I N H O U D. Voorwoord. Vragen over zorg. Wel of niet zorgen? Zorg goed voor uzelf! De Grenzenwijzer. Alles over opname

Transcriptie

1 I N H O U D Voorwoord Vragen over zorg Wel of niet zorgen? Zorg goed voor uzelf! De Grenzenwijzer Alles over opname Activiteiten steunpunt Mantelzorg Activiteiten Alzheimercafé

2 Voorwoord Beste mantelzorgers, Moet u ook zo wennen dat de dagen weer korter worden? Ik hoop dat u de afgelopen periode voldoende energie hebt opgedaan om de seizoenswisseling tegemoet te gaan. In deze nieuwsbrief hebben wij een aantal tips verzameld om die zomerse energie vast te houden. Een opgeladen batterij kan ook de bron zijn van nieuwe ideeën, oplossingen. Ook wanneer het niet meer lukt om voor uw verwante te zorgen en opname onvermijdelijk wordt, wil Sigma u de nodige ondersteuning geven. U blijft mantelzorger ook wanneer uw hulpvrager is opgenomen en u kunt gebruik blijven maken van de diensten van het steunpunt mantelzorg. In welke positie u zich ook bevindt, schroom niet en bel of loop bij het steunpunt binnen met uw vragen. Ook het maken van een afspraak bij u thuis behoort tot de mogelijkheden. Met vriendelijke groet, Jenny Verbeek-van Lienden consulent welzijn 2

3 Vragen over zorg Zorgt u voor een ander, zorg dan ook goed voor uzelf! Mantelzorger zijn is vaak geen bewuste keuze. Het overkomt u, omdat het uw partner, kind of een goede vriend of buur is die zorg nodig heeft. U begint aan de zorgtaken en weet vaak niet waar het eindigt. Het kan beginnen met een oogje in het zeil houden tot 24-uurs zorg. Het is goed bij uzelf na te gaan hoelang u zou willen of kunnen zorgen. Wel of niet zorgen? Voor u aan de zorg begint, is het goed om uzelf eerst de onderstaande vragen te stellen: Weet ik voldoende van de ziekte of aandoening van de zorgbehoevende? Weet ik voldoende hoe ik met lastig gedrag of moeilijke zorgsituaties om kan gaan? Weet ik welke hulp of steun professionele hulpverleners of vrijwilligers kunnen bieden? Weet ik waar ik terecht kan met mijn vragen met betrekking tot de zorg en ondersteuning? Als het antwoord op een van deze vragen negatief uitvalt, wil dat niet zeggen dat u niet aan de verzorging van uw naaste zou moeten beginnen. Het geeft wel aan op welk terrein u moeilijkheden kunt tegenkomen. Een goede inschatting van de eigen mogelijkheden en grenzen is daarom altijd nodig wanneer men overweegt een zorgende taak op zich te nemen. Een bewust gemaakte keuze kan dan ook veel energie vrijmaken. 3

4 Vragen over zorg Kan ik de zorg (nog) aan? Als u al een tijd de zorg op u hebt genomen, is het goed eens stil te staan bij de vraag of u de zorg nog steeds aankunt. Het is helemaal niet vanzelfsprekend dat wanneer u de zorg op u hebt genomen dat u dan ook de (gehele) zorg aan moet kunnen. De volgende punten kunnen u helpen om hier duidelijkheid over te krijgen. Uw gezondheid; uw uithoudingsvermogen; geduld; beschikbare tijd, andere verplichtingen (bijvoorbeeld uw gezin of werk); talent of aanleg om te zorgen; Zijn er anderen beschikbaar die enkele uren per week de zorg kunnen overnemen; Relatie/gezin; kunnen partner/kinderen de stress van de voortdurende verzorging aan; Persoonlijkheid of gedrag van de zorgvrager; Acceptatie van de achtergrond van de ziekte; Financiële mogelijkheden, huisvesting. Wil ik (nog) zorgen? Bij beantwoording van deze vraag kunt u denken aan zaken als: Plezier en voldoening ontleend aan het zorgen; Verantwoordelijkheidsgevoelens; De relatie met de hulpbehoevende; Beschikbaarheid van alternatieve zorgoplossingen; Andere wensen (bijvoorbeeld een opleiding willen volgen of willen trouwen), enz. Het is erg belangrijk bewust om te gaan met de eigen grenzen. Een steuntje hierbij is onze Grenzenwijzer. 4

