TenToon. Dementie en onbegrepen gedrag. Winkewijert, 2 jaar na de start ZORGGROEP APELDOORN EN OMSTREKEN OMGEVINGSZORG IN PACHTERSERF

Transcriptie

1 mei editie 9 ZORGGROEP APELDOORN EN OMSTREKEN TenToon Dementie en onbegrepen gedrag Project beter af met minder, bewust gebruik psychofarmaca. OMGEVINGSZORG IN PACHTERSERF Zoveel mogelijk gezonde prikkels! Winkewijert, 2 jaar na de start Hoe gaat het nu?

2 RUBRIEK IN GESPREK TenToon mei editie 9 INHOUD DEMENTIE en onbegrepen gedrag Project beter af met minder, bewust gebruik psychofarmaca 3 Dementie en onbegrepen gedrag Project beter af met minder, bewust gebruik psychofarmaca. 6 OMGEVINGSZORG IN PACHTERSERF Zoveel mogelijk gezonde prikkels! Korte berichten 14 Even voorstellen 15 Zorgservicebureau Winkewijert, 2 jaar na de start Hoe gaat het nu? Hoofdredactie: Lex Smetsers, Manager Wonen & Zorg - Zorggroep Apeldoorn en omstreken Redactie: Marsha Borsboom, Anke van der Brug, Kim van de Steeg Fotografie: Miriam Oldenmenger, Hans Bouwman Vormgeving: StudioVrolijk.nl TenToon is een uitgave van: Zorggroep Apeldoorn en omstreken Zr. Meyboomlaan DV Apeldoorn Postbus AH Apeldoorn Dat kan lichamelijk of psychisch zijn, maar ook ontstaan zijn door omgevingsfactoren. Er zijn richtlijnen, maar deze worden niet altijd even goed nageleefd waardoor men terugvalt op de inzet van psychofarmaca. Het kan anders! Vanuit een samenwerking tussen Vilans en het Universitair Medisch Centrum Groningen is het project Dementie en onbegrepen gedrag ontstaan. Zorggroep Apeldoorn en omstreken is begin 2017 gestart met dit project. Vatellina de Ruiter, ergotherapeut: We zijn binnen ZGA e.o. gestart met een pilot op twee Voor cliënten, medecliënten en medewerkers is onbegrepen (probleem)gedrag vaak erg belastend en stressvol. Een van de grootste risico s bij het omgaan daarmee is dat een interventie al wordt gekozen voordat duidelijk is wat de oorzaak van het probleem is. afdelingen vanuit de deelprojectgroep: Beter af met minder. De zorgmedewerkers op de pilot-afdelingen hebben een GRIP-training gehad met als doel meer grip te krijgen op het onbegrepen (probleem)gedrag. Daarnaast wilden we graag meer inzicht krijgen in de samenwerking tussen de zorgmedewerkers en naastbetrokkenen. Hoe gaat het nu en hoe kunnen we het verbeteren? Hier is een samenspelscan voor gemaakt met vragen over de samenwerking en verwachtingen, in de vorm van een enquête voor zorgmedewerkers en naastbetrokkenen. Er heeft een nulmeting plaatsgevonden om te kijken of de toegepaste interventies in Het kennen van de levensloop verhoogt de kwaliteit van zorg! 3

3 IN GESPREK 4 Vatellina de Ruiter (L) en Christa Roufs (R) de pilot periode een effect hebben gehad op de samenwerking en verwachtingen tussen zorgmedewerkers en naastbetrokkenen. Bij de nulmeting werd op samenwerking gemiddeld een 3,46 en op verwachtingen een 3,3 op een schaal van 5 gescoord. In de nameting waren er verschillen te zien. Bij de nameting werd op samenwerking gemiddeld een 3,78 gescoord en op verwachtingen een 3,57. Wat opvalt is dat voornamelijk de naastbetrokkenen meer Medewerkers zijn enthousiast! tevreden zijn over de samenwerking. Als deze groep apart wordt genomen dan is te zien dat zij een score van 4,05 heeft gegeven aan de samenwerking. Erg positief! Christa Roufs, verpleegkundige: We hebben interventies ingezet om bewuster om te gaan met de inzet van psychofarmaca. Met als doel eerst andere interventies te gebruiken voordat je medicijnen gebruikt. Interventies die worden ingezet zijn bijvoorbeeld meer activiteitenbegeleiding, de levensloop