Tips voor de Mantelzorger

Transcriptie

1 Tips voor de Mantelzorger mantelzorg tips

2 Eet u smakelijk? Als mantelzorger kunt u veel bezig zijn met de eetlust van degene voor wie u zorgt. Als hij/zij weinig trek heeft, eet u zelf ook minder. Het is misschien lastig om tijd vrij te maken om boodschappen te doen en eten voor uzelf klaar te maken. Toch is het belangrijk dat u er voor zorgt dat u minstens eenmaal per dag de rust neemt om van het eten te genieten. Slaapt u goed? Veel mantelzorgers slapen te weinig. Als u de rust niet hebt om te slapen, dreigt het gevaar van oververmoeidheid. Probeer een slaapritme vast te houden en pas beproefde slaaptechnieken toe. Vraag ook eens aan anderen hoe zij dit soort problemen oplossen. Voelt u zich wel eens schuldig of boos? Mantelzorgers kennen gevoelens van vreugde en trots, maar ook van frustratie en verdriet. Probeer uw eigen gevoelens niet te veroordelen. Gevoelens zijn niet goed of fout, niet juist of onjuist. Probeer uzelf ook niet te vergelijken met anderen. Iedereen beleeft de situatie weer anders. Het is belangrijk dat u kunt erkennen dat u veel van iemand houdt, maar dat u zich toch boos, schuldig of depressief kunt voelen. Deze gevoelens horen bij mantelzorg: stop ze niet weg maar praat erover, dit lucht op. Als u liever niet praat over uw gevoelens, kan het helpen deze op papier te zetten, bijvoorbeeld in een dagboek. Cijfert u zichzelf vaak weg? Voor de mantelzorger lijkt het vaak alsof alles draait om degene die verzorgd wordt. Maar zelf heeft u ook een aantal behoeften: u wilt tijd voor uzelf, een eigen ruimte, contact met vrienden en vriendinnen, plezier maken. Dit kan nog wel eens botsen. Probeer uzelf niet steeds weg te cijferen. Beter is het te geven en te nemen. Op termijn is dat voor beide partijen het beste. Bedenk elke dag iets om naar uit te kijken. Bijvoorbeeld even bellen met de kleinkinderen, een half uur lang piano spelen of ongestoord naar muziek luisteren, een tijdschrift of boek lezen, een wandeling maken, in de tuin werken. 2 3

3 Doet u de verzorging (vrijwel) alleen? Probeer de persoon voor wie u zorgt er vanaf het begin aan te laten wennen, dat hij/zij door meerdere mensen geholpen wordt. Zo voorkomt u dat het lijkt dat u de enige bent die kan helpen. Het organiseren van hulp kost in het begin veel tijd en energie, maar op den duur helpt het om te voorkomen, dat u geïsoleerd raakt. Als u niet bij anderen op bezoek kunt gaan, leg hen dit dan eerlijk uit en vraag of ze naar u toe komen. Als zich een nieuw probleem voordoet, probeer dan na te denken over de vraag of u hierbij extra hulp kunt gebruiken. Neem niet te snel aan dat u het zelf moet doen. Praat erover met anderen. Heeft u voldoende informatie? Laat u goed informeren, bouw een goede verstandhouding op met andere hulpverleners en zorg ervoor dat ze u serieus nemen. Als u weet hoe de ziekte verloopt en welke mogelijkheden voor ondersteuning er zijn, bent u beter in staat uw eigen grenzen te bewaken en op tijd hulp te vragen. Verschillende organisaties kunnen u informeren. Heeft u wel eens last van stress? Als u geen uitlaatklep heeft voor gevoelens van onzekerheid, kan stress ontstaan. Dit uit zich in gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, slapeloosheid en maag- en darmklachten en gaat samen met een uitgeput en neerslachtig gevoel. Lichaamsbeweging, ontspanningsoefeningen en meditatie zijn een goede uitlaatklep. Ga daarom op zoek naar een manier waarop u zich prettig kunt ontspannen. Voor de een is dat yoga en ademhalingsoefeningen, de ander fietst of wandelt liever. Praat u over het mantelzorgen? Bedenk dat er bij elk probleem bijna altijd meer oplossingen zijn. Laat uw fantasie werken of praat met anderen. Zet de voor- en nadelen van de oplossingen op een rijtje en kies pas daarna. Zorgen voor een ander is niet alleen kommer en kwel. Integendeel, men kan er ook veel plezier 4 5

