Driemaandelijks tijdschrift: oktober-november-december 2011 Afgiftekantoor 2400 Mol 1 - Erkenningsnr. P608070 OPZ Geel, Dr. Sanodreef 4, 2440 Geel België-Belgique P.B. 2400 Mol 1 12/17003 Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum PASSANO Nieuwsbrief voor professionele partners v.l.n.r. prof. A Vleugels (CZV-KULeuven), Nancy Steurs, dr. Sandra Geys en dr. Tom Teulingkx (OPZ Geel) OPZ Geel wint publieksprijs Klinische Paden 2011 WINTER 2011 De publieksprijs Klinische Paden 2011 van het Netwerk Klinische Paden werd zopas toegekend aan het OPZ Geel voor het organisatiebrede zorgpad Somatische screening en opvolging van metabool syndroom. De juryprijs ging naar het HagaZiekenhuis uit Den Haag. De prijs is een initiatief van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap K.U.Leuven in samenwerking met het CBO uit Nederland en de Université Catholique de Louvain. Metabool Syndroom (MetS) is een cluster van de gevaarlijkste cardiologische risicofactoren: abdominale obesitas, diabetes en verhoogde glucosespiegels, hoge cholesterol en hoge bloeddruk. Naar schatting heeft 20 tot 25 % van de volwassen wereldbevolking MetS. Bij hen ligt de sterfte door hartaanval of beroerte dubbel zo hoog als bij anderen (IDF, 2006). Personen met psychische problemen vormen een extra risicogroep! Onderzoek toont bij hen een geschatte prevalentie van MetS: 37 tot 63 % (De Hert M. et al., 2010). Ze hebben vaak een slechtere algemene gezondheid en verminderde levensverwachting vergeleken met de doorsnee bevolking, een gevolg van hoger risico op beïnvloedbare cardiovasculaire risicofactoren als obesitas, hypertensie, roken Daarnaast kunnen antipsychotica en andere psychotrope medicatie gewichtstoename induceren en de metabole cardiovasculaire risicofactoren negatief beïnvloeden. Sinds 2003-2004 is er tevens toenemende evidentie voor dramatische gewichtstoename, diabetes, verstoring lipidenprofiel ten gevolge van de tweede generatie antipsychotica. OPZ Geel werkte intensief aan een organisatiebreed zorgpad voor het screenen en adequaat behandelen van metabole problematiek bij de patiënten. Idealiter is het risicoprofiel van de patiënt gekend alvorens een medicamenteuze therapie met antipsychotica wordt gestart. Na screening is het essentieel om personen met een metabole problematiek zo adequaat mogelijk te behandelen én te volgen. Ook hiervoor tekende het OPZ een aanpak uit. Kritieke succesfactoren bij de ontwikkeling van ons zorgpad waren de integratie van sleutelinterventies conform de bestaande EBM-literatuur; het maximaal betrekken van de patiënt als geïnformeerde zorgpartner; de transmurale communicatie van screeningsresultaten en behandeling aan de huisarts en een duidelijke multidisciplinaire zorgaanpak voor de patiënten tijdens hun verblijf in OPZ Geel. OPZ Geel is fier op deze erkenning en vooral op het puike concept en het effectieve werk van het multidisciplinaire team. Pieter Jans Administrateur-generaal Tom Geuens Hoofdgeneesheer OPZ Geel 2011 / 1
Referentiecentrum Autisme OPZ Geel participeert aan het Referentiecentrum Autisme Antwerpen. Het doel van de referentiecentra Autisme is patiënten met een autismespectrumstoornis de beste kansen bieden op een snelle, grondige diagnose en de coördinatie verzekeren van de behandelingen of de revalidatieprogramma s van patiënten. OPZ Geel werkt met de doelgroep: kinderen en jongeren tot en met 17 jaar uit de regio Kempen. Dokter Wouter De la Marche is verantwoordelijke kinder- en jeugdpsychiater van de antenne in OPZ Geel van het Referentie Centrum Autisme Antwerpen. Hoe