Sport op Basisscholen in uw gemeente? Waarom? Omdat kinderen de toekomst zijn Sport op Basisscholen is een initiatief van De Friesland Zorgverzekeraar en Sport Fryslân. Samen met de Friese gemeenten, onderwijs en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geven zij sinds 2011 een structurele kwaliteitsimpuls aan het bewegingsonderwijs op Friese basisscholen. Met als doel: kinderen gezonder te laten leven. Dat doen we door kinderen op een leuke manier kennis te laten maken met gezonde voeding, voldoende beweging en het maken van gezonde keuzes.
1 op de 7 1 kinderen in Nederland heeft overgewicht uur per dag bewegen is de dagelijkse norm voor kinderen 30 % 85 % van de kinderen eet dagelijks groente en fruit van de diabetes type 2 patiënten kan voorkomen worden door een gezonde leefstijl 90 % haalt dit niet! Harde cijfers, maar hoe zorgen wij er in Friesland voor dat kinderen gezond opgroeien? De basis De Friesland Zorgverzekeraar en Sport Fryslân vinden dat elk kind recht heeft op sporten en bewegen. Het plezier en het verbeteren van de motoriek, waardoor kinderen beter en makkelijker bewegen staat voorop. Het zijn belangrijke ingrediënten om bewegingsachterstanden tegen te gaan en we stimuleren kinderen te kiezen voor een actieve gezonde leefstijl, ook op latere leeftijd. Zodat we hoge zorgkosten, voor bijvoorbeeld diabetes, in de toekomst kunnen voorkomen. Om dit voor elkaar te krijgen, hebben we gekozen voor een provinciebreed initiatief op de plek waar Friese kinderen samenkomen én waar het effect direct merkbaar is: op de basisschool. Wat ik veel hoor als ik een les heb gegeven is: Wauw wat een leuke les. De les is dan helemaal niet anders dan anders, maar omdat ik tijd en energie steek in de voorbereiding en inhoud van de les, spreekt het de kinderen meer aan. En dat is precies het doel: zorgen dat kinderen de gymlessen leuk gaan vinden, lol hebben en actief mee blijven doen. Vakleerkracht Freek Molenkamp 2
Vakleerkrachten bewegingsonderwijs De vakleerkrachten zetten we in voor kwalitatief goede gymlessen. En dat was hard nodig! Want in 2011 kreeg slechts 7% van de leerlingen in Friesland les van een vakleerkracht. Inmiddels kunnen we u met trots vertellen dat meer dan 50% van de kinderen gymles krijgt onder begeleiding van een vakleerkracht. Sport op basisscholen extra Voor kinderen met een bewegingachterstand is er Sport op Basisscholen Extra. In deze extra bijles krijgen kinderen in kleine groepen sportles onder begeleiding van een vakleerkracht. Voedingslessen Maar goede gym- en sportlessen is niet het enige waar we aandacht aan besteden. Voeding is net zo belangrijk voor een gezonde leefstijl. Daarom werken 90 scholen in Friesland met het lespakket Lekker Fit! Fryslân. Een pakket waarmee kinderen leren wat gezonde voeding is, waarom bewegen belangrijk is en wat gezonde keuzes zijn. Daarnaast zetten we namens Sport op Basisscholen de Foodtruck in waar Mama Mascha kookworkshops geeft aan groep 7 & 8. Leerkracht en vakleerkracht brengen samen het bewegingsonderwijs structureel op een hoger plan. Schooldirecteur Antonio de Ruiter Wist u dat? De vakleerkrachten van Sport op Basisscholen coachen bij het geven van goede gymlessen, adviezen geven over het gebruik van een lesmethode, voorbeeldlessen verzorgen en ondersteunen bij het maken van jaarplanningen en de organisatie van sportdagen? In Friesland zijn er 25 Sport op Basisscholen Extra groepen gestart in het schooljaar 2014-2015 voor kinderen met een bewegingsachterstand? 3
