Terugblik milieu 2011

Transcriptie

1 Terugblik milieu 2011 In deze terugblik kunt u lezen welke acties inwoners, organisaties en de gemeente het afgelopen jaar hebben uitgevoerd om doelstellingen uit het milieubeleidsplan te halen. De uitvoering van het milieubeleidsplan verloopt op een groot aantal onderdelen goed. Bijvoorbeeld de doelstellingen voor gescheiden afvalinzameling worden behaald. Voor klimaatbeleid zijn we op twee derde van de doelstelling. Het aantal duurzame initiatieven dat uit de samenleving kwam, was wisselend. Maar met beperkte middelen is veel gedaan om een stap dichterbij de realisatie van de milieudoelstellingen te komen. Speerpunt Een beter klimaat De gemeente heeft in 2011 ingezet op het samen met inwoners en maatschappelijke partners uitvoeren van het klimaatactieplan Uitgangspunt is het verminderen van het energieverbruik en het meer opwekken van duurzame energie. Doelstelling is om 5 kton CO 2 besparing in 2012 te realiseren. Uit een eerste tussentijdse evaluatie van het klimaatbeleid blijkt dat ongeveer twee derde van de doelstelling wordt gehaald. Hieronder wordt ingegaan op de acties die in 2011 zijn uitgevoerd door de verschillende betrokkenen. Bestaande bouw De gemeente heeft in het kader van de actie Spaar u rijk, bespaar energie in uw wijk initiatieven van woningeigenaren ondersteund om samen hun woningen te isoleren in de wijken (De Wetering, Groenhouten, Rossenberg, Alandsbeek en Noordwijck). Door samen isolatie in te kopen konden woningeigenaren aanzienlijke korting krijgen. De werkgroep COOL is door de gemeente ondersteund bij het initiatief om een Energiemarkt te organiseren op 15 oktober Er kwamen 350 belangstellenden op af en inmiddels zijn er 70 geïnteresseerd in de gezamenlijk aanschaf van zonnepanelen. Wegens het succes van de duurzaamheidslening is het fonds in 2011 aangevuld. Er zijn afgelopen jaar vijf leningen verstrekt. De gemeente is een coalitie aangegaan met bedrijven en inwoners voor het energieneutraal renoveren van woningen. Hoewel een aanvraag voor landelijke subsidie is afgewezen, heeft de coalitie besloten om aan de slag te gaan. Algemene tendens is dat het elektriciteitsverbruik van huishoudens in Leusden sinds 2004 daalt, in 2010 werd gemiddeld 3,8% minder stroom verbruikt dan in Het gasverbruik was een aantal jaren dalende, maar in 2010 stijgende door de strenge winter. De CBS-verbruikscijfers voor 2011 worden op zijn vroegst eind 2012 verwacht. De Woningstichting Leusden heeft in 2011 helaas geen invulling gegeven aan haar duurzaamheidsbeleid. Bedrijven In 2011 heeft meer dan de helft van de kantoren die deelnamen aan de actie om een energiescan uit te voeren een plan van aanpak ingediend. De kantoren leveren een bijdrage van 3,5% aan de doelstelling voor 2012 als zij de maatregelen nemen die binnen 5 jaar kunnen worden terugverdiend. De gemeente heeft eind 2011 samen met de Vallei Horstee en LTO Noord kansrijke projecten in het buitengebied in kaart gebracht. Dit zijn: energiebesparing bij agrarische bedrijven, inzet van zonne-energie op stallen (in combinatie met asbestsanering) en het toepassen van houtkachels. De Vallei Horstee gaat deze kansen onder de aandacht brengen bij de agrariërs door een Energiemarkt te organiseren. Mobiliteit In 2011 heeft de gemeente met de stichting e-laad.nl een overeenkomst gesloten om gratis twee publieke laadpalen voor elektrisch rijden te plaatsen. Eén inwoner heeft een laadpunt aangevraagd. De omgevingsvergunning voor het groene tankstation aan de Groene Zoom nabij de Zuiderinslag is in 2011 aangevraagd. Er is een ruimtelijke procedure doorlopen om de bestemmingsplannen aan te passen. Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 1

