Uitvoeringsprogramma GreenTech Park Brabant

Transcriptie

1 Uitvoeringsprogramma GreenTech Park Brabant Oktober 2018

2 Inhoud Voorwoord 3 1 Inleiding 4 2 Waarom Boxtel? 5 3 Visie 6 4 Strategie 7 5 De Boxtelse aanpak 8 a. Parallelle sporen 9 b. Verdere ontwikkeling aan hand van programmalijnen 10 c. GreenTech Park Brabant, onderdeel van een groter netwerk 10 d. Wanneer gebeurt wat? 12 e. Hoe dragen procedures bij aan realisatie van GTPB? 13 6 Financiële onderbouwing 14 7 Samenwerking met de provincie 15 8 Bijlage 16 a. Planning van procedures 2

3 Voorwoord De gemeente Boxtel heeft de afgelopen jaren een hele forse inspanning gedaan om Boxtel op het gebied van duurzaamheid op de kaart te zetten. Een van de thema s die Boxtel voortvarend als ambitie heeft opgepakt is de transitie van afval naar grondstof onder de vlag van Greentech Brabant. Met slimme, kleinschalige technologie kan lokaal beschikbare biomassa omgezet worden naar biobased grondstoffen en hernieuwbare energie voor de lokale gemeenschap. Boxtel heeft praktische experimenten uitgevoerd, onderzoeken gedaan en coalities gesloten met partijen in het veld. Het is echt pionieren geweest in de biobased economy. Een economie die sterk in ontwikkeling is. Terugkijkend is het voor Boxtel een (zoek)proces geweest van vallen en weer opstaan. Met dit uitvoeringsprogramma kijken we vooruit en concretiseren we de daadwerkelijke ontwikkeling van GreenTech Brabant. Rondom GreenTech is inmiddels een vaste groep partners ontstaan bestaande uit: de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij, de provincie Noord-Brabant, Helicon opleidingen, Brabant Water, Avans Hogeschool, Woningbouwcoöperatie Sint Joseph, AgriFoodCapital en bedrijven als Van Maris, Kamplan, Dimaen en de Rabobank. We zijn in gesprek met andere lokaal gevestigde ondernemingen zoals VDL, VION en Sanders Machinebouw om te kijken wat hun aandeel in de GreenTech ontwikkeling zou kunnen zijn. We waarderen de inspanningen die deze partijen samen met ons hebben verricht en nog steeds doen zoals bij het ontwikkelen van de pilot bij Helicon, het biomassaplein en de ontwikkeling van een GreenTech Brabant bedrijvenpark. Zonder samenwerking komt de biobased economy niet van de grond. Het implementeren van kleinschalige, innovatieve, groene technologie vraagt om bundelen van krachten en een inspanning van alle betrokkenen binnen de triple helix. En het vraagt om lef, partijen die hun nek durven uit te steken en een lange adem hebben. Ambities binnen Boxtel blijven onverminderd hoog. De komende jaren wordt de grote uitdaging om daadwerkelijk de vruchten te gaan plukken van inspanningen die in het verleden en ook nu nog worden gedaan. Ik heb er vertrouwen in dat dit samen met onze partners in het veld ook gaat lukken. Maruška Lestrade-Brouwer Wethouder GreenTech

4 1 Inleiding Met de keuze voor GreenTech haakt de gemeente Boxtel aan bij de toenemende vraag naar duurzame grondstoffen en energie. De afgelopen jaren is de basis gelegd om nu concreet aan de slag te gaan. Voorliggend uitvoeringsprogramma heeft betrekking op de ontwikkeling van GreenTech Park Brabant; een bedrijventerrein voor bedrijven en kennisinstellingen gericht op innovatie en duurzaamheid dat gebaseerd is op programmalijnen. De ontwikkeling van dit bedrijventerrein vindt plaats op Vorst B, een terrein van ongeveer 9 ha groot. GreenTech Park Brabant wordt een landschappelijk geïntegreerd, aantrekkelijk en openbaar toegankelijk bedrijvenpark. GreenTech Park Brabant is in goede samenwerking met de provincie tot stand gekomen. Zowel op bestuurlijk als ambtelijk niveau heeft er regelmatig overleg plaatsgevonden tussen provincie Noord-Brabant en gemeente Boxtel over inhoudelijke en procesmatige ontwikkelingen. Dit uitvoeringsprogramma beschrijft wat we als gemeente hebben bereikt en willen bereiken, welke aanpak we daarbij kiezen, welke rol de gemeente hierin voor zichzelf ziet weggelegd. Dit uitvoeringsprogramma bevat ook een planning en begroting. 4

