Lesmap Resolution Vlaams Fruit Educatief
Inhoudsopgave 1. Voorwoord: Derde graad secundair onderwijs... 3 2. Vlaams Fruit Educatief... 3 3. Resolution... 3 3.1 Het verhaal... 3 3.2 Medewerkers... 3 3.2.1 Auteur: Pip Utton... 4 3.2.2 Acteur: Roger Wijnen... 4 3.2.3 Regie en vertaling: Catrien Hermans... 4 3.2.4 Andere medewerkers... 5 3.3 Resolution, een moreel dilemma zonder oplossing?... 5 3.3.1 De titel Resolution... 5 3.3.2 Belangrijke thema's... 6 4. Interpretatie... 8 5. Actualisering: krantenartikels... 9 6. Fysieke en mentale gevolgen van alcoholmisbruik... 15 6.1 Alcohol en de hersenen... 15 6.2 Alcohol en het verkeer... 16 6.3 Alcohol en verantwoordelijkheid... 16 7. Creativiteit... 17 7.1 Recensie... 17 7.2 Alternatief einde... 22 8. Vakoverschrijdende eindtermen... 22 9. Tip... 23 2 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
1. Voorwoord: Derde graad secundair onderwijs In de derde graad beginnen de meeste leerlingen echt vorm te geven aan hun eigen identiteit. Dit verloopt niet zonder problemen en kan gepaard gaan met de nodige opstandigheid. Het is nu eenmaal een beetje zoeken. Langzaam aan wordt hun zelfbeeld en zelfwaarde positiever. Hun ware identiteit krijgt vorm. De meeste leerlingen slagen er dan ook in weloverwogen beslissingen te nemen en zelf verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigen leefwereld en omgeving. Sommigen nemen sociale, politieke of culturele taken op zich. Zoals bijvoorbeeld een functie in de leerlingenraad, de organisatie van een schoolfeest, Deze keuzes maken hen tot wat ze zijn. Nu slagen ze erin om onafhankelijker en zelfstandiger te handelen en te denken. De theatervoorstelling Resolution kan inspelen op de groei naar zelfstandigheid en de ontwikkeling van eigen denkbeelden en verantwoordelijkheid. Eén van de doelstellingen van het vak Nederlands in de derde graad is het op een beoordelend niveau kunnen luisteren en kijken naar teksten. Een beoordeling vraagt altijd een tweede perspectief. De visie van een deskundige of toetsing van de eigen ideeën. Resolution is een voorstelling vol vragen die de toeschouwer uitdaagt na te denken over zijn eigen standpunt rond verschillende universele thema s als wraak en vergeving, schuld en boete, 2. Vlaams Fruit Educatief Vlaams Fruit Educatief is de educatieve tak van Kunstencentrum Vlaams Fruit en staat onder leiding van intendante Catrien Hermans en productieleider Yves de Lathauwer, tevens actief als auteur en acteur. Wij werken rond actuele thema s en maken situatieschetsen die dicht bij de leefwereld staan van kinderen en jongeren. Met Vlaams Fruit Educatief verzorgen wij een mooi aanbod, waarbij aan alle leeftijden gedacht wordt en sociale thema s zoals pesten en drugsgebruik aangekaart worden. Onze voorstellingen zijn zo gemaakt dat ze zowel in onze eigen theaterzaal als op locatie kunnen gespeeld worden. 3. Resolution 3.1 Het verhaal Resolution is een stuk van de Britse acteur en auteur Pip Utton. Het stuk legt de ziel bloot van een vader die zijn achttienjarige dochter heeft verloren in een verkeersongeval veroorzaakt door een dronken chauffeur. De vader is verblind door woede, pijn en verdriet. Meedogenloos plant hij zijn wraak. Hij wil de dader hetzelfde aandoen als wat die man zijn dochter heeft aangedaan: hem van het leven beroven. Uiteindelijk staakt de vader zijn plan. Zijn wraakzucht slaat om in wanhoop en uiteindelijk zelfs in de eigen dood of dat wordt toch gesuggereerd. Ook de dader kan het niet langer aan, het schuldgevoel wordt voor hem ondragelijk. Een tweevoudige zelfmoord is dat dan de oplossing? Een oplossing die niets oplost. 3.2 Medewerkers 3 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
3.2.1 Auteur: Pip Utton Pip Utton is geboren en opgegroeid in de Engelse stad Cannock. Hij begon pas op late leeftijd met acteren. In 1996 besloot hij een professioneel toneelspeler te worden en schreef hij met zijn goede vriend Jeremy Towler een stuk waarmee ze het Edinburgh Fringe Festival wilden bestormen. Helaas liep dit niet zoals gepland waardoor Pip genoodzaakt was zijn gewone carrière aan te houden. Een jaar later behaalde hij zijn eerste grote succes met het toneelstuk Hancock s Last Half Hour waarvoor hij alleen maar lovende recensies ontving. Vanaf toen kon hij zich volop concentreren op het theater! Hij kreeg rollen aangeboden in stukken als Amadeus, Twelfth Night en Henry IV Part I. Voor deze laatste rol won hij de Bristol Evening Post een prijs voor de beste acteur. Ook internationaal oogst hij veel lof met solo s waarin hij overtuigend in de huid van historisch belangwekkende figuren kruipt. Degenen die deze wonderlijke en fantastische acteur al langer volgen hebben hem al als Adolf Hitler, Roy Orbison, Francis Bacon en Charlie Chaplin op de planken zien staan. De solo s van Pip Utton zijn masterclasses in acteren. (British Theatre Guide) The bible says "an eye for an eye" but also advocates forgiving one's enemies. In America, you can carry a gun for self-defence, but they also advocate the death penalty for murderers. Where does the ordinary victim stand? Can a wrong ever be righted by another