Prof. Harold Bekkering. Sociale netwerken in ons brein: De interactie tussen intenties en imitatie van andermans gedrag

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Prof. Harold Bekkering. Sociale netwerken in ons brein: De interactie tussen intenties en imitatie van andermans gedrag"

Sandra Desmet
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Prof. Harold Bekkering Sociale netwerken in ons brein: De interactie tussen intenties en imitatie van andermans gedrag

2 Sociale netwerken Veel, zo niet al onze intenties hebben een sociale oorsprong We willen (en kunnen) niet elke keer weer het wiel uitvinden en kunnen alleen ook niet zo veel (huizen bouwen, landbouw etc.). We moeten handelingen met anderen afstemmen op planniveau en op uitvoeringsniveau. 2

3 Vragen van vandaag Imitatie, wie imiteren en wat wordt er geïmiteerd? Sociale netwerken, hoe stemmen we plannen af met anderen? Sociale netwerken, hoe stemmen we de uitvoer af met anderen? 3

4 Homo imitans 4

5 Imitatie: de definitie Aristotle: Imitation is natural to man from childhood, one of his advantage over the lower animals being this, that he is the most imitative creature of the world, and learns at first by imitation (McKeon, 1941). Thorndike s (1898) pragmatic definition of learning to do an act from seeing it done 5

6 Imitatie is een aangeboren eigenschap Meltzoff & Moore, Science, 1977

7 Is dit echt imitatie? Thorndike s (1898). Katten, kippen, honden etc. leren niet door observatie Spence (1937) je hebt wel Stimulus enhancement en Response facilitation 7

8 Waarom imiteren we niet de gehele tijd? Lhermitte, franse neuroloog 8

9 Meten van het brein Functional Magnetic Resonance 5/3/2013

10 Meten van het brein Elektro-encefalografie 5/3/2013

11 Imitatie hoe werkt het in het brein? Mirror Neuron System Direct Mapping: Activatie van een waargenomen beweging binnen het motorische systeem Goal-directed mapping: Activatie van een doel binnen het motorische systeem 11

12 Mirror Neuron System

13 Mirror Neuron System Di Pellegrino et al. (1992), groep van Rizzolatti in Parma Onderzoeksgroep in Parma, Prof. Rizzolatti, vanaf 1992 Cellen in de premotorische cortex worden actief bij het genereren van doelgerichte Bewegingen, maar ook bij het observeren van doelgerichte bewegingen! 13

14 Rizzolatti et al. (Cognitive Brain Res., 1996) Fig. 1. An example of a mirror neuron. The behavioral situation is schematically represented in the upper part of each panel. The responses of the neuron are shown in the middle and lower parts of each panel. The responses are shown as discharges using ten individual behavioral trials (each short vertical line corresponds to an action potential) and expressed as relative-response histograms. (B) The experimenter grasps the food with a tool. The experimenter grasps a piece of food then moves it toward the monkey, who, at the end of the trial, grasps it. Note the lack of response of the neuron when the food is grasped with the tool. (C) The monkey grasps food in darkness. In (B) the rasters are aligned with the moment when the food is grasped by the experimenter (vertical line). In (C) the alignment is with the approximate beginning of the grasping movement. Each small vertical line in the rasters corresponds to a spike. Histogram bin width: 20 ms.

15 Doelgerichte Mirror Neuronen Umilta et al., Neuron,

16 Shared Brain Networks: Voelen is begrijpen? De Vignemont & Singer, TICS, 2006

17 Sociale netwerken, hoe stemmen we plannen af met anderen? Spiegelneuronen: We doen dit op actieniveau Theorie of Mind / Mentale netwerken: We doen dit op planniveau 17

18 Theory of Mind (ToM) Theory of mind (ToM) is het menselijk vermogen om zich een beeld te vormen van het perspectief van een ander en indirect ook van zichzelf. Autistisch spectrum laat bovenal een gebrek aan verplaatsing in de ander zien. Moeite met pretend play, en de zogenaamde false belief test (vooral het verschil tussen eigen beliefs en die van een ander)

19 Theory of Mind (ToM) False belief test: The Sally-Anne test (Wimmer and Perner, 1983) Autistische kinderen zijn slecht in de Sally-Anne taak ook al zijn ze mentaal ouder dan 4 jaar (itt bijv Down kinderen 20% vs. 86%; Baron-Cohen, Leslie & Frith, 1985)

20 Motor Simulatie of Mentale inschatting? Gallese & Goldman, /3/2013

21 Altruistisch gedrag in jonge kinderen Warneken & Tomasello (2006; Science)

22 Helpen of pro-sociaal gedrag? Paulus, Hunnius en Bekkering, in prep.

23 Sociale netwerken, hoe stemmen we de uitvoer af met anderen? De vroege ontwikkeling van samenwerken De vroege ontwikkeling van sociaal leren 23

