Zondag 17 november negende van de herfst. Lezing uit de profetie: 2 Koningen 4,38-41

Transcriptie

1 Zondag 17 november 2013 negende van de herfst Lezing uit de profetie: 2 Koningen 4,38-41 Lied: Rust en vrede : lied 954 (t. en m. Adriaan Plantinga) We zingen dit lied drie keer. Evangelielezing: Lukas 20, / 7

2 Lied: Rust en vrede : lied 954 (t. en m. Adriaan Plantinga) eenmaal Uitleg en verkondiging De afgelopen week is Levi geopereerd aan een plek in zijn wang. Een speekselklier die opspeelde. Hij werd groter en groter en moest eruit, zei de kaakchirurg. Alles ging goed en na de operatie mochten we weer naar huis. Maar toen begon het eigenlijk pas. De verdoving was uitgewerkt. De pijn kwam opzetten. Zijn wang werd zo dik als een grapefruit. En door de narcose was hij misselijk. Zelfs water kon hij niet binnenhouden. Uitgeput viel hij op zeker moment in slaap. Maar een paar uur later was hij weer wakker. Wat voelde hij zich beroerd. Hij werd er angstig van. Zou het ooit wel overgaan? Ik wil dit niet meer, ik wil die bobbel weg! riep hij in paniek. Als ouder kun je dan veel doen. Een arm om hem heen. Stil maar, het komt wel goed. Ik heb er geen verstand van, maar toch zeg ik dat die bobbel weer weggaat. Dat het enkel tijd nodig heeft. Dat hij zich morgen, als de nacht voorbij is, vast wat beter zal voelen. Dat het normaal is, dat er een zwelling ontstaat. En de paniek komt tot bedaren. 2 / 7

3 Wat is het mooi als angst weggenomen kan worden. Wat is het fijn als je een kind zo troosten kunt. En zo is het ook voor het kind: wat is het goed om zo getroost te kunnen worden. Om je zo toe te kunnen vertrouwen. Om je zo veilig te voelen. Het is wat jullie, Krista en Arno, voor jullie kinderen hopen te zijn. Een warm nest. Een veilige plek. Een plek waar ze zichzelf kunnen zijn en waar ze mogen zijn zoals ze zijn. Een plek waar ze altijd terecht kunnen, als ze troost nodig hebben of als ze angstig zijn. Over angst gaat het in het verhaal uit het boek van de Koningen. Doodsangst. Angst die je naar de keel kan grijpen, paniek die je overvalt als je het niet meer in de hand hebt. Als je van de pijn niet weet hoe je de nacht moet doorkomen. Als er ineens iets in je eigen lichaam gebeurt wat je niet kent, wat je compleet verbijstert. Het zal je maar gebeuren. Met een stel hongerige collega s luister je naar de leermeester. Lang niet iets degelijks gegeten. Er is alweer zolang gebrek aan alles. Maar het lijkt erop dat ze deze keer geluk hebben: één van de collega s heeft een soort komkommervruchtjes ontdekt. Er wordt soep van gekookt, ieder krijgt een kom en dan de eersten die de soep eten, schreeuwen het uit van angst. Hun mond, hun keel, hun maag, alles protesteert. Dit smaakt zo verkeerd dat ze het gelijk weten: dit gaat helemaal fout. In paniek schreeuwen ze: Godsman, de dood zit in de 3 / 7

4 pot! Het vervolg van het verhaal is even wonderlijk als kort. Ze vertrouwen op Elisa, die weer vertrouwt op God, en uiteindelijk komt alles goed. Hoe dan? Door een beetje meel in de pot? Hoe zit dat, wat voor chemisch proces is daar aan de hand, hoe kunnen we dit begrijpen? Eigenlijk doet het er niet toe hóe het gebeurt. En of je er met je verstand bij kunt. Het gebeurt. Daar gaat het om. Vertrouwen maakt alles anders. Zoals iemand die ik sprak deze week, zei: Uiteindelijk heb ik een kinderlijk vertrouwen op God. Ik heb geen idee hoe het allemaal kan of hoe het allemaal zit. Ik begrijp er vaak niets van. Maar ik vertrouw erop dat het goed komt. Hoe dan ook. Dit is de filosofie van India, zei pastor John Kalathil: Everything will be okay in the end. If it is not okay, it is not the end. Wat een contrast, dit vertrouwen met het droge redeneren van die Sadduceeën. Heb je het over vertrouwen, dan gaat het over een diepe laag in onszelf. Iets wat met je kern te maken heeft. Vertrouwen gaat ergens over. Maar het probleem dat de Sadduceeën aan Jezus voorleggen, gaat eigenlijk nergens over. Hun casus lijkt meer een poging om Jezus voor de gek te houden dan een serieuze voorstelling van zaken. Eén vrouw met zeven mannenbroeders! En wier vrouw is zij dan bij de opstanding? Het lijkt me geen boosaardigheid, waarmee deze theologen hun casus aan Jezus voorleggen. Eerder een soort van oppervlakkigheid. Daar hebben ze zichzelf in vastgezet. Ze ontkennen dat 4 / 7

5 er een opstanding is, vertelt Lukas. Ze hebben al bij voorbaat hun standpunt ingenomen. Ze sluiten zonder meer elke andere mogelijkheid uit. Zo perken ze zichzelf in, zetten ze zichzelf vast in een keurslijf. Zo kan dat gaan, als je alles wilt kunnen begrijpen. Als je altijd zoekt naar een kloppende redenering, naar een logische verklaring en niets toelaat wat je met je verstand niet kunt toetsen. Het kan zover gaan dat je zelfs zoekt naar logica in de dingen die gebeuren in het leven waarom overkomt mij dit? Wat betekent dit? Waarom heb ik zoveel op mijn bord en die ander zo weinig? Het kan je boos maken en gefrustreerd. Want in het leven zelf is logica ver te zoeken. De Sadduceeën houden het bij het bekende en begrijpelijke, het logische en het kenbare. Wat daar buiten valt, is voor hen irrelevant. Daarmee staan ze elke ontdekking van een diepere, nog onbekende laag in zichzelf in de weg. Ze staan het leven zélf in de weg. Het leven trekt aan hen voorbij en zij leven niet, niet écht. Maar een opstanding uit die dood die verlangen ze niet eens. Want die behelst veel teveel wat onverklaarbaar is en onbegrijpelijk is. Zoals ook de woorden die Jezus spreekt. Over onmogelijke, onbestaanbare dingen spreekt hij. Wie deel krijgt aan de opstanding uit de doden zal niet trouwen en niet ten huwelijk gegeven worden, zegt hij. Hoe zit het dan met de vaste verhoudingen? Waar is de structuur van de samenleving gebleven? Waar is het houvast? Ze kunnen niet meer sterven, want ze zijn als engelen, zegt hij. Ze zijn kinderen van God, want ze zijn kinderen van de opstanding, zegt hij. Hoe verklaar je dat, Jezus? Waar haal je dat vandaan? Waar baseer je dit op? Of is het allemaal je eigen fantasie? Hier haakt het brein van de Sadduceeën af. Dit is niet meer te beredeneren. Dit is niet meer hun 5 / 7

6 taalveld. Want dit valt niet te vatten. Zoals niet te vatten is dat de profeten in het verhaal uit het boek Koningen het er gezond vanaf brengen, omdat ze vertrouwen op de Godsman, omdat hij vertrouwt op God. En dan stapt Jezus het terrein binnen dat hen wél bekend is: de vijf boeken van Mozes. De Torah. De enige boeken die voor hen tellen. De rest is bijzaak van profeten en dichters. En hij doet het in hun eigen stijl: door logisch te redeneren. Dát de doden opgewekt worden, dat heeft ook Mozes al duidelijk gemaakt, zegt hij. Hij zegt immers dat God de God is van Abraham, Isaak en Jakob? Maar die zijn toch dood? Als klopt wat jullie zeggen, dat alleen het leven hier en nu telt, dan kunnen ze voor God toch niet dood zijn? Dan kan het niet anders of voor hem leven ze allen. Voor sommigen van de theologen lijkt dit hout te snijden. Meester, U hebt goed gesproken! Voor mij blijft het mysterieus. Zo onbevattelijk als de soep, die ineens niet giftig meer is. Onbevattelijk ook als de doop, die symboliseert hoe God ons door het water van nood en dood heen trekt, naar het leven toe. De soep en de doop: beide opstanding uit de doden. Maar ik vertel mezelf: dit hoef je ook niet te begrijpen. Je hoeft het niet te vatten. Het gaat om vertrouwen. Als in het lied dat we zongen met de kinderen: het zal een wonder boven wonder zijn als je het gaat wagen met Gods woord alleen; dan gebeuren wonderen om je heen. 6 / 7

7 Lied: De Heer is mijn herder : lied 23b (t. J.J.L. ten Kate, m. J.G. Bastiaans) 7 / 7