wrong? Can retribution ever be termed "justifiable homicide" or will it always be "murder"? Pip Utton - Resolution 3.2.2 Acteur: Roger Wijnen Roger Wijnen was jaren verbonden aan het Hofpoortteater in Turnhout. Daar speelde hij in Children of a lesser God de rol van James Leeds, een spraakleraar in een dovenschool. De moeilijkheid van dit stuk was dat de hoofdacteur de tekst ook in gebarentaal moest beheersen. De laatste 10 jaar was Roger vooral actief in Nederland met Theater Het Slot. Hij speelde daar de titelrol in eigenzinnige voorstellingen van Faust en Hamlet. Die producties waren ook in Het Klokhuis te zien. Ook met Romeo en Julia van Peter Verhelst en met Dodendans van Strindberg ging Roger aan de slag. Met deze voorstellingen vond hij zelfs de weg naar Duitsland en dus een Duitstalig publiek. In 2012 speelde hij in Het Klokhuis met De Grönholm-methode. 3.2.3 Regie en vertaling: Catrien Hermans Jongleren met taal zit er bij Catrien Hermans al van kleins af in. Toen ze verder ging studeren was haar keuze snel gemaakt. Alles wat met 4 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
Romaanse filologie te maken heeft kent voor haar geen geheimen meer. Vanaf 1983 proefde ze van het leven als dramaturge bij het Theater Ivonne Lex en ging ze aan de slag als vertaalster. In 1987 waagde ze haar eerste stappen als regisseur met De kip, een stuk van Frank Geerk met Lucas Van den Eynde in de hoofdrol. Sindsdien heeft ze de smaak te pakken en er volgden een hele reeks andere stukken zoals: Omtrent Mortin van Robert Pinget (1990), 8 vrouwen van Robert Thomas (2005), Menuet naar de gelijknamige roman van Louis Paul Boon (2008) alsook De Grönholm-methode van Jordi Galcerán (2012). In 1991 werd Catrien benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur van het Europees Festival. Deze vereniging zorgde ervoor dat kleinschalige voorstellingen vanuit Europa in hun originele taal in Het Klokhuis konden opgevoerd worden. In 1997 onderging het Europees Festival een aantal veranderingen. Deze vereniging nam de werking van Theater Ivonne Lex over en kennen we nu als Kunstencentrum Vlaams Fruit. Bij de overname werd Catrien verantwoordelijke voor het artistieke gebeuren. 3.2.4 Andere medewerkers Muziek: Philip Glass Techniek: Pieter Carels 3.3 Resolution, een moreel dilemma zonder oplossing? 3.3.1 De titel Resolution De titel heeft een duidelijke ironische connotatie, aangezien we niet van een bevredigend einde kunnen spreken. Letterlijk betekent resolution natuurlijk oplossing, maar op welke manier past de term oplossing binnen de voorstelling? Zo wordt het morele dilemma eigen aan de problematiek van de voorstelling duidelijk in de verf gezet, met name door duidelijk het verwijzen naar een term die tijdens het stuk onbestaande is. Dit stuk wilt dan ook geen pasklare antwoorden bieden, maar het wilt vragen en morele dilemma s oproepen. Men spreekt van een moreel dilemma wanneer verschillende waarden en normen met elkaar in botsing komen. Geef de studenten even de tijd om zelf een titel te verzinnen (individueel of in groep), deze voor te stellen en te verklaren. 5 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
Dilemma: Eén man, twee gezichten. Eén man met afschuwelijke pijn, zijn dochter is hem ontnomen. Eén man met afschuwelijke spijt, hij ontnam een vader zijn dochter. Krampen van spijt en pijn trekken door het gelaat van één man. Vrouwe Justitia is blind voor de pijn, maar opent de ogen voor spijt. Het daderschap wordt verzacht, Het slachtoffer wordt verhardt. Drink and drive, Worden al bij al licht bestraft. De man met pijn moet vergevingsgezind zijn. Hij zet een masker op, een tweede gezicht. Ondertussen beraamt hij zijn moorddadig plan. De man met spijt zette zijn advocaat in voor een lichte straf, Maar binnenin voelt hij zich heel klein en verschrikkelijk laf. De man met pijn is te laf voor zijn plan. De man met spijt is te laf om weer naar huis te gaan. Er is geen uitweg meer... In het hierboven geschreven tekstje komen verschillende waarden en normen van de voorstelling aan bod. Bespreek het tekstje met de leerlingen en laat ze deze er uithalen. Welke vragen roept de voorstelling bij hen op? Kunnen ze ook begrijpen waarom dader en slachtoffer door één en dezelfde persoon gespeeld wordt? 3.3.2 Belangrijke thema's Laat de leerlingen eerst voor zichzelf uitmaken welke thema s zij als belangrijkste beschouwen. Meningen kunnen altijd verschillen en vormen zo de mogelijkheid tot discussie. 1. Spijt en pijn Wat heeft de meeste rechten? Spijt of pijn? De dader heeft recht op verdediging, maar in welke mate? Is het nog moreel dat de advocaat bijna de schuld in de schoenen van de aangereden jongeren schuift? Het slachtoffer heeft toch recht op genoegdoening. De rechter kan hem een schadevergoeding toekennen, maar is dat genoeg? Het slachtoffer moet toch de kans krijgen om zijn verhaal voor de rechter te doen. In België is er over de status van het slachtoffer in een strafzaak veel stof opgewaaid in het proces Dutroux. Er is toen een nieuwe regeling ingevoerd zodat slachtoffers veel meer bij het strafrechtelijk onderzoek worden betrokken en gehoord. Ze mogen het dossier van de dader inzien en er wordt bemiddeld tussen slachtoffer en dader. Kunnen de leerlingen inzien dat de betrokkenheid van het slachtoffer bij een proces belangrijk is om de gevoelens van wraak en pijn een beetje te verzachten? 6 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
