Firm Ground. grip op organisatie en kwaliteit van websites. Onderzoek WCAG 2.0. Onderzoek toegankelijkheid websites het Kadaster

Transcriptie

1 Firm Ground grip op organisatie en kwaliteit van websites Onderzoek WCAG 2.0 Onderzoek toegankelijkheid websites het Kadaster Versie 1.q 30

2 Rapport: Onderzoek WCAG 2.0 het Kadaster, versie 1.0 Onderzoek WCAG 2.0 Firm Ground, 30 De in dit rapport beschreven bevindingen zijn specifiek gericht op de door de opdrachtgever geformuleerde vraagstelling. Als zodanig is de inhoud van dit rapport niet generaliseerbaar. Dit rapport, of delen ervan, mogen niet zonder expliciete toestemming van de auteurs gepubliceerd of gedeeld worden. 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting... 5 Overzicht onderzoeksresultaten Inleiding Scope en steekproef Scope Steekproef (getoetste webpagina's) Processen en externe diensten Onderzoeksresultaten WCAG 2.0: principes, richtlijnen en succescriteria Over de opmerkingen Toegankelijkheidsverklaring Principe 1 Waarneembaar Richtlijn 1.1 Tekstalternatieven Richtlijn 1.2 Op tijd gebaseerde media Richtlijn 1.3 Aanpasbaar Richtlijn 1.4 Onderscheidbaar Principe 2 Bedienbaar Richtlijn 2.1 Toetsenbordtoegankelijk Richtlijn 2.2 Genoeg tijd Richtlijn 2.3 Toevallen Richtlijn 2.4 Navigeerbaar Principe 3 Begrijpelijk Richtlijn 3.1 Leesbaar Richtlijn 3.2 Voorspelbaar

4 Richtlijn 3.3 Assistentie bij invoer Principe 4 Robuust Richtlijn 4.1 Compatibel Toegankelijkheidsverklaring Over WCAG Over Firm Ground Iacobien Riezebosch Bram Duvigneau

5 Samenvatting Bij de bouw en het invoeren van content op de site van het Kadaster is duidelijk aandacht besteed aan de toegankelijkheid van de site. Het Kadaster wil nu graag inzicht in de mate van conformiteit met de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG 2.0 (niveau AA). Hierin staan eisen voor de toegankelijkheid van webcontent, zodat content ook goed toegankelijk is voor mensen met een functiebeperking. Er zijn op de site van het Kadaster nog wel toegankelijkheidsproblemen aangetroffen Op dit moment voldoet de site nog niet volledig aan de of de toegankelijkheidsrichtlijnen. De aangetroffen toegankelijkheidsissues hebben impact op de bruikbaarheid van de site door mensen en zoekmachines. Denk bijvoorbeeld aan mensen die dyslectisch zijn, mensen die geen of niet goed kleur kunnen waarnemen, mensen met een motorische, visuele of auditieve beperking en mensen met verschillende apparaten. De issues die zijn aangetroffen, hebben betrekking op wijze waarop code is opgemaakt en de content die is ingevoerd. Veel issues komen op meerdere pagina s voor. Soms betekent dat een eenmalige aanpassing in de code, in andere gevallen zal de code van of content op meerdere pagina s verbeterd moeten worden. In het volgende hoofdstuk worden de verbeterpunten besproken en toegelicht. Samengevat wordt aan 23 succescriteria nog niet volledig voldaan. Een overzicht staat in de tabel op de volgende pagina. Na de tabel volgt een samenvatting van de bevindingen. Samenvatting 5

6 Overzicht onderzoeksresultaten Principes Principe Waarneembaar Principe Bedienbaar Principe Begrijpelijk Principe Robuust Aantal succescriteria waaraan nog niet wordt voldaan (WCAG 2.0, niveau AA) 9 van 14 6 van 12 6 van 10 2 van 2 Verbeterpunten (succescriteria) Niet-tekstuele content Louter-geluid en loutervideobeeld (vooraf opgenomen) Info en relaties Betekenisvolle volgorde Zintuiglijke eigenschappen Gebruik van kleur Contrast (minimum) Herschalen van tekst Afbeeldingen van tekst Toetsenbord Blokken omzeilen Paginatitel Linkdoel (in context) Koppen en labels Focus zichtbaar Taal van de pagina Taal van onderdelen Bij focus Fout identificatie Labels of instructies Foutsuggestie Parsen Naam, rol, waarde Totaal 23 van 38 Samenvatting 6

7 Het volledige overzicht met succescriteria van WCAG 2.0 is te vinden op Hierbij kan doorgeklikt worden naar technieken en achtergrondinformatie. De issues die zijn aangetroffen, hebben betrekking op wijze waarop code is opgemaakt en content is ingevoerd. We bespreken in deze samenvatting kort, maar niet uitputtend, een aantal belangrijke punten per principe van de richtlijnen: Bij het onderzoeken van de succescriteria van Principe Waarneembaar troffen we veel afbeeldingen aan die decoratief zijn, maar wel een beschrijving hebben en een title-attribuut dat of informatie dubbelt of geen informatie over de afbeelding of het doel van de afbeelding geeft. Het doel van het logo (de link) staat niet in de alternatieve tekst of de linktekst. Een klein aantal afbeeldingen heeft nog geen goed tekstueel alternatief. Informatie is nog niet altijd semantisch goed opgemaakt met de juiste elementen en attributen, waardoor pagina s ook goed bruikbaar zijn met hulpapparatuur of als je de pagina niet kan zien. Dit komt bijvoorbeeld voor koppen, formulieren, tabellen en pdf s. Het contrast is nog niet overal afdoende, bijvoorbeeld bij knoppen in de webwinkel. Bij Principe Bedienbaar is een bevinding dat de webwinkel niet goed te gebruiken is met het toetsenbord of hulpapparatuur. Een andere bevinding is dat nog niet alle pagina s en documenten beschrijvende titels hebben. Verder kan de bezoeker niet overal op de site makkelijk blokken content omzeilen. De zichtbaarheid van focus is nog niet overal duidelijk. Ook voldoen nog niet alle linkteksten, koppen en labels aan de succescriteria waarmee content goed toegankelijk gemaakt wordt. Bij Principe Begrijpelijk vinden we nog een aantal toegankelijkheidsproblemen omdat niet is aangegeven in welke taal content aangeboden wordt. Taalwisselingen zijn evenmin aangegeven. In een formulier wordt bij focus de invoer van de bezoeker gewist. Er zijn niet altijd instructies vooraf, bijvoorbeeld over het vereiste formaat van een invoerveld. De bezoeker krijgt niet altijd suggesties over hoe fouten in een formulier verbeterd kunnen worden. Samenvatting 7

