AD WINSTON RYO 40g - RADAR NL.ai 1 24/08/15 12:18

Maandelijks - 11 de jaargang nr. 5 - augustus - september 2015 met magazine AD WINSTON RYO 40g - RADAR NL.ai 1 24/08/15 12:18 Verantwoordelijke uitgever: VFP - Ruggeveldlaan 522-2100 Antwerpen (Deurne) - Afgiftekantoor Gent X - P509183 Gauthier Martin (Clopinette) ziet de verkoop van e-sigaretten teruglopen NIEUW NU OOK BESCHIKBAAR IN 40g 40g 4,40 Alain Plouvier (Philbo) denkt het zijne van de hoeraberichten over de stripverkoop FUMER TUE. ROKEN IS DODELIJK. RAUCHEN IST TÖDLICH.

Speel voor uw plezier, ken uw limieten. VU: Nationale Loterij nv van publiek recht Belliardstraat 25-33 1040 Brussel. Enjoy life. Know your limits.

Maandelijks - 11 de jaargang nr. 5 - augustus - september 2015 Gauthier Martin (Clopinette) ziet de verkoop van e-sigaretten teruglopen Alain Plouvier (Philbo) denkt het zijne van de hoeraberichten over de stripverkoop AD WINSTON RYO 40g - RADAR NL.ai 1 24/08/15 12:18 FUMER TUE. ROKEN IS DODELIJK. RAUCHEN IST TÖDLICH. Na de aankondiging over het akkoord tussen Sanoma en De Persgroep over de koop van Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya was het nog even wachten op de analyse van de Belgische Mededingingsautoriteit. Die gaf begin augustus groen licht en dus verhuisden de vier titels in augustus naar De Persgroep. Wel verbond de Belgische Mededingingsautoriteit voorwaarden aan de goedgekeurde overname. Zo moeten de vier magazines a priori blijven bestaan. De groep moet garanderen dat met name Pers- Humo, Story en TeVe Blad in de eerste drie jaar niet vervellen tot een kopblad (eigen zullen hanteren. pag. 6 Chinese beurs. veralgemenen. gebeurd. Wat doe je eraan? augustus september 2015 met Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers magazine vaktijdschrift voor de Vlaamse Persverkopers verschijnt 8 x per jaar 11 de jaargang nr. 5 - augustus - september 2015 Mag niet vrij verkocht of verhandeld worden Verantwoordelijke uitgever Bonny Goossens Ruggeveldlaan 522-2100 (Deurne) Tel. 03 324 70 01 - Fax. 03 324 70 03 - info@vfp.be Redactie Guy Reynaerts, Wouter Temmerman, Wilfried Vandenbroucke, Tony Vervloet Fotografie Anne Deknock - GSM 0475 33 25 00 Lay-out & druk Graphius Eekhoutdriesstraat 67-9041 Gent Tel. 09 251 05 75 info@graphius.com - www.graphius.com VFP, de redactie en de verantwoordelijke uitgever zijn in geen geval verantwoordelijk voor de inhoud, weergave van foto s, allerhande teksten en opmaak van advertenties en/of ingezonden mededelingen. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen ook niet gedeeltelijk zonder toestemming van de verantwoordelijke uitgever. Titos Apostos In 1985 kocht ik de tafel Titos Apostos van designer Philippe Starck. Het ontwerp is beter bekend als een tafel op drie poten. En ik moet bekennen dat die niet altijd stabiel staat. De vergelijking met onze sector is niet ver weg, dankzij onze drie pijlers pers, tabak en kansspelen. Over alle drie krijgt u nieuws. De vakantie is immers nog maar net achter de rug, maar toch konden we deze Radar zonder veel moeite vullen met actuele onderwerpen en duiding. Welk nieuws brengen we? 1. Scooore! zal onder voorwaarden de hernieuwing van de F2-licenties betalen. En in het nieuwe rapport over de controles op de verkoop aan minderjarigen in de verkooppunten is onze sector de beste van de klas (dat is goed nieuws!). 2. Door de overname van enkele Sanoma-titels door De Persgroep zakt de winstmarge op de productplusproducten van deze titels, terwijl de commissie op de winkelabonnementen van die titels lichtjes verhoogt tot op hetzelfde niveau als de Persgroep-titels (dat is dus tegelijk slecht en goed nieuws). 3. De geplande taxshift van onze regering wordt gecompenseerd door een verhoging van de verkoopprijs van de tabaksproducten. Wellicht zal dat een impact hebben op de winstmarge, maar het is onduidelijk welke impact (dat is nog onzeker nieuws). In onze zoektocht naar een vierde poot onder onze tafel informeerden wij in de vorige uitgaven van Radar reeds over pakjesdiensten, over samen aankopen en in het juni nummer nog over de verkoop van broodjes. In dit nummer gaan we op zoek naar de toegevoegde waarde van twee producten die nauw aansluiten bij de klassieke poten: strips en e-sigaretten. En ik vrees dat we opnieuw moeten besluiten dat geen van allen de kip met de gouden eieren is, laat staan een solide vierde poot onder onze wankele tafel. En dan is er nog belangrijk nieuws van onze federatie VFP, die ondanks de slepende procedure met AMP een nieuwe juridische uitdaging aangaat. VFP heeft namelijk bij de Europese Commissie een nieuwe klacht neergelegd over de subsidie die Bpost jaarlijks ontvangt om persabonnementen te bezorgen. Het is immers door deze subsidies dat de uitgevers goedkope abonnementen kunnen aanbieden en het is ook door deze subsidies dat de verkopers een te lage commissie ontvangen op de winkel- en rondeabonnementen. VFP gaf eerst het overleg een kans, maar heeft al snel vastgesteld dat bijvoorbeeld in de Commissie Onafhankelijke Dagbladhandel van het parlement de wil ontbreekt om de problemen grondig aan te pakken. Let wel, met de klacht ijvert VFP niet voor de afschaffing van de subsidies aan Bpost. We vragen enkel een systeem dat het losse verkoopkanaal en de abonnementenverdeling op gelijke voet behandelt. met magazine Veel leesplezier, Tony Vervloet Sercretaris-generaal VFP - info@vfp.be Verantwoordelijke uitgever: VFP - Ruggeveldlaan 522-2100 Antwerpen (Deurne) - Afgiftekantoor Gent X - P509183 NIEUW NU OOK BESCHIKBAAR IN 40g 4,40 40g Coverfoto s links: Anne Deknock inhoud 5-12 Tabakskatern Taxshift neemt sigaretten in het vizier Blijft de e-sigaret een eeuwige belofte? Verkoop e-sigaret lijdt onder nicotineverbod 14-18 VFP Magazine VFP blijft vechten voor evenwichtige distributiesubsidies Onduidelijkheden rond de fiscale forfaits Nationale Loterij komt tussen in licentiekost Scooore! Groen licht voor overname Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya 20-22 Stripverkoop stijgt, maar helaas niet overal 23 Hete Hangijzers door Wilfried Vandenbroucke 26 Kruiswoordraadsel De veelbesproken taxshift was zonder enige twijfel het belangrijkste politieke dossier van de afgelopen zomermaanden. In het pakket maatregelen dat de regering op tafel legt, komen ook sigaretten opnieuw aan bod als extra bron van inkomsten. Radar ging op zoek naar de impact van de taxshift op de sigarettenverkoop. Tekst: Wouter Temmerman Foto s: GF A Taxshift sigaretten lcohol, diesel, frisdrank en sigaretten. Die vier omstreden producten staan notoir op het lijstje van handelswaren waarop de regering extra inkomsten wenst te genereren. In dit artikel hebben we het vooral over de gevolgen voor de verkoop van rookwaren, maar ook frisdrank en alcohol zijn producten die dagbladhandels doorgaans aan de man brengen. Uit alcohol wil de regering tegen 2018 zo n 233 miljoen extra inkomsten puren. Hoe dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk (onthoud vooral dat principe), maar als we kijken naar de alcoholische dranken die een krantenwinkel verkoopt dan zou een pintje (of een blik bier) een eurocent duurder worden. Een Marge-effect fles wijn zou 10 cent in prijs stijgen. Ook op frisdrank staat een belasting in de stijgers. Die moet 150 miljoen euro opbrengen, maar ging zal hebben op de marge die de detailhandelaar krijgt voor de Het is zeer uitkijken naar de impact die deze aangekondigde prijsstij- hoe dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk. De regering wil met de verkoop van rookwaren. Door de huidige margestructuren in de sector overleggen hoe zo n frisdranktaks er precies zal uitzien. En niet keten van fabrikant tot verkooppunt hadden de vorige accijnsstijgingen in veel gevallen een omgekeerd effect en roomden ze de onverwacht mikt de regering ook op duurdere tabak. Hogere accijnzen moeten tegen 2018 om en bij 225 miljoen euro naar de schatkist marge voor de verkoper af. Radar ging te rade bij Cimabel, de federatie van sigarettenfabrikanten, dat echter liet weten nog niet te weten loodsen. Volgens de voorspellingen zou een pakje sigaretten van 5,8 euro naar 6,5 euro stijgen en roltabak van 7,4 naar 9,25 euro. De wat de accijnsverhoging exact inhoudt. Bijgevolg konden we ook maatregel kadert volgens de bedenkers ervan in een verschuiving nog niets meer vernemen over de marge die zij richting groothandel van de lasten op arbeid naar die op schadelijke gedragingen. augustus - september 2015 blz.5 ACTUEEL Persdistributie Marge-effect blz.18 neemt in het vizier Groen licht voor overname Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya 5 Tabak De overname van de voormalige Sanoma-titels Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya door De Persgroep is sinds begin augustus helemaal rond. De Belgische Mededingingsautoriteit gaf zijn fiat en sinds 1 september geeft De Persgroep de vier titels uit. Het doet dat met de dienstverlening en met de voorwaarden qua marge, levering en facturatie die het al voor zijn andere titels hanteerde. Tekst: Wouter Temmerman cover, maar zelfde inhoud dan een ander magazine). Verder moet Story bijvoorbeeld ook minstens voor een vijfde inhoudelijk blijven verschillen van Dag Allemaal. TeVe voorwaarde over Story en Dag Allemaal had De Persgroep zelf naar voor geschoven en niet unisono op gejuich onthaald. Vooral de Vlaamse Vereniging van Journalisten rea- uitleg dat een dergelijk scenario dreigt te leiden tot een aanzienlijke inkrimping van ken titels werkt, liet de VVJ optekenen. Vooral de voorwaarde die Story en Dag Allemaal moet helpen onderscheiden, valt niet in de smaak. De VVJ vindt een blad dat maar VVJ had in een advies aan de Mededingingsautoriteit voorgesteld om precies de omge- ook de commerciële voorwaarden wat winkelabonnementen gecreëerd worden en betreft marges, levering en facturatie schakelde De Persgroep Publishing gelijk met die zullen de oplages voor winkelabo s van van haar andere titels. Voor de productplussen betekende dat bijvoorbeeld dat de Sanoma-marge van 20% plaats ruimde voor het journalistenbestand dat voor de betrok- Story, Humo, TeVe Blad en Vitaya onveranderd blijven (ook bij stopzettingen bijvoorbeeld). Waar de marge van de productplussen in het nadeel van de verkoper de 15,33% bij De Persgroep Publishing. uitdraait, resulteert de gelijkschakeling met 20% zou verschillen toch een kopblad is. De Leveringen gebeuren zoals voor alle De de Persgroepvoorwaarden voor de winkelabo s van de vier tijdschriften in een hogere Persgroep-titels in één keer op de verschij- commissie. De commissie van 0,40 euro op keerde verhouding te hanteren, zodat een winkelabo van Story en Humo stijgt tot althans voorlopig minstens tachtig procent van de inhoud van Story en Dag Alle- bij uitverkoop direct bijlevert via de externe genover preciseert De Persgroep wel dat het maal verschillend zou blijven, klinkt het. salesploeg, wat bij Sanoma niet mogelijk Vitaya van 0,6 naar 0,7841 euro. ningsdag. Het systeem van een verspreide levering past De Persgroep niet toe. Daarte- was, en dat ze de nabestellingen via de site voor verkopers transparanter en sneller wil Blad van zijn kant moet dan weer op zijn gekende zakformaat blijven verschijnen. De Wat verandert er voor de winkels? was, en dat ze de nabestellingen via de site eerder had CEO Koen Verwee al aangegeven te geloven in een complementair shing sinds 1 september de uitgever van de leveren dan voorheen. Voor de persverkopers is De Persgroep Publi- bestaan van beide titels. vier titels in kwestie. De externe salesploeg en de interne verkoopdienst nemen sinds Winkelabonnementen Twijfels bij de journalisten die dag ook de dienstaanpassingen, bijleveringen of vragen rond acties en promotie- dat de overdracht van de winkelabonne- Verder laat De Persgroep Publishing weten Toch werden de voorwaarden van de BMA materiaal voor hun rekening. Productplussen voor deze titels worden nabestelbaar via geerde ontgoocheld. Het behoeft weinig de site van De Persgroep Publishing. Maar nen in de maand september geen nieuwe menten van de vier magazines pas op donderdag 1 oktober plaatsvindt. Daardoor kun- respectievelijk 0,5046 en 0,5887 euro. TeVe Blad gaat van 0,20 euro naar 0,2103 euro en 18 augustus - september 2015 Tabak Verkoop e-sigaret lijdt onder nicotineverbod In Drogenbos, aan de Brusselse rand, bevinden zich de kantoren van Sodibel. Deze invoerder van geschenkartikelen, speelgoed, elektronica, maar ook plooifietsjes en -steps, heeft ook een vijftal verkooppunten van e-sigaretten in België. Een interessant uitgangspunt om bij te leren over de rendabiliteit van dit product en over de perspectieven voor krantenwinkels die het willen aanbieden. Tekst: Guy Reynaerts Foto s: Anne Deknock W e zijn gestart in 2012 onder de naam Smoky Club (de firma is onder deze naam overigens nog terug te vinden op het internet via www.smokyclub.be, nvdr), zegt verkoopverantwoordelijke Gauthier Martin van Sodibel. Sinds oktober 2014 ging onze firma in zee met het Franse Clopinette, dat de helft van het kapitaal van onze onderneming overnam. Onze winkels dragen nu ook die naam. Begonnen in Brussel aan de Louizalaan, kwamen er snel ook vestigingen in Antwerpen en Blankenberge bij, later ook in Bergen en in Waver. Het was een logische keuze om winkels in de grote steden te openen, oordeelt Gauthier Martin. Daar heb je de meeste potentiële klanten. Het is vooral in de steden dat de elektronische sigaret veel wordt gebruikt. Onze strategie bestond erin een winkel te openen in elke grote stad van de Belgische regio s om een zo groot mogelijk aantal rokers te bereiken. de vloeistof wordt opgeslagen, legt Gauthier Martin uit. In tegenstelling tot het toestel, voeren we de vloeistof in uit Frankrijk. We heb- De verstuiver eigenlijk mag je bij de e-sigaret niet spreken van roken voeren we in uit China, aldus Gauthier Martin. Dit is logisch ben van bij het begin gewerkt met de firma Alfaliquid, omdat wij die om twee redenen. Ten eerste omdat de elektronische sigaret een betrouwbaar vonden. Ik heb hier ook vertegenwoordigers van Chinese uitvinding is van het begin van deze eeuw. Deze bewering andere bedrijven die zulke vloeistoffen aanmaken over de vloer wordt overigens tegengesproken door Wikipedia, dat de uitvinding gekregen, onder meer uit Zwitserland. Ik heb die producten ook toeschrijft aan ene