5 2 Waarom Boxtel / Economische onderbouwing GreenTech Brabant is een transitieprogramma en ontwikkelplatform van de provincie Noord-Brabant, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij en de regio Noordoost Brabant. Hierin worden concrete projecten en samenwerkingsverbanden gerealiseerd op het gebied van biobased grondstoffen en duurzame energie. De partijen werken hieraan vanuit de volgende visie: Greentech Brabant moet bijdragen aan het versneld realiseren van een biobased infrastructuur in Brabant om lokaal beschikbare biomassa reststromen met kleinschalige, reproduceerbare en schaalbare steeds slimmere technologie om te zetten in hernieuwbare energie en biobased grondstoffen en producten. GreenTech Park Brabant wordt ontwikkeld onder de vlag van GreenTech Brabant. Het doel is om met slimme, kleinschalige technologieën en concepten op lokaal niveau afval en reststromen te ontsluiten en deze op te waarderen tot waardevolle biobased grondstoffen en producten, waarbij niet alleen materiaalstromen, maar ook revenuen terugvloeien naar de lokale gemeenschap. Het Groene Woud en met name Boxtel zijn benoemd als kansrijke plek om met GreenTech Brabant van start te gaan. Het Groene Woud ligt tussen twee grote netwerkregio s: Brainport Eindhoven en Agrifood Capital Noordoost Brabant. Boxtel ligt midden in het Groene Woud waar mede dankzij de goede ontsluiting aan de kennis-as A2 technologie en agrifood samen komen. In het Groene Woud zelf speelt verder de ambitieuze doorontwikkeling naar een Van Gogh Nationaal Park. Boxtel beschikt over een groen en duurzaam imago en over een groot areaal aan natuur en landbouw met bijbehorende organische reststoffen. Hierdoor kan Boxtel fungeren als living lab waar gewerkt wordt aan groene innovatie. Daarnaast is er in Boxtel grote betrokkenheid van onderwijsinstellingen (zoals SintLucas en Helicon), er is ruimte beschikbaar voor projecten en initiatieven en er is groot bestuurlijk draagvlak. In Boxtel is bovendien het eerste duurzaamheidscentrum van Nederland gevestigd: De Kleine Aarde. Het gedachtegoed dat hieraan verbonden is, draagt bij aan het opstarten en uitbouwen van GreenTech Park Brabant. Naast de unieke ligging en kenmerken biedt GreenTech Park Brabant op Vorst B mogelijkheden voor synergie. Binnen Boxtel is er grote vertegenwoordiging van bedrijven in de topsectoren Agrofood en High Tech Systemen en Materialen met een specialisatie op de Machinebouw en Electrotechnische industrie. Op het nabij gelegen bedrijventerrein Ladonk zijn veel technische, innovatieve bedrijven aanwezig zoals Bosch Rexroth, VDL, Sanders Machinebouw, Hydrobusiness en Dimaen die de kennis in huis hebben om een bijdrage te leveren aan een biobased toekomst. Daarnaast is Milieuservice Brabant (MSB) op Ladonk gehuisvest. Dit bedrijf is vertrouwd met zowel de technische kant van biomassaverwerking als met de rol van grondstofleverancier. In de omgeving van Vorst B zijn meerdere bedrijven aanwezig die mogelijk restwarmte kunnen leveren. Met beschikbare restwarmte kunnen de bedrijfsgebouwen worden verwarmd, biomassa verwaard en valorisatieprocessen versneld. Er worden reeds gesprekken gevoerd met Rabobank Nederland om te onderzoeken in hoeverre de restwarmte van het naastgelegen Rabobank datacenter toegepast kan worden op GreenTech Park Brabant. Daarbij wordt ook onderzocht of bedrijven op Ladonk, zoals VION,van gebruik willen en kunnen maken van beschikbare restwarmte. Gelet op de unieke ligging en kenmerken, kansen voor synergie en een groot bestuurlijk draagvlak is Boxtel bij uitstek geschikt om concreet invulling te geven aan GreenTech Brabant. Door GreenTech Park Brabant in Boxtel te ontwikkelen kan de biobased economy vanuit een gezonde voedingsbodem groeien in de regio. Er worden nieuwe technologieën ontwikkeld en er ontstaan innovaties en samenwerkingsverbanden waar ook bedrijven en kennisinstellingen buiten Boxtel profijt van hebben. Zo neemt Boxtel net als bij de oprichting van De Kleine Aarde het voortouw voor een duurzamere leefomgeving. 5

