This item is the archived peer-reviewed author-version of:
|
|
- Cornelis van de Veen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 This item is the archived peer-reviewed author-version of: Voorbij sociale cohesie : solidariteit in superdiversiteit Reference: Schuermans Nick, Oosterlynck Stijn, Vandenabeele J..- Voorbij sociale cohesie : solidariteit in superdiversiteit Ruimte & maatschappij : Vlaams-Nederlands tijdschrift voor ruimtelijke vraagstukken - ISSN :1(2015), p Institutional repository IRUA
2 Voorbij sociale cohesie: solidariteit in superdiversiteit i. Nick Schuermans, Stijn Oosterlynck en Joke Vandenabeele SAMENVATTING Dit artikel biedt een korte inleiding tot dit themanummer over solidariteit in diversiteit. We focussen ons daarbij op twee specifieke dimensies uit het analytisch kader van het DieGem-project over innovatieve vormen van solidariteit hier en nu : de integratieve en transformatieve dynamieken van nieuwe vormen van solidariteit in diversiteit en burgerschapspraktijken. Op deze manier tonen we aan hoe de DieGem aanpak verschilt van de gangbare praktijken om te werken aan de sociale cohesie in een superdiverse samenleving. SLEUTELWOORDEN Solidariteit, superdiversiteit, sociale cohesie, burgerschap, Vlaanderen, Brussel OVER DE AUTEURS Nick Schuermans is als postdoctoraal onderzoeker verbonden aan het onderzoekscentrum OASeS van de Universiteit Antwerpen en het Cosmopolis Centre for Urban Research van de Vrije Universiteit Brussel. Hij is de wetenschappelijke coördinator van het DieGem onderzoeksproject. Stijn Oosterlynck is hoofddocent Stadsociologie aan de Universiteit Antwerpen. Hij is woordvoerder van centrum OASeS (Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad) en voorzitter van het Antwerpse Urban Studies Instituut. Zijn onderzoek concentreert zich op lokale sociale innovatie en de veranderende welvaartstaat, solidariteit in diversiteit, stedelijk diversiteitsbeleid en sociale stadsvernieuwing. Hij is promotor-coördinator van het onderzoeksproject Diversiteit en Gemeenschapsvorming (DieGem). Joke Vandenabeele is hoofddocente binnen de faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen (KU Leuven) en maakt daar deel uit van het laboratorium voor Educatie en Samenleving (LES). De kernthema s van haar onderzoek zijn burgerschapseducatie en gemeenschapsvorming in perspectief van een duurzame en solidaire samenleving. Volledige referentie: Schuermans, N., Oosterlynck, S., Vandenabeele, J. (2015) Voorbij sociale cohesie: solidariteit in superdiversiteit. Ruimte en Maatschappij, 7 (1), Dit artikel leidt een themanummer van Ruimte & Maatschappij in over solidariteit in superdiversiteit.
3 Beyond social cohesion: solidarity in superdiversity Nick Schuermans, Stijn Oosterlynck en Joke Vandenabeele ABSTRACT This article introduces the special issue on the theme of solidarity in superdiversity. Starting from the analytical framework of the DieGem collaborative research project on new forms of solidarity here and now, we elaborate on two dimensions of that framework that are explored in this special issue: the integrative and transformative dynamics of new forms of solidarity in diversity and citizenship as practice. In doing so, we show how the DieGem approach differs from the current strategies to nurture social cohesion in a superdiverse society. KEYWORDS Solidarity, superdiversity, social cohesion, citizenship, Flanders, Brussels CORRESPONDING AUTHOR / CORRESPONDENTIEADRES Nick.Schuermans@uantwerpen.be ABOUT THE AUTHORS Nick Schuermans is a a post-doctoral researcher at the Centre on Inequalities, Poverty, Social Exclusion and the City at the University of Antwerp and post-doctoral teaching associate at the Cosmopolis Centre for Urban Research of the Vrije Universiteit Brussel. He is the scientific coordinator of the DieGem project. Stijn Oosterlynck is associate Professor in Urban Sociology at the University of Antwerp. He is spokesperson of OASeS (Centre on Inequality, Poverty, Social Exclusion and the City) and chairman of the Antwerp Urban Studies Institute. His research focuses on local social innovation in relation to the changing welfare state, solidarity in diversity, urban diversity policies and social urban renewal. He is the promoter-coordinator of the DieGem research project on solidarity in diversity. Joke Vandenabeele is associate professor at the Faculty of Psychology and Pedagogical Sciences (Catholic University of Leuven). She is affiliated with the Laboratory on Education and Society. The key topics of her research are: citizenship education and community work in relation to the search for sustainability and solidarity.