Herbert Gilbert, omstreeks 1970. Het commercialiseren van de elektronische sigaret gebeurde wel vanuit China vanaf van vloeistoffen van onze Franse importeur de beste waren. De reden geprobeerd, maar ik heb enkel maar kunnen besluiten dat de smaak 2004. Ten tweede, vervolgt Martin, is het zo dat Sodibel allerhande waarom we niet met Chinese producten werken, is klantgebonden. producten invoert vanuit Azië en vooral uit China. We hebben de De mensen blijken die exotische vloeistoffen niet te vertrouwen. Dus producten, die we nu te koop aanbieden, dan ook gezien op een was de stap naar Frankrijk vrij evident. Chinese verstuivers Vloeistoffen uit Frankrijk Smoky Club, of beter Clopinette België is een kleinschalig bedrijf. Een elektronische sigaret bestaat uit meerdere componenten: een Hier in Drogenbos zijn er twee mensen in dienst, in onze vijf verkooppunten zijn er telkens twee verkopers aan de slag, zegt batterij, een verwarmelement en atomizer en een cartridge, waarin Gauthier blz.10 Gauthier Martin, verkoopverantwoordelijke van Sodibel. Verpakking zonder uitleg 10 augustus - september 2015 Stripverkoop stijgt, maar helaas niet overal Hoera! De verkoop van strips (en boeken) doet het goed en de online verkoop blijft nog steeds marginaal ten opzichte van papier. Voor de krantenwinkel zijn dat positieve signalen voor een product dat al jaren als interessant te boek staat. Maar is dat ook zo? Profiteert de krantenwinkel mee van de opgang of is enige nuance toch wel op zijn plaats? Tekst: Guy Reynaerts en Wouter Temmerman Foto s: Anne Deknock I Reportage n de eerste jaarhelft gingen in Vlaanderen 6,6 miljoen boeken over de toonbanken. Dat betekent een meerverkoop van 2 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Qua omzet resulteert de meerverkoop in een lichte omzetstijging van een half procent, goed voor een totaalcijfer van 85 miljoen euro. Volgens GfK en Boek.be, die de cijfers in kaart brachten, is die lichte omzetstijging vooral te danken aan de stripverkoop. Strips waren in de eerste zes maanden van dit jaar goed voor een omzetstijging van 6,5 procent. In de algemene top twintig (boeken en strips samen) duiken zelfs zeven stripalbums op. Strips doen het traditioneel goed in Vlaanderen, maar 2015 is wel een uitzonderlijk goed jaar, liet Jef Maes, adjunct-directeur van Boek.be, daarover optekenen. Bij de toppers valt op dat niet enkel de populaire titels de dienst uit maken. De Kiekeboes (algemeen op één zelfs met Tot op de bodem ), FC De Kampioenen, Suske & Wiske en Jommeke zijn van de partij, maar ook de volwassenenstrips halen de toplijst. Dat gebeurt dan wel met twee afgeleleiden van een populaire reeks: het gaat om Amoras en J.ROM, beide gegroeid uit Suske & Wiske. Die volwassenenstrips dragen hun steentje bij tot het gestegen prijsniveau van de strips. Strips zijn een van de weinige genres die qua prijs stijgen (met meer dan 4%). Dat oogt interessant omdat de impact op de absolute Op die manier dekken we 85 tot 90% van de verkoop af, maar krantenwinkels zitten niet in ons panel. Om deel uit te maken van ons panel is marge navenant is. een automatisering nodig waardoor de verkoopgegevens wekelijks bij GfK belanden. Op dat vlak hebben krantenwinkels het vaak moeilijk. De cijfers van GfK en Boek.be leggen boeiende troefkaarten op tafel Het is met andere woorden perfect mogelijk dat de stripverkoop algemeen piekt, maar terugvalt in krantenwinkels. Aansluitend op de posi- voor krantenwinkels die op zoek zijn naar een product waarmee ze hun diversificatie vorm kunnen geven. Strips duiken wel vaker op in tieve berichten informeerde Radar bij enkele dagbladhandels met een diversificatieplannen, want nog gespekt met een behoorlijke marge gedegen reputatie op vlak van strips, in de hoop de positieve tendens tussen 20 en 30% al naar gelang de retourregeling. Bovendien is het te kunnen bevestigen. Niets bleek minder waar, tweemaal kwamen we een product dat in tegenstelling tot broodjes of een droogkuis veel met een haast ontmoedigend verhaal terug (zie volgende pagina s). Het meer verwant is met de tanende kernactiviteit van persverkopers. sluit niet uit dat de verkoop het in sommige winkels echt wel goed Strips en kranten vormen een vrij coherent aanbod. Toch duikt ook doet, maar het bewijst wel dat we de hoera-geluiden zeker niet mogen vaak een maar op bij de denkpiste om te diversifiëren met strips. Gezien de nog aantrekkelijke marge is de concurrentie groot: je kan ook Jommeke kopen in de supermarkt, gespecialiseerde stripwinkels bieden naast hun auteursaanbod ook nog Suske & Wiske aan, de boekhandels zullen de nieuwe FC De Kampioenen ook op de toonbank zet- nuance. De omzetstijging bedraagt 0,5% of amper 0,5%. Die kleine De verkoopcijfers van boeken en strips verdienen nog een tweede ten en wie digitaal leest, kan ook via tablet de toppers van De stijging komt er na enkele jaren van afkalving. De precieze omzet in het Kiekeboes bemachtigen. Het maakt van stripverkoop een zeer concurrentiële business en het zorgt ervoor dat een stijgende verkoop niet van 2013 klokte de verkoop nog af op 88,5 miljoen. Het verlies van de eerste semester van 2015 bedroeg 84,8 miljoen euro, in de eerste helft betekent dat elk kanaal zijn graantje meepikt. voorbije jaren is dus lang nog niet goedgemaakt en de vraag is of dat überhaupt zal lukken in de nabije toekomst. Dit is slechts één beperkte stijging. Om de dynamiek echt te veralgemenen, over de kanalen heen Navraag leert zelfs dat in de cijfers van GfK de krantenwinkels niet zijn en dus met perspectief voor persverkopers met strips, zal de groei echt vertegenwoordigd. Voor strips meten wij in boekhandels, supermarkten, entertainmentwinkels of online, zegt Cindy van Mulders van GfK. vooralsnog twijfelachtig. tot een handvol procenten moeten aandikken. Of dat er echt inzit, is n Hyperconcurrentiële stripverkoop Nuance 1: niet iedereen profiteert mee blz.20 Nuance 2: een zwaluw maakt de lente niet 20 augustus - september 2015 augustus - september 2015 Persdistributie magazine Vlaamse Federatie van Persverkopers VFP blijft vechten voor evenwichtige distributiesubsidies VFP heeft bij de Europese Commissie een nieuwe klacht neergelegd over de subsidie die Bpost jaarlijks ontvangt om persabonnementen te bezorgen. De klacht bouwt verder op de eerdere gunstig afgelopen Europese procedure. VFP vraagt zeer specifiek om een dringende aanpassing van het huidige subsidiemechanisme omdat het de concurrentie vervalst. De federatie vraagt de evolutie naar een systeem dat beide distributiekanalen op een gelijke wijze behandelt. Tekst: Wouter Temmerman Foto s: Bpost Een procedure over de subsidiëring van Bpost klinkt bij de meeste dagbladhandelaars niet onbekend in de oren. In het eerste decennium van deze eeuw stapte VFP al mee in het eerste langlopend onderzoek van de Europese Commissie over de steun van de Belgische staat aan Bpost voor de verlening van openbare diensten. Een dienst die toen al in het vizier kwam (naast andere) was het bussen van persabonnementen. Begin 2012 kwam de Europese Commissie tot het besluit dat de overheid haar postbedrijf jarenlang veel te gul had ondersteund. De 5,2 miljard euro die de Belgische post tussen 1992 en 2010 ontving, lag De federatie ijvert voor een evenwicht in de de nieuwe klacht, die VFP deze zomer volgens Europa hoger dan de nettokosten. manier waarop de overheid de persdistributie in België ondersteunt. Vandaag vloeien steun aan slechts één kanaal (abonnemen- indiende, zeer specifiek op de vraag of Als resultaat van die veroordeling moest de Belgische Staat 417 miljoen euro terugvorderen van Bpost. In de praktijk viel dat abonnementen (via Bpost), terwijl het losse probleem met de subsidiëring op zich, maar alle subsidies naar de distributie van de ten) door de beugel kan. VFP heeft geen bedrag nog lager uit, onder andere omdat verkoopkanaal (via AMP naar de krantenwinkels) geen euro steun ontvangt. Door dit drukt de federatie dan ook dat de overheid wel met het onevenwicht. In de klacht bena- Bpost geen belasting meer hoefde te betalen op die 417 miljoen euro. onevenwicht financiert de overheid volgens haar doelen op vlak van maatschappelijk of VFP indirect de abonnementenwerving van algemeen economisch belang ook perfect Niet naar minder, maar naar minder concurrentieverstorende subsidiëring Bpost zeer aantrekkelijke abonnementswichtig uitdeelt. De staat verleent de subsi- de uitgevers, die dankzij de tarifering van kan behalen als ze de subsidies meer even- Wel zorgde de veroordeling ervoor dat de voorstellen kunnen ontwikkelen. dies voor de verdeling van de abonnementen om de pluraliteit te garanderen en om Belgische regering in haar volgende beheersovereenkomst de subsidie voor de Nieuwe klacht is gerichter consumenten te verzekeren van toegang tot Bpost-diensten verlaagde. Die rationalisering was echter niet het streefdoel van VFP. hoogte van de subsidie onderzocht, focust vindt dat het op dat gebied minstens even Waar de eerste procedure fundamenteel de persproducten. Het losse verkoopkanaal sterke troeven heeft, meer nog: abonnementen limiteren lezers tot één titel van één uitgever, de losse verkoop brengt lezers met alle titels in contact, argumenteert VFP. De persdistributie via de krantenwinkel kan met andere woorden net zo goed aanspraak maken op het etiket van dienst van algemeen economisch belang (DAEB). Met dat etiket verzekert de abodistributie zich momenteel van subsidies, met deze klacht wil VFP Europa overtuigen dat het huidige systeem dringend moet worden aangepast en dat er moet gestreefd worden naar een gelijke behandeling van de twee kanalen. n 14 augustus - september 2015 blz.14 Hete hangijzers De actualiteit volgens het forum van Perswinkel.be Perswinkel.be is een forum dat gratis ter beschikking van alle persverkopers staat. Iedere verkoper kan er mits registratie (noodzakelijk omdat het forum exclusief voor persverkopers is) zijn mening kwijt over alles wat de sector aangaat en méér. Naast de occasionele kolder vallen er beslist interessante meningen en nuttige nieuwtjes te sprokkelen. Wilfried Vandenbroucke, een van de vijf initiatiefnemers, geeft een woordje uitleg bij een van de actuele thema s. Het Calimero-complex van de persverkoper Wat doe je eraan? Zij zijn groot en ik is klein, en dat is niet eerlijk! Véél van de reacties op de (naar aloude traditie) eenzijdig genomen beslissingen van onze handelspartners kunnen tot deze uitspraak van Calimero worden herleid. Het is natuurlijk een waarheid als een koe dat je als individuele verkoper onmachtig staat tegenover het monopolie van transporteurs, uitgevers, Loterij, tabaksfabrikanten (al hoeft dat, zoals gezegd, niet te betekenen dat je géén mogelijkheid tot verweer hebt tegen manifest onrecht!). Het is in elk geval een illusie te denken dat je de condities kan verbeteren door je handelspartners honing om de mond te smeren. Zij zullen enthousiast je smooth talking accepteren: ja wij zijn goed voor de verkopers (dus waarom zouden we onze attitude veranderen?)! Zie bijvoorbeeld de reactie van de directeur Verkoop en Lezersservice van Persgroep Publishing in het juninummer. Bij het verschijnen van dit nummer van Radar hebt u waarschijnlijk al aan den lijve ervaren wat er met de marge op proplussen van Humo of Story is De krantenwinkel die steunt op de drie traditionele pijlers heeft niet veel bewegingsvrijheid: je KAN gewoon niet alle onderbetaalde proplussen weren, alle winkel en ronde abonnementen weigeren wegens weinig marge, de magabooks van Roularta niet verkopen, Scooore weigeren wegens een te lage vergoeding, de verkoop van sigaretten per 29 of 37 weigeren omdat je marge lager is dan op de andere verpakkingen, enzovoort. Uiteindelijk zit je dan in een halflege winkel en besteed je de helft van je tijd aan uitleggen aan de klant waarom je een bepaald item niet verkoopt, of waarom hij géén abonnement kan nemen via jouw winkel. En al heb je dan misschien de voldoening zuiver in de leer te zijn, met het weigeren en het uitleggen waarom verdien je OOK geen rotte cent. Het is mijn overtuiging dat je enkel misschien iets kan bereiken via gerichte actie: verkoop dan die proplussen met te lage marge, maar laten we desgevallend met zijn allen afspreken te mikken op één bepaalde titel. Dat is wellicht haalbaar voor een groot aantal verkopers en zo zou je méér effect kunnen sorteren dan door in verspreide slagorde naar het front te trekken. De rigide attitude waartoe enkelen nu oproepen, de attitude van alles boycotten dus, die leidt in het beste geval tot een status quo. Want dat zaad valt bij je collega s op de rots: je zal nooit een significant aantal blz.23 verkopers op je hand krijgen voor zo n totaalweigering. Wie echt iets wil veranderen moet bereid zijn afspraken te maken en met zijn allen één product in het vizier nemen. n Je moet niet altijd ja zeggen om gerespecteerd te worden hé, eerder omgekeerd. En vele dwergjes samen kunnen een reus aan de grond houden. Het is zo jammer dat de problemen van de pers natuurlijk niet in de pers komen. Je schrijft geen artikels over je eigen smerige streken, laat staan dat je ze nog in je eigen uitgaven zou moeten publiceren. Als bijvoorbeeld in de horeca iets niet in goede aarde valt weet onmiddellijk heel België ervan! Hebben we als persverkopers dan echt geen klankbord waar we eens veel lawaai kunnen maken? Wat mij opvalt, is dat de meeste verkopers op die lijst (voor de boycotactie dit voorjaar, nvdr) geen veelschrijvers zijn. Het zijn waarschijnlijk mensen die destijds betaalden voor de overname van hun zaak met de intentie die later terug verkocht te krijgen voor hetzelfde bedrag, terwijl ze nu door dergelijke praktijken (verlagen van de commissie via WA/RA) waarde verliest. dat je nu voor een paar zilverlingen vrijwillig je klanten definitief naar de uitgever zou moeten overdragen, en dat je er dan verder 20 cent/dag voor krijgt, als een soort lijfeigene in dienst van die uitgever. Column Let niet dat ik mij een beetje erger aan die litanie: er is géén draagvlak. Omdat dat niet zozeer verklaart waarom er niets gebeurt, als wel de oorzaak is van de status quo. Als je al van bij de aanvang aan het demoraliseren bent, tja, wat wil je dan. Eigenlijk betekent dat vooral: ik ben moe, en de mensen die dat zeggen zijn de objectieve bondgenoten van onze tegenstanders. 23 3