6 3 Visie GreenTech Brabant staat voor een duurzame economie waarin we werken aan nieuwe manieren van omgaan met grondstoffen. Deze zogenaamde circulaire economie draait om het hergebruik van grondstoffen en het ontwikkelen van nieuwe grondstoffen die minder belastend zijn. Met slimme technologie kan lokaal beschikbare biomassa omgezet worden naar hernieuwbare energie en biobased grondstoffen. Zo stimuleren we een duurzame toekomst met minder afval en met schonere vormen van energie. Daarnaast geeft GreenTech Brabant een impuls aan de ontwikkeling van de economie in Boxtel en in de regio. Door nieuwe samenwerkingsvormen tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en kennisinstellingen ontstaat er in Boxtel een kweekvijver voor innovaties, waarmee Boxtel de regio voorsorteert op een goede concurrentiepositie in de economie van de toekomst. Deze visie is het vertrekpunt voor het bepalen van de ontwikkelstrategie en de aanpak van de gemeente Boxtel. 6

7 4 Strategie Met de Kabinetsreactie op de Transitieagenda s Circulaire Economie, de signalen die vanuit Europa worden afgegeven over het aan banden leggen van wegwerpmaterialen, het Klimaatakkoord van Parijs en de Sustainable Development Goals, wordt het waarom? niet meer ter discussie gesteld. Het gaat nu dus om het wat? en hoe?. GreenTech Park Brabant ontwikkelt zich organisch. De visie vormt de stip op de horizon waar met elkaar invulling aan wordt gegeven. De gemeente Boxtel faciliteert bedrijven om zich te vestigen, biedt ruimte voor groei en zorgt ervoor dat de verdere ontwikkeling van het terrein meebeweegt met nieuwe (technologische) ontwikkelingen. Boxtel doet dit volgens de Lean Startup Methode. Dit houdt in dat er in korte tijd kansrijke ontwikkelrichtingen worden uitgewerkt, dat deze getest worden op de markt (valideren van het plan), en dat er sprake is van een relatief korte cyclus voor het bijsturen of vervolgen van de ingeslagen weg. Er is bij innovatie een zekere onvoorspelbaarheid over de uitkomst en het verloop van het proces. Daarom is de strategie passend bij een innovatieve (gebieds)ontwikkeling zoals GreenTech Park Brabant. Om het organische karakter van de gebiedsontwikkeling voortvarend te laten starten, zorgt gemeente Boxtel zelf voor een eerste impuls. 1 Kabinetsreactie op de Transitieagenda s Circulaire Economie,

8 5 De Boxtelse aanpak In hoofdstuk 2 is uitgelegd waarom Boxtel bij uitstek geschikt is voor de realisatie van GreenTech Park Brabant. De daarin benoemde unique selling points van de gemeente Boxtel en de unieke ligging van het terrein Vorst B bieden volop kansen om GreenTech Park Brabant hier te ontwikkelen. Daarbij is de gemeente zich ervan bewust dat inspanning van de gemeente in met name de eerste fase van deze gebiedsontwikkeling noodzakelijk is om de groei van GreenTech Park Brabant een impuls te geven. In deze eerste fase moeten de juiste vestigingscondities worden gecreëerd voor nieuwe bedrijven en kennisinstellingen. Op grond van een stevig fundament zal Green- Tech Park Brabant naar behoefte (organisch) verder groeien. Belangrijke elementen in de eerste fase van de gebiedsontwikkeling van GreenTech Park Brabant zijn (zie ook afbeelding 1): - De realisatie van een biomassaplein; - Concrete invulling geven aan de eerste fase van het GreenTech Park Brabant; - Aangaan van overeenkomsten met bedrijven over vestiging op Vorst B; - Vorming van een community bestaande uit partijen die zich binden aan het gedachtegoed en aan elkaar en vanuit dat perspectief bijdragen aan de ontwikkeling van GreenTech. Brabant. Brabant Biomassaplein Park Community Snoeihout Vestiging van bedrijven op GreenTech Park GreenTech Incubator en kenniscentrum Infrastructuur en voorzieningen Kennisontwikkeling en -uitwisseling Nieuwe samenwerkingsvormen tussen organisaties Samenwerkingsverbanden met andere regio s Opbouwen en uitbreiden van internationaal netwerk Afbeelding 1 Leidende principes zijn daarbij: - Ruimte bieden aan bedrijven en kennisinstellingen en stimuleren van nieuwe samenwerkingsvormen tussen organisaties; - Realiseren van het vestigen van bedrijven; - Ontwikkelingen passen binnen een landschappelijk geïntegreerd, aantrekkelijk en openbaar toegankelijk bedrijvenpark; - Koppelen aan bestaande bedrijven op Ladonk; - Zorgdragen voor aanbod en bewerkingsmogelijkheden van biomassa (met het biomassaplein wordt (snoei)hout op het terrein verkleind en opgeslagen); - Aanbod van synergiemogelijkheden door gebruik van reststromen; - Realiseren van ontmoetingsplekken, zowel voor bedrijven en instellingen op het terrein als voor partijen buiten het terrein. 8

