Gevaren van hondenpoep Utrecht, Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018

Transcriptie

1 Utrecht University Gevaren van hondenpoep Utrecht, Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018 Paul A.M. Overgaauw DVM PhD Dipl. ACVM Dierenarts-specialist veterinaire microbiologie, parasitoloog Institute for Risk Assessment Sciences Division Veterinary Public Health

2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding: lezingen, expert groups Aandeelhouder Andere relatie, namelijk bestuurslid ESCCAP Benelux (European Scientific Counsel Companion Animal Parasites). Financieel ondersteund door: Zie hieronder Bedrijfsnamen Boehringer Ingelheim, Bayer, MSD Boehringer Ingelheim, Bayer, Ceva, Idexx Labs, MSD, Zoetis,

3 Presentatie Gevaren van hondenpoep Gezonde relatie mens-dier Risico = Gevaar (ernst) x Blootstelling

4 Eenvoudige risico-analyse Risico = Gevaar x Blootstelling = x

5 Eenvoudige risico-analyse Risico = Gevaar x Blootstelling = x

6 Essentieel voor kwantitatieve risico-analyse Infecties en infectie-risico s zijn nooit gelijk. Iedere situatie is weer anders en wordt beinvloed door vele (vaak moeilijk te meten) factoren Duidelijk onderscheid: besmetting infectie - ziekte Risico = multidimensionaal concept Immuniteit Aantal Genen Lucht Water Vet. zorg Huisvesting Voeding Leeftijd Import

7 Transmissieroutes zoönosen dier - mens direct dier - vector - mens vector-overgebracht dier - omgeving - mens indirect dier - voedsel - mens voedsel of alimentair

8 Agenda Directe overdracht van zoönosen uit hondenpoep Vector-overgebracht Indirecte overdracht Via voeding Adviezen

9 Directe overdracht van zoönosen uit hondenpoep Directe overdracht Vector-overgebracht Indirecte overdracht Via voeding Adviezen

10 4 JUNI 2018, 03:10 BINNENLAND

11 Nationaal Symposium Hondenbeleid, 21 april 2016 NBC Nieuwegein

12 Bacteriële zoönosen?

13

14

15 Parasitaire zoönosen? 60 gezonde katten & 152 gezonde honden Vragenlijst eigenaar + monstername dieren bij dierenartspraktijken Neus, ontlasting, vacht (eencelligen, parasieten, bacteriën)

16 Prevalenties Pathogeen Prevalentie kat % Prevalentie hond % Giardia 13.6 (3/22) 15.2 (14/92) Cryptosporidium 4.6 (1/22) 8.7 (8/92) Toxocara vacht 3.4 (2/59) 12.3 * (18/148) Toxocara faeces 4.6 (1/22) 4.4 (4/92) Salmonella (2/152) Campylobacter 0 0 * P< 0.08 Overgaauw et al, Vet Parasitol, 2009

17 Huisdieren en hygiëne Hond Kat Huisdieren in slaapkamer 61% 63% Huisdieren in bed 18% 30% Huisdieren die in gezicht likken 50% 55% Kat op het aanrecht %

18 Toxocara spoelworm hond en kat A. gastheer C. tussengastheer B. omgeving > 2 weken embryoneren

19 Direct contact met hondenvacht Vet Rec. 2003; 152: It is suggested that dogs infected with T. canis may infect people by direct contact. April 2003

20 Slapen met huisdieren

21 Bemerkingen 0.47 gram Wolfe & Wright, 2003

22 Direct contact met hondenvacht Vet Rec. 2004; 154: 408 fur can trap a wide range of materials, from sticky eggs, such as those of T. canis, to hookworm and trematode eggs

23

24

25 Echinococcus granulosus lintworm

26 1-2 cm groei/jaar E. granulosus infectie mens Levercyste (ca %) Longcyste (ca. 20%)

