deschapenhouder 3 Je kan dit lijvige document van 84 bladzijden online vinden via de volgende link:

Transcriptie

1 deschapenhouder 3 Nieuwsbrief oktober 2018 Inhoud 1 Het wolvenplan staat online 2 Pastorale 3 Een rondje langs drie provincies 5 Verkoopprijs lammeren Ledenvoordeel 'Het Schaap' 6 Schapenhouden actueel 7 Voorlichting Zij staan ter beschikking Het wolvenplan staat online Informatieblad voor schapenhouders Een uitgave van Landelijke Gilden en Boerenbond. Verschijnt 4 keer per jaar. Jaargang 19. Afgiftekantoor Leuven 1 Masspost Erkenningsnummer P Redactie: Guido Staels, Publiciteitswerving: Mediaservice, Diestsevest 40, 3000 Leuven landelijkegilden.be boerenbond.be Verantwoordelijke uitgever: Frans De Wachter, algemeen secretaris Het wolvenplan heeft op zich geen wettelijk statuut. Het plan beschrijft de ecologie van de wolf, maar is vooral een soort handleiding over hoe Vlaanderen wil omgaan met de aanwezigheid van de wolf. Er wordt onder meer ingegaan op de regeling rond schadevergoedingen, het nemen van preventieve maatregelen om schapen te beschermen, en de communicatie die men zal voeren bij aanwezigheid van de wolf. Je kan dit lijvige document van 84 bladzijden online vinden via de volgende link: Schaderegeling Vanuit Boerenbond en Landelijke Gilden hebben we van bij de eerste waarneming van de wolf gepleit voor een correcte en volledige schadevergoeding voor getroffen schapenhouders. De regeling werd intussen aangepast waardoor de zogenaamde franchiseregeling bij schade door de wolf is weggevallen, en dus volledig uitbetaald kan worden. In het wolvenplan wordt dit ook expliciet vermeld. Er wordt verduidelijkt dat ook gewonde

2 dieren voor een schadevergoeding in aanmerking komen. In tegenstelling tot de schaderegeling voor andere wildsoorten wordt hier ook niet gevraagd dat er preventieve maatregelen genomen zijn om in aanmerking te komen voor een schadevergoeding. Wel wil men verder werk maken, in samenwerking met de sector, van een haalbaar en betaalbaar systeem van die preventieve maatregelen. Er wordt een kader opgemaakt over hoe men moet omgaan met wolven die zich structureel aan kleinvee vergrijpen. Communicatie Pastorale, het kwaliteitslabel voor Vlaams lamsvlees, is een klein broertje of zusje van Meritus en Certus, de kwaliteitslabels van VLAM voor respectievelijk rundsvlees en varkensvlees. Bij elke slachting van een lam in Vlaanderen wordt een kleine bijdrage geheven om het Vlaams lamsvlees te promoten. Een belangrijk onderdeel van het wolvenplan gaat over de manier waarop betrokkenen geïnformeerd worden over de aanwezigheid van de wolf. Dit gaat over brede infocampagnes tot heel specifieke lokale infovergaderingen bij de aanwezigheid van de wolf. Er wordt een wolvenplatform opgericht waarin ook Boerenbond en Landelijke Gilden vertegenwoordigd zijn. In dit platform zal teruggekoppeld worden over de evolutie op het terrein en de invulling van een aantal acties. Bron: website Boerenbond en Landelijke Gilden Resultaten wolinzameling 2018 De wolinzameling die in juli in alle Vlaamse provincies georganiseerd werd, was ook dit jaar weer een succes. Antwerpen: 4,6 ton wit en 0,5 ton zwart/heide Limburg: 3,4 ton wit en 0,9 ton zwart/heide Oost-Vlaanderen: 6,6 ton Vlaams-Brabant: 24,60 ton (leveringen voor en na de inzameldag inbegrepen) West-Vlaanderen: 