Richtlijnontwikkeling Psychosociale zorg voor geüniformeerden

Transcriptie

1 Richtlijnontwikkeling Psychosociale zorg voor geüniformeerden In samenwerking met uw organisatie en het Trimbos Instituut werkt Impact aan de ontwikkeling van een multidisciplinaire richtlijn voor psychosociale zorg aan geüniformeerde hulpverleners. Het doel van de richtlijn is optimale psychosociale opvang voor de geüniformeerde hulpverlener te garanderen, opdat gezondheidsklachten en werkuitval worden voorkomen. De erkende beroepsverenigingen zijn nauw betrokken om de inhoud bij de dagelijkse praktijk te laten aansluiten. Door de richtlijn zal er meer eenduidigheid in de opvang ontstaan. Stand van zaken Er is een stuurgroep samengesteld onder voorzitterschap van prof.dr. Niek Klazinga, prof.dr. Jan Swinkels is vice-voorzitter. De taken van de stuurgroep zijn het bewaken van de voortgang van het richtlijn-ontwikkelproces en het verlenen van instemming met het eindresultaat. Daarnaast is een projectgroep samengesteld, met dr. Menno van Duin als voorzitter. De projectgroep levert input aan de ontwikkeling van de richtlijn samen met de projectleiding. Namen van de leden van de stuur- en projectgroep zijn aan het einde van dit document opgenomen. Momenteel wordt de concept tekst voor de richtlijn geschreven. Dit is voorafgegaan door onderzoek naar beschikbare wetenschappelijke literatuur en best practices vanuit de praktijk. Voor het zoeken naar praktijkkennis is gebruik gemaakt van interviews met experts uit de praktijk en focusgroepen. Ook zijn zg. meeleesgroepen gevormd: binnen de disciplines van Brandweer, Ambulance, Koninklijke Marechaussee, Defensie en Politie zijn (praktijk)deskundigen bereid gevonden met een selectie van de gevonden literatuur mee te lezen om zo de relevantie ervan nader te kunnen vaststellen. 1

2 Visie en inhoud Het doel is te komen tot een heldere tekst, waaruit ook een conceptuele visie naar voren komt. Het gaat om de kracht van het individu en van de groep, hoe is de weerbaarheid ten aanzien van potentieel schokkende ervaringen te vergroten? Een uitwerking van dit idee is het Kringen-model dat binnen Defensie wordt gebruikt en dat door Prof Dr Gersons in 2005 aan Defensie is geadviseerd. Hierin zijn de tools (zoals opleiding, training en informatie) die worden aangereikt en de naasten en directe collega s de eerste kring, gevolgd door sleutelfiguren (bijvoorbeeld leidinggevenden), en pas dan komen de professionele hulpverleners. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is de bevordering van het eigen herstel, en de gefaseerde inzet van meer professionele ondersteuning bij dat herstel (stepped care). 2

3 Het Kringen-model gaat er van uit dat de zorg voor de geüniformeerde hulpverlener bij hemof haarzelf begint. De geüniformeerde werknemer is in eerste instantie verantwoordelijk voor de eigen gezondheid. Zodra dit nodig is echter, kan steun gezocht worden bij de omliggende kringen, waarbij naar buiten toe stapsgewijs meer professionele hulpverlening in wordt gezet. De invloedssfeer van de organisatie ligt vooral in de binnenste kringen (0, 1 en 2). Omdat deze richtlijn gaat over de wijze waarop psychosociale ondersteuning binnen organisaties georganiseerd is, zal de kern van deze ondersteuning ook binnen deze kringen plaatsvinden. Dit sluit aan bij de praktijk waarin psychosociale zorg veelal aan de hand van collegiale ondersteuning is ingericht. De kern van de richtlijn is dus gebaseerd op de collegiale ondersteuning, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de preparatie (selectie en training) en de doorverwijzing naar professionele zorg. De richtlijn i.o. zal dus de volgende indeling kennen: Preparatie: selectie, voorlichting en training (preventie) (kringen 0 en 1 van het model) In deze fase gaat het om interventies/acties voorafgaand aan de blootstelling aan rampen en schokkende gebeurtenissen. Te denken valt aan de selectie, training en informatievoorziening. Collegiale ondersteuning en monitoring (kringen 1 en 2 van het model) Deze fase betreft de eerste opvang na de schokkende gebeurtenis door ervaren collega s (peer support). Ook de activiteiten van bedrijfsopvangteams en de taak van leidinggevenden behoren bij deze fase. Doorverwijzing naar professionele zorg (kringen 2, 3 en 4 van het model) In deze fase gaat het om de (doorverwijzing naar) zorgverlening door professionele hulpverleners, mocht dit nodig blijken. Vervolg: Commentaarronde, praktijktest en autorisatie/instemming met de richtlijn Zodra de conceptrichtlijntekst er ligt, zal er een commentaarfase plaatsvinden, waarin de richtlijntekst door een bredere groep mensen zal worden beoordeeld. Hierbij zullen ook aanvullende partijen, zoals het Rode Kruis, Rijkswaterstaat en maatschappelijk werk worden betrokken, naast degenen die al vertegenwoordigd zijn in project- en stuurgroep. Tevens zal er een uitgebreide praktijktest worden opgezet, waarin de bruikbaarheid en werkzaamheid van deze richtlijn in het veld zal worden getest. Ten slotte komen we in de fase van autorisatie. Dit is een standaardfase van richtlijnontwikkeling. Er is echter een verschil tussen instemming en autorisatie. Bij instemming geven organisaties aan dat ze het eens zijn met de inhoud van de richtlijn, maar dat zij op dit moment wellicht niet in staat zijn (bv. gebrek 3

