Mogen wij zien wat uw leerlingen al kunnen? ÿs±c<h(r$i"fqt Mogen wij zien wat uw leerlingen al kunnen? Heeft u al ervaren dat jonge kinderen veel méér kunnen dan alleen maar vanuit de schouder in alle richtingen krassen met dik tekenmateriaal? De auteurs van de schrijfmethode Schrift hebben dit al vele malen bewezen. Schrift biedt daarom al vanaf groep 1 een scala aan beproefd oefenmateriaal waarmee leerlingen precies de kleine bewegingen oefenen die voor het uiteindelijke handschrift nodig zijn. Enkele voorbeelden van deze oefeningen vindt u hier. Print ze uit en laat uw leerlingen de eerste stappen zetten naar een leesbaar en functioneel handschrift! Win een luxe doos aquarel-kleurpotloden Wij zijn benieuwd naar het resultaat van uw leerlingen en belonen de mooiste resultaten met een luxe doos aquarel-kleurpotloden. De mooiste inzendingen komen ook op de website te staan. Stuur het groepswerk vóór 15 december 2004 naar: ThiemeMeulenhoff t.a.v. Saskia Besuyen Postbus 19240 3501 DE Utrecht Kleuren en arceren Arceren is een efficiënte vooroefening voor het leren schrijven. Maar ook voor schrijvende kinderen is het een goede oefening. Door te arceren leren kinderen de drie schrijfvingers beter aan te sturen. Ook de oog-handcoördinatie wordt uitstekend geoefend. Kinderen leren op al geplaatste lijnen of gesloten vormen te letten. Dat is ook bij het leren schrijven van groot belang. Schrift koppelt het arceren aan het leren kleuren. Het kleuren wordt door de hele basisschool als basisvaardigheid verwacht, maar kleuren wordt nooit aangeleerd of begeleid. Schrift vult deze lacune voor het eerst op methodische wijze op en leert de kinderen zélf zien of ze wel of niet goed kleuren of goede lijnen plaatsen. 1
Lesmateriaal voor kleuters en leerlingen in groep 3 Ga aan de slag met het lesmateriaal en u zult zien hoe een goede pengreep en schrijfhouding, samen met een instrumenteel gerichte instructie, tot bijzondere resultaten kunnen leiden! Algemene instructie Verdeel uw groep in groepjes van maximaal 4 kinderen. Wijs de kinderen vóórdat ze beginnen met de opdracht op een goede pengreep en schrijfhouding, zoals afgebeeld op de foto. Geef ook een voorbeeld van hoe het níet moet. Dat maakt het nog duidelijker voor uw leerlingen. Werk in twee oefenmomenten: begin met de vogel (kopieerblad 1). Vertel dat de vogel graag mooi wil worden en laat zien dat vlakken met een pen heel mooi gemaakt kunnen worden. Elk kind krijgt een vierkantje met daarin een vogel. De vierkantjes zijn niet erg groot. Dit is met opzet zo gedaan, omdat het kind dan de niet-tekenende hand vlak bij de andere moet houden. Als tweede opdracht maken alle kinderen één arceer-cel (kopieerblad 3). Deze cellen bestaan uit dezelfde bogen en kunnen daardoor gecombineerd worden tot nieuwe totaalvormen. Als u wilt kunt u ook kleur combineren met het arceerwerk. De spelregel voor het kleuren is dan: - het vlak helemaal dichtkleuren (geen witte plekjes overlaten) - niet buiten de lijntjes kleuren. Laat uw leerlingen bij de kleine cellen twee en bij de grote cellen maximaal drie stroken kleuren. De overige stroken worden gearceerd. Alle arceer-cellen uit uw groep kunt u tenslotte op een A-4tje samenvoegen tot een mooi groepswerk. Stuur het groepswerk op en maak kans op de luxe doos aquarel-kleurpotloden! Instructie bij het arceren Uw leerlingen kunnen verschillende vormen gebruiken om te arceren. U kunt hier modelbladen downloaden, waarin de vele arceermogelijkheden zijn voorgedaan (kopieerblad 2). De meest eenvoudige arceertechniek is arceren met rondjes. Elk kind kan rondjes maken en lege plekken kunnen makkelijk met kleinere rondjes gevuld worden. Een andere arceertechniek die niet moeilijk is, is arceren met kruisjes. Wat moeilijker wordt een driehoekje. Bij lange rechte lijnen is het doel het gelijkmatig uitvoeren van alle streken. Vraag kinderen tijdens het arceren steeds of ze nog lichte of donkere plekken zien. Soms kunnen vlakken ook heel goed wit blijven, waardoor de werking van het vlak ernaast versterkt wordt. 2