2. Wraak en vergeving De wraakgevoelens van de vader die zijn kind verloor zijn begrijpelijk, maar eigenlijk zou hij de dader ook moeten vergeven. The bible says "an eye for an eye" but also advocates forgiving one's enemies. (Pip Utton) Dit is het thema waar de hele voorstelling rond opgebouwd wordt. Moraliteit draait rond het maken van keuzes die ethisch het meest verantwoord zijn. De vader van het meisje wordt verscheurd door het dilemma waar hij in vastzit, tussen twee mogelijke oplossingen. De eerste is zeer emotioneel geladen, namelijk wraak. De tweede is een veel rationelere keuze, namelijk vergeving Kan je de wraakgevoelens die de vader voelt jegens de dader begrijpen? Is dit volgens jou de juiste ingesteldheid? De wraakgevoelens van de vader zijn zeker begrijpbaar. Het is ten slotte zijn bloedeigen dochter die door een dronken chauffeur is doodgereden, maar de dood van de dader gaat zijn dochter niet terugbrengen. Het is een impulsieve en ondoordachte keuze die de man maakt en waar hij later op terugkomt. Zou de vader de dader moeten kunnen vergeven dan? Waarom wel / waarom niet? Vergeving is in deze zaak een zeer moeilijke kwestie. Langs de ene kant was het nooit de bedoeling om haar aan te rijden, maar langs de andere kant had hij wel gedronken. Het feit dat hij gedronken had, geeft een hele nieuwe dimensie aan het ongeval, namelijk het had misschien vermeden kunnen worden en dat is de factor die vergeving enorm bemoeilijkt. 3. Schuld en boete Dit thema van schuld en boete is een thema dat vaak in de literatuur wordt behandeld. Zo is er het meesterwerk van de Russische schrijver Dostojevski: Schuld en boete. In dat verhaal begaat de hoofdfiguur Raskalnikov een moord, maar zijn misdaad gaat niet gepaard met een schuldgevoel. Hij vindt immers dat hij het recht had een oude vrouw, een woekeraarster, een maatschappelijke parasiet die niets meer te betekenen had ten behoeve van een hoger doel uit de weg te ruimen. Bestaat er zo n hoger doel om iemand van het leven te ontnemen? In Resolution is er duidelijk geen hoger doel, maar ook geen voorbedachte rade van de dader. De dader is duidelijk in de fout gegaan. Hij is dronken zijn auto in gestapt en hij pleegde vluchtmisdrijf. Moet deze man hiervoor heel zijn leven lang gestraft worden? Wordt hij zo niet zelf een slachtoffer? Hij had bovendien maar één drankje gedronken, geldt dit als verzachtende omstandigheid? Op een bepaalde manier wordt de dader zijn hele leven lang gestraft: hij zal tot het einde van zijn dagen de schuld dragen die zijn daad met zich meebracht. Hij heeft, in dronken toestand, een onschuldig meisje van het leven beroofd. De vraag of de vader hem tot levenslangs veroordeelt, is hier buiten de kwestie. Relevanter is hier de vraag of hij het verdient om op een normale manier terug in de maatschappij te kunnen integreren. Is dit niet het geval dan wordt hij inderdaad zelf slachtoffer, maar iedereen verdient een tweede kans op een normaal leven. Of hij al dan niet verzachtende omstandigheden verdient is een zeer delicate vraag. Sommigen zullen zeggen van wel en andere van niet. 7 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
De vader draagt natuurlijk ook een schuld met zich mee. Op welke manier? Als ouder voel je je steeds verantwoordelijk voor je kind, dus in principe draagt hij ook een grote schuld met zich, al doet hij dat zichzelf aan, want eigenlijk valt hem niets te verwijten. Laat de leerlingen zelf beslissen welke factoren zij het belangrijkste zouden vinden in een rechtszaak. Je kan ze bijvoorbeeld ook vragen hoe zwaar de straf zou zijn die zij zouden geven en waarom. De afweging van waarden brengt geen oplossing voor de morele dilemma s die Resolution opwerpt. Resolution biedt een inkijk in de complexe emotionele wereld van dader en slachtoffer. 4. Interpretatie Buiten de tekst zijn er nog tal van andere betekenisconstruerende elementen. In de meeste gevallen zijn deze tekens ondergeschikt aan de tekst en dienen ze dus om de woorden kracht bij te geven. Elke theatervoorstelling werk ook met deze tekens. Hieronder vindt u een lijst met de belangrijkste tekensystemen. Deel voor de voorstelling de leerlingen in groepjes en geef ze een tekensysteem waaraan ze extra aandacht schenken tijdens de voorstelling. Nadien in de les kunnen ze een kleine voorstelling geven over hoe zij de tekensystemen hebben geïnterpreteerd en hoe deze bijdragen tot het karakter van het personage en de voorstelling. 1. Gestiek (de gebaren van het lichaam) bijvoorbeeld: wanneer iemand kwaad wordt, dan zal hij korte en strakke bewegingen maken en bijvoorbeeld zijn vuisten ballen. Dit zijn gestische tekens die tonen dat hij kwaad is. 2. Mimiek (de gelaatsuitdrukkingen) bijvoorbeeld: wanneer iemand met een brede glimlach rondloopt, dan is het duidelijk dat hij gelukkig is. Het is deels aan de glimlach toe te schrijven. 