Wetenschapsdag RZO/PACO & LZV 2 November 2018, de Basis Doorn

Transcriptie

1 Wetenschapsdag RZO/PACO & LZV 2 November 2018, de Basis Doorn Ontwikkelen door delen: Versterken onderzoekssamenwerking. Er vindt veel onderzoek plaats naar psychotrauma, echter een probleem van het onderzoek is de versnippering van het onderzoeksveld. Verschillende overheden financieren op verschillende wijzen divers onderzoek dat binnen meerdere instituten wordt uitgevoerd. Dit leidt enerzijds tot overlap en anderzijds tot forse hiaten in het onderzoeksterrein. Deze versnippering geldt ook voor de zorg aan mensen die een traumatische ervaring hebben meegemaakt. Juist omdat het werkveld zo breed is, krijgen veel hulpverleners binnen en buiten de ggz te maken met mensen met een traumatisch verleden. Dat maakt het lastig om ervoor te zorgen dat deze hulpverleners gebruik maken van de meest recente wetenschappelijke inzichten. De afgelopen jaren zijn er, mede door de aandacht hiervoor onder beleidsmakers, burgers, politiek en media, belangrijke stappen gezet in de opvang en begeleiding van mensen die al dan niet beroepshalve te maken krijgen met traumatische ervaringen. Desondanks bestaan er in de hele keten van eerste opvang, signalering, verwijzing en behandeling nog vele vragen over de meest geëigende wijze van handelen. De grote vraag is en blijft welke interventies op welk moment voor welke mensen onder welke condities het meest effectief zijn. Dit geldt zowel op het gebied van versterking van weerbaarheid, signalering, als behandeling. Dat betekent dat we in Nederland ondanks alle inspanningen niet kunnen garanderen dat slachtoffers op het juiste moment de juiste zorg en aandacht krijgen. Tijdens de Wetenschapsdag willen we nader verkennen wat we aan de versnippering kunnen doen door in gesprek te gaan met de verschillende stakeholders uit het onderzoeksveld en beleidsmakers. Met als doel bevorderen van netwerkvorming, kennisuitwisseling over lopend onderzoek en het versterken van de samenwerking binnen het onderzoeksveld van geüniformeerden.

2 Van harte welkom! Geachte onderzoeker, beleidsdeskundige, expert, Dit najaar vindt de RZO/PACO & LZV Wetenschapsdag plaats op vrijdag 2 november 2018 in het gebouw van de Basis in Doorn. Het thema van de contactdag is: Ontwikkelen door delen: Versterken onderzoekssamenwerking. Bij deze uitnodiging treft u het programma en korte beschrijvingen van de sprekers aan. Inschrijven Het belooft een interessante dag te worden en u kunt gratis deelnemen. De ervaring leert dat mensen zich soms niet inschrijven en s morgens op de dag zelf toch verwachten deel te kunnen nemen. Dat is echter niet mogelijk, aanmelden is verplicht en kan tot uiterlijk 26 oktober met deze link. Daarna bij eventuele verhindering graag afmelden met jfg.haagen@lzv-groep.nl. Wij hebben veel zin in de Wetenschapsdag en kijken er naar uit u te mogen begroeten. Met vriendelijke groet, namens de projectgroep Wetenschapsdag, Peter van Splunteren Wetenschappelijk Secretaris PACO Joris Haagen Onderzoeksfunctionaris LZV

3 Programma Programma uur Ontvangst uur Opening door dagvoorzitter Prof. dr. Willem van der Does uur Openingslezing door de voorzitter van het LZV Bruggen Bouwen Kol-arts Berend Berendsen uur Presentaties showcases onderzoek geüniformeerden - Veteranen, kol-arts prof. dr. Eric Vermetten - Politie, dr. Annika Smit uur Koffie-/theepauze uur Presentatie showcases onderzoek geüniformeerden vervolg - Brandweer, dr. Miriam Lommen - Prorail, drs. Merel van Herpen uur Lunch uur Overstijgend Onderzoek: Voorbeelden Nationale Samenwerking - Nesda onderzoek, prof. dr. Willem van der Does - Samenwerking convenant politie en veteranen, prof. dr. Rolf Kleber uur Inventarisatie onderzoek psychotrauma: Status en Kansen Resultaten recente inventarisatie naar stand van zaken onderzoek naar psychotrauma in de verschillende sectoren en de kansen voor meer samenwerking. Spreker wordt later bekend gemaakt uur Koffie-/theepauze uur Paneldiscussie Onderzoeksprogrammering en Nationale Samenwerking Onder leiding van prof. dr. Willem van der Does Sprekers van de ochtend- en middagsessies, ZonMw uur Reflectie & Slotwoord dagvoorzitter uur Afsluiting en borrel

