8 Kerncijfers + Focuslanden. 6 Interview voorzitter Kees Bruinstroop. 22 Project Ecuador. 24 Nederland. 10 Interview directeur Pierre van Hedel

Transcriptie

1 De wereld van de Rabobank Foundation Jaarverslag 2011

2 5 4 6 Interview voorzitter Kees Bruinstroop 8 Kerncijfers + Focuslanden 10 Interview directeur Pierre van Hedel 28 Adoptie- programma 32 Rabo Foundation Klantenfonds 30 Rabo Rural Fund 34 Rabo Share4More 36 Financiën 16 Azië 18 Project Cambodja 20 Latijns Amerika 22 Project Ecuador 24 Nederland 26 Project Dementie- en-dan 12 Afrika 14 Project Ivoorkust

3 interview De Rabobank Foundation, juist nu! Acht jaar geleden trad Kees Bruinstroop aan als voorzitter van het bestuur van de Rabobank Foundation. In deze periode heeft de Foundation zich ontwikkeld tot een professionele ontwikkelingsorganisatie van formaat die in verbinding staat met de wereld om haar heen. En daar is hij best trots op. De Rabobank Foundation heeft duidelijke keuzes gemaakt in het aantal en soort projecten dat wordt ondersteund. Door heldere keuzes te maken, die aansluiten bij de aanwezige expertise van de Rabobank Foundation en de Rabobankorganisatie, kan volgens hem de grootste toegevoegde waarde worden geleverd. Uiteindelijk is er voor hem maar één doel: zoveel mogelijk mensen een kans geven op een zelfstandig economisch bestaan. Kees Bruinstroop vertelt over de tijdsgeest en de kracht van de Rabobank Foundation. Onderscheidend vermogen De Rabobank Foundation is een belangrijke pijler onder het coöperatieve en duurzame beleid van de Rabobank Groep. Het bestuur is bijzonder verheugd dat het belang van de Foundation door de aangesloten banken en de Raad van Bestuur wordt herkend en erkend. We zien dit terug in een toenemende financiële en inhoudelijke betrokkenheid. Het adoptieprogramma van de Rabobank Foundation levert een belangrijke bijdrage, waarbij lokale banken de mogelijkheid krijgen om een project naar keuze in het buitenland te steunen. Verbinding staat hierbij centraal. Over verbinding gesproken. In het afgelopen jaar was er een delegatie van het bestuur van de Rabobank Foundation in India. Wij hebben tijdens dit bezoek ook een ontmoeting gehad met de directievoorzitter van Rabobank India in Mumbay. Hij was zeer te spreken over het werk van de Rabobank Foundation in India en liet niet na om te benadrukken dat de maatschappelijke rol van de Foundation ook voor hen van belang is om zich te onderscheiden van andere banken. Groei en beheersbaarheid De Rabobank Foundation heeft een forse uitbreiding gerealiseerd van haar activiteiten. Daarbij is een aantal nieuwe fondsen opgericht. Hiermee kunnen nieuwe partijen worden bediend. Wij zijn actief in 25 landen. Dit is een bewuste keuze. Ons doel is om de arme plattelandsbevolking te helpen bij hun economische ontwikkeling. Het is mooi om te zien dat in bepaalde landen de economische groei zorgt voor nieuwe behoeften. Coöperaties die wij in het verleden nog steunden met een microfinanciering zijn volwassener geworden en hebben behoefte aan een ander type financiering. Deze financiële steun kunnen we niet geven vanuit de Rabobank Foundation, maar wel vanuit het recent opgerichte Rabo Rural Fund. Uiteraard is het van belang om te zorgen dat deze groei in de juiste banen wordt geleid. Ook dat hoort bij deze tijdsgeest. Bij de groei die de afgelopen jaren is doorgemaakt, hoort natuurlijk in toenemende mate de noodzaak de Foundation beheersbaar te houden. Daaraan wordt dit jaar extra aandacht besteed. Onder het motto beter voorkomen dan genezen, investeert de Rabobank Foundation in de kwaliteit van haar eigen organisatie. We hebben een goede naam en dat moeten we zo houden. Voorrecht Kees Bruinstroop is ook trots op zijn club. Er werken gedreven en gemotiveerde mensen bij de Rabobank Foundation. Ik wil dan ook niet nalaten om de directie en medewerkers van de Rabobank Foundation van harte te danken voor hun inzet. Zelf vind ik het een voorrecht om voorzitter te mogen zijn van deze stichting. Ik heb in mijn werkzame leven veel gereisd en heb ook meerdere jaren in het verre buitenland gewoond. Op deze manier kan ik mijn opgedane kennis en ervaring inzetten voor een goede zaak. Kees Bruinstroop Voorzitter We leven in een periode van versobering; of het nu gaat om de bankensector, de overheidsfinanciën of onze eigen portemonnee. We krijgen collectief de rekening gepresenteerd voor ons denken en handelen in het afgelopen decennium. Het leek allemaal niet op te kunnen. Juist in dit tijdsgewricht is het van groot belang vast te houden aan onze idealen, waarmee de Rabobank groot is geworden. De Foundation vormt daarin een belangrijke schakel. 6 7

4 Kerncijfers Funding Focuslanden 2011 Aangesloten banken en bijdragen Rabobank Nederland 14,000,000 11,500,000 Toekenningen aan projecten in bedragen 22,813,499 26,785,320 Binnenland 2,695,670 2,936,275 Buitenland 20,117,829 23,849,046 Toekenningen in buitenland per instrument Donatie 6,236,903 7,120,829 Technische assistentie 2,589,670 3,560,405 Handelsfinancieringen 681,081 5,722,822 Microfinancieringen 7,933,623 3,709,767 Garanties 2,676,552 3,735,223 Europa Nederland Afrika Ethiopië Ghana Ivoorkust Kenia Mali Mozambique Rwanda Senegal Uganda Tanzania Azië Cambodja Filippijnen India Indonesië Laos Sri Lanka Vietnam Latijns- Amerika Brazilie Colombia Ecuador Honduras Mexico Nicaragua Peru TOTAAL 20,117,829 Toekenningen buitenland per regio Azië 7,782,109 9,237,716 Afrika 8,324,342 8,386,644 Latijns-Amerika 4,011,378 6,224,686 TOTAAL 20,117,829 Toekenningen aan projecten in aantallen Nederland Buitenland

