Nota Reserves, Voorzieningen en Fondsen

Nota Reserves, Voorzieningen en Fondsen

1. Inleiding Periodiek worden de reserves en voorzieningen aan een herijking onderworpen. Het doel van deze nota is om het algemeen bestuur uitgebreid te informeren over welke reserves, voorzieningen en fondsen er zijn, nagaan of er middelen zijn die kunnen vrijvallen en het doen van eventuele verbetervoorstellen. Door het vaststellen van de nota wordt bereikt dat het beleidskader voor reserves en voorzieningen opnieuw wordt vastgesteld. In deze notitie stellen we voor iedere reserve / voorziening / fonds het volgende vast: - de naam - het doel dat we met de middelen willen realiseren - het beleid dat we met de middelen tot stand willen brengen - wie er verantwoordelijk is voor planning & control ten aanzien van de betreffende middelen - welke regels er zijn ten aanzien van het voeding en onttrekking van de reserve / voorziening / fonds - wat de minimum en maximum omvang mag zijn - de huidige stand en het verwachte in de komende periode - de looptijd van de reserve / voorziening / fonds - of er jaarlijks rente aan wordt toegerekend. 1.1 Reserves Kenmerkend voor een reserve is dat er geld wordt gereserveerd voor een specifiek doel, maar dat de exacte omvang, dan wel de vraag of het zich daadwerkelijk voor gaat doen, momenteel nog onduidelijk is. Er is geen regelgeving die eist dat er reserves worden ingesteld, wel getuigt het van ordentelijk financieel beheer wanneer je spaart voor uitgaven die je in de toekomst verwacht en die een aanmerkelijke omvang hebben. Door bij de instelling van een reserve te beschrijven waar de betreffende middelen voor zijn bedoeld, krijgen ze een bestemming. Formeel wordt de reserve daarmee een bestemmingsreserve. De beleidsruimte van het algemeen bestuur is vooral gelegen in het instellen en opheffen van reserves, het wijzigen van de bestemming en wijzigen van het bestaande beleid ten aanzien van toevoegingen (inclusief rentebijschrijving) en onttrekkingen. Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves vinden plaats door middel van resultaatbestemming. Resultaatbestemmingen kunnen vooraf geraamd worden en vormen aldus onderdeel van de (programma-)begroting. Daarmee valt het direct onder de beslissingsbevoegdheid van het algemeen bestuur. 1.2 Voorzieningen Het verschil met reserves is dat wet- en regelgeving (BBV) duidelijk omschrijft wanneer een voorziening moet worden ingesteld, hier is geen beleidsruimte voor het maken van keuzes. Een voorziening moet worden getroffen op het moment dat er financiële risico s zijn waarvan de omvang duidelijk is en waarvan we weten dat het feit zich in de toekomst voor gaat doen. In dat geval moeten we het volledige bedrag dat met dit risico is gemoeid, ultimo het jaar dat dit risico zich heeft gemanifesteerd, aan een voorziening doteren. Achterliggende gedachte hierbij is dat de stadsregio zich hierdoor in de toekomst verzekerd weet van het feit dat ze aan al haar verplichtingen kan voldoen. Daarnaast geeft het een volledig inzicht in de financiële positie. 2

Aan voorzieningen zit een verplichting vast. Voorzieningen zijn daarom vreemd vermogen, in tegenstelling tot reserves die tot het eigen vermogen behoren. Alleen de voorzieningen die uit eigen middelen zijn, respectievelijk worden gevoed en gebaseerd zijn op een bestaand meerjarig bestedingsplan staan als voorziening op de balans. De beleidsruimte van het algemeen bestuur is vooral gelegen in het instellen en opheffen van voorzieningen en het wijzigen van het bestaande beleid. Toevoegingen en onttrekkingen aan voorzieningen worden geraamd in de begroting en op deze manier heeft het algemeen bestuur het dagelijks bestuur gemandateerd voor het (financieel) beheer van de voorzieningen. In de jaarrekening zal het dagelijks bestuur de verantwoording afleggen aan het algemeen bestuur inzake alle voorzieningen. 1.3 Fondsen Conform een vanaf 2008 geldende wijziging in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), artikel 49 b, is de rubricering en de verantwoording van (het van) de voorzieningen per ultimo 2008 aangepast. Dit betekent dat alle voorzieningen die van derden ontvangen gelden betreffen ten behoeve van een specifiek bestedingsdoel niet langer als reserve of voorziening, maar als overlopende passiva op de balans moeten worden verantwoord. Voor de transparantie noemt de stadsregio de onder de overlopende passiva opgenomen geoormerkte middelen van derden, fondsen. Het begrip fonds is geen door de wetgever opgelegde naam, we zijn vrij in de bepaling van de naam die we aan deze middelen willen geven. Omdat de fondsen onder overlopende passiva vallen en niet meer onder voorzieningen, worden ze apart in de nota opgenomen. De beleidsruimte van het algemeen bestuur is vooral gelegen in het instellen en opheffen van fondsen, het wijzigen van de bestemming en wijzigen van het bestaande beleid ten aanzien van toevoegingen en onttrekkingen. Toevoegingen en onttrekkingen aan fondsen worden geraamd in de begroting en op deze manier heeft het algemeen bestuur het dagelijks bestuur gemandateerd voor het (financieel) beheer van de fondsen. In de jaarrekening zal het dagelijks bestuur de verantwoording afleggen aan het algemeen bestuur inzake alle fondsen. 1.4 Lastig onderscheid Ondanks het eenduidige onderscheid tussen reserves, voorzieningen en fondsen blijkt de toepassing nogal complex te zijn. Er kunnen zich met betrekking tot het begrip voorzieningen interpretatie verschillen voordoen als het gaat om de invulling van (on)zekerheid over de omvang en het tijdstip van optreden in verband met verplichtingen en risico's. Hierdoor leidt de regelgeving niet in alle gevallen tot een goede interpretatie en een ondubbelzinnige toepassing Cruciaal voor het treffen van een voorziening is dat er per balansdatum een verplichting bestaat of een reëel risico op het ontstaan van een verplichting waarvan de precieze omvang en/of het tijdstip van optreden per de balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs kan worden geschat. Als het bedrag van de verplichting vaststaat, wordt een schuld in de balans opgenomen en geen voorziening. Verplichtingen die onvoldoende betrouwbaar geraamd kunnen worden, worden opgenomen als niet uit de balans blijkende verplichting (reserve). 3

