Stichting Kerk en Samenleving Zeist stelt zich ten doel bij te dragen aan het welzijn en de zeggenschap over het eigen leven van mensen die in onze maatschappij weinig middelen en invloed hebben. We werken daaraan door in de buurt plekken te creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en tot hun recht kunnen komen. Kerk en Samenleving is een initiatief van een aantal kerken in Zeist en werkt vanuit een christelijk oecumenische gedachte. Kerk en Samenleving beheert in Zeist drie wijkinloophuizen. In deze wijkinloophuizen is ieder mens welkom ongeacht geloof, culturele achtergrond, beperking of maatschappelijke positie. Vrijwilligers en de drie betaalde coördinatoren dragen zorg voor een sfeer waarin mensen zichzelf kunnen zijn, hun verhaal kwijt kunnen, op adem kunnen komen en onder de mensen zijn. In totaal bezoeken ruim 150 mensen regelmatig één van de wijkinloophuizen of de activiteiten die vanuit deze huizen worden georganiseerd. Lindenhuis Vollenhove Zeist-West In het afgelopen jaar was een belangrijk aandachtspunt de toename van de problematiek, waarmee veel bezoekers van de wijkinloophuizen te maken hebben. Er waren meer mensen met een hulpvraag en bovendien was de ernst van de problemen groter dan voorgaande jaren. De coördinatoren en vrijwilligers bieden een luisterend oor, geven adviezen en brengen mensen zo nodig in contact met instanties en hulpverleners die hen verder kunnen helpen. Daarnaast beoordelen de coördinatoren of iemand wellicht in aanmerking komt voor hulp van de voedselbank en bieden de coördinatoren en vrijwilligers ondersteuning bij het op orde brengen van de thuisadministratie. Een gevolg van de toenemende problematiek is dat het bestuur regelmatig 1
spreekt met de coördinatoren over in hoeverre grenzen bereikt worden in wat vanuit de wijkinloophuizen geboden kan worden. Onder meer door een goede samenwerking met andere instanties en instellingen en te zoeken naar voldoende en bekwame vrijwilligers streven we ernaar iedereen op weg te helpen die zich met een hulpvraag in één van de wijkinloophuizen meldt. Het bestuur van de stichting had het afgelopen jaar twee speerpunten. Het eerste speerpunt was het financiële draagvlak te versterken. De stichting wordt voor een belangrijk deel gefinancierd door bijdragen van de Protestantse Kerk, de Rooms-Katholieke Kerk en de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk. Daarnaast doet de stichting voor incidentele kosten een beroep op fondsen en ontvang zij giften van particulieren. In 2012 moest bovendien naar extra middelen worden gezocht om het wijkinloophuis "Zeist-West" te continueren. Dit wijkinloophuis was de afgelopen drie jaar op tijdelijke basis gefinancierd. Door een toezegging van de gemeente Zeist om in ieder geval in 2013 elk wijkinloophuis een subsidie te verlenen en een extra gift van de diaconie van de Gereformeerde Kerk in Zeist, kon het bestuur besluiten het wijkinloophuis "Zeist-West" een structurele basis te geven. Bovendien zijn het afgelopen jaar gesprekken geweest met verschillende andere kerken om te zien of zij bereid zijn bij te dragen aan het werk van Stichting Kerk en Samenleving en is gewerkt aan het opzetten van een kring van donateurs. We verwachten dat dit in 2013 geëffectueerd zal worden. Het tweede speerpunt was het scheppen en bewaken van voorwaarden zodat zowel betaalde als onbetaalde medewerkers hun werk goed kunnen blijven doen. In dit kader is onder meer gewerkt aan het verbeteren van de communicatie om een grotere bekendheid te geven aan het werk van Kerk en Samenleving en de bereikte resultaten, voor de inwoners van Zeist, financiers, stakeholders in zorg en welzijn en