5 interview De Rabobank Foundation in beweging De Rabobank Foundation heeft de afgelopen jaren een sterke groei doorgemaakt. Bij zijn aantreden vier jaar geleden had Pierre van Hedel, directeur, een opdracht meegekregen voor de Foundation: het best bewaarde geheim van de Rabobankorganisatie moest onthuld worden. De afgelopen jaren is hard gewerkt om de bekendheid van de Rabobank Foundation binnen en buiten de organisatie te vergroten. Het kernwoord hierbij is verbinding. Niet alleen geld, maar ook beschikbare kennis en kunde worden ingezet ten behoeve van de projecten in binnen- en buitenland. Pierre van Hedel vertelt over een aantal belangrijke ontwikkelingen die bepalend zijn voor de huidige en toekomstige koers van de Rabobank Foundation. Samen met klanten Verduurzamen van ketens De Rabobank Foundation richt zich vanouds in ontwikkelingslanden op de kleine boeren. Deze producenten hebben veelal geen toegang tot financiële diensten en vormen een kwetsbare schakel onderaan de keten. We merken echter steeds vaker dat bedrijven de band met de producenten willen aanhalen. Ze willen de boeren beter leren kennen, dus kloppen ze aan bij de Rabobank Foundation. Ze voelen de druk van de markt. De consument vraagt om duurzaamheid en wij kunnen die brug slaan tussen boer en bedrijf. De Rabobank Foundation is in dit kader o.a. betrokken bij projecten op het gebied van katoen en cacao waarin ook een aantal gerenommeerde klanten van de Rabobank participeert. Samen investeren in projecten Ook steeds meer vermogende en betrokken particulieren zoeken aansluiting bij ons werk. Ik denk omdat we zo n duidelijk focus hebben: ondernemerschap staat centraal. In principe lenen we geld uit, we geven het niet weg en bevorderen de spaarzin. Dat spreekt mensen aan. We krijgen ons geld vanouds van de Rabobank Groep en de lokale banken. Dat is aan het veranderen. Er komt nu ook ander geld op ons af: van bedrijven en particulieren. Die kunnen via het Rabo Foundation Klantenfonds een bijdrage leveren aan onze projecten. Het mooie is dat ze op deze manier profiteren van de jarenlange ervaring en deskundigheid van de Rabobank Foundation. En wij kunnen met dit geld nog meer goede projecten steunen. Samen met lokale banken Een aantal jaren geleden is de Rabobank Foundation gestart met het adoptieprogramma. Met succes. Inmiddels heeft meer dan de helft van de lokale banken een project van de Foundation geadopteerd. Ons adoptieprogramma biedt lokale banken de kans om naast hun financiële betrokkenheid, ook inhoudelijk betrokken te zijn bij een project. Dit kan samen met leden, klanten en medewerkers. Ook hier is verbinding het sleutelwoord. Naast het adoptieprogramma kunnen lokale banken ook aanhaken op Nederlandse projecten. Lokale banken kunnen een lokale doorvertaling maken van projecten die wij op landelijk niveau steunen. De samenwerking met bijvoorbeeld Resto vanharte, (S)Cool on Wheels en de Zonnebloem is in dit kader zeer succesvol. Samen met andere fondsen Aan de Rabobank Foundation is een aantal andere fondsen gelieerd. Naast het medewerkersfonds Share4More en het Rabo Foundation Klantenfonds is afgelopen jaar het Rabo Rural Fund opgericht. Veel coöperaties groeien hard. Op een gegeven moment krijgen ze behoefte aan grote leningen, groter dan wij vanouds vanuit de Rabobank Foundation kunnen geven. Doel is om de export te financieren van koffie, thee, cacao en fruit. Dit speelt vooral in Latijns Amerika, maar in toenemende mate ook in andere werelddelen. Daarvoor hebben we een jaar geleden het Rabo Rural Fund opgericht. Vanuit dit zelfstandige fonds, waarin ook bijvoorbeeld Cordaid participeert, verstrekken we leningen, zodat de boeren hun productie kunnen voorfinancieren. Zo mogelijk doen we dit samen met lokale partners, banken die het risico met ons willen delen. Pierre van Hedel Directeur Voor de komende jaren voorziet Pierre van Hedel verdere groei. Groei in omvang en in kwaliteit: De Rabobank Foundation en gelieerde fondsen hebben veel groeipotentieel en dat willen we zeker gaan benutten. Niet omdat groei een doel op zich is, maar omdat dat ons in staat stelt om nog meer mensen in de wereld te helpen. Daarnaast investeren we in de kwaliteit van onze organisatie

6 Afrika: aandacht voor de productiviteit en de productieketen Afrika is een continent met grote mogelijkheden. Om diverse redenen worden deze vaak niet goed benut. Met gerichte projecten en in samenwerking met andere partijen kan de Rabobank Foundation een verschil maken. Onze projecten dragen bij aan de werkgelegenheid op het platteland, aan verhoging van het inkomen en aan voedselzekerheid. Onze achtergrond als coöperatieve bank met focus op de agrarische sector, komt optimaal van pas. Evenals ons grote netwerk van banken en klanten die in deze sector actief zijn. Daarin zoeken we nadrukkelijk de samenwerking. De nadruk van ons werk ligt bij het versterken van spaar- en kredietcoöperaties en productiecoöperaties. Maar door de partnerschappen met andere partijen zijn we steeds beter in staat om de hele productieketen te bestrijken, van boer tot retailer. Investeren in mensen In de kleinschalige landbouwsector van Afrika kan nog veel worden verbeterd, te beginnen bij de productiviteit. Daarvoor zijn investeringen nodig. Allereerst in mensen. Daarnaast zijn natuurlijk ook financiële investeringen nodig. Omdat kleine boeren individueel lastig te financieren zijn, bieden coöperaties uitkomst. We werken daarom rechtstreeks met boerencoöperaties. Maar ook met spaar- en kredietcoöperaties die, op hun beurt, individuele boeren of boerencoöperaties bedienen. Ook richten we ons op lokale boeren die de potentie hebben om door te groeien. Zo helpen we bij de opbouw van een middenklasse van boeren. Verschillende landen De tien Afrikaanse landen waar de Rabobank Foundation actief is, zijn onderling erg verschillend. Daarom hebben we per land een andere focus. Zo worden in Ghana en Ivoorkust waar ruim 60% van de cacao in de wereld wordt geproduceerd vooral cacaoboeren via hun coöperaties ondersteund. In Senegal, Mali en Rwanda, waar kleine boeren nauwelijks toegang hebben tot financiële diensten, ondersteunen we vooral spaaren kredietcoöperaties. En in Tanzania, Rwanda, en Mozambique werken we veel samen met partnerbanken van Rabo Development die garantieconstructies afgeven bij leningen van startende coöperaties. Dat zien we bijvoorbeeld bij de groeiende mondiale vraag naar duurzame producten. We werken op dit punt samen met klanten aan certificering en betere productiviteit. Dit levert winst op voor de boeren. Tegelijk zijn onze bankklanten verzekerd van een stabiele aanvoer van verantwoord geproduceerde producten, zoals cacao. Nieuwe bankpartners In grote delen van Afrika worden kleinere boeren nog nauwelijks bediend door de reguliere banksector. Toch kunnen grotere, formele banken ook een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van het platteland. Ze bieden ons extra mogelijkheden voor kredietverstrekking en risicospreiding. Daarom werkt de Rabobank Foundation in de landen waar Rabo Development actief is, vaak intensief samen met deze partnerbanken. Dankzij deze samenwerking kunnen we doelgroepen bedienen die tot voor kort onbereikbaar waren. Een enkel voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van een financieringsproduct voor kleinschalige cashewboeren in het zuiden van Tanzania in samenwerking met de National Microfinance Bank. Ondanks de grote uitdagingen in dit continent, is het dus toch goed mogelijk om ledenorganisaties effectief te ondersteunen. Focuslanden Ethiopië, Ghana, Ivoorkust, Kenia, Mali, Mozambique, Oeganda, Rwanda, Senegal en Tanzania. Donatie 3,050,588 5% 37% 2011 Microfinancieringen 2,789,434 34% 22% 2% We slaan ook een brug tussen boeren en de bedrijven die al klant zijn van Rabobank International. De belangen van beide partijen lopen parallel en dat stimuleert een duurzame samenwerking. Technische assistentie 427,720 Garanties 1,850,614 Handelsfinancieringen 205,

7 Cacaoprojecten de Ivoorkust Verbetering van de productieketen Ongeveer een derde van alle cacao ter wereld komt uit de Ivoorkust. Sinds het einde van de burgeroorlog gaat het beter met het land, maar bijna de helft van de 22 miljoen inwoners leeft nog onder de armoedegrens. De cacaosector heeft geleden onder jarenlange verwaarlozing, zodat de inkomens en werkomstandigheden niet al te best zijn. Verduurzaming van de cacaoketen De Rabobank is op diverse manieren verbonden aan de cacaosector in de Ivoorkust. Een van de grote mondiale cacaoverwerkers in dit project, ECOM, is klant van Rabobank International. De Rabobank Foundation richt zich op het eerste stukje van de keten: de tienduizenden kleine, arme cacaoboeren. Rabobank Foundation in actie De cacaoboeren krijgen technische training. Verder helpt de Foundation bij het versterken van een twintigtal nieuwe coöperaties. Als vervolg daarop kan de Foundation met overbruggingskredieten verdere ondersteuning verlenen. Dat heeft de coöperaties met een ledenbestand tussen de en boeren veel goeds gebracht. In de huidige fase moeten de coöperaties worden versterkt, de productie worden verbeterd en certificering van de cacao worden gerealiseerd. Daarmee stijgen de inkomens, worden de werkomstandigheden beter en zijn de chocolade-afnemers verzekerd van goede, duurzame cacao. De cacaoafnemer ECOM betaalt via een dochtermaatschappij stevig mee aan het hele traject. De cacaoprojecten in de Ivoorkust zijn een mooi voorbeeld van een productieketen die met inbreng van de Rabobank van begin tot einde wordt verbeterd

8 Azië: Toenemende aandacht voor duurzaamheid Het aantal projecten in Azië, waarmee we de levens van kleine boeren en hun gezinnen verbeteren, groeit gestaag. Intussen zijn er rond de 140 projecten, verspreid over ongeveer 80 coöperaties in zeven landen. De onderlinge verschillen tussen de landen waar de Rabobank Foundation actief is, zijn erg groot. India en Vietnam zijn, met een sterke economische groei, de koplopers in de regio. Tegelijk heeft het reusachtige India ook het grootste aantal armen ter wereld: liefst 300 miljoen. Dat is meer dan in heel Afrika. In dit land zijn er naast economische verschillen ook veel sociale uitdagingen, zoals de positie van vrouwen en de uitsluiting van etnische minderheden en lagere kasten. Ledenorganisaties In India zijn veel partijen actief in de microfinancieringssector. Helaas hebben niet alle partijen het belang van de klant voorop staan. Elkaar beconcurrerende, commerciële instellingen in deze branche jagen snelle winst na, waar boeren met hoge rentes en geringe inhoudelijke bijstand, de dupe van worden. De Rabobank Foundation werkt niet samen met deze commerciële microfinancieringsinstellingen, maar richt zich alleen op ledenorganisaties. Het verschil is dat de leden inspraak hebben en zelf kunnen beslissen over de winstbestemming van hun coöperatie. Belangrijk onderscheid is ook dat de leden zelf moeten sparen om lid te kunnen worden van een spaaren kredietgroep. De onderlinge betrokkenheid en solidariteit is derhalve veel groter. In de hele regio proberen we een gezonde balans te vinden tussen de ondersteuning van enerzijds microfinancieringsprojecten en anderzijds boerenorganisaties. Daarnaast verbinden we steeds vaker klanten van de Rabobank aan onze projecten. Zo was er een succesvolle samenwerking met onder meer Friesland Campina, Ecom Agroindustrial Corporation Ltd. en het Britse warenhuis Marks & Spencer. testen van speciale hubs voor suikerpalmboeren. Dit zijn kleinschalige verwerkingscentra en leveren schoon water, elektriciteit en natuurlijke kunstmest. Tegelijkertijd wordt het sap van de palmen verwerkt tot suiker en ethanol. Ook in Vietnam groeit het besef dat duurzame landbouwproductie belangrijk is. Daar spelen we op in door koffie- en cacaoboeren te trainen in duurzame productiemethoden. Ook helpen we hen om zich beter te organiseren. In samenwerking met onder meer het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en de Douwe Egberts Foundation helpen we Vietnamese koffieboeren bij het verbeteren van productiemethoden en het opzetten van coöperaties. Laos is in veel opzichten het kleine broertje van Vietnam. Het gaat hier allemaal wat langzamer, als gevolg van het nog weinig marktgerichte communistische beleid. Hierdoor is de bevolking relatief laag opgeleid. Maar ook in Laos gaat het stap voor stap de goede kant op. Zo mogen boeren zich nu formeel organiseren en gezamenlijk activiteiten ondernemen. Dat maakt het mogelijk dat de Rabobank Foundation nu een project met rijstboeren in Laos ondersteunt. Focuslanden Cambodja, Filippijnen, India, Indonesië, Laos, Sri Lanka en Vietnam. Donatie 3,016,775 39% 2011 Microfinancieringen 2,390,883 31% Duurzaamheid is troef Indonesië is rijk aan natuurlijke hulpbronnen en wordt zich geleidelijk bewust van het belang van duurzame landbouw. Duurzaamheid staat dan ook voorop bij diverse projecten in Indonesië, zoals het verstrekken van leningen waarmee boeren hun eigen biogasinstallatie kunnen aanschaffen. En met de stichting TapWorld zijn we actief bij het 17% 10% Technische assistentie 1,296,119 Garanties 825,938 3% Handelsfinancieringen 252,

9 Spaar- en kredietcoöperaties Cambodja: CCSF Community based In Cambodja kunnen de meeste mensen op het platteland niet terecht bij een bank. Die schrikt terug voor de risico s van landbouwproductie. Ze zijn daarom aangewezen op microkredietinstellingen en op lokale spaargroepen van dorpsgenoten. Daarbij staan ze als groep garant voor elkaar. Ruim dertig van deze zogeheten Community Based Micro Finance Organizations (CBMIFO s) hebben zich verbonden in een federatie, de Cambodian Community Savings Federation (CCSF). CCSF heeft betaalbare financiële producten voor arme families, specifiek voor vrouwen en boeren actieve spaarders De organisatie is actief in de noordwestelijke provincies Battambang en Banteay Meanchey, waar landbouw de belangrijkste bron van inkomen is. Daar zijn maar liefst actieve spaarders lid van 32 spaargroepen. CCSF ondersteunt de leden ook met trainingen in financieel beheer en leiderschap. CCSF groeit jaarlijks met ongeveer twintig procent. Maar dat is niet genoeg om te voldoen aan de sterk stijgende behoefte aan krediet. De resultaten waren de afgelopen jaren prima, de koepel kan de eigen broek ophouden. Omdat de banken weg blijven van de landbouw, kan slechts 40% van de mensen aan krediet komen. Er is voor CCSF dus nog veel ruimte om te groeien. Rabobank Foundation in actie CCSF is sinds 2004 een relatie van de Rabobank Foundation. Vanaf 2006 is een aantal leningen verstrekt en is er technische assistentie verleend vanuit de Rabobank. Bij de koepel werken in totaal bijna driehonderd mensen. De afgelopen tijd hebben ze bezoek gehad van diverse medewerkers van de Rabobank die trainingen hebben verzorgd en de staf inhoudelijk hebben begeleid. Ook de komende jaren wordt een aantal Rabobankmedewerkers indien mogelijk- ingezet voor technische assistentie op het gebied van risicomanagement, CRM en marketing & sales

10 Latijns-Amerika: minder armoede, grotere coöperaties Latijns-Amerika wijkt op een aantal punten af van de andere regio s waar de Rabobank Foundation actief is. Globaal genomen is het welvaartspeil van de Midden- en Zuid-Amerikaanse landen wat hoger dan in Afrika en grote delen van Azië. We zijn hier actief in zeven landen, die elk hun eigen typische problemen en kansen hebben. Die omstandigheden zijn bepaald door historie, politiek en geografie. Sommige landen ondervinden nog steeds de naweeën van een roerige politieke geschiedenis. De politieke instabiliteit zet vaak een rem op de economische ontwikkeling. Vanouds kennen Latijns-Amerikaanse landen grote maatschappelijke tegenstellingen, die veelal langs etnische lijnen lopen. Op het platteland zijn de inheemse, indiaanse volkeren in de meerderheid. In de regel moeten zij het stellen met een zwakkere infrastructuur en slechte toegang tot financiële dienstverlening. Economische vooruitgang Colombia is het meest recent aan onze focuslanden toegevoegd. Sommige delen van het platteland in het noorden lijden nog onder de activiteiten van de afscheidingsbeweging FARC, maar gemiddeld genomen is de veiligheid en politieke stabiliteit de laatste jaren sterk verbeterd. Dat geeft de boeren nieuwe mogelijkheden om iets te doen aan hun achterstand ten opzichte van de rijkere steden. We hopen in 2012 met een aantal projecten te starten in Colombia. Ook in Peru heeft het instabiele verleden haar sporen nagelaten. De politieke onrust heeft de ontwikkeling van het platteland gedurende decennia belemmerd. De laatste jaren is het land stabiel en groeit de economie hard. Hier richten we ons vooral op het versterken van coöperaties, specifiek met financiële dienstverlening. Versterken van boerencoöperaties In onze focuslanden speelt ook de geografie mee: het Andes- hooggebergte is een lastige omgeving om landbouw te bedrijven. Dit deel van de wereld heeft een relatief gunstig klimaat voor koffie, cacao, ananas, bananen en andere grote exportproducten. Daarom kent de regio een aantal grotere agro-industriële producenten en exporteerders. Voor ons is er een taak weggelegd bij het versterken van de boerencoöperaties, die aan deze bedrijven leveren. Sommige van deze coöperaties bestaan al decennia lang en zijn groot en gezond. Zij hebben behoefte aan een ander soort steun dan hun arme, kleine collega-coöperaties in bijvoorbeeld Azië. Om die reden verstrekken we hier relatief vaker leningen en minder donaties dan elders in de wereld. Voor de volwassen coöperaties is het Rabo Rural Fund opgericht. Dat fonds verstrekt grote, kortlopende leningen en bankgaranties aan coöperaties, waarmee grote handelsvolumes kunnen worden gefinancierd. Daarbij werkt het Rural Fund nauw samen met lokale banken. Focuslanden Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Mexico, Nicaragua en Peru. Microfinancieringen 2,753,306 Technische assistentie 865,831 De coöperatieve sector in Ecuador is in vergelijking met andere landen in Latijns-Amerika het meest ontwikkeld. We helpen hier kleine spaar en kredietcoöperaties met het professionaliseren van hun interne organisatie en financiële dienstverlening in rurale gebieden. Ook werken we nauw samen met nationale en regionale organisaties met als doel de coöperatieve sector te versterken. Ecuador behoort tot één van de belangrijkste focuslanden van de Rabobank Foundation in Latijns-Amerika. 6% 69% % 4% 0% In Brazilië, dat de afgelopen tien jaar een grote sprong voorwaarts heeft gemaakt en relatief welvarend is geworden, richten we ons op de arme, relatief achterblijvende regio s in het noorden en noordoosten. Handelsfinancieringen 222,701 Donatie 169,540 Garanties

11 Spaar-en kredietcoöperatie in Ecuador: CACMU Toegang tot financiële dienstverlening In grote delen van Ecuador hebben de bewoners nauwelijks toegang tot financiële dienstverlening. Mogelijkheden om te sparen of te lenen zijn er nauwelijks. De kleine boeren op het platteland, ongeveer een derde van de bevolking, behoren veelal tot een etnische minderheid. Ze worden daarom achtergesteld en hebben, ook al vanwege de geografische omstandigheden, nauwelijks toegang tot krediet. Caja Solidaria: spaargroepen op het platteland In het noorden van Ecuador, boven de hoofdstad Quito, wordt het centrale hoogland vooral bevolkt door indiginas, de oorspronkelijke bewoners. De achtergestelde gezinnen zijn vooral aangewezen op een kleine onderlinge spaarkas, de Caja Solidaria. Zo n spaargroep is voor mensen die niet bij de bank terecht kunnen. Uit zo n Caja Solidaria, waar dertien groepen bij waren aangesloten, is ruim tien jaar geleden de coöperatie CACMU ontstaan, de Cooperativa de Ahorro y Credito Mujeres Unidas. Rabobank Foundation in actie Met dit project worden via deze Cajas solidarias minstens duizend nieuwe leden aan een krediet geholpen. Omdat elke vrouw gemiddeld vier gezinsleden ondersteunt, levert dat een beter leven op voor minstens vijfduizend mensen. Daarbij geldt dat de leden straks niet meer uren hoeven te reizen om spaargeld te deponeren of een afbetaling te doen. Dankzij de investering in agencias moviles, mobiele spaarloketten, kan de coöperatie straks naar de mensen toe komen. De coöperatie regelt ook andere zaken voor de leden, zoals gezondheidszorg en een ongevallenverzekering. De mobiele spaarloketten zijn een belangrijk middel voor CACMU om haar werkterrein te kunnen vergroten. Dankzij de lening kan de CACMU het werkkapitaal van liefst vijf Cajas Solidarias versterken in de provincies Imbabura en Carchi

12 Nederland: sociale inclusie als verbindend thema Jaarlijks hebben we 3 miljoen beschikbaar voor donaties ten behoeve van landelijke projecten. We doneren jaarlijks aan circa 30 projecten en geven de voorkeur aan een meerjarige samenwerking. Dit is een bewuste keuze: de Rabobank Foundation wil echt een verschil kunnen maken en een duidelijke rol vervullen als aanjager van sociale innovatie in het land. Dit doen we op landelijk niveau. Hiermee zijn we complementair aan de lokale maatschappelijke initiatieven van de Rabobank. Omdat Rabobank Foundation haar werk kan doen met steun van de lokale Rabobanken, zoeken wij zoveel mogelijk verbinding op projectniveau. Lokale banken kunnen eenvoudig aanhaken bij projecten van de Rabobank Foundation in Nederland en een doorvertaling maken in hun eigen werkgebied. MEE-DOEN De projecten onder deze vlag richten zich vooral op kwetsbare groepen mensen in een achterstandssituatie die een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken. Binnen dit thema richten wij ons op specifieke maatschappelijke vraagstukken zoals kindermishandeling, eenzaamheid, laaggeletterdheid of dementie. MEE-BEWEGEN Dit thema is gericht op het laten meedoen van (vooral) jongeren op het vlak van sportieve en recreatieve activiteiten. Onze projecten zijn erop gericht om talenten te ontwikkelen van sporters met een beperking en drempels weg te nemen. Ook voorlichting aan scholen over handicaps hoort thuis in dit thema. MEE-WERKEN Dit thema staat in het teken van participatie in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. We richten ons op mensen die op eigen kracht niet zo eenvoudig aan een baan kunnen komen. Hen bieden we de kans mee te doen op de arbeidsmarkt door middel van onderwijs, coaching, stages en innoverende leer-werkprojecten. De Rabobank Foundation steunt in Nederland projecten die de participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare en kansarme mensen vergroten. Het verbindende thema is sociale inclusie: volwaardig mee kunnen doen in de maatschappij, ongeacht beperking, ziekte, ouderdom of afkomst. Kernwoorden zijn: zelfredzaamheid en participatie. Drie thema s De Nederlandse projecten bestrijken drie maatschappelijke thema s: Mens & Maatschappij, Sport & Vrije tijd en Werk & Onderwijs. In elk van deze sectoren steunen we een diversiteit aan initiatieven. Vaak is dat op projectbasis, bijvoorbeeld bij de Stichting Lezen en Schrijven en Fonds Gehandicaptensport. Met deze stichtingen worden iedere keer weer nieuwe projecten opgezet die aansluiten bij het beleid van de Rabobank Foundation. In sommige gevallen geeft de Rabobank Foundation exploitatiesteun. Die is er op gericht om maatschappelijke organisaties de kans te bieden om zich landelijk te ontwikkelen. Daar blijven we gemiddeld dan 3 tot 5 jaar aan verbonden. Een goed voorbeeld van exploitatiesteun is Resto VanHarte, die de sociale samenhang in diverse steden in Nederland wil versterken en vereenzaming tegengaat. Een ander voorbeeld is Emma at Work, een non- profit uitzendbureau die jongeren met een fysieke beperking aan een baan wil helpen ,7 miljoen 43 projecten 24 25

13 Project Dementie-en-Dan Aandacht vragen voor Dementie Het project dat is gestart in 2011 is een initiatief van Stichting Beeldkracht in samenwerking met Stichting Alzheimer Nederland en vraagt landelijk de aandacht voor de maatschappelijke en sociale gevolgen van dementie. Het aantal mensen in Nederland met een vorm van dementie, meestal Alzheimer, stijgt significant. Nu leiden er mensen aan dementie, in 2050 is dat aantal naar verwachting verdubbeld Brede campagne Een bekende Nederlandse documentairemaakster volgt gedurende langere tijd vijf patiënten met een vorm van dementie in hun dagelijkse leven. In de loop van 2012 en in 2013 volgen een nationale campagneweek, een vertoning van de tweedelige documentaire bij de publieke omroep en brede media-aandacht. Verder komen er o.a. lesbrieven voor het onderwijs in de gezondheidszorg en een website. Doel van de brede campagne is om aandacht te vragen voor de grote sociale en maatschappelijke impact van de ziekte. Rabobank Foundation in actie 2050 x2 De extra aandacht voor de problematiek van dementie moet de komende jaren bijdragen aan de maatschappelijke bewustwording ervan en aanzetten tot het gezamenlijk zoeken naar oplossingen die worden gevraagd. Ook de dienstverlening van de Rabobank zelf wordt hierin meegenomen