4 In de Blikopener die dit inleidend artikel voorafgaat zet Ash Amin de krijtlijnen van dit themanummer van Ruimte en Maatschappij al uit. Nu grote delen van de wereld geconfronteerd worden met een sputterende economie en groeiende migratiestromen, vraagt hij zich af hoe samenlevingen zich open kunnen stellen voor nieuwkomers en mensen met migratieroots. In zijn antwoord verwacht Amin duidelijk meer van stedelijke initiatieven dan van de natiestaat om aan alle burgers een basisdienstverlening en infrastructuur aan te bieden. Hoewel die natiestaat op verschillende vlakken uitermate belangrijk blijft, propageert Amin een stedelijk beleid dat de gemeenschappelijke behoeftes van arm en rijk, nieuwkomer en ingezetene, centraal zet. Volgens hem biedt zo n actief beleid rond de commons, zoals hij die basisdienstverlening en infrastructuur noemt, een goed vertrekpunt voor experimenten rond innovatieve vormen van solidariteit in diversiteit op stadsniveau. Amin gaat zo in op de structurele voorwaarden die in steden aanwezig moeten zijn om via lokale praktijken solidariteit in diversiteit te genereren. In Vlaanderen en Brussel zetten we momenteel met de DieGem-ploeg onderzoek op rond het thema solidariteit in diversiteit. Ons uitgangspunt is dat solidariteit niet noodzakelijk geworteld zit in het delen van een nationale cultuur of geschiedenis of een vooraf gegeven pakket van historisch overgeleverde normen en waarden. Door ons tijdsruimtelijk register te verschuiven van het territorium van de natiestaat naar de plaatsen waar we wonen, werken, leren en ontspannen zoeken we naar meer laagdrempelige vormen van solidariteit. Zelfs in een sterk gesegregeerde samenleving brengen werkvloeren, scholen, voetbalterreinen, sociale woonblokken of buurtcentra mensen van allerlei achtergronden fysiek nabij. Volgens onze onderzoekshypothese biedt deze fysieke nabijheid een goede basis voor solidariteit in diversiteit. In een samenleving die gekenmerkt wordt door verschil kunnen we namelijk niet veronderstellen dat we nog een gemeenschappelijke taal, cultuur of geschiedenis hebben. Precies omdat plaats vaak het enige is wat we nog delen, is het volgens ons een interessant vertrekpunt voor innovatieve vormen van solidariteit (cfr. Oosterlynck & Schuermans, 2013; Oosterlynck et al., 2015). 1. Het DieGem onderzoek Op twintig verschillende plaatsen in Brussel en Vlaanderen gaan we we momenteel met een vijftiental onderzoekers verspreid over zeven onderzoeksgroepen na of onze hypothese klopt en onder welke voorwaarden dit zo is. We doen dit in verschillende plaatsen waar heel uiteenlopende mensen samen werken, wonen, leren of recreëren. Meer concreet gaat het bijvoorbeeld om bedrijven, klaslokalen, voetbalvelden, buurtpleintjes, kampterreinen, speelplaatsen, stadsakkers, enz. (zie b.v. Van Bouchaute et al., 2014, De Haene, Verschelden & Schuermans, 2015; Schuermans & Debruyne, 2015). Om de totstandkoming van solidariteit in superdiversiteit te bestuderen, gebruiken we een aantal verschillende methodologieën. In eerste instantie doen we een beroep op een analyse van beschikbare documenten, diepte-interviews met verschillende actoren en etnografische observaties van het samenleven in diversiteit (cfr. De Haene et al., 2014). In tweede instantie gaan we in twaalf van de twintig casestudies over op actie-onderzoek. Door als onderzoeker zelf betrokken te raken bij interventies die het samenleven in diversiteit beïnvloeden, willen we meer te weten komen over de
5 manieren waarop de totstandkoming van solidariteit in diversiteit beïnvloed kan worden. Deze kennis is niet alleen relevant voor betaalde beroepskrachten zoals buurt- en opbouwwerkers, leerkrachten of diversiteitsconsulenten van de vakbond, maar ook voor voetbaltrainers, Chiroleidsters, bewoners die zich actief willen inzetten voor hun buurt of initiatiefnemers in zelforganisaties. Onze twintig casestudies zijn geselecteerd op basis van een aantal criteria. In eerste instantie richten we ons op wetenschappelijke overwegingen. Om onze onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, dient er uiteraard genoeg informatie beschikbaar te zijn. Afgezien van dit pragmatisch criterium, vallen er uit onze onderzoeksvragen een aantal bijkomende voorwaarden te distilleren. Zo dient culturele diversiteit een centraal gegeven te zijn, moet de case innovatieve vormen van solidariteit in diversiteit kunnen aanleveren en dient plaats een belangrijke rol te spelen in de praktijken die onderzocht worden. Naast deze wetenschappelijke criteria is onze selectie van de cases ook bepaald door de interesses van een reeks betrokken organisaties en het valorisatiepotentieel van elke case. Het DieGem project wordt namelijk betoelaagd binnen het Strategisch Basis Onderzoek programma van IWT-Vlaanderen (IWT/120022/SBO). Dit impliceert dat we met het consortium niet alleen de ambitie hebben om bij te dragen tot de wetenschappelijke kennis binnen onze vier disciplines, maar dat we deze kennis ook willen valoriseren in de praktijk. Met dit doel voor ogen, zetelen meer dan zestig organisaties in onze begeleidingscommissie. Die organisaties zijn actief binnen één of meerdere van volgende vier domeinen van het dagelijks leven: wonen, werken, educatie en vrije tijd. Om te wegen op de beleidsmakers in onze begeleidingscommissie, kozen we zo veel mogelijk cases die een verrijkende reflectie binnen hun sector kunnen stimuleren en zo een hefboomfunctie kunnen vervullen. In elke casestudie gaan we als DieGem onderzoekers multidisciplinair te werk. Met de bril van de socioloog bestuderen we het belang van vier klassieke bronnen van solidariteit (wederzijdse afhankelijkheid, gedeelde normen en waarden, strijd en ontmoeting) en de manier waarop de resulterende solidariteit gepositioneerd zit op een web van zes spanningsvelden (Oosterlynck & Van Bouchaute, 2013a; Jans, 2014). Met de blik van de geograaf willen we te weten komen hoe materiële, sociale of symbolische eigenschappen van de plaats de totstandkoming van solidariteit beïnvloeden (Schuermans, Spijkers & Loopmans, 2013). Vertrekkende vanuit pedagogische theorieën hebben we dan weer speciale aandacht voor uiteenlopende processen van gemeenschapsvorming (rationele, sociale en publieke gemeenschapsvorming) en de wijze waarop leerprocessen (kwalificeren socialiseren en subjectifering) een kans krijgen. op die plaatsen (Depraetere & Vandenabeele, 2013). De politieke wetenschap, tenslotte, doet ons focussen op praktijken van burgerschap (Zemni & Debruyne, 2013). 2. Dit themanummer Na de blikopener van Ash Amin en dit inleidende artikel, volgen nog twee artikelen met een DieGem insteek. Deze artikelen focussen niet op alle elementen van de DieGem-hypothese, zoals hierboven is toegelicht, maar lichten er telkens een specifiek onderdeel van uit.