2 De actie Met belgerinkel naar de Winkel is uitgevoerd en heeft 320 deelnemers en fietsritjes opgeleverd. Bijna de helft van de winkeliers in de Hamershof deed mee. Doel is het stimuleren van het fietsgebruik. Overige doelgroepen In 2011 is een aanpak vastgesteld om lichthinder te beperken en energiebesparing te realiseren (zie ook hieronder bij Nacht van de Nacht). De gemeente neemt beide aspecten mee in het plan openbare verlichting en bij projecten. Dit is bijvoorbeeld te zien bij de energiezuinige en groene verlichting langs het fietspad Maanweg. September 2011 waren alle maatregelen op het gebied van energiebesparing en binnenmilieu uitgevoerd waarvoor de scholen en gemeente gezamenlijk subsidie van het rijk kregen. De effecten van de maatregelen kunnen voor het eerst in 2012 worden gemonitord. Het contract voor transport van afval vanaf de Milieustraat en de huur van containers liep eind 2011 af en is verlengd tot eind Ook het contract voor de verwerking tuingroen is met een jaar verlengd tot eind In 2011 zijn 22 (ondergrondse) containers aangekocht. Deze containers, voor de inzameling van restafval, GFT, papier, textiel en plastic verpakkingsafval, zullen geplaatst worden bij de nieuwbouw van De Biezenkamp. Speerpunt Samen met inwoners Ondersteunen duurzame initiatieven Organisaties en inwoners konden in 2011 gebruik maken van de subsidieregeling duurzame initiatieven in Leusden. Het aantal duurzame initiatieven dat uit de samenleving kwam, was wisselend (één aanvraag toegekend en één niet). Eind 2011 hebben drie organisaties interesse getoond, maar dit heeft nog niet geleid tot aanvragen. Op pagina 4 kunt u meer lezen over de klimaatacties van onze gemeentelijke organisatie en op pagina 5 over duurzaamheid bij nieuwbouwprojecten. Speerpunt Afval bestaat niet De gemeente Leusden scoort goed op de inzameling en hergebruik van huishoudelijk afval. De dienstverlening ligt hoger dan landelijk en de kosten zijn gemiddeld. In 2011 heeft de gemeente een bronscheidingspercentage van 71% behaald (zie de resultaten op pagina 6) en scoort daarmee bovengemiddeld ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. Hiermee wordt voldaan aan de doelstelling uit het milieubeleidsplan. Omdat het afvalbeleidsplan uit 2005 inmiddels verouderd was, is in 2011 is begonnen met de voorbereiding van een nieuw afvalstoffenplan. Dit nieuwe afvalstoffenplan wordt in 2012 gepresenteerd. De communicatiecampagne van het AVU samenwerkingsverband Afvalnieuws heeft in 2011 een succesvol vervolg gekregen. Er is speciale aandacht besteed aan elektrische apparaten en energiezuinige lampen. In het kader van de actie Spaar u rijk, bespaar energie met uw wijk en de Energiemarkt (zie foto) zijn de subsidieregeling en de duurzaamheidslening onder de aandacht gebracht van de inwoners. Tijdens het nationale Klimaatstraatfeest zijn de Leusdense Klimaatstraten ondersteund door de gemeente. Leusden heeft de vierde plaats bereikt in de ranglijst van meest actieve gemeenten. Er deden 33 straten mee en 14 straten wonnen een klimaatstraatfeest. Op 29 oktober 2011 hebben Heerlijkheid Stoutenburg / het Utrechts Landschap meegedaan aan de landelijke Nacht van de Nacht. In Stoutenburg waren avondwandelingen georganiseerd. Gidsen hebben tijdens de wandelingen verteld over de waarde van duisternis. Er zijn ruim 155 belangstellenden op afgekomen. De gemeente heeft de organisaties ondersteund. Daarnaast zijn bedrijven en eigenaren van landgoederen opgeroepen de verlichting te doven. Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 2

3 Voor de toekenning van de Milieuprijs Leusden is een jury in het leven geroepen. Deze jury bestaat uit vertegenwoordigers van het Waterschap Vallei & Eem, Natuur- en Milieufederatie Utrecht, Welzijn Leusden, de provincie Utrecht en de vorige winnaar. Januari 2011 is de Milieuprijs 2010 uitgereikt aan Basisschool De Vallei en tijdens de Matchbeurs in november is de Milieuprijs 2011 gegeven aan Windau Automatisering. Milieuvoorlichting Leusden beschikt over de digitale duurzame bedrijvengids leusden.allesduurzaam.nl. De gids is gepromoot via de gemeentepagina en de Nieuwsbrief milieu. De Nieuwsbrief milieu is oktober 2011 digitaal uitgebracht. Verder is milieuvoorlichting gegeven