27

28

29

30 Gezicht laten likken door huisdieren

31 Hoe schoon is de bek van hond en kat?

32 Hondentong schoon???.. (maar geen risico op Toxocara-overdracht)

33

34 Nauw contact met huisdieren

35 Door vectoren overgebracht Directe overdracht Vector-overgebracht Indirecte overdracht Via voeding Adviezen

36 Indirecte overdracht Directe overdracht Vector-overgebracht Indirecte overdracht Parken Nederland: Toxocara eitjes (T. canis) 1993: 0-30% (Utrecht, Den Haag) 2014: 0-40% (Utrecht, Den Haag, Eindhoven) Via voeding Adviezen Jansen en Van Knapen, 1993 Van den Bergen, Denis, Van Oorschot, Overgaauw, Nijsse, 2014

37 Omgeving Zandbakken in Nederland: Toxocara eitjes (T. cati) 1993: 30-70%% (Utrecht, Den Haag) 2014: 33-50% (Utrecht, Den Haag, Eindhoven)

38 Foto: F. van Knapen Speelplaatsen

39 Proportion of eggs found Tuinen Tuinen (Polen) Toxocara eitjes* 17% monsters positief gem. 6,4 eitjes/g Egg density *Mizgajska-Wiktor and Uga 200

40 Kinderen: minder hygiëne (directe + indirecte zoönosen) Handen wassen na contact huisdieren (onderzoek eigenaren; n=159): Altijd: 11% Soms: 52% Nooit: 37%

41 Grond eten (pica)

42 * Torrey and Yolken, 2013 ** Uga et al, 1996 Grondopname & zandbak Kinderen in zandbak g aarde onder nagels - jonge kinderen: 5-8 g zand/dag opname* Hond en kat in zandbak - Kat prefereert los zand, rust (80% s nachts)** - In 3 zandbakken* in 4,5 maanden 972 dieren, 961 defaecaties waarvan 1% honden

43 De moestuin Onderzoek Ardennen & Moezelstreek* 200 moestuinen m 2 bemonsterd 248 feces in 81 tuinen gevonden (41%) Omheind: geen feces vossen, wel hond en kat Toxoplasma: kattenfeces: 2,3% Toxocara: hond 5,7%, kat 41% en vos 10% E. multilocularis: vos 14% Vooral aan randen tuinen feces Adviezen: hek er omheen plaatsen rauwe groenten in midden poten * Bastien et al. ESCCAP Echinococcus Meeting Lithuania, Oct. 2014

44 Directe overdracht Vector-overgebracht Indirecte overdracht Via voeding Rauwe leverpaté (Baixench et al. 1992) Adviezen Rauwe kuikens (Nagakura et al. 1989) Rauwe lamslever (Salem & Schantz 1988)

45 BARF Natuurlijk voeren als wolf / leeuw

46 Infectierisico s Mens Salmonella, ESBL s, Campylob. Bereiding, uitscheiding dieren, contaminatie voerbakken

47

48 2018 Jan 13;182(2):50 35 commercial frozen raw meat-based diets from 8 different brands Bacteria - E. coli serotype O157:H7 isolated from 8 products (23%) - Extended-spectrum beta-lactamases (ESBL) producing E. coli in 28 products (80%). - Listeria monocytogenes in 19 products (54%) - Other Listeria sp. in 15 products (43%) - Salmonella sp. in 7 products (20%) Parasites - Sarcocystis cruzi in 4 products (11%) - S. tenella in 4 other products (11%) - Toxoplasma gondii in 2 products (6%)

49

50 Verantwoord huisdierbezit Directe overdracht Vector-overgebracht Indirecte overdracht Via voeding Adviezen

51 Adviseer verantwoord huisdierbezit Gevaar verminderen - parasietenbestrijding (ontwormen) - jaarlijkse gezondheidscontrole bij de dierenarts - hondenpoep opruimen en kattenbak dagelijks verschonen - geen rauw vlees voeren Blootstelling vermijden - laat huisdier niet in gezicht of aan wonden likken - handen wassen (na contact dieren voor bereiden van de maaltijd) - niet met huisdieren slapen - zandbakken afdekken en nagels van kinderen kort houden - tuinhandschoenen, wassen van groente en fruit, hek om de moestuin

52 Voorlichting & advies

53

54 Bedankt voor uw aandacht!