3. Paraverbale middelen (specifieert de manier waarop de tekst door de acteur wordt uitgesproken, vb. intonatie, accenten, ritme, etc.) bijvoorbeeld: als iemand verdrietig is, dan kan het gebeuren dat die persoon begint te stotteren, wat blijk geeft van dat verdriet. 4. Muziek (extradiëgetisch geluid (= geluid waarvan de bron niet visueel zichtbaar is) dat deel uitmaakt van de voorstelling) bijvoorbeeld: in horrorfilms of thrillers wordt vaak zeer suspenderende muziek gebruikt vlak voor een spannende gebeurtenis. Die muziek op zich zorgt voor spanning en geeft de kijker een aanwijzing van wat er gebeuren zal. 5. Licht/projecties (lichtbronnen, projecties en fragmenten) bijvoorbeeld: als je bijvoorbeeld naar een muziekoptreden gaat, dan zal het vaak zo zijn dat de frontman zeer uitgelicht wordt om zo de volledige aandacht naar hem te trekken. 6. Decor en objecten (de speelvloer en de rekwisieten) bijvoorbeeld: objecten kunnen in een bepaalde context een betekenis krijgen. Als iemand een wandelstok vastheeft dan kan dat betekenen dat de acteur in kwestie een oudere man speelt, of een man die een ongeluk heeft gehad. 8 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
5. Actualisering: krantenartikels Artikel 1 Emotionele getuigenis vader op proces sms-moord ANTWERPEN - Gilbert De Mulder is woensdag voor het Antwerpse hof van assisen komen getuigen over de sms die hij van zijn dochter Stefanie kreeg in de nacht van 11 op 12 augustus 2004. De boodschap luidde "Ppa gelp maura doet dood". "Ik dacht eerst dat het een grap was," sprak hij. "Het weekend voor de feiten hadden Maura en ik nog hand in hand gelopen op en straatfeest en twee dagen later doet ze dan mijn kind dood." Dat Maura achter de dood van zijn dochter zat, was voor Gilbert een bijzonder grote klap. "Twee dagen voor de feiten hadden we nog hand in hand op een straatfeest in Terneuzen gelopen. We hadden een fantastische tijd samen, het was heel gezellig", verklaarde De Mulder met een krop in de keel. "De gedachte dat de vrouw die je graag ziet, tegelijkertijd de moordenaar van je kind is, is om zot van te worden. Ik had liever gehad dat ze mij gedood had. Ik heb mijn leven gehad, dat van Stefanie moest nog beginnen. Maar goed dat de politie toen mijn vuurwapens in beslag had genomen, want ik had me gewoon een kogel door de kop geschoten", zei vader De Mulder geëmotioneerd. Het Nieuwsblad 13/09/2006 Wat is het verschil tussen dit verhaal en het verhaal van Resolution? De vader heeft zijn emotionele getuigenis mogen doen op het proces. De vader zit met tegenstrijdige gevoelens tegenover de moordenaar van zijn dochter, het is namelijk de vrouw van wie hij hield. Artikel 2 Dubbele moord uit wraak voor misbruik Twee jonge mannen staan vandaag in Brussel terecht voor de dubbele moord op de man die twintig jaar geleden een van hen misbruikte en op diens echtgenote, die het misbruik liet gebeuren. Het Nieuwsblad 09/10/2006 Kan je het begrijpen dat mensen zich twintig jaar later nog wreken? [vrij antwoord] Artikel 3 GENT - Een negentienjarig meisje uit Wondelgem werd zaterdagmiddag aan de Nieuwe Vaart doodgereden door een dronken bestuurder. De man probeerde nog te vluchten. Hij reed met een gestolen auto. De 37-jarige chauffeur maaide, na het couperen van een wagen tegen een veel te hoge snelheid, de negentienjarige fietsster Jolien Verniers uit Wondelgem weg. Het meisje en haar 9 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
fiets werden tientallen meters verder gekatapulteerd. Diezelfde avond nog overleed ze in het UZ in Gent. De bestuurder probeerde nog te vluchten. Maar in zijn haast raakte hij de macht over het stuur kwijt, ramde een bushokje, raasde door een afsluiting en kwam ten slotte terecht op de personeelsparking van het bedrijf Vynckier. Daar probeerde hij te voet weg te geraken, maar hij werd vrijwel meteen opgepakt door de politie. Welke normen worden hier overschreden door de chauffeur? Vluchtmisdrijf, hij had het meisje misschien nog kunnen redden als hij niet aan zijn eigen hachje dacht. Hij reed met een gestolen auto. Artikel 4 Dronken bestuurder rijdt fietsster dood Een dronken automobilist heeft in het Zuid-Hollandse Noordwijkerhout een elfjarig meisje doodgereden. Het meisje werd aangereden, nadat ze met haar fiets was gevallen. De man bleek twee keer zoveel te hebben gedronken als toegestaan. Het meisje raakte zaterdagavond op de Leidsevaart waarschijnlijk het achterwiel van haar vader die voor haar reed. Door deze tik week ze uit naar links en kwam voor de auto terecht. De bestuurder verklaarde dat hij haar niet meer kon ontwijken. Uit een blaastest bleek dat de 31-jarige man uit Noordwijkerhout te veel had gedronken. Zijn rijbewijs is in beslag genomen. Elsevier 22/04/2007 Moet deze man zwaarder bestraft worden dan de man in Resolution omdat hij veel meer heeft gedronken? [vrij antwoord] Artikel 5 Moordenaars moeten hun volledige straf uitzitten GERAARDSBERGEN - Vijf jaar geledn werden in café 't Vraagteken op de Markt de lijken aangetroffen van uitbater Brian Van Den Brempt (30), zijn dienster Cynthia Ronsse (19) en stamgast Bjorn Van Weymeersch (18). Wij spraken met de ouders van Brian. 