5 Grenzen- wijzer Goed voor uzelf zorgen Het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Vooral als u al jaren voor iemand hebt gezorgd, kan het best zijn dat u niet weet hoe u dit aan moet pakken. Wij hebben hier een aantal praktische tips voor u verzameld. In het begin kan het veel moeite kosten om meer ruimte voor uzelf te maken als u jarenlang volledig bent opgegaan in de zorg voor die ander. Het is heel normaal dat u nerveus wordt en schuldgevoelens krijgt als u hierin verandering probeert te brengen. Hoe kunt u dit aanpakken? Zoek contact met andere mantelzorgers. Het uitwisselen van ervaringen en tips kan een grote steun zijn. Wanneer u goed geïnformeerd bent over de ziekte, dan bent u beter voorbereid. Dan weet u beter waar u aan toe bent. Voorkom dat u depressief of neerslachtig wordt. Ga daarom op zoek naar manieren waarop u zich kunt ontspannen. Voor de één zijn yoga en ademhalingsoefeningen erg geschikt, de ander heeft meer baat bij fietsen of wandelen. Komt u er niet uit, bespreek het met uw huisarts: ga samen op zoek naar uw methode. U kunt vragen of iemand anders uw taak voor een periode kan overnemen, bijvoorbeeld familie of vrienden. Indien dit niet mogelijk is kunt u een beroep doen op instanties die thuishulp organiseren bij uw afwezigheid. 5

6 Grenzen- wijzer Het organiseren van hulp in het begin kan meer tijd en energie kosten dan u ervoor terugkrijgt, maar op langere termijn zult u de vruchten ervan plukken. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten hierbij? Probeer de hulpvrager in een vroeg stadium eraan te laten wennen dat hij/zij door meerdere mensen geholpen wordt. Zo voorkomt u dat hij/zij gaat denken dat u de enige bent die kan helpen. Bij een nieuw probleem sta erbij stil of u extra hulp kunt gebruiken. Neem niet te snel aan dat u het zelf moet doen. Praat hierover met anderen. Het is een misvatting te denken dat er voor elk probleem slechts één pefecte oplossing bestaat. Laat uw fantasie werken of praat met anderen. Kies daarna twee of drie oplossingen die u het meest aanspreken en zet hiervan de voor- en nadelen op een rijtje, alleen of samen met een ander. Kies daarna pas de oplossing. Een vast patroon kunt u het best doorbreken via de weg van de geleidelijkheid. U kunt bijvoorbeeld beginnen met een middagje in de twee weken te gaan winkelen of aan een favoriete hobby te besteden. Wanneer u weggaat, hoeft u zich niet steeds schuldig te voelen, want uiteindelijk is het goed voor uzelf en de zorgvrager. Wanneer het onmogelijk is om bij anderen op bezoek te gaan, nodig dan anderen uit om naar u te komen. Probeer niet steeds op elkaars lip te zitten. Daardoor kunt u het benauwd krijgen, zo ontstaan er grote ergernissen en ruzies. 6

