torenmuziek gouda 2018

Transcriptie

1 torenmuziek gouda 2018

2

3 Voorwoord De toren van de Sint Janskerk van Gouda is in meerdere opzichten bijzonder. Niet alleen is dit gebouw bepalend voor de skyline van de stad, ook de klank van het carillon is uniek en geeft sfeer aan de oude binnenstad. Hoe kan het ook anders, wanneer je beseft dat hier een beiaard in hangt die gemaakt is door de beroemde klokkengieter Hemony, ook wel de Stradivarius van de carillons genoemd. Naast de wekelijkse bespelingen door onze stadsbeiaardier Boudewijn Zwart, die dit jaar 25 jaar in dienst is bij de gemeente, is daar het jaarlijks terugkerend festival Torenmuziek Gouda. Op maandagavonden in juli en augustus is een keur van internationaal gerenommeerde beiaardiers te beluisteren. Bijzonder in 2018 is het openingsconcert op maandagavond 9 juli. Dan wordt de serie concerten geopend met een optreden op de Markt van Gouda, waar ons jubilerende koor Toonkunst Gouda een werk van Boudewijn Zwart ten gehore zal brengen. Een compositie voor reizende beiaard, koor, koperkwintet en piano. Dat belooft een mooie start te worden. Verder kunt u tijdens één van de zomeravonden luisteren naar de première van een nieuwe beiaardcompositie van de in Gouda wonende componist Dick Le Mair. Op veler verzoek is ook weer een concert geprogrammeerd waarin de beiaard van de Sint Janstoren te horen is in samenspel met piano. Al met al een afwisselend aanbod van klinkende klokken en beierende beiaardiers. Jong en oud zullen ongetwijfeld hun weg weer weten te vinden naar de sfeervolle luistertuin van het Gouds museum of al wandelend tussen de straatjes en steegjes van onze historische binnenstad genieten van het beiaardspel. Ik wens iedereen veel luisterplezier toe. De burgemeester van Gouda, Milo Schoenmaker 3

4 Maandag 9 juli uur, Marktplein Feestelijk openingsconcert Compositie Bell Moods van Boudewijn Zwart Intro Koperblazers en Beiaard Trumpet Voluntary Henry Purcell Koperblazers en Beiaard Variationen op. 42 Johann Baptist Vanhal über Paisiellos Nel cor più non mi sento 2. Koor, Beiaard, Koperblazers en Piano Suite Bell Moods (2018) Boudewijn Zwart *1962 I We strike (tijdsaanduiding) II We chime (kerk) III We ring (kermis) IV We toll (dodenherdenking) V We sing (zonsondergang) 3. Piano en Beiaard De Zwaan (uit: Dierencarnaval) Camille Saint-Saëns Koor, Piano en Beiaard Toonkunst Gouda Jubileumlied Wim Warman *1969 Postludium Koperblazers en Beiaard The Liberty Bell (1893) John Philip Sousa

5 m.m.v. Toonkunst Gouda o.l.v. Leo Rijkaart Martin van Broekhoven (piano) Nederlands Torenmuziek Ensemble Boudewijn Zwart (reizende beiaard) Bell Moods (Kamiel Lefévere) 1 For rich and poor, for old and young, for one and all alike; From early morn, and all night long, We mark the time and strike... 2 To call the people churchward bound, For all to be on time; With reverend and solemn sound, To offer thanks, we chime... 3 And for the fair, with song and dance, With joy we start to swing; To bring the people in a trance, In joyous mood, we ring... 4 But when we sorrow for a friend, a true and faithful soul; Whose parting brings us grief no end, in sympathy, we toll... 5 And when the sun is getting West, and nature s beauties bring, A golden show r of peace and rest, With heart and soul, we sing... Over de compositie Bell Moods Bell Moods is een compositie voor beiaard, koor, koperkwintet en piano. Het werk volgt de tekst van het gedicht Bell Moods dat geschreven is door de Vlaams-Amerikaanse beiaardier Kamiel Lefévere ( ). Hij was één van de eerste beiaardstudenten aan de Mechelse Beiaardschool te België. In 1927 emigreerde hij naar Amerika. Daar werd hij beiaardier te New York en bespeelde hij het zwaarste carillon ter wereld in de Riverside-church. Naast beiaardier was hij muziekdocent, componist en publicist. In het gedicht Bell Moods verwoordt Lefévere in vijf coupletten de verschillende functies van bronzen klokken. Klokken worden al eeuwenlang gebruikt om de tijd te slaan (couplet 1), om mensen op te roepen ter kerke te gaan (couplet 2), om stadsfeesten extra luister bij te zetten (couplet 3), bij begrafenissen en dodenherdenkingen (couplet 4) en tenslotte om het eind van de dag met de ondergaande zon te markeren (couplet 5). In zijn compositie Bell Moods, volgt Boudewijn Zwart het gedicht op de voet. Elk deel heeft daarom een eigen karakter. Het werk ligt gemakkelijk in het oor, is geschreven in romantische stijl en bevat fraaie harmonieën en sequensen. Leidmotief in de vijf delen is een melodie die consequent van-laag-naar-hoog-van-laag-naar-hoog beweegt, waarmee de beweging van luidende klokken wordt gesuggereerd. Het werk wordt voor het eerst in Gouda uitgevoerd. 5