THE LEGEND = = Geef de slofwikkels terug aan uw Agio vertegenwoordiger tot en met eind december 2015. Remettez les emballages en carton des cartouches à votre représentant Agio jusqu au décembre 2015 inclus. Roken is dodelijk Fumer tue Rauchen ist tödlich

Tabak De veelbesproken taxshift was zonder enige twijfel het belangrijkste politieke dossier van de afgelopen zomermaanden. In het pakket maatregelen dat de regering op tafel legt, komen ook sigaretten opnieuw aan bod als extra bron van inkomsten. Radar ging op zoek naar de impact van de taxshift op de sigarettenverkoop. Tekst: Wouter Temmerman Foto s: GF Taxshift neemt sigaretten in het vizier Alcohol, diesel, frisdrank en sigaretten. Die vier omstreden producten staan notoir op het lijstje van handelswaren waarop de regering extra inkomsten wenst te genereren. In dit artikel hebben we het vooral over de gevolgen voor de verkoop van rookwaren, maar ook frisdrank en alcohol zijn producten die dagbladhandels doorgaans aan de man brengen. Uit alcohol wil de regering tegen 2018 zo n 233 miljoen extra inkomsten puren. Hoe dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk (onthoud vooral dat principe), maar als we kijken naar de alcoholische dranken die een krantenwinkel verkoopt dan zou een pintje (of een blik bier) een eurocent duurder worden. Een fles wijn zou 10 cent in prijs stijgen. Ook op frisdrank staat een belasting in de stijgers. Die moet 150 miljoen euro opbrengen, maar hoe dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk. De regering wil met de sector overleggen hoe zo n frisdranktaks er precies zal uitzien. En niet onverwacht mikt de regering ook op duurdere tabak. Hogere accijnzen moeten tegen 2018 om en bij 225 miljoen euro naar de schatkist loodsen. Volgens de voorspellingen zou een pakje sigaretten van 5,8 euro naar 6,5 euro stijgen en roltabak van 7,4 naar 9,25 euro. De maatregel kadert volgens de bedenkers ervan in een verschuiving van de lasten op arbeid naar die op schadelijke gedragingen. Marge-effect Het is zeer uitkijken naar de impact die deze aangekondigde prijsstijging zal hebben op de marge die de detailhandelaar krijgt voor de verkoop van rookwaren. Door de huidige margestructuren in de keten van fabrikant tot verkooppunt hadden de vorige accijnsstijgingen in veel gevallen een omgekeerd effect en roomden ze de marge voor de verkoper af. Radar ging te rade bij Cimabel, de federatie van sigarettenfabrikanten, dat echter liet weten nog niet te weten wat de accijnsverhoging exact inhoudt. Bijgevolg konden we ook nog niets meer vernemen over de marge die zij richting groothandel zullen hanteren. pag. 6 augustus - september 2015 5