van de cliënten kennen door in gesprek te zijn met familie (Herkent u dit gedrag? Hoe kunnen wij dat het beste begeleiden?) en de familie meer inzetten als kennisbron. Zo leer je de cliënten echt goed kennen en zorgt onze psycholoog of eerst verantwoordelijk verpleegkundige voor een begeleidingsplan op maat. Voor de medewerkers en de artsen is dit een andere manier van werken. Vatellina: We hebben bereikt dat de levensloop samen met de familie wordt ingevuld met behulp van de eerst verantwoordelijk verpleegkundige/activiteitenbegeleider. In de levensloop staat ook hoe iemand zich vroeger gedroeg als hij of zij zich niet prettig voelde. Hoe werd dat geuit? Het verhoogt de kwaliteit van zorg doordat je inzicht krijgt in het beste behandelplan voor de cliënt. Christa: Medewerkers zijn enthousiast over het feit dat we nu een methode gebruiken waarbij we stapsgewijs probleemgedrag inventariseren en waardoor we er meer zicht op krijgen. Als iemand probleemgedrag gaat vertonen dan is er al voorkennis aanwezig zodat je weet waar je op moet inspelen. Het geeft GRIP/houvast voor de medewerkers. Er worden op afdelingen al veel stappen gezet maar het is nog niet voor iedereen een bewust proces om deze methodische cyclus te volgen. Medewerkers zijn al wel veel bewuster geworden. In alle projecten willen we de cirkel van Verenso laten terugkomen, dat is de methode die goed aansluit. Het kennen van de cliënt door samen te werken met de naastbetrokkenen en het bewust inzetten van psychofarmaca zijn essentiële principes. Het is ontzettend belangrijk om naast het medische aspect voort te borduren op het psychosociale aspect. 5

4 KORT 6 CHILLROOM IN DE VIERMASTER In de Viermaster, een locatie van Zorggroep Apeldoorn en omstreken, wonen (jong)volwassenen met een niet-aangeboren hersenletsel. Een aantal van hen heeft een verminderd bewustzijn, vaak voorafgegaan door een coma. Ook verblijven er jongeren met de spierziektes Duchenne en ALS. In de Viermaster vinden allerlei ming en gedrag en daarmee de vormen van activiteiten en therapieën plaats. Door een toename van het realiseren van een chillroom be- kwaliteit van leven. De kosten voor cliënten met een bewustzijnsstoornis dragen ca ,-. Patrick: Via sluit het aanbod niet altijd aan bij verschillende vormen van sponsoring deze doelgroep. Patrick Paalman, en fondsenwerving proberen we het verpleegkundige en initiatiefnemer: geld bij elkaar te krijgen. Ook families van de cliënten zijn bereid mee Daarom willen wij onze mogelijkheden uitbreiden met een chillroom. te denken en te doneren. Een rustgevende ruimte waar deze cliënten kunnen ontspannen met Wilt u meer weten over de chillroom behulp van voorwerpen, beelden, of over financiële ondersteuning? kleuren, geuren en geluiden die de Dan kunt u contact opnemen zintuigen aangenaam prikkelen. Dit met Patrick via heeft een positief effect op stem- patrick.paalman@zgapeldoorn.nl Viermaster neemt deel aan landelijk wetenschappelijk onderzoek In de Viermaster verblijft Sandra Jansen. Zij doet mee aan een wetenschappelijke studie (Utrecht NeuroProthese studie) die wordt uitgevoerd door onderzoekers van de afdeling Neurochirurgie van het UMC Utrecht. De onderzoekers willen het mogelijk maken om spraakcomputers met hersensignalen te bedienen. Sandra: Deze studie is gericht op mensen met het locked-in syndroom of mensen met ernstige verlammingsverschijnselen. Het doel is om de communicatiemogelijkheden voor deze mensen te bevorderen. De onderzoekers weten dat je met gedachten de hersengolven kan beïnvloeden. Door bijvoorbeeld aan een handbeweging