7 Grenzen- wijzer Het is onmogelijk om al uw gevoelens altijd in de hand te hebben, en streven hiernaar zorgt voor veel onnodige stress. Het loont wel om er bewust mee om te gaan, maar gevoelens laten zich lastig sturen. Wat kunt u in de praktijk doen? Maak af en toe tijd vrij om naar uw gevoelens te kijken. Vaak helpt het om met iemand die u vertrouwt erover te praten. Lukt dit niet, dan kan het helpen deze op papier te zetten, bijvoorbeeld in een dagboek. Probeer ook uw negatieve gevoelens zoals kwaadheid, schaamte, jaloezie onder ogen te zien, maar oordeel niet. Gevoelens zijn niet goed of fout, niet juist of onjuist. Probeer uzelf ook niet te vergelijken met anderen. Iedereen is anders, iedereen beleeft de situatie weer anders. Maak uzelf geen verwijten over de gevoelens die u heeft. Geef uzelf af en toe een compliment voor wat u doet. Sta hiernaast uzelf elke dag een gunst toe, zodat u iets hebt om naar uit te kijken (bijvoorbeeld uw kleinkinderen bellen, piano spelen of muziek luisteren, een tijdschrift of boek lezen, een wandeling maken of in de tuin werken). Uw behoeften en wensen kunnen botsen met die van de hulpvrager. Probeer uzelf niet weg te cijferen maar kom ook op voor uzelf. Bedenk dat weinig mensen gedachten kunnen lezen. Probeer daarom steeds zo duidelijk mogelijk te zeggen wat u denkt en wat u voelt. Realiseer u ook dat veel buitenstaanders een onjuist beeld kunnen hebben van uw situatie. Laat de positieve kanten van zorg niet aan u voorbij gaan. Laat anderen ook in uw geluksgevoelens delen. 7

8 Alles over opname De zorg gaat door! Wanneer u voor iemand zorgt, stopt de zorg niet als iemand in een verpleeg- of verzorgingshuis gaat wonen. Hieronder meerdere tips die u wellicht kunnen ondersteunen vóór de opname en tijdens het verblijf van uw hulpvrager. Vóór de opname Laat u goed informeren over de verschillende huizen in de buurt. Er is echt iets te kiezen. Ga een kijkje nemen in de huizen, zodat u de sfeer goed kunt proeven! Probeer met uw familie op één lijn te zitten. Probeer afspraken te maken in tijden dat het nog goed gaat. Tijdens het opnamegesprek Zorg dat u bij het opnamegesprek aanwezig bent en vraag tijd om uw ervaringen te vertellen. Schroom niet om de verzorgende op de hoogte te brengen van gewoonten en wensen van de hulpvrager. Zo kunnen verzorgenden op de afdeling hiermee rekening houden. Vraag naar een vaste contactpersoon op de afdeling, zodat u altijd met dezelfde verzorgende kunt spreken. Vaak krijgt u veel informatie en kunt u het niet allemaal in één keer onthouden. Maak daarom een vervolgafspraak om na 6 weken nogmaals contact te hebben. Spreek uw wensen en verwachtingen uit. Probeer duidelijk te krijgen wat u voor de hulpvrager in de instelling wilt en kunt doen. Bespreek dit met hem/haar en met uw contactpersoon van de afdeling. Maak hierbij uw eigen grenzen duidelijk. Maak goede afspraken over de informatie die u wilt ontvangen. Wilt u bijvoorbeeld weten of er medicijnen veranderen, geef dat dan aan zodat u op de hoogte gehouden wordt. 8

9 Alles over opname Tijdens het verblijf Zorg dat u altijd met verzorgenden van de afdeling in gesprek blijft. Dit begint al met het opnamegesprek. Spreek daarna ook regelmatig met uw contactpersoon af op een tijd dat u even rustig kunt praten. Denk niet alleen aan de hulpvrager, maar ook aan uzelf! Slechte vragen bestaan niet! Als u iets wilt weten, vraag het gewoon! Instellingen staan ook vaak open voor ideeën, dus schroom niet om ze te geven. Hebt u vragen die u liever eerst aan iemand anders dan de direct betrokkenen op de afdeling wilt voorleggen, neem dan contact op met de maatschappelijk werker, geestelijk begeleider of cliëntenvertrouwenspersoon van de instelling. De cliëntenraad is er ook voor u! U kunt bijv. informatie krijgen over de gang van zaken in de instelling. Wanneer meerdere mantelzorgers bij een familielid betrokken zijn, spreek dan met elkaar af wie waarvoor verantwoordelijk is. Dit maakt het helder voor zowel de instelling als voor het familielid dat in de instelling verblijft. Hebt u behoefte aan een gesprek met andere mantelzorgers van een afdeling, probeer dat via de contactpersoon of een maatschappelijk werker te regelen. Houd de instelling voor dat het ook voor hen belangrijke informatie op kan leveren. Ziet u een nieuwe mantelzorger op de afdeling? Stap erop af en maak hem of haar wegwijs. Het is voor een nieuwe mantelzorger fijn om met iemand te spreken die in een vergelijkbare situatie verkeert. Ook al is uw familielid opgenomen, u kunt altijd bij een steunpunt mantelzorg terecht! 9