14 De Rabobank Foundation krijgt een belangrijk deel van haar middelen van de lokale Rabobanken. Die tonen met de jaarlijkse donatie, ook wel het coöperatief dividend genoemd, hun betrokkenheid bij de Rabobank Foundation. Deze financiële relatie kan ook een inhoudelijke dimensie krijgen. Leden, klanten en medewerkers van een lokale bank kunnen door een project te adopteren, kennis maken met het werk van de Rabobank Foundation en waar mogelijk een concrete bijdrage leveren. Bovendien kunnen de lokale Rabobanken goed zien wat er met hun donatie gebeurt. Adoptieprogramma: meer dan geld alleen Met het adopteren van een project van de Rabobank Foundation gaan lokale banken een directe relatie aan met een spaar-en kredietcoöperatie of boerenproducentenorganisatie in een ander deel van de wereld. Dat gaat niet alleen om geld, maar ook om communicatie en verbinding: het overdragen van kennis en vaardigheden en van persoonlijk contact. Ver weg en toch dichtbij Met behulp van een adoptieproject krijgt een lokale bank de kans om de jaarlijkse donatie aan de Rabobank Foundation een specifieke bestemming te geven. Vaak zijn dat projecten die een relatie hebben met het werkgebied van de lokale bank. Zo heeft Rabobank Barneveld een project geadopteerd van kippenboeren in India en heeft Rabobank Ablasserwaard voor een melkveeproject in Indonesië gekozen. Ook kan in sommige gevallen de kennis en kunde van Rabobankmedewerkers ingezet worden om een spaaren kredietcoöperatie te helpen bij verdere professionalisering. Zo worden medewerkers van Rabobank Groene Woud Zuid uitgezonden naar hun adoptieproject in Cambodja. Om de noden en behoeften van de projectpartner in een ontwikkelingsland goed te leren kennen, wordt er in sommige gevallen een projectbezoek georganiseerd door de lokale bank. Op basis hiervan onderzoekt de bank hoe zij hun lokale werkgebied kunnen verbinden met hun adoptieproject. Het adoptieprogramma is succesvol. Momenteel hebben ruim tachtig lokale banken één of meerdere projecten geadopteerd. Day for Change en World=U In 2011 heeft de Rabobank Foundation met succes een aantal jongerenprogramma s gelanceerd. Lokale banken die scholen in hun werkgebied willen betrekken bij het adoptieprogramma, kunnen meedoen aan Day for Change. Day for Change daagt leerlingen uit om geld te verdienen met een eigen ondernemersplan. Zij maken zo kennis met microfinanciering en ondernemerschap. Met het geld dat wordt verdiend, worden micro-ondernemers gesteund in arme landen. WORLD=U is een samenwerking van de Rabobank met WNF en Stichting Nederland in Dialoog (NID). Het project WORLD=U wil jongeren actief betrekken bij de grote wereldissues. De jongeren gaan met elkaar in dialoog over vier thema s: voedsel, klimaat, welzijn & welvaart en wereldburgerschap. Onder het motto local action on global issues spreken ze daarna ook met deskundigen uit de regio. Ook werken ze een lokale case uit binnen één van de thema s en zetten ze een lokale activiteit op rondom het gekozen thema. Deze programma s kunnen onderdeel uitmaken van het adoptieprogramma, maar kunnen ook los hiervan worden ingezet door lokale banken

15 Rabo Rural Fund In het kort: Het Rabo Rural Fund ondersteunt grotere boerencoöperaties en agrobedrijven in arme landen met kleinschalige, kortlopende leningen en garantiestellingen. Aantal landen: 15 (waaronder zes in Latijns- Amerika, vijf in Afrika en vier in Azië) Aantal financieringen: 40 Omvang leenportefeuille: USD 20 miljoen (Het fonds noteert in US$) Omvang gemiddelde lening: USD Het Fonds wordt ondersteund door de ontwikkelingsorganisatie Cordaid, Rabobank International en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Kortlopende, grote leningen en garanties voor boeren en landbouwbedrijven Het Rabo Rural Fund verstrekt directe handelsfinancieringen aan coöperaties en het midden-en kleinbedrijf en garanties ( funded risk participation ). In het laatste geval deelt het Rural Fund het kredietrisico met een lokale bank en staat het deels garant. Daarmee wordt voorfinanciering van opkoop, verwerking en verkoop mogelijk gemaakt, iets wat vooral in de landbouw belangrijk is. Soms worden ook iets langere leningen verstrekt voor investeringen in de landbouwsector. De keuze tussen indirecte of directe leningen hangt af van de specifieke situatie in dat land, zoals de wetgeving, grootte van een boerenorganisatie en de lokale aanwezigheid van een betrouwbare bancaire instelling. Het gaat om kortlopende leningen van maximaal een jaar, waarmee boeren en coöperaties hun (nietbederfelijke) productie kunnen voorfinancieren, zoals cacao, koffie, noten, suiker(riet) en katoen. Het geografische zwaartepunt van dit fonds lag in 2011 nog in Midden- en Zuid-Amerika: landen als Peru, Nicaragua en Mexico. Het fonds gaat zich vanaf 2012 meer richten op Afrika: Uganda, Rwanda en Ethiopië en daarna enkele Aziatische landen. De samenwerking met de Rabobank wereldwijd De samenwerking met de lokaal aanwezige Rabo Development banken is belangrijk. Door het kredietrisico te spreiden tussen het Rural Fund en de lokale bank, durft die laatste met krediet over de brug te komen. De boeren en bedrijven kunnen dan investeren in de komende oogst. De omvang van de leningen ligt tussen de $ en $1,5 miljoen. Dat geeft al aan dat het Rural Fund vooral actief is in een missing middle, waar de bedrijven en coöperaties te groot zijn voor het servet (donaties en microkrediet), maar nog te klein voor het tafellaken (een banklening). Het Rabo Rural Funds is actief in the missing middle, o.a. ten behoeve van grotere koffiecoöperaties

16 Rabo Foundation Klantenfonds: verbinding met klanten 10 klanten 4 miljoen euro Deelnemers aan het Klantenfonds bepalen zelf aan welke projecten van de Rabobank Foundation het geld wordt besteed. Gaat de interesse uit naar armoedebestrijding en economische ontwikkeling, dan kunnen ze kiezen uit diverse microfinancieringsprojecten en boerencoöperaties in een 25-tal ontwikkelingslanden. Binnen Nederland kunnen ze kiezen voor projecten die gericht zijn op het vergroten van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kansarme of kwetsbare groepen. Alle projecten van het Klantenfonds worden geselecteerd en uitgevoerd door Rabobank Foundation. Klanten kunnen ervoor kiezen om een eigen fonds op naam in te stellen om van daaruit één of meerdere projecten te steunen. De minimuminleg voor deelname aan het Klantenfonds is Dat geld komt ten goede aan één of meer projecten en deelnemers worden goed op de hoogte gehouden van de voortgang. Het Klantenfonds is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat een gift fiscaal aftrekbaar is. De eerste tien klanten hebben met hun schenkingen van zo n 4 miljoen euro aan het Rabo Foundation Klantenfonds ongeveer 40 projecten mogelijk gemaakt, waarvan 85 procent in het buitenland. Het Rabo Foundation Klantenfonds stelt klanten van de Rabobank in staat om een deel van hun vermogen in te zetten om mensen die het moeilijk hebben, een steuntje in de rug te geven. Dat kunnen kleine boeren of micro-ondernemers zijn in arme landen, maar ook Nederlandse projecten komen in aanmerking voor financiële steun. Het fonds is een aantal jaren geleden opgericht. Met ingang van 2011 werken we aan het vergroten van de bekendheid van het Klantenfonds bij klanten van de Rabobank. Dit doen we in samenwerking met de lokale banken. 40 projecten mogelijk gemaakt 85% in het buitenland 32 33