2,5 ton De vzw Vlaamse Schapenhouderij, afgekort VSH, is verantwoordelijk voor de jaarlijkse planning voor en besteding van het relatief beperkte Pastoralebudget. Met dit budget worden verschillende acties gepland voor promotie van het gebruik van Vlaams lamsvlees. De laatste jaren wordt vooral gefocust op de korte ketenafzet van lamsvlees. Een van de acties is het beschikbaar stellen van receptenboekjes aan de Pastoralebedrijven en -verkooppunten, die deze boekjes ter ondersteuning van het verbruik aan hun klanten kunnen beschikbaar stellen. In navolging van de receptenboekjes Klein boekje, grote stoofrecepten, Klein boekje met grote recepten en Klein boekje grote recepten voor lam op de rooster stelde de Commissie Pastorale van de Vlaamse Schapenhouderij (VSH) recent haar vierde receptenboekje Veelzijdig Pastorale voor. Dit receptenboekje wordt uitgegeven in nauwe samenwerking met VLAM en de slagerijafdeling van Ter Groene Poorte in Brugge. Pastorale? Pastorale! Pastorale is al sinds 1992 hét keurmerk dat garant staat voor puur en lekker kwaliteitslamsvlees van eigen bodem. De kwekers beschikken over heel wat kennis en ervaring om op een zeer kwaliteitsvolle manier schapen te houden. De vzw Vlaamse Schapenhouderij (VSH) waakt samen met de VLAM als een goede herder over het (keur)merk. Dankzij die nauwgezette kwaliteitsbewaking krijg je heerlijk lamsvlees op je bord. Lamsvleesconsumptie In 2016 kocht de Belg gemiddeld 18,10 kg vlees (exclusief gevogelte) om thuis te verbruiken. Dat is 4,7 % minder dan in De laatste vijf jaar daalt het thuisverbruik voortdurend. De hoeveelheid lamsvlees is beperkt tot 0,58 kg (580 gram) per persoon en per jaar in Dat is slechts een zeer lichte daling ten opzichte van 2015 en de vorige jaren. (Bron: GfK Panelservices Belgium, VLAM). Het totale verbruik van lams- en schapenvlees in België is het laatste decennium geleidelijk gedaald van ruim 2 kg per hoofd naar 1,60 tot 1,70 kg per hoofd per jaar. De zelfvoorzieningsgraad in België is evenwel slechts 15 à 20 %. Dit betekent dat als er 6 lammeren verbruikt worden er slechts één van eigen bodem is. En toch zijn de prijzen aan de kweker behoorlijk laag. Dit komt door de massale invoer van goedkoop lamsvlees uit Groot-Brittannië, Ierland, Australië en Nieuw-Zeeland. Er is dus reden te over om onze eigen consumenten te overtuigen om inlands gekweekt lamsvlees de voorkeur te geven bij hun aankopen. Maar ook hier geldt dat de consument in de winkel door prijsvergelijking zijn edele principes van beperking van voedselkilometers en steun aan eigen productie soms vergeet. Daarom blijft de ondersteuning van de Vlaamse lamsvleesproductie via Pastoraleacties meer dan noodzakelijk. Maar spijtig genoeg zijn er slechts beperkte middelen hiertoe. deschapenhouder nieuwsbrief - oktober

3 Pastorale leert de consument lamsvlees bereiden Het doel van de Pastoralecampagne is een stijgend verbruik van lamsvlees van eigen bodem te creëren en de consument vertrouwd te maken met (h)eerlijk lamsvlees. Bij aankoop van lamsvlees bij een Pastorale-contactpunt ontvangt de consument het nieuwe receptenboekje Veelzijdig Pastorale. In dat boekje werden door de leerlingen en hun leerkrachten van Ter Groene Poorte zes recepten uitgewerkt voor verschillende delen van het lam, zoals: een eigenzinnige hotdog, Pastorale lamsvlees met