4 aan middelen) om het te implementeren. Autorisatie verheft de richtlijn tot een wet, het krijgt een juridische status. Binnen deze richtlijn zullen wij tenminste voor instemming gaan, zodat de optie opengehouden wordt voor autorisatie. Dit geeft ruimte aan de organisaties. Het tijdpad van de richtlijn ziet er als volgt uit: Mei 2010 : Concept richtlijn afronden Januari September 2010 : Voorbereiden en uitvoeren praktijktest Mei Augustus 2010 : Commentaarrondes September Januari 2011 : Autorisatie/instemming Leden Stuurgroep Prof.dr. N. Klazinga (voorzitter) AMC, Hoogleraar Sociale Geneeskunde Prof.dr. J.A. Swinkels MD (vice voorzitter) Psychiatrisch Centrum AMC, Hoogleraar Richtlijnen J.D. Berghuijs Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Algemeen R.A. Boogaard Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), Algemeen directeur F. Broekman Kwaliteitsbureau NVAB, Bedrijfsarts & Bestuurslid Col.arts drs. C. IJzerman Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ), Drs. R. van Mourik Reddingsbrigade Nederland, Drs. M.W. Rooze Impact, F. Schippers GGD Brandweer, Veiligheidsregio Kennemerland Commandant Brandweer Haarlem R. ter Schure Adjunct-Korpschef Politie Twente Drs. G.E.L.M. Worm Ambulance Zorg Nederland, Voorzitter Dagelijks Bestuur P. Molenaar NIP/sectie Arbeid & Gezondheid, GZ Psycholoog Dr. J.H.M. te Brake (projectleiding) Stichting Impact, Senior beleidsmedewerker Dr. D. Rebergen (projectleiding) Trimbos Instituut Leden Projectgroep Dr. M.J. van Duin (voorzitter) NIFV; Erasmus Universiteit Rotterdam P. Hartog, MCDM Landelijke Meldkamer Ambulance Zorg, Manager Lkol Drs. E. Geerligs Commando Dienstencentra Gedragswetenschappen Lkol Drs. B. Van Tussenbroek Kenniscentrum Militaire Geestelijke Gezondheidszorg, Hoofd G.J. Tuinder, EMPM Politieacademie M. Anemaet Politie Drenthe, coördinator BOT T. Völker Arbocatalogus Politie, projectleider A.F.O. Hoenderdos BOT KLPD, politie Haaglanden 4

5 W. Frankenmolen, bedrijfsarts Landelijk Overleg Bedrijfsartsen, politie Haaglanden P. Van der Meulen Ambulance Zorg Nederland, Programmamanager J.D. Van de Ven Brandweer Nederland, Hoofdofficier van Dienst, onderzoeker Internationale Projecten R. Van Doesburgh Lid Nederlandse Huisartsen Genootschap Dr. W.F. Van Marion KNBRD/KNRM J.H. Carree Organisatie Adviseur Veiligheidsregio Kennemerland Dr. M. Hagenaars UD, Universiteit Leiden, onderzoeker PTSS J. Van Bree Programmamanager Ambulancezorg Nederland G. Westerveld PDC Politie Poli, AMC R. Jongedijk Psychiater, Centrum 45 Dr. J.H.M. te Brake (projectleiding) Stichting Impact, Senior beleidsmedewerker Dr. D. Rebergen (projectleiding) Trimbos Instituut 5