4 en genoegen aan beleven. Probeer ook aandacht te hebben voor de positieve kanten. Net zoals het belangrijk is om met anderen over uw negatieve gevoelens te praten, zo is het ook goed om anderen te laten delen in uw geluksgevoelens, de momenten van blijdschap tijdens het zorgen en de bevrediging die u er soms aan ontleent. Wees niet bang dat u van opschepperij of ijdelheid wordt beschuldigd. Denk eerder: Gedeelde vreugde is dubbele vreugde. Weinig mensen kunnen gedachten lezen. Probeer daarom steeds zo duidelijk mogelijk te zeggen wat u denkt en wat u voelt. Realiseer u ook dat veel buitenstaanders een onjuist beeld hebben van uw situatie. Zij baseren hun oordeel vaak op een momentopname. Voelt u zich fit? Als u zorgt voor regelmatige lichaamsbeweging voelt u zich minder moe en slaapt u beter. Een eindje wandelen of een uurtje in het fitnesscentrum geeft veel energie en afleiding. Als u het huis niet uit wilt of kunt, dan helpen rek- en strekoefeningen. Let verder goed op uw rug. Om rugklachten te voorkomen kunt u een cursus tiltechnieken volgen. Informatie hierover kunt u krijgen bij het Steunpunt Mantelzorg of de thuiszorg. Adviezen om fit te blijven 1. Voor een goede gezondheid is het goed om dagelijks een half uur te bewegen, waarbij u uw hele lichaam gebruikt. Dat kan ook 3 keer 10 minuten zijn. Door de inspanning gaat u wat sneller ademen en uw hart gaat sneller kloppen. Als mantelzorger bent u misschien veel in beweging door de zorg die u verleent. Voor u is het dan belangrijk dat beweging leidt tot ontspanning en even tijd voor uzelf. Ontspannen bewegen hoeft weinig extra tijd te kosten. 2. Bedenkt wat u leuk vindt. Als mantelzorger bent u door de situatie misschien gestopt met uw eigen hobby s en activiteiten. Heeft u eerder (recreatief ) gesport, dan kunt u dit weer doen. Zoek een maatje; sporten en bewegen met een vriend of vriendin is gezelliger en u kunt elkaar motiveren. Als u geen verplichtingen wilt aangaan of niet van groepsactiviteiten houdt, maak dan alleen een wandeling of een fietstochtje. Een hometrainer kan in sommige gevallen ook een oplossing zijn. 3. Bij bewegen hoeft u niet direct aan sporten in de sportschool te denken. Ook recreatief zwemmen, wandelen, fietsen of tuinieren leidt tot ontspanning. Het zijn vormen van beweging die mensen tot op hoge leeftijd kunnen doen. 6 7