Tabak pag. 5 Gespreide impact? De Stichting tegen Kanker en VIGEZ (het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie) reageerden wel. De twee organisaties zijn niet opgezet met de prijsverhoging. Aan Le Soir vertelde Luk Joossens van de Stichting tegen Kanker dat de opbrengst van de maatregel geleidelijk stijgt in de begrotingstabellen. De verhoging wordt gespreid over drie jaar. Dat komt voor een pakje sigaretten dus waarschijnlijk neer op 30 cent in 2016, 20 cent in 2017 en nog eens 20 cent in 2018, rekent Joossens voor. Het effect van die prijsverhogingen op het verbruik zal erg beperkt blijven. Om echt effect te hebben, is een verhoging van de prijs van roltabak met minstens één euro en van de prijs van sigaretten met minstens een halve euro in één keer noodzakelijk. Hij verwacht dus dat deze maatregel naar ontrading toe zijn effect zal missen en de verkoop in de winkel niet al te zwaar onderuit zal halen. Al blijft een stabiele verkoop met een eventueel lagere marge nog steeds slecht nieuws voor de kleinhandelaars. De theorie van de gespreide invoer duikt overigens ook op in de commentaren van de grenswinkels die in de dagen na de bekendmaking van de taxshift hun verhaal mochten doen in de kranten. Vooral de winkels aan de Nederlandse grens vrezen voor banenverlies. Vaak bleken persverkopers uit vier hoeken klappen te krijgen, door de combinatie van meer belasting op sigaretten, alcohol, frisdrank én diesel. Veel hangt af van de manier waarop de sigarettenbelasting er komt, vertelde Peter Willemsens van dagbladhandel en tabakshop Klavertje Vier in Baarle aan de kranten van Mediahuis. Gaat men de prijsverhoging in een keer doorrekenen of geleidelijk aan de volgende jaren? In het laatste geval kunnen de gevolgen eventueel minder drastisch zijn. Het valt me ook op dat de regering vaak nieuwe inkomsten wil krijgen, door de prijs van sigaretten aan te pakken. Dat komt vaak op de kap van de gewone man. Ik vrees dat de illegale handel hierdoor gaat toenemen. Cadeau voor de industrie Terug naar de analyse van VIGEZ en de Stichting tegen Kanker. In één adem merkt Luk Joossens op te verwachten dat een deel van de prijsverhoging bij de fabrikanten zal blijven hangen. De organisatie becijferde dat de regering de opbrengst in 2018 op 225 miljoen euro schat, terwijl een verhoging van de prijs van pakjes sigaretten met 70 eurocent alleen al 342 miljoen euro inkomsten kan opleveren (op basis van een te verwachten verkoop van ongeveer 500 miljoen pakjes). Joossens ziet daarin het bewijs dat de regering niet heeft geopteerd voor een vaste accijnsverhoging (een vast bedrag per aantal sigaretten) en wel voor een procentuele verhoging (op basis van de verkoopprijs). De regering schenkt dus 117 miljoen euro aan de sigarettenindustrie die geen fabrieken heeft in België en geen jobs, jobs, jobs creëert, besluit Joossens. Bevestiging van de inzichten van de twee organisaties volgde niet. Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) bestempelde de analyse als voorbarig en vertelde erbij dat de praktische en technische uitwerking van de accijnsverhoging nog moet volgen. Zelfde verhaal bij Cimabel dat ons liet weten dat het nog geen uitspraken wenst te doen of nog niet wenst te reageren op de kritiek van Joossens omdat het nog over te weinig informatie beschikt om de impact van de maatregel in te schatten. n Persbericht: Winston breidt zijn gamma uit! Japan Tobacco International ( JTI) wil blijven groeien in de markt van de roltabak. Daarom wordt het aanbod Winston Roll Your Own-tabak verder uitgebreid met Winston RYO Full Flavour 40 g en Winston RYO Blond 40 g. Beide versies bestonden al in een formaat van 20 g. Winston is het tweede grootste tabaksmerk ter wereld en staat al sinds 1954 synoniem voor kwaliteit en ervaring. In 2014 was Winston de meest succesvolle introductie binnen roltabak op de Belgische markt. In ons land is Winston het tweede grootste merk binnen zijn prijscategorie. n 6 augustus - september 2015

WELCOME TO JOHN PLAYER SPECIAL Commerciële informatie uitsluitend bestemd voor tabakshandelaren. Mag in geen geval geafficheerd, verspreid of op de openbare weg gegooid worden. Information commerciale exclusivement destinée aux détaillants en tabac. Ne peut être en aucun cas affiché, distribué ou jeté sur la voie publique.

Tabak Blijft de e-sigaret een eeuwige belofte? Al sinds haar intrede op de markt is de e-sigaret een vat vol tegenstrijdigheden. Legaal in de krantenwinkel of niet? Met nicotine of niet? Schadelijk voor de consument of niet? En zeker ook: een interessante winstmaker of toch ook weer niet? De discussies zetten in elk geval een domper op het oorspronkelijke enthousiasme. We maken een round-up van waar elke discussie zich momenteel bevindt. Tekst: Wouter Temmerman Foto s: Anne Deknock Discussie 1: legaal of illegaal in de krantenwinkel? De kern van de wettelijke discussie rond e-sigaretten schuilt in de vraag of deze sigaretten al dan niet nicotine bevatten. Momenteel geldt het principe: als een e-sigaret nicotine bevat, dan mag je ze als dagbladhandelaar niet verkopen. Bevat ze er geen, dan mag het wel. In ons land beschouwt de overheid in afwachting van de vertaling van de nieuwe Europese tabaksrichtlijn de e-sigaretten die nicotine bevatten als een geneesmiddel. Dat betekent dat fabrikanten ze als geneesmiddel moeten laten autoriseren en vervolgens via apotheken in de handel moeten brengen. Het is niet uitgesloten dat de nieuwe Europese tabaksrichtlijn voor verandering zorgt. De nieuwe tabaksrichtlijn zou in principe de grote discrepanties tussen de lidstaten moeten wegvegen. De nationale regeringen krijgen nog tot 20 mei 2016 de tijd om de nieuwe tabaksrichtlijn om te zetten in een Belgische wet. De nieuwe directieve is wat betreft e-sigaretten minder strikt dan de huidige Belgische regels. De tekst beschouwt de e-sigaret als een tabaksproduct en niet als een geneesmiddel. Enkel wanneer de fabrikant de e-sigaret in de markt zet als een middel met therapeutisch effect dringt een erkenning als geneesmiddel zich op. Dat is een belangrijk nuanceverschil, maar het is afwachten hoe minister van Volksgezondheid Maggie De Block dit zal inschatten. Discussie 2: gezond of superschadelijk? Het onderzoek naar de e-sigaret blaast warm en koud. De ene week haalt een studie de media die aantoont dat de e-sigaret echt helpt bij het stoppen met roken en absoluut minder schadelijk is dan de klassieke sigaret. De week erna kan een nieuw onderzoek opduiken dat zware schadelijke stoffen heeft aangetroffen in het onderzochte staal. En wellicht zullen beide waarheidsgetrouw zijn. De opeenvolging van studies heeft intussen duidelijk gemaakt dat veel afhangt van het 8 augustus - september 2015

Tabak staal: de markt biedt op dit moment een mix van onschadelijke en zeker ook zeer schadelijke e-sigaretten. Komt die laatste groep in een onderzoek terecht, dan is de uitkomst navenant. Het is meteen een goede les voor wie ze wil te koop aanbieden: zoek goed uit wat je in huis haalt en wat niet. Een meer recente nevendiscussie gaat in op de schadelijkheid van de aroma s in e-sigaretten. Net als gewone sigaretten zijn e-sigaretten verkrijgbaar in vele gedaantes en vaak zit de variatie in de aroma s die de roker smaken kan: chocolade, kers, appel, kauwgum en ga zo maar door. De smaken zijn voor fabrikanten een gedroomde manier om zich te onderscheiden en om de rokers steeds nieuwe ervaringen te bezorgen. Praktisch kan de roker nieuwe smaken invoegen via de e-liquids of vullingen voor de e-sigaret. Deze discussie gaat over de exacte samenstelling van de toegevoegde aroma s. De bron is het vakblad Tobacco Control dat de kat de bel aan bond met een studie die aangeeft dat de aroma s chemische stoffen bevatten die niet koosjer zijn. De onderzoekers stootten in de aroma s op aldehyden. Dat zijn stoffen die irritaties van de luchtwegen kunnen veroorzaken. Een stof als benzaldehyde heeft voor e-sigaretten bijvoorbeeld een grenswaarde en in onderzochte producten bleek die overschreden. Wie af en toe eens een ingrediëntenlijst van voedingsproducten doorleest, stoot ook op aldehyden, maar toch is nuance op zijn plaats. Uit commentaar van de KU Leuven blijkt dat gebruiken in voeding niet gelijkstaat aan inademen. Bij inhalatie verloopt de opname in het bloed snel en vrij rechtstreeks, terwijl bij gewone inname de lever een handje toesteekt bij de afbraak. Ben Nemery, toxicoloog aan de KU Leuven en lid van de Hoge Gezondheidsraad die al deze discussies over de e-sigaret absorbeert, vraagt meer toezicht op de aroma s. We mogen er niet zomaar van uitgaan dat de smaakstoffen geen risico inhouden omdat ze ook in de voeding worden gebruikt. Producenten zouden eerst moeten bewijzen dat de stoffen ook veilig zijn als ze worden ingeademd. Tot we dat bewijs hebben, beschouwen we de stoffen als verdacht, liet hij in De Standaard optekenen. Discussie 3: interessant voor krantenwinkels of toch niet? De laatste discussie raakt de vraag naar diversificatie in de dagbladhandel. In ons land hebben gespecialiseerde verkopers een deel van de verkoop van e-sigaretten naar zich toegetrokken. Is het raadzaam om je als persverkoper op dat pad te begeven? Je kan immers enkel e-sigaretten zonder nicotine aanbieden, het is een product dat wel wat uitleg vraagt bij verkoop en het is niet altijd evident om de gezondheidstwijfels weg te nemen. Het zijn bedenkingen die vooral opspelen als de verkoop niet brengt wat je ervan verwacht. Radar trok daarom naar de belangrijkste keten van winkels voor e-sigaretten in ons land. Het volledige relaas kan je op de volgende pagina s lezen, maar de teneur is helaas niet positief. Slotsom: als de op til zijnde vernieuwde tabakswetgeving de huidige principes blijft huldigen, zit in het verkopen van e-sigaret niet het potentieel dat velen ervan hadden verwacht. n augustus - september 2015 9