4 Presentaties Bruggen bouwen Kol-arts B. Berendsen Presentatie door kol-arts Berend Berendsen over belang van samenwerking binnen en buiten de LZV keten omwille van het welzijn en de gezondheid van [post]actieve veteranen. De impact van combat stress op de militair; over 10 jaar medisch-biologisch onderzoek in kader van de Nederlandse ondersteuning aan ISAF missie Uruzgan. Kol-arts prof. dr. Eric Vermetten In 2005 is een langlopend onderzoek gestart met een cohort van 1032 militairen dat wordt gevolgd over een periode van 10 jaar. Dit was het eerste prospectieve medisch-biologische onderzoek bij militairen in de wereld! Met meer dan 35 wetenschappelijke papers en meer dan 70 internationale auteurs is er een bijzonder grote opbrengst gerealiseerd. Wat is de kennis die dit onderzoek heeft opgeleverd? In de In deze presentatie worden de belangrijkste bevindingen gepresenteerd. Weerbaarheid in perspectief: onderzoek naar de menselijke maat in politiefunctioneren Dr. Annika Smit Bij de Politieacademie komen onder de noemen weerbaarheid verschillende sporen van onderzoek samen om beter te kunnen begrijpen hoe politiemensen werken. Welke mechanismen zijn betrokken bij het langdurig succesvol kunnen hanteren van stress bijvoorbeeld? Lange termijn actie-onderzoeken waarin fundamentele (neurobiologische) perspectieven worden gecombineerd met praktische interventies, geven meer zicht op hoe bijvoorbeeld morele leerprocessen onder druk komen te staan in omgevingen van angstprikkels. Behalve een overzicht van de verschillende sporen, zal de lezing gericht zijn op resultaten uit deze onderzoeken naar moreel leren. Mentale gezondheid en veerkracht van repressief brandweerpersoneel Dr. Miriam Lommen De Rijksuniversiteit Groningen voert de komende vijf jaar een groot onderzoek uit naar de mentale veerkracht bij meer dan vijfhonderd brandweerlieden uit elf regio s. Met het onderzoek brengen de onderzoekers in kaart welke risicofactoren, beschermingsfactoren en persoonskenmerken een rol spelen bij de mentale veerkracht van brandweerlieden, hoe brandweerlieden omgaan met gevoelens en (stressvolle) situaties en hoe zij in hun omgeving sociale steun ervaren. Alle deelnemers worden vijf jaar lang gevolgd. Het doel is met deze inzichten voorkomen dat mensen ziek worden.

5 Zelfscreener: Vroeg-signalering en ondersteuning op de werkvloer Drs. Merel van Herpen Professionals binnen hoog-risico beroepen hebben een eigen verantwoordelijkheid om hun inzetbaarheid op peil te houden. De organisatie kan hen daarbij ondersteunen door middel van vroeg-signalering en het inzetten van preventieve interventies. Er wordt een laagdrempelige en systematische aanpak gepresenteerd om medewerkers zelf tijdig inzicht te geven in de balans tussen stressoren en energiebronnen: de Zelfscreener, in combinatie met telefonische screening en Mental Check-Up gesprekken. De Zelfscreener is ontwikkeld onder regie van Arq kenniscentrum Impact in samenwerking met TNO en de Nationale Politie en recent door Arq kenniscentrum Impact en Instituut voor Psychotrauma (IVP) doorontwikkeld voor en geïmplementeerd bij een andere doelgroep: de afdeling Incidentenbestrijding van ProRail. De Zelfscreener is een online instrument en houdt rekening met zowel stressvolle incidenten op het werk als organisatorische werkstress en energiebronnen op het werk en thuis. De theorie achter de Zelfscreener en een analyse van de eerste resultaten van de inzet bij ProRail worden gepresenteerd. Overstijgend Onderzoek: Voorbeelden Nationale Samenwerking Prof. dr. Willem van der Does De Netherlands Study of Depression and Anxiety is een samenwerkingsverband van academische en niet-academische onderzoeksgroepen uit verschillende disciplines, praktijkinstellingen, cliëntenorganisaties en kenniscentra. Het maakte onderdeel uit van het programma Geestkracht van ZonMw ( ), tegenwoordig wordt NESDA gefinancierd door het VU Medisch Centrum Amsterdam, het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Leids Universitair Medisch Centrum. NESDA volgt een cohort van 2981 personen van 18 tot 65 jaar sinds Het onderzoek brengt het beloop van depressie en angststoornissen en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid (economisch en sociaal) in kaart. Daarnaast spoort de studie biologische, genetische, psychosociale en epidemiologische determinanten op. Het onderzoek moet de behandeling en preventie van angst en depressie verder verbeteren. Verbinden en splijten: Samenwerking in zorg en onderzoek rond psychotrauma Prof. dr. Rolf Kleber Het streven naar samenwerking is een mooie en zinvolle gedachte, maar is soms ook mijnenveld onderhevig aan uiteenlopende krachten tussen professionals, onderzoekers, organisaties en overheden. Dat leidt geregeld tot standpunten en gezichtspunten die lang niet altijd met elkaar te verzoenen zijn. Zo is de psychotraumatologie een discipline die heel sterk in beweging is waarbij zowel in het onderzoek als in de zorg er heel wat dilemma's en twistpunten bestaan over onderzoek en zorgprioriteiten. Bij uitstek is de psychotraumatologie een meerstromenland. Tijdens deze presentatie staan we stil bij enkele voorbeelden van dilemma's en twistpunten in het veld van de psychotraumatologie. Paneldiscussie Onderzoeksprogrammering en Nationale Samenwerking Op basis van de lezingen van de dag houden de sprekers onder leiding van de dagvoorzitter een discussie over de (on)wenselijkheden en (on)mogelijkheden van programmatische samenwerking op het gebied van onderzoek naar psychotrauma. De deelnemers zijn van harte uitgenodigd aan deze discussie deel te nemen.