'Met het proces rond Joe Van Holsbeek is het allemaal weer bovengekomen.' Mireille De Smet, de moeder van Brian, zal de rampdag nooit kunnen vergeten. 'Brian was zondag met mijn auto naar het café getrokken. Maandagochtend kreeg ik om 6.30 uur een telefoontje van de politie. Die meldde me dat mijn wagen nog voor de herberg stond en dat die dringend verplaatst moest worden. De wekelijkse markt ging beginnen en de auto stond in de weg van de marktkramers.' Mireille De Smet en haar echtgenoot Willy Van Den Brempt zijn zelf marktkramers en stonden net klaar om voor de marktdag naar Geraardsbergen te vertrekken. 'Ik reed voorop om de auto te gaan verplaatsen met de reservesleutel, mijn man volgde met de marktwagen. Willy opende het café en zag meteen dat er iets niet pluis was. Hij dacht aan een vechtpartij, waardoor de herberg overhoop was geraakt. Maar toen zag hij Brian liggen, verschikkelijk!' Later die dag werden ook de lijken van Cynthia Ronsse en Bjorn Van Weymeersch ontdekt. 10 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
Wat volgd was een grootscheepse klopjacht op de daders. De gebroeders Sven (24) en Steven (19) Vlassenbroeck, die op het moment van de feiten in Overboelare woonden, werden ontmaskerd en het moordende duo kreeg een levenslange gevangenisstraf. 'We hebben het nog elke dag moeilijk. Het verlies van Brian kunnen we niet verwerken. Ik sta er mee op en ga er mee slapen. En nu, met het proces rond Joe Van Holsbeek, is het allemaal weer bovengekomen', vertellen de ouders. Mireille en Willy kunnen niet aanvaarden dat de moordenaar van Joe geen levenslange gevangenisstraf kreeg. 'Nu komt hij er van af met twintig jaar. En dan heeft hij nog het lef om zijn straf niet in Polen te willen uitzitten. Die kerel heeft niets meer te willen. Hij heeft iemands kind afgepakt en moet gestraft worden en die periode volledig uitzitten.' Ook met het feit dat de moordenaars van Brian door de wet Lejeune vervroegd kunnen vrijkomen, heeft Mireille het moeilijk. 'De gebroeders Vlassenbroek kregen levenslang, maar mogen na 12,5 jaar cel al een aanvraag indienen voor vrijlating. De wet Lejeune moet afgeschaft worden. Voor zware feiten moet de maximumstraf helemaal uitgezeten worden. Wij hebben als ouders immers levenslang gekregen door het verlies van onze zoon. Ik hoop dat de daders nooit meer vrijkomen. Dat zou ik niet aankunnen.' Ook Hans Van Den Bremt, de broer van Brian, kan geen streep trekken onder het gruwelijke verleden. 'Hans baat zelf een herberg uit op de Markt. Hij heeft het café 'Fratello' genoemd, het Italiaans voor broer. Het is een blijvend eerbetoon aan onze Brian.' Vandaag staan Willy en Mireille met hun textielkraam op de Markt. Ze kijken er uit op de moordlocatie. Intussen werd 't Vraagteken wel afgebroken en staat er een nieuwe herberg, maar voor de ouders van Brian blijft het heel pijnlijk om er op die manier mee geconfronteerd te worden. 'Het lijkt misschien vreemd, maar wij kunnen door ons werk even onze gedachten verzetten. Thuis blijven zitten en voortdurend aan Brian moeten denken, dat is te zwaar. Daarom gaan we toch maar liever naar de markt, ook al valt ook dat ons heel erg zwaar.' De Standaard 30 september 2008 Moeten moordenaars hun straf volledig uitzitten of zijn er redenen denkbaar waarom dat niet hoeft? [vrij antwoord] Artikel 6 'Ik vraag geen vergelding voor Luna' ANTWERPEN - In brieven aan Hans Van Themsche, de moordenaar van haar kleindochter Luna, heeft oma Suzanne Van Well haar verdriet een plaats te geven. 'Het is mijn manier om met de dingen om te gaan', zegt ze. 'Ik had in de aanloop naar het proces al enkele dingen neergeschreven', zegt Suzanne Van Well in haar statige herenwoning in de wijk Klein Antwerpen, nabij het stadspark. 'Enkele mensen hebben me dan aangemoedigd om er een boek van te maken. Dat boek is nu af. Het wordt gelanceerd op de Boekenbeurs begin volgende maand. Behalve een dagboek over de dagen, weken en maanden na de schietpartij van 11 mei 2006, bevat Hans, na de dodentocht van Van Themsche ook brieven aan de schutter en notities die Suzanne Van Well maakte tijdens het proces. 'Het dagboek was eigenlijk louter therapeutisch bedoeld', zegt ze. 'Het was mijn manier om met de dingen om te gaan, om de dingen in perspectief te zetten. Schrijven helpt me. Ook 11 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