Tabak Verkoop e-sigaret lijdt onder nicotineverbod In Drogenbos, aan de Brusselse rand, bevinden zich de kantoren van Sodibel. Deze invoerder van geschenkartikelen, speelgoed, elektronica, maar ook plooifietsjes en -steps, heeft ook een vijftal verkooppunten van e-sigaretten in België. Een interessant uitgangspunt om bij te leren over de rendabiliteit van dit product en over de perspectieven voor krantenwinkels die het willen aanbieden. Tekst: Guy Reynaerts Foto s: Anne Deknock e zijn gestart in 2012 onder de naam Smoky Club (de firma Wis onder deze naam overigens nog terug te vinden op het internet via www.smokyclub.be, nvdr), zegt verkoopverantwoordelijke Gauthier Martin van Sodibel. Sinds oktober 2014 ging onze firma in zee met het Franse Clopinette, dat de helft van het kapitaal van onze onderneming overnam. Onze winkels dragen nu ook die naam. Begonnen in Brussel aan de Louizalaan, kwamen er snel ook vestigingen in Antwerpen en Blankenberge bij, later ook in Bergen en in Waver. Het was een logische keuze om winkels in de grote steden te openen, oordeelt Gauthier Martin. Daar heb je de meeste potentiële klanten. Het is vooral in de steden dat de elektronische sigaret veel wordt gebruikt. Onze strategie bestond erin een winkel te openen in elke grote stad van de Belgische regio s om een zo groot mogelijk aantal rokers te bereiken. Chinese verstuivers De verstuiver eigenlijk mag je bij de e-sigaret niet spreken van roken voeren we in uit China, aldus Gauthier Martin. Dit is logisch om twee redenen. Ten eerste omdat de elektronische sigaret een Chinese uitvinding is van het begin van deze eeuw. Deze bewering wordt overigens tegengesproken door Wikipedia, dat de uitvinding toeschrijft aan ene Herbert Gilbert, omstreeks 1970. Het commercialiseren van de elektronische sigaret gebeurde wel vanuit China vanaf 2004. Ten tweede, vervolgt Martin, is het zo dat Sodibel allerhande producten invoert vanuit Azië en vooral uit China. We hebben de producten, die we nu te koop aanbieden, dan ook gezien op een Chinese beurs. Vloeistoffen uit Frankrijk Een elektronische sigaret bestaat uit meerdere componenten: een batterij, een verwarmelement en atomizer en een cartridge, waarin Gauthier Martin, verkoopverantwoordelijke van Sodibel. de vloeistof wordt opgeslagen, legt Gauthier Martin uit. In tegenstelling tot het toestel, voeren we de vloeistof in uit Frankrijk. We hebben van bij het begin gewerkt met de firma Alfaliquid, omdat wij die betrouwbaar vonden. Ik heb hier ook vertegenwoordigers van andere bedrijven die zulke vloeistoffen aanmaken over de vloer gekregen, onder meer uit Zwitserland. Ik heb die producten ook geprobeerd, maar ik heb enkel maar kunnen besluiten dat de smaak van vloeistoffen van onze Franse importeur de beste waren. De reden waarom we niet met Chinese producten werken, is klantgebonden. De mensen blijken die exotische vloeistoffen niet te vertrouwen. Dus was de stap naar Frankrijk vrij evident. Verpakking zonder uitleg Smoky Club, of beter Clopinette België is een kleinschalig bedrijf. Hier in Drogenbos zijn er twee mensen in dienst, in onze vijf verkooppunten zijn er telkens twee verkopers aan de slag, zegt Gauthier 10 augustus - september 2015

Tabak dat verbod ongeveer met de helft teruggelopen. Ik vind dat zelf ook vrij logisch. Vroeger was ik een sigarettenroker. Ik ben ermee gestopt door over te stappen op de e-sigaret. Ik ben daarin geslaagd door te beginnen met een vloeistof met een hoger nicotinegehalte en geleidelijk aan heb ik afgebouwd. Nu verstuif in nog enkel de elektronische sigaretten zonder nicotine. Martin. Deze mensen zijn goed opgeleid om de klanten de nodige uitleg te kunnen geven over wat de elektronische sigaret inhoudt. Dat is ook belangrijk, omdat de verpakkingen niet echt uitleggen hoe het product werkt. Ik vind het ook noodzakelijk dat potentiële klanten op een correcte manier worden geïnformeerd. Ze moeten dus ook weten dat de vloeistof is samengesteld uit propyleenglycol, plantaardige glycerine, water, alcohol en smaakstoffen. Propyleenglycol (een reukloze en geurloze viscose vloeistof, GR) is het bestanddeel dat zorgt voor de rook. Het is ook dat product dat gebruikt wordt in rookmachines in dancings bijvoorbeeld, maar dan wel in veel grotere concentratie uiteraard. Daarnaast vindt het toepassingen in de voedingsindustrie en in sommige genees middelen. Zonder nicotine De Belgische wetgeving verbiedt het gebruik van nicotine in de vloeistoffen, tenzij dat het als geneesmiddel wordt erkend. In 2012, bij de opening van onze zaak in Brussel, mochten nog vloeistoffen met nicotine worden verkocht, beweert Gauthier Martin. In november 2013 veranderden de regels en mogen er geen vloeistoffen met nicotine meer aan de man worden gebracht. Dat geldt ook voor onze webshop. Dat is immers een Belgische webshop en dus geldt dat verbod ook daar. Ik weet ook wel dat er bijvoorbeeld in Brussel nog e-sigaretten worden verkocht met nicotine. Dat is illegaal en dus doen we daar niet aan mee. Halvering van de verkoop Het verbod op vloeistoffen met nicotine heeft een negatieve invloed gehad op de verkoop bij Clopinette. We moeten daar niet flauw over doen geeft Gauthier Martin te kennen. De klanten willen elektronische sigaretten met nicotine, zoveel is duidelijk. Onze verkoop is door augustus - september 2015 Gestopt met roken dankzij e-sigaret Ik ben ervan overtuigd dat het ook zo werkt. Er zijn mijns inziens heel weinig mensen die e-sigaretten beginnen te roken omdat ze dat fijn vinden of omdat ze dat eens willen proberen. De meesten willen proberen te stoppen met roken. Maar ze willen dat doen door hun gebruik van nicotine beetje bij beetje af te bouwen. Het is dus duidelijk dat Clopinette mikt op mensen die willen stoppen met roken. Ongetwijfeld, beaamt Gauthier Martin. Zowel mannen als vrouwen. Laten we zeggen mensen tussen 30 en 60 jaar. Beginnende rokers, tieners of jonge twintigers krijgen we nauwelijks over de vloer. Het is immers geen trendy product. In sommige zaken heeft men geprobeerd e-sigaretten te lanceren een beetje met het idee van de waterpijp in het achterhoofd. Dat heeft echter niet gewerkt. Ruim aanbod Onze beste publiciteit is de mond-aan-mondreclame. Maar zoals ik al zei, ook met de duidelijke bedoeling de klanten zoveel mogelijk uitleg te geven. Ons aanbod is dan ook ruim, met fijnere apparaatjes voor de dames. Er wordt ook naar gestreefd steeds lichtere toestelletjes op de markt te brengen. De klanten willen immers een product dat vergelijkbaar is met de gewone sigaret. We hebben ook elektronische sigaren en de e-pipe in ons aanbod. Die verkopen we echter niet in onze winkels. De wegwerpsigaretten, die dus niet navulbaar zijn, worden enkel in winkels in de buurt van een Carrefour aangeboden. Verwacht geen concurrentie van grote tabaksfabrikanten Ondertussen is het wachten op volgend jaar, wanneer een Europese norm zal worden ingevoerd voor de verkoop van e-sigaretten. Wij hopen alvast dat we vanaf dan terug vullingen met nicotine zullen mogen verkopen, zegt Gauthier Martin. Heel die discussie over gezondheid lijkt me ook een beetje ingegeven door de tabakslobby. Zij zijn ons immers liever kwijt dan rijk. Er zijn al heel wat studies gemaakt. Sommige besluiten dat de e-sigaret niet schadelijk is voor de gezondheid, andere beweren het tegendeel. De grote tabaksfabrikanten hebben nu overigens ook een elektronische sigaret op de markt gebracht. Veel concurrentie verwacht ik daar evenwel niet van. pag. 12 11

Tabak Op korte termijn onschadelijk, op lange termijn Volgens mij is het wel degelijk bewezen dat de elektronische sigaret op korte termijn geen schadelijke invloed heeft op de gezondheid, zegt Martin. Te meer omdat het voltage nu ook kan geregeld worden, zodat de gebruiker beter kan regelen hoe lang hij verstuift. Het is trouwens ook zo dat, als je te lang duwt om te puffen, je automatisch een vieze smaak in je mond krijgt. Het gevaar bestaat erin, volgens een recente studie, dat je het toestelletje slecht gebruikt. De dry hit : een smaak van iets dat verbrandt bij een te hoog voltage of bij het niet vervangen van de verstuiver. Wat nog niet vaststaat, is de invloed van de e-sigaret op de gezondheid op lange termijn, na jaren van gebruik, laten we zeggen. In de apotheek Stel: de elektronische sigaret wordt louter beschouwd als geneesmiddel en mag in België nog bij de apotheker verkocht worden, wat dan? De enige mogelijkheid die bestaat, is dat de elektronische sigaretten met nicotine enkel in de apotheek zouden mogen worden verkocht. Dat zou ons geenszins beletten om verder te verkopen zoals we het momenteel doen. Anderzijds denk ik niet dat de apotheek meteen de gedroomde plaats is om e-sigaretten te verkopen. De apotheker verkoopt immers al nicorettes en nicotinepleisters. De uitleg van die producten staat op de bijsluiter. Ik denk niet dat hij of zij ook de tijd zal maken of hebben om aan de klanten uit te leggen hoe een e-sigaret moet gebruikt worden. Die uitleg duurt ook even en is gewoon een noodzaak. Moeilijk in de krantenwinkel Om dezelfde reden denkt Gauthier Martin dat de elektronische sigaret ook een moeilijk product is voor de dagbladverkoper. Als je in een krantenwinkel een dagblad of een tijdschrift koopt of de lotto speelt, dan hoeft de handelaar daar geen uitleg bij te geven. Het lijkt me dan ook erg moeilijk dat hij tien minuten zou uittrekken om de klant duidelijk te maken hoe hij een e-sigaret moet of kan gebruiken. Misschien zou er wel een plaats kunnen zijn voor wegwerpsigaretten. Wel is het zo dat de winstmarge op elektronische sigaretten veel groter is dan op een klassiek pakje sigaretten, geeft Gauthier Martin nog mee. n In de marge Verkoop en prijs De verkoop van de e-sigaret varieert uiteraard van winkel tot winkel, aldus Gauthier Martin. In de loop van de week worden er gemiddeld een dertigtal verkocht, tijdens het weekend een vijftigtal. Via de webshop worden er een tweetal per dag aan de man gebracht. De prijzen in ons gamma variëren van ongeveer 8 euro tot rond de 100 euro. Verbod Net als voor de gewone sigaret is ook een rookverbod in openbare gelegenheden van kracht voor de elektronische sigaret. Ondanks het feit dat de elektronische sigaret nauwelijks of geen geur verspreid, mag ze ook niet gerookt worden in cafés of restaurants. Sommige vliegtuigmaatschappijen staan het gebruik van de e-sigaret toe tijdens de vlucht. Het is ook zo dat ze niet mag verkocht worden aan jongeren onder de 18 jaar. De waarschuwingsticker dat roken de gezondheid schaadt moet dan weer niet op alle producten worden gekleefd, zegt Gauthier Martin. Proef op de som Bij ons (korte) bezoek aan het winkeltje in de Gallerie Louize in Brussel worden we vriendelijk onthaald door verkoopster Ghislaine. Op onze vraag legt ze geduldig en duidelijk uit hoe haar producten moeten worden gebruikt. Tot op het moment dat er echte klanten binnenkomen en we haar haar werk laten doen. Hebt u ook elektronische sigaretten met nicotine?, is de vraag die een van de twee dertigers stelt. Als ze verneemt dat dit in België verboden is, luidt het onmiddellijk: Dan heb ik helemaal geen interesse, en weg zijn ze. Dat is iets wat ik heel vaak te horen krijg, zegt Ghislaine. We hopen maar dat we volgend jaar weer nicotine zullen mogen verkopen. n 12 augustus - september 2015