Het onderscheid in reserves, voorzieningen en fondsen kan als volgt worden weergegeven: Doet het volgende zich voor: Is er geld van derden wat over is (op de balans staat) en wat bestemd is voor / uitgegeven moet worden aan een specifiek doel? Is er eigen geld wat over is (op de balans staat) en wat we moeten reserveren voor verplichtingen die de stadsregio Rotterdam is aangegaan en waarvan we zeker weten dat er uitgaven op gedaan moeten worden (in de komende jaren)? Is er eigen geld wat over is (op de balans staat) wat geen verplichte uitgave is / waarover nog keuzes (door het algemeen bestuur) gemaakt kunnen worden? Zo ja, dan: Fonds Voorziening Reserve In bijlage 1 zijn de reserves, voorzieningen en fondsen opgenomen zoals die in de jaarrekening 2009 (stand per 31 december 2009) staan en wat de verwachte standen zijn per 31 december 2010 en 2011. In dit overzicht worden tevens de in deze notitie voorgestelde veranderingen weergegeven. Het daadwerkelijk instellen of opheffen van een reserve / voorziening / fonds gebeurt bij het vaststellen van de begroting of de jaarrekening. Dat is daarmee het moment dat de voorstellen uit deze notitie door het algemeen bestuur formeel worden geëffectueerd. 4

2. Nieuwe beleidslijnen reserves en voorzieningen - Keep it simple. Elke reserve, voorziening en fonds is onderbouwd., bestemming, voeding, specificaties van toekomstige uitgaven, etc. zijn heel duidelijk vastgelegd. - In artikel 44 van het BBV is bepaald wanneer sprake is van een voorziening. Het BBV legt het onderscheid tussen reserves en voorzieningen bij de mogelijkheid dat de regioraad de bestemming van de reserve kan wijzigen. Zolang de bestemming veranderd kan worden, is er sprake van een reserve; zodra dit niet meer kan, is er sprake van een voorziening. - Zo weinig mogelijk reserves en voorzieningen (integrale beleidsafweging is niet gebaat bij een grote versnippering van gereserveerde middelen. Reserves en voorzieningen worden opgeheven nadat de bestemming is gerealiseerd dan wel een risico is komen te vervallen). De minimale hoogte van een reserve of voorziening is 100.000. Deze relatief kleinere bedragen kunnen of in de exploitatie worden opgevangen of samen worden genomen in een reserve waar meerdere relatief kleinere bedragen zijn opgenomen (zoals het geval gaat worden in de nieuwe bestemmingsreserve doorlopende activiteiten). - Er dient gestreefd te worden naar een situatie waarin de beleidsdoelen zoveel mogelijk onderdeel uitmaken van de exploitatie. Dit beleidsuitgangspunt vloeit voort uit de grondslag van het stelsel van baten en lasten, namelijk dat de baten en de lasten van besluitvorming zo goed mogelijk moeten worden toegerekend aan de jaren waarop ze betrekking hebben. Het in de exploitatie juist toedelen van bedragen aan de jaarschijven doet recht aan de P&C-cyclus. Het dwingt tot het vooraf ramen van de middeleninzet van de te realiseren (zo 'smart' mogelijk omschreven) beleidsdoelen die in de programma's zijn onderscheiden en het achteraf afleggen van verantwoording over de behaalde resultaten. - Op grond van het voorzichtigheidsvereiste moeten verwachte verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar in acht worden genomen als zij vóór het opmaken van de jaarrekening bekend zijn (circulaire nadere informatie BBV). Verliezen dienen direct te worden genomen, voor verwachte verliezen worden voorzieningen gevormd. - Rente wordt alleen toegevoegd aan reserves, voorzieningen en fondsen wanneer dit als voorwaarde wordt gesteld door degene die de betreffende middelen aan de stadregio ter beschikking stelt. - Waardering van reserves, voorzieningen en fondsen is op basis van nominale waarde. Hiermee vervalt ook de noodzaak om rente toe vanuit de gedachte dat er anders te weinig middelen zouden zijn om de verplichtingen te kunnen betalen. - Alle (structurele) baten moeten de (structurele) lasten dekken. Dus binnen verkeer en vervoer moeten de BDU-baten (jaarlijks) voldoende zijn om alle lasten van verkeer en vervoer te dekken. Ditzelfde geldt voor onder andere jeugdzorg. Het grootste risico van de stadsregio is dat er toch nog verplichtingen worden aangegaan die niet betaald kunnen worden. Mocht de nieuw opgerichte reserve weerstandsvermogen onvoldoende blijken te zijn, dan zal er een beroep worden gedaan op de overige reserves. 5