tijdens het proces had ik altijd een boekje bij. Als ik de dingen daarin neerschreef, was ik ervan af. Dat heb ik altijd al gedaan, als ik het neerschrijf, zit het niet meer in mijn hoofd. Heeft u de brieven aan Hans Van Themsche ook echt verstuurd? Suzanne Van Well: 'Nee. Ik heb alleen voor brieven gekozen omdat ik iemand wil aanspreken. Het is gewoon een vorm. En hij is toch de oorzaak van alles.' Was het moeilijk om alles op papier te zetten? 'Het dagboek moest ik voor publicatie nog herwerken en dat was emotioneel erg zwaar. Ik heb het de ouders van Luna pas laten nalezen wanneer ik vond dat het klaar was. Dan moesten ze het allemaal maar één keer nalezen. Maar ook zonder het schrijven komen de herinneringen aan Luna en haar oppas N'Douye vaak terug. De dodentocht van Van Themsche en het proces blijven zeer ingrijpende momenten in ons leven.' Door het boek zullen mensen u opnieuw aanspreken over de feiten. Schrikt u dat niet af? 'We worden hoe dan ook aangesproken, dus dat maakt niet uit. Waar ik het wel moeilijk me heb, is om voorgesteld te worden als de grootmoeder van Luna. Dat zou ik liever niet willen. Maar ik ben niet bang voor de reacties op het boek. Er zullen mensen zijn die er iets aan hebben, en er zullen mensen zijn die het maar niets vinden.' 'Luna is een icoontje geworden. Dat heb ik altijd bizar gevonden. Waarom blijft het de moord op Luna en niet de moord op N'Douye Olemala of de moordpoging op Songul Koç? Het komt onrechtvaardig over. Ik heb er twee verklaringen voor. Kinderen spreken natuurlijk me aan. Maar het komt volgens mij ook omdat Luna een blond, Vlaams meisje was. Dat staat dichter bij onze leefwereld.' Heeft u nog veel contact met de familie van N'Douye? 'Dat gebeurt nog wel, maar niet zo veel. Haar tante woont nog hier. Ze voelt zich verschrikkelijk schuldig. Zij had N'Douye naar hier gehaald.' In oktober is het precies een jaar geleden dat het proces Van Themsche plaatsvond. Is dat toeval? 'Ja. Het boek komt nu uit omdat ik het tussen ander werk door moest afwerken. En nu wou de uitgever het uitbrengen in de aanloop naar de Boekenbeurs.' Hoe kijkt u terug op het proces? 'Het proces was voor ons veel gemakkelijker dan het proces rond de dood van Joe was voor de ouders van Joe Van Holsbeeck. Bij ons was alles zo duidelijk. Het was technisch gezien een gemakkelijk proces, maar niet op emotioneel vlak.' 'Ik bewaar er ook een mooie herinnering aan. Er was zo'n eensgezindheid in het rustig en zonder haat blijven. We waren een hechte groep. Mensen blijken dat bizar te vinden. Velen denken in onze plaats dat we op vergelding uit zijn: Jullie willen toch wel dat hij streng gestraft wordt? Terwijl voor mij een straf pas zin heeft als de dader er ook iets aan heeft. Vergelding maakt alleen ongelukkiger, de ultieme gerechtigheid bestaat niet.' Laat Hans Van Themsche u dan helemaal koud? 'Het enige waar ik soms aan denk is wat er gebeurt als hij over dertig jaar vrijkomt. Wat soort mens is hij als hij vrijgelaten wordt? Ik denk soms ook wel aan zijn ouders. Een van de kleinkinderen zei ooit: Voor zijn broers moet het ook erg zijn. Het doet me ook nadenken 12 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
over opvoeding. Over de vraag hoe het zo kan mislopen. Hoe vermijden we dat het in de adolescentie zo misloopt?' De Standaard 1 oktober 2008 Suzanne Van Well, de oma van Luna vraagt geen vergelding, ze kent zelfs geen wraakgevoelens. Hoe kan dat denk je? [vrij antwoord] Artikel 7 Hoeveel zorg geef je een dronken bestuurder die net iemand heeft aangereden? Artikel 8 Studente overleden na aanrijding door dronken chauffeur in Gent GENT- Iris Aper, de 21-jarige studente die donderdag van de weg werd gemaaid door een dronken chauffeur in het centrum van Gent, is in het ziekenhuis bezweken aan haar verwondingen. De onderzoeksrechter heeft de chauffeur, een 26-jarige Gentenaar, aangehouden. De man verschijnt maandag voor de Gentse raadkamer. Het ongeval gebeurde donderdag rond 8 uur voor de stadbibliotheek aan het Woodrow Wilsonplein. Zoals elke ochtend was het er razend druk. Duizenden mensen nemen er elke dag de bus of de tram op weg naar hun werk of school, ouders zetten er hun kinderen af en fietsers slalommen er tussen de auto's en voetgangers. Niet voor niets mag je er niet sneller dan dertig per uur. Van die snelheidsbeperking trok de 26-jarige Gentenaar Julien D. zich niets aan. Met liefst 80 per uur vlamde hij rond 8 uur in zijn grijze Audi A4 de kiss-and-ride-strook op. Net op dat moment kwam Iris Aper uit Lokeren, een kotstudente verpleegkunde aan Sint-Vincentius, uit de tegenovergestelde richting aangefietst op weg naar de les. 13 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
Te voet gevlucht Honderden pendelaars zagen hoe Iris werd opgeschept door de wagen van de dronken barman, bijna door de voorruit ging en meters weggekatapulteerd werd. Na de aanrijding ramde de Audi eerst nog een andere auto om uiteindelijk al tollend tot stilstand te komen tegen een koffiebar op het plein. Daarbij botste de auto ook nog tegen een 15-jarig meisje, dat lichtgewond raakte. In plaats van te wachten op de politie of te kijken hoe het met het slachtoffer ging, vluchtte Julien D. weg in de richting van het Zuidpark. In dezelfde buurt kon de politie hem een halfuur later oppakken. Al snel werd duidelijk dat de brokkenpiloot veel te diep in het glas gekeken had. Hij was zo dronken dat hij pas in de late namiddag voor het eerst ondervraagd kon worden. Vijf jaar cel De onderzoeksrechter besliste donderdagavond om de dronken chauffeur aan te houden. Maandag verschijnt hij voor de Gentse raadkamer. De man riskeert vijf jaar cel. Er hangt hem ook een lang rijverbod boven het hoofd. Belga 8 februari 2013 Welke normen worden hier overschreden door de chauffeur? Vluchtmisdrijf, hij had het meisje