MYO PRECISE TM STAPELT SUCCES OP SUCCES NIEUW: BESTEL NU DE PALL MALL TOP CUP! PALL MALL TOP CUP MYO PRECISE TM TE GEBRUIKEN MET MYO PRECISE TM NIEUW! Commerciële informatie. Uitsluitend bestemd voor personen werkzaam in de tabakshandel. Mag niet verspreid of gebruikt worden voor andere doeleinden. *Elke top cup is genoeg voor 60 sigaretten in combinatie met myo PRECISE TM hulzen en maker. V.U.: British American Tobacco Belgium N.V., Nieuwe Gentsesteenweg 21, 1702 Groot-Bijgaarden. Roken is dodelijk / Fumer tue / Rauchen ist tödlich

augustus - september 2015 magazine Vlaamse Federatie van Persverkopers Persdistributie VFP blijft vechten voor evenwichtige distributiesubsidies VFP heeft bij de Europese Commissie een nieuwe klacht neergelegd over de subsidie die Bpost jaarlijks ontvangt om persabonnementen te bezorgen. De klacht bouwt verder op de eerdere gunstig afgelopen Europese procedure. VFP vraagt zeer specifiek om een dringende aanpassing van het huidige subsidiemechanisme omdat het de concurrentie vervalst. De federatie vraagt de evolutie naar een systeem dat beide distributiekanalen op een gelijke wijze behandelt. Tekst: Wouter Temmerman Foto s: Bpost Een procedure over de subsidiëring van Bpost klinkt bij de meeste dagbladhandelaars niet onbekend in de oren. In het eerste decennium van deze eeuw stapte VFP al mee in het eerste langlopend onderzoek van de Europese Commissie over de steun van de Belgische staat aan Bpost voor de verlening van openbare diensten. Een dienst die toen al in het vizier kwam (naast andere) was het bussen van persabonnementen. Begin 2012 kwam de Europese Commissie tot het besluit dat de overheid haar postbedrijf jarenlang veel te gul had ondersteund. De 5,2 miljard euro die de Belgische post tussen 1992 en 2010 ontving, lag volgens Europa hoger dan de nettokosten. Als resultaat van die veroordeling moest de Belgische Staat 417 miljoen euro terugvorderen van Bpost. In de praktijk viel dat bedrag nog lager uit, onder andere omdat Bpost geen belasting meer hoefde te betalen op die 417 miljoen euro. Niet naar minder, maar naar minder concurrentieverstorende subsidiëring Wel zorgde de veroordeling ervoor dat de Belgische regering in haar volgende beheersovereenkomst de subsidie voor de Bpost-diensten verlaagde. Die rationalisering was echter niet het streefdoel van VFP. De federatie ijvert voor een evenwicht in de manier waarop de overheid de persdistributie in België ondersteunt. Vandaag vloeien alle subsidies naar de distributie van de abonnementen (via Bpost), terwijl het losse verkoopkanaal (via AMP naar de krantenwinkels) geen euro steun ontvangt. Door dit onevenwicht financiert de overheid volgens VFP indirect de abonnementenwerving van de uitgevers, die dankzij de tarifering van Bpost zeer aantrekkelijke abonnementsvoorstellen kunnen ontwikkelen. Nieuwe klacht is gerichter Waar de eerste procedure fundamenteel de hoogte van de subsidie onderzocht, focust de nieuwe klacht, die VFP deze zomer indiende, zeer specifiek op de vraag of steun aan slechts één kanaal (abonnementen) door de beugel kan. VFP heeft geen probleem met de subsidiëring op zich, maar wel met het onevenwicht. In de klacht benadrukt de federatie dan ook dat de overheid haar doelen op vlak van maatschappelijk of algemeen economisch belang ook perfect kan behalen als ze de subsidies meer evenwichtig uitdeelt. De staat verleent de subsidies voor de verdeling van de abonnementen om de pluraliteit te garanderen en om consumenten te verzekeren van toegang tot persproducten. Het losse verkoopkanaal vindt dat het op dat gebied minstens even sterke troeven heeft, meer nog: abonnementen limiteren lezers tot één titel van één uitgever, de losse verkoop brengt lezers met alle titels in contact, argumenteert VFP. De persdistributie via de krantenwinkel kan met andere woorden net zo goed aanspraak maken op het etiket van dienst van algemeen economisch belang (DAEB). Met dat etiket verzekert de abodistributie zich momenteel van subsidies, met deze klacht wil VFP Europa overtuigen dat het huidige systeem dringend moet worden aangepast en dat er moet gestreefd worden naar een gelijke behandeling van de twee kanalen. n 14 augustus - september 2015

ACTUEEL Kansspelen Krantenwinkel blijft goed scoren tijdens controle minderjarigenverkoop De dagbladhandels bevestigen hun goede reputatie op vlak van verkoop van kansspelen aan minderjarigen. Dat blijkt uit het duurzaamheidsverslag 2014 dat de Nationale Loterij recent publiceerde. Algemeen daalt het aantal inbreuken trouwens en die trend zet zich ook door in 2015. Tekst: Wouter Temmerman Precies 896 keer stapte vorig jaar een minderjarige mystery shopper een krantenwinkel binnen om te testen of de verkoper hem een kansspel zou verkopen. Slechts 168 keer trapte de persoon achter de toonbank ook effectief in de val. Met een inbreukcijfer van 18,75% stelde de Nationale Loterij beduidend minder overtredingen vast in de krantenwinkels dan gemiddeld (26,2%). De andere kanalen, waarin de Nationale Loterij ook controles uitvoert, nemen het veel minder nauw met het verkoopverbod aan jongeren die nog geen achttien zijn. Tankstations spannen de kroon met 38% inbreuken, algemene voedingswinkels houden het op 36,6%. Dat zijn cijfers die fors hoger liggen, terwijl de krantenwinkels de meest gecontroleerde groep zijn. Dat danken ze vooral aan hun grote vertegenwoordiging in het netwerk van de Nationale Loterij. De krantenwinkels waren goed voor bijna 900 van de net geen 1.600 controles, terwijl 268 tankstation en 347 algemene voedingswinkels de mystery shoppers op bezoek kregen. Sterke daling van de overtredingen in 2015 De Nationale Loterij laat overigens nog weten dat het huidige systeem van mystery shopping zijn vruchten afwerpt. Vroeger vonden de controles enkel in de zomer plaats, maar na overleg schakelde de Loterij over naar een systeem dat evenveel controles over een heel jaar spreidt. In een persbericht liet de Nationale Loterij inmiddels weten dat de eerste twee controlegolven voor 2015 de daling van het aantal inbreuken meer dan bevestigen. De eerste jaarhelft leverde gemiddeld 12,5% overtredingen op, toch wel fors minder dan de ook al als mooi omgeschreven 26,2% van 2014. Opnieuw blijven krantenwinkels overigens onder dat knappe gemiddelde van 12,5%. De persverkooppunten kregen in het eerste halfjaar 452 maal een controle, met slechts 43 inbreuken (9,5%) tot gevolg. Een resultaat dat, als bevestiging in de komende kwartalen volgt, ook inhoudt dat de persverkopers dit jaar flink wat minder boetes zullen zien wegvloeien naar de Nationale Loterij. n Win for Life nu ook mobiel De Nationale Loterij gaat een stap verder in haar plannen om haar producten mobiel aan de consument aan te bieden. Voortaan zal Win for Life immers ook beschikbaar zijn op tablet of smartphone. Een extra concurrent voor de verkoop in de fysieke verkooppunten? We vroegen tekst en uitleg aan de Nationale Loterij. Tekst: Wouter Temmerman Foto s Nationale Loterij Spelen op smartphone of tablet is niet nieuw voor de Nationale Loterij. Ook Lotto, Joker+ en Euro Millions zijn al mobiel beschikbaar, nu voegt de Loterij daar dus Win for Life aan toe. De vraag stelt zich of deze verdere digitalisering de concurrentie tussen fysieke en online verkoop verder op menten vanuit fysieke retail naar de website. Tegelijk zoemt Hermesse even uit om de spits drijft. Haalt het online aanbod klanten weg uit de winkels? Chief Retail Officer de online trend verder in perspectief te Arnaud Hermesse legt uit waarom hij dat plaatsen. Feit is, en dat kunnen we niet niet verwacht. Deze ontwikkeling komt er beïnvloeden, of we willen of niet, dat de als antwoord op expliciete vragen van pure markt voor een deel digitaal is, klinkt het. online spelers, zegt hij. Dit zijn spelers die Deze tendens kan je niet tegenhouden. niet in fysieke retailkanalen spelen en de Liever dan met lede ogen toe te zien, willen producten van de Loterij niet kopen als dat we daarom ook bewust inzetten op de ontwikkeling van e-tickets via de fysieke win- niet kan via de website. Het gaat dus, en daar willen we heel expliciet in zijn, om het kels. Op die manier pikt ook de fysieke retail inspelen op een vraag vanuit de consumentenmarkt en niet om het lokken van consu- digitale evolutie. zijn graantje, qua verdienste, mee van de n augustus - september 2015 15