via publicaties en onze website. Natuur- en milieu-educatie Vanuit de Samenleving voorop is de Schoolsteeg in 2011 gestart met het transitieproces naar een zelfstandige eenheid. Hierbij zijn ook niet wettelijk verplichte milieutaken betrokken die gericht zijn op de samenleving (bijvoorbeeld het ondersteunen van duurzame initiatieven). Voorop staat nog steeds de natuur en milieu educatie aan het basisonderwijs. Het Centrum voor Natuur en Milieu de Schoolsteeg verzorgde in het schooljaar lessen en excursies voor alle basisscholen in Leusden en Achterveld op het gebied van natuur, milieu, gezonde voeding, beweging en techniek. In totaal werden er 426 lessen of lesmaterialen van de Schoolsteeg in het onderwijs en de kinderopvang ingezet. Alle basisschoolkinderen in Leusden hebben ook in 2011 weer ruim 4 x contact gehad met de Schoolsteeg. De struintuin heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Voor een aantal lessen was er een over inschrijving en alle nieuwe producten zijn meer dan gebruikelijk aangevraagd. Een overzicht van activiteiten vindt u op pagina 6. In 2011 is in samenwerking met de Vereniging voor veldbiologie KNNV en het CNME Landgoed Schothorst in Amersfoort een serie cursussen voor volwassenen ontwikkeld: De natuuracademie. De 6 aangeboden cursussen met verschillende thema s waren allemaal volgeboekt en in meerdere gevallen zelfs overboekt. In april 2011 heeft de eerste, jaarlijks terugkerende NME coördinatorenmiddag plaatsgevonden. Een ontmoeting tussen leerkrachten en educatieve medewerkers van de Schoolsteeg met als doel uitwisseling van ideeën, producten en vakkennis. Op verzoek van de scholen in Woudenberg is ook voor deze scholen een coördinatorenmiddag georganiseerd. De Woudenbergse scholen nemen met ingang van 2011 producten af van de Schoolsteeg. Voor inwoners van Leusden werd samen met Stichting de Boom een excursie georganiseerd naar de Schoolsteegbosjes en de Moorsterbeek. Op verzoek van het Leusdens Comité Open Monumentendag heeft de Schoolsteeg een bijdrage geleverd aan de open monumentendag bij Landgoed De Boom in de vorm van een lees-en doeboekje voor kinderen van alle leeftijden. De educatieve Struintuin werd in 2011 voor meer lessen gebruikt en het aantal bezoeken van de Buitenschoolse Opvang aan de struintuin nam toe. In 2011 werd de struintuin door zo n 75 inwoners van Leusden bezocht op de open avonden en nog eens door 80 volwassenen op de Vlinder- en Bijendag. Op ons eigen nest werden drie ooievaartjes grootgebracht. In 2011 is de aanvraag van de Schoolsteeg voor financiering van het project Natuur over de drempel door het landelijke Programmabureau NME goedgekeurd. Hiermee is Leusden één van de 24 gemeenten die invulling geeft aan om NME voor een bredere doelgroep in te zetten. De Schoolsteeg gaat samen met 2 woonzorgcentra van Beweging 3.0 de natuur naar het zorgcentrum brengen en ouderen betrekken bij hun groene omgeving. Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 3

4 Speerpunt De gemeente als voorbeeld De gemeente heeft als uitgangspunt om zelf het goede voorbeeld te geven. Daarom is de gemeente een klimaat neutrale organisatie en aangesloten bij het Op Kop netwerk in de Provincie Utrecht. Gemeentelijke gebouwen Vanaf 2011 tot en met 2013 is een nieuw contract afgesloten om de uitstoot van CO 2 door het gebruik van aardgas, transport en dienstreizen te compenseren. In 2011 is in totaal kton CO 2 gecompenseerd. De CO 2 -footprint en het energielabel van het gemeentehuis staan op onze website. In de vier gebouwen die de gemeente zelf gebruikt, wordt het verbruik van gas, elektriciteit en water gemeten. In 2011 was het verbruik in de gemeentelijke gebouwen van aardgas 18% lager en van elektriciteit 17% hoger dan in Er werd 31% minder water verbruikt. De energiescan van het Servicebureau Gemeenten geeft een aanzet voor de aanpak van energiebesparing: o.a. door het verwijderen van drie gasboilers. Eind 2011 is onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen. De