misschien nog kunnen redden als hij niet aan zijn eigen hachje dacht. Moet deze man zwaarder bestraft worden dan de man in Resolution omdat hij veel meer heeft gedronken? Vind je in dit geval vijf jaar maximumstraf hoog genoeg? [vrij antwoord] Artikel 9 Jaar rijverbod voor man die 5-jarig meisje doodreed in Drongen GENT- De Gentse correctionele rechtbank heeft een 36-jarige man die in 2011 een 5- jarig meisje doodreed in Drongen en vluchtmisdrijf pleegde, veroordeeld tot één jaar rijverbod. In eerste aanleg veroordeelde de politierechtbank van Gent hem ook tot het betalen van een morele schadevergoeding aan de familie van het slachtoffer, maar in beroep oordeelde de rechtbank anders. Het ongeval gebeurde op 5 februari 2011 in Drongen. Marie-Alixe, het vijfjarige meisje uit Maasmechelen werd voor de ogen van haar moeder, tante en broer opgeschept door een terreinwagen. Ze werd meegesleurd door de wagen en overleed ter plaatse. De bestuurder pleegde vluchtmisdrijf, maar kon later worden opgepakt. Uit het onderzoek bleek dat de bestuurder de aanrijding niet had kunnen vermijden, maar dat hij wel doorreed na het ongeval. De man kreeg in eerste aanleg één jaar rijverbod opgelegd. Hij moest de ouders van het kind ook een morele schadevergoeding van 250 euro betalen, omdat de onzekerheid door het vluchtmisdrijf psychologisch leed veroorzaakt zou hebben. De Gentse correctionele rechtbank bevestigde het rijverbod maar legde in beroep geen schadevergoeding op. Belga 12 februari 2013 14 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
De dader moest in eerste aanleg een morele schadevergoeding betalen van 250. De correctionele rechtbank legde de schadevergoeding niet op. Representeert het bedrag van de initiële schadevergoeding het verlies van een dochter? Zou in Resolution een morele schadevergoeding aan bod moeten komen? [vrij antwoord] Wat is het meest opmerkelijke gegeven uit het artikel? Het feit dat er onzekerheid bestaat rond het feit dat het vluchtmisdrijf psychologisch leed veroorzaakt zou hebben. Marie-Alixe is voor de ogen van haar familie aangereden én de chauffeur reed gewoon door. Daarbij kan een bedrag van 250 onmogelijk het verlies van een kind compenseren. Het vorig antwoord in het achterhoofd houdend, kan je dan begrijpen dat zulke gerechtelijke incompetentie wraakgevoelens, zoals die aan bod komen in Resolution, in de hand werken? [vrij antwoord] Laat de leerlingen zelf een artikel zoeken dat overeenkomt met de problematiek van Resolution. Dit artikel hoeft niet de hele voorstelling te behandelen. Eén aspect voldoet, zolang het maar relevant is. Spoor de leerlingen aan om creatief te zijn en zelf na te denken waar de voorstelling nog allemaal overgaat behalve hetgeen duidelijk aan bod komt. 6. Fysieke en mentale gevolgen van alcoholmisbruik 6.1 Alcohol en de hersenen Alcohol is een verdovend middel en werkt dus ook verdovend op de hersencellen, waardoor de communicatie tussen deze cellen vertraagt. Reeds vanaf zes glazen is er een verlies aan hersenweefsel. Dit verlies heeft te maken met het feit dat alcohol giftig is en het feit dat alcohol zorgt voor een vitamine B1 tekort. Op lange termijn zorgt alcoholgebruik voor het krimpen van de hersenen, waarbij het volume tot 15% kan afnemen. Alcohol oefent zijn grootste invloed uit op het voorste deel van de hersenen, dat verantwoordelijk is voor zelfcontrole, sociaal functioneren, handelen en redeneren. Schade aan dit deel zorgt dan ook onvermijdelijk voor achteruitgang bij deze functies. Het verlies van zelfcontrole is zeer kenmerkend voor dronkenschap. Het zorgt voor impulsievere beslissingen en een remmingloos gevoel. Alsof dat nog niet genoeg is, heeft alcohol ook een nefast effect op de kleine hersenen achteraan het hoofd, wat resulteert in stoornissen in motoriek coördinatie en evenwicht. De welbekende black-outs vinden hun oorsprong ook in de hersenen. Als men veel alcohol in een korte tijdspanne nuttigt, begint het ook in te werken op de hippocampus, waardoor herinneringen van het korte termijn geheugen niet doorgegeven aan het lange termijn geheugen. De hersenen blijven zich ontwikkelen tot men ongeveer 23 jaar is en tot die leeftijd zijn ze erg kwetsbaar voor giftige stoffen. Overmatig drinken vanaf jonge leeftijd kan onomkeerbare schade veroorzaken. 15 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
6.2 Alcohol en het verkeer Rijden onder invloed van alcohol blijft een van de voornaamste verkeersveiligheidsproblemen in het verkeer. De cijfers zijn ontzagwekkend: in België speelt alcohol een rol in meer dan 4000 ongevallen, waarbij meer dan 200 doden vallen. Over het algemeen spreken we van ongeveer 6000 slachtoffers per jaar. Zoals hierboven gezegd heeft alcohol een grote invloed op het voorste gedeelte van de hersenen en de kleine hersenen. Tijdens het autorijden spelen deze hersendelen een belangrijke rol. Wanneer men onder invloed rijdt, neemt de concentratie en het inschattingsvermogen af en de reactietijd wordt veel trager. Tunnelzicht is ook zeer kenmerkend voor mensen die rijden onder invloed. Dit wil zeggen dat je je focus legt op wat er recht voor je gebeurt