6 SPREKERS Kol-Arts Berend Berendsen Berend Berendsen werd opgeleid tot arts en tot psychiater in het UMC Utrecht. In 2002 werd hij ingeschreven als psychiater. In 2003 trad hij in dienst bij de Afd. GGZ van de Koninklijke Luchtmacht, in combinatie met een functie als coördinerend psychiater voor de zorglijn uitzendingsgerelateerde stoornissen van de Dienst Militaire Psychiatrie in het Centraal Militair Hospitaal. Deze functie werd na de reorganisatie van de Militaire GGZ voortgezet in het Regiocentrum Midden van de MGGZ in Utrecht. Op 1 december 2008 werd hij benoemd tot coördinerend voorzitter van het Landelijk Zorgsysteem Veteranen (LZV). Prof. dr. Willem van der Does Willem van der Does is hoogleraar en voorzitter van Klinische Psychologie, Instituut Psychologie van de Universiteit Leiden. Sinds 2018 is hij ook voorzitter van de PACO, de commissie die over het wetenschappelijk onderzoek van het Ministerie van Defensie adviseert. Willem van der Does doet onderzoek naar de oorzaken en de behandeling van depressie, angststoornissen en PTSS. Drs. Merel van Herpen Merel van Herpen is promovenda bij Arq Psychotrauma Expert Groep en Amsterdam UMC. In haar promotieonderzoek kijkt Merel naar de werkzaamheid van vroegtijdige interventies ter ondersteuning van de weerbaarheid van hoog risico beroepen. Daarnaast is Merel werkzaam als beleidsonderzoeker/adviseur bij Kenniscentrum Impact, het landelijk kennisen adviescentrum psychosociale zorg en veiligheid bij schokkende gebeurtenissen en partner in Arq. Hier is zij betrokken bij een project over de kwaliteit van psychosociale zorg voor mensen met Spinale Musculaire Atrofie (SMA). Prof. dr. Rolf J. Kleber Rolf Kleber is emeritus hoogleraar Psychotraumatologie aan de afdeling Klinische en Gezondheids psychologie van de Universiteit Utrecht en oud-kernhoogleraar Arq Psychotrauma Expert Groep. Hij verrichtte en superviseerde diverse onderzoeken naar onder meer de effectiviteit van psychotherapieën, de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, traumatische ervaringen in de werksituatie, de gevolgen van rampen, en de gezondheid van vluchtelingen en allochtonen in Nederland en andere landen. Hij is momenteel voorzitter van de Stuurgroepen Zorgstandaard Psychotrauma en Generieke Module Diversiteit. Hij is lid van het Bestuur van het Veteraneninstituut. Dr. Miriam Lommen Miriam Lommen is assistent professor bij de Universiteit van Groningen. Ze is werkzaam op de afdeling Klinische Psychologie & Experimentele Psychopathologie. Haar specialisme is psychotrauma en PTSS. Als scientist-practitioner werkt ze 1 dag per week als cognitief gedragstherapeut.

7 Dr. Annika Smit Annika Smit is lector weerbaarheid bij de Politieacademie en legt in haar onderzoeken verbinding tussen de (neuro)biologie, filosofie, psychologie en de sociologie. Hierdoor ontstaat een multidisciplinair zicht op weerbaarheid bij de politie. Ze is in 2004 gepromoveerd in de Biologische Psychologie (Radboud Universiteit Nijmegen) en werkt sinds 2006 bij de politie, waar zij in 2009 begon met de opzet van een onderzoeksagenda op het domein van weerbaarheid. Kol-arts prof. dr. Eric Vermetten Eric Vermetten is psychiater/psychotherapeut. Hij is als strategisch adviseur wetenschappelijk onderzoek verbonden aan de MGGZ Defensie. Hij is hoogleraar psychotrauma aan het LUMC en verbonden als kernhoogleraar aan Arq Psychotrauma Onderzoek. Hij is ook adjunct hoogleraar aan afdeling Psychiatrie van New York University School of Medicine. Hij is werkzaam als psychiater in behandeling van veteranen met uitzendingsgerelateerde problemen. Hij begeleidt ook onderzoekers op gebied van psychiatrische aspecten van psychotrauma en is actief in binnen- en buitenland, en profileert zich vooral in kennisopbouw over PTSS en zorginnovatie voor complexe problemen.