Agrarisch Natuurbeheer: wat kost het, wat levert het op, hoe kan het beter? David Kleijn

Transcriptie

1 Agrarisch Natuurbeheer: wat kost het, wat levert het op, hoe kan het beter? David Kleijn

2 Landbouwgebied Productie van voedsel en grondstoffen Natuur op boerenland Intensivering van landbouw Agrarisch natuurbeheer Groot oppervlak

3 Kan agrarisch natuurbeheer efficiënter? Kan Natuurbeheer efficiënter?

4 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer

5 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer

6 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer

7 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer?

8 Kuikenoverleving is de factor die populatietrend beperkt

9 Kosteneffectiviteit vergelijking met reservaatbeheer

10 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer Agrarisch Natuurbeheer (2008) ha nest bescherming Reservaatbeheer (2008) ha weidevogelreservaten ha uitgesteld maaien

11 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer Landelijk gezien broeden er iets meer weidevogels in reservaten dan op boerenland met agrarisch natuurbeheer Reservaat Gangbaar Trends in reservaten zijn positiever dan Agrarisch op percelen natuurbeheer met weidevogelpakketten of gangbaar boerenland Van Egmond & de Koeijer 2006

12 Voor Grutto: (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer Er komen significant meer kuikens groot in reservaten dan op gangbaar boerenland Er komen niet meer kuikens groot in gebieden met agrarisch natuurbeheer dan op gangbaar boerenland Reproductief succes is in (de grotere) reservaten hoog genoeg voor stabiele populaties Reproductief succes op boerenland is met of zonder agrarisch natuurbeheer nooit hoog genoeg voor stabiele populaties

13 (Kosten)effectiviteit vergelijking met reservaatbeheer

14 Effectiviteit vergelijking met gangbare landbouw

15 Effectiviteit vergelijking met gangbare landbouw Tabel 1. Een overzicht van goed opgezette studies die het effect van agrarisch natuurbeheer op natuurwaarden onderzoeken Effect Soortengroep bedreigde soorten? N Positief Geen Negatief Weidevogels Ja Akkervogels Ja Graslandplanten Nee 6 2* 4 0 Insecten en spinnen Nee Hamster Ja * Uitsluitend binnen 200 m van natuurreservaten

16 # territoria (per 2.6 ha) Effectiviteit vergelijking met gangbare landbouw 2.5 Start Agrarisch Natuurbeheer Kievit Weidevogelpakket Gangbaar Kleijn & Van Zuijlen 2004

17 Effectiviteit vergelijking met gangbare landbouw

18 Het belang van ecologische randvoorwaarden Waarom is het zo moeilijk om met Agrarisch Natuurbeheer de natuurwaarden te verhogen?

19

20

21 Datum Temperatuur som Het belang van ecologische randvoorwaarden Boeren zijn vroeger gaan maaien maar Grutto s zijn niet vroeger gaan broeden Boeren hebben zich aangepast aan warmere voorjaren maar Grutto s niet Eerste maaidatum Eerste maaidatum Mediaan eerste maaidatum Mediaan uitkomstdatum Uitkomstdatum Uitkomstdatum Jaar Jaar

22 Het belang van ecologische randvoorwaarden De afgelopen 30 jaar: is de landbouw drastisch veranderd is het klimaat drastisch veranderd maar zijn de instrumenten in het agrarisch natuurbeheer niet wezenlijk veranderd

23

24 Het belang van ecologische randvoorwaarden

25

26 Take-home message Agrarisch Natuurbeheer moet effectiever Focus op kansrijke gebieden Verhoog waterpeil Neem effectieve maatregelen nabij reservaten Monitor en evalueer Pas beheer waar nodig aan

27 Brief Staatssecretaris aan Tweede Kamer over Agrarisch Natuurbeheer (6 juni 2013) Daarnaast Ik zie het agrarisch wordt het natuurbeheer agrarisch natuurbeheer als belangrijk ingezet instrument ter om ondersteuning bij dragen van aan het de beheer realisatie van van natuurgebieden internationale en om natuurdoelen. natuurgebieden met elkaar te verbinden. Daarbij worden niet alleen biodiversiteitsdoelen in het agrarisch gebied als uitgangspunt genomen, maar ook de bescherming van waardevolle De kern van natuur het nieuwe door effecten stelsel van is een schadelijke collectieve activiteiten benadering op en een agrarisch natuurgebied natuurbeheer te beperken daar toepassen (buffering). Vaak waar gaat dit het het meest daarbij kansrijk over maatregelen is voor een goed als het verhogen van natuurrendement. het waterpeil, verminderen van mineralen en verminderen van bestrijdingsmiddelenemissie.

28 Stand van zaken drie jaar later Agrarisch Natuurbeheer moet effectiever Focus op kansrijke gebieden Verhoog waterpeil Neem effectieve maatregelen nabij reservaten Monitor en evalueer Pas beheer waar nodig aan

29 Aantal No. Godwit broedpaar breeding grutto s pairs (x 1000) Area agri-environment schemes (1000 ha) Oppervlak agrarisch natuurbeheer (1000 ha) De ontwikkeling in het oppervlak agrarisch natuurbeheer en het aantal in Nederland broedende grutto s Godwits Grutto s 10 Schemes Agrarisch Natuurbeheer Bron: SOVON, PBL, 2008

30 Dank RLI Ministerie van LNV/EL&I/EZ NWO Wolf Teunissen Ruud van Kats Wim Dimmers Dennis Lammertsma Hans Schekkerman Jan Roodhart en vele anderen Foto s: Hugh Jansman Ruben Smit Gerard Müskens Wolf Teunissen David Kleijn WWW