Check digitale informatie met NVDA.

Transcriptie

1 Check digitale informatie met NVDA. Check digitale informatie met NVDA. Toegankelijk met schermlezer.

2 Inhoudsopgave NVDA-schermlezer?... 2 Aan de slag... 3 Installatie... 3 Eerste keer starten... 3 Instellingen... 3 De basis... 4 Zo zet je NVDA in... 5 Taalinstellingen... 5 Links... 5 Koppen... 6 Tabellen... 7 Afbeeldingen en media... 7 NVDA-schermlezer? Blinde en slechtziende mensen maken gebruik van een schermlezer om toegang te krijgen tot hun computer, smartphone en het web. Een schermlezer, wat is dat? Dat is software die de tekst op het scherm voorleest. Naast het voorlezen van tekst, maakt een schermlezer ook het navigeren en scannen van bijvoorbeeld een website op het gehoor mogelijk. Een schermlezer leest de tekst op het scherm. Het gaat dan om echte tekst; tekst in afbeeldingen wordt niet herkend. Met dit artikel willen we iedereen die informatie via een website beschikbaar stelt, aanmoedigen om de toegankelijkheid voor blinden en slechtziende mensen daadwerkelijk te controleren. Dat kan met allerlei tooltjes, die je kunt terugvinden in Dossier Toegankelijk leren. Wie écht wilt ervaren hoe een blinde gebruiker werkt, raden we het aan om aan de slag te gaan met schermlezer NVDA. Dat kun je doen met de schermlezer NVDA (NonVisual Desktop Acces), die is gratis te downloaden vanaf de website Daar vind je ook een handleiding. 02

3 Hoewel de gebruiksvriendelijkheid even belangrijk is, concentreren we ons in dit artikel vooral op de toegankelijkheid. Het artikel sluit aan bij praktische handvatten uit Dossier Toegankelijk leren en geeft concrete tips over hoe je NVDA hierbij kunt inzetten. Aan de slag Installatie Het is mogelijk om NVDA te installeren of direct als portable versie op te starten. We raden aan om de software te installeren. Download de laatste versie van NVDA, accepteer de licentievoorwaarden en installeer het programma met de standaardopties. Tijdens de installatie draait NVDA overigens al, maar er kan gewoon met de muis gewerkt worden. Eerste keer starten Na het installeren start NVDA automatisch. Bij de eerste keer starten worden enkele basisinstellingen getoond. Op een laptop is het handig om hier de optie Caps Lock als NVDA-toets gebruiken in te schakelen. Daarna kan dit startscherm voor het vervolg worden uitgeschakeld. Instellingen Hieronder staan de instellingen die nuttig kunnen zijn bij het testen, met hun aanbevolen waarden. Uiteraard kun je afwijken van die aanbevolen waarden. Dit overzicht dient vooral als een verwijzing naar handige instellingen. Om bij de instellingen te komen: Druk op nvda+n (d.w.z. insert+n of capslock+n) om het snelmenu van NVDA te openen. Kies Opties, en daarna de gewenste instellingengroep. Zie ook de handleiding van NVDA, sectie 9. Groep Optie Waarde Stem Stem dutch Snelheid 30-50% Automatisch van taal wisselen ( ) Aan 03