potentiële vrijwilligers. Er is door het bestuur een communicatieplan vastgesteld met als doel meer en eenduidiger naar buiten te treden. Ook is gestart met een nieuwsbrief die voortaan drie keer per jaar zal verschijnen. Gezien de opgaven waar de coördinatoren voor staan, is een goede samenwerking tussen de coördinatoren onderling en tussen de coördinatoren en het bestuur van groot belang. Om dat te borgen is afgesproken dat een delegatie van het bestuur maandelijks met de coördinatoren de gang van zaken doorneemt en bekijkt wat er nodig is om de continuïteit en de kwaliteit van de wijkinloophuizen te borgen. Hierna zal van de drie wijkinloophuizen afzonderlijk verslag worden gedaan van belangrijke ontwikkelingen en wat er in 2012 is bereikt. 2
Wijkinloophuis "Lindenhuis" Het Lindenhuis is een laagdrempelig ontmoetingsplek voor mensen uit het Staatsliedenkwartier. Er zijn vaak activiteiten en doordeweeks wordt het intensief gebruikt door de buurt en de vrijwilligers. De nadruk ligt op de hulpverlening en doorverwijzing van wijkbewoners naar diverse netwerkpartners. Het was een belangrijk jaar voor het Lindenhuis: dit oudste wijkinloophuis van de stichting bestond 20 jaar. Activiteiten Inloop en spreekuur Bij de inloop kwamen tussen de tien en twintig bezoekers voor een spelletje, wat aanspraak of voor hulp. De meesten hiervan kwamen uit de wijk. Onder de bezoekers waren veel mensen met een psychiatrische achtergrond. Er waren twaalf gastvrouwen voor de inloop. De coördinator heeft per week twee spreekuren, waar mensen terecht kunnen met een hulpvraag. Ook hiervoor was veel belangstelling. Overigens komen mensen ook op andere momenten in de week met hulpvragen. Er was een groei in de behoefte aan ondersteuning. De hulpvragen waren ook vaak zwaarder dan vorig jaar. We hebben meer te maken met mensen met een psychiatrische achtergrond en constateren een toenemende eenzaamheid, armoede en sociale uitsluiting vormen de basis voor de bezoekers van het Lindenhuis. Maaltijden De tafel stond wekelijks tweemaal gedekt voor 20 personen. Veel meer eters kan het Lindenhuis niet bergen. In het afgelopen jaar hebben zich ook steeds meer mensen aangemeld vanuit de Binnenhof. De belangstelling was daardoor vaak zo groot, dat er mensen teleurgesteld moesten worden. Om die reden is een vrijwilligster twee keer per week gaan koken voor mensen van de Binnenhof. Het hele jaar door hebben in totaal 35 mensen eens of vaker meegegeten. Deze mensen kwamen uit heel Zeist, allen alleenwonend. Regelmatig hebben mensen uit de kerken of uit de politiek een keer meegegeten. Er waren dertien koks, die per toerbeurt een maaltijd hebben verzorgd. Thuisadministratie Het aantal mensen dat een beroep doet op hulp in de thuisadministratie is het afgelopen jaar toegenomen. In totaal hebben in 2012 52 mensen hiervan gebruik gemaakt. Het waren met name mensen die schulden hebben en/of ondersteuning nodig hebben om hun post te begrijpen. De coördinator bespreekt in een eerste gesprek de hulpvraag. Daarna handelt één van de zestien vrijwilligers van de thuisadministratie de hulpvraag af. Ter ondersteuning van deze vrijwilligers zijn het afgelopen jaar twee bijeenkomsten georganiseerd: één met de Sociaal Raadslieden en één met Schuldhulpverlening. Voedselbank In 2012 zijn (her)beoordelingen gedaan van mensen die een beroep willen doen op de voedselbank. In deze gesprekken wordt door de coördinator ook besproken in hoeverre het wijkinloophuis ook op een andere manier behulpzaam kan zijn. 3