6 De uitvoerenden zijn: Toonkunst Gouda, dat in 2018 zijn honderdste verjaardag viert, is een gemengd koor met ongeveer honderd leden uit Gouda en wijde omgeving. Ieder halfjaar studeert het koor onder de bezielende leiding van dirigent Leo Rijkaart een nieuw programma in. Het repertoire kenmerkt zich door een combinatie van grote werken uit de koorliteratuur en uitstapjes naar hedendaagse componisten. Regelmatig zingen bekende vocale solisten met Toonkunst Gouda mee in o.a. oratoria, missen en in de tweejaarlijkse Matthäus Passion. Leo Rijkaart is sinds 1993 de dirigent en muzikale inspirator van Toonkunst Gouda. Hij studeerde koor- en orkestdirectie aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag en nam hij deel aan een, door het Nederlands Kamerkoor georganiseerde, masterclass onder leiding van Uwe Gronostay waarna hij dit koor dirigeerde gedurende een aansluitende concerttournee in Nederland. In september 2004 richtte hij het Randstedelijk Zanginstituut op. Als docent is hij verbonden aan Hogeschool Bourdon, waar hij het hoofdvak koordirectie doceert. Leo Rijkaart dirigeert behalve Toonkunst Gouda ook de koren Toonkunst Plus, kamerkoor Cantare en het Gouds Mannenvocaal. Martin van Broekhoven is de vaste pianist en repetitor van de koren Toonkunst Gouda en Toonkunst Plus Gouda. Hij studeerde o.a. bij Koos Bons en geeft nu zelf pianoles. Hij begon zijn muzikale loopbaan als begeleider van koren en solisten, was repetitor bij de dansvakopleiding aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en werkte mee als pianist, dirigent en bariton aan veel theaterproducties van Dario Fo - Ondernemers in de kunst. Ook trad hij op als solist Tegenwoordig is hij vaste begeleider bij Toonkunst Gouda en het Westlands Mannenkoor en dirigeert hij een aantal koren, waaronder het Rozenburgs Mannenkoor en Vocalgroup Timeless in Hellevoetsluis. 6