6 In het eerste artikel combineren Anika Depraetere, Jana Verstraete, Pascal De Decker, Joke Vandenabeele en Stijn Oosterlynck twee DieGem case-studies in het domein wonen. In hun analyse van het Leeggoed project in Brussel en het Solidair Wonen initiatief in Sint-Niklaas tonen zij hoe welzijnsorganisaties - en de mensen die ze bij hun werkingen betrekken in hun zoektocht naar solidaire woonpraktijken voor cultureel diverse bewoners worstelen met de bestaande regelgeving en de gangbare praktijken op de huisvestingsmarkt. Zij vertrekken hiervoor vanuit de vaststelling dat beleidsmakers in België sinds mensenheugenis inzetten op het private woningbezit van individuele huishoudens. In hun ogen reproduceren de verschillende overheden hierdoor de moeizame toegang tot kwaliteitsvolle en betaalbare huisvesting van lage inkomensgroepen en etnische minderheden. Er is met andere woorden maar weinig aandacht voor structurele solidariteit met de lagere inkomensgroepen op de huisvestingsmarkt. Organisaties die dezelfde analyse maken, balanceren op een slappe koord tussen inpassing in en transformatie van het bestaande woonbeleid. Langs de ene kant, streven de trekkers van de bestudeerde projecten naar wettelijke erkenning voor de collectieve woonprojecten die zij hebben opgezet. Zij proberen daarbij te onderhandelen binnen het bestaande regelgevend kader. Langs de andere kant, stellen zij dit kader ook in vraag. Om solidair te zijn met degenen die nu worden uitgesloten op de huisvestingsmarkt, zo stellen ze, is een diversificatie van het woonaanbod nodig en een fundamentele transformatie van het woonbeleid. Het artikel van Pascal Debruyne en Joke Vandenabeele sluit hier nauw bij aan. Steunend op etnografisch onderzoek in een autoassemblage bedrijf in de Gentse haven brengen zij inzicht in burgerschapspraktijken die de totstandkoming van solidariteit op een superdiverse werkvloer bevorderen. Om de rol van vakbondsafgevaardigden en HR-managers in dit proces te benadrukken, baseren zij zich op de driedeling die Larkins (2014) maakt tussen alledaagse activiteiten, acties van burgerschap en actieve claims van burgerschap. Met het eerste begrip, zetten zij in de verf hoe het dagelijkse samenwerken in de fabriekshal van Tower Automotive vooroordelen inzake verschil en diversiteit doorprikt. Met het tweede begrip, benadrukken zij dat deze vorm van convivialiteit het mogelijk maakt dat de bedrijfsleiding, de werknemers en de vakbondsvertegenwoordigers spanningen en conflicten die de diversiteit met zich meebrengt bespreekbaar maken. Heel concreet focussen ze daarbij onder andere op discussies rond vakantieregelingen, absenteïsme en taalgebruik in de fabriek. Met het derde begrip, geven zij aan dat sommige van die kwesties uitgroeien tot actieve claims naar politieke vertegenwoordiging, culturele erkenning en/of economische herverdeling. In de praktijk gaat het dan bijvoorbeeld om het streven naar een verhoogde aanwezigheid van arbeiders en bedienden met migratieroots binnen de vakbond, de beschikbaarheid van een ruimte om te bidden in de fabriek en het ijveren voor een goed loon voor iedereen. 3. Voorbij sociale cohesie Elk op hun eigen manier tonen de twee artikelen van dit themanummer het ongelijk aan van de doemdenkers die stellen dat solidariteit en diversiteit in een samenleving op korte en middellange termijn onverenigbaar zouden zijn (b.v. Brubaker, 2001; Putnam, 2007). In lijn met de these die Ash Amin in de Blikopener van dit themanummer poneert, leggen de auteurs uit hoe innovatieve vormen van
7 solidariteit in diversiteit tot stand komen eens mensen met diverse achtergronden - al dan niet gedwongen - samen werken of wonen. De auteurs benadrukken wel dat dit geen vanzelfsprekend proces is. In alle cases speelt de inzet van professionele krachten een doorslaggevende rol. In Tower Automotive zien we dat bijvoorbeeld in de nabijheidspolitiek van de vakbondsafgevaardigden en de HR medewerkers. In Solidair Wonen kunnen we moeilijk om het belang van de verschillende initiatiefnemers en de woonbegeleiders heen. En hoewel de bewonersgroep in het Leeggoed project zelf sterk vormgeeft aan het woonproject, is de inzet van vier beroepskrachten van verschillende Brusselse organisaties een essentieel gegeven. In hun verscheidenheid tonen beide artikelen ook aan dat werken aan solidariteit voor ons verder gaat dan het verhogen van de sociale cohesie. Hoewel dit begrip in elk beleidsveld op een andere manier wordt ingevuld, is het duidelijk dat de gangbare praktijken om de sociale cohesie te bevorderen inzetten op de zoektocht naar een consensus over een aantal normen en waarden (Oosterlynck & Van Bouchaute, 2013b; Debruyne et al., 2015). De twee artikelen in dit themanummer wijzen er echter op dat het samenleven in diversiteit niet alleen gestoeld is op harmonie, eensgezindheid en overeenstemming, maar dat er van echte solidariteit juist pas sprake kan zijn eens er een bereidheid is om de heersende consensus over het samen leven, werken of wonen op losse schroeven te zetten. Doorheen het artikel van Depraetere et al. lezen we bijvoorbeeld over de noodzaak om het woonbeleid fundamenteel te hervormen met het oog op de positie van kansengroepen op de huisvestingsmarkt. In hun artikel over Tower Automotive, wijzen Debruyne en Vandenabeele dan weer op het belang van een betere syndicale vertegenwoordiging van minderheden en kansengroepen of de noodzaak om het verlofstelsel aan te passen op maat van vakanties in het thuisland. Met hun focus op transformatie en burgerschapspraktijken geven beide artikelen duidelijk te kennen dat solidariteit in diversiteit voor ons niet automatisch een inpassing in het bestaande sociale weefsel inhoudt, maar dikwijls juist ook een fundamenteel