eerste resultaten laten zien dat de Milieustraat, de bibliotheek (nieuwbouwdeel), sporthal Berkelwijk en gymzaal Achterveld geschikt zijn voor zonnepanelen. Het onderzoek laat ook kansen zien voor opwekking van duurzame warmte. Gemeentelijke organisatie De gemeente heeft samen met andere gemeenten het handboek duurzaam inkopen voorbereid, maar heeft dit in 2011 niet vastgesteld. De gemeente wacht op duidelijkheid vanuit de Rijksoverheid over de landelijke aanpak duurzaam inkopen. Het doel is om in 2013 volledig duurzaam in te kopen. Er zijn energiezuinige monitoren en netwerkcomputers aangeschaft die in de praktijk 39% elektriciteit besparen. In 2012 wordt een aantal gemeentelijke voertuigen vervangen. In 2011 is het wagenpark onderzocht op milieuwinst en kosteneffectiviteit. Verder is een energiescan voor het zwembad Octopus uitgevoerd. In 2011 hebben 84 medewerkers van de gemeente meegedaan aan de landelijke campagne Fietsen Scoort. Er zijn kilometers gefietst. Met het fietsen is Hospice Dome uit Amersfoort gesponsord. Leefomgeving Regionale Uitvoeringsdienst In 2011 zijn de wettelijke milieutaken in kaart gebracht die moeten worden uitbesteed aan de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). Het rijk zet in op de invoering van de RUD per 1 januari 2013, maar de discussie in de provincie Utrecht verloopt moeizaam. Hierdoor zijn de organisatorische, financiële en personele gevolgen nog niet inzichtelijk geworden in Bedrijven De gemeente heeft het milieudeel van de omgevingsvergunningverlening en handhaving bij bedrijven uitbesteed aan het Servicebureau Gemeenten (SBG). Ook in 2011 heeft het SBG invulling gegeven aan de prestatieafspraken. Het SBG rapporteert over de resultaten via een apart jaarverslag. In het kader van het convenant Den Treek Henschoten worden de twee veehouderijen aan de Heetvelderweg samengevoegd en omgevormd naar één melkrundveehouderij. Dit is onder de geldende wet- en regelgeving niet mogelijk, vanwege de milieuwinst is de Stad en Milieubenadering toegepast. De provincie Utrecht, de gemeente Leusden en Stichting De Boom sloten medio 2011 een overeenkomst waardoor de geitenhouderij aan de Maanweg kan worden uitgeplaatst. Deze uitplaatsing komt onder meer de natuurontwikkeling ten goede. Asbest Op 8 oktober 2011 is het YMCA gebouw aan de Paradijsweg afgebrand. Hierbij is asbest vrijgekomen. De inventarisatie en sanering is begeleid door de gemeente. Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 4

5 Bij (her)ontwikkelingen wordt vaak asbest in de te slopen gebouwen of in de bodem aangetroffen. Onderzoek en sanering is dan noodzakelijk. De gemeente houdt dan toezicht. Bodem Op grond van het Besluit Bodemkwaliteit is een bodemfunctiekaart opgesteld. Deze kaart maakt het mogelijk om schone en licht verontreinigde grond zonder extra kosten toe te passen binnen de gemeentegrenzen. De kaart wordt in de eerste helft van 2012 voor vaststelling aan het college aangeboden. Lucht De gemeente Leusden heeft in 2009 een actieplan luchtkwaliteit vastgesteld. Maatregelen die zijn uitgevoerd, zijn het meewerken aan de realisatie van het aardgastankstation en het faciliteren van de campagne Met Belgerinkel naar de Winkel (zie pagina 1). De concept rapportage luchtkwaliteit laat geen overschrijdingen in Leusden zien. Geluid Bij verschillende ruimtelijke projecten zoals De Biezenkamp en Groot Agteveld is advies gegeven en zijn akoestische onderzoeken uitgevoerd die hebben geleid tot aanpassingen in de plannen. Hierdoor wordt het leefklimaat voor de toekomstige bewoners positief beïnvloed. Voor de verbreding van de A28 is intensief overleg gevoerd met Rijkswaterstaat. Uitgangspunt is dat de geluidbelasting voor Leusden niet toeneemt. Bij de werkzaamheden komt veel grond vrij, dit wordt zoveel mogelijk hergebruikt binnen het plangebied. Nabij de op/afrit Leusden is ten behoeve van het werk een gronddepot gerealiseerd (zie foto), hier wordt ook het betonpuin gebroken