24 uur per dag Havenmeester

DE KRANT VOOR ALLE OMWONENDEN VAN DE ROTTERDAMSE HAVEN NR. 24 JAAR 6 NOVEMBER 2014 Schilderij Win LEGOboot 24 uur per dag Havenmeester Havenmeester René de Vries waakt over een veilige haven VERSCHIJNT VIERMAAL PER JAAR. SAMEN MET BEWONERS, BEDRIJVEN EN GEMEENTEN BRENGT HET HAVENBEDRIJF ROTTERDAM EEN MOOIE, VEILIGE EN BEREIKBARE HAVEN DICHTBIJ FOTO: ERIK BUIS Kerst vieren op zee Als je (zee)man van huis is met kerstmis P.4 Innovatiewerf Jonge bedrijven en jong talent op RDM Campus P.9 WIN alle 1500 stukjes van dit LEGO containerschip P.11

2 De haven 24/7 DE HAVENSPOT VAN zeiler Rutger van Schaardenburg De combinatie van topsport en parttime werken bij het Havenbedrijf Rotterdam is voor Nederlands Olympisch Laserzeiler Rutger van Schaardenburg (27) ideaal. Sinds ik parttime ben gaan werken, heb ik met zeilen de beste resultaten ooit behaald. Rutger traint veel, vaak loopt hij hard in het Kralingse bos. Bij het Havenbedrijf waakt hij over het beheer en onderhoud van onder andere kademuren. Tijdens zijn studie Civiele Techniek aan de Hogeschool Rotterdam kwam Rutger in aanraking met de haven. Hij deed onderzoek naar het krachtenspel van golven. Dat onderzoek voerde hij uit in het meest westelijke puntje van de haven: de Kop van de Beer. Dat is ook de plek waar de grootste schepen ter wereld de haven binnenvaren. Rutger zou best wel een keer willen zeilen bij de Kop van de Beer. Het zou toch kicken zijn om naast schepen van vierhonderd meter lang te varen. Hoe groter de schepen, hoe indrukwekkender het zeilen met mijn kleine bootje. Met veel plezier is Rutger het nieuwe zeilseizoen van 2015 aan het plannen. Alles staat daarbij in teken van zijn kwalificatie voor de Olympische Spelen. Geen kalkoen deze kerst voor Rutger, want dan vaart hij met zijn Laser in de kustwateren van Rio de Janeiro. Op weg naar Olympisch goud. WWW.RUTGERVANSCHAARDENBURG.NL Het zou toch kicken zijn om hier te zeilen FOTO: MARC BLOMMAERT FOSSIELEN ZOEKEN op Maasvlakte 2 Gevonden: melkslagtand van babymammoet WIN EEN EXPEDITIE De Havenkrant verloot 2 x 4 kaartjes voor een fossielenexpeditie. Stuur het juiste antwoord op de vraag: Hoe heten de schepen waarmee het zand van Maasvlakte 2 is opgespoten? naar havenkrant@portofrotterdam.com o.v.v. fossielenexpeditie.» Maasvlaktestrand schatkamer voor fossielen uit ijstijd» Met Oervondstchecker op je smartphone op fossielenjacht Walter Langendoen (49) uit Oostvoorne is een ervaren fossielenjager. Versteende hyenakeutels, botten en kiezen van allerlei dieren en zelfs stukjes mensenschedel vond hij op het Maasvlaktestrand, waar hij dagelijks met zijn honden te vinden is. Ondanks zijn enorme verzameling en kennis kon hij een tandje van zo n vijf centimeter, dat hij afgelopen mei vond, niet precies thuisbrengen. Dick Mol, Nederlands bekendste mammoetspecialist, herkende de tand als een melkslagtandje van een mammoetbaby. Een uniek oervondst, want het is pas de tweede uit Nederlandse bodem. SCHATTEN Opgespoten met zand uit de bodem van de Noordzee (tijdens de ijstijd een droge en kale grasvlakte en leefgebied van mammoeten, grottenleeuwen en hyena s) kwamen bij de aanleg van Maasvlakte 2 overblijfselen van oeroud leven aan de oppervlakte. Wie goed zoekt vindt op het Maasvlaktestrand fossielen van makkelijk dertigduizend jaar oud. Zoeken kan op eigen houtje, maar ook met een