5 4. Zwemmen is voor veel mensen een goede manier van bewegen. In het water hebben de spieren en gewrichten minder te lijden. 5. Behalve een wandelingetje maken in uw woonomgeving is het mogelijk tochten te maken. Nederland heeft een groot aantal gemarkeerde wandelpaden, variërend in lengte. Routebeschrijvingen zijn te vinden op het internet, maar ook verkrijgbaar bij VVV, ANWB of boekhandels. Sommige routes zijn toegankelijk voor rolstoelen en wandelwagens. 6. Door te fietsen verzet u uw gedachten even en verbetert uw conditie. Regelmatig een half uurtje fietsen is goed voor hart en bloedvaten en vermindert de kans op botontkalking. 7. Fitness betekent in een goede conditie komen en blijven. Ingewikkelde oefeningen en zware gewichten zijn niet nodig. Veel fitnesscentra bieden gratis proeflessen aan, zodat u vrijblijvend eens kunt gaan kijken. Ook is het mogelijk te trainen onder leiding van een fysiotherapeut die verbonden is aan een fitness- of sportcentrum. 8. Yoga en Tai Chi zijn activiteiten, gericht op de lichamelijke gezondheid en geestelijk welzijn. Ze helpen de spieren en gewrichten los te houden en bevorderen een goede houding. De oefeningen zijn rustig en niet erg moeilijk. Ze zorgen ervoor dat u meer energie krijgt. 9. Dansen is een leuke manier om uw conditie te verbeteren. Er zijn verschillende mogelijkheden: alleen of in een groep, modern of stijldansen, heel intensief of wat rustiger,variërend van Rock and Roll dansen, streetdance tot volksdansen of linedance. U kunt leren dansen bij een dansschool en soms verzorgen gymnastiekverenigingen jazzballet of aerobics. Mantelzorgers met een partner in een rolstoel kunnen ook samen dansen. Veel dansscholen geven cursussen rolstoeldansen. 10. Bent u 55+ of hebt u fysieke beperkingen dan kunt u eens informeren of er in uw woonplaats speciale activiteiten worden georganiseerd. Zo is er soms een aangepast aanbod gymnastiek, volksdansen, stijldansen, yoga, fitness, zwemmen of aquafitness. Eenvoudige oefeningen Zoek een rustig plekje in huis. Ga op de grond liggen of recht op een stoel zitten met uw voeten stevig op de grond. Plaats uw handen op uw buik, adem rustig in door de neus en maak uw buik bol. Adem rustig uit door uw mond met getuite lippen (pfffff-geluid) tot u helemaal leeg bent en trek daarbij uw buik weer in. Na een korte pauze ademt u weer op dezelfde manier in. Doe dit een paar keer achter elkaar. 8 9

6 Ga in gedachten naar de volgende plekken van uw lichaam en voel of er spanning zit: uw voorhoofd, wenkbrauwen, kaken, schouders, armen, handen, buik, billen, benen, voeten. Doe dit nog een keer en span daarbij uw spieren en laat ze weer los. Trek uw wenkbrauwen op of frons uw voorhoofd en laat weer los Span uw armen aan door vuisten te maken van uw handen en laat weer los Trek uw schouderbladen naar elkaar toe en laat weer los, draai een paar rondjes met uw schouders (til ze op en draai naar achteren of naar voren) Trek uw buik in en laat weer los Span uw bilspieren laat weer los Als u zit; zet uw hakken stevig in de grond en druk uw benen in de stoel, laat weer los, als u ligt trekt uw de tenen naar u toe en laat weer los. Knijp uw tenen samen en laat weer los Ga staan en rek u eens helemaal uit door op uw tenen te gaan staan en uw armen omhoog te strekken. Doe net alsof u appeltjes plukt die hoog boven uw hoofd hangen. Daarna de armen omlaag laten vallen en vanuit de schouders uitschudden. Als mantelzorg een keuze is Als u voor iemand gaat zorgen, doet u er goed aan met uzelf en andere belangrijke betrokkenen uit uw omgeving af te spreken hoeveel zorg u wilt en kunt bieden. Het draait om drie belangrijke vragen: 1. Kan ik de zorg (nog) aan? Denk onder andere aan uw eigen gezondheid; uithoudingsvermogen; beschikbare tijd; relatie/gezin of werk; financiële mogelijkheden/beperkingen; acceptatie van achteruitgang van de zieke. 2. Wil ik (nog) zorgen? Denk bijvoorbeeld aan het plezier of de voldoening die het u brengt; de beschikbaarheid van betere alternatieven zoals dagopvang; de ervaren dankbaarheid van de betrokkene of anderen. 3. Weet ik voldoende? Over de ziekte of aandoening van de verzorgde; over hoe u met probleemgedrag of met een moeilijke zorgsituatie om kunt gaan; wat professionele hulpverleners of vrijwilligers kunnen bieden

7 Steunpunt Mantelzorg Stichting Carrefour Harmen Visserplein 6 Postbus AC Emmeloord T E mantelzorg@carrefour.nu I Openingstijden: Ma. t/m do uur Vrijdag uur Huisbezoek en gesprek op kantoor op afspraak.