Stress & Herstel PROGRAMMA. Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stress & Herstel PROGRAMMA. Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé)"

Transcriptie

1 Stress & Herstel Carolien Hamming directeur CSR Centrum 1 PROGRAMMA Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé) 2 (c) CSR Centrum 1

2 Interessante artikelen George Chrousos, The concepts of stress and stress system disorders (1992) Bruce McEwen, (1998) Protective and damaging effects of stress mediators Robert Sapolsky, Stress and cognitive function (1995) Theo Meijman, Psychische vermoeidheid en arbeid (1996) Babara Ganzel, Integrating stressmodels (2010) Jos Brosschot, Dagelijks paraat voor het nooit geschiedend kwaad. Oratie UvL (2017). Gijs Schraa, Burnout een kans voor echte dokters (2018) (download via zijn website: afstandnemen.nl, bij blogs) 3 Klinische ervaring: de relatie tussen gedrag, energie en klachten activiteit energie mentale klachten lichamelijke klachten mentale klachten lichamelijke klachten activiteit energie 0 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden half jaar geleden NU 4 (c) CSR Centrum 2

3 Belasting/Herstel - model Meijman & Mulder, 1998 Werk + privé Belasting Intern + extern Herstel Gezondheid 5 cortex amygdala/hippocampus hypothalamus hypofyse hersenschors azs bijnierschors bijniermerg cortisol energie (nor)adrenaline cardiovasculaire activiteit 6 (c) CSR Centrum 3

4 Te veel stressfysiologie, te weinig herstel Goedemorgen, je dochtertje is ziek, wie past op? Tijdsdruk Hectiek, hectiek, hectiek Vervelende taken Lange file Lastige problemen Zo maar een werkdag of 11 rijexamens? Vrije dag 9 examens 11 examens 16 adrenaline 12 8 Verhoogde adrenalineniveaus Vermoeid, meer herstelbehoefte Minder afstand van het werk Slechter slapen 4 0 Meijman en van Dormolen, Tijd van de dag 8 (c) CSR Centrum 4

5 Spillover-effect activeringsniveau als functie van normaal werk rust ritme moeite met ontspannen onvoldoende herstel à hogere activering à verhoogd rustniveau activatie rust werk rust werk rust Bron: A. Gaillard, in: Stress, produktiviteit en gezondheid. 9 Werk inspanning/stress onvolledig herstel Tijdens werk belastingseffecten (moe, geen zin meer) onvolledig herstel na werkperiode Werkà extra Inspanning (= extra stress) Opeenstapeling belastingeffecten (à stresssignalen/klachten) ondermijnende aanpassingen (Naar Geurts, Beckers & Tucker, 2014) gezondheidsschade 10 (c) CSR Centrum 5

6 Toptalent in de jaren 80 Henk Groen, toptalent 11 Inspanning, herstel en gezondheid WERK Inspanning Intern herstel VRIJE TIJD Inspanning / Extern herstel SLAAP Extern herstel GEZONDHEID 12 (c) CSR Centrum 6

7 * 5 minuten test invullen en overdenken * 15 min bespreken in drie-/viertallen Herstel jij genoeg tijdens je werk? Wat kun je doen om beter te herstellen tijdens je werk? Stel dat je uitgeput thuiskomt van je werk Wat kun je doen om herstel te belemmeren? Wat kun je doen om je herstel te bevorderen? 13 Wat bevordert intern herstel? Passende taakeisen (niet te veel, niet te weinig) Realistische werktaken Goede werk-rust tijden Monotasken, niet te veel prikkels Voldoende (mini)pauzes Lunchpauze Zwaardere taken afwisselen met minder zware taken Soms grenzen stellen Waardering en steun van collega s 14 (c) CSR Centrum 7

8 Wat bevordert extern herstel? Afstand nemen van het werk (maakt niet uit wat je doet, positieve ervaring is belangrijkst) Fysieke vrije tijdsbesteding helpt (afleiding + feel-good + fit) Voorkom excessief overwerken Positieve gedachten helpen stress te verminderen Aandachtsoefeningen (mindfulness), yoga Ontspanningsoefeningen Voldoende rustmomenten / slapen (7-8-9 uur) Vakanties (maakt niet uit wat je doet, positieve ervaring is belangrijkst) Voorkom piekeren, zorgen maken, negatieve gedachten Gezonde leefstijl (voeding, bewegen) Sonnentag, S. Fritz, C. (2014) Recovery from job stress: The stressor-detachment model as an integrative. Journal of Organizational Behavior. 15 Filmpje op YouTube : Hoe ontstaat burn-out? 16 (c) CSR Centrum 8