herdenken en herstructureren van de regels, de normen en de verwachtingen die het samenleven op diverse plaatsen mee vorm geven. Door in te zetten op burgerschapspraktijken en transformatie kan solidariteit op heel lokale schaal toch een bovenlokale betekenis krijgen. Literatuur Brubaker, R. (2001). The Return of Assimilation? Changing Perspectives on Immigration and Its Sequels in France, Germany and the United States. Ethnic and Racial Studies, 24(4), De Haene, J., Spijkers, F., Schuermans, N., Steel, R., Loopmans, M., Verschelden, G. en het DieGem team (2014). Protocol actie-onderzoek DieGem. Geraadpleegd op 8 september 2015 via De Haene, J., Verschelden, G. & Schuermans, N. (2015). Solidariteit in diversiteit: drie Brusselse Chirogroepen. Welwijs, 26 (1), Debruyne, P., Van Bouchaute, B., Schuermans, N., Oosterlynck S. (2015). Solidariteit in diversiteit. Via theoretische kernconcepten en beleidsdocumenten naar een operationeel kader. DieGem working paper. Laatst geraadpleegd op 8 september 2015 via
8 Depraetere, A. & Vandenabeele, J. (2013). Education and the concern for community. DieGem working paper. Geraadpleegd op 8 september 2015 via Jans, M. (2014). Solidariteit in superdiversiteit. DieGem working paper. Geraadpleegd op 8 september 2015 via Larkins, C. (2014). Enacting children s citizenship: Developing understandings of how children enact themselves as citizens through actions and Acts of citizenship. Childhood, 21 (1), Oosterlynck, S., Loopmans, M., Schuermans, N., Vandenabeele, J. & Zemni, S. (2015). Putting flesh to the bone: looking for solidarity in diversity, here and now. Ethnic and Racial Studies, in press: Oosterlynck, S. & Schuermans, N. (2013). Superdiversiteit; Solidariteit herdenken. Alert, 39 (4), Oosterlynck, S. & Van Bouchaute, B. (2013a). Social solidarities: the search for solidarity in sociology. DieGem working paper. Geraadpleegd op 8 september 2015 via Oosterlynck, S. & Van Bouchaute, B. (2013b). Een gemeenschap van gedeelde normen en waarden: doodlopende weg naar solidariteit? Opbouwwerk Brussel, 108, Putnam, R. (2007). E Pluribus Unum: Diversity and Community in the Twenty-first Century; The 2006 Johan Skytte Prize Lecture. Scandinavian Political Studies, 30 (2), Schuermans, N. & Debruyne, P. (2015). Solidariteit in diversiteit: een basisschool in Leuven. Welwijs, 26 (1), 3-6. Schuermans, N., Spijkers, F. & Loopmans, M. (2013). Solidarity in human geography: responsibility, care, place and encounter. DieGem working paper. Geraadpleegd op 8 september 2015 via Van Bouchaute, B., Depraetere, A., Oosterlynck, S. & Schuermans, N. (2014). Solidariteit in superdiversiteit: het transformatief potentieel van een complementaire munt in een superdiverse wijk. In Verschraegen, G., de Olde, C., Oosterlynck, S. & Dierckx, D. (Red.). Over gevestigden en buitenstaanders. Armoede, diversiteit en stedelijkheid. Leuven: Acco, Zemni, S. & Debruyne, P. (2013). Citizenship, community and social cohesion: A political science analysis. DieGem working paper. Geraadpleegd op 8 september 2015 via i Het onderzoek waarover we in dit special issue rapporteren wordt financieel ondersteund door IWT- Vlaanderen via het SBO-steunkanaal [IWT/120022/SBO]. We danken alle leden van het DieGem onderzoeksteam en van de adviescommissie voor hun input in het project. Zie
Solidariteit in Diversiteit Superdivers samenleven, de sociale cohesie voorbij. Brussel, 25 november 2016
Die Diversiteit Gem en Gemeenschapsvorming Solidariteit in Diversiteit Superdivers samenleven, de sociale cohesie voorbij Brussel, 25 november 2016 Solidariteit in superdiversiteit conclusies uit het onderzoek
Nadere informatieSolidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu
Solidariteit in superdiversiteit: kijken vanuit het hier en nu DieGem consortium Begin 2011 waren er in het Vlaamse Gewest meer dan 400.000 mensen ingeschreven met een vreemde nationaliteit. Het aantal
Nadere informatieLokale sociale innovatie: een kijk vanuit de marges van overheid en markt
Lokale sociale innovatie: een kijk vanuit de marges van overheid en markt Stijn Oosterlynck Centrum OASeS Departement Sociologie Universiteit Antwerpen Observatie #1: lokale sociale innovatie sinds 1970s
Nadere informatieDe stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit
De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?
Nadere informatiepraktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek
praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence
Nadere informatieJe moet ze loslaten?!
Je moet ze loslaten?! Presymbolische communicatie: dyade --> triade KINDEREN Micheline Mets: spel om verbinding te maken met kinderen. Loris Malaguzzi: ruimte en materialen als derde pedagoog. OUDERS
Nadere informatieSuperdiversiteit Solidariteit herdenken
Superdiversiteit STIJN OOSTERLYNCK EN NICK SCHUERMANS De solidariteit die wij beogen, overstijgt culturele grenzen. Vlaanderen wordt snel meer divers. Dat moeten we lezers van ALERT niet meer vertellen.
Nadere informatieOPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN KIES JE OPLEIDING WAARUIT JE VAKKEN WENST OP TE NEMEN:
OPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN ALS GASTSTUDENT KIES JE OPLEIDING WAARUIT JE VAKKEN WENST OP TE NEMEN: BACHELOR OF SCIENCE IN POLITIEKE WETENSCHAPPEN BACHELIER
Nadere informatieEen veerkrachtige Vlaamse ruimte op maat van mensen Strategische ruimtes voor maatschappelijke uitdagingen: migratie en vergrijzing
Een veerkrachtige Vlaamse ruimte op maat van mensen Strategische ruimtes voor maatschappelijke uitdagingen: migratie en vergrijzing Elise Schillebeeckx, Universiteit Antwerpen prof. Stijn Oosterlynck,
Nadere informatieOP ZOEK NAAR EEN PLATFORM VOOR DEBAT EN ACTIE: NAAR EEN NETWERK VAN EN VOOR DORPEN.
