I N H O U D. Vragen over zorg: gezondheid en grenzen. Mindervalide en toch op vakantie. Heb ik recht op een vergoeding?

Transcriptie

1 I N H O U D Voorwoord Vragen over zorg: gezondheid en grenzen Mindervalide en toch op vakantie Tips voor mantelzorgers: Laat u horen! Heb ik recht op een vergoeding? Activiteiten voor mantelzorgers in Nijkerk

2 Voorwoord Beste mantelzorgers, Zo aan het eind van de winter raakt de energie bij veel mensen op. Verlangend wordt naar de lente uitgekeken en blijdschap is er dan ook wanneer de eerste sneeuwklokjes en crocussen weer tevoorschijn komen. Wanneer u deze nieuwsbrief ontvangt, hoop ik dat ook de temperatuur wat aangenamer is geworden en de zon ons een lichtere wereld laat zien. Deze ingrediënten kunnen ervoor zorgen dat de mantelzorgtaken minder zwaar lijken. Voor veel mantelzorgers zal regelmatig de grens bereikt zijn. In deze nieuwsbrief gaan we hierop in en geven we u tips, hoe hier anders mee om te gaan. Ook is letten op uw eigen gezondheid een vereiste - en wat denkt u van een creatieve workshop Vind uw eigen kracht? Respijtzorg kan ook een bron zijn om uw batterijen weer op te laden. Wilt u uw hulpvrager niet alleen laten en samen op vakantie gaan, dan is dat ook mogelijk. In deze nieuwsbrief een verslag van zo n mantelzorger. Het steunpunt mantelzorg kan u hierover meer informatie bieden. Natuurlijk komen ook de activiteiten van het steunpunt mantelzorg aan bod. Mocht u niet in de gelegenheid zijn om deel te nemen aan deze activiteiten, maar zit u met vragen of heeft u behoefte aan een luisterend oor, schroom niet en neem contact met mij op. Er kan een afspraak gemaakt worden op kantoor of bij u thuis. Natuurlijk bent u ook welkom tijdens de inloopspreekuren. Met vriendelijke groet, Jenny Verbeek- van Lienden, consulent welzijn 2

3 Vragen over zorg: gezondheid Houd uw eigen gezondheid in de gaten Om zo goed mogelijk voor een ander te kunnen zorgen, mag uw eigen gezondheid niet te wensen overlaten. Waarschijnlijk maakt u zich drukker om de gezondheid van de ander. Maar als u voor uzelf ook een oogje in het zeil houdt, kunt u meer aan en voelt u zich beter in staat om aandacht aan een ander te geven. De signalen van uw lichaam geven ook veel informatie over wat er bewust of onbewust bij u speelt, zo kunt u bijvoorbeeld duidelijk krijgen of er sprake is van overbelasting. Dit kan u verder helpen bij het bepalen van eventuele (voorzorgs)maatregelen. Goed eten Als mantelzorger bent u veel bezig met de eetlust van uw zieke partner of familielid. Als degene voor wie u zorgt weinig trek heeft, hoeft u vaak zelf ook niet meer. Ook kan het lastig zijn om tijd vrij te maken om boodschappen te doen en eten voor uzelf klaar te maken. Zorg ervoor dat u minstens eenmaal per dag de rust neemt om van uw eten te genieten. Goede nachtrust Veel mantelzorgers hebben last van te weinig slaap. Degene die u verzorgt, vraagt soms ook s nachts aandacht of heeft u de rust niet om te slapen. Probeer desondanks toch een slaapritme vast te houden en pas beproefde slaaptechnieken toe. Vraag ook eens aan anderen hoe zij dit soort problemen oplossen. 3

4 Vragen over zorg: over de grens? Als grenzen onbedoeld en ongewenst zijn overschreden Bent u als mantelzorger ook wel eens in een situatie gekomen dat u wanhopig was? Dat u woedend werd op degene voor wie u zorgt en u de controle verloor? Mogelijk bent u overbelast. Soms kan zware overbelasting leiden tot ontspoorde zorg. De heer Theo Royers van Vilans (landelijk kenniscentrum voor langdurige zorg) gaat in op de achtergronden ervan en geeft u tips om ontsporingen te voorkomen. (bron: De Mantelzorger MEZZO) Mantelzorgers die over een grens gaan, zijn geen slechte mensen. Zij proberen hun zorgtaken juist zo goed mogelijk te doen. Maar dat kan op een gegeven moment gewoon te zwaar zijn. Daar moeten mantelzorgers zelf alert op zijn. Alleen zo kun je voorkomen dat de zorg voor een ander uit de hand loopt. Ontspoorde zorg heeft eigenlijk twee verschijningsvormen. Of mantelzorgers laten belangrijke elementen van de zorg achterwege of zij vertonen stressgedrag. In het eerste geval krijgt de zorgbehoevende bijvoorbeeld onvoldoende eten en drinken of te weinig aandacht. Bij stressgedrag overziet de mantelzorger de situatie niet meer. Ongewild en onbedoeld zijn ook belangrijke kenmerken van ontspoorde zorg. Bij ontspoorde zorg spelen verschillende risicofactoren een rol. Een verklaring kan zijn dat een overgroot deel van de mantelzorgers hun zorg voor de ander combineert met zorg voor de kinderen, het huishouden en een baan. Dit kan dan te veel zijn. Sociaal isolement is een ander risicofactor. Dat ontstaat vaak als de mantelzorger inwoont bij de zorgbehoevende en al zijn activiteiten buitenshuis opgeeft om die zorg te kunnen geven. 4

5 Vragen over zorg: over de grens? Ook het verdriet om het verlies van een naaste als gelijkwaardige partner kan een rol spelen. Bijvoorbeeld als iemand als gevolg van een chronische aandoening geestelijk achteruit gaat. Allemaal omstandigheden die bij de mantelzorger wanhoop, verdriet en stress oproepen en tot ontspooring kunnen leiden. Bij ontspoorde zorg zijn altijd twee slachtoffers. Beide partijen voelen zich klem gezet, zouden absuluut anders willen, maar zien geen uitweg in de situatie. Vaak houden mantelzorgers hulp van buitenaf zoveel mogelijk tegen. Je wilt je familie, kinderen of vrienden daar immers toch niet mee belasten? Veel mantelzorgers zijn vaak al aardig geholpen met een goede voorlichting over mogelijkheden om hen te ondersteunen en verlichting te brengen in hun omstandigheden. Steunpunten mantelzorg en GGZ-instellingen geven regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten over dit thema. Ook groepsbijeenkomsten zijn nuttig. Tips voor de mantelzorger Bespreek uw situatie met een vertrouwenspersoon, bijvoorbeeld uw huisarts of mantelzorgconsulent. Probeer niet alle zorg voor uw naaste alléén te doen, maar bedenk samen met iemand anders welke taken u met anderen kunt delen. Het Steunpunt Mantelzorg kan u informeren over organisaties die u hierbij kunnen ondersteunen. Geef uzelf af en toe ook eens vrij of regel respijtzorg. Voor meer informatie over respijtzorg en vakantiemogelijkheden (alleen of met uw hulpvrager) kunt u terecht bij het Steunpunt Mantelzorg. 5

6 Mindervalide en toch op vakantie Mindervalide en toch op vakantie, hoe is dat mogelijk? - door mantelzorger Irene de Vries Mijn man werd een week na zijn 65 e verjaardag getroffen door een zwaar herseninfarct, waardoor hij rechtszijdig verlamd raakte en een ernstige vorm van afasie kreeg. Ik hoef u niet te vertellen hoezeer ons leven vanaf dat moment veranderd is. Na een periode van verwarring en verslagenheid heeft het even geduurd voor we de knop om konden draaien en weer probeerden te leven vanuit mogelijkheden in plaats van beperkingen. Een paar maanden na de revalidatieperiode hebben we daarom onze gewoonte samen leuke dingen te doen, weer opgepakt en met vrienden een aangepast huisje gehuurd in een mooi vakantiepark. Na dit weekend zijn er nog vele gevolgd en ik ben ervan overtuigd dat deze gezellige uitjes ons helpen om de moeilijke omstandigheid waarin we moeten leven, beter te accepteren. En dan begint langzaam de vraag op te komen of een vliegvakantie voor ons beiden naar een zonnig land misschien toch tot de mogelijkheden kan behoren. Samen met onze vrienden heb ik de mogelijkheden onderzocht en we vielen uiteindelijk voor een p r a c h t i g g e l e g e n zorghotel met Nederlands sprekende leiding en verzorging aan de rand van Benidorm. Het zorghotel ligt in een m o o i a a n g e l e g d woonpark en maakt deel uit van het verpleeg- & r e a c t i v e r i n g s c e n t r u m Residencia Geriátrica Patricia. Een gedeelte van de 3 e en de gehele 4 e verdieping is ingericht als zorghotel voor minder- 6

7 Mindervalide en toch op vakantie valide gasten en hun partners/begeleiders die van een geheel verzorgde vakantie willen genieten. Daarnaast is er op het woonpark een drietal appartementen beschikbaar voor familie en/of vrienden van de hotelgasten. Patricia is een AWBZ erkende instelling, die valt onder Argos Zorggroep in Schiedam, waardoor de verpleging en verzorging zowel op Nederlandse als Spaanse leest is geschoeid. Op 14 september 2010 was het dan zo ver: om uur vertrokken we naar vliegveld Rotterdam waar familie ons opwachtte om ons te begeleiden en uit te zwaaien. Het was voor ons beiden een ontroerende ervaring om weer samen weg te vliegen, de zon tegemoet. In Alicante werden we opgewacht door een Nederlands sprekende chauffeur die ons en een ander Nederlands echtpaar met een mindervaliden-busje naar Patricia bracht. De ontvangst daar was allerhartelijkst: we kregen een verfrissing aangeboden, maakten kennis met leiding en verzorging, en werden vervolgens voorgesteld aan de 3 andere Nederlandse echtparen. We kregen een mooie kamer met balkon en een fraai uitzicht aan de voorzijde van het gebouw. Om uur wachtte ons een heerlijk viergangendiner met keuzemenu en vervolgens werd buiten op de patio de koffie geserveerd. Onze vakantie kon al niet meer stuk! De volgende dag kregen we ruimschoots de gelegenheid om een beetje te acclimatiseren. En dat is niet zo moeilijk als je een zeer ruim dakterras met parasols, ligbedden en een jacuzzi tot 7

8 Mindervalide en toch op vakantie je beschikking hebt. En wat een mooi uitzicht: een fraai aangelegde parktuin met zwembad, in de verte de Middellandse zee, en aan de andere kant bergen en de vallei met veel groen. We waren dus goed uitgerust toen op het dakterras een wervelende flamenco-show werd gegeven waar hotelgasten, bewoners en enkele familieleden onder het genot van een glas sangria en tapas met veel plezier naar keken. Die avond en de avonden daarna deden wij, net als de andere gasten, natuurlijk mee aan de sjoel-, rummikub en dominocompetitie onder leiding van een enthousiaste spelleidster. Ik zal u maar niet vermoeien met een al te gedetailleerd verslag van de rest van onze vakantiedagen. Maar natuurlijk moet ik wel de mooie dagtripjes vermelden die 3 of 4 keer per week voor de gasten worden georganiseerd naar bijvoorbeeld de boulevard van B e n i d o r m, e e n m o o i stuwmeer in de bergen, de rots van Calpe of de baai van Albir. Als begeleiding gaat er altijd een Nederlandse verzorgende + stagiaire mee, dus niet alleen in Patricia zelf maar ook tijdens de dagtripjes zijn de gasten in goede handen. Mocht u al lezend nieuwsgierig zijn geworden naar deze mooie locatie, surf dan voor verdere informatie, foto s en ander beeldmateriaal eens naar Wíj zijn zeker van plan dit jaar opnieuw naar dit Spaanse kuuroord te gaan en - wie weet - zien we ú daar ook! 8

