WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD Elie Ratinckx VRWI Studiedag Toekomstverkenningen 21 september 2012 HISTORIEK VRWI TOEKOMSTVERKENNINGEN Ontwikkeling Methodologie Toekomstverkenningen door Koenraad Debackere et al. (2000) onder impuls van VRWI; Toekomstverkenning Chemie (2004); Toekomstverkenning Voeding (2004); Verkenning der Verkenningen (2006); Studies verrichten over langetermijnontwikkelingen en uitdagingen op het vlak van het wetenschaps- en innovatiebeleid (Decreet W&I beleid 2009). 2005-2006 INTEGRALE TOEKOMSTVERKENNINGEN 2015 Verkenning van de verkenningen (2006) over alle wetenschappelijke en technologische domeinen; Iteratief proces leidde tot consensus over 30 prioriteiten binnen zes strategische technologieclusters; Op basis van techno-economische sterktes in Vlaanderen en de techno-economische trends uit een Europese verkenningsstudie; 200 techno-economische experts uit industrie en kennisinstellingen; VRWI voorzitter Karel Vinck als ambassadeur. 1
2005-2006 INTEGRALE TOEKOMSTVERKENNINGEN 2015 Referentiekader ( Kompas ) voor innovatie in Vlaanderen; Eerder aanbodgedreven: vanuit het wetenschappelijk en technologisch onderzoek aanwezig in kennisinstellingen en bedrijven en/of economisch potentieel bedrijven 2005-2006 INTEGRALE TOEKOMSTVERKENNINGEN 2015 Speerpunten (2008-2009): CMI (Centrum voor Medische Innovatie); FISCH (Flanders Strategic Initiative for Sustainable Chemistry); SIM (Strategic Initiative for Materials); COHESI (Complex Heterogeneous System Integration) in IMEC; SMART GRIDS FLANDERS. Update nodig van Toekomstverkenningen 2015 mede rekening houdend met SBOV rapporten van Fobé & Brans (2012); Maatschappelijke uitdagingen (klimaat, vergrijzing ) bepalen steeds meer de richting van innovatie; Europa: Smart Specialisation. Aanbod én Noodgedreven perspectief 2
The Austrian Foresight Program Oostenrijk 1998 Jan.-Nov. 2012 Nov. 2012 - Jan. 2013 FASE 2 Transitiegebieden kiezen Feb. - Mei. 2013 FASE 3 Transitiegebieden verfijnen Juni 2013 Deel 1: Model van Transitiegebieden Deel 2: Sterkte-zwakte analyse van Vlaanderen 3
Deel 1 Inventarisatie: Maatschappelijke trends; Wetenschappelijke, technologie en innovatie trends. Literatuurstudie en Expertbevraging Matchingsoefening Foresight Camp Deel 1 W & T Advanced Materials ICT Nanotechnology Biotechnology Optics Production Health Deel 1 Transitiegebieden Life Enhancement Space and Mobility Dynamics Smart Infrastructure Maatschappelijke Uitdagingen Changing Healthcare Solutions Growing and Ageing Population Changing Food Patterns Obesity Human-Technology Interaction New Energy Demand and Delivery The city as a Standard Human Habitat Interrelated National Governance Asia Going Global, Europe Going Asian Water Food & Agriculture Environment System Research Energy Neurosciences Services Sciences Mobility & Transport Energy Transition Resource Management New Materials Food Transition Interconnectivity Manufacturing Transition Shaking Time & Space Dimensions Scarcity of Resources Interrelated Work Labour Market New Patterns of Economic Immigration Rise of the Creative Economy New Roles for Individuals, Groups and Family Mediated and Anonymous Relationships 4
Deel 2 Sterkte-Zwakte analyse Vlaanderen: Maatschappelijke indicatoren (SVR); Wetenschappelijke, Technologische en Innovatie indicatoren (ECOOM); Economische indicatoren (STORE). Deel 1 en Deel 2 koppelen FASE 2 Transitiegebieden kiezen Prioritaire transitiegebieden kiezen o.b.v.: Output Fase 1 (Model van transitiegebieden en indicatoren); Begeleidingscomité met Captains of Society en Captains of Industry; Delphi-vragenlijst (grote groep actoren). FASE 3 Transitiegebieden verfijnen Per gekozen transitiegebied (fase 2) expertpanel oprichten: Bestaande uit kenniscentra, bedrijfswereld, maatschappelijk middenveld; WTI prioriteiten kiezen voor elk transitiegebied mede o.b.v. Delphi; Peilen naar kritische succesfactoren om transitie te realiseren. 5
Communicatie vanaf het prille begin van het project: http://www.vrwiforflanders2025.be/ VRWI rapport met proces en prioriteiten; Toelichtingen kabinetten Lieten en Peeters; VRWI colloquium 2013 met persbericht; Presentaties in heel Vlaanderen; VRWI Memorandum 2014-2019. 6
7