OP ZOEK NAAR EEN PLATFORM VOOR DEBAT EN ACTIE: NAAR EEN NETWERK VAN EN VOOR DORPEN. Oswald Devisch, Sarah Martens Onderzoeksgroep ArcK Universiteit Hasselt CONTEXT: demografische & sociale transities zoals
Nadere informatieSociale innovatie in de woonsector: tussen sociale noden en rechten
Sociale innovatie in de woonsector: tussen sociale noden en rechten Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS Departement Sociologie Universiteit Antwerpen Inhoud presentatie
Nadere informatieMaster of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen
Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud & achtergrond Sociaal Werk & Sociaal Beleid Internationale definitie van sociaal werk: Social work is a practice-based
Nadere informatieSummary 124
Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities
Nadere informatieOPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN EN SOLVAY BUSINESS SCHOOL ALS GASTSTUDENT
OPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN EN SOLVAY BUSINESS SCHOOL ALS GASTSTUDENT KIES JE OPLEIDING WAARUIT JE VAKKEN WENST OP TE NEMEN: BACHELOR OF SCIENCE IN POLITIEKE
Nadere informatiePRELUDE stedenbouw en het verlangen naar normale wetenschap
Wanneer de universiteit stedelijk denkt Verjaardagswensen bij 200 jaar universiteit en stad Michiel Dehaene STUDIUM GENERALE DUURZAME UNIVERSITEIT 1 PRELUDE stedenbouw en het verlangen naar normale wetenschap
Nadere informatieMIGRANT SUPPORT EDUCATION AND REFUGEE AVONDLEZING
Het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen nodigt u op 21 & 22 september 2017 van harte uit op twee (Engelstalige) publieke sessies over migratie en onderwijs MIGRANT SUPPORT AND REFUGEE EDUCATION
Nadere informatiesociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties
sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties 12 december 2012 www.socius.be sociaal-culturele methodiek en vier functies: 10 kwesties de kwestie ondertussen op het terrein info? 1. Dans der
Nadere informatiePositive Education Psychology
Positive Education Psychology (2013 onderwijsvlaanderen.be) In landen met een sterke sociale segregatie in het onderwijs heeft de sociale achtergrond van de leerlingen een grotere invloed op het kennisniveau
Nadere informatiestadsmatinees Roeselare _Kortrijk Oostende_ Voorjaar 2016 V.U. Yves Rosseel, De Munt 8, 8800 Roeselare
stadsmatinees Voorjaar 2016 Roeselare _Kortrijk Oostende_ V.U. Yves Rosseel, De Munt 8, 8800 Roeselare De Stadsmatinees zijn een organisatie van Kenniscentrum ARhus, de Vrije Universiteit Brussel, Cosmopolis
Nadere informatieCOMMUNITY DEVELOPMENT. Flankerend College Bachelor Social Work UNA Studiejaar
COMMUNITY DEVELOPMENT Flankerend College Bachelor Social Work UNA Studiejaar 2012-2013 Samenlevingsopbouw Concepten en gerichte benadering Kernprincipes en processen Verschillende classificaties en werkmodellen
Nadere informatieDuurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen
Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen Welke uitdagingen liggen er? Het lokaal geïntegreerd gezinsbeleid neemt een belangrijke plaats in binnen het lokaal sociaal beleid,
Nadere informatieGebiedsgericht werken?
Provincie Oost-Vlaanderen 20/03/2017 Gebiedsgericht werken? Een visie van samenlevingsopbouw Riet Steel, Samenlevingsopbouw Vlaanderen Opbouw 1. Situering Samenlevingsopbouw 2. Praktijkkader 3. Praktijkvoorbeeld
Nadere informatieKabinet Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en
Sociale Innovatie: achtergrond conceptnota Innovatiecentrum Vlaanderen VR innovatie moet bijdragen tot het aanpakken van de grote maatschappelijke en economische uitdagingen challenge driven wetenschappelijke
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32003 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yuanyuan Zhao Title: Modelling the dynamics of the innovation process : a data-driven
Nadere informatieWerken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox
Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox Objectief leren observeren en reflecteren: Het Eye-project Korte toelichting Eye Ontstaan en doel toolbox Observeren Reflecteren Ervaringen EYE
Nadere informatieMUSLINKED BRINGING TALENTS TOGETHER
MUSLINKED BRINGING TALENTS TOGETHER 1 CULTUUR EN LITERATUUR ZIJN ALTIJD EEN AFSPIEGELING VAN DE SAMENLEVING GEWEEST. De samenleving was altijd al afgespiegeld in de kunst en literatuur. Zoals hendrik conscience
Nadere informatieVerschenen in Samenleving en Politiek, 2015, nr. 10, p.27-37
VRAGEN OVER SOLIDARITEIT Hoe geraken we voorbij de valse paradox tussen van onderuit en van bovenaf? Stijn Oosterlynck Hoofddocent Stadsociologie Centrum OASeS, Universiteit Antwerpen Verschenen in Samenleving
Nadere informatieSystematische review als middel tot synthese van bestaande kennis
Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende
Nadere informatieINNOVATIE & VALORISATIE
INNOVATIE & VALORISATIE WETENSCHAP EN SAMENLEVING VERBINDEN Prof. Hugo THIENPONT Vicerector Innovatie en Valorisatiebeleid VUB LIGT IN HET CENTRUM VAN EUROPA Titel van de presentatie 22-1-2018 3 Titel
Nadere informatieMulti-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing
Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011
Nadere informatieKwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016
Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de
Nadere informatieKinderopvang = instrument in strijd tegen kinderarmoede
Kinderopvang = instrument in strijd tegen kinderarmoede Kinderopvang heeft verschillende functies: een economische functie, een pedagogische en een sociale functie. Kwalitatieve kinderopvang weet deze
Nadere informatieSCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact van binding en een autoritatief schoolklimaat op spijbelen
SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact van binding en een autoritatief schoolklimaat op spijbelen Gil Keppens & Bram Spruyt SCHOLEN DIE VERBINDEN Naar een beter begrip van de impact
Nadere informatieSessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking
Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking 06/12/2018 - Brussel foto:skarabeeprojects.be Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking Ken jij de Quickscan Buurtsport? Die tool geeft je meer inzicht
Nadere informatieDe indeling van de sector Gedrag & Maatschappij
De indeling van de sector Gedrag & Maatschappij Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zeven subsectoren: 1 Psychologie 2 Pedagogische opleidingen 3 Sociale
Nadere informatieLerend netwerk Sowedo 10/09/2014 Thema politisering
Lerend netwerk Sowedo 10/09/2014 Thema politisering Welkom in Gent Doel netwerk: sterke inhoudelijke bijdragen over sowedo(breed) vertaalslag van deze inhouden naar het curriculum een sterkere link met
Nadere informatieSociale cohesie als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014
Sociale cohesie als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014 Sociale cohesie Solidariteit? Sociale cohesie: vaak gebruikt maar vaag concept... interne samenhang
Nadere informatieProgrammaoverzicht Bachelor Open dag
Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van
Nadere informatieRICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society
This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement no 612789 RICHES Renewal, Innovation
Nadere informatieHoe geraken we voorbij de valse paradox tussen van onderuit en van bovenaf?