te denken gaat een bal omhoog of kan ik hersenkliks maken. Het is van groot belang dat de elektroden op de juiste plek onder het hersenvlies liggen. Dit wordt met behulp van een MRI-scan bepaald. Nadat de elektroden operatief waren aangebracht werden de best werkende daarvan via de hals, onderhuids, aan een zender boven de borst aangesloten. Wanneer de onderzoeker bij mij thuis komt oefenen dan hangt hij een ontvanger over de zender zodat hij de zender kan uitlezen. Tot nu toe hebben twee mensen het implantaat gekregen. Een eerdere deelneemster gebruikt het apparaat zelfstandig thuis om te communiceren met haar familie en verzorgers. Geslaagd! Recentelijk nam een twintigtal medewerkers van ZGA e.o. het diploma voor de opleiding Verzorgende IG in ontvangst! In twee jaar tijd zijn de medewerkers opgeleid tot Verzorgende IG door een mooie samenwerking tussen Aventus en ZGA e.o. Grote complimenten aan alle deelnemers, want zij hebben een goede prestatie geleverd. Drie kandidaten zijn cum laude geslaagd. Allen hebben een BBL-traject van twee jaar gevolgd dat speciaal voor medewerkers van ZGA e.o. in november 2015 is gestart. Het was een intensief, maar leerzaam traject. De deelnemers hebben de groep ook als zeer behulpzaam en hecht ervaren, vertelt Barry de Jonge, coördinator beroepsopleidingen bij ZGA e.o. Gerrit Jan Grootoonk, teammanager Verzorgende IG bij Aventus: Mooi om te zien hoe de studenten zich tijdens de opleiding ontwikkeld hebben. Met het diploma op zak zijn ze goed voorbereid op de toekomst. Daar zijn ze terecht trots op, en wij ook. Zorg after School (ZAS) Zorg voor een ervaring rijker! Scholieren die na schooltijd koffie schenken aan bewoners, een praatje met ze maken en ze nét dat beetje extra persoonlijke aandacht geven waar de verzorging vaak niet aan toe komt. Dit zijn de Zas ers van ZGA e.o. Zas staat voor Zorg after School en dit is precies wat de jongeren doen. Zij werken in de zorg na school. Sinds april 2017 zijn er weer Zas ers werkzaam bij ZGA e.o. Dit zijn scholieren in de leeftijd van 16 en 17 jaar, die één of meerdere dagen in de week doorgaans van uur werken op een afdeling. Zij verrichten geen zorgtaken, maar ondersteunen bij de maaltijd, schenken koffie en doen bijvoorbeeld spelletjes. De zorgtaken liggen bij de verzorgenden, de Zas er is er voor de persoonlijke aandacht waar de verzorging soms niet aan toekomt. Zij geven nét dat beetje extra aandacht aan de bewoners en cliënten van ZGA e.o. 7

5 UITGELICHT OMGEVINGSZORG in Pachterserf Zoveel mogelijk gezonde prikkels! In Pachterserf zijn we vernieuwend bezig! Sinds het najaar van 2017 is deze locatie van Zorggroep Apeldoorn en omstreken bezig met het inspelen op het onbegrepen gedrag van de cliënten. 8 Mogen we ook een Pachterserf bestaat uit acht woningen in het stukje onbegrepen gedrag. Er is meer met in ieder huisje zes cliënten. Dit zijn nodig dan alleen het concept kleinschalig dementerende ouderen, veelal met wonen. onbegrepen gedrag. Enkele jaren terug kwamen er mensen in Pachterserf wonen Dit was echt het moment om anders te gaan met een indicatie zorgzwaartepakket 5. denken. Eind 2017 is omgevingszorg ingezet. Bij deze zorg horen beleefplekken. Toen waren er nog veel mogelijkheden voor Deze goede daginvulling. Rondom het huishouden beleefplekken hebben als doel herkenning werden taken gezamenlijk opgepakt. In de en gespreksstof te genereren. Beleefplekken snoepje pakken? 9 loop der jaren is er echter een toename in worden gebruikt om terug te gaan naar het de zorgzwaarte zichtbaar en dan met name dagelijks leven.