9 Tips voor mantelzorgers: laat u horen! Het Nationaal Mantelzorgpanel Wilt u als mantelzorger laten weten wat u van bepaalde mantelzorgtaken vindt? Vanaf nu is het via het Nationaal Mantelzorgpanel mogelijk om uw mening te laten horen, op uw gemak, via uw eigen computer. Met het digitale panel kan MEZZO online snel de meningen van mantelzorgers peilen over onderwerpen die met mantelzorg te maken hebben. Dat gaat via een aantal meerkeuzevragen. Onderwerpen die aan bod kunnen komen, gaan over financiën, ervaringen met hulpverlening of politieke ontwikkelingen. Alle mantelzorgers of ex-mantelzorgers kunnen meedoen. Het maakt niet uit of u lid bent van Mezzo. Het invullen van de meerkeuzevragen kost ongeveer vijf tot tien minuten van uw tijd. U ontvangt acht tot twaalf keer per jaar een uitnodiging om een aantal meerkeuzevragen in te vullen. Waarom zou u meedoen? Mezzo kan met de reacties van u en andere mantelzorgers zien waar mogelijke knelpunten of problemen zitten. Mezzo krijgt een beter beeld van waar mantelzorgers behoefte aan hebben. Mezzo kan dan beter de belangen behartigen van u en andere mantelzorgers in Nederland. Mantelzorg kan meer onder de aandacht gebracht worden bij de media. Hierdoor krijgt mantelzorg meer bekendheid in Nederland. Mezzo kan door meningen van mantelzorgers haar producten en diensten verbeteren. Kortom: met uw mening kan Mezzo veel bereiken! Meer informatie en aanmelden: 9

10 Tips voor mantelzorgers: vergoeding Heb ik recht op mantelzorgvergoeding? Deze vraag wordt regelmatig gesteld bij het Steunpunt Mantelzorg. Aan de hand van een voorbeeld wil ik u het graag uitleggen. Uw moeder is 83 jaar en woont nog zelfstandig. Ze heeft één ochtend per week hulp in de huishouding. Uzelf doet haar was, brengt alle boodschappen en gaat regelmatig mee op dokters- en ziekenhuisbezoek. U werkt 3 dagen per week. Uw moeder woont in Harderwijk en uzelf in Nijkerk. Komt u in aanmerking voor een vergoeding? Antwoord: Officieel bestaat er niet zoiets als een mantelzorgvergoeding. Een tegemoetkoming in uw kosten kunt u verkrijgen door een salaris vanuit een persoonsgebonden budget te regelen of gebruik te maken van het mantelzorgcompliment. Voor beide opties is een zorgindicatie vereist. Hulpvraag en indicatie Ondersteuning aan hulpbehoevenden wordt uit twee richtingen geboden: de gemeente voert de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) uit, waaronder bijvoorbeeld huishoudelijke hulp en een vervoersvoorziening vallen. Hiernaast zijn verpleging en persoonlijke verzorging op landelijk niveau via de Awbz (Algemene wet bijzondere ziektekosten) geregeld. Voor beide vormen van zorg is een indicatie nodig. 10

11 Tips voor mantelzorgers: vergoeding Een indicatie voor huishoudelijke zorg, woningaanpassingen en/of vervoersvoorzieningen moeten op deze manier bij de eigen gemeente (in dit voorbeeld Harderwijk, Wmo-loket) worden aangevraagd (die indicatie heeft uw moeder al). Als uw moeder persoonlijke verzorging of verpleging nodig zou hebben, doet u een indicatie-aanvraag bij het Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ). Bij het aanvragen van de indicatie kunt u aangeven of er zorg in natura moet worden geleverd of een persoonsgeboden budget (PGB). De adressen en telefoonnummers van de vestigingen vindt u op de website Ondersteuning in de praktijk Bij een positieve indicatie is vervolgens de vraag wie uw moeder gaat verzorgen. Doet een zorgaanbieder, zoals bijvoorbeeld een thuiszorgorganisatie dat, dan is er sprake van zorg in natura. Kiest u ervoor uw moeder zelf te verzorgen, dan kunt u zich door uw moeder laten betalen vanuit een personsgebonden budget. U komt dan bij uw moeder in dienst als zorgverlener en betaalt inkomstenbelasting over het salaris dat zij u betaalt. Over dit alles moet een administratie worden bijgehouden. U kunt dit zelf doen, maar u kunt het ook uitbesteden. Zorgt u er dan voor dat u de opdracht bij een betrouwbare instantie neerlegt. Het mantelzorgcompliment Op grond van een Awbz-indicatie (mits die voor langer dan een jaar is afgegeven en er géén indicatie voor verblijf is gegeven) ontvangt uw moeder mogelijk ook een brief van het CIZ over de toekenning van het mantelzorg- 11

12 Tips voor mantelzorgers: vergoeding compliment. Dit geldbedrag wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld en mag door de zorgvrager (in ons voorbeeld uw moeder) worden geschonken aan een door haar te bepalen mantelzorger. Bij een nieuwe indicatie-aanvraag kan dit direct op het formulier ingevuld worden. Zij mag per jaar 1 compliment toekennen, voor 1 mantelzorger. Dit compliment wordt rondom de Dag van de Mantelzorg op 10 november uitbetaald. Geen indicatie voor persoonlijke verzorging/verpleging De bovengenoemde mogelijkgeden gelden alleen in het geval er een indicatie voor persoonlijke verzorging of verpleging is afgegeven. Uit het voorbeeld blijkt niet dat uw moeder al persoonlijke verzorging nodig heeft. Dit betekent dat een PGB of het mantelzorgcompliment hier niet aan de orde is. Het enige wat u kunt doen om een vergoeding te regelen, is de huishoudelijke zorg bij de gemeente om te laten zetten in een PGB en ook deze taken op u nemen. Bezint u wel van tevoren of deze inzet voor u haalbaar is en of moeder daarmee akkoord gaat. Bij deze beslissing spelen verschillende factoren een rol. Hoeveel en wat voor contactmomenten zullen er voor de hulpvrager ontstaan in vergelijking met de huidige situatie? Hoeveel extra belasting geven de huishoudelijke taken die u op zich neemt? Wilt u uw vragen doornemen met een deskundige of wenst u ondersteuning bij uw mantelzorgtaken, dan kunt u contact opnemen met het steunpunt Mantelzorg. 12

13 Activiteiten voor mantelzorgers Themabijeenkomst voor mantelzorgers bij InteraktContour Op woensdag 2 maart waren mantelzorgers uitgenodigd bij InteraktContour, het Nijkerkse activiteitencentrum voor mensen met niet aangeboren hersenletsel of een chronische ziekte, om ter plekke in een vriendelijke sfeer kennis te kunnen nemen van de mogelijkheden. De deelnemende m a n t e l z o r g e r s werden gastvrij onthaald bij het a c t i v i t e i t e n - centrum, met door de cliënten zelf gebakken o v e r h e e r l i j k e boterkoek en de nodige muffins. Het Steunpunt Mantelzorg en InteraktContour hielden beiden een presentatie over hun activiteitenaanbod en hoe u hiervan gebruik kunt maken. Tijdens de rondleiding langs de verschillende activiteiten viel meteen op hoe goed het aanbod op de persoonlijke wensen van de cliënten aansluit. De activiteiten zijn gericht op creativiteit, educatie en sport, maar ook werkgerelateerde activiteiten bleken bij sommige cliënten aan te slaan. Voor het zorgaanbod van InteraktContour heeft u een CIZindicatie nodig. Wilt u meer informatie hierover, de aanmeldprocedure of wat het activiteitencentrum voor u kan bieden, dan kunt u contact opnemen met Petra Pater op telefoonnummer

14 Activiteiten voor mantelzorgers Sigma, steunpunt Mantelzorg Naast de structurele contactbijeenkomsten worden er regelmatig extra activiteiten aangeboden. Noteert u alvast in uw agenda: 1 ste woensdag van de maand uur Contactbijeenkomst op de Oosterstraat 7 te Nijkerk 2 de donderdag van de maand uur Contactbijeenkomst in recreatiezaal De Kopperhof (Sportweg 25 te Hoevelaken). Woensdag 6 april uur Themabijeenkomst op de Oosterstraat 7 te Nijkerk Voor deze middag hebben wij de Nederlandse Patiëntenvereniging uitgenodigd om u te informeren over de mogelijkheden bij het ondersteunen van uw mantelzorgtaken door hun vrijwilligers. Woensdag 18 mei uur Themabijeenkomst in recreatiezaal De Kopperhof Tijdens deze avond, verzorgd door MEE Veluwe, komen er allerlei zaken aan de orde die betrekking hebben op het leven met een beperking (lichamelijk en/of verstandelijk) en wat dit betekent voor u als mantelzorger. donderdag 30 juni uur Creatieve workshop Vind je eigen kracht! in recreatiezaal De Kopperhof In het drukke programma van de mantelzorger is alle kracht vaak gericht op het zorgen voor de ander. Maar waar komt deze kracht vandaan en hoe komt u in contact ermee? Tijdens de workshop wordt niet gepraat: er wordt gewerkt met creatieve middelen zoals muziek en beeldende kunst. 14

15 Activiteiten voor mantelzorgers Alzheimer café Elke eerste maandag van de maand organiseert Alzheimer Café Nijkerk een informele bijeenkomst rondom dementie in Petit-café Prins Heerlijk (Oranjelaan 56-58, te Nijkerk). De zaal is open vanaf uur. Het programma duurt vanaf tot uur. Alle belangstellenden zijn welkom. De toegang is gratis. 4 apr Praktische mogelijkheden om thuis te kunnen blijven Een ergotherapeut geeft advies over hoe iemand met dementie thuis geholpen en begeleid kan worden. Handige tips, hulpmiddelen, en meer. 2 mei De (juridische) zaken goed geregeld Een avond over bekwaamheid, wilsbeschikking, bewindvoering en andere juridische aspecten. Een notaris vertelt hierover. 6 jun Slotavond Terugblik op de besproken onderwerpen en gebeurtenissen van het afgelopen seizoen. Cursus Kennismaking met dementie Indigo Flevo-Veluwe organiseert een cursus voor familieleden en betrokkenen die te maken hebben met de zorg voor iemand met dementie. Vanaf 12 mei worden de belangrijkste thema s behandeld op 3 woensdagavonden tussen en uur op de Havenstraat 7a te Nijkerk. Meer informatie en aanmelden bij Indigo, tel:

16 Bij het Steunpunt Mantelzorg kunt u terecht voor: Informatie, advies en bemiddeling Praktische en emotionele ondersteuning Deelname aan bijeenkomsten, cursussen Regelen van hulp thuis: Aanvullende hulp aan mensen, incidenteel en voor langere tijd, welke niet door familie of vrienden kan worden gegeven. Regelen van respijtzorg: Inschakelen van vrijwillige of professionele hulp om de mantelzorger te ontlasten en/of te vervangen. Dag van de Mantelzorg Algemene vragen over wonen, zorg en welzijn Waar en wanneer Adres: Oosterstraat 7, 3862 BH Nijkerk Telefoon: Openingstijden: maandag t/m vrijdag uur op de middagen op afspraak Speciaal voor mantelzorgers: Inloopspreekuur Nijkerk: maandag, woensdag en donderdag tijdens openingstijden Inloopspreekuur donderdag uur Hoevelaken: (De Kopperhof, Sportweg 25) Contactbijeenkomsten: 1 ste woensdag v/d maand Nijkerk, uur 2 de donderdag v/d maand Hoevelaken, uur Colofon: De Nieuwsbrief Mantelzorg is een uitgave van Stichting Sigma en verschijnt 4 keer per jaar.