zonder rekening te houden met de rest van je omgeving. De rijstijl van de chauffeur kan veel agressiever worden, doordat alcohol zorgt voor een gevoel van onoverwinbaarheid. Al deze factoren duiden meer dan duidelijk genoeg aan dat rijden onder alcohol of meerijden met iemand die onder invloed is levensgevaarlijk is. Hoe zit het nu met de wettelijke normen omtrent alcohol? Deze is vastgesteld op 0,5 promille, ongeveer het equivalent van twee pintjes. Toch is de kans dat je met deze hoeveelheid alcohol als bestuurder een ongeval veroorzaakt al 2,5 keer hoger. Natuurlijk is het moment wanneer je deze wettelijke norm overschrijdt zeer individueel. Het hangt ondermeer af van het geslacht, het gewicht en de tijd tussen het laatste glas en het beginnen rijden. Om zeker te zijn kan men dus best gewoon geen alcohol nuttigen wanneer men met de auto rijdt. 6.3 Alcohol en verantwoordelijkheid Alcohol maakt een deel uit van het uitgaansleven. De cijfers van beginnende bestuurders die betrokken zijn bij zogenaamde weekendongevallen liggen ontzettend hoog. De maatregelen die je zelf kan treffen om niet betrokken te worden bij dergelijke ongevallen zijn simpel. Als je zelf chauffeur bent, is het best om gewoonweg geen alcohol te nuttigen. Natuurlijk kan het zijn dat je met veel vrienden naar een fuif gaat. Spreek in zo n gevallen steeds een BOB af en hou die BOB dan ook af en toe in het oog om zeker te zijn dat hij/zij zich wel degelijk aan de regels houdt. Ruik je toch onraad, dan kan je beter een taxi bellen of het openbaar vervoer nemen. Verantwoordelijkheid is hierbij een sleutelbegrip. Door zelf dronken te rijden, breng je je eigen leven en dat van anderen, vrienden die met je meerijden of andere bestuurders, in gevaar. Met een dronken chauffeur meerijden is al net even gevaarlijk. In situaties waarbij een vriend(in) of kennis dronken achter het stuur wil kruipen, is het verstandig zijn/haar sleutels af te pakken en de ouders of een taxi te bellen. In principe kan iedereen terecht komen in een ongeval veroorzaakt door een dronken chauffeur. Zulke situaties berusten puur op toeval. De inspanning van de politie inzake dronken rijden zijn erg belangrijk. Met de BOB campagne die ze twee maal per jaar doorvoeren en de gewone alcoholcontroles zetten ze de gevaren ervan duidelijk in de verf. De boetes voor het rijden onder invloed zijn in januari 2012 nog maar eens gestegen. De maximumboete voor het overschrijden van de wettelijke limiet bedraagt nu al 2750. Deze campagnes werpen hun vruchten af, want tijdens de laatste campagne is het percentage van 16 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
chauffeurs onder invloed gedaald tot 2,9 procent. Dit is een mooi cijfer, maar het streefdoel is natuurlijk nul percent. Wat je zelf kan doen om niet bij zulke ongevallen betrokken te geraken is hierboven al uitvoerig uitgelegd. 7. Creativiteit 7.1 Recensie Laat de leerlingen een recensie schrijven over de voorstelling. Een recensie bestaat meestal uit drie onderdelen: 1. De analyse (een bespreking van de voorstelling, wat hebben we nu eigenlijk gezien?) 2. De interpretatie (hoe heb je het begrepen, welke boodschap wil de theatermaker overbrengen?) 3. De evaluatie (positieve en negatieve kritiek) Behalve deze drie grote onderdelen die voornamelijk het waardeoordeel vormen is het belangrijk dat de bekritiseerde voorstelling goed gesitueerd wordt. Zo kan de lezer een goed beeld schetsen over de voorstelling: datum, locatie, regisseur, auteur, gezelschap, eventueel namen van acteurs, In de analyse moet de verhaallijn van de voorstelling worden geschetst, waarover gaat het? Hoe wordt het verhaal verteld: in bedrijven of chronologisch. Ook moet in de analyse worden nagegaan wat voor soort theater er werd opgevoerd: bewegingstheater, teksttheater, experimenteel, traditioneel, veel of weinig personages, Alle theatrale middelen kunnen worden besproken: licht, geluid, rekwisieten, decor en eventuele projecties, acteerstijl, het ritme van de voorstelling, stem- en taalgebruik, kostuum en het gebruik van de ruimte. In de interpretatie komt voornamelijk de thematiek van de voorstelling aan bod. Wat heeft de theatermaker willen vertellen? Waarom koos hij voor een bepaalde vormgeving en onderstreept deze de thematiek? In de evaluatie evalueert men de theatrale middelen die werden ingezet. Werkte het voor jou, is de boodschap overgekomen? Je kan ook zeggen wat je mooi, goed, interessant, lelijk of overbodig vond en uitleggen waarom. Tenslotte is het belangrijk om weten dat een recensie één doorlopende tekst is. De analyse, interpretie en evaluatie horen niet strikt van elkaar gescheiden te zijn. Alineaverdeling blijft echter een must alsook de verdeling: inleiding, midden en slot. Bij een recensie hoort uiteraard ook een passende en pakkende titel. U vindt hierna enkele goede recensies van leerlingen uit de derde graad over Resolution. 17 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
18 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
19 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit
20 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit