Historisch Brouwleerpad Hoegaarden
|
|
- Joachim de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Historisch Brouwleerpad Hoegaarden Jules Delmotte alias Juul Pruus aan het stuur, daarnaast Mil Swellen alias Mil Van Laene. Minerva 1934 Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
2 Het historisch brouwleerpad brengt je langs een paar geschiedkundige bakens van het rijke Hoegaardse brouwverleden. Het is onmogelijk om volledig te zijn, daarvoor is de geschiedenis te omvangrijk. Slechts een beperkt aantal van de 39 vroegere brouwerijen hebben een infobord gekregen. Het brouwleerpad is niet in chronologische volgorde opgebouwd. Het pad leidt je langs de brouwerijen van alle tijden. Een overzichtelijke tijdstabel vind je achteraan. De inhoud van het brouwleerpad is gebaseerd op de manuscripten van Albert Guilluy. Het brouwleerpad wil de individuele wandelaar een beeld geven van het bierverleden in al zijn dimensies. Hoe komt het dat Hoegaarden zo n rijke brouwgeschiedenis heeft? Welke gevolgen had dit op economisch en politiek vlak voor Hoegaarden? We maken kennis met een stukje cultureel erfgoed in onze kleine landelijke gemeente. Tijdens deze wandeling kan je de sfeer opsnuiven van de rijke brouwcultuur die er hier altijd is geweest. En mocht je dorst hebben, kan je altijd een bierstop houden aan één van onze authentieke cafés.
3 Het brouwleerpad begint aan de beek (Brouwerij Loriersstraat). 1 Vruchtbare landbouwgrond, de aanwezigheid van de beek en van de vele bronnetjes waren van fundamenteel belang voor onze brouwgeschiedenis. Reeds van het begin van de 14de eeuw werd in Hoegaarden bier gebrouwen. Naast water is graan een ander belangrijk ingrediënt van het bier. Het brouwen gebeurde meestal in boerderijen, bij de boer-brouwers, in een apart gebouwtje. De grote bloeiperiode van het Hoegaards bier was tussen 1750 en Rond 1760 waren er in totaal in Hoegaarden 39 brouwerijen en ook enkele mouterijen, want de meeste boeren moutten zelf. Als we de huurbrouwers meetellen, waren er in de 18de eeuw zelfs 110 brouwers - op een inwonersaantal van Huurbrouwers hadden zelf geen brouwerij, maar mochten in een andere brouwerij gaan brouwen. Het grote gebouw tegenover de beek is de voormalige Brouwerij Loriers. Brouwerij Loriers 2 De familie Loriers was de belangrijkste brouwersfamilie. Zij brouwden sinds 1832, eerst als huurbrouwer bij een andere boer-brouwer. Vanaf 1837 werd er ambachtelijk in een eigen brouwerij gebrouwen. Pas in 1930 was de brouwtoren klaar en werd het brouwproces gemoderniseerd. Het brouwen gebeurde industrieel en verticaal. De inhoud van de kookketel was liter. In 1960 werd de brouwerij overgenomen door Artois (nu AB Inbev). In 1972 werd ze gesloten. Nu is de brouwerij herbestemd tot woongelegenheid. In de brouwtoren Loriers werden nog 22 andere biersoorten gebrouwen. In 1931 zag de Hoegaardse Das het daglicht, een amberkleurig bier dat tot onlangs door AB Inbev werd gebrouwen. Loriers had ook een (jenever)stokerij en een afdeling waters en limonades. Al wat geen bier was, werd in de fabriek Hougardia in de Stoopkensstraat gefabriceerd. Brouwzaal met accijnzentafeltje in Brouwerij Loriers
4 We steken het kruispunt over en komen in de Stoopkensstraat. In de Stoopkensstraat ter hoogte van huisnummer 10 bevond zich de brouwerij van Gustaaf Cipers. Het Kouterhof (huisnummer 24) was vroeger de oude brouwerij Dumont. Links ervan, tussen Café Brem en taverne Kouterhof werd de kleine brouwerij van Louis Vanhagendoren uitgebaat. Brouwerij Dumont Brouwerij Gustaaf Cipers Brouwerij Louis Vanhagendoren 5 De Stoopkensstraat, waar de beek in 1919 werd overwelfd, heette vroeger de Beekstraat. Water is er in deze straat overvloedig aanwezig, zowel in de beek als in talrijke bronnetjes. Het was de hoogstraat van de Hoegaardse brouwers. De echte witte van Hoegaarden wordt er na 7 eeuwen nog steeds gebrouwen: eerst door Pierre Celis en nu door AB Inbev. Het Kouterhof (huisnummer 24) was vroeger de oude brouwerij Dumont (18de eeuw) De huidige brouwerij Hoegaarden is niet meer toegankelijk voor het grote publiek. In het bezoekerscentrum t Wit Gebrouw kom je echter alles te weten over het brouwproces van ons wereldberoemde witbier. t wit gebrouw Tot 1957 vulden de brouwerijen niet af in flessen, maar wel in vaatjes, waar dan een stoop van afgetapt werd. Een stoop is een aarden bierkruik, die het bier langer koel houdt. Landbouwers namen de bierstoop mee naar het veld en staken hem in de grond om het bier nog frisser te houden. De naam van de Stoopkensstraat verwijst naar de stoop.
5 6 Vanaf 1925 startte in de Stoopkensstraat nr. 46 Hougardia, een limonadefabriek en stokerij van sterke dranken. De familie Loriers verhuisde de fabricatie van alle dranken die geen bier waren van Brouwerij Loriers naar de Hougardia. In 1978 kocht Pierre Celis de gebouwen en vestigde er brouwerij De Kluis. In 1985 verwoestte een brand grote delen van de brouwerij en werd ze door het huidige AB Inbev overgenomen. Limonadefabriek Hougardia Limonadefabriek Hougardia met daarnaast alcoholstokerij (hoog gebouw) Aan de overkant van de straat, ter hoogte van huisnummer 53, stond de brouwerij van Ferdinand Van Hagendoren en later van Jules Van Hagendoren. Al deze brouwerijen ontstonden in de 18de eeuw, de gouden brouwtijd. Brouwerij Ferdinand Vanhagendoren Brouwerij Oscar Vanhagendoren Tegenover de brouwerij van Ferdinand Van Hagendoren (later van Jules) was de eerste eigen brouwerij van Loriers. Voordien was hij huurbrouwer op de hoek van de Tiensestraat en de Vroentestraat. Loriers brouwde hier van 1837 tot Hij woonde te Outgaarden waar hij burgemeester was. Ter hoogte van huisnr 79 bevond zich brouwerij Oscar Vanhagendoren, afgebroken in 1993.(Nu flatgebouw, Hoegaardenhof ) Zijn brouwketel bevatte 2260 liter.
6 9 t Paenhuys. (Stoopkensstraat 82) Zo werden vroeger alle brouwerijen genoemd. Paenen betekent brouwen. Paenheren zijn brouwers. Dit Paenhuys was eigendom van brouwer Alexander Nijs (18de eeuw). Op de moutzolder werd het graan gekiemd en gedroogd (= geëest, op den ast). Mout is een belangrijke grondstof bij het bierbrouwen. Mout is gekiemde en daarna gedroogde gerst. Tijdens het kiemen worden in elke graankorrel enzymen geactiveerd. Deze zetten het zetmeel reeds gedeeltelijk om in suiker. Tijdens het gisten wordt die suiker omgezet in alcohol en CO2. Brouwen is eerst versuikeren en dan gisten. Onder dit Paenhuys borrelen nog steeds verschillende bronnetjes. Tegenwoordig zijn een aantal verenigingen gevestigd in dit gebouw, waaronder de Hoegaardse wijn- en biergilde. De geschiedenis herhaalt zich: er wordt opnieuw aan huurbrouwen gedaan. Brouwerij t Paenhuys De fiscaal gunstige ligging speelde een belangrijke rol in de brouwgeschiedenis. Hoegaarden was tot 1794 een Luikse enclave binnen Brabant. De Hoegaardiers leefden in een vrije heerlijkheid. Zij konden vrij handel voeren zowel in Brabant als in Luik, zonder tolrechten of accijnzen te betalen. Het bier werd uitgevoerd met paard en kar. Een transport naar Antwerpen vergde in die tijd 4 dagen.
7 11 Even voorbij t Paenhuys brouwde Arnold Cipers. Na zijn dood zette zijn weduwe de zaak verder. Hun zoon Felicien volgde op. Cipers woonde in de hoeve Cruysbloc (gelegen kruispunt Tiensestraat Tommestraat). Felicien Cipers en Louis Tomsin ijverden steeds om de beste Oghet te brouwen en gingen daarom elkaars bieren proeven. Brouwerij Cipers sloot de deuren in De brouwerij werd omgebouwd tot 3 garages. We vervolgen de tocht langs de Stoopkensstraat. Zowat de hele bevolking van Hoegaarden leefde in de 18de eeuw van het bier brouwen en de bijhorende ambachten (kuipers, timmerlieden, ketelmakers, mulders, zeeldraaiers,..). Ook de landbouw, nodig voor het brouwen, zorgde voor een grote tewerkstelling. In 1789 brak de Franse revolutie uit en Hoegaarden verloor haar voorrechten als belastingvrije Luikse enclave. De inlijving bij Brabant bracht de teloorgang van de biernijverheid mee. Reeds in 1560 verenigden de Hoegaardse brouwers zich in de biergilde Die Edele orde van den Moutstock. Deze gilde moest de kwaliteit van het bier bewaken en de fiscale belangen van de brouwers verdedigen. In de glorietijd van de 18e eeuw was er een protectionistisch beleid om de kwaliteit van het bier (en de macht van de brouwers) te beschermen. Het recht om te brouwen ging over van vader op zoon. Wie geen brouwerszoon was, kon met een brouwersdochter trouwen. De schepenen van Hoegaarden kwamen in die tijd altijd uit de grote brouwersfamilies. 12 Brouwerij Cipers In de Stoopkensstraat nr. 113 bevond zich in volgorde brouwerij Coenegras Brasseur Ladeuze. Deze brouwerij werd gebouwd in de gouden jaren, rond 1750 door de familie Coenegras en bezit nog een authentieke brouwerijschouw. Na de eerste wereldoorlog werd de brouwersfamilie opgevolgd door brouwer Victor Brasseur en later door diens schoonbroer Ladeuze. bierbekers van Brasseur & Ladeuze Brouwerij Coenegras
8 Stoopkensstraat 2 Brouwerij Lorierstraat Gasthuisstraat H. Dotremontstraat Stoopkensstraat Dumontstraat Kalverstraat K. Astridstraat Doelstraat Pastorijstraat Tommestraat Tiensestraat 21 Ernest O
9 14 Klein Overlaar Vroentestraat Beukenlaan urystraat Vroentestraat Kloosterstraat Stationsstraat Start brouwleerpad 2. Brouwerij Loriers 3. Brouwerij Gustaaf Cipers 4. Brouwerij Louis Vanhagendoren 5. Brouwerij Dumont (nu Kouterhof) 6. Hougardia, limonadefabriek 7. Eerste eigen brouwerij van Loriers 8. Brouwerij Jules Vanhagendoren 9. Brouwerij t Paenhuys 10. Brouwerij Oscar Vanhagendoren 11. Brouwerij Felicien Cipers 12. Brouwerij Coenegras 13. Brouwerij In Den Enghel 14. Brouwerij Dotremont 15. Eerste brouwerij van Pierre Celis 16. Brouwerij Tomsin 17. Brouwerij Paters Beggaarden 18. Brouwerij Carolus Van Nerum 19. Brouwerij Collart 20. Brouwerij De Grote Molen 21. Het Nieuwhuys 22. De Cruysblokhoeve 23. Brouwerij Vandermolen 24. Herenwoning brouwer Carolus Van Nerum (pastorij) 25. Sint-Gorgoniuskerk 26. Het Arendsnest 27. Paradijshoeve 28. Brouwerij Brasseur 29. Brouwerij Pot (voormalige) brouwerij (voormalige) brouwerij (zonder infobord)
10 Op het kruispunt wandelen we 20 m naar links richting Tienen. De leegstaande hoeve gelegen aan het einde van Tiensestraat ter hoogte van huisnummer 82, was brouwerij In Den Enghel, daterend uit Er is nog steeds een engel te zien, uitgebeiteld in een witte steen en ingemetseld op de oorspronkelijke plaats. Brouwerij Den Engel We wandelen terug naar het kruispunt en steken over. Aan de andere overkant van het kruispunt, Tiensestraat nr.105 (wit hoekhuis) was de brouwerij-hoeve van de familie Dotremont, Den Duc, waar Philippe Loriers in 1832 begon te brouwen als huurbrouwer (tot 1837). Na de Franse revolutie (eind 18de eeuw) vielen alle (fiscale) voorrechten weg voor de brouwers. Eén voor één verdwenen de brouwerijen. Na de eerste wereldoorlog waren er nog slechts 4 : Brasseur, Cipers, Loriers en Tomsin. 16 Ter hoogte van Vroentestraat nr.5 stond de voormalige brouwerij van Louis Tomsin; hij was de laatste brouwer en stopte ermee in Vanaf 1923 had Hoegaarden elektriciteit en Tomsin beschikte over zijn eigen elektrisch gedreven molen om zijn mout en andere granen te malen. De melkventer Pierre Celis had in zijn jonge jaren geholpen bij Tomsin en begon begin jaren 60 te experimenteren in een koperen wasketel. In 1966 was de Witte van Hoegaarden herboren. De woning in de Vroentestraat met huisnummer 1 is de woning van Pierre Celis, de man die in 1966 Hoegaarden zijn witbier teruggaf. Brouwerij Tomsin
11 Celis verhuisde in 1978 naar Brouwerij de Kluis in de Stoopkensstraat, waar nu nog steeds het witbier wordt gebrouwen. In 1986 werd zijn brouwerij na een hevige brand overgenomen door de multinational Interbrew, nu AB Inbev. Pierre Celis aan de roerkuip 17 Rond 1450 kwamen de paters Beggaarden, dit zijn mannelijke begijnen, naar Hoegaarden. Zij startten in 1460 met een eigen brouwerij en hadden ook een eigen molen op de Gete, de Kleine Molen. Na de Franse Revolutie werden de paters in 1795 uit hun klooster verdreven. Later zouden de zusters van het Heilig Hart dit klooster in hun bezit nemen. Brouwerij de Beggaarden Waar de Vroentestraat naar rechts draait, stroomt de beek de Grote Gete in. We draaien met de Gete mee naar rechts en vervolgen de wandeling. 18 Ter hoogte van de huisnummers in de Vroentestraat werd in 1724 de grote Sint-Cornelishoeve, de boerderij-brouwerij van Carolus Van Nerum, gebouwd. Nu staan op deze plaats enkele burgerhuizen. Carolus Van Nerum was de belangrijkste paenheer en was een zeer invloedrijke gezagsdrager (schepen). Hij woonde in de Pastorijstraat (huidige pastorij). Brouwerij Van Nerum
12 Aan de overkant van de brug, waar er nu een winkel is, was vroeger de Zwaluwhoeve. Er werd in 1765 gebrouwen door Sieur Anthoen Collart Meyer. 20 De Grote Molen van Hoegaarden in de Ernest Ourystraat, op de Grote Gete, is nu een wooncomplex. Molens waren belangrijk voor brouwers, omdat het mout moest gemalen worden. De Grote Molen werd reeds gebouwd in 1249 en heeft een lange geschiedenis achter de rug. Hij is nog in het bezit geweest van de paters van de Abdij van het Park in Leuven. De Grote Molen was in de 18de eeuw ook een brouwerij. wooncomplex in de Grote Molen Op het einde van de straat wandelen we naar rechts. We bevinden ons in de Ernest Ourystraat. We lopen door tot op het einde van de straat. 21 Het Nieuwhuys, Ernest Ourystraat 2, is waarschijnlijk het oudste huis van Hoegaarden. Oorspronkelijk was het een pachthof met stallingen en koetshuis. Op de resten werd in de 17de eeuw na een brand een nieuw huys gebouwd. Vroeger was het een cabaret, waar doortrekkende troepen en reizigers het nodige vertier, bier en andere vormen van amusement vonden. In de kelder is er een Gallo- Romeinse waterput. Nu is het een café met een eigen huisbrouwerij (op nr 16). t Nieuwhuys
13 We steken het kruispunt over richting Tommestraat 22 De Cruysblokhoeve is de woonst van een oud brouwersgeslacht Cipers, waarvan de brouwerij in de Stoopkensstraat lag. De hoeve stamt uit de 18de eeuw en is een mooi voorbeeld van de welstand van de boerbrouwers van Hoegaarden. Ook de schepenen waren in die tijd allemaal welstellende brouwers. De Cruysblockhoeve had een strategische ligging. Block = perceel grond gelegen op een kruispunt van de Romeinse heirbaan Tienen-Nijvel en de Middeleeuwse weg Helecine-Meldert. Langs de muur van de hoeve wandelen we verder en draaien rechts de Pastorijstraat in. 23 De Refugie van de Elf Duysent Maeghden op de hoek van de Pastorijstraat en de Tommestraat is een voorbeeld van een imposante Brabantse vierkantshoeve van de rijke families van boerbrouwers-schepengeslachten. Deze hoeve met duiventil werd in 1739 gebouwd door schepen-brouwer Bernardus Vandermolen. Hij installeerde er een brouwerij die in 1748 werd ingehuldigd. Let op de prachtige steen boven de inrijpoort. Brouwerij Vandermolen 24 Carolus Van Nerum, schepen en brouwer, bouwde in 1747 de herenwoning in de Pastorijstraat. Op de verdieping van de poort is een duiventil, wat een bewijs is van de macht van deze rijke brouwersfamilie in de 18de eeuw. Het gebouw is de huidige pastorij. In de tuin die uitkomt in de Doelstraat staat een gloriëtte, een speelhuis of pronkgebouw waarin de brouwers bijeenkwamen. De brouwerij van Carolus van Nerum was in de Vroentestraat. Alleen de honorabele ingezetenen genoten vertrouwen van de Oostenrijkse bewindvoerders en ze kregen daarom het uitzonderlijk voorrecht duiven te mogen houden. Duiven waren van groot militair belang. In oorlogstijden waren zij de enige snelle en betrouwbare boodschappers voor verre afstanden.
14 25 De Sint-Gorgoniuskerk, gebouwd tussen 1754 en 1759, is de belangrijkste getuige van de pracht en praal van de brouwers in de 18de eeuw. Het moest een prestigegebouw worden om de rijkdom van de Hoegaardse boer-brouwers te benadrukken. De periode van de bouw van de kerk was de meest glorierijke periode van de brouwers. De 18de eeuw was voor Hoegaarden de gouden eeuw. Sint Gorgoniuskerk Naast het Kapittelhuis bevindt zich de hoeve Arendsnest. Deze majestueuze hoeve behoorde toe aan de rijke familie Sweerts, een historisch invloedrijk brouwersgeslacht in de glorierijke 18de eeuw, tijdens het Oostenrijkse regime, dat zo gunstig was voor de Hoegaardse brouwers.
15 In 1765 werd de inhoud van de ketels en kuipen van alle Hoegaardse brouwerijen geregistreerd. Er werden niet minder dan 39 brouwerijen gemeten, het grootste aantal dat Hoegaarden ooit gehad heeft. Guilliam Janssens, Jacobus Delgré, E.H. Pastoor van Overlaar, Nicolaes Van der Molen, Everard Dumont, Weduwe Bernard Vandermolen, Jean-Baptist Dumont, Jan Babtist Van Ex den Jongen, Servaes Nijs, Jacobus Philippus Cypers, Sieur Hendrick Coenegras, Weduwe Hendrik Nijs, Weduwe Marcelis Geerts, Weduwe Jan Doutremont, Weduwe Louis Doutremont, Peeter Calu, Bernaert Prinsmel, Bartholomeus Bukens, Jan Babtist Van Ex de ouden, Jacobus Doutremont, Sieur Servaes Sweerts, Sieur Hendrick Struys, Weduwe Carolus Van Nerum, Francis Van Autgaerden, Sieur Hubertus Sweerts, Sieur Anthoen Collart Meyer, Anthoen Stockmans, Peeter Taverniers, Jouf die weduwe Jan Francis Schepers, Francis Labours, Jouf die weduwe Nijs, Sieur Jacobus Nijs, Gilbert Tossyn, Anthoen Loos, Lamber Dems, Sieur Servaes Sweerts, Servaes Van Hagendoren, Christian Groetaers, Sieur Hendrick Struys. Bierkar
16 Historische mijlpalen in de Hoegaardse brouwgeschiedenis e E tot Er zou reeds een brouwerij in werking geweest zijn. Broeders Beggaarden startten hun eigen brouwerij in Mariadal of Val Virginal infobord 9 Hoegaarden leefde in de Vrije Heerlijkheid, met de fiscale voordelen voor de brouwers. Keizer Karel (16 e E) verklaarde de brouwers van Hoegaarden vrij van toltarieven. Hoegaarden kon als Luikse enclave in Brabant vrij handel drijven. Hoegaarden was een belastingsparadijs voor de brouwers : Na de troonsafstand van Keizer Karel verenigden brouwers zich in de biergilde De edele orde van de Moutstock, met de bedoeling hun (fiscale) belangen te vrijwaren : Glorietijd van de rijke brouwerselite. Er waren toen 39 brouwerijen en 110 huurbrouwers (op een inwonersaantal van 2000). De brouwers zwaaiden de scepter op politiek en zelfs godsdienstig vlak. Zij bouwden majestueuze vierkantshoeven en de imposante brouwerskerk (1759) Franse revolutie. Hoegaarden werd ingelijfd bij Brabant. Dit betekende het einde van het Oostenrijks bewind. Voor de Hoegaardse brouwers was dit het einde van de fiscale voorrechten en het begin van de teloorgang van de brouwnijverheid. Bij het begin van de eerste wereldoorlog waren er nog 8 brouwers. Na de eerste wereldoorlog bleven er nog 4 brouwers over: Cipers, Loriers, Tomsin en Brasseur. Tomsin, de laatste Hoegaardse brouwer stopte ermee. De Hoegaardiers moesten het doen zonder hun vertrouwde witbier. infobord 8 Pierre Celis begon opnieuw te brouwen. infobord 8 Pierre Celis verhuisde naar brouwerij De Kluis. infobord 3 De brouwerij van Pierre Celis werd overgenomen door een multinational, eerst Interbrew, daarna Inbev. De Hoegaardse biergilde startte met brouwen in t Paenhuys in de Stoopkensstraat. infobord 5 Taverne t Nieuwhuis startte met brouwen. infobord 12 V.U. Marleen Lefevre, gemeenteplein 1, Hoegaarden Cultuurdienst Hoegaarden
Bier. Inhoud. Inleiding. Geschiedenis
Bier Inhoud 1. Geschiedenis. 2. Hoe wordt het gebrouwen. 3. Merken en verschillen. 4. Biersoorten 5. Waarom word je van te veel bier dronken? 6. Wist je dat 7. Vragen aan de klas. Inleiding Ik doe mijn
Nadere informatieBier Kaart. MARTIN'S PALE ALE
Bier Kaart. MARTIN'S PALE ALE Wie kent niet de Martin s Pale Ale? Het bier dat onze voorouders "de nobelste Engelse Pale Ale noemden... Dit unieke bier is de vrucht van een absoluut buitengewone ambachtelijke
Nadere informatieGeschiedenis van het bier
Geschiedenis van het bier Wim Caudron oktober 2014 Bier wordt al 5000 jaar gedronken Het was in de eerste plaats een huiselijke drank, Later werd het een godendrank, Daarna werd het beschouwd als de drank
Nadere informatieRondje Vledder. een (virtuele) wandeling langs enkele gebouwen van historische betekenis
Rondje Vledder een (virtuele) wandeling langs enkele gebouwen van historische betekenis 10 11 1 8 9 2 4 5 6 7 3 Het plattegrondje geeft een beeld van Vledder tussen ca. 1930 en 1940. De nummers langs de
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieWerkstuk Dordtologie november 2014
Werkstuk Dordtologie november 2014 Hilde van Kruiningen VAN BIERBROUWEN. NAAR BLAUWBILGORGEL Omdat ik in dit gebied woon en me dagelijks over de Groenmarkt en het Buddingh plein begeef hebben de geschiedenis
Nadere informatie6.1. Spreekbeurt door een scholier 1625 woorden 26 maart keer beoordeeld. Nederlands. Bier
Spreekbeurt door een scholier 1625 woorden 26 maart 2004 6.1 139 keer beoordeeld Vak Nederlands Bier Ik ga mijn spreekbeurt over bier houden ik behandel de volgende hoofdstukken Iedereen weet wat bier
Nadere informatieRondrit naar Groede 94.99 km
Rondrit naar Groede 94.99 0 2.04 0 Lissewege Het zeer landelijke Lissewege hoort sinds de gemeentefusies bij Brugge. De naam van het dorp duikt op in de 11de eeuw en zou afkomstig kunnen zijn van 'liswega',
Nadere informatieDe beknopte biergids van bierkraag.be
De beknopte biergids van bierkraag.be Wat is het Iedereen kent het wel, maar wat is bier eigenlijk? Bier is een drank die gemaakt wordt met hoofdzakelijk water en mout. Mout is een soort graan dat gaat
Nadere informatieHet Spaans Kasteel en Dampoortstation Dendermondse Spitaalpoort
Het Spaans Kasteel en Dampoortstation Dendermondse Spitaalpoort Gent 19 Ook hier is er nog geen vuiltje aan de lucht. In de St Baafsabdij zijn de paters nog niks bewust wat Keizer Karel hen later zal aangedaan
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieHet Elisabeth begijnhof Begijnengracht. Gent 8c
Het Elisabeth begijnhof Begijnengracht Gent 8c Op een boogscheut van de Coupure staat het standbeeld van Guislain (10-7-1887) aan de Begijnhoflaan, maar nog geen tram te zien links van het standbeeld.
Nadere informatieBrauerei Ibing Friedrich en Richard Ibing werden geboren als de jongste zonen van een befaamd lakenmakersgeslacht, dat al ruim 200 in de textielindust
Brauerei Ibing Friedrich en Richard Ibing werden geboren als de jongste zonen van een befaamd lakenmakersgeslacht, dat al ruim 200 in de textielindustrie actief was. De achteruitgang van deze industrie
Nadere informatieZOEKTOCHT in HOEGAARDEN. Van Harte welkom in Hoegaarden.
ZOEKTOCHT in HOEGAARDEN Van Harte welkom in Hoegaarden. Deze zoektocht is geen geschiedenisles noch een gids langs de meest historische plekjes van onze gemeente. Hiervoor bestaan er voldoende alternatieven.
Nadere informatie6Plekjes met voelbare historie
6Plekjes met voelbare historie Waterwegen hebben in heel veel belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis een rol gespeeld. Voor aanval en verdediging tijdens oorlogen, voor het vervoer van goederen
Nadere informatieD5 Het begijnhof tot het eind van de Lange Violettestraat en en het Oud Scheldeken
D5 Het begijnhof tot het eind van de Lange Violettestraat en en het Oud Scheldeken Klein Begijnhof st Pietersabdijkerk de verdwenen OLVkerk St Baafs Belfort st Niklaaskerk St Salvatorkerk In het Begijnhof
Nadere informatieinfo@pietnowee.nl Pagina 1
"Thuis heb ik nog een ansichtkaart" Ik heb er zelfs meer dan één van het dorp waar ik geboren ben. Mijn voorouders waren tuinders en woonden voornamelijk in Den Hoorn en omgeving. Veel is er veranderd
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieDag van het Kasteel 2012
Dag van het Kasteel 2012 wandelen rond Zeeuwse kastelen en buitenplaatsen Schouwen-Duiveland Slot Moermond, Renesse Zuid-Beveland De Hellenburg, Baarland Walcheren Westhove, Oostkapelle Zeeuws-Vlaanderen
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieTakken Carolus en August. Rond 1932, Geduld Overwint, met o.a. Aug. Dellaert, P. Dellaert, P. Doens, Arn. Dellaert. Camiel en Eugene, getrouwd in
Tak Johanna. Geboren: na het huwelijk van 27 november 1838 tussen Johannes en Carolina, wordt op 23 december 1839 Johanna Maria Jacoba Dellaert geboren, als 1e kind. Tak Johanna. Huwelijk: op 1-5-1862
Nadere informatieInfo plus Het leenstelsel
Project Middeleeuwen F- verrijking week 1 Info plus Het leenstelsel Inleiding De Middeleeuwen betekent letterlijk de tussentijd. Deze naam is pas later aan deze periode in de geschiedenis gegeven. De naam
Nadere informatieGent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg
Nadere informatieWERKBOEK VOOR DE DALTON-VERSIE. Dit werkboek is van:. Ik zit in groep:.
WERKBOEK VOOR DE DALTON-VERSIE De Middeleeuwen Dit werkboek is van:. Ik zit in groep:. 1 Hoi! Ik ben Tim de Wekker! Ik wil graag weten hoe vaak en hoe lang je bezig bent met een taak. Daarom heb ik een
Nadere informatiePLUK JE DAG IN HOEGAARDEN
PLUK JE DAG IN HOEGAARDEN De Sint-Gorgoniuskerk Panorama op het Hoegaards landschap Zicht vanuit de Marollenkapel WELKOM Hoegaarden, een mooi dorp aan de Gete... Hoegaarden heeft alles in huis voor een
Nadere informatieDe brouwerij en stijfselfabriek bij de Gouden Berg te Tegelen
De brouwerij en stijfselfabriek bij de Gouden Berg te Tegelen Voorlopige conclusies bouwhistorisch onderzoek, oktober 2013 Historie De voormalige brouwerij en stijfselfabriek aan de Sint Martinusstraat
Nadere informatieD10 De omgeving Vlaamse kaai Keizersvest, poort
D10 De omgeving Vlaamse kaai Keizersvest, poort Stadsvesten van aan het Spaans kasteel tot de Schelde aan de Keizerspoort Opgelet de kaart is van 1880. De foto s 1930? Stond de fotograaf hier op de brug?
Nadere informatieWat een vreemde bromfiets!
Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het
Nadere informatieCafé Kerkemeijer te Rekken
-17- Café Kerkemeijer te Rekken Inleiding Café Kerkemeijer, aan de Rekkenseweg te Rekken, is in de gehele regio een bekende locatie en één om wat voor bijeenkomst dan ook te houden. Iedereen in Rekken
Nadere informatieBezoekers kunnen kennis maken met de rijke geschiedenis van de boerderij en de omgeving.
Museumboerd Bezoekers kunnen kennis maken met de rijke geschiedenis van de boerderij en de omgeving. erij Den Tip Mensen kunnen hier genieten van datgene wat ze in hun hele leven nooit gekend hebben. Mevrouw
Nadere informatieWandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk
Wandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk Wandelroute van ongeveer een uur en een kwartier. Van de Ontmoetingskerk naar de voormalige Evangelische Gemeente Eben Haëzer Vanuit
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieSchatten van Vroeger. Lage Zwaluwe in beeld. Concept
Schatten van Vroeger Lage Zwaluwe in beeld Concept Nieuwstraat Hier begint onze wandeling vanaf nr.8 bs de Grienden. Deze school is gebouwd in. Links naast de deur van de kamer van de leraren is een gedenksteen.
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieDe Brugse brouwerswereld en de relatie brouwerij De Arend café Vlissinghe
De Brugse brouwerswereld en de relatie brouwerij De Arend café Vlissinghe I. Brouwnijverheid in middeleeuwen en ancien régime II. Brouwnijverheid 19 de en 20 ste eeuw III. Brouwerij De Arend/Aigle en de
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatieSittard, dominicanen en Sint Rosa
Sint Rosa Sittard, dominicanen en Sint Rosa Wanneer de Amerikaanse dominicanessen naar Sittard komen, treden zij in de voetsporen van eerdere dominicanen en dominicanessen, die voor Sittard heel veel betekend
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen
Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de
Nadere informatieWie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?
Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.
Nadere informatie23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde
23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde Na één jaartje afwezigheid knoopt de VDK Vriendenkring terug aan bij de traditie om haar leden jaarlijks een daguitstap aan te bieden. Onze ondervoorzitter,
Nadere informatie" Non - Stop " Seniorenwerking vnr - vzw
laats : VOLLEZELE Naam wandeling : WALGRAEVEWANDELING Lengte wandeling : 7 km 300 meter Duur wandeling : 1 h 49 min Gemiddelde snelheid: 4 km/h Aard van de wegen : De wandeling loopt over betonwegjes en
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieen nog andere straten moest nog worden aangelegd.
In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in
Nadere informatieBron: De Oosterhoutse tijdmachine
1813 Aanleg Napoleonsbaan De grote weg Parijs-Amsterdam liep door Oosterhout. Hij werd aangelegd in de jaren 1813-1816. Napoleon begon met de aanleg, koning Willem I maakte hem af. Het traject maakte in
Nadere informatieARION een Griekse mythologische figuur als fameuze springbron in de tuinen van het Huys Ootmarsum
ARION een Griekse mythologische figuur als fameuze springbron in de tuinen van het Huys Ootmarsum ARION. ets van Albrecht Dürer Tekening Koepeltuin Huys Ootmarsum door Schoenmaker. 1723.Rijksarchief Zwolle
Nadere informatieMede Mogelijk gemaakt door: Regionaal Historisch Centrum Limburg. Les 6: Speurtocht door Maastricht
Mede Mogelijk gemaakt door: Regionaal Historisch Centrum Limburg Les 6: Speurtocht door Maastricht Les 6:Speurtocht door Maastricht Opdrachten Deze speurtocht is speciaal voor jullie uitgezet. Ze voert
Nadere informatieGent 6a. Groene Vallei Nieuwe wandeling Leiearm Overzet Malem Krijgsgasthuisstr Wintertuinstr brouwerij Aigle- Belgica.
De stadsvesten van Einde were tot de Brugsepoort Gent 6a Groene Vallei Nieuwe wandeling Leiearm Overzet Malem Krijgsgasthuisstr Wintertuinstr brouwerij Aigle- Belgica. De Overzet was van de Einde Were
Nadere informatieRijkdom. in Broek in Waterland. Versie 3 d.d
Rijkdom in Broek in Waterland Versie 3 d.d. 25-09-2014 Rijkdom in Broek in Waterland Beste puzzelaar, Je staat nu midden in Broek in Waterland. Broek betekent een moerassig gebied. In de omgeving zijn
Nadere informatieGent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei
De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte
Nadere informatieIn het oude Rome De stad Rome
In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,
Nadere informatieGent 14a. St Lievenspoortstr
St Lievenspoortstr Gent 14a In 1708 kon Lodewijk de XIV het maar niet laten. Eerst de stad goed bombarderen en dan zich een gewelddadige toegang verschaffen om de stad in te nemen langs de St Lievenspoort.
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse
Nadere informatieBOERMARKEN IN DRENTHE
BOERMARKEN IN DRENTHE Historie Geschiedenis gaat ver terug. Het begrip Boermarke, ook wel Marke genoemd, gaat in feite terug tot de tijd van de Germanen die zich op vaste plaatsen gingen vestigen. MARKE,
Nadere informatieBROUWERIJ De Zwaan aan de Dungense kant (of Maaskantje) van Sint-Michielsgestel kad. nr. B930 later B928b.
BROUWERIJ De Zwaan aan de Dungense kant (of Maaskantje) van Sint-Michielsgestel kad. nr. B930 later B928b. Voor 1810 Lees : De huizen van Gestel aan den Dungensen kant in het Griensvenneke 15 e jaargang
Nadere informatieStadswandeling. Kruispoort
Brugge Brugge is de hoofdstad van de provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 117.000 inwoners. Ongeveer 20.000 daarvan wonen in het historisch centrum. In 2002 was Brugge Culturele hoofdstad
Nadere informatieMiddeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013
Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieDE FAMILIE VAN LOON 130 _
DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten
Nadere informatieHunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden?
Hunebedden Inleiding Ik hou mijn werkstuk over hunebedden, omdat ik het een leuk onderwerp vind. Maar ik hou het er ook over, omdat ik er veel van te weten wil komen. Ik ben op het idee gekomen, omdat
Nadere informatieSpeuren langs het kasteel van Hoogstraten.
Speuren langs het kasteel van Hoogstraten. Paus Franciscus kondigde het kerkelijk jaar 2016 aan als een jubeljaar: jaar van de barmhartigheid. (Barmhartigheid is een woord dat we niet vaak meer gebruiken.
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieJullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp.
namen 1 a OPDRACHTKAART HALLUM - ONDERZOEK Sint Maartenkerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp. Op deze kaart staan
Nadere informatieLEVEN IN DE BROUWERIJ VAN ERFENIS TOT ERFGOED
LEVEN IN DE BROUWERIJ VAN ERFENIS TOT ERFGOED 200 JAAR VLAAMS-BRABANTS VAKMANSCHAP IN HET BIERBEDRIJF Project Vlaams-Brabant drinkt (1800 tot heden) Provincie Vlaams-Brabant, Kadoc, Amsab-ISG, Liberaal
Nadere informatieD24. K. Karelstr Abeelstr Apostehuizen Koepoortstr t Stuk F. Van Arteveldestr
D24 K. Karelstr Abeelstr Apostehuizen Koepoortstr t Stuk F. Van Arteveldestr Abeelstraat een zijstraat van de K.Karelstraat De Abeelstr vanaf de andere kant v d straat K Karelstraat Hoek Brabantdam Abeelstraat
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatieZANDSTUVE. ROUTE 10 km. De route gaat in en om de Zandstuve met uitstapjes naar Mageleres en Linderflier.
ZANDSTUVE ROUTE 10 km De route gaat in en om de Zandstuve met uitstapjes naar Mageleres en Linderflier. Deze route is gemaakt door Jan Kolkman van De Bosruiters. 20 17 Zandstuve 2 3 1 7 6 4 5 8 10 P 9
Nadere informatieHet Roois Biergilde presenteert MAREDSOUS
www.rooisbiergilde.nl Het Roois Biergilde presenteert MAREDSOUS 18 MAART 2009 MAREDSOUS Maredsous is het authentieke bier van de benedictijner monniken van de abdij van Maredsous in België. De abdij ligt
Nadere informatieNadine en Shannon op pad door de stad Bremen
Nadine en Shannon op pad door de stad Bremen Wij vonden het Bremen erg interessant, vooral Zelf zijn wij ook de geschiedenis en cultuur van een stad en hoe dit terug is te zien in de gebouwen. Dit vinden
Nadere informatieSTADRALLY MAASTRICHT. Stadswandelingen door de binnenstad van Maastricht. René Teige
STADRALLY MAASTRICHT Stadswandelingen door de binnenstad van Maastricht Dit document bevat twee uitdagende stadswandelingen door de historische binnenstad van Maastricht. De stadsrally is gericht op Duitse
Nadere informatiein Brussel? In de 14 de eeuw bestond België nog niet.
Wie heeft de macht in Brussel? 1 Antwerpen Gent 9 2 Brussel Luik 3 4 Namen 5 6 7 8 In de 14 de eeuw bestond België nog niet. Kleur elk van de gebieden op deze kaart en raad de titel van de verschillende
Nadere informatieDoel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van de Vikingen
Thema: Van A tot Z Geschiedenis Tijd van monniken en ridders Vikingen Moeilijkheid: *** Tijdsduur: *** Juf Nelly De Vikingen komen Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van
Nadere informatieZITTING VAN 9 oktober 2018
ZITTING VAN 9 oktober 2018 Aanwezig: Jean-Pierre Taverniers, burgemeester-voorzitter, M. Lefevre, F. Havet, H. Decoster en Tom Groeseneken, Schepenen G. Hardiquest, W. Lambrechts, G. Druyts, E. Janssens,
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatiealgemene informatie Ook voor de Merelbeekse scholen is er een boeiend erfgoedaanbod!
algemene informatie contact: dienst erfgoed openingsuren: T 09 210 32 92 ma 9-12 u. di 9-12 u. woe 9-12 u. adres: Gemeentehuis Merelbeke do 9-12 u. Hundelgemsesteenweg 353 vrij 9-12 u. 9820 Merelbeke Waarvoor
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieVisualisatie 1. Foto genomen aan Galgenberg vlakbij de E40. Oostelijke richting. Visualisatie 2
Visualisatie 1 Foto genomen aan Galgenberg vlakbij de E40. Oostelijke richting. Visualisatie 2 Foto genomen in de Daalstraat vlak aan de E40. Westelijke richting. Visualisatie 3 Foto genomen in de Keibergstraat.
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieMOLENROUTE TUBBERGEN 30 KM
MOLENROUTE TUBBERGEN 30 KM ROUTE 33 km 20 18 Wind- en watermolens zijn verbonden met Tubbergen. Zij bepalen samen met het glooiende landschap in belangrijke mate het beeld van Twente. De molens getuigen
Nadere informatieOntdek het verborgen verleden van Schokland
Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en
Nadere informatiede straat van toen Koningstraat Naaldwijk
de straat van toen Koningstraat Naaldwijk 1 Nummer 1 en 3: bakker Joris Boon. Rond 1885 kwam bakker Leendert Boon vanuit s-gravenzande naar Naaldwijk. Zoon Joris, vooraan op deze foto, nam de zaak over
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieweetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje
Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius
Nadere informatieBijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest
Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!
Nadere informatieBERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat.
BERLIJN Toen ik student was ben ik in 1963 voor het eerst in Berlijn geweest. Er was nog geen muur maar om naar Oost-Berlijn te gaan moest je langs de Vopo s die het geweer op de mensen hielden. Geen prettig
Nadere informatieDe straat van toen. Kerkstraat Naaldwijk
De straat van toen Kerkstraat Naaldwijk 1910; de woningen in de Kerkstraat tot de Kerklaan, nrs. 1 t/m 4 1933; op de hoek van het Wilhelminaplein en de Kerkstraat was in deze tijd de eerste Naaldwijkse
Nadere informatieDE CACHE MEER POLDER. De volgende attributen zul je zeker nodig hebben: - natuurlijk een GPS (al dan niet in de vorm van een smartphone),
Met de cache Meer Polder beleef je het heden en verleden van de Meerpolder. Het is een prachtige tocht van ca. 9 km die je lopend of met de fiets kunt doen. Bij Zoetermeer ligt een polder die is heel bijzonder
Nadere informatieHet is een amberkleurig bier met een alcoholpercentage van ongeveer 9% hik hik. uit de Belgische geschiedenis.
Brigand Brigand is een zwaar Belgische bier vernoemd naar de Vlaamse Krijgers in de Boerenkrijg. Het bier wordt sinds 1980 gebrouwen door Brouwerij van Honsebrouck uit Ingelmunster. Het is een amberkleurig
Nadere informatiePrijs. e 95,00 per VVV gids e 4,00 p.p. entree Stratemakerstoren e 4,00 p.p. entree Nationaal Fietsmuseum Velorama e 4,95 p.p. koffie met Marikenbrood
Museum De Stratemakerstoren & Nationaal Fietsmuseum Velorama Het arrangement start aan de Waalkade waar u wordt opgehaald door een ervaren stadsgids. Onder begeleiding van de gids wandelt u langs de Waal
Nadere informatieNaam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?
Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een
Nadere informatieTe koop Kasteel in departement Hérault omgeving Montpellier ,-
Te koop Kasteel in departement Hérault omgeving Montpellier 4.700.000,- Referentienummer ERB F34561927 Prijs 4.700.000,- Gebouwd in XII Algemene staat Goed Perceel van 680000m² Woonoppervlak 1700m² Ligging
Nadere informatieKACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieSPEUR-, DENK- EN DOE-TOCHT
SPEUR-, DENK- EN DOE-TOCHT Hey speurneus, leuk dat je meegaat op deze verrassende tocht door de stad. Met de vragen en opdrachtjes die je onderweg krijgt ontdek je allerlei dingen die je vast nog niet
Nadere informatieOp de sokkels staan er dingen uit de bijbel. Er staan buiten 236 beelden.
STADHUIS: Aan het stadhuis hangen veel vlagen van landen en aan de binnenkant hangen de vlaggen van alle deelgemeentes van Leuven. De Leuven naars waren naar Brussel gegaan. Ze zagen een groot stadhuis.
Nadere informatieB17. Ingelandgat, Watergraafstr, Wilderoosstr, Pussemierstr Hoogstraat, peperstr, jongvrouwmattestr,
Ingelandgat, Watergraafstr, Wilderoosstr, Zwarte Zusterstr, Struifstr Pussemierstr Hoogstraat, peperstr, jongvrouwmattestr, B17 In Gent had je zeer veel mooie torentjes maar de tand des tijds vreet aan
Nadere informatieOntdekking. Dorestad teruggevonden
Dorestad teruggevonden Ontdekking Het vroegmiddeleeuwse Dorestad verdween na de negende eeuw van de kaart. Pas rond 1840 werd de stad teruggevonden, bij toeval. Kort daarna deed het RMO opgravingen en
Nadere informatie