gebeuren de aanmeldingen? Dr. De la Marche: Verwijzingen naar het RCA kunnen gebeuren wanneer er een sterk vermoeden is dat het kind of de jongere een autismespectrumstoornis (ASS) heeft. Dat wil zeggen dat verschillende alternatieve wegen geëxploreerd moeten zijn en gespecialiseerd multidisciplinair onderzoek aangewezen is. Verwijzing kan enkel door een kinder- en jeugdpsychiater, een Centrum Ambulante Revalidatie of een Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen. We bouwen die drempel in, omdat de capaciteit voor te starten onderzoeken beperkt is en we redelijke zekerheid willen dat deze vorm van zorg nodig is. Hoe snel kan op een vraag worden ingespeeld? Dr. De la Marche: We kunnen in het OPZ Geel ongeveer 1 nieuw onderzoek per week starten. Er is een wachtlijst, maar eens we starten, verloopt het traject vrij snel. Na de intake gaat het om een periode van twee tot drie maanden. Wat is de aanpak? Dr. De la Marche: Het allereerste doel is vaststellen of er sprake is van ASS of niet. Daartoe willen we een zo goed mogelijk beeld krijgen van het functioneren van het kind of de jongere. De onderzoeken spitsen zich onder andere toe op motoriek, taalbeheersing, leerproblemen, intelligentie, sociale vaardigheden Het is een multidisciplinair onderzoek waaraan artsen, psychologen of orthopedagogen, logopedisten, kinesitherapeuten en maatschappelijk werkers kunnen meewerken. Naast diagnosestelling doen we ook coördinatie van de zorg voor kinderen met ASS. Doel is de zorg op elk moment zo goed mogelijk afstemmen op wat de noden van het kind zijn. Die coördinatietaak is voor een beperkt aantal uren per kind per jaar gefinancierd. Dat kan gaan om een beperkt stuk ouderbegeleiding, overleg met de school, medicatiecontrole Voor het coördinatieprogramma zijn de verwijsvoorwaarden minder strikt: de diagnose ASS moet gesteld zijn en het moet gaan om een kind of jongere uit het arrondissement. 2 / OPZ Geel 2011
1. Diagnoseprogramma Wat? Een zo goed mogelijk beeld krijgen van sterktes en zwaktes in de ontwikkeling van de aangemelde persoon op verschillende domeinen: - Sociale vaardigheden - Taal, spraak en bredere communicatie - Spel en verbeelding - Intelligentie - Motoriek Daarnaast wordt gekeken of ev. beperkingen in deze domeinen het dagelijkse leven van de patiënt en/of zijn/haar omgeving bemoeilijken. 2. Coördinatieprogramma Wat? Het zo goed mogelijk op maat houden van het geheel aan zorg voor een persoon met een autismespectrumstoornis, rekening houdend met sterktes en zwaktes van de persoon en zijn/haar omgeving op elk moment in de ontwikkeling. Hoe? Een beperkt aantal consultaties per jaar, vooral gericht op evalueren en bijsturen van lopende zorg en behandelplannen, overleg met andere hulpverleners e.d. Wie? Een van de leden van het multidisciplinair RCA-team, afhankelijk van de nood op dat moment. Voor wie? Personen met een autismespectrumstoornis met een nood aan bovenstaande hulp. 3. Kosten Aangezien het RIZIV sterk tussenkomt in de kosten, is het remgeld voor de betrokkenen erg laag. Hoe? - individueel gesprek en/of observatie - gesprek of contact met belangrijke betrokkenen (ouders, partner, school, CLB, ) - Observatie in eigen omgeving (thuis, crèche, school) - vragenlijsten - specifieke testen Wie? Een multidisciplinair team, bestaande uit (kinder)psychiaters en/ of kinderneurologen, psychologen en/of pedagogen, logopedisten, kinesitherapeuten en maatschappelijk werkers. Resultaat Het resultaat wordt besproken met de betrokkene en/of ouders en in een verslag verwerkt en bestaat uit: - Een goede beschrijving van sterktes en zwaktes op de verschillende ontwikkelingsdomeinen. - Een classificatie/diagnose: Autismespectrumstoornis? Andere of bijkomende stoornis? Normale variatie of uitgestelde diagnose? - Een duidelijk advies voor verdere zorg (vb. specifieke behandelingen zoals logopedie, schoolse oriëntatie of ondersteuning, thuisbegeleiding, medicatie, ) en hoe dit te organiseren. 