2.1 Samenvatting veranderingen Door de herijking van de reserves, voorzieningen en fondsen is er een grote slag gemaakt met name bij de reserves en voorzieningen. Wat opviel is dat er veel reserves waren voor doorlopende activiteiten en deze kunnen vervallen, daarvoor hoeft er maar 1 reserve te zijn (de bestemmingsreserve doorlopende activiteiten). Tevens lopen veel reserves in 2010 ten einde en deze zullen ook vervallen. Een specificatie van elke reserve, voorziening en fonds is vanaf pagina 6 in deze nota opgenomen. In grote lijn zijn er de volgende veranderingen (in bijlage 1 zijn deze cijfermatig en in kleur weergegeven): Opheffen - Bestemmingsreserve jeugdzorg wachtlijsten - Bestemmingsreserve pro-actieve milieuaanpak - Bestemmingsreserve beheer groen akkoord - Bestemmingsreserve investering groen akkoord - Bestemmingsreserve programmamanagement groen - Bestemmingsreserve waterbeleid - Bestemmingsreserve economie - Bestemmingsreserve ruimtelijk beleid - Bestemmingsreserve verstedelijkingsafspraken - Bestemmingsreserve sociaal beleid - Bestemmingsreserve ieder kind wint - Bestemmingsreserve BWS - Voorziening omslagfonds - BDU OV oud - OV RIS - Jeugdzorg algemeen (doeluitkering) - Jeugdzorg aanvalsplan wachtlijsten (rijksgeld) - FVSV nog te verplichten - FVSV verplicht - Fonds sociaal beleid verplicht Nieuw - Investeringsreserve - Bestemmingsreserve doorlopende activiteiten - Reserve weerstandsvermogen Nieuwe naam - Bestemmingsreserve milieu in Bestemmingsreserve klimaat - Voorziening fonds groen in Voorziening groen 6

3. Reserves Looptijd Rentetoerekening Algemene Reserve De algemene reserve is bestemd voor de dekking van bedrijfsrisico s Ter dekking van eventuele (bedrijfs)risico s hoofd Bedrijfsvoering Onttrekkingen worden gedaan indien risico s optreden die vanuit deze reserve gefinancierd moeten worden. Voeding gebeurt dan zo spoedig mogelijk om tot het gewenste bedrag van 1 miljoen te komen Getracht wordt om de reserve op een (door de deelnemende gemeenten) gestelde maximale hoogte van 1 miljoen te houden De stand per 1 januari 2010 is 1 miljoen en de verwachting is dat de ontwikkeling stabiel is: weinig mutaties op de 1 miljoen Continu Reserve handhaven volgens huidige beleidslijn Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve jeugdzorg Reserve speciaal gevormd voor de realisatie van doelen jeugdzorg, zoals het terugdringen van wachtlijsten In 2009 is de gehele reserve ingezet om de wachtlijsten in de jeugdzorg te reduceren. De jaarlijkse Rijksbijdragen moeten vanaf 2010 de jaarlijkse kosten (van o.a. Bureau Jeugdzorg en de zorginstellingen) dekken GGD De bestemmingsreserve Jeugdzorg is gevormd uit rentebaten die in het verleden zijn gegenereerd. In 2009 is deze bestemmingsreserves geheel aangewend voor het terugdringen van wachtlijsten in de jeugdzorg De stand per 1 januari 2010 is nihil, reserve kan worden opgeheven Bestemmingsreserve pro - actieve milieuaanpak Uitvoeren activiteiten pro actieve milieuaanpak Geoormerkte gelden voor pro-actieve milieuaanpak directeur ruimte en milieu Deze in 2006 gevormde reserve dient ter dekking van de t/m 2010 gemaakte en nog te maken kosten voor proactieve milieuaanpak Rentetoerekening Reserve opheffen De stand per 1 januari 2010 is 62.885, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven 7