17 Share4More: voor en door medewerkers Inmiddels heeft Share4More al meer dan vijfduizend donateurs. Zij geven maandelijks vrijwillig 4 wat wordt verdubbeld door de Raad van Bestuur. Dat telt al op tot ruim per maand. In de praktijk heeft het fonds heel wat meer te verdelen als gevolg van eenmalige giften, bijvoorbeeld bij een jubileum. Bovendien organiseert Share- 4More hulpacties, zoals na de aardbeving in Haïti en bij de recente hongersnood in de Hoorn van Afrika. De Haïti-actie leverde een half miljoen euro op en voor Afrika kwam aan donaties binnen. Dat geld gaat niet naar noodhulp dat doen anderen al maar naar structurele opbouw van onderwijs en gezondheidszorg. In 2011 kon het medewerkersfonds ruim 1 miljoen euro besteden. Share4More is in principe voor en door de medewerkers van de Rabobank: donateurs beslissen mee over de bestemming van het geld en kunnen ook zelf projecten aandragen. Educatie en gezondheidszorg Donateurs projecten 94 landen 2011 Terwijl de Rabobank Foundation projecten steunt met een coöperatief, agrarisch karakter, hebben de medewerkers van de Rabobank hun eigen fonds, Share4More. Daarmee steunen zij vooral kleinschalige sociale projecten. In de meeste gevallen gaat het om onderwijs en gezondheidszorg voor vrouwen, kinderen en gehandicapten. De steun van het medewerkersfonds is in beginsel eenmalig en moet concreet bijdragen aan ontwikkeling van gezondheidszorg en onderwijs. Neem bijvoorbeeld de stichting Kirabo. Zij verzorgen de training van 180 vrouwelijke boeren in bijenteelt en de productie van honing in Kameroen. Nog een voorbeeld: Stichting Kansarmen Sri Lanka hebben een put en drinkwatervoorziening aangelegd bij een school in Sri Lanka. Daarnaast hebben ze voor nieuwe sanitaire voorzieningen gezorgd, welke geplaatst werden door lokale vaklieden en werd er ook nog geld uitgetrokken om een gezondheidsprogramma te verzorgen op deze school. 2011: 5, : 6, : 7,

18 Financiën 36 37

19 BALANS PER 31 DECEMBER (na resultaatbestemming) Bedragen in euro s STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2010 Bedragen in euro s ACTIVA Vaste activa Financiële vaste activa Participaties en aandelen (1) 156, ,977 Leningen aan gelieerde instellingen (2) 0 2,500,000 Leningen aan projecten (3) 6,416,723 6,202,134 6,573,700 8,859,111 Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Leningen aan projecten kortlopend (4) 6,890,510 3,910,866 Overige vorderingen (5) 122, ,185 7,013,005 4,250,051 Liquide middelen (6) 25,111,662 22,457,032 38,698,367 35,566,194 PASSIVA Reserves en fondsen Stichtingskapitaal Reserves Continuïteitsreserve 8,509,132 8,509,132 Fondsen Bestemmingsfonds Nederland (7) 2,859,611 2,479,301 Bestemmingsfonds Buitenland (8) 6,913,034 6,190,843 Bestemmingsfonds Share4More (9) 233, ,379 10,005,662 9,120,523 Baten Realisatie 2011 Begroting 2011 Realisatie 2010 Baten uit eigen fondswerving Bijdragen lokale banken 7,316,556 7,000,000 5,109,144 Bijdragen Rabobank Nederland 6,683,444 7,000,000 6,798,775 Bijdragen medewerkersfonds Share4More 688, ,181 14,688,469 14,000,000 12,603,100 Overige opbrengsten Rentebaten leningen 999, ,000 1,081,345 Overige rentebaten 226,775 60, ,315 1,226,735 1,045,000 1,256,660 Vrijval voorziening en afwaardering leningen 0 230, ,604 Totaal beschikbaar voor doelstelling 15,915,204 15,275,000 14,683,364 Lasten Ondersteuning projecten Verstrekte steun Nederland (11) 2,695,670 3,000,000 3,119,603 Verstrekte steun Buitenland (12) 9,769,062 9,929,666 9,924,517 Verstrekte steun Share4More (13) 1,079, ,540 Schenking Stichting Nieuwe Fondsen 0 0 9,131,231 Koersresultaat leningen -567, ,274,810 12,976,817 12,929,666 21,695,081 Dotatie voorziening leningen 56, Overige kosten (14) 1,997,079 1,856,000 1,553,040 Totaal besteed aan doelstelling 15,030,065 14,785,666 23,248,121 Overschot aan doelstelling 885, ,334-8,564,757 Langlopende schulden Nog te betalen donaties en leningen langlopend 5,579,179 5,959,692 Kortlopende schulden en overlopende passiva Nog te betalen donaties en leningen kortlopend 12,446,825 9,695,535 Nog te betalen Stichting Nieuwe Fondsen 0 1,131,230 Overige (10) 2,157,115 1,149,628 14,603,940 11,976,393 38,698,367 35,566,194 Bestemming van overschot Onttrekking/Toevoeging aan: Bestemmingsfonds Nederland 380, ,581 Bestemmingsfonds Buitenland 722,191-8,060,070 Bestemmingsfonds Share4More -217, , ,139-8,564,