6 UITGELICHT medewerkers heeft bijvoorbeeld niet op taart, is nog nooit iets voorgevallen met deze pot. de huiskamers zorgt voor een actieve ruimte maar op een pop getrakteerd! De babymoe- Zo geldt dat voor alle producten; er wordt en een relaxruimte/huiskamer. In de actieve derhoek brengt de warme gevoelens bij iedere nooit zomaar iets gepakt. De bewoners gaan ruimte wordt gegeten, dit wordt ook wel het vrouw naar boven. Mannen kijken op afstand, respectvol en zorgvuldig met de spullen om. Eethuus genoemd. Joke: Hier gaat het om maar genieten er ook van. Naast de Babymoederhoek en de Winkel van een stukje verbondenheid. In de relaxruimte, Mogen we ook een snoepje pakken? Sinkel zijn er nog andere beleefplekken zoals het kerkhoekje. Ook wordt er gewerkt aan een bruin café en een aparte relaxruimte. t Woonhuus wordt een spel gedaan of de krant gelezen. Op deze manier worden de bewoners op een hele andere manier benaderd. Warme moedergevoelens in de babymoederhoek. Een andere beleefplek is de Winkel van Sinkel. De Winkel van Sinkel is een omgebouwde badkamer die eigenlijk als snoezelruimte bedoeld was. Alles staat open in de schappen in deze winkel, behalve de gevaarlijke spullen uiteraard. Jaren terug stond alles achter slot en grendel, in de Winkel van Sinkel is dit niet nodig. Voor de cliënten is deze winkel erg her- Samengevoegde huiskamers Het voordeel van de omgevingsgerichte zorg is dat zorgmedewerker meer aanwezig kan zijn in de huiskamer. De cliënten zijn rustiger en hebben minder persoonlijke aandacht nodig. In Pachterserf zijn twee huiskamers samengevoegd zodat cliënten in een grotere groep Er zijn nu meer verzorgenden aanwezig, maar ook meer bewoners. Gezonde prikkels De omgevingsgerichte zorg levert gezonde prikkels op. Mensen met onbegrepen gedrag zijn rustiger. Door alle beleefplekken worden ze op een goede manier afgeleid. Ze worden kenbaar en gaat er eigenlijk nooit iets mis. bij elkaar kunnen zijn. Het samenvoegen van écht betrokken bij het leven. Mensen die eerst Joke vertelt: Wanneer s ochtends de jam op niet zo actief betrokken waren zijn dat nu wel. Warme moedergevoelens in de babymoederhoek poppen te vinden zijn, maar waar ook echte babygeluidjes te horen zijn. Vanuit het project immers een gezonde prikkel blijven. Joke Hilhorst, afdelingscoördinator: Dankzij alle me- is gaan de dames naar de Winkel van Sinkel om een nieuw potje uit te zoeken. Uiteraard is er begeleiding op afstand. De dames staan met elkaar voor de stellage en kiezen de lekkerste jam uit. Er wordt geroepen naar de Zoveel mogelijk gezonde prikkels. Door deze vorm van zorg is het makkelijker begeleiden, mensen vinden hun afleiding sneller. Ze worden écht betrokken bij het leven. 10 Pachterserf is in het bezit van prachtige beleefplekken. Eén ervan is de babymoederhoek. Waardigheid & Trots is hier geld voor gekregen. De babygeluidjes zijn niet constant te dewerkers en familie van de bewoners hebben we een prachtige babymoederhoek ontwik- verzorgende: Mogen we ook een snoepje pakken? Er staat namelijk een grote glazen 11 Dit is een ruimte waar niet alleen wiegjes en horen wanneer iemand langsloopt, het moet keld, die tevens functioneel is. Een van de pot in de winkel, altijd gevuld met snoep. Er