9 Parallelle sporen Op het terrein zijn in het voorjaar van 2018 gewassen ingezaaid die gebruikt kunnen worden bij de ontwikkeling van nieuwe grondstoffen en producten. Met het inzaaien van gewassen op Vorst B en het aanvragen van een omgevingsvergunning voor het biomassaplein en kenniscentrum is de start van GreenTech Park gemaakt. Ten aanzien van de vestiging van bedrijfsactiviteiten heeft Boxtel ervoor gekozen om twee sporen tegelijkertijd te bewandelen. De eerste scan van potentieel belangstellende bedrijven en kennisinstellingen door BLOC, de uitgewerkte visie en beelden door Studio Marco Vermeulen en de daarop volgende verkenning door de Kwartiermaker hebben hieraan richting gegeven. 1. Concrete afspraken met een bedrijf dat zich op het terrein wil vestigen. De gemeente voert momenteel gesprekken om te komen tot concrete afspraken (vastgelegd in overeenkomsten) met een bedrijf dat zich vestigt op GreenTech Park Brabant. Het bedrijf zal actief zijn met het verwaarden van grondstoffen in de biobased of circulaire economie en past binnen het concept GreenTech. De gemeente en het bedrijf zoeken samen een goede vestigingsplek op het terrein en maken afspraken over benodigde investeringen, aankoop van gronden, te doorlopen procedures, inrichting en uitstraling. Daarbij onderzoeken gemeente en het bedrijf de mogelijkheden om optimaal gebruik te kunnen maken van de synergie (zoals gebruik van reststromen en koppeling met onderwijs). Via een tijdelijke vergunning in afwijking op het bestemmingsplan kan dit relatief snel gerealiseerd worden. 2. Oprichting GreenTech Incubator Diverse bedrijven hebben interesse getoond voor het huren van ruimte op GreenTech Park Brabant. Het gaat hier zowel om bedrijven met behoefte aan onderzoeks- en testruimtes als om startups en doorgroeiers Deze bedrijven zijn bezig met innovaties op het gebied van verwaarding van biomassastromen. Ze zoeken voldoende huurruimte waar tevens de benodigde biomassa aanwezig is. Daarnaast hechten deze bedrijven waarde aan de aanwezigheid van kennis- en onderzoeksinstellingen, aan mogelijkheden voor het gebruik van reststromen en aan nieuwe samenwerkingsverbanden tussen bedrijven. Een aantal bedrijven heeft interesse in structurele huurruimte, andere bedrijven zijn op zoek naar tijdelijke huurruimte. De GreenTech Incubator is een gebouw waarin ruimte wordt geboden aan bedrijven en kennisinstellingen voor de ontwikkeling van (opschaalbare) GreenTech activiteiten. De gemeente sluit met diverse partijen samenwerkingsovereenkomsten af waarin inspanningsverplichtingen van de partijen zijn opgenomen. Op grond van de samenwerkingsovereenkomsten wordt een eerste basis voor het gebruik van dit gebouw gelegd en is de gemeente bereid om de investeringen voor realisatie te dragen. Bij de realisatie van het gebouw wordt aandacht besteed aan een groene en passende uitstraling, flexibele inrichtingsmogelijkheden, de aanwezigheid van biomassa in of in de omgeving van het gebouw, inspirerende ontmoetingsplekken, goede voorzieningen en aan mogelijkheden tot uitbreidbaarheid van het gebouw. Tevens onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om de restwarmte van het datacenter van Rabobank Nederland te benutten voor de bedrijfsactiviteiten in het gebouw. De gemeente Boxtel werkt samen met een architect aan de GreenTech Incubator. Het gebouw zal een icoon op het terrein worden en andere bedrijven verleiden om activiteiten binnen het gebouw of elders op het terrein te ontplooien. 9