Instructie bij het kleuren Op deze manier kunt u de kinderen het beste leren werken: Inkleuren met kleine ronddraaiende bewegingen (Omschrijving voor de kinderen: niet groter dan de punt van je potlood). Laat zien dat ze dit met de buig- en strekbeweging van de drie schrijfvingers kunnen uitvoeren zonder de hand te verplaatsen. Een juiste materiaalgreep en houding zijn hierbij uitgangspunt. Steeds tijdens het inkleuren je potloodpunt verplaatsen. Niet buiten de lijntjes kleuren of arceren Je zelf geen lichte plekjes toestaan en alles zo gelijk mogelijk inkleuren. De potloodpunt mooi rond houden door het potlood steeds, na een poosje kleuren, om de lengteas te draaien. Als het potlood steeds in dezelfde stand wordt gehouden, plat de punt af. Er kan dan niet meer donker mee gekleurd worden. Bij zo donker mogelijk inkleuren proberen dezelfde kleur van de potloodpunt te bereiken. Hierbij moet het kleurpotlood meer rechtop gehouden worden (zodat meer druk kan worden uitgeoefend) en dichter bij de punt beetgepakt (zodat de punt niet breekt). Bij zo licht mogelijk kleuren geen strepen zien en het papier haast niet raken. Hierbij wordt het (kleur)potlood verder naar achteren beetgepakt en wordt meer vanuit de schouder met kleine ronddraaiende bewegingen gekleurd. Deze kleine schouderbewegingen zijn ook nodig bij het verplaatsen van de hand tijdens het schrijven.. Bij toonovergang inkleuren geen plotselinge overgangen. U wordt aangeraden zelf een paar voorbeelden in te kleuren, vóórdat u de kinderen laat beginnen. Zo ziet u zelf wat de mogelijkheden zijn en wat u allemaal kunt doen met het materiaal. Doe het kleuren vooral voor bij kinderen die nog geen juiste pengreep hebben. W aarom rondjes kleuren? Als gekleurd wordt met parallelle bewegingen (ruitenwisseren), vooral vanuit de schouder en de pols, raakt het potlood makkelijk twee keer dezelfde plek. De lijnen vallen dan samen en vormen samen een donkere lijn. Ook komt het voor dat juist dezelfde plek meerdere keren niet geraakt wordt. In dat geval ontstaat een witte lijn in het gekleurde vlak. Met kleine ronddraaiende bewegingen is dit niet mogelijk. Nu komt het er op aan de hand zéér regelmatig te verplaatsen. Dit is precies wat de schrijvende hand nodig heeft. In Schrift wordt deze techniek ontwikkeld en volgehouden. U zult zien dat het oude heen-en-weer-kleuren voorlopig zéér hardnekkig is. Het kind is het niet gewend om de vingers zelfstandig te activeren en niet vanuit de schouder en/of de pols te kleuren. Door vol te houden en er steeds weer op terug te komen is dit doel toch met alle kinderen te bereiken. Kopieerblad 1A: vogelvormen Kopieerblad 1B: vogelvormen in spiegelbeeld (om twee vogels met de achterkanten tegen elkaar te plakken, zo kan er ook een mobile van gemaakt worden) Kopieerblad 2: Arceermogelijkheden Kopieerblad 3: Arceercellen 3
Kopieerblad 1A vogelvormen (ook in spiegelbeeld beschikbaar)
Kopieerblad 1B (spiegelbeeld)
Kopieerblad 2 arceermogelijkheden
Kopieerblad 3 arceercellen