoek) => BoM als brug tussen beheer-wetenschap-beleid

20 Toepassing in andere leefgebiedtypen Lopend OBN-onderzoek

21 Andere leefgebiedtypen: Eerst aandacht voor waar (gebiedskeuze) Dan aandacht voor hoe (beheer) Droge dooradering Natte dooradering Open grasland Open akker