Cursussen De taalles is na 12 bijeenkomsten gestopt. Bij de start leek er voldoende belangstelling, maar in de loop van de cursus nam de deelname gestaag af. Bovendien was er weinig continuïteit in de deelname, waardoor er steeds andere mensen aanwezig waren. Een extra moeilijkheid is dat de niveauverschillen groot zijn. Omdat de docente haar functie heeft neergelegd, omdat ze naar het buitenland is vertrokken, is de geplande tweede serie lessen niet gestart. Geprobeerd zal worden om in 2013 de lessen opnieuw te organiseren. De naailes bleef in de behoefte en voorzien. De vrijwilligster heeft afgelopen jaar wekelijks vijf tot zes mensen geholpen met hun naaiperikelen. Huiswerkbegeleiding In 2012 is gewerkt aan de voorbereiding van een aanbod van huiswerkbegeleiding voor jongeren in de laatste twee groepen van de basisschool en de eerste twee klassen van het voortgezet onderwijs. Dit aanbod is mogelijk gemaakt door een sponsoractie van de jeugdclub van de Hervormde wijkgemeente Pniël. Er is een denktank georganiseerd met deskundigen uit het onderwijs. Daarnaast is aandacht besteed aan het initiatief in de Nieuwsbode en heeft de buurtvader het aanbod onder de aandacht gebracht bij Marokkaanse gezinnen. De huiswerkbegeleiding gaat in 2013 van start. Overig Maandelijks is door zes vrijwilligers oud papier ingezameld. Van de opbrengsten wordt een activiteit van en voor de vrijwilligers van het wijkinloophuis georganiseerd. Net als voorgaande jaren worden regelmatig hand- en spandiensten verleend, waaronder het regelen van fietsen, koelkast en meubilair voor minima met acute vraag. Gemiddeld legde de coördinator twee keer per week een huisbezoek af. Eind 2012 vond een kerstviering plaats. Dertig mensen hebben gedineerd en zijn aansluitend naar de kerstavonddienst geweest. Op oudjaar was er een oliebollenfeest. Communicatie In 2012 is het 20-jarig jubileum gevierd van het Lindenhuis. Bij de festiviteiten die ter gelegenheid daarvan zijn georganiseerd, waren veel mensen betrokken: winkeliers in de omgeving hebben de festiviteiten gesponsord en ook het Wijkservicepunt Noord, de gemeente Zeist, de BIGA-groep, Kwintes en de woningbouwvereniging hebben bijgedragen. Verder hebben veel buurtbewoners meegewerkt. Naar aanleiding van het lustrum is een artikel in de Nieuwsbode verschenen, is er een interview voor Slotstad Radio geweest en heeft ook het wijknieuws aandacht besteed aan ons jubileum. Er zijn 300 mensen geweest. Daarmee staat Het Lindenhuis weer duidelijk op de kaart. Vrijwilligers In totaal zijn in het Lindenhuis 28 vrijwilligers actief. Het afgelopen jaar zijn twee vrijwilligers gestopt en zijn er acht bij gekomen. Ter ondersteuning van de vrijwilligers is in 2012 twee keer met elkaar gegeten en zijn drie trainingsavonden georganiseerd. Deze werden goed bezocht. De vrijwilligers ondersteunen elkaar in moeilijke tijden en regelen onderling vervanging bij afwezigheid. 4
In de eerste helft van 2012 was er wekelijks een stagiaire van het ROC die zowel voor het Lindenhuis als voor het wijkinloophuis "Vollenhove". Zij heeft voornamelijk in de inloop geholpen en gesprekken gevoerd met de bezoekers. Daarnaast heeft ze geholpen bij de maaltijden, twee workshops verzorgd en is bij de thuisadministratie betrokken geweest. Er zijn vier scholieren op maatschappelijke stage geweest en twee taalstagiaires begeleid. 5
Wijkinloophuis "Vollenhove" In 2012 heeft het wijkinloophuis "Vollenhove" een grondige opknapbeurt gekregen. Het huis oogt nu veel toegankelijker omdat het hekwerk op de galerij verdwenen is. Het ziet er van binnen ook veel frisser en groter uit. Mede door de economische crisis nemen de problemen in de wijk Vollenhove toe. Het wijkinloophuis wil daarom des te meer present zijn om mensen hulp te bieden, die daar behoefte aan hebben. Het wijkinloophuis werkt hierbij nauw samen met andere organisaties die in de wijk actief zijn. In het Netwerk Noord worden ontwikkelingen besproken en de activiteiten op elkaar afgestemd. Activiteiten Inloop en spreekuur De inloop wordt per week gemiddeld door 25 à 30 personen bezocht. Ook van het spreekuur wordt goed gebruik gemaakt. Er komen per week gemiddeld 10 mensen met heel diverse hulpvragen die soms veel tijd vergen. Om deze hulpvragen af te kunnen handelen, is een goed contact met andere hulpverlenersorganisaties van groot belang. Dat is in het algemeen ook het geval. Er is duidelijk een tweerichtingenverkeer waar vanuit het wijkinloophuis en andere hulpverleners over en weer naar elkaar wordt verwezen en samenwerking is bij het vinden van oplossingen. De hulpvragen beperken zich niet tot de spreekuren van de coördinator, maar komen de hele week. Het bespreken en afhandelen van deze hulpvragen neemt het grootste deel van de werktijd van de coördinator in beslag. Maaltijd De wekelijkse maaltijd kent een vaste groep deelnemers met af en toe wat wisselingen. Het aantal deelnemers wisselt tussen 15 en 20 mensen. Aansluitend aan de maaltijd wordt een ontmoetingsavond georganiseerd, waar mensen een spelletje kunnen doen, de krant lezen of gezellig met elkaar kunnen kletsen. Hieraan nemen 8 à 10 mensen deel. Cursussen In afzonderlijke groepen voor mannen en vrouwen worden taallessen georganiseerd. Aan de vrouwengroep nemen zes à acht vrouwen per les deel. De belangstelling voor de mannengroep is iets minder. Hieraan nemen tussen de twee en vijf mannen deel. Het aantal deelnemers voor de naailes wisselt nogal en varieert tussen de twee en zeven deelnemers per les. Huiswerkbegeleiding Het aantal deelnemers voor huiswerkbegeleiding voor het leerlingen uit het basisonderwijs is het afgelopen jaar nogal afgenomen. Wat precies daarvan de reden is, is niet duidelijk. Een mogelijke verklaring is dat ook op andere plaatsten huiswerkbegeleiding wordt aangeboden. De belangstelling voor de begeleiding van leerlingen uit het voortgezet onderwijs is beperkt. Net als vorig jaar zijn er twee jongeren die hier gebruik van maken. Uit gesprekken blijkt dat ouders wel willen dat hun kinderen deelnemen maar dat de leerlingen zelf niet willen komen. 6
Voedselbank Behalve dat de coördinator beoordeelt of iemand in aanmerking komt voor de voedselbank, worden op elke vrijdag de pakketten van de voedselbank uitgedeeld in het wijkinloophuis. Tussen de dertig en veertig mensen komen dan een pakket ophalen. Vooral als de pakketten laat worden bezorgd, is het daardoor erg druk in het wijkinloophuis. Wanneer het aantal mensen dat een voedselpakket komt ophalen, nog veel verder groeit, zal dat tot problemen leiden. Met de voedselbank zal dan naar een oplossing worden gezocht. Formulierenbrigade Op ondersteuning van de Formulierenbrigade wordt vooral in februari en maart een beroep gedaan als het belastingformulier moet worden ingeleverd. Maar ook daarnaast wordt er gebruik van gemaakt voor het invullen van formulieren e.d. Communicatie Nieuwe bezoekers krijgen een folder van het wijkinloophuis. Deze folder wordt ook verspreid onder andere organisaties tijdens bijeenkomsten en vergaderingen. Door het Netwerk Noord is een brochure uitgegeven van de professionele organisaties die in de wijk Vollenhove actief zijn. Daarin wordt het wijkinloophuis vermeld. Er is een filmpje gemaakt van de wijk Vollenhove waarvoor de coördinator een interview heeft gegeven en er zijn daarvoor ook opnames van het wijkinloophuis gemaakt. Op de websites van enkele samenwerkingspartners worden de activiteiten van het wijkinloophuis onder de aandacht gebracht, zoals de sociale kaart van Zeist en MEE. Het wijkfeest is een activiteit dat het wijkinloophuis Vollenhove mede organiseert. Dit geeft veel bekendheid onder de bewoners van de wijk Vollenhove. Vrijwilligers In het wijkinloophuis zijn tien vrijwilligers als gastvrouw/heer actief. Dat is net voldoende om het wijkinloophuis draaiende te houden.. Vooral tijdens vakanties is het lastig om steeds voldoende vrijwilligers in het wijkinloophuis te hebben. Daarnaast zijn er acht vrijwilligers voor de activiteiten en een paar vrijwilligers die ondersteuning bieden bij de administratie en klussen die regelmatig gedaan moeten worden. Samenwerking In het kader van het Netwerk Noord is er een goede samenwerking met de organisaties die in de wijk Vollenhove actief zijn. Het belangrijkste doel is een goede afstemming van elkaars activiteiten. Daarnaast participeert het wijkinloophuis in het Steunpunt Eenzaamheid. Er is een goed contact tussen de deelnemende organisaties en deze weten elkaar goed te om elkaar te adviseren en ondersteunen bij cliënten die een beroep doen op het steunpunt. Daarnaast weten de deelnemende organisaties elkaar ook te vinden bij vragen die niet via het steunpunt binnenkomen. 7
Wijkinloophuis "Zeist-West" Het wijkinloophuis "Zeist-West" is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor mensen uit de wijk. De bezoekers zijn over het algemeen ouder dan 50 jaar en veelal alleenstaand. Er komen ongeveer evenveel mannen als vrouwen en de meeste bezoekers zijn van autochtone afkomst. In 2012 waren er 46 nieuwe bezoekers tijdens de inloopmiddagen. Mensen komen vooral voor de gezelligheid en om aanspraak te hebben. Kenmerkend is de goede sfeer die mensen met en zonder beperking blijkbaar met elkaar kunnen creëren. Deze gezonde balans van bezoekers resulteert in het feit dat bezoekers onderling er ook voor elkaar kunnen zijn en elkaar serieus nemen, ongeacht een zichtbare of hoorbare beperking. Activiteiten Dagelijks bezoeken ongeveer vijftien mensen het wijkinloophuis voor de gezelligheid, een kopje koffie en/of een spelletje. Daarnaast worden verschillende activiteiten georganiseerd om mensen een leuke tijd te bezorgen en iets te bieden wat normaal gesproken niet altijd binnen bereik is (bijvoorbeeld vanwege sociale of financiële beperkingen). Hieronder volgt een korte omschrijving van de verschillende activiteiten. Maaltijden Elke laatste zondag van de maand is er een maaltijd. Hier kunnen 26 personen aan deelnemen en dat aantal wordt altijd gehaald. Workshops Er zijn verschillende workshops gehouden rondom de volgende thema s: koken, zandschilderen, kerstkransen maken en het bewerken van speksteen (serie van drie middagen). Deze werden bezocht door vijf tot vijftien personen. Het aantal deelnemers werd vooral bepaald door de capaciteit voor de betreffende workshop. Lezingen Er is een lezing geweest over de natuur in Zeist-West en een lezing door het Zeister Historisch Genootschap met respectievelijk 23 en 33 belangstellenden( helaas was er voor een aantal bezoekers geen plaats meer!). Dit soort lezingen trekt een gemêleerd publiek en is goed voor de PR van het wijkinloophuis. Themaochtend over omgaan met verlies Voor de derde keer is er een bijeenkomst georganiseerd over omgaan met verlies. Er waren vier vaste bezoekers en twee nieuwe deelnemers aanwezig. Kenmerkend voor zo n bijeenkomst is dat mensen elkaar troosten en dat er erkenning is voor hun verdriet. Computercursus De computercursus die op zes middagen werd gegeven, had dit jaar zeven deelnemers. 8