4 Groep Optie Waarde Toetsenbord Capslock als NVDA-toets gebruiken Aan Getypte karakters uitspreken Aan Getypte woorden uitspreken Uit Bladermodus Scherm lay-out gebruiken ( ) Uit Automatisch lezen zodra de pagina geladen is Aan De basis Om de schermlezer te bedienen, bijvoorbeeld om de titelbalk van een venster te lezen, zijn er veel sneltoetsen beschikbaar. In NVDA wordt voor een aantal van die sneltoetsen de NVDA-toets gebruikt. Dat is standaard de Insert-toets, maar het kan ook de Caps Lock zijn. De NVDA-toets werkt hetzelfde als de Ctrl- en Alttoetsen, en moet dus ingedrukt gehouden worden. In dit document korten we NVDA-toets af tot nvda. Bijvoorbeeld, nvda+n is insert+n of capslock+n, afhankelijk van de instellingen. Zie ook de handleiding, sectie 4.2. Naast het gebruik van sneltoetsen, is op het web de bladermodus erg belangrijk. Omdat de tekst van een website normaal niet met het toetsenbord bereikt kan worden, gebruiken schermlezers een aparte leesmodus. Hierin zijn speciale sneltoetsen beschikbaar, bijvoorbeeld om snel naar de volgende link te springen. De bladermodus wordt automatisch ingeschakeld zodra een webpagina wordt geopend. Hij wordt weer uitgeschakeld zodra een invoerveld wordt geactiveerd. In de bladermodus kan met de pijltjestoetsen door de tekst gelopen worden. Zie ook de handleiding, sectie 6. Voor (slecht)ziende gebruikers is het altijd handig om te weten waar de schermfocus zich bevindt. In de meeste gevallen voldoen de standaardinstellingen van Windows of de browser niet, omdat geselecteerde schermelementen slechts met een dun stippellijntje worden omrand. Het randje is vaak nauwelijks van de achtergrond te onderscheiden. NVDA heeft een ad-on beschikbaar die de schermfocus highlight ( Na installeren van de ad-on krijgt het schermelement waar de focus op dat moment ligt, een dikke rode omranding (vergelijk met de dikke zwarte rand die binnen de voice-over van ios en X OS (Apple) wordt gebruikt). 04

5 Zo zet je NVDA in Taalinstellingen Om te controleren of de taalinstellingen goed zijn gespecificeerd in de broncode van de pagina, kan in NVDA de volgende controle worden uitgevoerd. Zet de Stem instellingen van NVDA naar english in combinatie met de optie Automatisch van taal wisselen (* ). Als de taalinstellingen in de pagina correct in de broncode zijn verwerkt, zal de Nederlandse tekst nu correct worden uitgesproken en zullen ook eventuele anderstalige woorden of passages worden herkend en correct uitgesproken. Links Als links en andere elementen een duidelijke tekst hebben, komt de gebruiker niet voor verrassingen te staan. Dat speelt nog meer voor blinden, die door links kunnen springen zonder de voorafgaande 05

6 tekst voorgelezen te krijgen. Zij hebben dus minder context bij zo n link. De linktekst plus de tekst direct erachter moet daarom al genoeg zijn om een beeld te krijgen van wat de link doet. Een handig hulpmiddel bij het controleren van de links en oriëntatiepunten is de elementenlijst. Controleer de lijst met links op opvallende zaken. Loop eventueel alle links een keer langs: gebruik hiervoor de sneltoetsen l/shift l om naar de volgende/vorige link te navigeren. Controleer of bij alle links duidelijk is waar je terecht komt; gebruikers hebben het liefst dat een link in een nieuw browsertabblad wordt geopend, zodat hij via de back-button terug kan keren naar zijn vertrekpunt. Koppen Een handig hulpmiddel bij het controleren van de links en oriëntatiepunten is de elementenlijst: 06

7 In bovenstaande elementenlijst valt op dat enkele koppen in het Engels zijn. Dit kan in strijd zijn met bijvoorbeeld de redactionele richtlijnen. Bovendien wordt meteen duidelijk dat de kop page_sidebar niet beschrijft wat hier te vinden is. Ook valt op dat kop Klantenservice twee keer voorkomt; het ligt voor de hand om de koppen specifieker te formuleren. Loop eventueel alle koppen een keer langs: gebruik de sneltoetsen h/shift h om naar de volgende/vorige kop (heading) te navigeren. Tabellen Voor het lezen van tabellen zijn is een goede tabeltitel en goede tabelkoppen nodig. Wordt de tabeltitel voorgelezen als je navigeert tussen tabellen? Navigeer met t/shift naar de volgende/vorige tabel en luister of de titel van de tabel wordt uitgesproken. Luister of de tabelkoppen goed gedefinieerd zijn en steeds herhaald worden bij voorlezen van iedere celwaarde. Afbeeldingen en media Omdat voor blinden afbeeldingen niet toegankelijk zijn, is voor alle relevante afbeeldingen een goed alternatief noodzakelijk. Loop met de schermlezer alle afbeeldingen langs en luister of ze een korte en duidelijke alt-tekst bevatten (gebruik in NVDA de sneltoets g/shift g). 07

8