7 Het Nederlands Torenmuziek Ensemble is een initiatief van de Goudse beiaardiers Boudewijn Zwart en Henry Groen. Torenblazen is een oude traditie die dateert van de middeleeuwen. Vanaf de torentransen speelden blazers muziek die over heel de stad te horen was. Meestal werden ze ingezet bij bijzondere gebeurtenissen om zo de bevolking van de stad te attenderen. De Nederlanders hebben er nog een spreekwoord aan overgehouden: hoog van de toren blazen. Het ensemble staat onder leiding van Arne Visser (tuba) en bestaat verder uit Marc Kaptijn (trompet), Carlos Cunha (trompet), Edward Peeters (hoorn) en Georgios Kachrimanis (trombone). Het ensemble trad op vanaf de torens in o.a. Amsterdam, Dordrecht, Gouda, Schoonhoven en Brugge (B). Boudewijn Zwart studeerde hoofdvak piano aan het Sweelinck-conservatorium te Amsterdam en beiaard aan de Nederlandse Beiaardschool te Amersfoort. Hij is stadsbeiaardier van Gouda werkzaam als organist, pianist en componist. Hij is winnaar van o.a. het Internationaal Beiaardconcours Koningin Fabiola te Mechelen (België), directeur van het Carillon Instituut Nederland en president van de internationale organisatie Eurocarillon. Hij verraste de beiaardwereld met het ontwerp en de aanschaf van zijn eigen rijdende beiaard (50 klokken met een totaalgewicht van 3000 kg), dat zowel voor concerten binnen als concerten in de openlucht te gebruiken is. Onder de titel Bell Moods reist hij door heel Europa. Het Bell Moods-Concert-Carillon Normaal gesproken hangt een beiaard in een toren. Maar bij het Bell Moods Concert Carillon dat op maandag 9 juli tijdens het concert op de markt in Gouda te horen is, ligt dat anders. Dat carillon staat op een aanhanger en is verplaatsbaar. Het instrument werd in 2003 in opdracht en naar een ontwerp van de Goudse beiaardier Boudewijn Zwart vervaardigd door de Koninklijke Klokkengieterij Petit & Fritsen te Aarle-Rixtel. Het instrument heeft een totaalgewicht van 3000 kg en bestaat uit 50 bronzen klokken. Wat bij andere beiaarden niet kan, is bij dit instrument wel mogelijk: de beiaard kan zowel buiten op de aanhanger worden bespeeld als naar binnen worden gereden. Het instrument is jaarlijks te horen bij Gouda bij kaarslicht in de samenzang rond de kerstboom. 7

8 Maandag 16 juli uur Zomeravondconcert Gideon Bodden Stadsbeiaardier van Amsterdam, Schoonhoven en Hilvarenbeek 1. Viool-Sonate in C RV 754 Antonio Vivaldi Preludio Allemanda Sarabanda Corrente 2. Sonate IV in F Wq. 70/3, 1755 Carl Philipp Emanuel Bach Allegro Largo Allegretto 3. Uit: Celloconcert in C Hob. VIIb. nr. 1 Franz Joseph Haydn Adagio Moderato 4. Uit: Sonatine voor piano ( ) Maurice Ravel Mouvement de Menuet 5. Uit: Mikrokosmos ( ) Béla Bartók From the Island of Bali Notturno Appendix nr. 32 allegro assai Appendix nr. 33 allegro assai Gideon Bodden is stadsbeiaardier van Amsterdam en Schoonhoven en is beiaardier van Hilvarenbeek. Hij is specialist op het gebied van het ontwerpen van klokprofielen met historische geometrische proporties en het stemmen van beiaardklokken. Via zijn bedrijf Het Molenpad herintroduceerde hij binnen de beiaardwereld met groot succes het pneumatisch carillonsysteem dat sindsdien bij nieuwbouw standaard wordt toegepast. Als adviseur was hij betrokken bij de restauratie van de Hemony-beiaard van de Zuidertoren te Amsterdam, waar hij met succes het oorspronkelijke stokkenklavier uit de zeventiende eeuw wist terug te plaatsen en als eerste campanoloog heeft bewezen dat een broeksysteem in een beiaard ook goed kan functioneren. 8

9 Maandag 23 juli uur Zomeravondconcert Anna Kaspreczyka (Polen) 1. Luitmuziek Fantasie Chaconne in g Fuga BWV 1000 How You Must Have Suffered Sylvius-Leopold Weiss Sylvius-Leopold Weiss Johann Sebastian Bach Jozef van Wissem 2. Geïnspireerd op volksmuziek Berceuse (uit: The Dom Bells Triptich) Kujawiak Jumper Ralley 3. Filmmuziek The Law and The Fist (uit: Prawo i pięść) Remember me (uit: Coco) Games of Thrones 4. Hedendaagse muziek Frozen Farewell (uit: Pożegnanie) Geert D hollander Magdalena Cynk Paul Takahashi Krzysztof Komeda R. Lopez & K. Anderson-Lopez Ramin Djawadi Madonna Zbigniew Preisner Anna Kasprzycka is een Poolse beiaardier en sound engineer. Zij studeerde aan de Muziekacademie te Gdansk, het Lemmensinstituut te Leuven en de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn te Mechelen. Daarnaast volgde zij beiaardcursussen aan de Roosevelt Academie te Middelburg, de Nederlandse Beiaardschool te Amersfoort en in Bok Tower Gardens te Florida. Zij won prijzen, heeft een internationale concertpraktijk en legt zich toe op uitvoeringen van moderne composities. Daarnaast ontwikkelt zij kinderprogramma s in samenwerking met de circus- en theatergroep Theater Barnaby. 9