couscous op Marokkaanse wijze, lamsburger met bearnaisedressing en nog meer veelzijdige recepten. Wie op zoek is naar een Pastoraleverkooppunt en de verrassende en veelzijdige recepten wil uitproberen, vindt alle informatie op pastorale.be. Vlaamse schapenhouders en bedrijven die via korte keten eigen lamsvlees commercialiseren en dit in de toekomst onder Pastoralelabel willen doen, vinden op de website de afsprakennota. Indien er interesse is, kan men zich melden op Toetreding kan na bedrijfscontrole. Een rondje langs drie provincies Op 8 september gingen schapenhouders van de kring Antwerpen op bezoek bij enkele collega s in de provincies Oost-Vlaanderen, Henegouwen en Vlaams-Brabant. Schapenbedrijf Steven en Maarten Michiels Op het eerste bedrijf in Appelterre (Ninove) werden we ontvangen door de broers Steven en Maarten Michiels. In 1999 begonnen ze met de eerste ooien. Daarna bouwden ze het bedrijf geleidelijk verder uit tot een 200-tal lammerende ooien. Dit cijfer bleef enkele jaren stabiel tot ze in 2016 een vergunning aanvroegen voor de bouw van een moderne en luchtige potstal van m². Die werd in december 2017 in gebruik genomen. Nicole Goethals, voorzitter Commissie Pastorale André Calus, Vlaamse Schapenhouderij (VSH) 3 deschapenhouder nieuwsbrief - oktober 2018

4 Nu houden ze een kudde van 340 moederdieren, met daarnaast nog ongeveer 100 jonge ooien. De kudde bestaat uit twee groepen. De eerste groep zijn vooral ooien van het ras Ile de France. Die lammeren in december. De tweede groep ooien zijn hoofdzakelijk kruisingen van Franse Texel en Swifter. Deze ooien lammeren in het vroege voorjaar. Het bedrijf is volledig gericht op lamsvleesproductie. Lamsvlees dat via de korte keten bij de gebruiker komt. Elke week gaan er gemiddeld 10 lammeren naar het slachthuis. Het grootste deel wordt afgezet via de CRU-winkels van Colruyt. De rest leveren ze rechstreeks aan particulieren. Ze hebben een eigen koelwagen om de volledige of (voor de particulieren) versneden karkassen bij hun afnemers te krijgen. Maarten heeft als voederdeskundige zowel voor de ooien als voor de lammeren een eigen rantsoen uitgewerkt. In de afmestfase wordt er bijna geen hooi of kuilgras aan de slachtlammeren gevoederd. Voor het overige wordt alle ruwvoer zelf gewonnen op de 70 ha die zij daarvoor kunnen gebruiken. Voor de nieuwsgierigen openden de broers een Facebookpagina waar iedereen hun dagelijkse activiteiten kan volgen: ga naar Facebook en zoek naar Schapenhouderij Michiels. Melkgeitenhouderij Johan Taverniers Daarna ging de reis verder richting Wallonië. In Gibecq (Ath) ontving Johan Taverniers ons op zijn melkgeitenbedrijf. Johan is afkomstig uit het Gentse en studeerde af als dierenarts. Na enkele jaren praktijk in Frankrijk en België besloot hij om zijn droom, een landbouwbedrijf opstarten, te realiseren. Hiervoor werd een rundveebedrijf gekocht dat na enkele jaren omgebouwd werd tot een melkgeitenbedrijf waar op dit ogenblik dieren gemolken worden. De jonge bokjes gaan naar een mesterij. De jonge geiten worden gedekt op een gewicht van ongeveer 40 kg. Hun eerste lactatie duurt twee jaar. Daarna worden ze terug gedekt en zo lang mogelijk doorgemolken. Er is personeel aanwezig dat onder andere instaat voor het melken. Een melkbeurt duurt trouwens telkens zes uur. Er wordt veel ingezet op het