Grote activiteiten Er waren ook grotere activiteiten, zoals een zomerfeest, een barbecue en een kerstinloop. Het zomerfeest en de barbecue trokken elk zestig mensen. Het zomerfeest was een leuk extraatje voor mensen die niet op vakantie gingen en was bedacht door een van de bezoekers. Hier kwamen ook mensen op af die niet eerder in het wijkinloophuis waren geweest. De barbecue werd georganiseerd in samenwerking met de Nederlands Gereformeerde Kerk. Bij de kerstinloop waren 55 mensen aanwezig. Bij de organisatie waren PKN Zeist-West, de Nederlands Gereformeerde kerk, de moskee en ondernemers uit De Clomp betrokken door de activiteit te sponsoren en/of actief mee te helpen. Communicatie Bij elke activiteit werd PR gedaan op de eigen website, via digitale uitnodigingen, persberichten in de Nieuwsbode, de Kabelkrant, het zondagsbulletin van PKN Zeist-West en posters in de wijk. De ervaring leert dat nieuwe deelnemers van de activiteiten vaak via deze media op de hoogte kwamen. Maar ook de vlaggen en het bord aan de buitenkant van het wijkinloophuis wekken de nieuwsgierigheid van mensen. De website trekt ongeveer 290 bezoekers per maand. Er is in het afgelopen jaar twee keer een nieuwsbrief uitgebracht met 150 papieren exemplaren. Deze zijn veelal door bezoekers meegenomen en verspreid. Ook de coördinator nam ze mee voor haar contacten. Ook via e-mail zijn er 150 verspreid. Verder is er via sponsoracties onder de plaatselijke middenstand en de kerken bekendheid gegeven aan de activiteiten in het wijkinloophuis. Daarnaast heeft er een artikel in het Wijknieuws gestaan. Het wijkinloophuis is aangemeld voor de klusmiddag van de gemeente Zeist. Medewerkers van de gemeente hebben een boekenkast gemaakt voor onze bibliotheek. De coördinator is ook bij de Beursvloer geweest. Vrijwilligers Er zijn 25 vrijwilligers. Afgelopen jaar is er één nieuwe bijgekomen en niemand is vertrokken. Daarnaast is er een taalstagiaire als gastvrouw gekomen. Ondersteuning van vrijwilligers gebeurt door jaarlijkse vrijwilligersgesprekken, individuele gesprekken als dat nodig is en een vrijwilligersuitje. Ook zijn er drie vrijwilligersavonden gehouden, waarvan één over omgaan met mensen met een psychiatrisch ziektebeeld. Actieve werving was niet nodig, omdat er voldoende vrijwilligers zijn. Samenwerking Zoals eerder vermeld is er inmiddels een goede samenwerking met de buurtkerken. De contacten met de moskee zijn verstevigd waardoor ze komend jaar makkelijker benaderd kunnen worden voor andere activiteiten, zoals de buurtbarbecue. Ook heel positief is de intensievere samenwerking met hulpverleningsinstanties, zoals MEE, Kwintes en Sociale Raadslieden (SRD). Deze instanties komen soms samen met hun cliënten naar het wijkinloophuis. Ze zoeken een plek voor wijkbewoners die ondersteuning krijgen vanuit de instantie, zodat ze uit hun isolement komen. De hulpverlener gaat een paar keer mee, waarna mensen 9
zelfstandig de weg naar het wijkinloophuis weten te vinden. En dit gebeurt dan ook. Andersom verwijst het wijkinloophuis indien nodig bezoekers door naar de betreffende instanties. Met Meander Omnium zijn er gesprekken om onder andere de ontwikkelingen en de problematiek in de wijk door te nemen en om op de hoogte te blijven van elkaars activiteiten. 10
Samenstelling bestuur Dhr. M. Slootweg (voorzitter) Dhr. M. Pluim (penningmeester) Dhr. G.C.M. Ruijs (secretaris) Dhr. J.J.J.M. Oomen Dhr. A. Buizer Dhr. D. de Jong Mevr. P.A.M. Ermen Dhr. J. Zomerplaag Mevr. A.J. Judels Coördinatoren Mien Dittmar (Lindenhuis) Ina Duit (Vollenhove) Anne Aangeenbrug (Zeist-West) Stichting Kerk en Samenleving p/a Kerkelijk Centrum De Clomp 33-02 3704 KB Zeist Tel. (030) 691 94 92 info@kerkensamenleving.nl www.kerkensamenleving.nl Bankrekening 664451713 t.n.v. Stg. Kerk en Samenleving te Zeist 11