4. Contactpersoon Dr. Wouter De la Marche Kinder- en jeugdpsychiater, divisie Jongeren reguliere K-dienst Tieners Verantwoordelijke kinder- en jeugdpsychiater van het Referentie Centrum Autisme Antwerpen afdeling OPZ Geel Aanmeldingen via het secretariaat divisie Jongeren Anneleen Peeters Anneleen.peeters@opzgeel.be Tel.: 014 57 91 35 Voor wie? Personen bij wie een vermoeden van een autismespectrumstoornis bestaat én die nooit eerder een RCA-diagnoseprogramma volgden. OPZ Geel 2011 / 3
Psychiaters Al onze artsen zijn te bereiken via het centrale telefoonnummer: 014 57 91 11. Hoofdgeneesheer Psychiater, hoofdgeneesheer, cognitieve gedragstherapie Dr. Tom Geuens verantwoordelijk voor het algemene opname- en ontslagbeleid leiding medische afdeling als hoofdgeneesheer verantwoordelijk psychiater PVT Salto verantwoordelijk psychiater voor het dagactiviteitencentrum t Hoekhuis (Rehabilitatie) verzorgt raadplegingen in het OPZ Geel Kinder- en jeugdpsychiater Dr. Sarah Van Grieken verantwoordelijk psychiater voor Outreach in GBJ De Kempen te Mol en het Mobiel team voor POS en MOF-jongeren Volwassenen Psychiater, adjunct-hoofdgeneesheer Volwassenen, systeemtherapeute Dr. Mieke Celen Jongeren Kinder- en jeugdpsychiater, adjunct-hoofdgeneesheer Jongeren, systeemtherapeute Dr. Caroline Debruyne werkt als psychiater in Dagkliniek Volwassenen ( t Poorthuis) als psychiater verbonden aan Mobiel team Volwassenen verricht consulten in het AZ St.- Dimpna Geel (liaisonpsychiatrie) Psychiater, systeemtherapeute behandelend psychiater in de divisie Jongeren op de forensische K-dienst Kinder- en jeugdpsychiater Dr. Liesbet Debaere behandelend psychiater divisie Jongeren op de reguliere K-dienst, Kids werkzaam in CGGZ Turnhout als kinder- en jeugdpsychiater Kinder- en jeugdpsychiater Dr. Wouter De la Marche behandelende kinder- en jeugdpsychiater divisie Jongeren, op de reguliere K-dienst, Tieners verantwoordelijke kinder- en jeugdpsychiater van het Referentie Centrum Autisme Antwerpen - afdeling OPZ Geel Kinder- en jeugdpsychiater, systeemtherapeute Dr. Joke Joossens verantwoordelijk psychiater Mobiel team Jongeren, regulier en Mobiel team jongeren, gezinsverpleging verbonden aan CGGZ te Geel Dr. Sandra Geys diensthoofd gedwongen opnamen werkzaam in de psychosezorg en bipolaire stoornissen op leefeenheid Psychosezorg (divisie Volwassenen) verantwoordelijk psychiater voor Dagkliniek t Knooppunt verleent nazorg aan patiënten die uit leefeenheid Psychosezorg zijn ontslagen verantwoordelijk psychiater voor Beschut Wonen Psychiater Dr. Liesbeth Jaspers werkzaam in de divisie Volwassenen op de Gesloten Opnameeenheid (tot eind maart 2012) en op leefeenheid Structurerende Zorg verantwoordelijk psychiater tenderproject (vanaf april 2012) verbonden aan CGGZ te Geel Psychiater, systeemtherapeute Dr. Mieke Opgenhaffen werkzaam in de divisie Volwassenen op leefeenheid Open opname als psychiater verbonden aan Mobiel team Volwassenen OPZ Geel 2011 / 4
