MASTERCLASS. Effectiviteit van de handhaving in de kinderopvang. Bureau Bartels. 1 oktober beleidsadvies onderzoek

Transcriptie

1 Bureau Bartels beleidsadvies onderzoek MASTERCLASS Effectiviteit van de handhaving in de kinderopvang 1 oktober 2013 Bureau Bartels Postbus AH Amersfoort T (033) F (033) E info@brtls.nl

2 Centrale doelstelling Verkrijgen van inzicht in effectiviteit van gemeentelijke interventies gericht op handhaving van de kwaliteit van kinderopvang

3 Aanpak Spoor 1: cijfers uit GIR Inspecteren 2.0 (kwantitatief) 230 locaties met handhavingsadvies in 2011 Vergelijking inspectiegegevens Relatie gelegd met gemeentelijke handhaving Spoor 2: ervaringen gemeenten en houders 50 individuele handhavingscasussen (kwalitatief)

4 Analyse GIR-gegevens (spoor 1) Selectie gemeenten Reguliere inspectie locaties met handhavingsadvies Gemeentelijke handhaving Strategie 1 Strategie 2 Strategie 3 Strategie 4 Reguliere inspectie 2012 Resultaten dezelfde 230 locaties Mate van herstel Opnieuw advies tot handhaving Gemiddeld aantal overtredingen Nieuwe overtredingen

5 Resultaten algemeen Handhaven heeft zin! Aandeel locaties met advies handhaven tussen 2011 en 2012 bijna gehalveerd (van 100% naar 55%) Handhaving vooral effect op herstel van overtredingen: Mate herstel Na eerste interventie Uiteindelijk Alles hersteld 56% 78% Deels hersteld 24% 8% Niets hersteld 6% 0% Weet niet/geen handhaving 14% 14% Totaal 100% 100%

6 Resultaten algemeen (2) Gemiddeld aantal overtredingen per locatie: afname van 24% tussen 2011 en 2012 Gemiddeld aantal overtredingen op 5 elementaire overtredingen: afname van 45% tussen 2011 en 2012 (BKR, maximale groepsgrootte, m 2 binnen- en buitenruimte, VOG en passende beroepsopleiding)

7 Handhavingsstrategie Effectiviteit vooral bepaald door handhavingsstrategie van de gemeenten. Vier strategieën onderscheiden, oplopend naar juridische intensiteit : Strategie Strategie 1 Strategie 2 Strategie 3 Strategie 4 Kenmerken Vrijwel uitsluitend niet-juridische handhavingsinterventie (waarschuwing, overleg en overreding) Juridische handhavingsinterventie. Starten met aanwijzing, andere interventies niet ingezet (geen vervolg op aanwijzing) Juridisch traject (herstellend): aanwijzing gevolgd door andere interventies zoals last onder dwangsom (geleidelijke stappen) Juridisch traject (herstellend en bestraffend): naast geleidelijke stappen ook directe inzet zwaardere juridische interventies, zoals boete (lik op stuk)

8 Handhavingsstrategie (2) Daling aandeel locaties met advies handhaven sterker naar mate handhavingsstrategie juridisch intensiever wordt Strategie Advies handhaven 2011 Advies handhaven 2012 Strategie 1 100% 70% Strategie 2 100% 56% Strategie 3 100% 48% Strategie 4 100% 49% Totaal 100% 55%

9 Handhavingsstrategie (3) Aandeel locaties met nieuwe overtredingen, naar handhavingsstrategie: Strategie Aandeel locaties met nieuwe overtredingen in 2012 Strategie 1 65% Strategie 2 64% Strategie 3 46% Strategie 4 46% Totaal 55% Strategie 3 en 4 lijken meest duurzame effect op nalevingsgedrag

10 Handhavingsstrategie (4) Opvallend: alle gemeenten met strategie 1 ervaren hun beleid als (zeer) effectief, terwijl juist de effectiviteit bij deze strategie het kleinst blijkt. Niet-juridische interventies worden ook door houders meest gewaardeerd (mogelijkheid toelichting en uitleg) Juridische interventies maken echter meer indruk en dragen volgens houders vaker bij aan betere naleving.

11 Rol GGD Scheidslijn tussen toezicht door GGD en handhaven door gemeente vervaagt: Bij deel gemeenten geformaliseerd: GGD krijgt mandaat om handhaving namens gemeente te doen Bij ander deel niet geformaliseerd: GGD zet houders aan tot herstel Rol GGD om twee redenen belangrijk bij verbeteren nalevingsgedrag: Moment van ingrijpen (direct na inspectie) Persoonlijk contact

12 Snelheid van handelen Effectiviteit handhaving beïnvloed door snelheid handhavings-traject: periode tussen oplevering eindrapport GGD en moment handhavingsinterventie gemeente Snelheid inzet handhaving Tijdswinst te behalen bij: Aandeel advies handhaving 2011 Oplevering definitief inspectierapport GGD Snelheid interventie gemeente na ontvangst GGD-rapport Aandeel advies handhaven 2012 Binnen 2 weken 100% 48% 2 tot 8 weken 100% 67% Langer dan 8 weken 100% 71% Totaal 100% 55%

13 Omvang handhavingscapaciteit Geen eenduidig verband tussen beschikbare handhavingscapaciteit en de effectiviteit Capaciteit Advies handhaven 2011 Advies handhaven 2012 Kleine capaciteit (1 fte/>200 locaties) 100% 54% Middelgrote capaciteit (1 fte/ locaties) 100% 64% Grote capaciteit (1 fte/<100 locaties) 100% 52% Totaal 100% 100% Niet zozeer de omvang beschikbare capaciteit van belang, als wel de wijze waarop de capaciteit wordt ingezet

14 Preventief beleid Vooraf informeren van houders over handhavingsbeleid, werkwijze handhaving en verandering in beleid en regelgeving: geen wezenlijk effect op nalevingsgedrag Preventiefbeleid Advies handhaven 2011 Advies handhaven 2012 Wel informatievoorziening 100% 57% Geen informatievoorziening 100% 55%

15 Samenvattend Wat draagt bij aan effectieve handhaving: - rol van GGD in voortraject - juridische intensiteit handhaving - snelheid van handelen