(Onder- )Voeding, vitaliteit en bewegen

Transcriptie

1 (Onder- )Voeding, vitaliteit en bewegen Voor Studie Arena Voeding en demen4e 21 november 2016 Olga Commandeur, Olga Commandeur Promo4ons BV Sandra van Loenen, Dië4sten Geriatrie en Ouderen (DGO) Wie zijn wij? Olga Commandeur, Vitaliteitscoach, Presentatrice Nederland in Beweging Sandra van Loenen, Dië4st Geriatrie Ouderen Norschoten, Barneveld Inhoud Waarom bewegen? Wat is de beweegnorm? Hoe is de stand van zaken nu op een psychogeriatrische afdeling? Wat doet u eraan? Rela4e eten en bewegen Wanneer is het voldoende? Wat is er nodig? Wat kan er al gedaan worden? Volgende week. Workshop (onder- )voeding, vitaliteit en bewegen Landelijke prevalen4ecijfers: verpleeghuis 10 tot 15% en in de thuiszorg 15 tot 30% van de pa4ënten ondervoed Vitaal (Kwaliteit van leven, Zelfredzaamheid, Condi4e, behouden van func4es) Bewegen als medicijn <- > sedentair bestaan Norm en werkelijkheid Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Deze norm houdt in dat iedereen 30 minuten ma4g intensief beweegt, ten minste 5 dagen per week. (Krachtoefeningen) Op dit moment is iemand op een psychogeriatrische afdeling 85-91% van de 4jd inac4ef. Voor iemand op de soma4sche afdeling is dat 91-93% van de 4jd Waarom bewegen? Behoud spieren en lichaamsfunc4es Betere doorbloeding! Ook de hersenen Langer zelfstandig Kwaliteit van leven Minder agita4e Verminderde slapeloosheid Vermindering osteoporose en artrose, reduc4e van depressiesymptomen uitstellen van optreden van diabetes Type 2 en veel meer! Afvallen? 1

2 Afname van spierkwaliteit cq toename van spiervet (>40%) 21 jr 63 jr Verlies van spiermassa bij immobiliteit Kortebein P et al, JAMA 2007;297: Hoe is het bij u in huis? Aanbevolen hoeveelheden, wat is er nodig? Aanbevolen hoeveelheden jaar 2 por4es fruit 250 gram groente 3-4 bruine / volkoren boterhammen (6-7 ) 3-4 opscheplepels volkoren graanproducten of 3-4 aardappelen (4 ) 1 por4e vis / peulvruchten / vlees 15 gram ongezouten noten (25 gram ) 3-4 por4es zuivel (3 ) 40 gram kaas 40 gram smeer- en bereidingsveien (65 gram ) 1,5-2 liter vocht Aanbevolen hoeveelheden > 70 jr 2 por4es fruit 250 gram groente 3-4 bruine / volkoren boterhammen (4-6 ) 3 opscheplepels volkoren graanproducten of 3-4 aardappelen (4 ) 1 por4e vis / peulvruchten / vlees 15 gram ongezouten noten 4 por4es zuivel 40 gram kaas 35 gram smeer- en bereidingsveien (55 gram ) 1,5-2 liter vocht 2

3 Risicofactoren voor ondervoeding zelfredzaamheid <geur- en smaakbeleving rouw / verdriet ontlas4ngsproblema4ek EiwiOnname en verlies spiermassa visuele beperking < mobiliteit therapie OF eten? kauw- en slikproblema4ek misselijkheid smaakbeleving Ondervoeding onregelma4g eten refeeding Afname in spiermassa (kg) ambiance Houston D K et al. Am J Clin Nutr 2008;87: Ouderen jaar. 40% minder spierverlies! sondevoeding eetgewoonten < weerstand eenzaamheid angst pijn medica4e onrust Netwerk Dië4sten Geriatrie en Ouderen, 2016 Wat zijn de voorwaarden om te kunnen eten? Goede kauwfunc4e Goede slikfunc4e Goede houding Helder zijn Orale sensa4e, kunnen ruiken en proeven, smaak. Ambiance Voorkeuren smaak, individueel Rust, weinig prikkels en de juiste prikkels Netwerk Dië4sten Geriatrie en Ouderen, 2016 Waarom kunnen bewegen en voeding niet zonder elkaar? De diagnose sarcopenie gaat gepaard met verminderde mobiliteit en kwaliteit van leven, maar ook met andere ziektes Hoogleraar ouderengeneeskunde Andrea Maier Zonder voldoende energie en eiwiien kan de spiermassa en hiermee de spierkracht niet toenemen. Loie Kunst, Geriatriefysiotherapeut en voorziier van de Nederlandse Vereniging voor Geriatriefysiotherapie (NVFG) Hoe dit samen aan te pakken? Hoe wordt bewegen verankerd? Cliënten/familie betrekken, wensen Scholing belang bewegen aan medewerkers, vrijwilligers, familie Verantwoordelijken benoemen, werkgroep? beweegcoach? Hoe wordt bewegen geïntegreerd? vastleggen in zorgplannen? Welke ac4viteiten zijn er? Kunnen we samenwerken met de wijk? 3

4 Voeding Wat te doen bij beperkte eetlust? Goede mondzorg Voorkomen droge mond Alert bijwerkingen medica4e Slikfunc4e, zo nodig aanpassen consisten4e Versterken smaken (zoet, zuur,pipg, afwisselen) Aanpassen voeding aan individuele smaken Zo nodig afwisselen hard, zacht Aantrekkelijke opmaak Meehelpen met de bereiding maal4jd Kleine por4es Vermijd grote volumes drinken en soep Half glas bouillon voor de maal4jd Partje citrusfruit voor het eten Vermijd zware etensgeuren Afleiding Hoe ziet het er uit? Netwerk Dië4sten Geriatrie en Ouderen, 2016 Ambiance of steriele en zakelijke zorg? Gewenste ambiance Vaak het geval Cliënt bepaalt met wie hij eet Cliënt bepaalt waar hij eet Cliënt bepaalt wanneer hij eet Cliënt kan kiezen wat hij eet Er is rust rondom het eten Vaste eepjden Vaste therapie4jden Vaste medica4e4jden, vaak gelijk met het eten Steriele eetomgeving Netwerk Dië4sten Geriatrie en Ouderen,

5 Ambiance? Fingerfood Samen! Wat gaat u volgende week aanpakken? Ieder op zijn eigen gebied en overlappend Verzorgende, fysiotherapeut, vrijwilliger, ergotherapeut, dië4st, beweegcoach etc. Samen gaan we er voor! 5

6 6