beperken van de ziektedruk en bij voorkeur tijdens de opfok. Opvallend is dat de noodzakelijke portie biestmelk in één maal per sonde toegediend wordt. De melk wordt afgezet via CAPRA die voornamelijk produceert voor de Duitse winkelketens ALDI en LIDL. De melkprijzen zijn op dit moment minder goed. Herder Hugo Op de weg naar huis stopten we in Gaasbeek bij herder Hugo O. Hugo deed in het verleden in binnen- en buitenland ervaring op met herderen. Hij werkt voor het Regionaal Landschap Zennevallei-Pajottenland en heeft enkele begrazings projecten lopen, onder andere op de terreinen rondom het kasteel van Gaasbeek die toebehoren aan het ANB. Hugo zet naast enkele kruisingschapen vooral schapen in van de rassen Vlaams schaap, Lakens schaap en Voskop. Ieder ras heeft zijn eigen graasgedrag en dat is nuttig in de begrazing. Bovendien is een gemengde kudde met verschillende rassen met elk hun verschillend karakter ook makkelijker te hoeden. Er wordt negen uur per dag gegraasd. De droogte heeft er dit jaar echter wel voor gezorgd dat er minder begraasd diende te worden. De beste ooien van de verschillende rassen worden door een ram van het eigen ras gedekt. De anderen worden gedekt door een Charollaisram om de bevleesdheid te verbeteren. De lammeren worden vroeg gespeend omdat lammeren niet geschikt zijn om gehoed te worden. Ook Hugo houdt geïnteresseerden op de hoogte van zijn werk met een Facebookpagina: ga naar Facebook en zoek naar herder van het Pajottenland. Axel De Wilde en Susanne Vos Foto s: Viviana Cuypers deschapenhouder nieuwsbrief - oktober

5 Verkoopprijs lammeren De verkoopprijs van weidelammeren startte afgelopen zomerperiode op een opmerkelijk hoger niveau dan voorgaande jaren. Naar het einde van de zomer zakte de prijs voor zowel weideooien als weiderammen onder het niveau van de afgelopen jaren. De prijs situeerde zich half september rond 2,05 /kg levend, voor ooilammeren en net geen 2 /kg levend voor ramlammeren. Bovendien was het aantal slachtingen afgelopen Offerfeest opnieuw beperkt, waardoor hier en daar wat lammeren bleven zitten. In de Schapenhouder geven we telkens een korte marktanalyse weer. De 2,65 2,55 2,45 2,35 2,25 2,15 2,05 1,95 1,85 1,75 juni juli augustus september oktober vermelde prijzen zijn afkomstig van het Netwerk prijsnotering Vlaamse Schapenhouderij vzw. Omdat de gemelde verkoopsprijzen soms op kleine aantallen zijn gebaseerd, moet voorzichtig met de resultaten worden omgesprongen. Om daarom een zo betrouwbaar mogelijk beeld te krijgen van de lammerenprijs, blijven we een oproep doen aan alle Vlaamse schapenhouders! Meld steeds hoeveel lammeren (ooien of rammen), van welk gewicht en aan welke prijs je verkocht hebt. Graag aanmelden voor medewerking bij Hubert Stiers via info@vsh.be. weideooien '16-'17 2,42 2,32 2,26 2,14 2,15 2,13 1,92 1,92 1,95 2,06 2,1 2,01 weideooien '17-'18 1,91 1,85 2,18 2,15 2,15 2,06 2,09 2,16 2,27 2,28 2,11 2,46 weideooien '18-'19 2,65 2,16 2,07 2,05 weiderammen '16-'17 2,42 2,45 2,46 2,44 2,24 2,16 2,06 2,04 2,07 2,03 2,04 1,97 weiderammen '17-'18 1,89 1,97 2,35 2,17 2,17 2,12 2,11 2,19 2,32 2,31 2,25 2,49 weiderammen '18-'19 2,69 2,25 2,22 1,98 november december januari februari maart april mei Ledenvoordeel Het Schaap Als lid van Boerenbond en Landelijke Gilden kan je tegen gereduceerd tarief een abonnement afsluiten