Bestemmingsreserve beheer groen akkoord Deze reserve is bestemd voor de stadsregionale bijdrage aan het beheer van de groengebieden in het kader van het Groen Akkoord In het kader van het Groen Akkoord worden projecten gefinancierd directeur ruimte en milieu Jaarlijks wordt hier conform begroting een bedrag (van 340.335 in 2009) aan toegevoegd, vermeerderd met de ter zake ontvangen rente De stand per 1 januari 2010 is 1.959.762, restant reserve wordt per 31 december 2010 gestort in de voorziening fonds groen: reserve kan worden opgeheven Rentetoerekening Op basis van saldo reserve per 1 januari van het lopende jaar en het door de Rabobank gehanteerde dagtarief (Eonia) in rekening-courant Reserve opheffen per 31-12-2010 en saldo toevoegen aan de voorziening Fonds groen Bestemmingsreserve investering groen akkoord De reserve dient ter dekking van eventuele tekorten op lopende en toekomstige groenprojecten en als startkapitaal voor het krekenproject In het kader van het Groen Akkoord worden projecten gefinancierd directeur ruimte en milieu Jaarlijks wordt conform de begroting een bedrag (van 32.737 in 2009) aan toegevoegd, onttrekkingen geschieden door inzet op projecten De stand per 1 januari 2010 is 1.393.800, restant reserve wordt per 31 december 2010 gestort in de voorziening fonds groen: reserve kan worden opgeheven Rentetoerekening Reserve opheffen per 31-12-2010 en saldo toevoegen aan de voorziening Fonds groen Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve programmamanagement groen De reserve dient ter dekking van de kosten voor programmamanagement groen Geoormerkte gelden voor programmamanagement groen directeur ruimte en milieu De stand per 1 januari 2010 is 135.120, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven 8

Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve waterbeleid De reserve dient ter dekking voor kosten waterbeleid Geoormerkte gelden voor waterbeleid directeur ruimte en milieu De vorming wordt gedekt uit het reguliere jaarbudget van de activiteit Beleidsontwikkeling en Programmamanagement regionaal groen en is bestemd voor de voorgenomen intensievere inzet op het beleidsveld water De stand per 1 januari 2010 is 88.939, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven Looptijd Rentetoerekening Bestemmingsreserve verkeer en vervoer Realisatie verkeer en vervoer projecten De reserve is bestemd voor de financiering van toekomstige verkeer- en vervoersprojecten en het opvangen van risico s verkeer en vervoer directeur bereikbaarheid en mobiliteit Deze reserve is gevormd uit de bovenwettelijk ontvangen rente op de Brede uitkering Verkeer en Vervoer. Tekorten bij verkeer en vervoer moeten in eerste instantie worden gedekt uit de eigen (BDU) middelen. Indien dit niet meer (direct) mogelijk is, kan een beroep worden gedaan op deze reserve De stand per 1 januari 2010 is 14.755.343. Gezien de huidige financiële uitdaging van verkeer en vervoer, wordt verwacht dat in de komende jaren een beroep zal worden gedaan op deze reserve Afhankelijk van de projecten en de daarbij behorende geldstroom Reserve handhaven Bestemmingsreserve economie De reserve dient ter dekking voor kosten economie Geoormerkte gelden voor uitgaven economie directeur ruimte en milieu In verband met de onderbestedingen van de activiteiten bij het onderdeel economie wordt voorgesteld om een bedrag van 62.000 te bestemmen voor deze nieuwe reserve, met als doel deze gelden in 2010 aan te wenden De stand per 1 januari 2010 is 62.000, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven 9

Rentetoerekening Reserve opheffen Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve ruimtelijk beleid De reserve dient ter dekking voor kosten ruimtelijk beleid Geoormerkte gelden voor uitgaven ruimtelijk beleid directeur ruimte en milieu In verband met de onderbestedingen van de activiteiten bij het onderdeel ruimtelijk beleid wordt voorgesteld om een bedrag van 348.844 te bestemmen voor deze nieuwe reserve, met als doel deze gelden in 2010 aan te wenden De stand per 1 januari 2010 is 348.844, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven Bestemmingsreserve verstedelijkingsafspraken De reserve dient ter dekking voor kosten met betrekking tot verstedelijkingsafspraken Geoormerkte gelden voor uitgaven verstedelijkingsafspraken directeur ruimte en milieu In verband met de onderbestedingen van de activiteiten bij het onderdeel verstedelijkingsafspraken wordt voorgesteld om middelen toe te voegen aan een bestemmingsreserve, met als doel deze gelden in 2010 aan te wenden Rentetoerekening Reserve opheffen De stand per 1 januari 2010 is 33.940, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven Bestemmingsreserve milieu De reserve dient ter dekking voor kosten milieu Geoormerkte gelden voor uitgaven milieu directeur ruimte en milieu Deze in 2007 gevormde bestemmingsreserve dient ter dekking van kosten met betrekking tot klimaat(verbetering). De stand per 1 januari 2010 is 412.796 en de verwachting is dat de reserve na 2012 wordt opgeheven Looptijd Tot en met 2012 Rentetoerekening van de reserve wijzigen in Bestemmingsreserve klimaat. Reserve opheffen per 31-12-2012 10

Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve sociaal beleid Deze reserve dient ter financiering van subsidiebijdragen in het kader van sociaal beleid in de jaren 2009-2010 Geoormerkte gelden voor sociaal beleid directeur ruimte en milieu Geen voeding meer De stand per 1 januari 2010 is 1.000.000, volledige onttrekking in 2010 (waarvan 0,2 miljoen over zou kunnen blijven om bij te dragen aan de investeringsreserve): reserve kan worden opgeheven Rentetoerekening Reserve opheffen Bestemmingsreserve ieder kind wint De reserve dient ter dekking voor kosten ieder kind wint Geoormerkte gelden voor uitgaven ieder kind wint GGD In 2007 is ten laste van de bestemmingsreserve Jeugdzorg een voorziening gevormd, die dient ter dekking van gemaakte en nog te maken kosten voor het project Ieder Kind Wint. In 2010 zal het volledige bedrag worden onttrokken De stand per 1 januari 2010 is 278.412, volledige onttrekking in 2010: reserve kan worden opgeheven Bestemmingsreserve BWS De bestemmingsreserve BWS vormt het grootste onderdeel van het weerstandsvermogen en wordt aangehouden ter dekking van financiële knelpunten en risico s Vanuit de investeringsstrategie zal deze reserve worden ingezet om grote projecten te financieren hoofd bedrijfsvoering Deze bestemmingsreserve is gevormd uit de middelen die VROM heeft verstrekt aan de stadsregio uit hoofde van haar budgethouderschap van het Besluit Woninggebonden Subsidies. Ten tijde van de omzetting van de regeling van een jaarlijkse bijdrage naar een bijdrage-ineens regeling in 1995, beschikte de stadsregio over voldoende liquide middelen om de omzetting te financieren met eigen middelen. Hierdoor konden de jaarlijkse ontvangsten van VROM in de vorm van vrijval steeds worden toegevoegd aan deze bestemmingsreserve 11

Rentetoerekening Reserve opheffen De stand per 1 januari 2010 is 53.315.297 en de reserve wordt per 31-12-2010 opgeheven. Hiervan gaat ongeveer 38,6 miljoen naar de (nieuwe) investeringsreserve, 11,4 miljoen gaat naar de voorziening fonds groen (ter dekking van PMR en Schieveen) en 3,3 miljoen gaat naar de (nieuwe) reserve weerstandsvermogen Investeringsreserve Zoals beschreven in de nota Invoering investeringsreserve worden de gelden besteed aan jaarlijks te bepalen projecten voor de beleidsterreinen economische herstructurering, regionaal groen en revitalisering stedelijk gebied Projecten die voldoen aan de daarvoor opgestelde voorwaarden worden vanuit de investeringsreserve gefinancierd hoofd bedrijfsvoering Incidentele voeding door BWS reserve met 38,6 miljoen, FVSV 1,2 miljoen en overige reserves (bijdrage uit reserves die in 2010 opgeheven worden) met 0,2 miljoen. Jaarlijks zullen de inkomsten uit het omslagstelsel worden gestort in de investeringsreserve Looptijd Rentetoerekening Voor de bestuursperiode 2011 tot en met 2014 is 40 miljoen beschikbaar en jaarlijks worden de inkomsten uit het omslagstelsel toegevoegd. Voor elke bestuursperiode wordt een vast investeringsbedrag vastgesteld. Na 2015 wordt bekeken of de voorziening fonds groen voldoende dekking heeft voor de betaling voor PMR, Indien in de voorziening onvoldoende middelen zitten, kan de voorziening vanuit de inkomsten uit het omslagstel worden aangevuld Continu Toevoegen van deze nieuwe reserve Looptijd Rentetoerekening Bestemmingsreserve doorlopende activiteiten Voor activiteiten die gestart zijn in een jaar maar nog niet (volledig) in het jaar zijn uitgevoerd en doorlopen in het volgende jaar Posten die voldoen aan de criteria kunnen in de reserve worden opgenomen hoofd bedrijfsvoering Saldo neutraal over de jaren Afhankelijk van het aantal activiteiten Continu Toevoegen van deze nieuwe reserve 12

Reserve weerstandsvermogen Dekking met betrekking tot de paragraaf weerstandsvermogen Indien het weerstandsvermogen onvoldoende blijkt te zijn om tegenvallers op te vangen, dan kan een beroep worden gedaan op de reserve weerstandsvermogen hoofd bedrijfsvoering Incidentele voeding door BWS reserve met 3,3 miljoen. Tevens wordt de restant rente toegevoegd en wordt het jaarrekeningresultaat hierin verwerkt. In 2010 komt 0,2 miljoen t.g.v. de investeringsreserve Afhankelijk van risico s, rentebaten en resultaat Looptijd Continu Rentetoerekening De ontvangen rente welke niet wettelijk hoeft te worden toegerekend aan een bepaalde reserve/voorziening/fonds wordt aan deze reserve weerstandsvermogen toegevoegd. Toevoegen van deze nieuwe reserve 13

4. Voorzieningen Voorziening fonds groen De voorziening is bedoeld voor de dekking van de reeds aangegane verplichtingen inzake Project Mainport -ontwikkeling Rotterdam, Hoeksepark, Schieveen, Oranjebuitenpolder, Kreken Voorne Putten, Groenzone, Brielsezoom Noord en Strypse Wetering Geoormerkte gelden voor bovenstaande groen projecten Directeur ruimte en milieu Deze voorziening is tot en met 2010 gevoed door een jaarlijkse bijdrage uit het Omslagfonds. In 2010 wordt er vanuit de BWS reserve een bedrag van 11,4 miljoen toegevoegd om de kosten voor de toekomst inzake bovenstaande projecten te kunnen dekken. In 2015 zal opnieuw bezien worden of de voorziening toereikend is Projectenoverzicht bepaald de (afname van de) stand De stand per 1 januari 2010 is 8.269.441 en de verwachting is dat de voorziening conform plan zal toe- en afnemen Looptijd Tot en met 2020 Rentetoerekening Voorziening handhaven tot en met 2020 en naam wijzigen in Voorziening groen Rentetoerekening Voorziening opheffen Voorziening omslagfonds De voorziening is bedoeld voor de realisatie van de laaghangend fruit - projecten en de 1e prioriteitsprojecten uit het RGSP2 Geoormerkte gelden voor groen projecten Directeur ruimte en milieu Sinds 2006 worden de financiële middelen uit het Omslagfonds bij wijze van budgetfinanciering volgens een overeengekomen verdeling beschikbaar gesteld aan de beleidsvelden Groen en Verkeer & Vervoer. Op basis van de werkelijke kasruimte in september wordt jaarlijks de daadwerkelijke bijdrage aan voornoemde beleidsvelden bepaald De stand per 1 januari 2010 is 305.876 en de verwachting is dat de voorziening na 2010 wordt opgeheven 14

5. Fondsen Groene verbinding Realisatie project groene verbinding Geoormerkte gelden voor de groene verbinding Directeur ruimte en milieu Betreft de via de provincie Zuid-Holland verkregen middelen van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat voor de voorbereiding en uitvoering van het project Groene Verbinding De stand per 1 januari 2010 is 13.729.724 en de verwachting is dat het fonds in zijn geheel wordt besteed aan de groene verbinding Looptijd Tot en met 2014 Rentetoerekening Werkelijk ontvangen rente op de specifiek voor dit fonds afgezonderde liquide middelen Fonds handhaven Luchtkwaliteit Realisatie uitvoeringsmaatregelen luchtkwaliteit Geoormerkte gelden voor luchtkwaliteit Directeur ruimte en milieu Dit fonds is gevormd uit via de provincie Zuid-Holland verkregen middelen (de zgn. FES-gelden) van het Ministerie van VROM ter verbetering van de luchtkwaliteit in de regio. Deze worden ingezet voor uitvoeringsmaatregelen ter zake in de vorm van subsidies en opdrachten De stand per 1 januari 2010 is 2.162.272 en de verwachting is dat het fonds zal toenemen met 4,6 miljoen (3 e tranche komt nog). Looptijd Tot 2015 Rentetoerekening Op basis van het saldo van daadwerkelijke inkomsten en uitgaven en het door de Rabobank gehanteerde dagtarief (Eonia) in rekening-courant Fonds handhaven Looptijd Rentetoerekening BDU uitvoeringsprojecten nog te verplichten Uitvoering van de programma s die zijn opgenomen in het RIVV Geoormerkte gelden voor verkeer en vervoer Directeur bereikbaarheid en mobiliteit De BDU financiert de uitvoeringsprojecten verkeer en vervoer. In de planning en controlcyclus worden de mutaties verklaard De stand per 1 januari 2010 is 47.101.537 en de verwachting is dat het fonds de komende jaren sterk zal afnemen Tot projecten zijn afgerond Op basis van fondssaldo en het door de Europese Centrale Bank vastgestelde tarief van de herfinancieringsrente (de zgn. refirente) per 1 januari van het lopende jaar Fonds handhaven 15

BDU OV oud Realisatie uitvoeringsprojecten openbaar vervoer conform RIVV Geoormerkte gelden voor openbaar vervoer Directeur bereikbaarheid en mobiliteit De BDU financiert de uitvoeringsprojecten verkeer en vervoer. In de planning en controlcyclus worden de mutaties verklaard De stand per 1 januari 2010 is nihil en blijft nihil, gelden voor OV staan nu o.a. bij fonds OV algemeen Rentetoerekening Op basis van fondssaldo en het door de Europese Centrale Bank vastgestelde tarief van de herfinancieringsrente (de zgn. refirente) per 1 januari van het lopende jaar Fonds opheffen Looptijd Rentetoerekening OV chipkaart Realisatie uitvoeringsprojecten openbaar vervoer chipkaart Geoormerkte gelden voor openbaar vervoer chipkaart Directeur bereikbaarheid en mobiliteit Dit betreft van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat ontvangen middelen voor de introductie van de OV-chipkaart. Vanwege de voorfinanciering van de OV-chipkaart zullen deze middelen in de jaren 2012 tot en met 2015 aangewend worden ter dekking van de lagere BDUuitkering De stand per 1 januari 2010 is 6.404.396 en de verwachting is dat het fonds de komende jaren sterk zal afnemen Tot de projecten zijn afgerond Fonds handhaven OV reizigers informatie systeem (RIS) Realisatie reizigersinformatiesystemen openbaar vervoer Geoormerkte gelden voor openbaar vervoer RIS Schiedam Directeur bereikbaarheid en mobiliteit De stand per 1 januari 2010 is 252.500 en de verwachting is dat het fonds in 2010 wordt toegevoegd aan BDU OV Rentetoerekening Fonds opheffen en saldo toevoegen aan OV Algemeen 16

Looptijd Rentetoerekening OV algemeen Realisatie uitvoeringsprojecten openbaar vervoer algemeen Geoormerkte gelden voor openbaar vervoer algemeen Directeur bereikbaarheid en mobiliteit Dit fonds is gevormd uit de exploitatiesaldi van de activiteit Openbaar Vervoer en bestemd voor de financiering van Openbaar Vervoersprojecten of concessies De stand per 1 januari 2010 is 97.573.483 en de verwachting is dat het fonds de komende jaren nodig zal zijn Tot de projecten zijn afgerond Op basis van fondssaldo en het door de Europese Centrale Bank vastgestelde tarief van de herfinancieringsrente (de zgn. refirente) per 1 januari van het lopende jaar Fonds handhaven Bereikbaarheidsoffensief Rotterdam (BOR) nog te verplichten Realisatie uitvoeringsprojecten BOR Geoormerkte gelden voor BOR Directeur bereikbaarheid en mobiliteit Deze fondsen betreffen verplichtingen die in het verleden zijn aangegaan in het kader van de uitvoering van de programma s die zijn opgenomen in het RIVV De stand per 1 januari 2010 is 62.068.750 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2011 Looptijd Tot en met 2011 Rentetoerekening Werkelijk ontvangen rente op de specifiek voor dit fonds afgezonderde liquide middelen Fonds opheffen per 31 december 2011 Rentetoerekening Fonds opheffen Fonds jeugdzorg algemeen (doeluitkering) Financiering jeugdzorg Geoormerkte gelden voor jeugdzorg Hoofd bedrijfsvoering De voeding zal bestaan uit de meer ontvangen gelden vanuit het rijk (later in het boekjaar wordt het bedrag bekend voor dat jaar, maar is dan niet meegenomen in de begroting van dat jaar). In 2010 zal het volledige bedrag van 2009 worden onttrokken ter financiering jeugdzorg 2010 De stand per 1 januari 2010 is 1.160.097 en de verwachting is dat het fonds per 31-12-2010 nihil zal zijn. Elk bedrag wat meer ontvangen wordt, zal tevens als uitgave naar jeugdzorg gaan 17

Rentetoerekening Fonds opheffen Fonds jeugdzorg aanvalsplan wachtlijsten (rijksgeld) Financiering jeugdzorg aanvalsplan wachtlijsten Geoormerkte gelden voor jeugdzorg wachtlijsten Hoofd bedrijfsvoering Niet meer van toepassing De stand per 1 januari 2010 is nihil en het voorstel is om het fonds per 31-12-2010 op te heffen Looptijd Tot en met 2011 Rentetoerekening Fonds Verstedelijking en Stedelijke Vernieuwing (FVSV) nog te verplichten Realisatie uitvoeringsprojecten FVSV Geoormerkte gelden voor FVSV Directeur ruimte en milieu In het fonds FVSV worden de beschikkingen opgevoerd en afgewikkeld die in het kader van het Regionaal woningbouwscenario 2005-2010 zijn respectievelijk nog worden aangegaan. Vanuit het fonds wordt een positief resultaat verwacht van 1,2 miljoen, welk toegevoegd zal worden aan de investeringsreserve De stand per 1 januari 2010 is 10.821.724 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2011 Werkelijk ontvangen rente op de specifiek voor dit fonds afgezonderde liquide middelen Fonds opheffen per 31 december 2011 Looptijd Rentetoerekening BDU uitvoeringsprojecten verplicht Realisatie uitvoeringsprojecten verkeer en vervoer Geoormerkte gelden voor verkeer en vervoer Directeur bereikbaarheid en mobiliteit Deze fondsen betreffen verplichtingen die in het verleden zijn aangegaan in het kader van de uitvoering van de programma s die zijn opgenomen in het RIVV De stand per 1 januari 2010 is 156.973.962 en de verwachting is dat het fonds de komende jaren nodig zal zijn Tot de projecten zijn afgerond Fonds handhaven 18

Bereikbaarheidsoffensief Rotterdam (BOR) verplicht Realisatie uitvoeringsprojecten BOR Geoormerkte gelden voor BOR Directeur bereikbaarheid en mobiliteit Verplichtingen die in het verleden zijn aangegaan in het kader van de uitvoering van de programma s die zijn opgenomen in het RIVV De stand per 1 januari 2010 is 69.049.288 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2011 Looptijd Tot en met 2011 Rentetoerekening Fonds opheffen per 31 december 2011 Rentetoerekening Fonds opheffen Fonds sociaal beleid verplicht Realisatie sociaal beleid Geoormerkte gelden voor sociaal beleid Directeur ruimte en milieu In het fonds zijn nog niet betaalde middelen uit het programma Regionale Agenda Samenleving 2006-2008 opgenomen, die daartoe van de provincie Zuid-Holland zijn ontvangen en naar verwachting in 2010 worden besteed De stand per 1 januari 2010 is 35.161 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2010 FVSV verplicht Realisatie projecten FVSV Geoormerkte gelden voor FVSV Directeur ruimte en milieu In het fonds FVSV worden de beschikkingen opgevoerd en afgewikkeld die in het kader van het Regionaal woningbouwscenario 2005-2010 zijn resp. nog worden aangegaan De stand per 1 januari 2010 is 2.634.173 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2011 Looptijd Tot en met 2011 Rentetoerekening Fonds opheffen per 31 december 2011 19

BWS verplicht Fonds ter financiering van de laatste openstaande verplichtingen inzake BWS Geoormerkte gelden voor BWS Directeur ruimte en milieu Het fonds BWS bevat, naast verplichtingen in het kader van het Besluit Woninggebonden Subsidies, ook verplichtingen met betrekking tot het ISV en de aanvulling ten behoeve van de gemeente Rotterdam De stand per 1 januari 2010 is 314.202 en de verwachting is dat het fonds afloopt in 2014 Looptijd Tot en met 2014 Rentetoerekening Fonds opheffen per 31 december 2014 20

Bijlage 1 Staat van reserves, voorzieningen en fondsen saldo verwacht verwacht Omschrijving na winst- saldo saldo bestemming per 31-12- per 31-12- 2009 2010 2011 - Algemene reserve 1.000.000 1.000.000 1.000.000 - Bestemmingsreserve Jeugdzorg wachtlijsten 0 0 0 - Bestemmingsreserve Proactieve Milieuaanpak 62.885 0 0 - Bestemmingsreserve Beheer Groen Akkoord 1.959.762 0 0 - Bestemmingsreserve Investering Groen Akkoord 1.393.800 0 0 - Bestemmingsreserve Programmamanagement Groen 135.120 0 0 - Bestemmingsreserve Waterbeleid 88.939 0 0 - Bestemmingsreserve Verkeer & Vervoer 14.755.343 14.755.343 14.755.343 - Bestemmingsreserve Economie 62.000 0 0 - Bestemmingsreserve Ruimtelijk beleid 348.844 0 0 - Bestemmingsreserve Verstedelijkingsafspraken 33.940 0 0 - Bestemmingsreserve Milieu 412.796 412.796 412.796 - Bestemmingsreserve Sociaal Beleid 1.000.000 0 0 - Bestemmingsreserve Ieder Kind Wint 278.412 0 0 - Bestemmingsreserve BWS 53.315.297 0 0 - Investeringsreserve 0 40.000.000 34.000.000 - Reserve doorlopende activiteiten 0 300.000 300.000 - Reserve weerstandsvermogen 0 3.300.000 3.300.000 Subtotaal reserves 74.847.138 59.768.139 53.768.139 - Fonds Groen 8.269.441 20.300.000 18.500.000 - Omslagfonds 305.876 0 0 Subtotaal voorzieningen 8.575.317 20.300.000 18.500.000 - Groene Verbinding 13.729.724 13.828.425 14.103.228 - Luchtkwaliteit 2.162.272 2.262.272 2.921.193 - BDU uitvoeringsprojecten nog te verplichten 47.101.537 20.759.041 9.558.965 - BDU OV oud 0 0 0 - OV Chipkaart 6.404.396 6.404.396 6.404.396 - OV Reizigers Info Systeem Schiedam 252.500 252.500 152.500 - BDU OV 97.573.483 94.273.483 90.802.239 - Bereikbaarheidsoffensief Rotterdam nog te verplichten 62.068.750 62.068.750 25.218.266 - Jeugdzorg algemeen (doeluitkering) 1.160.097 0 0 - Jeugdzorg aanvalsplan wachtlijsten (rijksgeld) 0 0 0 - FVSV nog te verplichten 10.821.724 5.707.986 0 - BDU uitvoeringsprojecten verplicht 156.973.962 130.000.000 97.500.000 - Bereikbaarheidsoffensief Rotterdam verplicht 69.049.288 32.425.749 32.395.749 - Sociaal Beleid verplicht 35.161 0 0 - FVSV verplicht 2.634.173 2.634.173 0 - BWS verplicht 314.202 200.592 90.089 Subtotaal fondsen 470.281.268 370.817.367 279.146.625 Totaal reserves, voorzieningen en fondsen 553.703.723 450.885.506 351.414.764 Groen = toevoegen Rood = opheffen 21