Waarom werken met een vakleerkracht? Omdat het werkt: zes effecten die scholen bij hun leerlingen terugzien nu ze les krijgen van een Sport op Basisscholen vakleerkracht, zijn: Meer plezier Betere concentratie tijdens andere vakken Stimuleert de sociaal emotionele ontwikkeling Meer zelfvertrouwen Betere motoriek Ontspanning Deze effecten zijn door de scholen genoemd bij het onderzoek Draagvlak en Enthousiasme dat in 2014 gedaan is onder de verschillende partijen die bij Sport op Basisscholen betrokken zijn. Ook blijkt uit onderzoek van Kennispraktijk dat kinderen op een school met een vakleerkracht motorisch vaardiger zijn dan kinderen op een school zonder vakleerkracht. Bij de motorische vaardigheid van de leerlingen is gekeken naar handvaardigheid, balvaardigheid en balansvaardigheid. Motorische vaardigheid is een belangrijk aspect voor een leven lang sporten en bewegen; en dat is tenslotte wat we willen bereiken! Sport op Basisscholen zorgt voor de volgende resultaten: Kinderen hebben minder vaak overgewicht / obesitas; Tijdens de gymles wordt minder tijd besteed aan algemene zaken, zoals groepjes indelen, overgang naar een ander onderdeel en pauzes; Geoefende vaardigheden worden vaker tijdens de gymles toegepast in een spel of een competitieve setting; Kinderen zijn vaker op de hoogte van naschoolse activiteiten en komen makkelijker in contact met sportverengingen. 4
Wat hebben we tot nu toe bereikt? Zoek de verschillen..nou die zijn eigenlijk overduidelijk. We zijn er trots op dat we in bijna elke gemeente via Sport op Basisscholen de Friese kinderen met plezier aan het sporten en bewegen krijgen. Elke schooldag weer! December 2012 December 2013 December 2014 Juni 2015 Legenda Vakleerkracht actief Grote kans op groen Kleine kans Definitief geen deelname Voor het verbeteren van de gezondheid van kinderen, kan de bal niet vroeg genoeg beginnen met rollen. Dus om kinderen beter te laten bewegen, wordt gym weer gegeven door een echte vakleerkracht. Samen met Sport Fryslân en gemeenten hebben we het mogelijk gemaakt dat de vakleerkracht weer terug is van weggeweest Diana Monissen voormalig voorzitter Raad van Bestuur de Friesland Zorgverzekeraar. 5
Geld De gemiddelde kosten van een Sport op Basisscholen vakleerkracht zijn 50.000. Met 28,2 fte aan vakleerkrachten investeren we in Friesland ruim 1,4 miljoen in de kwaliteit van het bewegingsonderwijs. De aanstelling van een vakleerkracht wordt in Friesland mogelijk gemaakt door vier grote partijen*: Friese gemeenten De Friesland Zorgverzekeraar Ministerie van VWS door de brede impuls combinatiefunctionarissen Het onderwijs* *De bijdrage van het onderwijs en de gemeente is in elke Friese gemeente verschillend. Ook zijn er uitzonderingen: in sommige gemeenten betalen ook sportaanbieders en welzijnsorganisaties of andere partijen mee. Het belang om te financieren? Zoals Sport Fryslân het in haar missie omschrijft: sporten en bewegen moet op elk moment mogelijk zijn voor alle Friezen. Dat doen de gemeenten door te investeren in gezonde en vitale burgers voor de toekomst. Net als het ministerie van VWS. Het onderwijs heeft belang bij kinderen die fit zijn om te leren; voldoende bewegen draagt bij aan verbeterde leerprestaties. De Friesland Zorgverzekeraar laat via Sport op Basisscholen haar maatschappelijke rol zien. Door te investeren in gezondheid, preventie en leefbaarheid wil De Friesland Zorgverzekeraar de kwaliteit van leven verbeteren en de leefbaarheid van de samenleving bevorderen. Uniek is dat De Friesland Zorgverzekeraar de enige zorgverzekeraar in Nederland is die zich hiervoor inzet. En daar mogen we trots op zijn! In totaal wordt 40% vergoed door het ministerie van VWS en 20% door De Friesland Zorgverzekeraar. De overige 40% neemt de gemeente en het onderwijs voor haar rekening. Sport Fryslân verzorgt voor 60% van de gemeenten het werkgeverschap van de vakleerkrachten. Sport op Basisscholen biedt o.a. intervisie en opleiding. De Friesland Zorgverzekeraar: 370.000 VWS: 565.000 Friese gemeenten en onderwijs: 538.000 Wist u dat? De Sport op Basisscholen Foodtruck van Mama Mascha 1500 leerlingen van 20 verschillende scholen kookles heeft gegeven in het eerste half jaar van 2015? Vakleerkrachten op 277 van de 454 scholen in Friesland groepsleerkrachten coachen bij het geven van goede gymlessen? 6