10 Maandag 30 juli uur Zomeravondconcert David van Amstel (Duitsland) 1. Duitse Barok Prelude voor luit BWV 999 Johann Sebastian Bach Siciliano (uit: Altblokfluitsonate BWV 1031) Johann Sebastian Bach Altblokfluitsonate TWV 41:F2 Georg Phillip Telemann Vivace, Largo, Allegro, 2. Originele beiaardcomposities Prelude IV Matthias van den Gheyn Gavotte et double Willem de Fesch Prelude in g Jef Denyn Pianomuziek Trois Gnossienes Erik Satie I Lent II Avec Étonnement III Lent 4. Klezmer/Jiddisch Simkhes Toyre Traditioneel Mazl Abe Ellstein David van Amstel (Amsterdam, 1970) werd op een steenworp afstand van de Westertoren geboren. Zo kreeg hij de carillon-klanken met de paplepel ingegoten. Toch waren er een aantal omzwervingen nodig, voordat hij met het beiaardspel begon. David studeerde eerst klarinet aan het Hilversums conservatorium. Hij specialiseerde zich in de klezmermuziek - de muziek van de Oost Europese joden - en speelde 17 jaar lang als vaste klarinettist in Klezmer Ensemble Nigunim. In 2004 richtte David Duo Doorgedraaid op. Een duo dat zich toelegde op de combinatie van muziek en mimespel. Hier speelde David 10 jaar lang, waarbij hij zich tijdens zijn spel op klarinet (en ook op zingende zaag) liet vergezellen door een handdraaiorgel. Momenteel studeert hij beiaard aan het Carillon Instituut Nederland te Dordrecht en woont hij in Duitsland. Hij is kinderverpleegkundige en verzorgt geregeld bespelingen op de beiaarden van Frankfurt en Wiesbaden. 10

11 Maandag 5 augustus uur ZOMERAVONDCONCERT Bastian Fuchs (Duitsland) 1. Preludium in C voor beiaard Staf Nees Aria Können Tränen meiner Wangen Johann Sebastian Bach (uit: Matheuspassion BWV 244) 3. Preludio II voor beiaard Matthias van den Gheyn Fluitsonata in e Friedrich der Große Grave Allegro assai Presto 5. Drie liederen uit Myrthen op. 25 Robert Schumann Venetianisches Lied Die Lotusblume Rätsel 6. Glockenspiel Wilhelm Bender Ramona Mabel Wayne Waltz for Barbara (2017) Bastian Fuchs * 1994 Bastian Fuchs werd in 1994 te Neumarkt/Oberpfalz geboren. Hij studeerde Kerkmuziek aan de Hochschule für katholische Kirchenmusik te Regensburg. Hij specialiseerde zich in orgel en improvisatie bij professor Markus Willinger aan de Hochschule für Musik te Nürnberg. Na een half jaar als assistent werkzaaam geweest te zijn aan het beroemde orgel van de St. Stephansdom te Passau, werkt hij momenteel als assistent van de Domkapellmeister te Eichstat. Als beiaardier is Bastian Fuchs autodidact en geeft hij concerten in binnen- en buitenland. Regelmatig bespeelt hij de reizende beiaard van de Duitse klokkengieter Perner en zet hij zich in voor de beiaardcultuur in Beieren. 11