ACTUEEL Sportweddenschappen Nationale Loterij komt tussen in licentiekost Scooore! Winkels die sinds de start van Scooore! sportweddenschappen aanbieden, moeten hun F2-licentie weldra voor het eerst hernieuwen. Veel winkels konden bij de start van het licentiesysteem rekenen op een tussenkomst van een operator, maar de Nationale Loterij stelde zich destijds met Scooore! op dat vlak vrij terughoudend op. Ditmaal wil de Loterij het anders aanpakken. Terugbetaling kan, maar de systematiek erachter is best complex. We stippelen de mogelijke scenario s uit. Tekst: Wouter Temmerman Foto: Nationale Loterij Het huidige licentiesysteem voor sportweddenschappen vindt zijn wortels in de Kansspelwet van 2010. Die wet voorziet in F1-licenties voor de operatoren en F2-licenties voor winkels die sportweddenschappen wensen aan te bieden. Volgens artikel 19 van de bewuste wet ( 1, 3e lid om precies te zijn) zijn de kosten (1.664 euro) voor de F2-licentie voor de rekening van de F1-licentiehouder: De bijdrage van de vergunninghouder klasse F2 is verschuldigd door de houder van de vergunning klasse F1 voor wiens rekening de weddenschappen worden aangenomen, aldus de wetgever. Onduidelijkheid over de wet Het bewuste artikel sloot aan bij de toen al her en der gangbare marktpraktijk, waarbij operatoren op een of andere manier tussenkwamen in de licentiekost van de winkelier. De discussie over het ten laste nemen van de kosten voor een F2-licentie kwam pas goed en wel op gang toen de Nationale Loterij in 2013 de markt van sportweddenschappen betrad met Scooore!. De private operatoren hadden tot dan elk op hun eigen manier de winkels vergoed voor het nemen van een F2-licentie bij de Kansspelcommissie. Aanbieders als Ladbrokes en Bingoal vergoedden de kost voor de F2-licentie als een winkel exclusief met hen in zee ging, terwijl betfirst of Stanleybet het bij de start van het systeem eerder als deel van de onderhandelingen zagen. De Nationale Loterij besliste om zich te beperken tot het louter prefinancieren van de licentiekost. Het leidde tot een nooit echt helemaal uitgeklaarde discussie met VFP over de interpretatie van de passage in de kansspelwetgeving die aangeeft wie de F2-licentie hoort te betalen. Drie grote scenario s Intussen zijn de destijds uitgereikte F2-licenties voor winkeliers aan hun driejaarlijkse hernieuwing toe. En dus was het uitkijken naar de houding die Scooore! ditmaal zou aannemen. De Nationale Loterij liet intussen weten dat zij de dagbladhandelaars verder wenst te ondersteunen in de verkoop van sportweddenschappen door een tussenkomst te doen in de licentiekost. In praktijk betekent dit dat de Nationale Loterij de winkels die hun licentie willen hernieuwen een tussenkomst biedt die afhangt van twee factoren: het al dan niet exclusief samenwerken met Scooore! en het gemiddeld wekelijks zakencijfer van Scooore! tijdens de laatste twaalf maanden (voor het moment waarop de winkel een uitnodiging krijgt tot verlenging van de licentie). In totaal voorziet de Nationale Loterij in drie grote scenario s: 1. Nationale Loterij betaalt de F2-licentie volledig. Voor winkels met een gemiddeld wekelijks zakencijfer voor Scooore! boven 500 euro en een exclusieve samenwerking met Scooore! neemt de Nationale Loterij de kost voor de F2-licentie volledig ten laste. Ze betaalt het bedrag aan de Kansspelcommissie op het moment van de vernieuwing. 2. Nationale Loterij betaalt de F2-licentie deels Ook voor winkels die niet exclusief met Scooore! samenwerken, maar wel een gemiddeld weekcijfer van meer dan 500 euro realiseren en de verlenging van de licentie wensen aan te vragen via de Nationale Loterij, betaalt de Nationale Loterij de licentiekost volledig aan de Kansspelcommissie. Pro rata het aantal andere operatoren in de winkel, zal de uitbater echter een deel van die kost moeten terugbetalen aan de Nationale Loterij. Het verkooppunt zal een jaar na toekenning van de licentie via één wekelijkse domiciliëring een herrekend bedrag aan de Nationale Loterij moeten terugbetalen. Deze terugbetaling vindt ook plaats in jaar twee en drie van de licentieperiode. Verder preciseert de Nationale Loterij nog dat het voor verkooppunten die recent de F2-licentie verlengd hebben of die in het bezit zijn van een licentie via een andere operator van sportweddenschappen ook een tussenkomst mogelijk is. De Nationale Loterij is in dat geval ook bereid om jaarlijks een tussenkomst te doen in de licentiekost, maar evenzeer in functie van het aantal aanbieders van sportweddenschappen in het verkooppunt en voor zover het gemiddelde wekelijkse zakencijfer groter is dan 500 euro. 3. Nationale Loterij prefinanciert de F2-licentie Voor winkels met een exclusieve samenwerking en een gemiddeld wekelijks zakencijfer tussen 100 en 500 euro blijft de Nationale Loterij bij het oude systeem: ze prefinanciert de F2-licentie, waarna het verkooppunt deze licentie ofwel via de wekelijkse domiciliëring terugbetaalt, ofwel via een éénmalige terugbetaling. De Nationale Loterij helpt wel administratief: ze vraagt de F2-licentie aan in naam van de winkel. De administratieve hulp geldt ook voor de winkels in dit omzetsegment die niet exclusief 16 augustus - september 2015

ACTUEEL POS die exclusief Scooore! aanbieden Gemiddeld wekelijks zakencijfer gedurende de laatste 12 maanden voor vernieuwing van de licentie 500 euro De Nationale Loterij neemt de licentiekost volledig ten laste en betaalt het bedrag aan de kansspelcommissie op het moment van de licentievernieuwing. Gemiddeld wekelijks zakencijfer gedurende de laatste 12 maanden voor vernieuwing van de licentie < 500 euro De Nationale Loterij is bereid de licentie aan te vragen in naam van de POS en deze ook te prefinancieren. Op die manier wordt de licentieverlenging een kleine formaliteit voor de POS. De POS dient voor deze licentie ofwel wekelijks een vast bedrag via de wekelijkse domiciliëring terug te betalen ofwel een éénmalige terugbetaling aan de Nationale Loterij te doen. POS die niet exclusief Scooore! aanbieden De Nationale Loterij zal de licentiekost pro rata het aantal aanbieders* ten laste nemen en zal initieel het volledige bedrag van de licentie betalen aan de kansspelcommissie. Het verkooppunt zal 1 jaar na toekenning van de licentie via één wekelijkse domiciliëring volgend bedrag aan de Nationale Loterij moeten terug betalen: De Nationale Loterij is bereid de licentie te prefinancieren en de POS dient de volledige kostprijs van de licentie via de eerstvolgende wekelijkse domiciliëring in één keer terug te betalen aan de Nationale Loterij. Hierdoor wordt de administratie voor de POS sterk verminderd. (1/3 van de totale licentiekost)/(het aantal operatoren) x Het aantal operatoren-1 Deze terugbetaling zal ook plaatsvinden in jaar 2 en jaar 3. * Hier geldt het aantal aanbieders van sportweddenschappen dat een POS maximaal gehad heeft gedurende het afgelopen jaar met Scooore! in zee gaan, maar van hen verwacht de Nationale Loterij dat ze de licentiekost in één klap terugbetalen via de eerstvolgende wekelijkse domiciliëring. Jaarlijkse evaluatie: het mes snijdt aan twee kanten Winkels die op het moment van de aanvraag onder de kaap van 500 euro weekomzet bleven, hoeven echter niet te wanhopen. De Nationale Loterij laat ook weten dat het de nodige flexibiliteit in zijn systeem voor terugbetaling heeft ingebouwd. Een jaar na de toekenning van de licentie zal de Nationale Loterij het gemiddeld wekelijks zakencijfer van elk verkooppunt evalueren. Blijft de omzet gelijk dan verandert er niets, maar als de omzet boven of onder 500 euro stijgt of daalt, dan zijn opnieuw enkele scenario s mogelijk. Het mes snijdt echter aan beide kanten, want de omzet kan ook dalen. Opnieuw is een reeks scenario s mogelijk: 1. Wie exclusief Scooore! aanbiedt en de kaap van 500 euro weekomzet neemt, kan alsnog op een tussenkomst rekenen. Het gaat om een derde van de totale licentiekost. Deze evaluatie zal ook twee en drie jaar naar na toekenning van de licentie gebeuren. Na 3 jaar kan het verkooppunt zijn volledige licentiekost terugverdiend hebben indien het jaarlijks een gemiddeld wekelijks zakencijfer haalt van minimum 500 euro. 2. Maar omgekeerd geldt hetzelfde: wie als exclusieve aanbieder van Scooore! onder 500 euro zakt, zal een deel van de licentiekost alsnog uit eigen zak moeten beta- augustus - september 2015 len. Het terug te betalen bedrag bepaalt de Nationale Loterij dan pro rata het effectief gerealiseerde zakencijfer. 3. Voor verkooppunten die niet exclusief samenwerken, is ook iets weggelegd als de omzet boven 500 euro stijgt. Als het gemiddeld wekelijks zakencijfer bij aanvraag van de licentie lager was dan 500 euro en een jaar na toekenning boven 500 euro landt, komt de Loterij alsnog tussen in de licentiekost. Hoe groot die tussenkomst dan is, zal afhangen van het aantal aanbieders van sportweddenschappen en van het gerealiseerde zakencijfer. 4. Maar opnieuw gaat de flexibiliteit twee kanten uit. Winkeliers die niet exclusief Scooore! aanbieden en die zakken onder de grens van 500 euro, zullen een deel van de tussenkomst moeten terugbetalen. Opnieuw in functie van het gerealiseerde zakencijfer en in functie van het aantal aanbieders van sportweddenschappen in het verkooppunt. Terugbetaling wordt motivatiemechanisme De Nationale Loterij beperkt zich overigens niet tot een bijsturing van de terugbetalingsvoorwaarden een jaar na de start van de nieuwe licentieperiode. Ook na jaar twee en jaar drie evalueert het de omzet en de exclusiviteit van de krantenwinkels. Op die manier is de terugbetaling van de licentiekost bij de Nationale Loterij een soort van jaarlijks motivatiemechanisme geworden. De voorwaarden werken enigszins zoals een bonussysteem, maar dan met de terugbetaling als bonus. Arnaud Hermesse, chief retail officer bij de Nationale Loterij legt uit waarom de Nationale Loterij ditmaal wel wil tussenkomen in de licentiekost en bij de start van Scooore! niet. Scooore! is pas sinds begin 2013 actief op de markt en had bij opstart een model voor ogen met heel veel verkooppunten, die zich vooral zouden focussen op de occasionele speler, legt Hermesse uit. Op dat moment heeft de Nationale Loterij de bewuste keuze gemaakt om niet financieel tussen te komen in de licentiekost voor alle verkooppunten. Intussen zijn een aantal stappen gezet en hebben we veel geleerd in verband met onze eigen productsterktes en aandachtsgebieden. We hebben tegelijkertijd ook een veel beter zicht op de markt van de sportweddenschappen. Op basis van objectieve criteria In die optiek zijn we nu ook in staat om op basis van objectieve data en criteria bijkomende ondersteunende acties op te zetten, gaat Hermesse verder over het idee om de omzet en de exclusiviteit te koppelen aan een soort evaluatiesysteem. Hier dient zeker ook aan toegevoegd te worden dat we via onze mensen op het terrein heel vaak feedback kregen in verband met het financieren van de licenties. Ook in de gesprekken met VFP en de andere federaties kwam deze vraag geregeld terug naar boven. Op basis van deze expliciete vraag uit de markt en rekening houdend met de groeiambitie die we voor Scooore! hebben, is na intern overleg beslist om, onder specifieke voorwaarden, de licentiekost ten laste te nemen voor sommige verkooppunten. n 17