7 RUBRIEK WINKEWIJERT, 2 jaar na de START! Ellen van Diemen (L) en Sharon van der Landen (R) Twee jaar na de opening van de compleet vernieuwde locatie. Hoe gaat het nu met Winkewijert, het Geriatrisch Revalidatieen Herstelcentrum Oost-Veluwe? Gekwalificeerd personeel Tevreden cliënten In Winkewijert verblijven cliënten die moeten herstellen en revalideren, veelal na een ziekenhuisopname. Door het multidisciplinaire karakter tevens ervaren als lotgenotencontact. Het MOK project is middels een posterpresentatie gepresenteerd tijdens het landelijk Sympo- manier verleend kan worden en op welke wijze de cliënt vaardigheden kan aanleren, zoals gordijnen openen, kleding verzamelen en staand Bij de start van Winkewijert bestond het personeel voornamelijk uit verzorgenden IG (niveau 3) en helpenden (niveau 2). Inmiddels is ervoor gekozen om de verzorgenden IG te vervangen Om de tevredenheid van de cliënten te monitoren worden regelmatig Real Time metingen uitgevoerd onder de Zien bewegen doet bewegen! wordt een geïntegreerd aanbod van zorg- en be- sium Up(to)Date CVA, georganiseerd door het douchen. Een voordeel voor de cliënt is dat de door verpleegkundigen (niveau 4 en 5) en het aantal helpenden cliënten. Daarbij wordt onder andere handeling geboden. Dit komt onder andere tot Kennisnetwerk CVA Nederland. therapie plaatsvindt tijdens het dagelijks han- uit te breiden. Daarnaast zijn alle medewerkers geschoold in gescoord op sfeer, veiligheid, bejege- uiting in het MOK project. Het MOK project Multidisciplinaire aanpak De multidisciplinaire aanpak komt ook bij de delen. Tevens vindt er direct afstemming plaats tussen de zorg- en behandeldisciplines. Inmiddels is de oefenruimte zichtbaar gemaakt op de het werken met revalidanten en neurorevalidatie cliënten. In verband met steeds complexere zorgvragen zijn er binnen ZGA e.o. uitgebreide opleidingsmogelijkheden. Sharon: Zo zijn er ning en tevredenheid over de geboden zorg en behandeling. Sharon: In mei vorig jaar was de score 7,8 en in december 8,0. Hier zijn we natuurlijk heel blij mee! Ook plaatsen cliënten hun Ellen van Diemen, ergotherapeut: We zijn een ochtend ADL zorg tot uiting. afdelingen. De loopbrug en het fietslabyrint zijn twee opleidingsplaatsen voor de hbov opleiding, waarvan ik er reviews op de website van ZorgkaartNederland. Daar scoren we jaar geleden met het MOK project gestart. MOK Sharon van der Landen, verpleegkundig EVV: prominent aanwezig. Sharon: Zien bewegen één ga invullen. In deze functie is het bewaken van het primaire een 7,7, waar heel trots op zijn! staat voor Multidisciplinaire Oefengroep Kayers- Twee keer per week tijdens de ochtendzorg doet bewegen. Cliënten staan soms in de rij om proces en de kwaliteit van zorg een belangrijk onderdeel. beek. Kayersbeek is één van de afdelingen sluiten verschillende disciplines aan, zoals de te mogen oefenen! binnen Winkewijert. Maandelijks wordt in the- fysio- en ergotherapeut. Zij kijken samen met 12 rapievorm geoefend met revalidanten en familie, onder begeleiding van alle disciplines. Denk hierbij aan smoothies maken, denkspelletjes spelen, oriëntatietochten doen en speeddaten. De geleerde functies en vaardigheden vanuit de therapie worden toegepast in de sociale context. Denk hierbij aan handfunctie, sensibiliteit, slikken, spreken, lopen en cognitie. De cliënten zijn heel enthousiast, het geeft verbinding en wordt de zorgmedewerker hoe de zorg op de beste De cliënten zijn zeer tevreden, Winkewijert scoort een 8! Ellen: De ontbijtgroep vindt twee keer per week plaats, onder begeleiding van een logopedist en een ergotherapeut. Cliënten pakken eten van het maaltijdbuffet en maken hun ontbijt zelf klaar. Hierbij worden cognitie, eenhandig smeren en snijden en slikken geoefend. Deze multidisciplinaire aanpak heeft zeker invloed op de ligduur, die aanzienlijk teruggelopen is. Grift en Kayersbeek ,6 33,3 Gemiddelde ligduur Aantal opnames Prevalentie totaal 13