12 Maandag 13 augustus uur Jan Bezuijen Stadsbeiaardier van Goedereede 1. Ouverture Ferdinand Carulli Sonate Johannes Mattheson Adagio Allegro Moderato Adagio Giga 3. Sonate opus. 23 Wenzel Thomas Matiegka Bolero (verkorte versie) Maurice Ravel Über den Wellen Walz José Juventino Rosas Paraphrase op een melodie van Widor William De Turk * Tango (1960) Alberto Gómez Jan Bezuijen is in 1954 geboren in Ouddorp, kreeg op jonge leeftijd muziek onderwijs van zijn vader. Hij studeerde orgel, piano en koordirectie. Daarnaast studeerde hij hoofvak beiaard aan de Nederlandse Beiaard School te Amersfoort. Hij is zowel organist als stadsbeiaardier in Goedereede, organist in Ouddorp en in Stad aan t Haringvliet. Tevens is hij werkzaam als dirigent. Zie voor meer gegevens op: 12

13 Maandag 20 augustus uur Boudewijn Zwart Stadsbeiaardier van Gouda Première nieuwe beiaardcompositie Dick Le Mair I Beiaardcomposities 1. Giocoso Frescamente (1987) Boudewijn Zwart * Requiem For The Refugees (2013) Dick Le Mair * Passacaglia voor beiaard (1983) Jan Bezuijen *1954 II Beiaardbewerking van muziek van Léo Delibes Mazurka (uit: Coppélia) La Paix (uit: Coppélia) Danse de Fête (uit: Coppélia) Scène (uit: Coppélia) Pizzicato (uit: Sylvia) Pas des Fleurs (uit: Lakmé) III Nieuwe beiaardcomposities 5. Fantasia voor de beiaard van Goedereede (2017) Jan Bezuijen * Marja Ode to Love (2018) première Dick Le Mair * Postludium in Vlaamse stijl (2018) Boudewijn Zwart *1962 Speciaal aandacht wordt gevraagd voor de nieuwe beiaardcompositie van Dick Le Mair. Hij is woonachtig te Gouda, studeerde slagwerk en compositie en was gastdocent aan de universiteit van Sydney (Australië) en Caracas (Venezuela) en aan het conservatorium van Odense (Denemarken). Zijn al eerder in Gouda uitgevoerde Requiem For The Refugees componeerde hij naar aanleiding van de tragische geschiedenis in 2001 waarbij vluchtelingen in een container op een boot om het leven kwamen. De aanleiding van zijn nieuwste beiaardwerk Marja heeft een veel gelukkiger oorsprong en is geïnspireerd op zijn liefde voor zijn vrouw, waarom hij het werk niet voor niets de bijtitel Ode to Love heeft gegeven. Verder klinkt vanavond Passacaglia, een vroeg in barokstijl geschreven beiaardwerk van Jan Bezuijen en wordt ook zijn nieuwste compositie Fantasia uitgevoerd, geschreven in een moderner klankidioom. Het concert wordt geopend met een vroege beiaardcompositie Giocoso Frescamente van Boudewijn Zwart en eindigt met zijn jongste beiaardwerk: Postludium in Vlaamse stijl, gecomponeerd ter gelegenheid van het afscheid van Freek Bakker als stadsbeiaardier van Nijkerk. Tussen deze composities door klinkt lichtvoetige en melodieuze muziek van de Franse componist Léo Delibes. 13

14 Maandag 27 augustus uur ZOMERAVONDCONCERT Beiaard-PLUS concert door Lydia Zwart (beiaard) en Boudewijn Zwart (piano) 1 Fluitsonate in F Georg Friedrich Händel Larghetto Allegro Siciliana Giga 2 Andante Wolfgang Amadeus Mozart (uit: Pianosonate in C Facile KV 545) 3 Adagio sostenuto Ludwig van Beethoven (uit: Mondschein -Sonate op. 27 nr 2) 4 Sonate in d Baldassare Galuppi Andantino Allegro 5 Prelude Georges Bizet (uit: Carmen) 6 Suite Populair II Boudewijn Zwart *1962 De glimlach van een kind She s Always A Woman Happy Together - Elizabethan Serenade Duo Black & Beauty wordt gevormd door Boudewijn Zwart en zijn dochter Lydia. Zij willen als duo de beiaard op een verfrissende en vrolijke manier onder een breed publiek brengen. Dit doen zij door kindervoorstellingen waarbij Lydia buiksprekende poppen ten tonele voert. Ook leggen zij zich toe op samenspel van de beiaard met piano en gitaar. Het programma van vanavond varieert van klassiek tot easy-listening. Lydia Mussche-Zwart studeerde klassiek gitaar bij de Australische gitarist Peter Constant en piano bij de Russische pianiste Evelina Vorontsova. Na beiaardstudie bij haar vader behaalde zij in 2011 het Bachelor-diploma aan Carillon Instituut Nederland te Dordrecht. Zij speelde jarenlang als gitariste mee in het Nederlands Jeugd Gitaar Orkest o.l.v. Peter Constant. Lydia wordt zowel in binnen- als buitenland regelmatig gevraagd voor beiaardconcerten. Zij is als bestuurslid werkzaam binnen verschillende carillonverenigingen en geeft beiaardvoorstellingen en lezingen voor jong en oud. 14