ACTUEEL Persdistributie Groen licht voor overname Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya De overname van de voormalige Sanoma-titels Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya door De Persgroep is sinds begin augustus helemaal rond. De Belgische Mededingingsautoriteit gaf zijn fiat en sinds 1 september geeft De Persgroep de vier titels uit. Het doet dat met de dienstverlening en met de voorwaarden qua marge, levering en facturatie die het al voor zijn andere titels hanteerde. Tekst: Wouter Temmerman Na de aankondiging over het akkoord tussen Sanoma en De Persgroep over de koop van Humo, Story, TeVe Blad en Vitaya was het nog even wachten op de analyse van de Belgische Mededingingsautoriteit. Die gaf begin augustus groen licht en dus verhuisden de vier titels in augustus naar De Persgroep. Wel verbond de Belgische Mededingingsautoriteit voorwaarden aan de goedgekeurde overname. Zo moeten de vier magazines a priori blijven bestaan. De Persgroep moet garanderen dat met name Humo, Story en TeVe Blad in de eerste drie jaar niet vervellen tot een kopblad (eigen cover, maar zelfde inhoud dan een ander magazine). Verder moet Story bijvoorbeeld ook minstens voor een vijfde inhoudelijk blijven verschillen van Dag Allemaal. TeVe Blad van zijn kant moet dan weer op zijn gekende zakformaat blijven verschijnen. De voorwaarde over Story en Dag Allemaal had De Persgroep zelf naar voor geschoven en eerder had CEO Koen Verwee al aangegeven te geloven in een complementair bestaan van beide titels. Twijfels bij de journalisten Toch werden de voorwaarden van de BMA niet unisono op gejuich onthaald. Vooral de Vlaamse Vereniging van Journalisten reageerde ontgoocheld. Het behoeft weinig uitleg dat een dergelijk scenario dreigt te leiden tot een aanzienlijke inkrimping van het journalistenbestand dat voor de betrokken titels werkt, liet de VVJ optekenen. Vooral de voorwaarde die Story en Dag Allemaal moet helpen onderscheiden, valt niet in de smaak. De VVJ vindt een blad dat maar 20% zou verschillen toch een kopblad is. De VVJ had in een advies aan de Mededingingsautoriteit voorgesteld om precies de omgekeerde verhouding te hanteren, zodat althans voorlopig minstens tachtig procent van de inhoud van Story en Dag Allemaal verschillend zou blijven, klinkt het. Wat verandert er voor de winkels? Voor de persverkopers is De Persgroep Publishing sinds 1 september de uitgever van de vier titels in kwestie. De externe salesploeg en de interne verkoopdienst nemen sinds die dag ook de dienstaanpassingen, bijleveringen of vragen rond acties en promotiemateriaal voor hun rekening. Productplussen voor deze titels worden nabestelbaar via de site van De Persgroep Publishing. Maar ook de commerciële voorwaarden wat betreft marges, levering en facturatie schakelde De Persgroep Publishing gelijk met die van haar andere titels. Voor de productplussen betekende dat bijvoorbeeld dat de Sanoma-marge van 20% plaats ruimde voor de 15,33% bij De Persgroep Publishing. Leveringen gebeuren zoals voor alle De Persgroep-titels in één keer op de verschijningsdag. Het systeem van een verspreide levering past De Persgroep niet toe. Daartegenover preciseert De Persgroep wel dat het bij uitverkoop direct bijlevert via de externe salesploeg, wat bij Sanoma niet mogelijk was, en dat ze de nabestellingen via de site voor verkopers transparanter en sneller wil leveren dan voorheen. Winkelabonnementen Verder laat De Persgroep Publishing weten dat de overdracht van de winkelabonnementen van de vier magazines pas op donderdag 1 oktober plaatsvindt. Daardoor kunnen in de maand september geen nieuwe winkelabonnementen gecreëerd worden en zullen de oplages voor winkelabo s van Story, Humo, TeVe Blad en Vitaya onveranderd blijven (ook bij stopzettingen bijvoorbeeld). Waar de marge van de productplussen in het nadeel van de verkoper uitdraait, resulteert de gelijkschakeling met de Persgroepvoorwaarden voor de winkelabo s van de vier tijdschriften in een hogere commissie. De commissie van 0,40 euro op een winkelabo van Story en Humo stijgt tot respectievelijk 0,5046 en 0,5887 euro. TeVe Blad gaat van 0,20 euro naar 0,2103 euro en Vitaya van 0,6 naar 0,7841 euro. n 18 augustus - september 2015

Reportage Stripverkoop stijgt, maar helaas niet overal Hoera! De verkoop van strips (en boeken) doet het goed en de online verkoop blijft nog steeds marginaal ten opzichte van papier. Voor de krantenwinkel zijn dat positieve signalen voor een product dat al jaren als interessant te boek staat. Maar is dat ook zo? Profiteert de krantenwinkel mee van de opgang of is enige nuance toch wel op zijn plaats? Tekst: Guy Reynaerts en Wouter Temmerman Foto s: Anne Deknock In de eerste jaarhelft gingen in Vlaanderen 6,6 miljoen boeken over de toonbanken. Dat betekent een meerverkoop van 2 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Qua omzet resulteert de meerverkoop in een lichte omzetstijging van een half procent, goed voor een totaalcijfer van 85 miljoen euro. Volgens GfK en Boek.be, die de cijfers in kaart brachten, is die lichte omzetstijging vooral te danken aan de stripverkoop. Strips waren in de eerste zes maanden van dit jaar goed voor een omzetstijging van 6,5 procent. In de algemene top twintig (boeken en strips samen) duiken zelfs zeven stripalbums op. Strips doen het traditioneel goed in Vlaanderen, maar 2015 is wel een uitzonderlijk goed jaar, liet Jef Maes, adjunct-directeur van Boek.be, daarover optekenen. Bij de toppers valt op dat niet enkel de populaire titels de dienst uit maken. De Kiekeboes (algemeen op één zelfs met Tot op de bodem ), FC De Kampioenen, Suske & Wiske en Jommeke zijn van de partij, maar ook de volwassenenstrips halen de toplijst. Dat gebeurt dan wel met twee afgeleleiden van een populaire reeks: het gaat om Amoras en J.ROM, beide gegroeid uit Suske & Wiske. Die volwassenenstrips dragen hun steentje bij tot het gestegen prijsniveau van de strips. Strips zijn een van de weinige genres die qua prijs stijgen (met meer dan 4%). Dat oogt interessant omdat de impact op de absolute marge navenant is. Hyperconcurrentiële stripverkoop De cijfers van GfK en Boek.be leggen boeiende troefkaarten op tafel voor krantenwinkels die op zoek zijn naar een product waarmee ze hun diversificatie vorm kunnen geven. Strips duiken wel vaker op in diversificatieplannen, want nog gespekt met een behoorlijke marge tussen 20 en 30% al naar gelang de retourregeling. Bovendien is het een product dat in tegenstelling tot broodjes of een droogkuis veel meer verwant is met de tanende kernactiviteit van persverkopers. Strips en kranten vormen een vrij coherent aanbod. Toch duikt ook vaak een maar op bij de denkpiste om te diversifiëren met strips. Gezien de nog aantrekkelijke marge is de concurrentie groot: je kan ook Jommeke kopen in de supermarkt, gespecialiseerde stripwinkels bieden naast hun auteursaanbod ook nog Suske & Wiske aan, de boekhandels zullen de nieuwe FC De Kampioenen ook op de toonbank zetten en wie digitaal leest, kan ook via tablet de toppers van De Kiekeboes bemachtigen. Het maakt van stripverkoop een zeer concurrentiële business en het zorgt ervoor dat een stijgende verkoop niet betekent dat elk kanaal zijn graantje meepikt. Nuance 1: niet iedereen profiteert mee Navraag leert zelfs dat in de cijfers van GfK de krantenwinkels niet zijn vertegenwoordigd. Voor strips meten wij in boekhandels, supermarkten, entertainmentwinkels of online, zegt Cindy van Mulders van GfK. Op die manier dekken we 85 tot 90% van de verkoop af, maar krantenwinkels zitten niet in ons panel. Om deel uit te maken van ons panel is een automatisering nodig waardoor de verkoopgegevens wekelijks bij GfK belanden. Op dat vlak hebben krantenwinkels het vaak moeilijk. Het is met andere woorden perfect mogelijk dat de stripverkoop algemeen piekt, maar terugvalt in krantenwinkels. Aansluitend op de positieve berichten informeerde Radar bij enkele dagbladhandels met een gedegen reputatie op vlak van strips, in de hoop de positieve tendens te kunnen bevestigen. Niets bleek minder waar, tweemaal kwamen we met een haast ontmoedigend verhaal terug (zie volgende pagina s). Het sluit niet uit dat de verkoop het in sommige winkels echt wel goed doet, maar het bewijst wel dat we de hoera-geluiden zeker niet mogen veralgemenen. Nuance 2: een zwaluw maakt de lente niet De verkoopcijfers van boeken en strips verdienen nog een tweede nuance. De omzetstijging bedraagt 0,5% of amper 0,5%. Die kleine stijging komt er na enkele jaren van afkalving. De precieze omzet in het eerste semester van 2015 bedroeg 84,8 miljoen euro, in de eerste helft van 2013 klokte de verkoop nog af op 88,5 miljoen. Het verlies van de voorbije jaren is dus lang nog niet goedgemaakt en de vraag is of dat überhaupt zal lukken in de nabije toekomst. Dit is slechts één beperkte stijging. Om de dynamiek echt te veralgemenen, over de kanalen heen en dus met perspectief voor persverkopers met strips, zal de groei echt tot een handvol procenten moeten aandikken. Of dat er echt inzit, is vooralsnog twijfelachtig. n 20 augustus - september 2015