8 Tenslotte Principe Robuust. Hier vinden we parsefouten waardoor niet gegarandeerd kan worden dat pagina s op een betrouwbare wijze worden weergegeven in browsers en met hulpapparatuur. Ook vinden we nog verbeterpunten voor de code. Bij dit onderzoek is gebruik gemaakt van een steekproef. Voorbeelden van toegankelijkheidsproblemen worden in dit rapport genoemd en in een gesprek gezamenlijk besproken. Ook worden oplossingen besproken. Een deel van de verbeterpunten zijn op te lossen door de developers. Een aantal andere aandachtspunten vragen veranderingen of verbeteringen bij invoer van content. We lichten deze punten en oplossingen graag mondeling toe. Samenvatting 8

9 1 Inleiding Het Kadaster wil graag inzicht in de toegankelijkheid van haar website zodat ze weet of de inhoud en functionaliteit van haar website voor iedereen beschikbaar is. Ook wil ze weten hoe eventuele verbeterpunten op te lossen zijn. Dit is de rapportage van een onderzoek op basis van de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG 2.0, niveau AA. In dit onderzoek is gekeken naar mogelijke toegankelijkheidsproblemen en punten die nog niet optimaal zijn. De pagina s zijn getest in de periode 24 april tot en met 5. De resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt in deze rapportage met verbeterpunten om verder te werken aan content die toegankelijk is voor iedereen en goed bruikbaar, uitwisselbaar en duurzaam is. We hopen van harte dat dit onderzoek het Kadaster helpt met het verder toegankelijk maken van haar website en het verder verbeteren van de bouwkwaliteit. De resultaten worden ook besproken met betrokkenen. Deze rapportage is als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 2 staan de scope en de steekproef; In hoofdstuk 3 zijn de bevindingen van het onderzoek beschreven, waar mogelijk met oplossingen; In hoofdstuk 4 staat meer informatie over WCAG 2.0; In hoofdstuk 5 een kleine toelichting op Firm Ground en de onderzoekers die de site onderzochten. Inleiding 9

10 2. Scope en steekproef 2.1 Scope Naam website Kadaster.nl Scope van de website Alle pagina's op Alle pagina's op Alle pagina's op webwinkel.kadaster.nl/winkel Conformiteitsdoel Verdere evaluatievereisten Basisniveau van toegankelijkheid ondersteund Technologieën waarop gesteund wordt Niveau AA Diensten van derden, zoals kaartviewers, worden buiten beschouwing gelaten, maar zullen wel genoemd worden als deze nodig zijn voor het afronden van een proces binnen de scope. Er is geen te ondersteunen hulptechnologie vastgesteld. Getest met Firefox 52.2 op Windows 10 met NVDA Getest met Firefox op MacOS Sierra versie Getest met Safari10.1 op MacOS Sierra versie HTML5 CSS ECMAScript 5 Pdf 2. Scope en steekproef 10

11 2.2 Steekproef (getoetste webpagina's) Het onderzoek naar conformiteit met WCAG 2.0 is uitgevoerd met de methode van het W3C, de Website Accessibility Conformance Evaluation Methodology (WCAG-EM). Op basis van deze methode is de onderstaande steekproef samengesteld. 1 Homepage kadaster.nl 2 Homepage kadaster.nl particulier 3 Tarieven 2017 (pdf) 4 Contact 5 Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) 6 Bezoekadressen 7 Toegankelijkheidsverklaring 8 Sitemap 2. Scope en steekproef 11

12 9 Informatiepagina KLIC 10 Zoekresultaten 11 Productpagina splitsen van percelen 12 Nieuwspagina 13 Overzichtspagina registraties 14 Wat doen we? 15 Homepage werkenbijhetkadaster.nl 16 Vacatureoverzicht 17 Detailpagina vacature Assurance & Risk officer 18 Sollicitatieformulier 2. Scope en steekproef 12

13 19 Informatiepagina arbeidsvoorwaarden 20 Contactpagina werken bij Kadaster 21 Homepage webwinkel 22 Proces aankoop koopsominformatie Bestel het product Koopsominformatie voor Hoflaan 15, 6953 AL, Dieren en doorloop het hele proces. 23 Proces bestel kadastrale kaart Bestel het product kadastrale kaart voor Hoflaan 15, 6953 AL, Dieren en doorloop het hele proces foutpagina 25 Video s Pagina waarbij informatie aangeboden wordt via links naar video's op YouTube 26 Uitleg producten 2. Scope en steekproef 13

14 27 Voorbeeld koopsominformatie (pdf) 0ed10-b082-4de0-ab9b-2c13a64eb1d9 28 Uitleg bij kadastrale kaart 29 Senioren op de woningmarkt 30 Meerjarenbeleidsplan Kadastermuseum 32 Lespakket Kadaster 2. Scope en steekproef 14

15 2.3 Processen en externe diensten Er wordt voor sommige processen gebruik gemaakt van externe diensten. Deze zijn voor dit onderzoek niet volledig onderzocht. Waar we externe diensten hebben aangetroffen, is dit vermeld in de bevindingen. Denk bijvoorbeeld aan: YouTube-video s YouTube-video s zijn niet opgenomen in dit onderzoek Het formulierensysteem op formulieren.kadaster.nl Alleen het contactformulier is onderzocht. Buckaroo (betalingsmethode) Bij de betaling is kort gekeken naar de toegankelijkheid. Dit vermelden we onder succescriterium Het hele systeem is echter niet volledig onderzocht. Kaartviewers De nieuwsbrief met recente informatie over KLIC. Hierbij voldoet bijvoorbeeld het contrast niet aan de toegankelijkheidseisen: 2. Scope en steekproef 15