Wat zijn de succesfactoren? De vakleerkrachten nemen de bewegingslessen niet volledig over. Zij brengen hun kennis over op de groepsleerkracht. De vakleerkrachten coachen dus de groepsleerkracht, zodat de kennis geborgd blijft in de toekomst en niet afhankelijk is van de aanwezigheid van een vakleerkracht. Vier tot zes keer per jaar organiseert Sport op Basisscholen scholingen/workshops voor alle vakleerkrachten. Deze scholingen worden vooral gewaardeerd, omdat vakleerkrachten kennis en ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren. Vakleerkrachten maken een koppeling met de sportvereniging (o.a. door clinics). Dat maakt het initiatief extra sterk omdat kinderen vanuit de gymles zo kunnen doorstromen naar de sportvereniging waar ze structureel kunnen sporten. De financieringspartners hebben hetzelfde belang als De Friesland Zorgverzekeraar en Sport Fryslân; kinderen gezond op laten groeien! Onze zoon komt in trainingspak naar beneden denderen, dus ik vraag; sportdag vandaag? Nee, zegt Jesse, gym! En we hebben een nieuwe meester, die is echt vet cool! En de les gaat altijd door! Gaan we? Leerling Jesse en zijn moeder 7
Wist u dat? Er momenteel 55 vakleerkrachten (28,2fte) werkzaam zijn in 22 Friese gemeenten? 30.240 leerlingen in Friesland gymles krijgen onder begeleiding van een vakleerkracht? Dat is 51% van het totaal aantal leerlingen in Friesland.? U via deze link een filmpje kunt vinden over Sport op Basisscholen? Daarom Sport op Basisscholen! Door Sport op Basisscholen bewegen meer kinderen in Friesland op een goede manier en in voldoende mate. De inzet van professioneel geschoolde vakleerkrachten zorgt voor een structurele verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs op de Friese basisscholen. Daarnaast levert Sport op Basisscholen nog meer voordelen op: Door het scholingsprogramma dat de vakleerkrachten aangeboden krijgen, krijgen kinderen op de Friese basisscholen les volgens de nieuwste inzichten en met de meest actuele trends zoals freerunning, hiphop en funkey (variatie op hockey). Als gevolg van de uitgebreide monitor die jaarlijks plaatsvindt, weten we veel over de motorische vaardigheden van de Friese basisschoolkinderen. En over de verbetering die daarin zichtbaar wordt. Door de nieuwe samenwerkingsverbanden en de cofinancieringsstructuur ontstaat er bij een grote groep partners een gezamenlijk belang, wat in de praktijk ook doorwerkt in andere gemeentelijke projecten. Door sponsoring van evenementen en clinics zoals basketbalclinics, fietsclinics en schaatsclinics, worden kinderen sneller lid van een sportverengingen, wat ervoor zorgt dat kinderen structureel blijven bewegen. 8
Nieuwsgierig? Wilt u meer weten over Sport op Basisscholen of de activiteiten volgen? Dat kan op www.sportopbasisscholen.nl of volg ons op Facebook.com/sportopbasisscholen en Twitter via @sportopschool Benieuwd wie de vakleerkracht bij u in de gemeente is? Vraag het aan uw sportambtenaar. Maar natuurlijk kunt u ook met al uw vragen terecht bij onze consulent Sport op Basisscholen Marije Plantinga via m.plantinga@sportfryslan.nl of 0513 630 657. 9