Psychiater Psychiater, psychotherapeut Dr. Lore Seurs werkzaam in de Gesloten Opname (divisie Volwassenen) Psychiater Dr. Lode Weyns werkzaam in de divisie Ouderen op de Somatische eenheid en de Verblijfseenheid als psychiater verbonden aan Mobiel team Ouderen verantwoordelijk psychiater in De Bron Dr. Steven Van den Bosch werkzaam in de divisie Volwassenen op leefeenheid Open opname en in de divisie Ouderen op Gesloten opname-eenheid verzorgt consulten in het AZ St.-Dimpna te Geel (liaisonpsychiatrie) Psychiater, gedragstherapeut Dr. Roel Van Roy werkzaam in de divisie Volwassenen op leefeenheden Gesloten opname en Angst & Depressie Neurologie Neuropsychiater, revalidatiearts Dr. Eric De Smet is verantwoordelijk voor de neurologie binnen het OPZ verzorgt ambulante consultaties voor patiënten met neurologische problematiek Algemene artsen somatische geneeskunde Coördinator palliatieve zorgen Ouderen Dr. Ilse Decorte Psychiater, adjunct-hoofdgeneesheer Ouderen Dr. Céline Scheerlinck werkzaam in de divisie Ouderen op de opname-eenheid (Open en Gesloten) en Dagkliniek ouderen Dr. Peter Proost Psychiater, adjunct-hoofdgeneesheer Rehabilitatie Dr. Roland Malfroid Dr. Marc Talloen werkzaam in de divisie Ouderen op de Behandeleenheid als psychiater verbonden aan Mobiel team Ouderen Psychiater Dr. Tom Teulingkx Dr. Steven Van den Bosch werkzaam in de divisie Volwassenen op leefeenheid Open opname en in de divisie Ouderen op Gesloten opname-eenheid verzorgt consulten in het AZ St.-Dimpna te Geel (liaisonpsychiatrie) Dr. Jef Van Vlerken 5 / OPZ Geel 2011
Comfortroom Bij de Gesloten Opname-eenheid van de divisie Volwassenen is de eerste comfortroom in gebruik genomen. Met de inrichting van deze kamer zet OPZ Geel een stap verder om het aantal afzonderingen en fixaties te reduceren. De comfortroom kadert in het project Zorg voor ongedwongenheid. COLOFON Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel Dr. Sanodreef 4 2440 Geel Tel +32-(0)14 57 91 11 Fax +32-(0)14 58 04 48 E-mail: info@opzgeel.be www.opzgeel.be Redactieleden Walter Krikilion (stafmedewerker Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (verpleegkundig directeur), Mieke Celen (psychiater), Anita Van Den Plas (afdelingshoofd Volwassenen- Ouderen), Ria Van Ende (stafmedewerker Rehabilitatie) en Els Keuleers (psychologe) Julienne Aerts (ombudsvrouw), Johan Claeys (communicatieadviseur) De comfortroom is een prikkelarme kamer met rustgevende kleuren en zachte materialen. Er is een nieuwe vinylvloer gelegd en de muren werden bekleed met een geluidswerende stof om stilte te garanderen. Het meubilair is stijlvol en gezellig. De kamer straalt rust uit. De comfortroom is bedoeld om patiënten af te schermen en rust te geven zonder dat zij naar een afzonderingskamer gebracht of gefixeerd moeten worden. Na een half jaar proefdraaien wordt het gebruik van de kamer geëvalueerd en afhankelijk van de resultaten worden budgetten vrijgemaakt om ook in andere leefeenheden een comfortroom in te richten. Polikliniek is verhuisd De polikliniek voor volwassenen en ouderen is verhuisd van het Poorthuis (Pas 224) naar het gebouw van de divisie Volwassenen van het OPZ Geel. Eindredactie Johan Claeys Bladmanagement en productiebegeleiding Marina Nys, Hilde Daniels Redactieadres Bijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar: Redactiesecretariaat Passano Cel Marketing en Communicatie Dr. Sanodreef 4 2440 Geel Telefoon: +32(0)14 57 91 98 E-mail: johan.claeys@opzgeel.be Verantwoordelijke uitgever: Pieter Jans Dr. Sanodreef 4-2440 Geel U kunt de polikliniek bereiken via de hoofdingang van het OPZ Geel: Dr. Sanodreef 4 (hoek met de Stelenseweg). Vanaf deze ingang volgt u de bewegwijzering Polikliniek. Er is mogelijkheid om te parkeren voor de divisie Volwassenen. 6 / OPZ Geel 2011