16 3. Onderzoeksresultaten Dit rapport geeft inzicht in welke toegankelijkheidspunten opgepakt kunnen worden om de toegankelijkheid van de site te verbeteren. Ook kan dit rapport gebruikt worden als onderbouwing van de toegankelijkheidsverklaring. De onderzochte websites van het Kadaster voldoen nog niet volledig aan de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG 2.0. In dit onderzoek staan de bevindingen die aangetroffen zijn. De resultaten worden ook mondeling toegelicht. WCAG 2.0: principes, richtlijnen en succescriteria De resultaten worden per principe van WCAG 2.0 besproken. WCAG 2.0 is namelijk opgedeeld in 4 principes waarmee webcontent toegankelijk gemaakt kan worden, ook voor mensen met een functiebeperking: 1. Waarneembaar 2. Bedienbaar 3. Begrijpelijk 4. Robuust Onder elk principe vallen richtlijnen en daaronder vallen succescriteria waaraan de content moet voldoen om goed toegankelijk te zijn. In dit onderzoek is getest op de 38 succescriteria van WCAG 2.0. De resultaten worden niet uitputtend beschreven: als een toegankelijkheidsprobleem zich op meerdere pagina s voordoet, dan wordt niet het issue op elke afzonderlijke pagina beschreven. 3. Onderzoeksresultaten 16

17 We beschrijven in dit rapport algemene bevindingen en lichten per issues een aantal pagina s uit. Over de opmerkingen Bij een aantal succescriteria zijn opmerkingen toegevoegd. Opmerkingen zijn issues die niet fout zijn volgens een succescriterium, maar waarvan we adviseren ze wel op te pakken vanwege gebruiksvriendelijkheid voor gebruikers of het makkelijker kunnen borgen van bouwkwaliteit in het proces. Toegankelijkheidsverklaring Tenslotte wordt de toegankelijkheidsverklaring kort beoordeeld. 3. Onderzoeksresultaten 17

18 Principe 1 Waarneembaar Richtlijn 1.1 Tekstalternatieven SUCCESCRITERIUM NIET-TEKSTUELE CONTENT: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.1.1 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Met 'niet-tekstuele content' wordt gedoeld op informatie of functionaliteit die niet in tekst wordt aangeboden. Denk bijvoorbeeld aan afbeeldingen die informatie geven. Alle niet-tekstuele content moet ook beschikbaar zijn als tekst. Dat hoeft niet altijd tekst in beeld te zijn, het kan bijvoorbeeld ook een alternatieve tekst zijn bij een afbeelding die je alleen ziet als je de afbeelding niet kan zien of als de afbeelding niet wordt weergegeven. Met het voldoen aan dit succescriterium is informatie voor iedereen beschikbaar omdat ze visueel, auditief of tastbaar kan worden weergeven, of in een combinatie daarvan. Bevindingen Het logo heeft een beschrijvende alternatieve tekst. Omdat het logo de enige inhoud is van de link wordt de alternatieve tekst gebruikt als linktekst (zie de opmerking over het title-attribuut hieronder). Het doel van de link (de homepage) is niet in de alternatieve tekst vermeld. Er is weliswaar een title-attribuut dat aangeeft dat de link naar de homepage gaat, maar het title-attribuut wordt onvoldoende ondersteund. Daarom wordt in de HTML5-specificatie afgeraden het title-attribuut te gebruiken als enige manier om informatie te ontsluiten. Verschillende decoratieve afbeeldingen hebben een alternatieve tekst met een beschrijving van de foto. We raden aan hier het alt-attribuut leeg te laten zodat hulpapparatuur de afbeelding kan negeren. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 18

19 Een aantal van de alternatieve teksten bij decoratieve afbeeldingen kloppen niet, bijvoorbeeld "3 te koop borden aan gevel schuin van onderaf tegen blauwe lucht en wolken" op homepage particulier; er is maar 1 bord zichtbaar. De afbeelding biedt geen relevante informatie; laat het alt-attribuut daarom leeg. Het title-attribuut bij afbeeldingen wordt gebruikt om informatie te dubbelen of als enige manier om informatie te ontsluiten. In de HTML5 specificatie wordt afgeraden om het title-attribuut te gebruiken als enige manier om informatie te ontsluiten omdat het slecht ondersteund wordt. Zo is de inhoud van het title-attribuut niet bereikbaar met het toetsenbord, touchscreen en verschillende soorten hulpapparatuur. Als het title-attribuut wel ondersteund wordt is het vervelend voor de bezoeker om informatie dubbel gepresenteerd te krijgen. Dat is ook niet het doel van dit attribuut. Uitgelichte pagina s homepage kadaster.nl De afbeeldingen bij 'Nieuws', 'Nieuw jaarverslag' en 'Waar ligt de grens van mijn perceel?' zijn decoratief. Ze zijn echter ook de enige inhoud van een link. Waarschijnlijk is het doel van deze constructie om de afbeeldingen aanklikbaar te maken. Dit kan ook opgelost worden met JavaScript. Dubbele links worden dan voorkomen en de afbeeldingen kunnen dan een leeg alt-attribuut hebben zodat ze genegeerd worden door hulpapparatuur. Op dit moment hebben de afbeeldingen niet een goed alt-attribuut die tevens een goede linktekst is. Bijvoorbeeld het altattribuut bij de foto van een landmeter (zonder cover van het jaarverslag) heeft als alternatieve tekst en dus linktekst landmeter op cover jaarverslag Zie hiervoor ook succescriterium Linkdoel. Tarieven 2017 (pdf) Het logo van het Kadaster is niet opgenomen in de codelaag en de leesvolgorde. Er is ook geen alternatieve tekst beschikbaar als je het document gebruikt, maar de visuele laag ervan niet kan zien. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 19

20 Contact Decoratieve afbeeldingen hebben een alternatieve tekst, zoals 'Jongen leest zijn tablet op een bankje'. Deze afbeelding geeft geen relevante informatie aan de bezoeker. Een title-attribuut kan gebruikt worden bij afbeeldingen en links voor aanvullende informatie. In de HTML-specificatie wordt afgeraden om het titleattribuut te gebruiken als enige manier om informatie te ontsluiten. Het attribuut wordt namelijk slecht ondersteund en de informatie is niet voor iedereen toegankelijk. In dit geval geeft het title-attribuut bij de afbeeldingen aan 'Veelgestelde vragen'. De afbeelding is echter geen link en er wordt met het title-attribuut dus geen extra informatie bij de afbeelding gegeven. We raden aan om het alt-attribuut leeg te laten en geen title-attribuut te gebruiken. Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) Om het contactformulier te verzenden, moet een captcha worden ingevuld. Deze captcha heeft geen audio-alternatief en daardoor is het formulier niet toegankelijk voor mensen met een visuele beperking. Opmerking 1 : De meeste mensen vinden formulieren lastig. Met een captcha wordt een extra drempel opgeworpen. We adviseren, vanwege gebruiksvriendelijkheid, om naar andere oplossingen dan captcha's te kijken. Toegankelijkheidsverklaring Op de pagina staat een decoratieve foto van een voetafdruk in het zand. De alternatieve tekst is hier 'toegankelijkheidsverklaring. Ook wordt een title-attribuut gebruikt met 'toegankelijkheidsverklaring'. Dit is geen alternatief voor de afbeelding. Geef de afbeelding een leeg alt-attribuut zodat de decoratieve afbeelding door hulpapparatuur genegeerd kan worden. 1 Opmerkingen zijn issues die niet fout zijn volgens een succescriterium, maar waarvan we adviseren ze wel op te pakken vanwege gebruiksvriendelijkheid voor gebruikers of het makkelijker kunnen borgen van bouwkwaliteit in het proces. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 20