10 Verdere ontwikkeling van de programmalijnen De gemeente Boxtel heeft de volgende programmalijnen benoemd: a. Textiel b. Cellulose, design De keuze voor de programmalijnen is gebaseerd op marktkansen in relatie tot aanwezige kernactiviteiten in de omliggende regio (textiel) en op de lokaal beschikbare biomassa. In de omgeving van Boxtel is veel houtige biomassa voorradig. Met nieuwe technieken kunnen cellulosevezels uit hout gemakkelijk worden gewonnen en bewerkt. Cellulose wordt onder andere gebruikt voor de fabricage van papier, textiel, watten, viscose en celluloid. De techniek met betrekking tot verwaardingsmogelijkheden van biomassa is volop in ontwikkeling. Er ontstaat successie of evolutie in verwaardingsprocessen. Dit betekent dat ook de ontwikkeling van het terrein zich daarop zal moeten aanpassen. Met de keuze voor deze programmalijnen wordt voor nu focus aangebracht, maar deze keuze sluit een andere passende ontwikkeling op het gebied van verwaarding van biomassa niet uit. Aan de hand van deze programmalijnen worden projecten geïnitieerd, aangejaagd en uitgevoerd. Programmalijn textiel In Noord-Brabant, voornamelijk de regio Tilburg en omstreken, is textiel van oudsher een sterke en belangrijke sector. Ook binnen de textielsector is groeiende aandacht voor circulariteit en het belang van grondstoffen. Er is steeds meer besef dat verantwoordelijkheid genomen moet worden. Dat gebeurt zowel in de productie als bij de consument op verschillende manieren. Wat betreft de consument stimuleren initiatieven bijvoorbeeld het gebruik van tweedehands artikelen en het organiseren van retourstromen. De Noord-Brabantse textielbranche kent veel merk- en bedrijfskleding, vooral in de regio Tilburg en s-hertogenbosch. Deze textielbedrijven zetten systemen op waarmee met name de kleding van eigen merken wordt geretourneerd. Vervolgens wordt deze kleding vervezeld en opnieuw tot garens en textiel hergebruikt. De productie gaat over aanzienlijke hoeveelheden, daarom is het logisch dat op recycling wordt ingezet. Daarnaast is er belangstelling voor alternatieven voor de gebruikte materialen, bijvoorbeeld uit biomassa. Hiervoor is nog veel productontwikkeling nodig. Het gaat dan niet alleen om zaken als vezellengte, kleuring, waterverbruik, maar ook om bijvoorbeeld nieuw design en andere toepassingen. GreenTech Park Brabant heeft hier een kansrijke propositie. Textiel kent ook heel andere toepassingen, bijvoorbeeld als bouwmateriaal (afwerking, isolatie, stoffering), in meubilair, of in industriële toepassingen (auto s, etc.). Dan wordt kennis van de materialen en materiaalbewerking heel interessant. Tilburg heeft nauwe samenwerkingsverbanden met andere textielsteden zoals Enschede (weverijen, productie) en Amsterdam (fashion). Door contacten met Tilburg is Boxtel ook aangesloten op dit netwerk. In dit netwerk wordt gewerkt aan verduurzaming van de textielsector. Boxtel kan voor deze textielsteden het centrum vormen voor ontwikkeling van nieuwe materialen. In de samenwerking profiteren partijen van elkaars expertises en wordt contact onderhouden met het (inter)nationale netwerk van designers, producenten, etc. Uit houtachtige biomassa, zoals die op het biomassaplein wordt opgeslagen, kunnen materialen worden ontwikkeld die voor de textielsector interessant zijn. Onderstaande afbeelding toont hiervan een voorbeeld. Het materiaal, dat lijkt op katoen, is afkomstig van één van de buitenlandse bedrijven waarmee het GreenTech Park in contact is. 10