24 Vroege ontwikkeling van samenwerken Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci

25 Vroege ontwikkeling van samenwerken Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Hypotheses - Hoewel de motorische ontwikkeling gradueel verloopt lijken kinderen rond 21/2 3 jaar te kunnen gaan samenwerken. -De kikkertaak

26 Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Experimentele Opzet Deelnemers: 2½-jaar 3-jaar Within-subjects design Spelen van een computer game samen alleen

27 Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Experimental Design Individual condition Joint condition Kind drukt beide knoppen om en om Kind en experimentator drukken ieder een knop om en om

28 Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Experimental Design Individual condition Joint condition De experomentator krijgt een beepje wanneer te drukken

29 Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Experimental Design Afhankelijke variabelen: Fouten (vaker dan een keer achter elkaar drukken) Timing Variabiliteit

30 Errors: Resultaten

31 Resultaten Timing Variability:

32 Samenvattend Meyer et al. (2010), Front Hum Neurosci Joint condition: 3-jaar oude kinderen zijn accurater en minder variable in de timing dan 2½-jarigen Individual condition: Geen leeftijdsverschil

33 Sociaal leren: Hypothesis vanuit de Ideomotor theorie Perceptie van gebeurtenissen Acties worden gekoppeld aan gebeurtenissen

Sociaal leren Paulus, Hunnius, & Bekkering, Social

infants 1 week of training (each 5 minutes per day)

Voice Recorder --> Non-Action Sound (NAS) then

34 Sociaal leren Paulus, Hunnius, & Bekkering, Social Cognitive and Affective Neuroscience, month-old infants 1 week of training (each 5 minutes per day) Observing Rattle-Action of mother --> Action Sound (AS) Voice Recorder --> Non-Action Sound (NAS) then EEG-recording Action Sound (AS) Non-Action Sound (NAS) (Novel) Control Sound (CS)

AS-NAS Difference AS-CS Paulus, Hunnius, & Bekkering

35 Social learning Paulus, Hunnius, & Bekkering, Social Cognitive and Affective Neuroscience, 2012 Difference AS-NAS Difference AS-CS Paulus, Hunnius, & Bekkering (in press). Social Cognitive and Affective Neuroscience.

36 Social learning Paulus, Hunnius, & Bekkering, Social Cognitive and Affective Neuroscience, 2012 Microvolt 2 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 4,5 4 AS NAS CS Paulus, Hunnius, & Bekkering (in press). Social Cognitive and Affective Neuroscience. Meer motor activiteit voor Action Sounds dan voor niet-as en controle stimuli Associaties tussen visuele gebeurtenissen en motorische codering kan plaatsvinden via observatie leren! --> Neurocognitief mechanisme van Sociaal leren

37 Gebroken actie mirroring in Autisme? Mirror neurons and Autism Cattaneo et al, PNAS, 2007

38 Executie van sequentiele handelingen Cattaneo et al, PNAS, 2007

39 Observatie van sequentiele handelingen Observation Cattaneo et al, PNAS, 2007

40 Onderwerpen van vandaag Imitatie, onduidelijk wie en wat er wordt geimiteerd. Het plaatje van zien-doen-is-doen is te eenvoudig. Het afstemmen van plannen kan grotendeels via je eigen actiesysteem verlopen. Hoe we mentale voorspellingen van andermans gedrag kunnen maken wordt nog slecht begrepen. De uitvoer van sociaal gedrag lijkt direct gekoppeld aan je eigen motoriek. Misschien is dit in Autisme juist slecht functionerend? 40

41 Dank voor uw aandacht! Markus Paulus Marlene Meyer Marlene Meyer Sabine Hunnius Dank aan NWO - VICI en het Donders Instituut - TopTalent Sabine Hunnius

42 Role of Motor Experience Recent studies with adults (e.g., Aglioti et al. Calvo Merino et al.) and children (e.g., van Elk et al., 2008) suggest that the acquisition of expert motor skills affects how actions are perceived and processed by the brain

43 Human Mirror Neurons, Mukamel et al., Current Biology, 2010 We recorded extracellular activity from 1177 cells in human medial frontal and temporal cortices while patients executed or observed hand grasping actions and facial emotional expressions. A significant proportion of neurons in supplementary motor area, and hippocampus and environs, responded to both observation and execution of these actions.

Vergelijkbare documenten

10/11/2011. De ander begrijpen: Van baby s en spiegelneuronen. De wereld door de ogen van een baby. Begrijpen wat iemand anders doet Hoe doe je dat?

10/11/2011. De ander begrijpen: Van baby s en spiegelneuronen. De wereld door de ogen van een baby. Begrijpen wat iemand anders doet Hoe doe je dat? De ander begrijpen: Van baby s en spiegelneuronen Het interactieve brein in ontwikkeling dr. Sabine Hunnius De wereld door de ogen van een baby GGNet Symposium Het interactieve brein 7 oktober 2011 Hoe