21 Homepage werkenbijhetkadaster.nl De foto's van medewerkers met een tekstbord in hun handen en tekst onder in beeld heeft niet overal een goed alt-attribuut. Bij de foto van Saskia Mulder staan bijvoorbeeld haar functie en naam in het alt-attribuut (Saskia Mulder Business Controler). De tekst 'financieel geweten bij IT. Mede mogelijk gemaakt door Saskia Mulder' komt niet terug. Als je de afbeelding wel ziet, weet je niet dat ze business controler is. Bij de afbeelding bij het artikel over Brainz wordt de titel van het artikel herhaald in de alternatieve tekst ( Elkaar inspireren bij BrainZ in Zwolle ). In de afbeelding zie je echter een deur met daarop Windesheim en Kadaster. Informatie die je ziet wordt niet in het alt-attribuut gegeven. De afbeelding is of decoratief of heeft een alternatieve tekst die beschrijft welke relevante informatie je als ziende uit die afbeelding kan halen. Herhalen van koppen of andere tekst zorgt niet voor een behulpzaam alt-attribuut. Vacatureoverzicht De pijltjes bij de vacatures hebben een alt tekst "image arrow blue". Geef deze afbeeldingen lege alt-attributen zodat ze door hulpapparatuur genegeerd kunnen worden. Sollicitatieformulier Het vergrootglas bij het zoeken naar het LinkedIn-profiel is een plaatje. Er is geen altattribuut waarmee een alternatief voor de afbeelding wordt gegeven. Homepage webwinkel De tabel in de overlay 'Help mij kiezen' bevat vinkjes. Er worden met style sheets iconen gebruikt, maar hiervoor is geen tekstueel alternatief. De informatie over welke informatie een product bevat is dus niet toegankelijk voor verschillende mensen met een functiebeperking en software. Opmerking: Advies is om decoratieve afbeeldingen geen beschrijvende alternatieve tekst te geven. Zoals de foto 'Huizen' bij productinformatie. Op de pagina met het overzicht van producten in het winkelmandje kun je producten verwijderen of toevoegen. Bij het verwijderen staat in dit geval 'x 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 21

22 Eigendomsinformatie'. De essentiële informatie (verwijderen) wordt slechts aangegeven met een kruisje dat alleen visueel beschikbaar is. Met style sheets wordt een icoon getoond van een kruisje; er is geen tekstueel alternatief. Bij de verschillende betalingsmogelijkheden dubbelt de alternatieve tekst de tekst die volgt. De afbeelding is decoratief en informatie is al tekstueel beschikbaar. Laat daarom het alt-attribuut leeg zodat hulpapparatuur de afbeelding negeert. Proces bestel kadastrale kaart De kadastrale kaart heeft geen tekstueel alternatief. In de Europese richtlijn die vertaald wordt naar Nederlandstalige wetgeving geldt een uitzondering voor complexe kaarten. De drager van de kaart (de pdf) en overige informatie moeten wel toegankelijk zijn. Voorbeeld koopsominformatie (pdf) De pdf bevat een screenshot van een document met koopsominformatie. Er is geen tekstueel alternatief voor de afbeelding. Kadastermuseum De linktekst 'Neem dan contact op met de conservator' is geen korte duidelijke linktekst waarmee de bezoeker weet wat er gaat gebeuren ( ? contactpagina? formulier?). Het blijkt om een contactformulier te gaan van 2 pagina's. Geef met de link aan dat de bezoeker naar een contactformulier gaat. Richtlijn 1.2 Op tijd gebaseerde media SUCCESCRITERIUM LOUTER-GELUID EN LOUTER-VIDEOBEELD (VOORAF OPGENOMEN): (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.2.1 Uitkomst: Niet van toepassing 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 22

23 SUCCESCRITERIUM ONDERTITELING VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN (VOORAF OPGENOMEN): (NIVEAU A) Uitleg Ondertiteling maakt informatie die gesproken wordt aangeboden toegankelijk voor mensen die doof of slechthorend zijn. Een prettig bijeffect van dit succescriterium is dat ondertiteling video s beter bruikbaar maakt voor een brede groep mensen. Bijvoorbeeld mensen die in een openbare ruimte of op hun werk geen koptelefoon bij zich hebben. Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.2.2 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Uitgelichte pagina s Pagina waarbij informatie aangeboden wordt via links naar video's op YouTube Er wordt meer informatie in de video gegeven dan tekstueel op de verwijzende pagina. De tekst gaat over aanwijs halen. Er is een korte beschrijving, maar als je wilt weten hoe het aanwijs halen in het werk gaat, dan moet je de video bekijken. Er wordt naar YouTube gelinkt. Niet alle informatie wordt in tekst aangeboden, bijvoorbeeld informatie over het 'relaas van bevindingen'. De video is niet ondertiteld. De YouTube-pagina's zijn verder niet volledig onderzocht op toegankelijkheid. Dat valt buiten de scope van dit onderzoek. Deze informatie wordt nu echter niet toegankelijk aangeboden. SUCCESCRITERIUM AUDIODESCRIPTIE OF MEDIA-ALTERNATIEF (VOORAF OPGENOMEN): (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.2.3 Uitkomst: Niet van toepassing 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 23

24 Bevindingen In de steekproef zijn geen video's aangetroffen. De YouTube-pagina's vallen buiten de scope van dit onderzoek. SUCCESCRITERIUM ONDERTITELS VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN (LIVE): (NIVEAU AA) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.2.4 Uitkomst: Niet van toepassing SUCCESCRITERIUM AUDIODESCRIPTIE (VOORAF OPGENOMEN): (NIVEAU AA) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.2.5 Uitkomst: Niet van toepassing Bevindingen In de steekproef zijn geen video's aangetroffen. De YouTube-pagina's vallen buiten de scope van dit onderzoek. Richtlijn 1.3 Aanpasbaar SUCCESCRITERIUM INFO EN RELATIES: NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.3.1 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Informatie en relaties tussen delen content moeten niet alleen visueel duidelijk zijn. Hulptechnologieën zoals schermlezers, maar bijvoorbeeld ook zoekmachines, moeten ook toegang hebben tot informatie en moeten relaties tussen contentonderdelen kunnen begrijpen. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 24

25 Bevindingen De koppen in de footernavigatie (met class "heading") zijn niet als kop (h1-h6) gemarkeerd. Hierdoor kunnen verschillende bezoekers met een functiebeperking minder makkelijk begrijpen hoe de pagina in elkaar zit en kunnen ze minder makkelijk door de pagina navigeren. Uitgelichte pagina s Tarieven 2017 (pdf) De documenttitel in het document zelf is opgemaakt als een tabel met 1 cel. Niet als een kop. De tabellen in de pdf zijn niet goed opgemaakt. De kolomkoppen van tabellen zijn aangegeven in een aparte tabel, in plaats van dat er goed gestructureerde kolomkoppen gebruikt zijn. Ook zijn er meerdere tabellen in één tabel gezet, waardoor deze zeer complex op te maken is en nu ook niet goed opgemaakt is. Informatie is niet opgedeeld in rijen, waardoor je nu bijvoorbeeld eerst alle productinformatie krijgt en vervolgens de bedragen. De productinformatie is zo niet aan een bedrag te koppelen. De tekst over de versie en het niet kunnen ontlenen van rechten aan het document, is niet opgenomen in de codelaag en de leesvolgorde. En is dus niet beschikbaar voor alle gebruikers. Lijsten in het document zijn niet opgemaakt als lijsten. Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) In stap 4 (controle) is de tabel met ingevulde gegevens niet goed opgemaakt. De rijkoppen ontbreken en de kolomkoppen beschrijven de inhoud niet goed. Bovendien wordt er bij elke stap een nieuwe kolomkop toegevoegd, zonder aan te geven dat de bovenliggende kop hierop niet meer van toepassing is. Opmerking: De pagina met het formulier bevat geen koppen. Er is wel een legendelement om de kop van het formulier aan te geven. Dit voldoet technisch gezien aan de richtlijnen. Als je als blinde bezoeker echter voor het eerst op de pagina komt, 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 25

26 weet je niet dat er een formulier is. De meeste bezoekers zullen zoeken naar een kop. Omdat dit verwarrend kan zijn, adviseren we om in de legend een kop te zetten. Toegankelijkheidsverklaring Het title-attribuut wordt op de site van het Kadaster veel gebruikt om informatie dubbel aan te bieden. Het title-attribuut is niet bedoeld om informatie te dubbelen, maar voor aanvullende informatie. In de HTML5-specificatie wordt echter afgeraden het title-attribuut te gebruiken als enige manier om informatie te ontsluiten omdat het slecht ondersteund wordt. Als het title-attribuut wel ondersteund wordt krijgen mensen informatie dubbel aangeboden. Dit werkt niet prettig bij het gebruiken van de pagina's. Informatiepagina KLIC De pagina bevat een opsomming onder 'Overige informatie'. Hier zijn paragrafen gebruikt in plaats van een opsommingslijst of description list. Gebruik hier liever een lijst zodat ook met hulpapparatuur gezien kan worden hoe groot de opsomming is en er makkelijk doorheen of voorbij genavigeerd kan worden. Productpagina splitsen van percelen De kop Tarieven Splitsen van percelen boven de tabel met tarieven is opgemaakt met het strong-element. Gebruik hier een caption met een h3-element. Het element 'strong' is bedoeld voor nadruk, niet om koppen op te maken. Koppen opgemaakt met een kop op niveau h1 tot h6 komen wel terug in een koppenlijst die een gebruiker voor navigatie kan gebruiken. Ook kunnen gebruikers van kop naar kop navigeren. De tabel met tarieven mist semantisch correcte rijkoppen. Gebruik het th-element. Ook zijn kolomkoppen niet aanwezig, bijvoorbeeld bij Product en Prijs. Aan te raden is om deze korte opsomming in een description list te zetten in plaats van een tabel. Nieuwspagina De afbeeldingen en de datum per nieuwsbericht staan nu boven de kop van het bericht in de leesvolgorde. De informatie hoort echter onder deze kop te vallen. Zie hiervoor ook succescriterium Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 26

27 Overzichtspagina registraties Bij Gerelateerde informatie staan de links in twee lijsten (ul-elementen). Semantisch zou dit één lijst moeten zijn. De opsommingen van beschikbare registraties in de lopende tekst zijn nu opgemaakt met p-elementen. Het is beter hier een description list te gebruiken om de link naar de registratie en de omschrijving aan elkaar te verbinden. Homepage werkenbijhetkadaster.nl Opmerking: de pagina bevat geen h1, aan te raden is deze toe te voegen. Werken bij het Kadaster zou hier de h1 kunnen zijn. Vacatureoverzicht Opmerking: de beschikbare vacatures zijn opgemaakt met een kop op niveau 4. Hierdoor worden kopniveau s overgeslagen. Gebruik koppen op kopniveau 2 zodat de koppen onder de h1 met Vacatures vallen. Detailpagina vacature Assurance & Risk officer De kenmerken van de vacature staan in een tabel. Deze tabel heeft geen kolomkoppen en de rijkoppen zijn niet semantisch juist opgemaakt, gebruik hier het th-element of kies voor een description list. Sollicitatieformulier Er wordt een tabel gebruikt voor de opmaak van het formulier. Het betreft hier echter geen datatabel. Gebruik semantische elementen als fieldset, legend et cetera om het formulier op te maken in plaats van een tabel. Gebruik tabelopmaak alleen voor datatabellen. De kop Persoonlijke gegevens is niet verbonden met de formuliervelden, gebruik hier een fieldset en een legend. Homepage webwinkel De stappen "Gegevens, Betalen en Bevestiging" zijn als h1 opgemaakt, gebruik hier bijvoorbeeld een lijst (<ul>). Het is alleen visueel aangegeven wat de actieve stap in het proces is. Zorg dat dit ook duidelijk is voor mensen die deze opmaak niet kunnen zien. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 27

28 Bij de overlay met informatie over een product zijn er twee tabbladen. Een tabblad is geopend, op de andere kun je klikken. Als je deze tabbladen niet kunt zien, dan weet je niet welk van de twee tabbladen actief is, omdat je alleen twee links ziet. Deze informatie is alleen visueel beschikbaar en zou ook semantisch duidelijk gemaakt moeten worden. De tabel bij 'Help mij kiezen' bevat geen kolomkoppen. De links bij 'Help mij kiezen' om een product in het winkelwagentje te doen zijn uitgeschakeld met het attribuut 'disabled'. Dit is geen geldig attribuut bij een a- element. De link is dus niet op een bruikbare wijze onbeschikbaar gemaakt. De tabel op de pagina met het winkelmandje heeft geen kolomkoppen. De informatie over waar je bent in het proces (Winkel, Gegevens, Betalen, Bevestiging) is niet semantisch aangegeven. Bij de algemene voorwaarden die de gebruiker in het bestellingsproces moet accepteren zijn de koppen niet opgemaakt als koppen, maar met het strong-element. Gebruik hier kopopmaak. Bij het bestellen is gekeken naar betalen via IDEAL en betalen via creditcard. Bij het betalen met creditcard moet de bezoeker gebruik maken van de dienst 'Buckaroo'. De externe dienst 'Buckaroo' zelf is niet uitgebreid onderzocht, maar bij het doorlopen van de betaling viel op dat er veel toegankelijkheidsproblemen zijn. Het formulier is niet toegankelijk en Engelstalig, terwijl er geen taal is opgegeven voor software. Conform de eisen in de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG 2.0 zou bij de betaling aangegeven moet worden dat het betalen van IDEAL (afhankelijk van de bank van de bezoeker) een toegankelijke betaalmethode is en het betalen via creditcard niet volledig toegankelijk is. De toegankelijkheid van het betalingsproces is iets waarbij ook bij inkoop aandacht aan besteed kan worden. Deze bevinding gaat verder dan enkel succescriterium De dienst is echter niet volledig onderzocht en valt buiten de scope van dit onderzoek. Proces aankoop koopsominformatie De pdf met koopsominformatie is een ongecodeerde pdf. Dit betekent dat het document alleen een visuele laag heeft. Voor mensen die afhankelijk zijn van 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 28

29 hulpapparatuur of software om het document te gebruiken, is het document niet toegankelijk. Proces bestel kadastrale kaart De pdf met de kadastrale kaart is een ongecodeerde pdf. Er is dus geen informatie over de structuur van het document. Het document kan voor een aantal gebruikers zelfs leeg zijn. Voorbeeld koopsominformatie (pdf) De pdf is niet gecodeerd en niet toegankelijk. Het document is niet gestructureerd, zo zijn er geen koppen en zijn lijsten niet als lijsten opgemaakt. Uitleg bij kadastrale kaart De tabel is niet opgemaakt met kolomkoppen of rijkoppen. Het em-element wordt gebruikt om een zin over btw te markeren. Het em-element is bedoeld voor nadruk waarmee de betekenis veranderd. Het strong-element zou hier gebruikt moeten worden. Dat is bedoeld om het belang van een onderdeel te markeren of om te waarschuwen. De opmaak kan ingevuld worden met style sheets en hoeft niet te veranderen. Senioren op de woningmarkt Het em-element wordt gebruikt voor de opmaak van een bijschrift. Het em-element is bedoeld voor nadruk van een deel van een zin, waardoor de betekenis ervan veranderd. Gebruik voor een bijschrift het figcaption-element in het figure-element. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 29

30 SUCCESCRITERIUM BETEKENISVOLLE VOLGORDE: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.3.2 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Dit succescriterium gaat over de volgorde van content. Als je content in een andere weergave gebruikt, bijvoorbeeld doordat je de pagina laat voorlezen of een eigen style sheet gebruikt, dan moet de content nog steeds begrijpelijk zijn. In pdf s gebruik je hier een aparte laag van het document voor, de laag met de leesvolgorde. Uitgelichte pagina s Tarieven 2017 (pdf) De leesvolgorde van de tabel klopt niet, omdat informatie niet opgesplitst is rijen. Je krijgt bijvoorbeeld over verschillende producten alle informatie achter elkaar en dan verschillende prijzen achter elkaar. De opmaak van de tabel leidt dus zowel tot problemen in de codelaag (benoemd bij succescriterium 1.3.1) als bij de leesvolgorde (dit succescriterium). Niet alle informatie is opgenomen in de leesvolgorde, zoals het logo van het Kadaster en de informatie over versie en het niet kunnen ontlenen van rechten aan het document. De laag met leesvolgorde is dus onvolledig. Nieuwspagina De volgorde van de nieuwspagina klopt nog niet. De foto en de datum gaan vooraf aan elke kop. Dat betekent bijvoorbeeld dat onder de eerste kop de foto en de datum van de tweede kop vallen. Pas de volgorde in de code aan. De visuele weergave hoeft niet te veranderen. Proces aankoop koopsominformatie Er is geen informatie opgenomen in de laag met leesvolgorde. Proces bestel kadastrale kaart Er is geen informatie opgenomen in de laag met leesvolgorde. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 30

31 Voorbeeld koopsominformatie (pdf) Er is geen informatie opgenomen in de laag met leesvolgorde. SUCCESCRITERIUM ZINTUIGLIJKE EIGENSCHAPPEN: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.3.3 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Het doel van dit succescriterium is om ervoor te zorgen dat alle gebruikers instructies voor het gebruik van content kunnen volgen. Ook als ze vormen, grootte of een verwijzing naar een plaats op een pagina niet kunnen waarnemen of begrijpen. Bijvoorbeeld mensen die blind zijn, hebben geen visueel plaatje van een site. Een verwijzing naar een element dat rechts op de pagina staat is voor hen niet begrijpelijk. Voor iemand die kleurenblind is of een andere weergave gebruikt is het misschien niet duidelijk wat bedoeld wordt met de groene knop. Uitgelichte pagina s Lespakket Kadaster Er wordt verwezen naar 'rechts' op de pagina. Dit is niet duidelijk voor alle gebruikers, bijvoorbeeld bij een andere weergave. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 31

32 Richtlijn 1.4 Onderscheidbaar SUCCESCRITERIUM GEBRUIK VAN KLEUR: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.4.1 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Als informatie alleen met kleur wordt aangegeven, dan is deze informatie niet voor iedereen en onder alle omstandigheden beschikbaar. Bijvoorbeeld voor mensen die minder goed kleuren kunnen onderscheiden, die pagina's met een andere weergave bekijken of mensen die helemaal niet kunnen zien. In het succescriterium is het daarom een eis dat je informatie niet alleen met kleur overbrengt. Toegankelijkheidsproblemen omdat informatie alleen met kleur gegeven wordt komen vaak voor bij infographics, kaarten, tabellen en pdf's. Houd rekening met toegankelijkheid bij het maken en beheren van deze pagina's. Uitgelichte pagina s Homepage webwinkel Bij de links om een product in het winkelwagentje te doen bij ('Help mij kiezen') zijn 2 van de 5 producten niet beschikbaar. Dit wordt alleen met een (klein) kleurverschil aangegeven. Opmerking: de knoppen zijn uitgeschakeld met het attribuut 'disabled'. Dit is geen geldig attribuut bij een a-element. Zie ook succescriterium Er wordt alleen met kleur aangegeven waar je bent in het bestelproces (Winkel, Gegevens, Betalen, Bevestiging). SUCCESCRITERIUM GELUIDSBEDIENING: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.4.2 Uitkomst: Niet van toepassing 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 32

33 SUCCESCRITERIUM CONTRAST (MINIMUM): (NIVEAU AA) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.4.3 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium In dit succescriterium worden eisen gesteld aan het contrast van tekst met de achtergrondkleur. De mate van contrast wordt in cijfers uitgedrukt met de 'contrastverhouding'. Goed contrast begint bij een contrastverhouding van 3:1 voor grote of vette letters en 4,5:1 voor gewone tekst. Als deze contrastverhouding wordt aangehouden is tekst ook beter leesbaar voor mensen met verminderd zicht en mensen met een afwijking in het waarnemen van kleuren. Maar ook voor gebruikers zonder beperkingen leest tekst prettiger als het contrast goed is. Zie ook Uitgelichte pagina s Homepage kadaster.nl De contrastverhouding van de links onder veelgestelde vragen over WOZ is niet afdoende. De contrastverhouding is 4.13 (tekstkleur: #e1e1e1, achtergrondkleur: # Voor gewone tekst zou dit minimaal 4,5:1 moeten zijn. Tarieven 2017 (pdf) Het contrast is niet overal afdoende. Zo wordt er lichtgrijs gebruikt op wit dat niet genoeg contrast heeft om goed bruikbaar te zijn voor verschillende gebruikers. Het contrast voldoet hier niet aan de richtlijnen. Dit komt voor bij 'Let op'. Voor verschillende teksten met 'Let op' worden overigens verschillende grijstinten gebruikt. Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) De knop met 'volgende' heeft onvoldoende contrast (witte letters op oranje achtergrond). 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 33

34 Sollicitatieformulier Het contrast van de knop 'Solliciteer' is te laag. Het contrast is 2,13:1. (tekstkleur: #ffffff, achtergrondkleur: #ff9933, font size: 9.0pt, font weight: normal). Homepage webwinkel De knoppen in het proces hebben onvoldoende contrast. De witte tekst op de oranje achtergrond voldoet niet aan de contrasteisen voor een toegankelijke kleurcombinatie. De knoppen zijn in de code opgemaakt als links. Zie hiervoor ook succescriterium Op de overzichtspagina van de winkelwagen zijn er verschillende aanklikbare h1's: 'Winkel', 'Gegevens', 'Betalen' en 'Bevestiging'. De tekst over de pagina's waar je niet bent, hebben te weinig contrast. 'Gegevens' bijvoorbeeld is wel een link / knop die gebruikt kan worden door de bezoeker en die dus voldoende contrast zou moeten hebben. SUCCESCRITERIUM HERSCHALEN VAN TEKST: (NIVEAU AA) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.4.5 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200 procent schalen zonder verlies van content of functionaliteit. Uitgelichte pagina s Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) De eerste stap van het formulier is niet bruikbaar wanneer geschaald wordt tot 200 procent. De tekst vergroot wel, maar er is geen horizontale scrollbalk. Het deel dat buiten beeld valt is niet bereikbaar. Dit is onder andere de knop 'volgende'. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 34

35 SUCCESCRITERIUM AFBEELDINGEN VAN TEKST: (NIVEAU AA) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium1.4.4 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Dit succescriterium gaat over het gebruik van tekst in plaats van afbeeldingen van tekst. Echte tekst kan door de gebruiker die bijvoorbeeld slechtziend is aangepast om beter bruikbaar te zijn. Bijvoorbeeld door deze in een hoger contrast weer te geven. Dit is goed mogelijk met echte tekst, maar niet met afbeeldingen van tekst. Daarom moet informatie ook altijd in zichtbare tekst worden aangeboden. Uitgelichte pagina s Bij 'Werken bij het Kadaster' worden foto's gebruikt van medewerkers die een bord met tekst omhooghouden. Daaronder, in dezelfde afbeelding, staat ook nog tekst over de werknemer. Deze tekst is niet volledig in 'echte tekst' aanwezig en daardoor niet bruikbaar voor en aanpasbaar door bijvoorbeeld slechtzienden. Zorg dat deze tekst ook als echte tekst aanwezig is. 3. Onderzoeksresultaten Principe Waarneembaar 35

36 Principe 2 Bedienbaar Richtlijn 2.1 Toetsenbordtoegankelijk SUCCESCRITERIUM TOETSENBORD: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.1.1 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Alle functionaliteit op een pagina moet bedienbaar zijn met het toetsenbord. Denk bijvoorbeeld aan menu s, knoppen of uitklapbare tekst. Uitgelichte pagina s Zoekresultaten De zoekfilters zijn niet in en uit te klappen met het toetsenbord. Homepage webwinkel Het veld om een adres in te voeren is niet bruikbaar met het toetsenbord. Na het invoeren van een (goede) postcode-huisnummer combinatie is het gesuggereerde adres niet te selecteren. Het is niet mogelijk producten in de winkelwagen te plaatsen met het toetsenbord. Zie hiervoor ook Succescriterium Op de pagina met het overzicht van producten in het winkelmandje kun je producten verwijderen of toevoegen. Dit is niet toegankelijk met het toetsenbord. Op de overzichtspagina van de winkelwagen zijn er verschillende h1's: 'Winkel', 'Gegevens', 'Betalen' en 'Bevestiging'. Ze zijn aanklikbaar gemaakt, maar het zijn geen knoppen of links. Ze zijn niet toegankelijk met bijvoorbeeld het toetsenbord. 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 36

37 SUCCESCRITERIUM GEEN TOETSENBORDVAL: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.1.2 Uitkomst: Geen problemen aangetroffen Richtlijn 2.2 Genoeg tijd SUCCESCRITERIUM TIMING AANPASBAAR: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.2.1 Uitkomst: nog onbekend Korte uitleg succescriterium Voor diverse bezoekers met een functiebeperking duurt het afronden van een taak langer. Bezoekers moeten daarom tijdslimieten die verbonden zijn aan het afronden van een taak bijvoorbeeld kunnen uitzetten, verlengen of aanpassen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij formulieren met een sessie. Er zijn ook uitzonderingen gedefinieerd: bijvoorbeeld bij een veiling, een reactietest, of als de limiet al 20 uur is. Bevindingen Extern kunnen wij op dit moment niet met zekerheid vaststellen of er formulieren gebruikt worden waarbij tijdslimieten aan de bezoeker worden opgelegd. Het Kadaster zal dit in kaart moeten brengen om te beoordelen of aan dit succescriterium wordt voldaan. SUCCESCRITERIUM PAUZEREN, STOPPEN, VERBERGEN: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.2.2 Uitkomst: Niet van toepassing 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 37

38 Richtlijn 2.3 Toevallen SUCCESCRITERIUM DRIE FLITSEN OF BENEDEN DREMPELWAARDE: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.2.2 Uitkomst: Geen problemen aangetroffen Richtlijn 2.4 Navigeerbaar SUCCESCRITERIUM BLOKKEN OMZEILEN: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.4.1 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Een van de manieren om blokken te omzeilen zijn omzeilende links. Omzeilende links zijn links die iemand kan gebruiken die met het toetsenbord navigeert en door bijvoorbeeld blinden die de pagina lineair gebruiken. Omzeilende links worden gebruikt om snel naar bijvoorbeeld de hoofdinhoud van een pagina te springen. Ze worden zichtbaar bij focus. Bevindingen Er zijn landmarks om snel naar de hoofdinhoud en navigatie te springen, maar er zijn geen omzeilende links. Het is aan te raden deze toe te voegen. 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 38

39 Uitgelichte pagina s Tarieven 2017 (pdf) Er zijn geen koppen of bladwijzers in de pdf om blokken te omzeilen. Contactformulier (van formulieren.kadaster.nl) Opmerking: De omzeilende links verwijzen naar een div-element. In oudere webkitbrowsers werken de omzeilende links niet omdat dit element hier geen focus kan krijgen. Het kan daarom een overweging zijn om tabindex -1 aan het div-element toe te voegen, zodat de omzeilende links altijd werken. Proces aankoop koopsominformatie Er zijn geen bladwijzers en/of koppen. Proces bestel kadastrale kaart Er zijn geen bladwijzers en/of koppen. Voorbeeld koopsominformatie (pdf) Het document heeft geen bladwijzers of koppen. SUCCESCRITERIUM PAGINATITEL: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.4.2 Eén of meerdere pagina s voldoen nog niet aan dit succescriterium. Korte uitleg succescriterium Webpagina's waaronder documenten, hebben een titel die het doel of het onderwerp van de pagina beschrijft. Dit maakt het voor verschillende groepen gebruikers makkelijker om te begrijpen wat het onderwerp of doel van de pagina is. Daarnaast is het makkelijker navigeren tussen verschillende pagina's. 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 39

40 Bevindingen In veel pagina's komt enkel de paginatitel terug en niet het woord Kadaster. Zo is dus niet duidelijk dat het om de website van het Kadaster gaat. Zeker bij termen als 'home' of 'particulier' geeft de paginatitel dan te weinig informatie. Uitgelichte pagina s Homepage kadaster.nl De titel Home maakt niet duidelijk dat het hier om de homepage van het Kadaster gaat. Tarieven 2017 (pdf) De documenttitel is niet kort en beschrijvend. Het document gaat over 'Tarieven Kadaster per 1 januari 2017 conform de Tarievenregeling Kadaster'. De paginatitel is echter 'VTW van 0111_tarieflijst algemeen ext v1'. Ook wordt de titel niet aan de bezoeker getoond (in de titelbalk of het tabblad van een reader). Opmerking: de auteur van het document is 'vriesr'. Dit lijkt geen duidelijke afzender van het document of de bedoelde afzender van het document. Homepage werkenbijhetkadaster.nl De titel Home is niet beschrijvend. Detailpagina vacature Assurance & Risk officer De titel "Vacature" is niet beschrijvend, het is niet duidelijk om welke vacature het gaat. Proces aankoop koopsominformatie Het document heeft geen titel. Proces bestel kadastrale kaart De pdf met de kadastrale kaart heeft geen documenttitel. Opmerking: er is geen auteur aangegeven voor het document. Dit lijkt geen duidelijke afzender van het document of de bedoelde afzender van het document. 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 40

41 404 foutpagina De paginatitel is niet beknopt. De paginatitel is 'Helaas, de paginatitel is niet gevonden'. Houd rekening met hoe een paginatitel getoond wordt, bijvoorbeeld in een tabblad. Een hele zin is dan niet optimaal, omdat dan alleen het eerste deel makkelijk zichtbaar is. Voorbeeld koopsominformatie (pdf) Het document heeft geen beschrijvende titel. De documenttitel is '1511_Koopsominformatie pvb.indd'. Opmerking: er is geen auteur aangegeven voor het document. Dit lijkt geen duidelijke afzender van het document of de bedoelde afzender van het document. SUCCESCRITERIUM FOCUS VOLGORDE: (NIVEAU A) Resultaat van de hele steekproef voor succescriterium2.4.3 Uitkomst: Geen problemen aangetroffen Korte uitleg succescriterium Als bezoekers door een pagina navigeren, dan moet de betekenis van de content behouden blijven. Denk hierbij aan bezoekers die met de tabtoets of hulpapparatuur door een pagina navigeren. Een probleem kan bijvoorbeeld optreden bij een formulier. Ter illustratie een voorbeeld dat niet voldoet aan dit succescriterium: een formulier bestaat uit velden om data te verzamelen en om je aan te melden voor de nieuwsbrief. De tabvolgorde is echter niet logisch omdat je niet sectie na sectie van het formulier doorloopt, maar willekeurig naar verschillende velden in verschillende secties springt. Bevindingen Opmerking: Na de navigatie met 'home', 'contact', 'vacatures' 'inloggen zakelijk' komt de bezoeker op de tweede regel. Hier staat uiterst rechts het zoeken. Dat is echter het volgende in de tabvolgorde. Daarna volgt het linkerdeel van deze regel met 3. Onderzoeksresultaten Principe Bedienbaar 41