11 Inmiddels heeft de Design Academy in Eindhoven belangstelling getoond. Vervolggesprekken worden ingepland en de mogelijkheden om bijvoorbeeld machines ter beschikking te stellen ten behoeve van verdere productinnovatie worden geïnventariseerd. Ook opleidingen van SintLucas in Boxtel en Eindhoven bieden perspectief. Voor concrete investeringen in het GreenTech Park is de textielroute weliswaar kansrijk, maar lijkt de basis te smal om op korte termijn hiervan afhankelijk te willen zijn. Dat heeft zijn oorsprong in de focus van de sector op recycling en niet zozeer op de ontwikkeling van nieuwe materialen. Boxtel ziet kansen om via design in te zetten op verdere productontwikkeling, om zo de sector te faciliteren bij het ontwikkelen van nieuwe producten. In meerdere situaties is door het bedrijfsleven aangegeven dat men daar perspectief in ziet, maar dat de eigen productontwikkelafdeling daar momenteel vaak niet aan toe komt. Uit een eerste verkenning in de textielbranche zijn door GreenTech Park Brabant ook contacten gelegd met partijen als Circle Economy (Amsterdam) en de C&A Foundation; belangrijke ambassadeurs voor een circulaire en biobased textielsector. Deze organisaties kunnen de route naar een verdere verduurzaming kracht bij zetten, puttend uit een rijke internationale ervaring. Programmalijn cellulose Middels het Biomassaplein krijgt het GreenTech Park Brabant de beschikking over een ruime hoeveelheid biomassa, cellulose, in verschillende verschijningsvormen. Ingrediënten zoals lignine, suikers, tannine en het vezelmateriaal worden steeds vaker gebruikt. Soms komen deze ingrediënten vrij bij een productieproces waardoor het als reststroom benut kan worden in andere toepassingen. Een voorbeeld hiervan is de productie van papier waarbij lignine vrijkomt. In de kwartiermakersfase is vanuit het bedrijfsleven interesse getoond om gebruik te kunnen maken van een locatie met voldoende biomassa in de nabijheid. Deze bedrijven zijn onder meer geïnteresseerd in de cellulose ten behoeve van toepassingen in nieuwe (bouw-)materialen. Het helpt daarbij dat steeds meer potentiële afnemers van deze bedrijven stappen willen maken op het gebied van duurzaamheid. Denk aan Ikea, Dupont, DSM, en front runners uit de bouw, de papierindustrie en Argrifood. Los van de genoemde sectoren lijkt er in Noord-Brabant volop kennis en het vermogen tot samenwerking aanwezig te zijn om te komen tot ketensamenwerking en het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen. Denk aan de nabijheid van en samenwerking met AgriFood Capital en designopleidingen. Hiermee wordt gemikt op bijvoorbeeld nieuwe verpakkingen, in een samenwerking met foodbedrijven en retail in de regio, en met innovatieve verwerkers van de reststromen. Met een aantal van deze bedrijven worden de eerste ideeën al besproken, zoals een etiketteerbedrijf en een verwerker van verpakkingen. Ondersteuning voor de programmalijnen Het inzicht vanuit de kwartiermakersfase is dat het belangrijk is om een veilige omgeving te creëren, waar partijen elkaar stimuleren om te innoveren. De meeste organisaties zijn in eerste instantie niet geneigd te investeren in een vestiging op een nieuwe locatie. Dit gegeven heeft het idee van het opzetten van een GreenTech Incubator verder ondersteund. Met het opzetten van een GreenTech Incubator kan de gemeente Boxtel in samenwerking met bijvoorbeeld de Provincie Noord-Brabant, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij en mogelijk enkele andere bedrijven het comfort bieden voor potentiële toekomstige business partners. Belangrijke voorwaarden en contacten die GreenTech partners verder kunnen helpen, zijn: Internationale verbindingen (interessant voor bedrijven en uitwisseling van studenten); Kennispartners zoals BiomimicryNL, design; De aanwezigheid van biomassa op het terrein; De flexibiliteit en mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt; Een hotspot voor GreenTech bedrijven, overheden en kennisinstellingen ( Triple Helix ), wat de synergie en innovatie bevordert; Banken en financiers met oog voor en specifieke kennis van het financieren van innovatie en duurzaamheid; Ketensamenwerking, van groot belang bij bijvoorbeeld het ontwikkelen van alternatieve verpakkingen (design, retail, primaire producenten). 11

12 Wanneer gebeurt wat? De planning van dit uitvoeringsprogramma is opgenomen in de bijlage. Hieronder volgt per fase een beschrijving van de activiteiten: 1. De aanleg van GreenTech Park Brabant is al gestart. In samenwerking met Helicon en de agrariër die de grond pacht zijn gewassen op het terrein ingezaaid zoals vezelhennep en sorghum. Deze gewassen kunnen worden gebruikt om mee te experimenteren. Tevens is een wandelpad aangelegd waar wandelaars via borden worden geïnformeerd over de ingezaaide gewassen en de ontwikkeling van het terrein. Er zijn contacten gelegd met ondernemers die deze gewassen kunnen gebruiken bij de ontwikkeling van nieuwe grondstoffen en producten. 2. Het initiatief van vier gemeenten (Best, Vught, St. Michielsgestel en Boxtel) om een biomassaplein te realiseren, is een aanjager voor GreenTech Park Brabant. Het biomassaplein zorgt ervoor dat snoeihout op het terrein aanwezig is. Voor de pilotfase heeft de gemeente Boxtel een omgevingsvergunning aangevraagd. Een besluit van het college hierover wordt in juli verwacht. Vervolgens kan gestart worden met realisatie van het biomassaplein met als doel om dit in januari 2019 te openen. 3. Naast het biomassaplein wordt een kenniscentrum gerealiseerd waar kennisinstellingen, bedrijven en overheden samen werken aan nieuwe ontwikkelingen op het gebied van GreenTech. Het kenniscentrum dient daarbij tevens als uitvalsbasis voor de medewerkers en bezoekers van het biomassaplein. Het gebruik van de gronden voor realisatie van het kenniscentrum is opgenomen bij de vergunningsaanvraag voor het biomassaplein. De exacte afmetingen, vormgeving en uitstraling van het kenniscentrum worden nog nader uitgewerkt. Voor de uiteindelijke realisatie van het kenniscentrum wordt te zijner tijd een aparte vergunning voor het bouwen aangevraagd. 4. Als basis voor de realisatie van de GreenTech Incubator ondertekent de gemeente in 2018 diverse samenwerkingsovereenkomsten met bedrijven waarin de samenwerking tussen de gemeente Boxtel en betreffende bedrijf en de daarbij behorende inspanningsverplichtingen worden vastgelegd. De realisatie van het gebouw staat gepland voor Momenteel is de gemeente in gesprek met meerdere bedrijven die interesse hebben om zich zelfstandig op het terrein te vestigen. De gemeente zal in het najaar van 2018 concrete afspraken vastleggen met in ieder geval een van deze bedrijven. Zodra de afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst, kunnen de namen van deze bedrijven bekend worden gemaakt. Op basis van deze concrete afspraken wordt een planning gemaakt om dit bedrijf zo spoedig mogelijk (in ieder geval in 2019) te laten landen. 6. De komst van de bedrijven en kennisinstellingen, de daarbij behorende voorzieningen en de mogelijke samenwerkingsverbanden, maken het terrein nog aantrekkelijker voor andere geïnteresseerde bedrijven. De gemeente blijft voortdurend met nieuwe bedrijven in gesprek over mogelijkheden voor vestiging op dit terrein. De programmalijnen geven richting aan de gesprekken en het initiëren van ontwikkelingen in de toekomst. Het vast te stellen flexibele bestemmingsplan vormt dan het kader waarbinnen deze bedrijven op GreenTech Park Brabant een plek kunnen krijgen (zie de paragraaf hierna). 7. In de periode dat delen van het terrein nog niet gevuld zijn, kan deze grond worden ingezet voor tijdelijke functies die bijdragen aan het concept GreenTech. Hierbij wordt gedacht aan het organiseren van evenementen en aan het inzaaien van gronden met gewassen en gebruik daarvan voor onderwijs. 12

13 Hoe dragen procedures bij aan realisatie van GreenTech Park Brabant? De gemeente stelt een ruimtelijk kader (bestemmingsplan) op dat voldoende flexibiliteit biedt voor de ontwikkeling van innovatieve bedrijfsconcepten op het gebied van GreenTech activiteiten (nu en in de toekomst) en waarin heldere kaders en waarborgen zijn opgenomen voor de omgeving. GreenTech Park Brabant zal zich organisch ontwikkelen, hetgeen betekent dat er nog geen blauwdruk is van het eindresultaat. De gemeente wil met het bestemmingsplan wel kunnen inspelen op ontwikkelingen die nu nog niet zijn te voorzien en ervoor zorgen dat zo min mogelijk procedures nodig zijn om gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken. De gemeente wil voor het opstellen van het juiste ruimtelijk kader dan ook gebruik maken van de mogelijkheid die de Crisis- en herstelwet biedt om vooruitlopend op de Omgevingswet een bestemmingsplan verbrede reikwijdte op te stellen. Een bestemmingsplan verbrede reikwijdte biedt ruimere mogelijkheden die aansluiten bij de wens om Vorst B organisch te laten ontwikkelen, zonder afbreuk te doen aan het stellen van heldere kaders voor de omgeving. Het gaat hier onder meer om de looptijd (20 jaar in plaats van 10 jaar) en de mogelijkheid meer dan alleen ruimtelijke kaders op te nemen (milieunormen, duurzaamheidsambities). Via het bestemmingsplan worden de (milieu)kaders (waaronder geluid en geur) richting de omgeving vastgelegd en niet de gedetailleerde inrichting van het terrein. Het bestemmingsplan werkt niet met een gelimiteerde lijst van bedrijfsactiviteiten, maar maakt activiteiten mogelijk die passen binnen het concept GreenTech en passen binnen de (milieu)kaders richting de omgeving. Het bestemmingsplan is inmiddels bij het Ministerie aangemeld (18de tranche). De planning is om het bestemmingsplan begin 2019 in procedure te brengen. Vaststelling van het bestemmingsplan kan dan na de zomer van 2019 plaatsvinden, waarna nog beroep bij Raad van State mogelijk is. Het bestemmingsplan kent daarmee een ruime proceduretijd. Desondanks willen we nu al snel kunnen schakelen. Als een bedrijf zich nu aandient voor vestiging op het terrein en past binnen de visie van GreenTech Park Brabant, wil de gemeente zich inzetten om samen met het betreffende bedrijf de benodigde procedures te doorlopen. Indien nodig betekent dit dat ontwikkelingen vooruitlopend op het vaststellen van het bestemmingsplan met omgevingsvergunningen mogelijk worden gemaakt. GreenTech Park Brabant, onderdeel van een groter netwerk GreenTech Park Brabant zoekt de verbinding met andere terreinen waar aan GreenTech verwante ontwikkelingen plaatsvinden, zoals De Kleine Aarde in Boxtel, de Biomimicry Academy en het Bio Treat Center in Venlo. Met zowel BiomimicryNL als het Bio Treat Center is een samenwerkingsovereenkomst in voorbereiding. De herontwikkeling van De Kleine Aarde biedt verschillende aanknopingspunten voor het in de praktijk brengen van verschillende onderdelen van GreenTech in onderwijs, wonen, dienstverlening en werken. Hiermee krijgt De Kleine Aarde mede (hernieuwde) identiteit als modern centrum voor duurzame GreenTech ontwikkeling. Door de verschillende GreenTech onderdelen toe te passen op De Kleine Aarde wordt tevens bijgedragen aan het vorm en inhoud geven van het beoogde living lab. Parallel aan de ontwikkeling van het GreenTech Park Brabant kan op De Kleine Aarde direct gestart worden met het bouwen van een netwerk van bedrijven rondom groene technologie die later de stap kunnen maken naar een grootschaliger ingericht bedrijventerrein.participatie en communicatie Participatie en communicatie Participatie is een belangrijk onderdeel van het project. De aanpak is gericht op het betrekken van samenwerkingspartners, bedrijven en instellingen, interne betrokkenen binnen het gemeentelijk apparaat (ambtelijk/bestuurlijk), en partijen/burgers die nog niet direct met het initiatief in aanraking zijn gekomen. Er is al in een vroeg stadium gesproken met diverse stakeholders. De belangen van deze stakeholders zijn in beeld gebracht en ook komende periode worden diverse stakeholders gevraagd om mee te praten, onder andere bij het bestemmingsplan. Er is daarmee meer inzicht in welke belemmeringen overwonnen moeten worden en welke kansen er liggen om te verzilveren. Dit draagt bij aan het soepel doorlopen van procedures ten behoeve van realisatie van nieuwe bedrijven op het terrein. Op basis van de diverse belangen is tevens de communicatiestrategie bepaald. Onderdeel hiervan is het benoemen van mijlpalen, zoals de opening van het biomassaplein, het kenniscentrum en de GreenTech Incubator. Voor het informeren en betrekken van omwonenden, inwoners van Boxtel en bedrijven is een communicatieplan opgesteld. Via diverse kanalen worden zij op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen. 13

14 6 Financiële onderbouwing Greentech Brabant Park Middelen (euro) Realiseren Incubator Realiseren kenniscentrum Uitwerken ontwerp (landschappelijk geïntegreerd, aantrekkelijk en openbaar toegankelijk bedrijvenpark) Tijdelijke vergunningen Opstellen bestemmingsplan verbrede reikwijdte Marktconsultatie Programmaleiding Communicatie Totaal Via de reguliere gemeentelijke grondexploitatie wordt het terrein Vorst B ontwikkeld. Bovenstaande kosten zijn voornamelijk kosten waarvoor de gemeente buiten de reguliere exploitatie voor dekking moet zorgen. Er wordt op dit moment gezocht naar middelen binnen Europa, het Rijk en de regio. Daarnaast is Boxtel in gesprek met de Rabobank voor nieuwe financieringsmodellen. Gemeente Boxtel gaat het GreenTech Park realiseren in samenwerking met de provincie Noord-Brabant en financiert de kosten voor ten behoeve van de voortgang van het project. 14

15 7 Samenwerking met de provincie Er is een ambtelijke projectgroep met vertegenwoordiging van gemeente Boxtel en provincie Noord-Brabant. Deze ambtelijke werkgroep bespreekt maandelijks de voortgang rondom de ontwikkeling van GreenTech Park Brabant. De ambtelijke projectgroep zorgt voor bestuurlijke afstemming tussen de organisaties wanneer het project dit nodig heeft. De gemeente zal één keer per halfjaar verslag doen van de bereikte resultaten van de ontwikkeling van GreenTech Park Brabant. 8 Bijlagen a. Uitvoeringsplanning (z.o.z.) 15

16 ste 2de 3de 4de 1ste 2de de 4de 1ste 2de 3de 4de 1ste 2de 3de Bidbook Keuze voor GTPB op Vorst B Ruimtelijke visie Marco Vermeulen en economische verkenning bureau BLOC Aanstelling kwartiermaker Informatieavond Lennisheuvel 10 jan 1 Zaaiplan Aanvraag omgevingsvergunning biomassaplein en kenniscentrum 2/3 Aanvraag omgevingsvergunning biomassaplein en kenniscentrum opening biomassaplein Ontwikkelen agendalijnen 4/5/6 Afsluiten van overeenkomst met bedrijf dat zich zelfstandig wil vestigen Vestiging bedrijf Afsluiten van eerste samenwerkingsovereenkomsten met bedrijven tbv GreenTech Incubator Verdere ontwikkeling en realisatie GreenTech Incubator en kenniscentrum Afsluiten overeenkomsten met bedrijven Opstellen bestemmingsplan 6 Procedure bestemmingsplan Vaststelling bestemmingsplan Mogelijke beroepsprocedure bestemmingsplan 7 Mogelijk tijdelijk gebruik van grond 4de 16

17 17