Veilig Online, voor huiselijk geweld organisaties, professionals en hun cliënten

Transcriptie

1 Ja a r ve r s lag 2 017

2 Veilig Online, voor huiselijk geweld organisaties, professionals en hun cliënten 2017 was het jaar dat safetyned haar officiële start kende. SafetyNed is de veilig online kennis specialist/expert voor huiselijk geweld organisaties, professionele hulpverleners en hun cliënten. Jaarlijks worden in Nederland minstens personen slachtoffer van huiselijk geweld. Huiselijk geweld organisaties helpen cliënten het geweld te stoppen en veiligheid te herstellen en waarborgen. In ons digitale tijdperk is een groot deel van het dagelijks leven online of ondersteund door technologische toepassingen. Uit ervaring blijkt dat plegers van huiselijk geweld anno 2017 steeds vaker technologie misbruiken als onderdeel van het geweldspatroon. Risico s en de bedreigingen worden door digitale middelen vergroot (achterhalen waar iemand is, lastig vallen, impersonating). Hierdoor heeft huiselijk geweld er een dimensie erbij gekregen: huiselijk geweld 2.0. Uit onderzoek blijkt dat in 97% van de gevallen waar sprake is van huiselijk geweld, ook technologie wordt misbruikt. Technologie heeft echter ook een positieve impact en is nietmeer weg te denken uit het dagelijks leven: toegang tot (kennis)ondersteuning, ontspanning, laagdrempeligheid om aan de bel te trekken en kansen voor bewijsvoering. SafetyNed staat voor het recht om veilig online te zijn, ook bij huiselijk geweld Niet online isoleren, maar juist veilig online participeren is een voorwaarde voor herstel en het vergroten van (economische) zelfstandigheid: je kunt inmiddels geen baan zoeken of aangifte inkomstenbelasting doen als je niet online kunt. In de praktijk blijkt er nog te weinig bewustzijn te zijn van en kennis over veilig online gedrag bij cliënten én hulpverleners. Cliënten zijn online zeer actief en vaak niet bewust van mogelijke veiligheids- en privacy-risico s. Digitale veiligheid wordt nog lang niet in alle gevallen besproken met de cliënt. Daarom gingen Perspektief, Arosa, Moviera en Blijf Groep (kortweg: de Combine ) een samenwerkingsverband aan met de NNEDV uit de VS. De NNEDV is sinds 2002 onder de projectnaam Safety Net actief op het gebied van digitale veiligheid en privacy van slachtoffers van huiselijk geweld. Inmiddels is het project in 46 staten uitgerold en heeft de organisatie ervaring opgebouwd in het ondersteunen van organisaties in Australië, Canada en Ierland bij het opstarten van vergelijkbare initiatieven. Gezien het feit dat de technologie zich snel door ontwikkelt en plegers van huiselijk geweld steeds nieuwe manieren vinden deze technologie te misbruiken binnen het geweld, is structurele inbedding van de activiteiten van safetyned in het reeds bestaande werkveld noodzakelijk. Omdat het nieuwe en voor veel organisaties nog onbekende activiteiten en expertise betreft is innovatie en opbouw van kennis en netwerken onontbeerlijk. Daarvoor is safetyned gestart.

3 Highlights 2017 Lancering programma en website Op 22 Juni kwamen zo n 400 medewerkers van Arosa, Blijf Groep, Moviera en Perspektief bij elkaar en maakten voor het eerst kennis met safetyned. Met sprekers uit binnen- en buitenland (Cindy Southworth (NNEDV), Maria Genova (journaliste en schrijfster van het boek Komt een Vrouw bij de Hacker ), Rob de Vries (True-Xs) en Caroline Millin (Facebook) werd gewerkt aan de eerste bewustwording op het gebied van digitale veiligheid. Danny Dijkhuizen omlijstte de dag met een speciaal voor safetyned geschreven nummer Beschadigd. Introductie Tech Team SafetyNed heeft haar eigen Tech Team. Dit team bestaat uit medewerkers uit de vier initiatief nemende organisaties van safetyned en ontwikkelt zich in de komende jaren ontwikkelen als dé expert op het gebied van huiselijk geweld en digitale privacy en veiligheid. De NNEDV heeft het Tech Team in 2017 op meerdere momenten getraind en fungeert als vraagbaak voor het Tech Team. Een hoogtepunt in het trainingsproces was deelname aan de Tech Summit in San Francisco, waar hulpverleners, politie en Technology bedrijven bij elkaar komen om kennis te delen op het gebied van huiselijk geweld en digitale veiligheid. Het Tech Team traint op haar beurt de professionals in de vrouwenopvang, zodat zij de basiskennis in huis hebben om met hun cliënten aan de slag te gaan. Mochten de professionals er niet uitkomen, dan kunnen zij het Tech Team inschakelen. Digitale risicoscreening Binnen de vrouwenopvang wordt gewerkt met een risicoscreening t.a.v. veiligheid. SafetyNed heeft in aanvulling hierop een digitale risicoscreening ontwikkeld. Met dit instrument brengen hulpverleners de digitale veiligheid van een cliënt in kaart. De opvangorganisaties achter safetyned hebben deze digitale risicoscreening ingebouwd en namen deze in oktober in gebruik. Vanaf het jaar 2018 zullen de resultaten hieruit actief gemonitord worden. Trainingen In samenwerking met de NNEDV is een training ontwikkeld, gericht op digitale veiligheid en privacy en het gebruik van de digitale risicoscreening. In totaal zijn er zes trainingen gegeven met in totaal 84 deelnemers. De trainingen worden door de professionals buitengewoon goed ontvangen. Uit de feedback komt naar voren dat zij zeer tevreden zijn over de aangereikte kennis en handvaten om het gesprek met cliënten aan te gaan. Een groot aantal van de deelnemers doet dit ook na afloop van de training, blijkt uit telefonische navraag. Sarah* woont sinds een tijdje in de opvang. Zij heeft een ex die verslaafd is aan harddrugs en een vuurwapen heeft. Hij dreigt met het in brand steken van haar huis. Eerder stak hij haar auto al in brand. Aan één van haar kinderen heeft hij al een aantal jaar geleden een Spy bril gegeven. Als zijn zoontje bij hem op bezoek is dringt hij erop aan dat de jongen de bril meeneemt naar de opvang. Later wilde de vader de bril weer komen ophalen. Hierdoor gingen er bij mevrouw alarmbelletjes rinkelen en is er contact gezocht met het Tech Team van safetyned. De bril is in beslag genomen en de politie is op de hoogte gesteld. Uiteindelijk bleek de bril geen bijzondere beelden te bevatten. * de naam van Sarah is gefingeerd om de privacy te borgen

4 Media De media krijgt ook steeds meer aandacht voor onze doelgroep. Zo is een interview gegeven in het RTL nieuws met daarin speciale aandacht voor onze ervaringsdeskundige Emmie. Ook was er over safetyned te lezen in de Telegraaf en hebben diverse regionale media aandacht aan safetyned besteed. Via haar website, Facebook en Twitter verspreid safetyned nieuwtjes en wetenswaardigheden over digitale veiligheid en privacy. Highlights 2017 Politie SafetyNed en de politie zijn een nauwe samenwerking gestart om de intakeprocedures ( individuele beoordeling ) bij de politie aan te passen zodat er meer aandacht komt voor digitale veiligheid en privacy van kwetsbare doelgroepen en met name slachtoffers van huiselijk geweld. Samenwerkingsverbanden bedrijfsleven In 2017 is een samenwerkingsverband ontstaan met Facebook waarin in gezamenlijkheid wordt bekeken hoe onze doelgroep zo goed mogelijk kan worden beschermd en geholpen. In dat licht wordt een voorlichtingsfolder ontwikkeld. Ook is een samenwerking gestart met Eset, een digitaal beveiligingsbedrijf. Eset heeft safetyned opgenomen in haar MVO programma. Eset gaat safetyned onder andere helpen om haar kennis te verbeteren en biedt mogelijkheden om slachtoffers van huiselijk geweld beter te beveiligen. Internationaal SafetyNed heeft in internationaal verband presentaties gegeven tijdens de European Women s Lobby Obervatory Online Conferentie #HerNetHerRights op 13 oktober en tijdens de Wave conferentie op 31 oktober. Financiering De vier partners hebben de activiteiten in 2017 uit hun reguliere middelen gefinancierd met als doel dat safetyned op termijn zelfstandig kostendekkend is. Eind 2017 is een startsubsidie door het ministerie van Justitie en Veiligheid verstrekt om de activiteiten te realiseren. Ook is gedurende 2018 gesproken met diverse gemeenten en het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Sport om te onderzoeken of en in hoeverre deze partijen gezamenlijk de activiteiten van safetyned kunnen financieren.

5 Highlights 2017 Cijfers 8 Tech Team leden - 1 dag per week besteden Tech Team leden aan safetyned - Sinds juni actief 28 casussen die het Tech Team heeft behandeld, waarvan - 2 casussen mensenhandel - 3 casussen waarbij kinderen betrokken waren - 1 casus waarbij een hulpverlener zelf werd gestalkt - 1 casus misbruik Digi-D door ex-partner - 20 casussen stalking/lastig vallen/monitoring/nep accounts 48 minuten wordt gemiddeld door het Tech Team per casus besteed Herkomst gemeente Vraag betreft Amsterdam 3 Apeldoorn 3 Arnhem 1 Den Haag 1 Haarlem 1 Nijmegen 2 Rotterdam 1 Tiel 1 Utrecht 12 Wormerveer 2 Onbekend 1 Eindtotaal 28 Social media 12 Technisch 10 Telefoon 6 Eindtotaal 28 De vriend van Esther* weet voortdurend waar zij is. Ook belt hij contacten uit haar telefoon lijst. Esther vertelde het Tech Team dat haar vriend een nieuwe sim-card voor haar heeft gekocht waarmee ze op internet kan. Hij leest nu haar s en stuurt sms-berichten en WhatsApp berichten naar vrienden van haar. Esther en haar vriend delen samen een googleaccount. Het Tech Team adviseerde Esther een nieuwe sim-card en een nieuw toestel te kopen. Ook stelde het Tech Team voor dat Esther haar nieuwe telefoonnummer selectief aan anderen geeft en haar Google account te wijzigen. Dit waren belangrijke stappen voor Esther om haar digitale privacy en veiligheid te verbeteren. * de naam van Esther is gefingeerd om de privacy te borgen

6 Vooruitblik 2018 SafetyNed gaat in 2018 door op de ingezette koers in Ook in 2018 zullen de medewerkers van de Combine partners volop worden getraind. Niet alleen om cliënten te adviseren op het gebied van digitale veiligheid en privacy, maar ook om binnen de organisaties zo secuur mogelijk om te gaan met de gegevens van cliënten. De politie implementeert in 2018 haar herziene individuele beoordelingsprocedures, waarin aandacht is voor digitale veiligheid en privacy van kwetsbare doelgroepen. SafetyNed verzorgt tijdens de landelijke trainingsdag van de politie een aantal workshops om hier aandacht voor te vragen. Ook gaat safetyned in 2018 de banden met Veilig Thuis en het OM versterken en onderzoeken in hoeverre andere organisaties aan willen sluiten bij het initiatief. Tot slot zal safetyned in 2018 nadrukkelijker haar stem laten horen in het maatschappelijk debat en proberen verbindingen te leggen tussen de diverse partijen die zich hard maken voor slachtoffers van huiselijk geweld en de digitale veiligheid en privacy van deze slachtoffers. Vulcanusweg AV Delft