10 Activiteiten steunpunt Mantelzorg Thee- en themamiddagen Op de eerste woensdag van iedere maand worden bij het steunpunt voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd over praktische en emotionele zaken. U bent welkom tussen uur, op het kantoor van Sigma (Oosterstraat 7 te Nijkerk). De volgende bijeenkomst is op woensdag 6 oktober. Wij gaan dan stilstaan bij stress, en bespreken met behulp van mevrouw Harmke de Graaf, preventiemedewerker bij Indigo Noordwest-Veluwe, hoe u ermee om kunt gaan. Koffie- en contactmiddagen Op de derde woensdag van iedere maand vinden de koffie- en contactmiddagen plaats. Wilt u er even uit en vindt u het prettig om andere mantelzorgers te ontmoeten, dan bent u welkom tussen uur, op het kantoor van Sigma (Oosterstraat 7 te Nijkerk). De volgende bijeenkomsten zijn gepland op 20 oktober en 17 november. Komt u allen! De Dag van de Mantelzorg Laat u zich een keer helemaal door ons verwennen! In het kader van de landelijke dag voor de Mantelzorg willen wij mantelzorgers in het zonnetje zetten. Wij nodigen u uit voor een vrolijke middag in De Kopperhof (Sportweg 25 te Hoevelaken). Reserveert u alvast zaterdagmiddag 20 november in uw agenda! 10

11 Activiteiten Alzheimer Café Weten over vergeten? Elke eerste maandag van de maand organiseert Alzheimer Nederland, afdeling Nijkerk een informele bijeenkomst rondom dementie in Petit- café Prins Heerlijk (Oranjelaan 56-58, te Nijkerk). Alle belangstellenden zijn welkom, de toegang is gratis. Iedere maand wordt een andere thema uitvoerig besproken. Na een inleiding door een deskundige kunnen de bezoekers vragen stellen, maar ook ideeën, informatie en ervaringen uitwisselen. De zaal is open vanaf uur. Het programma duurt vanaf tot uur. De toegang is gratis. Dit najaar worden de volgende onderwerpen besproken: 4 okt De rol van de huisarts Wat kan een huisarts doen bij (het vermoeden van) dementie? 1 nov Als je ouders gaan dementeren Hoe verandert je allerbelangrijkste relatie door dementie? In gesprek met een zoon/dochter. 6 dec Bang, boos en in de war Uitleg en advies rondom onbegrepen en moeilijk gedrag bij dementie. 11

12 Bij het Steunpunt Mantelzorg kunt u terecht voor: Informatie, advies en bemiddeling Emotionele ondersteuning Praktische ondersteuning Deelname aan bijeenkomsten, cursussen Regelen van hulp thuis: Aanvullende hulp aan mensen, incidenteel en voor langere tijd, welke niet door familie of vrienden kan worden gegeven. Regelen van respijtzorg: Inschakelen van vrijwillige of professionele hulp om de mantelzorger te ontlasten en/of te vervangen. Dag van de Mantelzorg Algemene vragen over wonen, zorg en welzijn Waar en wanneer Adres: Oosterstraat 7, 3862 BH Nijkerk Telefoon: Openingstijden: Speciaal voor mantelzorgers: Inloopspreekuur Nijkerk: maandag t/m vrijdag uur woensdag uur (of op telefonische afspraak) Inloopspreekuur donderdag uur Hoevelaken: (De Kopperhof, Sportweg 25) Colofon: De Nieuwsbrief Mantelzorg is een uitgave van Stichting Sigma en verschijnt 4 keer per jaar.