8 EVEN VOORSTELLEN V.l.n.r.:Anja van Brakel, Johan Smit, Christa Roufs en Margot de Vries Kennismaken met onze NEUROLOGIEVERPLEEGKUNDIGE en GERIATRIE VERPLEEG- KUNDIGEN in opleiding De zorg wordt steeds complexer, dat vraagt om brede kennis. Verpleegkundigen die vragen hebben over bepaalde situaties kunnen hiervoor de geriatrie of neurologieverpleegkundigen consulteren. Deze groep verpleegkundigen heeft een aanvullende opleiding gevolgd. De medewerkers van het Zorgservicebureau wijzen u graag de weg binnen onze organisatie. Zij organiseren de zorgtoewijzing, beheren de wachtlijsten en zorgen voor alle administratieve afhandeling rondom een opname of bezoek aan een dagbehandeling. Kortom: zij zorgen ervoor dat de cliënt de juiste plek krijgt binnen onze organisatie. U kunt bij het Zorgservicebureau terecht voor alle vragen over: ons zorgaanbod en onze locaties; de mogelijkheden voor verblijf in verpleeg- en verzorgingshuizen, dagactiviteiten, verpleging en/of verzorging aan huis en de eerstelijnsbehandeling; de organisatie van de zorgtoewijzing; de wachtlijsten; de zorgtoewijzing. Het Zorgservicebureau is op werkdagen tijdens kantooruren zowel telefonisch als per bereikbaar: of zorgservicebureau@zgapeldoorn.nl Buiten kantooruren kunt u direct contact opnemen met het Mobiel Verpleegkundig Team via Zorgservicebureau Christa Roufs rondt in mei 2018 de opleiding tot geriatrie ver- gebruiken bepaalde methodes volgens ons beleid, maar is dat De voordeur naar onze zorg- en dienstverlening pleegkundige af. Margot de Vries en Johan Smit starten in mei ook de beste manier? Is het nog steeds het beste wat we doen met de opleiding. Verpleegkundige Anja van Brakel is sinds of kan het aangepast worden? Doordat we samenwerken op vorig jaar neurologieverpleegkundige. de afdeling kunnen we met elkaar overleggen over de opties We tillen de kwaliteit samen naar een hoger plan! Christa Roufs, verpleegkundige: Vanuit de Radboud Health Academy wordt de opleiding gegeven. De deelnemers zijn afkomstig vanuit verschillende werkvelden zoals psychiatrie, het ziekenhuis en wijkverpleging. Opvallend is dat steeds meer verpleegkundigen vanuit het verpleeghuis deelnemen. Door de opleiding krijg je een theoretische verdieping en wordt je bewuster van de vraag om een goede inschatting te maken. Kennisdelen voor de beste zorg Johan Smit, verpleegkundige: Door het volgen van de opleiding en tegelijkertijd te werken wordt de kennis direct toege- en samen de kwaliteit naar een hoger plan tillen. De opleiding verscherpt je blik. Passende zorg bij neurologische problematiek In maart vorig jaar behaalde Anja van Brakel haar diploma voor neurologie verpleegkundige. Hierdoor is ze gespecialiseerd in het geven van passende begeleiding en voorlichting aan cliënten met onder andere neurologische problematiek. Ze geeft scholingen aan collega s in het werken met cliënten met neurologische ziektebeelden. Tevens werkt ze samen met de CVA verpleegkundigen in de CVA keten Apeldoorn. De medewerkers van het Zorgservicebureau staan voor u klaar. past. Door zelf ook mee te werken is het voor de medewerkers Anja van Brakel: We hebben een nauwe samenwerking als toegankelijker en is het gezamenlijke belang duidelijker, je bent gespecialiseerd verpleegkundigen. Elke maand hebben we samen verantwoordelijk voor de beste zorg voor de cliënt. overleg en zijn we bezig om de functie te ontwikkelen en 14 Samen de kwaliteit naar een hoger plan tillen te pionieren in hoe wij ondersteuning in het primaire proces kunnen vormgeven. Ik ervaar het als een fijne samenwerking 15 Margot de Vries, verpleegkundige: We willen ons ook meer doordat we samen tot nieuwe ideeën en inzichten komen, gaan verdiepen in de wetenschappelijke onderbouwing. We elkaar versterken en aanvullen.

9 Zorgservicebureau