15 INFORMATIE TORENMUZIEK GOUDA Wekelijkse bespelingen door stadsbeiaardier Boudewijn Zwart donderdag uur zaterdag uur Aanbevolen luisterplaats: Catharina Gasthuistuin (ingang over het bruggetje naast de Sint Janskerk) Andere luisterplaatsen: Achter de kerk, de Molenwerk, Achter de Vischmarkt, de Koster Gijzensteeg en diverse binnentuinen en hofjes Melodieën speeltrommel 2018 Nadat traditiegetrouw in de maand mei de Meideun op het hele uur te horen was, dit jaar verstoken door Gideon Bodden en met assistentie van Hans en Kim van Dijk, werd in juni de speeltrommel door de stadsbeiaardier verstoken. Assistenten waren Hans en Gideon. De volgende melodieën klinken over de oude binnenstad: Heel uur: Boven de starren, tekst: Jan de Liefde, muziek: Gideon Bodden en Hans Franz Wilhelm Abt van Dijk bij het versteken Kwart over: More Palatino (fragment) muziek: Jan Pieterszn. Sweelinck / Dietrich Buxtehude Half uur: Lord werd genomen door mede- van de Meudeun. De foto of the Dance, tekst: Sydney Carter, muziek: van Joseph assistente Kim van Dijk. Brackett jr. Op Kwart voor: Mein glaubiches Herze BWV 68/2 (fragment) van Johann Sebastian Bach Torenmuziek Gouda wordt georganiseerd door de stadsbeiaardier van de gemeente Gouda, in samenwerking met Stichting Torenmuziek Nederland. Met dank aan: Hans van Dijk (Gouda), Wim van Boxmeer (Gouda) Voor meer informatie: Boudewijn Zwart Stadsbeiaardier van Gouda, info@bellmoods.com, 15 Stichting torenmuziek midden-holland Stanleylaan EZ GOUDA

16 Agenda Ma. 9 Juli uur Marktplein Feestelijk openingsconcert Compositie Bell Moods van Boudewijn Zwart m.m.v. Toonkunst Gouda o.l.v. Leo Rijkaart Martin van Broekhoven (piano) Nederlands Torenmuziek Ensemble Boudewijn Zwart (reizende beiaard) Ma. 16 juli uur Sint Janstoren Gideon Bodden (Amsterdam) Gevarieerd programma Ma. 23 juli uur Sint Janstoren Anna Kasprczyka (Polen) Gevarieerd programma Ma. 30 juli uur Sint Janstoren David van Amstel (Duitsland) o.a. Erik Satie Ma. 6 aug uur Sint Janstoren Bastian Fuchs (Duitsland) Gevarieerd programma Ma. 13 aug uur Sint Janstoren Jan Bezuijen (Goedereede) Gevarieerd programma Ma. 20 aug uur Sint Janstoren Boudewijn Zwart (Gouda) Wereldpremière nieuwe compositie Dick Le Mair Ma. 27 aug uur Sint Janstoren Slotconcert Beiaard en Piano Duo Black & Beauty Extra concert: Zaterdag 15 september uur Gratis toegang! MOORDRECHT DORPSKERK Campana Consort Elena Lelchuck (piano) Vladimir Skliarenko (hobo) Boudewijn Zwart (kamerbeiaard en orgel)