dat in het werk vrijkomt. Externe Veiligheid Voor een aantal plannen is geadviseerd over externe veiligheid. In het plan Tabaksteeg zijn in samenwerking met de Gasunie maatregelen genomen om beschadiging van de gasleiding te voorkomen. Bovendien zijn er ontheffingen van de Route Gevaarlijke Stoffen verleend voor het transport van vuurwerk en propaan. Nieuwbouwplannen In 2011 waren er een aantal nieuwbouwplannen zoals Groot Agteveld, De Biezenkamp en Leusden Zuid waarvoor milieuonderzoeken zijn begeleid en resultaten zijn ingebracht. Daarnaast is voor de herziening van oude bestemmingsplannen zoals Leusden-Noord en Leusden-Oost een milieuparagraaf geleverd en zijn kleine bouwplannen getoetst. Ook zijn bovenwettelijke eisen gesteld op het gebied van energiebesparing, duurzame energie en duurzaam bouwen. De gemeente is in 2011 blijven inzetten op het realiseren van een 10% verscherpte EPC bij nieuwbouw. Alle nieuwbouwprojecten bij elkaar leveren een bijdrage van 1 kton CO 2 besparing, dit is 20% van de doelstelling voor Met de ontwikkelende partijen van Groot Agteveld en Valleipark was afgesproken om GPR gebouw als ontwerpinstrument te gebruiken. Door vertragingen in de planning van de projecten is dit in 2011 niet gebeurd. Voor openbare verlichting in de Biezenkamp is afgesproken om LED-verlichting toe te passen. Ook voor andere nieuwbouwprojecten zetten we hierop in. Buitengebied Informatie over het buitengebied kunt u nalezen in de aparte Nieuwsbrief buitengebied van februari 2012 die op onze website staat (via woonomgeving naar buitengebied). Vragen Als u vragen heeft over deze terugblik, kunt u contact opnemen met mevrouw M. van Burken, , gemeente@leusden.nl. Het milieubeleidsplan en het milieu-uitvoeringsprogramma kunt u downloaden via Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 5

6 Resultaten gescheiden inzameling huishoudelijk afval 2011 In 2011 is 71 % van het huishoudelijk afval gescheiden ingezameld. De doelstelling in het Landelijk Afvalstoffen Plan (LAP2) is 60% nuttige toepassing van het huishoudelijk afval in Hieronder zijn de resultaten van de afvalinzameling opgenomen. huishoudelijk afval Leusden Richtlijnen LAP GFT 76* 105 papier glas textiel 5 5 KCA 1 2 niet gescheiden restafval grof huishoudelijk afval Leusden Richtlijnen LAP 87% hergebruik 75% hergebruik wit- en bruingoed 8 - puin 11 - grof tuinafval overige gescheiden fracties 60 - grof restafval 38 - Resultaten natuur- en milieueducatie 2011 Hieronder volgt een overzicht van de activiteiten die door de Schoolsteeg zijn uitgevoerd in het schooljaar Op pagina 3 van deze Nieuwsbrief is ingegaan op de ontwikkelingen. Activiteit Aantal Excursies en lessen voor basisscholen en BSO Uitgeleende les kisten Levend materiaalpakketten Excursies en cursussen voor volwassenen Informatiepakketten inwoners Georganiseerde struintuinbezoeken - 39 Gebruik gebouw door derden (dagdelen) Actieve vrijwilligers Bij het werk van de Schoolsteeg zijn vele vrijwilligers betrokken. Voor het behoud van deze onmisbare vrijwilligers werden allerlei activiteiten georganiseerd. Omdat de grens van het aantal aan te bieden lessen voor de bestaande vrijwilligersgroep bereikt was, werden extra inspanningen verricht om nieuwe vrijwilligers te werven. Verschillende organisaties (Groei en Bloei, Latent Talent, de Fietsersbond etc.) hielden hun vergadering of cursus in het gebouw van de Schoolsteeg. scheidingspercentage Leusden Doelstelling LAP bronscheiding (huishoudelijk + grof huishoudelijk afval) 71% 56% * GFT komt relatief veel voor bij het restafval en bij de groendepots. In 2011 zijn via de meldlijn 1461 meldingen over afvalstoffen binnengekomen. Het betrof hier voornamelijk verzoeken om het ophalen van grof afval (205 meldingen) en meldingen over gedumpt afval (135 meldingen). Daarnaast hadden veel meldingen betrekking op de reguliere inzameling van afval en de lediging van (ondergrondse) containers. Gemeente Leusden t Erf NA Leusden gemeente@leusden.nl 6