20 TOELICHTING BALANS ACTIVA Financiële vaste activa 1* Participaties en aandelen Oikocredit, Nederland Intercecam, Madagascar 0 0 Fonds Cooperatif, Laos 0 0 Reagin Ecolnvest, Guatemala 0 0 UBC/CamCCUL, Kameroen De participaties Intercecam, Fonds Cooperatif, Reagin Ecolnvest en UBC/CamCCUL zijn volledig voorzien. 2* Leningen aan gelieerde instellingen Lening Progreso Stand 1 januari 2,000,000 2,000,000 af : overheveling naar debiteuren 548,904 0 af : aflossingen gedurende boekjaar 1,451,096 0 Stand 31 december 0 2,000,000 Op de openstaande lening aan Progreso heeft in 2011 een aflossing ad plaatsgevonden, zijnde de tegenwaarde van een aflossing ad $ Het resterende uitstaande bedrag is overgeheveld naar debiteuren en verlaagd met het verwachte cumulatieve verlies ten laste van Stichting Rabobank Foundation, zijnde Hierdoor bedraagt de resterende vordering op balansdatum Lening Sustainable Agriculture Guarantee Fund Stand 1 januari 500, af : aflossingen gedurende boekjaar 500,000 0 Stand 31 december * Leningen aan projecten langlopend Stand leningen 1 januari ,060,267 Bij : leningen in 2011 uitbetaald 8,630,237 Af : ontvangen aflossingen 5,676,848 Af : Afboekingen leningen 289,803 Stand totale leningen 31 december ,723,853 Af : leningen als kortlopend opgenomen 9,629,585 Af : voorziening leningen langlopend 2,677,545 Totaal leningen langlopend 31 december ,416,723 Vlottende activa * Leningen aan projecten kortlopend Leningen kortlopend 31 december ,629,585 Af : voorziening leningen kortlopend 2,739,075 Totaal leningen kortlopend 31 december ,890,510 In 2012 zullen acht leningen vanuit de Rabobank Foundation worden overgedragen naar de Stichting Rabo Foundation Klantenfonds. Per 31 december 2011 is er hiervoor al een bedrag van vooruitontvangen van deze stichting. 5* Overige vorderingen en overlopende activa Bijdrage Rabobank Nederland en lokale banken 0 206,176 Te ontvangen rente 96,143 8,019 Banco Terra 0 22,754 Overige 26, , , ,185 6* Liquide middelen Hieronder zijn geblokkeerde tegoeden opgenomen van totaal netto (2010 : ). Voor de geblokkeerde tegoeden is een voorziening opgenomen van (2010 : ) in verband met verstrekte bankgaranties. PASSIVA Reserves Fondsen 7* Bestemmingsfonds Nederland Stand 1 januari 2,479,301 3,300,882 Uit resultaatbestemming 380, ,581 Stand 31 december 2,859,611 2,479,301 Aan dit fonds is een beperkte bestedingsmogelijkheid gegeven, namelijk dat de besteding hiervan in Nederland plaats zal vinden. Door het bestuur is in 2010 besloten dat de maximale besteding voor binnenlandse projecten per jaar bedraagt. 8* Bestemmingsfonds Buitenland Stand 1 januari 6,190,843 14,250,913 Uit resultaatbestemming 722,191-8,060,070 Stand 31 december 6,913,034 6,190,843 Aan dit fonds is een beperkte bestedingsmogelijkheid gegeven, namelijk dat de besteding hiervan buiten Nederland plaats zal vinden

21 TOELICHTING STAAT VAN BATEN LASTEN * Bestemmingsfonds Share4More Stand 1 januari 450, ,485 Uit resultaatbestemming -217, ,894 Stand 31 december 233, ,379 Aan dit van het kapitaal afgezonderde fonds, is een beperkte bestedingsmogelijkheid gegeven. Het fonds is gericht op verbetering van de positie van vrouwen, kinderen en gehandicapten in ontwikkelingslanden. Dit door kleinschalige projecten te steunen op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs en het terugdringen van kindersterfte. Kortlopende schulden en overlopende passiva 10*Overige Rabobank Nederland 811, ,144 Stichting Rabo Foundation Klantenfonds 79,358 69,833 Vooruitontvangen bijdrage Urgenossen Bank 168,621 0 Personeelskosten Share4More 2009/ ,150 Vooruitontvangen bedragen leningen Klantenfonds 1,042,500 0 Overige 55,070 27,501 2,157,115 1,149,628 BATEN Baten uit eigen fondswerving Rabobank Foundation en Share4More Bij de Rabobank Foundation vinden de bijdragen van de lokale banken plaats op basis van vrijwilligheid. In 2011 is de totale bijdrage door Rabobank Nederland aangevuld tot 0,5% van de winst van de Rabobank Groep over het boekjaar Ook bij Share4More vinden de bijdragen van personeelsleden plaats op basis van vrijwilligheid. LASTEN Ondersteuning projecten * Verstrekte steun Nederland Verstrekte donaties 2,968,353 3,202,430 Af: niet uitbetaalde donaties voorgaande jaren 272,683 82,827 2,695,670 3,119,603 12*Verstrekte steun Buitenland Verstrekte donaties 10,884,660 11,444,787 Af: niet uitbetaalde donaties voorgaande jaren 1,115,598 1,520,270 9,769,062 9,924,517 Het totaalbedrag van verstrekte donaties is hoger in vergelijking met de kerncijfers op pagina 8 vanwege de verwerking van toekenningen uit voorgaande jaren in de staat van baten en lasten over Vooruitontvangen bedrag van de Duitse Urgenossen Bank betreft ontvangen algemene bijdrage welke betrekking heeft op de periode van 2011 tot en met Vandaar dat het bedrag dat betrekking heeft op de jaren 2012 en 2013 als vooruitontvangen op de balans is opgenomen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Leningen: In 2011 is een onderhandse lening aan Stichting Rabo Foundation Klantenfonds ad toegezegd. Voorwaardelijke toezeggingen en garanties: De Rabobank Foundation heeft voor totaal (2010: ) aan voorwaardelijke toezeggingen gedaan en garanties afgegeven aan organisaties in het kader van haar doelstelling. 13*Verstrekte steun medewerkersfonds Share4More Verstrekte donaties Share for More 1,090, ,540 Af: niet uitbetaalde donaties voorgaande jaren 11, ,079, ,540 14*Overige kosten Personeelskosten 1,690,496 1,478,004 Reis en verblijfkosten 127,370 0 Aanvulling kosten Klantenfonds 79,358 0 Ontwikkeling nieuw CRM-systeem Salesforce 42,602 0 Contributie & communicatie 25,000 42,000 Overige 32,253 33,035 1,997,079 1,553,040 De reis- en verblijfskosten werden in 2010 nog rechtstreeks ten laste van de projecten geboekt, vanaf 2011 zijn deze zelfstandig in het resultaat verantwoord. Bovenstaande personeelskosten zijn inclusief een bedrag van voor de inzet van lokale vertegenwoordigers, deze kosten bedroegen in en zijn als zodanig aangepast in de vergelijkende cijfers van dat jaar. Dit heeft geresulteerd in een verlaging van de toegekende donaties buitenland en een verhoging van de personeelskosten met dit zelfde bedrag. Kostenindicator : kosten in relatie tot externe uitzettingen Totale kosten 1,997,079 1,553,040 Totale waarde van externe uitzettingen 22,974,953 23,849,046 Kostenindicator 8,69% 6,51% 42 43

22 colofon Dit is een uitgave van De Rabobank Foundation Postadres Postbus UC-T HG Utrecht Meer informatie extern: intern : fm.rn.c&d.rabobankfoundation Bestelnummer Oplage 1500 exemplaren Ontwerp De Designpolitie Amsterdam Utrecht, mei 2012

23