VRAGEN OVER SOLIDARITEIT Hoe geraken we voorbij de valse paradox tussen van onderuit en van bovenaf? Stijn Oosterlynck Er zijn weinig mensen die solidariteit niet belangrijk vinden. Het blijkt echter niet
Nadere informatieCommunication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Nadere informatieStudiedag Starten met een Brede School Stappen en aandachtspunten
Studiedag Starten met een Brede School Stappen en aandachtspunten 24 oktober 2012 Steunpunt Diversiteit & Leren Universiteit Gent Met de steun van het Departement Onderwijs & Vorming Welkom Starten met
Nadere informatieVeranderingen in het geo-informatie landschap: de rol van de burger
KIP project Participatory Geo-information: Veranderingen in het geo-informatie landschap: de rol van de burger Context van het onderzoeksproject, aanpak en verwachtingen Karin Pfeffer Onderzoeksteam: Linnet
Nadere informatieOPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN EN SOLVAY BUSINESS SCHOOL ALS GASTSTUDENT
OPLEIDINGSONDERDELEN VOOR DE FACULTEIT ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN EN SOLVAY BUSINESS SCHOOL ALS GASTSTUDENT SELECTEER DE OPLEIDING WAARIN JE BENT INGESCHREVEN AAN JE THUISINSTELLING: BACHELOR
Nadere informatieSamenwerkingsovereenkomst tussen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden
Vlaamse Gemeenschapscommissie Collegebesluit nr. 20162017-0802 23-05-2017 BIJLAGE Bijlage nr. 1 Samenwerkingsovereenkomst tussen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Interlokale Vereniging
Nadere informatieJAARSCHEMA MASTER EMMW
Afstudeerrichting Economie Kies Variant 1 of Variant 2 Variant 1: Applied Praktijk 1 (6 Praktijk 2 (9 Intermediate Micoreconomics (3 Microeconomics (3 Advanced Microeconomics (3 Variant 2: Public Economics
Nadere informatieIk ben 48 jaar oud, ben gehuwd en moeder van 5 kinderen. Vandaag ben ik Gemeente en OCMWraadslid.
Ik ben 48 jaar oud, ben gehuwd en moeder van 5 kinderen. Vandaag ben ik Gemeente en OCMWraadslid. Mijn hobby s zijn tennis en bridge. 48 jaar oud, licentiaat in de rechten, master in financiën, studies
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/90117
Nadere informatiebouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4
bouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4 11/03/16 12:27 5 Voorwoord Vlaanderen evolueert naar een superdiverse samenleving. Dit brengt grote uitdagingen met zich mee ook voor het beleidsdomein Welzijn,
Nadere informatieOpleidingsonderdelen voor de faculteit Sociale Wetenschappen en Solvay Business School als gaststudent
Opleidingsonderdelen voor de faculteit Sociale Wetenschappen en Solvay Business School als gaststudent SELECTEER DE OPLEIDING WAARIN JE BENT INGESCHREVEN AAN JE THUISINSTELLING: BACHELOR OF SCIENCE IN
Nadere informatiePUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING
PUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING Het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen (ucsia) organiseert in samenwerking met
Nadere informatieLocatiekeuze en duurzame bereikbaarheid
Locatiekeuze en duurzame bereikbaarheid prof. dr. ir. Kobe Boussauw Vrije Universiteit Brussel Cosmopolis Centre for Urban Research, Vakgroep Geografie Kick-off Leerstoel Bedrijven en Duurzame Mobiliteit
Nadere informatieProf. Dr. Carrie J. Menkel-Meadow
Invitation to the Public Lecture of Uitnodiging voor de openbare lezing van Prof. Dr. Carrie J. Menkel-Meadow Chancellor's Professor of Law and Political Science, University of California, Irvine School
Nadere informatieInterview met minister Joke Schauvliege
Interview met minister Joke Schauvliege over de rol en de toekomst van etnisch-culturele federaties in Vlaanderen. Dertien etnisch-cultureel diverse federaties zijn erkend binnen het sociaalcultureel werk.
Nadere informatieThis item is the archived peer-reviewed author-version of:
This item is the archived peer-reviewed author-version of: Reactie op Houding van de algemene bevolking ten opzichte van (ex- )psychiatrische patiënten ; resultaten van NEMESIS-2 Reference: Catthoor Kirsten,
Nadere informatieDe Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen
Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development
Nadere informatieTransitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context
Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net
Nadere informatieWETENSCHAPPERS IN ACTIE
WETENSCHAPPERS IN ACTIE Een publiek-sociologische benadering Redactie Frédéric Vandermoere Ilse Loots Anne Bergmans Peter Raeymaeckers Acco Leuven / Den Haag Inhoud Inleiding 9 Frédéric Vandermoere en
Nadere informatieInhoud. Woonnood in beeld 23 Feiten en trends op de woningmarkt. Proloog Ga maar op de autosnelweg slapen, zeiden ze 11 Stijn Tormans.