op het vakblad Het Schaap. Voor slechts 116,60 (normale prijs 146,28) valt het vakblad Het Schaap 10 keer per jaar bij jou in de bus. Profiteer van dit aanbod. Een proefnummer aanvragen of een abonnement afsluiten kan enkel via naar bieke.van.bael@boerenbond.be. Ik heb al een abonnement op Het Schaap Het voordeel geldt uiteraard ook voor jou. Je moet dan wel voor de verlenging van je abonnement melden dat je abonnee bent op Het Schaap. Je ontvangt de korting vanaf de eerstvolgende abonnementsperiode. naar bieke.van.bael@boerenbond.be, meld dat je een bestaande abonnee bent en wil genieten van deze groepskorting. Deze korting wordt namelijk niet automatisch doorgerekend aan bestaande Vlaamse abonnees van Het Schaap. Ik ging vorig jaar reeds in op dit aanbod Je hoeft niks te doen. Bij de verlenging van je abonnement krijg je automatisch het voordeeltarief. 5 deschapenhouder nieuwsbrief - oktober 2018

6 Schapen houden actueel Het Departement Landbouw en Visserij, het Praktijkcentrum Kleine Herkauwers en de partners van het demonstratieproject Vooruit met de geit, het schaap en het hert! Marktkansen voor vlees van kleine herkauwers organiseren op verschillende plaatsen in Vlaanderen een bedrijfsbezoek en een studieavond met als titel Schapenhouden actueel. Inschrijven Je kan gratis deelnemen aan het bedrijfsbezoek en de studieavond als je op voorhand inschrijft via lv-vlaanderen.be/vrn_inschrijvingen en daar de gewenste datum kiest. Studieavond met bedrijfsbezoek Het bedrijfsbezoek start om 17 uur, de aansluitende studieavond om 19 uur. Tussendoor worden er broodjes voorzien. Het einde van de studieavond is gepland omstreeks 22 uur. 22 oktober 2018 De Bouvrie, Bouvriestraat 11, Bossuit De familie Bossuyt baat sinds 4 generaties deze prachtige hoeve uit, vandaag als een gemengd akkerbouw- en veeteeltbedrijf. De hoeve wordt op een duurzame en milieuvriendelijke wijze uitgebaat. De veehouderij is daarvan een mooi voorbeeld. De totale verkoop situeert zich op het bedrijf zelf, wat een economische, ecologische en zeker ook een sociale meerwaarde met zich meebrengt. In de hoeveslagerij kan je naast schapenvlees ook terecht voor het vlees van eigen gekweekte edelherten en Blonde d Aquitaine runderen (debouvrie.com). Studieavond Programma Korte keten en mogelijkheden en/of specifieke problemen bij vermarkting van lamsvlees door André Calus, voorzitter PC Kleine Herkauwers/VSH vzw/projectcoördinator. Bioveiligheid in de schapenhouderij door Eva Van Mael, dierenarts Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). Aandachtspunten bij het gebruik van biociden in de schapenhouderij door Jan Eskens, sectoradviseur Departement Landbouw en Visserij. Voeding van lammeren en schapen door Achiel Tylleman. De studieavond start om 19 uur. Het einde is voorzien omstreeks 22 uur. Waar en wanneer? 22 oktober 2018 Feestzaal Uilenspiegel, Avelgemstraat 171, Zwevegem (aansluitend op bedrijfsbezoek) Meer informatie André Calus, voorzitter PC Kleine Herkauwers: info@vsh.be, Jan Eskens, Departement Landbouw en Visserij: jan.eskens@lv.vlaanderen.be, Hanne Geenen, Departement Landbouw en Visserij: hanne.geenen@lv.vlaanderen.be, deschapenhouder nieuwsbrief - oktober oktober 2018 Fokkerij Van t Sint-Annahof, Mellaertstraat 10, Lummen Oorspronkelijk richtte de fokkerij t Sint-Annahof van de familie Steegmans zich voornamelijk op het fokken van raszuivere Hampshire Down, Texel en Swifterschapen. Het bedrijf heeft echter uitbreidingsplannen en is momenteel bezig met het bouwen van een hoeveslagerij waarmee ze eigen gefokte schapen willen vermarkten. Op het bedrijf is er de keuze gemaakt voor 3 rassen om een zo groot mogelijke spreiding in de afzet van de lammeren te bekomen. Tijdens het bezoek wil de familie Steegmans hun plannen graag met ons delen. 