ERFGOEDLOPER NIEUWSBRIEF MUSEUMHUIS GRONINGEN / GRONINGER MOLENHUIS nummer 8, 3 augustus 2011 -------------------------------------------------------------------- In deze ERFGOEDLOPER Column Roeli Broekhuis Nader bekeken: het Museumhuis en Molenhuis -------------------------------------------------------------------- COLUMN Roeli Broekhuis Opruiming Eindelijk is het dan zover en zijn in het Noorden de vakanties begonnen. Bij ons op kantoor is dit goed te merken. De vergaderdruk neemt af en iedereen is bezig zijn lijstjes af te werken met zaken die nog afgerond moeten worden. Bij het opruimen van de verschillende stapels papieren komt ook het afgelopen half jaar weer langs. Bij alle druk om alles af te krijgen, voelt het ook goed om terug te kijken en te bedenken wat er is gerealiseerd. Niet om dat in prachtige verslagen bij subsidiegevers neer te leggen, maar gewoon omdat je geniet van de mooie projecten die zijn uitgevoerd en de goede contacten die daar een resultaat van zijn. Wat een voorrecht is het om in de cultuursector te mogen werken! Gelijktijdig met de opruimwoede ontstaat ook de noodzaak om de plannen voor de komende maanden gereed te hebben. Na het toerismeseizoen breekt voor onze achterban de periode van plannen maken voor onderhoud, toekomstige tentoonstellingen en projecten weer aan. Het is onze ervaring dat mensen na de zomervakantie het actiefst zijn als het gaat om intekenen voor projecten en cursussen. Daarom zijn we druk bezig om zoveel mogelijk uit de kast te halen om een uitgelezen programma aan te kunnen bieden. Voor deze Erfgoedloper hebben we ervoor gekozen om even terug te kijken naar wat is gebeurd, maar ook om vooruit te kijken naar alle activiteiten die we voor de rest van het jaar hebben gepland. Vanaf 27 juli ben ik met vakantie daarom zal in het volgende nummer Erik Triemstra, onze voorzitter, de Erfgoedloper met een column beginnen. Ons kantoor blijft gedurende de vakantieperiode gewoon geopend. Ik wens u allen een heel goede, gezonde en culturele zomer toe. Roeli Broekhuis is directeur van het Museumhuis Groningen/Groninger Molenhuis
Nader bekeken activiteiten van het Museumhuis / Molenhuis in het eerste half jaar van 2011 Nu het jaar 2011 alweer enige weken geleden de tweede helft is ingegaan, leek het ons een goed moment om in deze Erfgoedloper een indruk te geven van de diverse activiteiten van het Museumhuis en het Molenhuis. Die behelzen niet alleen de uitvoering van projecten maar omvatten ook voor u vaak onzichtbare taken als ondersteuning en advisering bijvoorbeeld op het gebied van behoud en beheer en het ondersteunen bij subsidieaanvragen, organiseren van platformbijeenkomsten en cursussen en het op verzoek coördineren van overleggen tussen instellingen in een bepaalde regio. Daarom in deze speciale (zomer)editie een illustratie van onze werkzaamheden. Die werkzaamheden zijn in te delen in drie thema s: steuninstelling, expertisecentrum en Kracht van de regio.
Steuninstelling Ons werk is erop gericht om organisaties en overheden te adviseren, informatie uit te wisselen en samenwerkingsprojecten te realiseren. Dit doen we vooral door het organiseren van Platformbijeenkomsten Borgen Belangrijk gespreksonderwerp is het Jaar van de Historische Buitenplaatsen in 2012. Directeurenoverleg Na de afronding van Musea met ambitie volgt in het najaar weer een overleg. Belangrijk thema is natuurlijk de provinciale cultuurnota. Educatie Instellingen uit stad en provincie delen kennis en ervaring en maken afspraken over gezamenlijke projecten zoals Erfgoedschatjes. Het vernieuwende onderzoek Cultuur in de Spiegel krijgt komend seizoen aandacht. Kijkje in de keuken vond afgelopen seizoen plaats in het Grafisch Museum en stond in het teken van sociale media. Komend najaar gaan we naar de Groninger Archieven voor behoud en beheer en mogelijkheden voor samenwerking. slotbijeenkomst Musea met ambitie uitgave van de Zelfzwichter Jaar Historische Buitenplaatsen 2012 Een andere belangrijke taak is voor de sector als geheel aandacht te vragen. Dat doen we door Het uitgeven van de Zelfzwichter, het kwartaalblad van de Groninger molenwereld. De organisatie van het Groninger Molenweekend, waaraan 67 van de 83 monumentale molens meededen, vaak met een inhoudelijk programma. Het uitgeven van het Museummagazine Noord Nederland, Noord Duitsland waar bijna alle musea aan meedoen. Hierbij wordt samengewerkt met Friesland, Drenthe, Ost Friesland, Oldenburg Bremen en Emsland. Gedacht wordt over een nieuwe opzet en vormgeving van het blad. Bijdragen aan www.hetverhaalvangroningen.nl Bijdrage als Pazzipant aan de activiteiten van Erven de Jager. Ontwikkelen van culturele arrangementen in samenwerking met High Standard Travel en Asgard Reizen (publiek private samenwerking). Opzetten van een website voor het aankondigen van activiteiten op gebied van cultureel erfgoed in Groningen. Dit gebeurt in een publiek private samenwerking met Scholma, zodat dit zonder subsidie gerealiseerd kan worden. Komend najaar vindt de presentatie plaats. Vanuit projecten (Het water verbindt en de Mensen van de strokarton)worden apps ontwikkeld. Het is de bedoeling om daar ontwikkelde kennis in bovenstaande projecten toe te passen.
Samenwerking Het is voor onze erfgoedinstellingen van belang om op de hoogte te zijn van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen. Ook kunnen vragen van erfgoedinstellingen leiden tot nieuw onderzoek. Daarom werken we samen met de Stichting Verdronken Geschiedenis die bij ons in huis zetelt. Sinds een jaar werken we ook structureel samen met de RUG. Het eerste project dat is opgezet is Memento Mori, waarbij de nieuwste inzichten van wetenschap rond dood en begraven worden gekoppeld aan erfgoedinstellingen die zich met dit thema bezig houden. Voor dit project is ook samenwerking met Duitsland gezocht. Vertegenwoordiging in overlegorganen Voor het zichtbaar maken van de belangen voor cultureel erfgoed vertegenwoordigen wij onze sector in een aantal overleggen zoals OPEN (Overleg Provinciale Erfgoedhuizen Nederland), Regiovisie Groningen Assen, het Provinciaal overleg monumenten (bij Libau) en de stuurgroep www.hetverhaalvangroningen.nl. Expertisecentrum Wij hebben specifieke kennis in huis op het gebied van musea, molens en erfgoededucatie. Hier wordt veelvuldig een beroep op gedaan. Dit kan leiden tot een kort telefonisch overleg, maar ook tot intensievere adviestrajecten. Onze adviesfunctie is zo vanzelfsprekend en soms ook vertrouwelijk dat we hier nagenoeg geen aandacht voor vragen, terwijl het een wezenlijk en belangrijk onderdeel van ons werk vormt. Wanneer meerdere organisaties dezelfde vragen hebben, kiezen we voor een gezamenlijke aanpak. Dit gebeurt bij de volgende onderwerpen: Museumregister. Analyseren dossiers met betrekking tot aanvraag of herijking. Uitlenen meetapparatuur en adviseren op het gebied van onderhoud, behoud en beheer; dit betreft zowel musea als molens. Opzetten Collectiewacht voor de musea, omdat behoud en beheer een zwakke schakel vormen binnen de museale bedrijfsvoering. Voorbereiden uitvoering educatieprojecten waarbij de nadruk ligt op het realiseren van een educatief beleid dat realistisch is voor de deelnemende erfgoedinstellingen. Platform instandhouding en beheer molens. Belangrijke onderwerpen zijn de afronding van de talrijke molenrestauraties, het aanvragen van onderhoudssubsidies en het nieuwe beleid van de Rijksdienst voor cultureel erfgoed. Voortzetting van Veiligheidszorg voor collectiebeherende instellingen, kerken en molens. Opzetten van een jaarlijks terugkerend scholingsbeleid voor molenaars en moleneigenaren op het gebied van Arbo en veiligheid. Opzetten en uitvoeren van het project Musea met ambitie dat speciaal gericht was op het aanreiken van strategieën om ambities te verwezenlijken. Het project was bedoeld voor museumdirecteuren en besturen. Samen met de commissie instandhouding bracht het Molenhuis het Handboek Aanbevelingen onderhoud Groninger molens uit.
Om onze expertise op peil te houden zijn we vertegenwoordigd in het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten), de Molenadviesraad, vakoverleg erfgoededucatie, Cultuur in de Spiegel, vakoverleg behoud en beheer (musea). Vanuit onze eigen deskundigheid en door onze deelname aan landelijke netwerken kunnen we cursussen opzetten. Zoals we al in een eerdere Erfgoedloper hebben gemeld is het afgelopen jaar zeer succesvol verlopen. Bijspijkeren in de winter: cursusaanbod 2011/2012 Net als voorgaande jaren kunt u ook in de winter van 2011/2012 terecht bij het Museumhuis/Molenhuis voor deskundigheidsbevordering. Er is met zorg een cursusprogramma samengesteld waaruit u een keuze kunt maken maar ook is het mogelijk een cursus aan te vragen. Het Museumhuis/Molenhuis stelt dan in overleg met de aanvrager(s) een cursus samen en zoekt daarbij de juiste docenten. Daarbij gaat het niet alleen om bijscholing. Wij kunnen ons voorstellen dat u ook nieuwe medewerkers in de gelegenheid wilt stellen cursussen of trainingen te volgen. Beginnerscursussen behoren dus ook tot de mogelijkheden. De trainingen worden doorgaans in het Museumhuis/Molenhuis gegeven maar de erfgoedinstelling kan ook een incompany training afnemen. De duur van de cursussen is verschillend: variërend van één dag tot cursussen van meerdere weken, zoals de cursus Molengids. Aanmelden kan tot en met 30 september. Zodra er voldoende aanmeldingen binnen zijn zal de cursusdag in nader overleg worden vastgesteld in de maanden oktober, november 2011 en januari, februari, maart 2012. Wij wijzen u nu alvast op een paar interessante bijeenkomsten die de komende maanden staan gepland: 2011 oktober Ledenbijeenkomst in combinatie met Collectiewacht 23 november Kijkje in de keuken bij de Groninger Archieven 15 december Studiedag educatie 2012 maart Kijkje in de keuken maart Consequenties nieuwe opzet Museumregister maart Start cursus Molengids Verder is er aanbod op het gebied van behoud en beheer, registratie en documentatie en publiek en presentatie. Daarnaast worden de volgende algemene cursussen/trainingen aangeboden: Museaal denken en handelen, Interne organisatie en Werken met vrijwilligers. Cursussen in het Museumhuis/Molenhuis kosten 55 per dag per persoon, inclusief lunch en cursusmateriaal. Voor incompanycursussen geldt dat de kosten afhankelijk zijn van de plaats waar de cursus gegeven wordt. Bij cursussen op locatie betalen leden een gereduceerd tarief, voor reguliere cursussen hanteren wij de landelijk afgesproken cursustarieven. Voor niet leden geldt een kostendekkend tarief. In augustus ontvangen aangesloten instellingen een aanmeldingsformulier. Rond die tijd kunt u het programma ook op de websites tegenkomen. Voor meer informatie kunt u natuurlijk altijd contact opnemen met het Museumhuis/Molenhuis.
Kracht van de regio Organisaties voor cultureel erfgoed staan niet op zichzelf, maar vormen een onderdeel van de samenleving. Vanwege het kleinschalige aanbod in onze provincie is het van belang om samen te werken en een gemeenschappelijk verhaal over Groningen te vertellen. Dit doen wij binnen Waddenland Groningen, waar erfgoedinstellingen en ondernemers regionaal en thematisch samenwerken om goede presentaties te maken en om samen het publiek te bereiken en het gebied te promoten. Waddenland Groningen bestrijkt voor ons de gehele provincie Groningen, omdat onze provincie is gevormd en georganiseerd rond de mogelijkheden van land, water en mens. We willen samenhang organisch later groeien, zodat langzaam een samenhangend geheel ontstaat. In en rond Zoutkamp is het thema Vloot en Visserij ontwikkeld. Komend najaar zullen we verder werken aan het ontwikkelen van activiteiten rond dit thema. In het Oldambt, waar de waterbeheersing centraal staat, zijn de plannen voor de presentaties gereed en wordt druk gewerkt aan het aanvragen van subsidies. Samen met Geert Lameris maken we de wereld van de strokarton zichtbaar, waarbij het beschikbaar zijn van vruchtbare landbouwgrond, veel water en ondernemende mensen de formule tot succes waren. Met de Kwartiermakers van het Westerkwartier denken we na over het zichtbaar maken van de ziel van het Westerkwartier die verbonden is aan de rijkdom van het land en de geschiedenis. Op initiatief van het Streekhistorisch Centrum gaan we bespreken hoe samenhang in Oost Groningen gerealiseerd kan worden. In Zuurdijk werken we samen met de inwoners en Landschapsbeheer Groningen aan de inrichting van Zuurdijk (molenbiotoop en dorpsommetje) en aan het verhaal van het dorpsleven in de 19e eeuw. Voor de gemeenschappelijke aanpak hebben we een website ontwikkeld: www.waddenlandgroningen.nl. Deze site houdt gelijke tred met de ontwikkeling van bovenstaande projecten. -------------------------------------------------------------------- Erfgoedloper is een uitgave van Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen, t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: t.pol@museumhuisgroningen.nl