Inhoud Proloog Ga maar op de autosnelweg slapen, zeiden ze 11 Stijn Tormans Ten geleide 19 Deel 1 Woonnood in beeld 23 Feiten en trends op de woningmarkt 1 Eigendomsstatuut, woonuitgaven en betaalbaarheid
Nadere informatieDe mindset van een verbinder Focus op balans, afstemming en integratie
De mindset van een verbinder Focus op balans, afstemming en integratie Zou je door een andere focus en een andere manier van denken de kans op succes kunnen verhogen? In het praktijkonderzoek verschil
Nadere informatieCurriculum Vitae Nick Schuermans Nick.Schuermans@ees.kuleuven.be kuleuven.academia.edu/nickschuermans Latest update: September 2014
Curriculum Vitae Nick Schuermans Nick.Schuermans@ees.kuleuven.be kuleuven.academia.edu/nickschuermans Latest update: September 2014 Research interests Belgium - Diversity Enclave urbanism Fear Geographies
Nadere informatieVoorwoord. Erik Sterk Guido Walraven
Voorwoord Erik Sterk Guido Walraven Ondernemende burgers in lokale gemeenschappen kunnen sociale, economische en ecologische impact hebben, zo is de laatste jaren steeds duidelijker geworden. De verschillende
Nadere informatieBIBLIOTHEEK SOCIALE WETENSCHAPPEN
BIBLIOTHEEK SOCIALE WETENSCHAPPEN Web of Science (WoS) Social Sciences Citation Index, Arts & Humanities Citation Index, Conference Proceedings Citation Index - Social Science & Humanities, Book Citation
Nadere informatieperspectief voor professionele ontwikkeling
Actie-onderzoek als perspectief voor professionele ontwikkeling Workshop ALTHUS-Seminar 6 maart 2012 Geert Kelchtermans (KU Leuven) 1. What s in a name? 1. Term: veelgebruikt; uitgehold? In literatuur:
Nadere informatieSterk door overleg. Adviesfunctie
De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) brengt de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties samen voor overleg en advies over tal van Vlaamse beleidsthema s. De sociale partners adviseren
Nadere informatieDifferences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children
1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-
Nadere informatieGEZONDHEIDSENQUETE 2013
GEZONDHEIDSENQUETE 2013 RAPPORT 4: FYSIEKE EN SOCIALE OMGEVING Rana Charafeddine, Stefaan Demarest (ed.) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance
Nadere informatieOnze materialenambassadeur DocAtlas maakte speciaal voor deze editie van de Week van Opvoeding nog volgende selectie
Onze materialenambassadeur DocAtlas maakte speciaal voor deze editie van de Week van Opvoeding nog volgende selectie Discussiëren kun je leren Deken, Chantal. - ISBN13 978-94-6118-148-0 - Vlissingen: Bazalt
Nadere informatieHightech tewerkstelling in de Europese Unie. Maarten Goos, Ian Hathaway, Jozef Konings & Marieke Vandeweyer
Naamsestraat 61 bus 3550 B-3000 Leuven BELGIUM Tel. 032 16 326661 vives@kuleuven.be VIVES Briefings 2014 29 januari Hightech tewerkstelling in de Europese Unie Maarten Goos, Ian Hathaway, Jozef Konings
Nadere informatieThe role of interpersonal conflict between top and middle managers in top-down and bottom-up initiatives. Rein Denekamp
Samenvatting Inleiding In de huidige dynamische en complexe omgeving waarin veel organisaties opereren, wordt corporate entrepreneurship vaak gezien als een noodzaak. Het goed doorgronden van het ondernemend
Nadere informatieSchrijf een fantastisch prestatieverhaal
Schrijf een fantastisch prestatieverhaal workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategiehelden door Jeroen De Flander
Nadere informatieCATCH. Community sport for AT-risk youth: innovative strategies for promoting personal development, health and social CoHesion
CATCH Community sport for AT-risk youth: innovative strategies for promoting personal development, health and social CoHesion Strategisch basisonderzoek (SBO) De valorisatie van wetenschappelijke kennis
Nadere informatieDe Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing
De Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing dr. Jasper Dekkers Afdeling Ruimtelijke Economie, vrije Universiteit amsterdam Korte introductie Economie Geo
Nadere informatieSamen leren leven: Wereldbeelden in perspectief
Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief Ph.D.; Onderzoeker, auteur, sociaal ondernemer www.annickdewitt.com annick@annickdewitt.com In deze presentatie I Het ideaal: Samen leren leven II De condities:
Nadere informatieHet Geïntegreerd Breed Onthaal. Een beschrijvend en evaluerend onderzoek
Het Geïntegreerd Breed Onthaal Een beschrijvend en evaluerend onderzoek Wie-is-wie? Didier Boost (onderzoeker) Universiteit Antwerpen, OASeS, Master Sociaal Werk Sara Elloukmani (onderzoeker) Universiteit
Nadere informatieDe diverse woonomgeving
wonen 01 De diverse woonomgeving De meesten onder ons wonen individueel of in gezinsverband, in een eigen huis of appartement. En toch wonen we ook samen met anderen in dezelfde wijk, dezelfde straat of
Nadere informatieCommuniceren en Improviseren. Omgaan met dynamiek en complexiteit bij de ontwikkeling en implementatie van een gezondheidsinterventie W.M.A.
Communiceren en Improviseren. Omgaan met dynamiek en complexiteit bij de ontwikkeling en implementatie van een gezondheidsinterventie W.M.A. ter Haar Samenvatting In dit proefschrift is de aard en het
Nadere informatieRandvoorwaarden voor valorisatie. Dr Mirjam Leloux Directeur IXA UvA-HvA
Randvoorwaarden voor valorisatie Dr Mirjam Leloux Directeur IXA UvA-HvA Maatschappelijk belang van valorisatie Kennisinstellingen dragen bij aan innovatie in de samenleving, en daarmee tot groei van welvaart
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/43233
Nadere informatieADVIES 159 FWO-SAMENWERKINGS- OVEREENKOMST EN BELEIDSPLAN JUNI 2011
ADVIES 159 FWO-SAMENWERKINGS- OVEREENKOMST EN BELEIDSPLAN 2012-2016 30 JUNI 2011 ADVIES 159 30 juni 2011 FWO-OVEREENKOMST EN BELEIDSPLAN 2012-2016 2/6 INHOUD SITUERING ADVIES 1. ALGEMEEN 2. EEN SPECIFIEK
Nadere informatieSekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar
Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6
Nadere informatieColloquium Sport en detentie Wie vast zit wil bewegen!