23 oktober 2018 Provinciaal Vormingscentrum, Smekenstraat 61, Malle 24 oktober 2018 Sint-Annagilde Mellaer, Sint-Annastraat 69, Lummen (aansluitend op bedrijfsbezoek) 5 november 2018 Proefcentrum Pamel, Molenstraat 26, Roosdaal

7 Voorlichting Vlaams-Brabant Voeding 26 oktober 2018 om 20 uur Voeding bij drachtige en lacterende ooien. Afmesten van lammeren. Zowel ruwvoeder, krachtvoeder als supplementen. Lesgever: Maarten Michiels. Schapenrassen en kruisingen in functie van evoluties afzet 23 november 2018 om 20 uur Lesgever: Achiel Tylleman Actuele ziektes bij schapen: herkenning en behandeling 14 december 2018 om 20 uur Lesgever: Els Goossens, dierenarts Boerenbond Praktisch Locatie: Voetbalkantine, Lubbeek (Binkom). Prijs: 3 per avond voor leden, 5 per avond voor anderen, inclusief een drankje. Antwerpen Voeding 8 november 2018 van 20 tot 22 uur Voeding bij drachtige en lacterende ooien. Afmesten van lammeren. Zowel ruwvoeder, krachtvoeder als supplementen. Lesgever: Maarten Michiels. Nazorg 13 december 2018 om 20 uur Nazorg, een vervolg op Verloskunde van A tot Z van vorig jaar. Lesgever: Dierenarts Steven Verberckmoes Praktisch Locatie: Provinciaal secretariaat Boerenbond en Landelijke Gilden, Maal 1, Geel. Prijs: 5 per avond, 12 voor 3 avonden. Inschrijven: , bieke.van.bael@boerenbond.be. We plannen nog een derde avond in januari. In onze volgende nieuwsbrief ontvang je hierover meer informatie. Oost- en West-Vlaanderen Aanpak en bestrijding van infectieziekten Met o.a. zwoegerziekte, scrapie, border disease, en ook een stukje over de bescherming tegen predatoren. Enkel voor leden! Nieuwe leden kunnen lid worden aan 13,50. 6 december om 20 uur in café De Zwaan, Markt 11, Ruddervoorde 11 december om 20 uur in café Den Engel, Gentse Steenweg 137, Zottegem 17 januari om 20 uur in de Huysmanhoeve, Bus 13, Eeklo 22 januari om 20 uur in t Munchenhof, Markt 32, Langemark Praktisch Lesgever: prof. Bonnie Valgaeren. Prijs: 5 voor leden, 8 voor anderen Inschrijven: , blijde.vercamer@landelijkegilden.be. Zij staan ter beschikking Volgende editie nieuwsbrief December 2018 In elke regio of provincie in Vlaanderen staan consulenten van Landelijke Gilden of Boerenbond in voor de organisatie van de regionale of provinciale werking voor schapenhouders. Met vragen over de werking van de regionale of provinciale werkgroepen en de geplande vormingsactiviteiten, praktijkmomenten en bedrijfsbezoeken, kan je bij hen terecht. Voor de voorlichting verwijzen wij je graag naar onze technische consulent Jonas Hanssens ( ). Regio Organisatie West-Vlaanderen Isabel Lebbe, Oost-Vlaanderen Blijde Vercamer, Halle-Vilvoorde Hugo Vleugels, Arrondissement Leuven Nick Francois, Antwerpen Guido Staels, Limburg Dorien Verrecht, deschapenhouder nieuwsbrief - oktober 2018

8 Waar een kudde vredig graast zijn staf en hond niet nodig. deschapenhouder nieuwsbrief - oktober