9 Interesse? Lees mijn blogs (csrcentrum.nl) Vragen? 17 (c) CSR Centrum 9

(Over )vermoeidheid en herstel van werk

(Over )vermoeidheid en herstel van werk Vrouwen in de Spotlight (Over )vermoeidheid en herstel van werk Sabine Geurts 13 maart 2014 Waarom ons druk maken over werk? Omdat. we meer tijd aan werk besteden dan aan welke andere activiteit dan ook

Nadere informatie

Chronische Stress Reversal

Chronische Stress Reversal Chronische Stress Reversal Een burn-out zit niet tussen de oren! Karin van den Berg 12 en 13 april 2018 WDH Landgoed Avegoor PROGRAMMA Visie: stress vanuit psycho-biologisch perspectief Inzicht: Hoe ontstaat

Nadere informatie

BURN- OUT RISICO CHECK

BURN- OUT RISICO CHECK BURN- OUT RISICO CHECK Vul onderstaande vragenlijst in door ja of nee aan te kruisen. VRAAG JA NEE 1 Nemen jij en je gezin s ochtends rustig de tijd om op te staan en goed te ontbijten? 2 Zie je vaak tegen

Nadere informatie

Onderzoek naar de gevolgen van on-call work

Onderzoek naar de gevolgen van on-call work Call Me Maybe Onderzoek naar de gevolgen van on-call work Festival voor de Nacht Carla M. Ziebertz 09-10-2015 Carla Ziebertz, MSc. (Promovenda) Prof. dr. Sabine Geurts, Prof. dr. Michiel Kompier, Dr. Debby

Nadere informatie

Herstel of cumulatie? Expert meeting - Tony Gaillard

Herstel of cumulatie? Expert meeting - Tony Gaillard Herstel of cumulatie? Expert meeting - Tony Gaillard 24-9-2017 1 Cyclus Eisen Belasting Activatie - Inspanning Vermoeidheid, spanning, soms stress Herstel (rusten, slapen) Fit aan het werk 24-9-2017 2

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

Stressloos leren.

Stressloos leren. Stressloos leren Wat gaan we doen? Stress Vecht en vlucht reactie Herkennen van stress, het verloop, herstel Oorzaken van veel STRESS Hersenen en STRESS Optimaal leren: talentontwikkelingsmodel leren

Nadere informatie

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH STRESSLESS Improving Educators Resilience to Stress This project has been funded with support from the European Commission. This publication

Nadere informatie

Workshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk

Workshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk 2017 Workshop Mindful Werken voor balans en plezier in je werk Even voorstellen Ida Tuinhof Willem de Groote Cesartherapeut Pilatesdocent Bedrijfsfysiotherapeuten Mindfulness en compassietrainers Haptonoom

Nadere informatie

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018 Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten Joyce Vermeer 21 September 2018 Oefening Ga eens met je blik naar binnen Let op de beweging van je adem. Hoe is het eigenlijk

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

Erik van Tol ervaringsdeskundige Fred Koster POH-ggz. Van Stress overbelasting naar Burn-out

Erik van Tol ervaringsdeskundige Fred Koster POH-ggz. Van Stress overbelasting naar Burn-out Erik van Tol ervaringsdeskundige Fred Koster POH-ggz Van Stress overbelasting naar Burn-out Programma Het verhaal van Erik van Tol Overbelasting Hoe vaak komt het voor Wat gebeurt er in het lichaam Oplopende

Nadere informatie

DE BURN-OUT SPECIALIST

DE BURN-OUT SPECIALIST DE BURN-OUT SPECIALIST Naar de wortels van het probleem voor een snel en duurzaam herstel BROCHURE bestemd voor MEDEWERKERS MET EEN BURN-OUT De Burn-out Specialist Marne 55-1186 PC AMSTELVEEN E. info@deburnoutspecialist.nl

Nadere informatie

Stress en (on)mogelijkheden bij burn-out

Stress en (on)mogelijkheden bij burn-out Stress en (on)mogelijkheden bij burn-out Desiree Wierper Medisch directeur/verzekeringsarts Machteld List A&O-psycholoog Sitagre 1 Cijfers TNO 2 Cijfers Trimbos instituut 3 Overstroming GGZ 4 Wat is er

Nadere informatie

Fitter bij kanker. Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte

Fitter bij kanker. Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte Fitter bij kanker Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte Vermoeidheid, een veelvoorkomende klacht Ongeveer 1 op de 3 mensen die kanker hebben gehad houdt last van ernstige vermoeidheid,

Nadere informatie

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende

Nadere informatie

Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent.

Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent. Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent.com 0495/402 272 Stelling We vinden stress normaal Normaal is maar gewoon, gemiddeld Stress

Nadere informatie

Borstkanker. en nu?! WORD JIJ GEHOORD?

Borstkanker. en nu?! WORD JIJ GEHOORD? Borstkanker en nu?! WORD JIJ GEHOORD? MIRANDA KALKSMA WANDA VERHOEFF Word jij gehoord? En gezien? Hoor en zie jij jezelf? MIRANDA KALKSMA Positiviteitscoach bij kanker Waarom sta ik hier samen met Wanda?

Nadere informatie

Plezier in je werk. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Plezier in je werk. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Plezier in je werk Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Minder vatbaar zijn voor stress? Heb plezier in je werk! 4 - Uitdaging - Evenwicht -

Nadere informatie

HOE GA IK OM MET STRESS EN BEVLOGENHEID. Annemieke Rozemond Moderator: Nienke Teunissen 8 september 2016

HOE GA IK OM MET STRESS EN BEVLOGENHEID. Annemieke Rozemond Moderator: Nienke Teunissen 8 september 2016 HOE GA IK OM MET STRESS EN BEVLOGENHEID Annemieke Rozemond Moderator: Nienke Teunissen 8 september 2016 2 WELKOM BIJ WEBINAR! Initiatiefnemers & Sponsors Baukje Stam Reinier Spruit 3 HOE VOLG JE DIT WEBINAR?

Nadere informatie

Stress uit de bouw. Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress. Informatie voor de werknemer

Stress uit de bouw. Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress. Informatie voor de werknemer Stress uit de bouw Maak als UTA-werknemer gebruik van gratis advies en begeleiding bij de aanpak van stress Informatie voor de werknemer In de bouw wordt hard gewerkt, geen project verloopt hetzelfde.

Nadere informatie

Behandeling van burn-out

Behandeling van burn-out Behandeling van burn-out The Human Link Marieke Impens Burnout assesment tool: 20 maart 2019 The Human Link Gedragstherapeutisch expertisecentrum: Stress Nadruk op PREVENTIE op niveau van organisaties,

Nadere informatie

Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper

Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper Introductie 18-5-2018 Info@WOUWpc.nl 2 Agenda Introductie Psycho-sociale (over)load Herstel Onderzoek

Nadere informatie

U gezondheid, onze uitdaging!

U gezondheid, onze uitdaging! Hertsteltraject Grip- krijgen- op- stress. Een te hoge werkdruk, te veel drukte thuis, ingrijpende gebeurtenissen in ons leven, zorgen, problemen, conflicten of dagelijkse ergernissen kunnen stress opleveren.

Nadere informatie

Beoordeling van psychische belastbaarheid en leefstijlinterventies voor duurzame inzetbaarheid

Beoordeling van psychische belastbaarheid en leefstijlinterventies voor duurzame inzetbaarheid VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Beoordeling van psychische belastbaarheid en leefstijlinterventies voor duurzame inzetbaarheid Desiree Wierper, verzekeringsarts Medisch directeur

Nadere informatie

STRESSTEST. 1. Assertiviteit

STRESSTEST. 1. Assertiviteit STRESSTEST 1. Assertiviteit We hebben allemaal een eigen manier van omgaan met sociale situaties: de manier waarop we aangeven wat we van iets of iemand vinden, wat we willen, wat we nodig hebben van een

Nadere informatie

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Dit doe je zelf tegen stress Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Pak stress op tijd aan 4 - Herken eerst wanneer stress ongezond wordt - Tips

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

Hoe ons brein ons bij de neus neemt!

Hoe ons brein ons bij de neus neemt! Hoe ons brein ons bij de neus neemt! Wie is hier de baas, jij of je verstand? Over een half uur: 1. Verstand is heel slim met taal 2. Kan zijn eigenaar tot uitputting drijven 3. Hoe help je medewerkers

Nadere informatie

Switching on and off. office hours. Internet is booming. Normen vervagen ;-); The Do s and Don ts of E-mail during jjk

Switching on and off. office hours. Internet is booming. Normen vervagen ;-); The Do s and Don ts of E-mail during jjk Switching on and off De impact van smartphone gebruik op het welzijn van de werknemer Daantje Derks Erasmus Universiteit Rotterdam Opzet presentatie Algemeen theoretisch kader Aanleiding/observaties Begripsverheldering

Nadere informatie

Vragenlijst Arbeid en Re-integratie

Vragenlijst Arbeid en Re-integratie Vragenlijst Arbeid en Re-integratie Inzicht in werk en welbevinden Naam Geslacht Leeftijd Sans Nom-Example Vrouw 39 jaar Geboortedatum 08-02-1975 Referentiecode A1.0003.256 Datum 25-01-2015 Rapport Versie

Nadere informatie

jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge

jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge burn out Jaren 1970: Herbert Freudenberger; Christina Maslach (USA) Uitputting,

Nadere informatie

Kennisquiz 1 Alcohol

Kennisquiz 1 Alcohol Kennisquiz 1 Alcohol Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Workshop KD vitaal werken Voorstellen Heidy & ontspanning Doel van de workshop: bewustwording op wat vitaal werken is, wat vitaliteits-ontwikkelingen

Nadere informatie

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit.

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Ademtherapie Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Voor wie? Voor iedereen! Onze snel veranderende moderne samenleving met alle uitdagingen, stress, afleiding en

Nadere informatie

WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014

WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014 WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014 1 PROGRAMMA Voorstellen / intro Deel 1: (h)erken stress Deel 2: visie op burn-out Deel 3: aanpak Borrel

Nadere informatie

Stressloos leren.

Stressloos leren. Stressloos leren Wat gaan we doen? Stress Vecht en vlucht reactie Herkennen van stress, het verloop, herstel Oorzaken van veel STRESS Optimaal leren: talentontwikkelingsmodel leren vanuit je hart Hartkracht

Nadere informatie

3. In de scoringstabel kunt u dan zien in hoeverre er bij u mogelijk sprake kan zijn van een burn out situatie.

3. In de scoringstabel kunt u dan zien in hoeverre er bij u mogelijk sprake kan zijn van een burn out situatie. BURN OUT TEST Deze burn out test 1 bestaat uit 30 vragen en kan u een indicatie 2 geven of en in hoeverre er in uw leven sprake is van burn out symptomen. Instructie: 1. Vul bij elke vraag in in hoeverre

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed

Nadere informatie

In 3 dagen ontspannen voor de klas

In 3 dagen ontspannen voor de klas In 3 dagen ontspannen voor de klas Helpt leerkrachten naar minder werkdruk en meer werkplezier Informatie over de training: In 3 dagen ontspannen voor de klas voor de werkgever De hoge werkdruk in het

Nadere informatie

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath Let s talk about stress Vechten Verstijven Veiligheid zoeken Vluchten Verzorgen Onze dagelijkse stress Een lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger : Files en verkeersdrukte Financiën gezondheid

Nadere informatie

MYTHE DOORGEPRIKT: BEVLOGENHEID GEEFT GEEN ENERGIE!

MYTHE DOORGEPRIKT: BEVLOGENHEID GEEFT GEEN ENERGIE! MYTHE DOORGEPRIKT: BEVLOGENHEID GEEFT GEEN ENERGIE! Bevlogenheid is géén perfecte preventie voor burn-out Van hard werken ga je niet dood, wel van gezeur en gezever. Dat was zijn credo. Totdat zijn lijf

Nadere informatie

KENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie.

KENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. KENT U PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE? Psychosomatische Fysiotherapie (PSF) is een 3-jarige specialisatie binnen de reguliere fysiotherapie. De Psychosomatisch Fysiotherapeut heeft zich gespecialiseerd

Nadere informatie

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen

Nadere informatie

Wat is eigenlijk PSA?

Wat is eigenlijk PSA? 2 april 2014 Uitgave 1 Wat is eigenlijk PSA? Onder psychosociale arbeidsbelasting of kortweg PSA wordt verstaan de stress in de werksituatie die wordt veroorzaakt door werkdruk, maar ook door zaken als

Nadere informatie

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN

Nadere informatie

Alles Goed? Workshop. Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar?

Alles Goed? Workshop. Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar? Alles Goed? Workshop Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar? Alles Goed? Liesbeth Niessen Psycholoog Arbeid en Gezondheid N.I.P. www.competencecoaching.nl

Nadere informatie

Psychologische begeleiding, ruimer dan een gesprek. Informatiebrochure

Psychologische begeleiding, ruimer dan een gesprek. Informatiebrochure Psychologische begeleiding, ruimer dan een gesprek Informatiebrochure 2 Omgaan met de ziekte kanker gaat gepaard met extra stress. Zorgen over de diagnose, de operatie, de bijwerkingen van de behandeling,

Nadere informatie

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens of na de opname in het ziekenhuis kunt u merken dat u last heeft

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam Amsterdam, 17 juni 2016 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure Vitaal Garantplan & De Werkwandeling In 3 maanden een gezonde organisatie Brochure Het Vitaal Garantplan Stress is de belangrijkste oorzaak van verzuim. Volgens TNO wordt 42% van het werkgerelateerde verzuim

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Vermoeidheid na hersenletsel. Slingeland Ziekenhuis

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Vermoeidheid na hersenletsel. Slingeland Ziekenhuis Ergotherapie Vermoeidheid na hersenletsel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Vermoeidheid is één van de meest voorkomende klachten na hersenletsel. Als u hersenletsel heeft gehad, kunt

Nadere informatie

Inventarisatie behoeften van

Inventarisatie behoeften van Inventarisatie behoeften van werkenden met een chronisch ziekte overzicht behoeften In dit deel van het onderzoek brengen we de behoefte aan praktische ondersteuning in kaart van werkenden met een chronische

Nadere informatie

S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid

S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Drs. Maud De Venter Drs. Jela Illegems Prof. dr. Filip Van Den Eede S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Inleiding Filip Van

Nadere informatie

Whitepaper Werkstress

Whitepaper Werkstress Whitepaper Werkstress Wat is stress eigenlijk? En hoe ontstaat het? Stress kan belemmerend werken op je dagelijks functioneren. En andersom kan de manier waarop je dagelijks functioneert stress opleveren.

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 verschillende gebieden. Met deze vragenlijst krijg je inzicht

Nadere informatie

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand? Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van

Nadere informatie

Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer!

Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer! Whitepaper Vitaliteit: belangrijk voor elke ondernemer! Dit handboek wordt je aangeboden door: 5 tips en 3 mythes Als ondernemer heb je een grote verantwoordelijkheid: je hebt je eigen bedrijf en moet

Nadere informatie

DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen

DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer

Nadere informatie

Ursula Walravens Inge Klijs. Ergotherapeuten ParkinsonNet Roosendaal en Bergen Op Zoom

Ursula Walravens Inge Klijs. Ergotherapeuten ParkinsonNet Roosendaal en Bergen Op Zoom Ursula Walravens Inge Klijs Ergotherapeuten ParkinsonNet Roosendaal en Bergen Op Zoom ! Ergotherapie biedt de cliënt mogelijkheden dagelijkse activiteiten op optimale wijze uit te voeren, in de eigen omgeving.

Nadere informatie

Kennis van Stressfysiologie helpt burnout voorkomen en eerder te herstellen

Kennis van Stressfysiologie helpt burnout voorkomen en eerder te herstellen Kennis van Stressfysiologie helpt burnout voorkomen en eerder te herstellen Auteur: Annemieke Rozemond, Registercoach NOBCO (Nederlandse orde voor beroepscoaches), sociaal psycholoog, meditatielerares

Nadere informatie

Verlicht je symptomen van stress!

Verlicht je symptomen van stress! Verlicht je symptomen van stress! Wat is stress? van de Belgische bevolking lijdt aan stress! Maar stress is niet voor iedereen hetzelfde: Stress is een vorm van spanning die voorkomt bij de mens als reactie

Nadere informatie

Parkinson en Vermoeidheid

Parkinson en Vermoeidheid Parkinson en Vermoeidheid Annelies Buhrmann - Neuropsycholoog Zuwe Hofpoort Ziekenhuis RPC Woerden Parkinsoncafe Harmelen 12 september 2015 Opbouw Onze Hersenen Onze Hersenen en Parkinson Vermoeidheid

Nadere informatie

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure Vitaal Garantplan & De Werkwandeling In 3 maanden een gezonde organisatie Brochure Vitaal Garantplan Met het Vitaal Garantplan van Aliantis laat u het verzuimcijfer op eenvoudige wijze dalen. Het Vitaal

Nadere informatie

Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven

Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde Overbelasting Mindfulness Theorie Praktijk (aanpassingen) Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

Zorgen voor jezelf VVSG Kinderopvanginitiatieven. The Human Link. Doelstellingen workshop. The Human Link 1.

Zorgen voor jezelf VVSG Kinderopvanginitiatieven. The Human Link. Doelstellingen workshop. The Human Link 1. Zorgen voor jezelf VVSG Kinderopvanginitiatieven www.thehumanlink.be admin@thehumanlink.be The Human Link Gedragstherapeutisch expertisecentrum: Stress Nadruk op PREVENTIE : op niveau van organisaties,

Nadere informatie

Zorg voor Jezelf Gids

Zorg voor Jezelf Gids Zorg voor Jezelf Gids Ontdek welke 3 gewoontes je tegenhouden om een relaxed leven te hebben Wat ga je ontdekken? W e l k e g e w o o n t e s j e i n z e t i n e e n p o g i n g e e n s t r e s s v r i

Nadere informatie

WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG?

WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG? WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG? Chronische overbelasting & oplopend hersteltekort leiden tot energetische uitputting & ontregelingen waardoor burnout ontstaat én voortduurt. Biologisch herstel is nodig voor

Nadere informatie

DE BURN-OUT SPECIALIST

DE BURN-OUT SPECIALIST DE BURN-OUT SPECIALIST Naar de wortels van het probleem voor een snel en duurzaam herstel BROCHURE bestemd voor HR ADVISEURS De Burn-out Specialist Marne 55-1186 PC AMSTELVEEN E. info@deburnoutspecialist.nl

Nadere informatie

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens 15/01/ Jongeren en Stress 1 Wie ben ik? Hanneke Hoens www.hoenscoaching.nl 2 1 15/01/ Wat wilt u leren vanavond? Doel bewustwording: kennis over stress welke preventieve ondersteuning heeft u al in huis

Nadere informatie

Persoonlijke Gezondheidspeiling

Persoonlijke Gezondheidspeiling Persoonlijke gezondheidspeiling Uw gezondheid en energie wordt als belangrijke factor voor inzetbaarheid gezien. Met deze peiling kunt u kijken welke onderdelen van gezondheid goed voor elkaar zijn en

Nadere informatie

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16 Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL 1. Omgaan met stress Wat is stress Symptomen van stress Waar komt je stressreactie vandaan? Stress en ons

Nadere informatie

Burn-out Coach coacht en traint. op basis van kennis van het brein!

Burn-out Coach coacht en traint. op basis van kennis van het brein! Burn-out Coach coacht en traint op basis van kennis van het brein! Signalering van een Burn-out Wat is een burn-out Burn-out kondigt zich aan door verschijnselen als emotionele en lichamelijke uitputting,

Nadere informatie

Wat is stress? Wat verstaan we eigenlijk onder stress?

Wat is stress? Wat verstaan we eigenlijk onder stress? Welkom! Wat gaan we doen? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wat is stress? Wat is biochemie/hardware? Hoe werkt biochemie/hardware? Wat is programmatuur/so?ware? Hoe werkt programmatuur/so?ware? Wat is een TopState?

Nadere informatie

De voordelen van een. Pien Wijn MA Rechten en Psychologie GZ-Psycholoog UvA-HvA studentenhuisartsen Privé praktijk psychotherapie en coaching

De voordelen van een. Pien Wijn MA Rechten en Psychologie GZ-Psycholoog UvA-HvA studentenhuisartsen Privé praktijk psychotherapie en coaching De voordelen van een Pien Wijn MA Rechten en Psychologie GZ-Psycholoog UvA-HvA studentenhuisartsen Privé praktijk psychotherapie en coaching Inhoud Wat is het? -Symptomen Hoe kom je er overheen? -Emoties

Nadere informatie

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Ten aanzien van de kenmerken van de gevolgen van werkstress werkplezier wordt een viertal categorieën onderscheiden, t.w. 1. emotionele

Nadere informatie

Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige

Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige Omgaan met Chronische ziekte & stress Informatie Wat is stress? Draagkracht

Nadere informatie

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets 1. Diagnosticeren 1.1 Definitie 1.2 Kernsymptomen 1.3 Draaagkracht vs draaglast Agenda

Nadere informatie

Ratio versus onderstroom Cyril Litjens

Ratio versus onderstroom Cyril Litjens Ratio versus onderstroom Cyril Litjens Facts PsychoSocialeArbeidsbelasting 1. Psychische klachten, 2. Overspannenheid en/of een burn-out, 3. Vermoeidheid 4. Concentratieproblemen Verhoogde betrokkenheid

Nadere informatie

MEDEWERKERSONDERZOEK 2017

MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 STICHTING IKPOB RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het medewerkersonderzoek binnen het openbaar bestuur. De resultaten in deze rapportage zijn gebaseerd op

Nadere informatie

Sessie 2.2 Burn-out in je team: preventie en zorg

Sessie 2.2 Burn-out in je team: preventie en zorg Inovant Boomgaardstraat 22 bus 114 2600 Berchem T 03 240 55 20 E inovant@provincieantwerpen.be www.provincieantwerpen.be Volg Inovant op Linkedin en blijf op de hoogte van het opleidingsaanbod. Sessie

Nadere informatie

fit for work AAN HET WERK BLIJVEN MET EEN CHRONISCHE AANDOENING HANDREIKING WERNEMER

fit for work AAN HET WERK BLIJVEN MET EEN CHRONISCHE AANDOENING HANDREIKING WERNEMER HANDREIKING WERNEMER AAN HET WERK BLIJVEN MET EEN CHRONISCHE AANDOENING fit for work Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk.

Nadere informatie

Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties

Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties Pons Jan Vermeer 17 april 2018 ponsjan@durevole.nl 0623755180 Presteren in de sport Presteren op de werkvloer

Nadere informatie

Revalidatieprogramma

Revalidatieprogramma Revalidatiegeneeskunde Revalidatieprogramma Chronische pijn Deze folder geeft u algemene informatie over revalidatie bij chronische pijn. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met uw

Nadere informatie

Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april

Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april 2015 www.nooitmeerburn-out.nl www.roelandscoaching.nl Registerpsycholoog NIP Arbeid & Organisatie - Yoga achtergrond - Voice Dialogue facilitator

Nadere informatie

Wat doet pijn met je? Wat zijn de gevolgen? Chronisch Pijn. Richtlijnen Pijn werkt op je zenuwen

Wat doet pijn met je? Wat zijn de gevolgen? Chronisch Pijn. Richtlijnen Pijn werkt op je zenuwen Chronisch Pijn Pijn werkt op je zenuwen Wat is er aan de hand? Wat te doen? Dr Frits Winter Richtlijnen Methode, niet echt ingewikkeld De uitvoering valt niet mee Je hebt anderen erbij nodig Maak anderen

Nadere informatie

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding Overzicht Inge Glazemakers Onze hoop en verwachtingen Opvoeden bij kinderen met metabole aandoening: een extra uitdaging Gedrag van kinderen: wat opvoeden soms moeilijk maakt Wat is positief opvoeden?

Nadere informatie

Adviezen voor kinderen met licht schedel/hersenletsel (en hun ouders)

Adviezen voor kinderen met licht schedel/hersenletsel (en hun ouders) Patiënteninformatie Adviezen voor kinderen met licht schedel/hersenletsel (en hun ouders) rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl In deze folder lees je wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat je

Nadere informatie

Hoe blijf je mentaal fit?

Hoe blijf je mentaal fit? Hoe blijf je mentaal fit? Workshop themadag NVN voor (pre)dialyserenden, getransplanteerden en partners M.W. Derks-Dijkman, Msc. Gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot Klinisch neuropsycholoog Afdeling

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 gebieden: Lichamelijk, mentaal, emotioneel, werk en privé. Het

Nadere informatie

NLP FIT BEWUSTWORDING - MINDFULNESS - NLP

NLP FIT BEWUSTWORDING - MINDFULNESS - NLP NLP FIT BEWUSTWORDING - MINDFULNESS - NLP Heart Systems Nederland Geen betere plek om te ontsnappen aan alle hectiek dan in het sfeervolle pand van Heart Systems Nederland, gevestigd in een voormalige

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13

Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13 Inhoud Voorwoord 13 1 Wat is er aan de hand? 17 Twee typerende voorbeelden 17 Vermoeidheid 19 Vermoeidheid als een nuttig signaal 19 Vermoeidheid en stress 20 Vermoeidheid bij een ziekte 20 Vermoeidheid

Nadere informatie