Colloquium Sport en detentie Wie vast zit wil bewegen! Sport en Detentie Kris Hermans Coördinator Sport De Rode Antraciet vzw De Rode Antraciet vzw Start 1 november 2002 2004 VFFW gaat op in De Rode Antraciet
Nadere informatieVACATURE. Innoviris is op zoek naar. een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603
VACATURE Innoviris is op zoek naar een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603 Wetenschappelijke Directie Cel Innovatief Ecosysteem Innoviris Instelling van openbaar nut Charleroisteenweg
Nadere informatieonderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden
onderzoek op het hbo transformeert de samenleving tekst: Rob Voorwinden 6 De wereld verandert: om ons heen zien we langzaam systemen en instituties omvallen. Wat daarvoor in de plaats komt? Hbo-onderzoek
Nadere informatieTeacher leadership. Wat draagt dat begrip bij aan de rol van leraren? Marco Snoek
Teacher leadership Wat draagt dat begrip bij aan de rol van leraren? Marco Snoek 1 INHOUD Over de rol van de leraar Over mentale modellen ten aanzien van leiderschap Waarom aandacht voor teacher leadership?
Nadere informatieDiverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe
Diverser personeel. Mooi, en dan? Dr. Mtinkheni Gondwe Strategische Beleidsadviseur Team Kennis & Innovatie 16 april 2019 Homogene samenlevingen zijn verleden tijd 2 Reacties op diversiteit Interculturaliteit
Nadere informatieBIBLIOTHEEK SOCIALE WETENSCHAPPEN
BIBLIOTHEEK SOCIALE WETENSCHAPPEN Web of Science (WoS) Social Sciences Citation Index, Arts & Humanities Citation Index Conference Proceedings Citation Index Social Science & Humanities Kris Scheys oktober
Nadere informatieSessie Centrumsteden VVJ
Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen
Nadere informatieKritisch denken over complexe politieke problemen. Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede
Kritisch denken over complexe politieke problemen Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede Agenda Wat is kritisch denken en wat is het niet? Wat zijn complexe maatschappelijke
Nadere informatieATELIERS VOOR WERKNEMERSVORMING VZW NODIGT UIT Driedaagse reflectie over vorming binnen de vakbeweging
ATELIERS VOOR WERKNEMERSVORMING VZW NODIGT UIT Driedaagse reflectie over vorming binnen vakbeweging Op 12, 13 en 14 februari 2018 komen we samen met een groep van een rtigtal geïnteresseern om na te nken
Nadere informatieDiversiteit en stedelijkheid. Bram Spruyt Onderzoeksgroep TOR, VUB
Diversiteit en stedelijkheid Bram Spruyt Onderzoeksgroep TOR, VUB Diversiteit en stedelijkheid Hfdst. 11 Verenigde steden. Verschillen in participatie aan het verenigingsleven naar verstedelijking bij
Nadere informatieOver mixen, matchen en switchen. Vrijetijdsbeleving van kinderen in armoede
Over mixen, matchen en switchen. Vrijetijdsbeleving van kinderen in armoede Filip Coussee & Griet Roets Vakgroep Sociale Agogiek, Universiteit Gent 28 juni 2011 Wat is het probleem? Jeugdwerk en culturele
Nadere informatieRunning Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1
Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Relatie tussen Attitude, Sociale Invloed en Self-efficacy en Intentie tot Contact tussen Ouders en Leerkrachten bij Signalen van Pesten
Nadere informatieQuest: https://www.arteveldehogeschool.be/onderzoeks-en-dienstverleningscentra/quest EDO en whole school:
Eef.thoen@arteveldehs.be Quest: https://www.arteveldehogeschool.be/onderzoeks-en-dienstverleningscentra/quest EDO en whole school: http://sites.arteveldehogeschool.be/edo/ Tool EDO: http://sites.arteveldehogeschool.be/edo/edo/sites/default/files/brochure_edoel.pdf
Nadere informatieLearning Networks for Professional Development
Learning Networks for Professional Development Dr. Jan M. van Bruggen, CELSTEC, Open Universiteit 17 december 2008 Learning networks 1 Overzicht Plaatsbepaling van het programma Concept Learning Networks
Nadere informatieHoeveel bedragen per provincie voor 2012 en 2013 de middelen die het IWT jaarlijks aan alle steunprogramma s besteedt?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 111 van MARTINE TAELMAN datum: 12 november 2014 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Innovatie - Decentrale spreiding De algemene uitgavenbegroting
Nadere informatieMorele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012
Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele
Nadere informatieRoeien met te korte riemen
Roeien met te korte riemen Wetenschappelijke inzichten en voorstellen om uithuiszetting te verminderen Pascal De Decker & Jana Verstraete Onderzoeksgroep P.PUL KU Leuven Trefdag Thuisloosheid - Steunpunt
Nadere informatieDoctoraathouders op de Belgische arbeidsmarkt
Doctoraathouders op de Belgische arbeidsmarkt Discussienamiddag Rathenau Instituut Utrecht, 15 juni 2012 Loopbaanperspectieven van onderzoekers in Nederland Karen Vandevelde Universiteit Gent & ECOOM Onderzoeksresultaten
Nadere informatieSOCIOLOGIE FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN
SOCIOLOGIE FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN PROGRAMMA WAT GA IK DE KOMENDE 45 MINUTEN VERTELLEN? 1. Waarom sociologie studeren (wat is sociologie?) 2. Waarom sociologie studeren aan de VU? 3. Hoe ziet
Nadere informatie