fossielenexpeditie. Walter Langendoen helpt bij het vinden en herkennen van deze schatten van het mammoetstrand. OERVONDST VINDEN? Ga met Walter Langendoen mee. In groepen tot 40 personen, leuk voor kinderen vanaf ca. acht jaar. Duur: 2 uur; start: 11.15 uur; kosten: 7,00 per persoon. Begin- en eindpunt: FutureLand, het informatiecentrum over de aanleg en inrichting van Maasvlakte 2, Europaweg 902. Data, meer informatie en reserveren: WWW.FUTURELAND.NL De web-app oervondstchecker. nl geeft direct op het strand een eerste ouderdomsindicatie van je oervondst. Simpel: door een foto van de fossiel te uploaden met je smartphone. Paleontologen en archeologen determineren vervolgens vondst zodat je weet wát je gevonden hebt. De verzameling van alle vondsten op oervondstchecker.nl vormt bovendien een bron van informatie voor de wetenschap. WWW.OERVONDSTCHECKER.NL FOTO: WALTER LANGENDOEN DRIE VRAGEN aan Allard Castelein over werkgelegenheid In elke Havenkrant vertelt Allard Castelein, algemeen directeur van het Havenbedrijf, wat er speelt. De twee nieuwe containerterminals op Maasvlakte 2 zijn aan het proefdraaien. Voor hoeveel extra banen zorgen de nieuwe bedrijven? Op dit moment werken er zo n vierhonderd mensen op de nieuwe terminals op Maasvlakte 2. Daarnaast werken er mensen bij toeleveranciers. Het aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen als de terminals steeds meer containerschepen gaan behandelen. De nieuwe terminals zijn meer geautomatiseerd dan de bestaande, dus dat maakt de aard van het werk wel anders: meer werk achter het beeldscherm, minder achter het stuur. Gaat die nieuwe werkgelegenheid ten koste van banen bij andere containerterminals? Ik verwacht dat de nieuwe terminals een groot deel van 2015, misschien zelfs nog een deel van 2016, nodig zullen hebben om op stoom te komen. Als ze eenmaal goed draaien, zal het waarschijnlijk tijdelijk minder druk zijn bij de terminals op Maasvlakte 1. Dat betekent dat naast de honderden banen die er nu al bijgekomen zijn op de nieuwe terminals, er straks banen verloren kunnen gaan op Maasvlakte 1 en mogelijk mensen ontslagen worden. Of bedrijven mensen ontslaan en hoeveel hangt van verschillende zaken af, onder andere hoeveel lading de Rotterdamse terminals uit andere havens weten te halen en hoe de economie zich ontwikkelt. De eerste negen maanden van dit jaar nam de containeroverslag in Rotterdam met 4% toe, de laatste maanden zelfs met 6%. Dat is een goed teken. MEER ACHTER HET BEELDSCHERM, MINDER ACHTER HET STUUR Voelt het Havenbedrijf zich verantwoordelijk om ontslagen tegen te gaan? Het Havenbedrijf wil de containeroverslag laten groeien. Meer containers betekent meer economische activiteit en dat is goed voor de werkgelegenheid, zowel in de haven als daarbuiten. Daarom is Maasvlakte 2 aangelegd. Het voorkomen van ontslagen is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Het Havenbedrijf ondersteunt deze partijen bij het zoeken naar mogelijkheden om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen. Daarvoor zijn we met Deltalinqs, vakbonden, bedrijven en de gemeente een sociale dialoog gestart. We hebben daarbij overigens ook oog voor andere sectoren in de haven. FOTO: ERNST BODE

De haven 24/7 3 FOTO: ELISABETH LTD GESPOTgroen slepen De eerste hybride sleepboot, de RT Discovery ging op 27 oktober in de Rotterdamse haven aan het werk voor haar Maltese eigenaar Elisabeth Ltd. Deze Rotortugs hebben een speciale aandrijving die hen wendbaarder, sneller en krachtiger maakt dan gewone sleepboten. Goed nieuws voor het milieu: deze nieuwe generatie sleepboten verbruikt ook nog eens een kwart minder brandstof dan de oude generatie. TWITTER.COM/GROENERVAREN, WWW.ROTORTUG.COM Bijzondere havenfoto delen? facebook/havenrotterdam of twitter@havenrotterdam, e-mailen naar: HAVENKRANT@PORTOFROTTERDAM.COM LED it shine Vorig jaar sierden de eerste duurzame LED-straatlantaarns de historische Veerhaven in Rotterdam, nu is het de beurt aan de Oude Haven. De spiegel in de kap van de klassiek ogende lantaarn weerkaatst het licht en dat geeft een mooi effect. Deze LED-lantaarns gaan zeker dertig jaar mee en zijn volledig recyclebaar. Ook in de haven is steeds meer LED-verlichting. Dit bespaart energie, onderhoudskosten en CO 2-uitstoot. bestaat het Delta- PORT Donatiefonds. Dit havenfonds is een initiatief van het bedrijfsleven, Deltalinqs 44jaar en het Havenbedrijf Rotterdam. In 2013 gaven 110 havenbedrijven geld aan het fonds voor activiteiten in de regio. Zoals de dorpstuin in Rozenburg of het VL.Loggerfestival in Vlaardingen. In 2014 deed het fonds 125 schenkingen. Jaarlijks is er ruim 3 ton te schenken. Zo n 170 duizend euro komt vanuit het bedrijfsleven en 160 duizend euro van het Havenbedrijf Rotterdam. WWW.DELTAPORTDONATIEFONDS.NL EEN BEREIKBARE HAVEN VOOR OMWONENDEN EN VRACHTVERKEER Werk in uitvoering Files, opstoppingen en knelpunten, dagelijks loopt het weg- en waterverkeer rond Rotterdam vast. Ondertussen wordt er hard gewerkt om de bereikbaarheid van regio en haven te verbeteren. Vijf projecten en de effecten op een rij. In totaal krijgt de A15 er 85 kilometer aan rijstroken bij 1DE VERBREDING VAN DE A15 Om de files terug te dringen, verbreedt Rijkswaterstaat de A15 tussen de Maasvlakte en het Vaanplein. Deze snelweg is een belangrijke verbinding tussen het Rotterdamse haven- en industriegebied en het Europese achterland en speelt een grote rol in het Europese goederenvervoer. Rijkswaterstaat maakt de A15 breder, zodat er meer verkeer gemakkelijker en veiliger door kan rijden. Er worden extra rijstroken aangelegd in totaal 85 kilometer en verkeersmanagementsystemen, zoals matrixborden. Een ingrijpende klus, maar toch is er weinig verkeersoverlast tijdens de werkzaamheden. Dit komt doordat er zoveel mogelijk s nachts en in het weekend wordt gewerkt. Uiterlijk eind 2015 is de verbreding van de A15 klaar. DE NIEUWE BOTLEKBRUG: DE 2 HOOGSTE HEFBRUG VAN EUROPA Er is al een heel stuk te zien van de nieuwe Botlekbrug over de Oude Maas, in september werden de eerste brugdelen geplaatst. De oude brug is aan vernieuwing toe, omdat hij te smal en te laag is. Bovendien moet hij vaak open voor de scheepvaart, waardoor het weg- en treinverkeer vertraging oploopt. De huidige brug stamt uit 1955 en is met één rijstrook per richting voor wegverkeer en één spoor voor treinverkeer te klein voor het hedendaagse verkeer. Hoogste tijd voor een nieuwe Botlekbrug, die breder wordt zodat het scheepvaartverkeer van twee kanten tegelijk onder de brug door kan varen en hoger, zodat hij minder vaak open hoeft om schepen door De nieuwe Botlekbrug in aanbouw. De brug met heftorens van 63 meter hoog, is de hoogste hefbrug van Europa. te laten. De nieuwe Botlekbrug is straks met zes betonnen heftorens van 64 meter hoog zelfs de hoogste hefbrug van Europa. Volgens de planning is de brug begin 2015 voor het autoverkeer af. Voor het treinverkeer nog niet, ProRail begint in januari met de bouw van het spoor op de nieuwe brug. In 2016 is de brug gereed en begint de sloop van de oude brug. 3COLORADOVIADUCT: KRUISPUNT VOOR CONTAINERS Het Coloradoviaduct op de Maasvlakte is de spil in de ongehinderde aan- en afvoer van containers. Het aantal behandelde containers groeit de komende jaren dankzij de nieuwe terminals op Maasvlakte 2. Bouwvakkers nemen een pauze tijdens aanleg Coloradoviaduct. Het viaduct zorgt ervoor dat treinen en vrachtwagens niet op elkaar hoeven te wachten bij gelijkvloerse kruisingen. De aanleg van het viaduct in de Europaweg ter hoogte van de Coloradoweg startte in juli 2012. Het viaduct is direct voor de poorten van de containerterminals van APMT en ECT gebouwd. Verkeer van en naar deze terminals moest tijdens de bouw ongehinderd doorgang vinden. Tegelijkertijd voorzagen hoogspanningskabels bovenlangs Nederland van elektriciteit. Daardoor was niet alleen het ontwerp, maar ook de realisatie een ingewikkelde logistieke puzzel. Het Coloradoviaduct is sinds oktober volledig in gebruik. 4A4 MIDDEN DELFLAND: NA RUIM 50 JAAR REALITEIT De A13 tussen Den Haag en Rotterdam is berucht om zijn files in de ochtenden avondspits. Om de A13 te ontlasten, moeten er alternatieve routes komen. Het doortrekken van de A4 (die nu nog bij Delft stopt) naar Schiedam is een van die alternatieven. Dit plan kent een lange geschiedenis. Al in 1952 verscheen een studie naar het doortrekken van de A4. In de jaren zeventig kocht de regering de grond aan, maar in 1976 stopte de aanleg na felle protesten en Kamervragen. Vrees voor aantasting Wanneer is het klaar? 2014 Coloradoviaduct gereed 2015 A15 verbreed A4 doorgetrokken van Delft naar Schiedam Botlekbrug klaar voor autoverkeer 2016 Botlekbrug klaar voor treinverkeer 2022 Blankenburgtunnel in gebruik van de natuur en geluidoverlast deden het plan in de koelkast belanden. In 1993 dreef het plan weer boven, maar vond de regering het financieel niet haalbaar. Uiteindelijk werken overheid, omwonenden en maatschappelijke instanties sinds 2000 samen aan een nieuw plan, dat in 2010 goedkeuring kreeg. Volgend jaar kan het verkeer gebruik maken van de nieuwe snelweg, die zeker de filedruk op de A13 zal verminderen. 5BLANKENBURGTUNNEL IN 2022 Rijkswaterstaat werkt aan een nieuwe verbinding tussen de A15 en de A20 ten westen van Rotterdam: de Blankenburgverbinding. Met de komst van deze tunnel wordt de Beneluxtunnel een minder groot knelpunt en heeft de weggebruiker een alternatieve route om het water over te steken. Het plan voor aanleg van de Blankenburgtunnel kent veel voor- en tegenstanders. Daarom zijn bewoners, bedrijven, belangengroepen en gemeenten nauw betrokken bij de planvorming en zijn vijf varianten uitgewerkt. Minister Schultz van Verkeer sprak eind 2011 al haar voorkeur uit voor de Blankenburgtunnel. In 2017 start de aanleg van de tunnel; naar verwachting kan hij in 2022 in gebruik worden genomen. FOTO S: HOLLANDSE HOOGTE

4 Verhalen uit de haven Kerstmis op zee Op de christmas cruise van de Holland Amerika Lijn heersen Amerikaanse kerstsferen. Daar kan first officer Jeroen de Winter over meepraten. Toch staat de kerstboom nergens mooier dan thuis. Kerst aan boord is sfeervol maar ook leeg. Je weet: dit feest hoor je thuis te vieren. Feestdagen zijn niet de beste dagen voor zeemannen met een jong gezin, maar gelukkig staat er veel tegenover. Als ik alles optel, ben ik er meer voor de kinderen dan iemand met een negen tot vijf baan. Jeroen de Winter (37) komt uit Ridderkerk. Veertien jaar geleden monsterde hij aan bij de Holland Amerika Lijn (HAL). Van vierde stuurman, is hij, inmiddels first officer en geeft leiding aan een team van tien man op de Zaandam. Drie maanden op, drie maanden af. In de zomer vaart hij op Alaska en in de winter rondt hij de Kaap in Zuid-Amerika. Jeroen ontmoette zijn vrouw Gekelien (36) op zee. Zij werkte op hetzelfde schip, als bloemist. Het tweetal werd verliefd en ging samenwonen in Charlois, in Rotterdam. Omdat hun diensten te vaak verschilden vond Gekelien werk aan wal. De twee wilden kinderen. Vijf jaar geleden verhuisden ze naar Klijndijk in Drenthe, waar Gekelien vandaan komt. Haar familie woont op nog geen tien minuten rijden. Ze leven in een ruim huis met hun twee zoontjes Hidde (4) en Daniël (1) midden op het platteland. Dat is het voordeel van varen. Je kunt wonen waar je wilt. Sommige van mijn Nederlandse collega s wonen in Amerika en in Engeland, zegt Jeroen. EERSTE STAPJE Gekelien heeft haar baan opgezegd en zorgt voor de kinderen. Jeroen: Daar hebben we bewust voor gekozen. Als ik er niet ben, komt alles twee keer zo hard aan. We hebben daarom wel wat ingebouwd. Als er iets met de auto is bijvoorbeeld, kan Gekelien de ANWB bellen. Gekelien vult aan: Ik ben die drie maanden meer aan huis gebonden, maar ik weet ook dat Jeroen er daarna weer helemaal voor ons is. En ik heb me voorgenomen dat het ook leuk moet zijn als Jeroen op zee is. Jeroen: Je kan geen goede zeeman zijn als je geen goede vrouw achter je hebt staan. Dankzij e-mail en Skype staat Gekelien niet overal alleen voor. En dat Jeroen verjaardagen mist, is niet zo erg. Wat harder aankomt, is het gemis van het eerste stapje of het eerste tandje. Kinderen veranderen snel in drie maanden, zeker als ze heel jong zijn. Moeilijk is het als een dierbare komt te overlijden. Jeroen: Toen het met mijn oma slecht ging, ben ik over komen vliegen. Daar doet de HAL niet moeilijk over. Maar je werkt in een team. Als jij er niet bent, moet iemand anders je werk doen. KANAALKOORTS Met kerst is het feest aan boord: er klinken kerstliedjes, de kerstboom staat en de Kerstman komt op bezoek. Je gaat in je nette pak aan tafel. Erg sfeervol maar ook leeg. Je viert kerst met collega s en je weet: dit feest hoor je thuis te vieren. Toch vindt Jeroen de kerstdagen niet de slechtste dagen aan boord. De mensen aan boord zijn blij, het schip ziet er prachtig uit. Ik heb het vooral echt moeilijk in de eerste week nadat ik mijn gezin heb verlaten. Daarna ben ik weer op mijn gemak. Ik houd van dit werk op zee. Een week voordat ik weer naar huis ga, krijg ik kanaalkoorts. Dan verlang ik steeds meer naar huis. Het mooiste van weggaan is thuiskomen. Het mooiste van weggaan is thuiskomen FOTO: DUCO DE VRIES

De haven 24/7 5 DE HAVEN MET EEN STRIK EROM Wie in december origineel wil uitpakken, geeft Rotterdamse havencadeaus. Boeken, foto s of een uitje. De haven in de zak of onder de boom. Wil je echt indruk maken? Geef dan een kunstwerk actie! cadeau. En de Havenkrant maakt het je makkelijk: dat Geef een romantisch diner weg. Op de Oude Engelse Lightvessel no. 11 hoeft je niets te kosten, want je kunt dit kunstwerk (deze oude lichtbaken was tot 1988 in bedrijf) voeren Gravy en Brontë winnen! Deze Fine Art Print is gemaakt door de sinds dit jaar het bevel over keuken en restaurant. Hun gastropub in de Rotterdamse kunstenaar Tymon Ferenc de Laat, historische Wijnhaven. Je stapt aan boord en waant je in een Engelse beter bekend als Melikepainting. Het kunstwerk pub. Op het menu: chicken pie en roasted pork. Pub-eten, maar dan kost 195 euro. Laat ons weten aan wie je dit schil- beter. Cheers! WWW.VESSEL11.NL derij cadeau wilt doen en waarom. De drie meest originele inzendingen worden beloond. Stuur je Eten én varen tegelijkertijd? Neem dan de Tapasboot. Spaanse hapjes, sangria en flamencomuziek gecombineerd reactie naar Havenkrant@portofrotterdam.com met een spectaculair Rotterdamse uitzicht. De kapitein van de Tapasboot een oude salonboot neemt je al dinerend o.v.v. Melikepainting. Je kunt hem natuurlijk ook tweeëneenhalf uur lang mee door de havens en langs de skyline van Rotterdam. Muy bien. WWW.TAPASBOOT.NL zelf bestellen op WWW.MELIKEPAINTING.NL. Pieter Schelte: offshore krachtpatser Het grootste schip ter wereld én het enige schip dat in één keer een heel booreiland kan optillen wordt in de Rotterdamse haven afgemonteerd. Dat gebeurt begin volgend jaar in de Alexiahaven op Maasvlakte 2, in een speciaal daarvoor gebaggerde put. Alexiahaven Maasvlakte 2 16 hefbalken van 65 meter lang 1 (die worden geïnstalleerd in de Alexiahaven) kunnen samen met hydraulische grijpers 2 de bovenbouw van een olie- of gasplatform tot 48.000 ton in één keer optillen en meenemen. Onderdelen demonteren of takelen is er niet meer bij: dat scheelt tijd en kans op ongelukken voor mens en milieu. Haventaal Die kerel reed met een dolly de kutzak in de prak. Pardon? Allien veurwarrek is schoein warrek! Ah ja, natuurlijk. Jargon uit de haven, daar gaat dit boekje over. De gekste uitdrukkingen, de vreemdste woorden: het is de taal die de havenarbeiders uit Rotterdam én Antwerpen onderling spraken. Het boekje blikt terug op vervlogen tijden. Haventaal leert je welke woorden in de haven zijn geboren. Het boekje is geschreven door ex-havenarbeider en Rotterdammer Kobus de Tallyman en is voor 12 euro online te koop bij elke boekhandel. Meer boeken over scheepvaart zijn te vinden bij de Scheepvaartboekhandel. WWW.SCHEEPVAARTBOEKHANDEL.NL WWW.PORTOFROTTERDAM.COM/HAVENKRANT 382 m 59 m Op het dek passen met gemak 3 voetbalvelden. Het dekhuis kan 571 medewerkers herbergen 122 m 124 m Handgemaakt door oma Een warme sjaal of trui, die mogen natuurlijk niet ontbreken onder de boom of in de zak. En dan het liefst een zelfgebreide. Patronen van echte schipperstruien: ZEEUWSEVISSERSTRUIEN.BLOGSPOT.NL Dinner is served 1 De Pieter Schelte vaart op eigen kracht tot 14 knopen per uur (26 km/u); kan door 40 centimeter dik ijs (dus ook in de poolgebieden). Naamgever: Pieter Schelte Heerema, pionier in de off shore en vader van eigenaar Edward Heerema van Allseas. Vanwege de gevoeligheid rond de rol van de naamgever in de oorlog zijn in 2008 Kamervragen gesteld. Als je zelf kunt breien: ga meteen aan de slag. Kun je niet breien? Leer het online! WWW.ALLESOVERBREIEN.NL Maar je kunt natuurlijk ook je eigen oma aan het werk zetten. Heb je geen (breiende) oma? Geen nood. Huur een oma in: bij Granny s finest grossieren ze in Rotterdamse oma s en prachtig en hip handgemaakt breiwerk. WWW.GRANNYSFINEST.COM. 2 Schepen op schaal TAKELEN VAN EEN PLATFORMONDERSTEL Het onderstel van een olie- of gasplatform noem je een jacket. De Pieter Schelte kan op het achterdek jackets tot 25.000 ton en 70m hoog tillen. 3 Prijzig maar prachtig. Handgemaakte houten scheepsmodellen, van allerlei schepen: allerlei schepen: van containerschepen tot zeiljachten. Wat dacht je van de miniversie van de Willem Ruys of het SS Rotterdam? Goed voor jaren kijkplezier. Je kunt ook op verzoek een model laten bouwen bij WWW.BOOTMODEL.NL Meer scheepsmodellen vind je ook bij Egge Maritiem aan de Schiedamsedijk. Maar ook scheepsklokken en -lampen, globes of prenten van Rotterdam nautische cadeaus voor echte havenrotten. WWW.EGGEMARITIEM.NL Echte mannen Haal de haven van vroeger binnen met een historische zwart-wit foto uit de haven van Rotterdam. Mensen, staal, touwen en schepen vind je in de beeldbank van het Fotomuseum. Zoals de haven arbeiders uit 1951, vastgelegd door de beroemde fotograaf Cas Oorthuis of het vertrek van de Holland Amerikalijn van fotograaf Aart Klein. Je kunt deze en veel andere historische havenfoto s bij het Nederlands fotomuseum bestellen. Wisselende prijzen. WWW.NEDERLANDSFOTOMUSEUM.NL Win 3 ONTMANTELING VAN EEN BOOREILAND De Pieter Schelte positioneert zich nauwkeurig om het olie- of gasplatform. Hydraulische grijpers omsluiten de poten van de bovenbouw. Door bewegingscompensatie blijft het schip t.o.v. het platform stabiel, en kan bij golven tot wel 3,5 meter blijven werken. Als het platform losgemaakt is van de onderbouw worden de grijpers in een snelle beweging 2 meter omhooggedrukt. Nu kan het platform veilig mee om te ontmantelen. INFOGRAPHIC: JAN PETER HEMMINGA ILLUSTRATIES: JELLE HOOGENDAM

6 Dingen doen in de haven 1 2 5 4 9 8 6 7 TIMING IS ALLES als een schip de Rotterdamse haven binnenvaart Dertigduizend zees haven, soms hond organisatie die loo agenten tot loodsen hij moet doen, op h wakend over de vei het Havenbedrijf R 1 2 3 4 SCHEEPSAGENT Zonder lading geen scheepvaart. Wie goederen wil verschepen, stapt naar een scheepsagent, ook wel cargadoor genoemd. Deze agent gaat op zoek naar een geschikte rederij (scheepseigenaar) en een plekje aan de terminal. De scheepsagent voert administratieve klussen uit, zoals douaneformaliteiten en brengt rederij, eigenaar van de lading en terminal samen. Sluiten deze partijen een contract, dan kan de kapitein van het schip de reis gaan plannen. KAPITEIN De kapitein plant de reis van zijn schip, hij kiest de optimale vaarsnelheid en bepaalt de hoeveelheid brandstof nodig om tijdig bij de terminal te zijn. 24 uur voordat de loods aan boord komt, waarschuwt de kapitein de scheepsagent. Die zorgt dat het Loodswezen, de divisie Havenmeester, de Douane en Zeehavenpolitie op de hoogte zijn van de komst van het schip en geven al dan niet formele toestemming om de haven te bezoeken. HAVEN COÖRDINATIE CENTRUM Mag een schip de haven binnen, dan krijgt het eerst administratieve clearance van het Haven Coördinatie Centrum. De HCC kun je vergelijken met de verkeerstoren op een vliegveld. Vanuit het World Port Center houden ze toezicht op alle in- en uitgaande schepen en de bijbehorende planning. Ook geeft het HCC geschatte aankomsttijd, in jargon: estimated time of arrival (ETA), door aan alle nautische dienstverleners, zoals de loodsen, slepers en roeiers. VERKEERSCEN 30 mijl buiten de met de verkeersce worden alle schee elektronische data een bestemming, is beschikbaar voo ook voor politie, b incident. Is alles in binnenvaren. De o blijft contact houd 5 6 7 LOODS Voor Hoek van Holland, wordt de loods aan boord gebracht met een loodstender of helikopter. Een smalle vaargeul, beperkte diepte: de loods helpt de kapitein om veilig de haven binnen te varen. Soms neemt hij (of zij) het roer volledig over. Loodsen kennen het havengebied als hun broekzak. Is het schip veilig aangemeerd, dan gaat de loods van boord. Alle loodsen zijn aangesloten bij het Loodswezen, een organisatie die al ruim vierhonderd jaar bestaat. SLEPERS Containerschepen en tankers raken bij lage snelheden nagenoeg onbestuurbaar. Zodra ze de haven naderen, wachten meestal twee (één voor, één achter) en soms zelfs vier sleepboten deze kolossen op. In afstemming met de loods leiden de slepers het schip de haven in. De Rotterdamse haven beschikt over ruim dertig sleepboten en vier sleepdiensten: Kotug, Smit, Fairplay en Svitzer. Rederijen maken zelf contractueel afspraken met de sleepdiensten. PATROUILLEVAARTUIGEN De geel-blauwe RPA S (Rotterdam Port Authority) zijn de ogen en oren van de divisie Havenmeester. De patrouillevaartuigen begeleiden schepen door de haven en staan paraat bij incidenten. Elke RPA heeft bluskanonnen aan boord en kan de brandweer assisteren. Ook voeren RPA s inspecties uit, of bijvoorbeeld het bunkeren (tanken van brandstof) zonder morsen verloopt. Is dat niet het geval, dan geven ze de schipper een boete.

Dingen doen in de haven 7 10 3 chepen per jaar ontvangt de Rotterdamse erd op een dag. Dat kan alleen met een pt als een Zwitsers uurwerk. Van scheeps-, van slepers tot roeiers: iedereen doet wat et juiste moment. Spin in het web en ligheid: de divisie Havenmeester van otterdam. TRALE HOEK VAN HOLLAND kust legt de kapitein radiocontact ntrale in Hoek van Holland. Hier psgegevens gekoppeld aan een base en krijgt het stipje op de kaart lengte, diepgang. Deze informatie r loodsen, roeiers en slepers, als randweer en GGD, in geval van een orde, dan mag het schip de haven perator van de Verkeerscentrale en met de kapitein en de loods. Havenmeester René de Vries is 24/7 waakzaam Met 30.000 zeeschepen per jaar, goed voor 80.000 scheepsmanoeuvres, rust er een zware verantwoordelijkheid op de divisie Havenmeester. Dit onderdeel van het Havenbedrijf Rotterdam is de spin in het web voor een vlotte, schone en bovenal veilige afwikkeling van de scheepvaart in een gebied dat loopt van 60 kilometer uit de kust tot 40 kilometer landinwaarts. Aan het hoofd van de deze 450 man sterke divisie en eindverantwoordelijk voor de veiligheid in de haven: havenmeester René de Vries. Iedere ochtend om 6 uur krijgt hij een actueel overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen op en rond het water. Is er een incident in de haven, dan gaat de havenmeester onmiddellijk om de tafel zitten met alle partners binnen de Veiligheidsregio Rotterdam (politie, brandweer, DCMR Milieudienst Rijnmond en de burgemeester van Rotterdam) om de incidentenbestrijding effectief te coördineren. Gelukkig is dat zelden nodig. Voor het laatste ernstige incident moeten we terug naar 2007 toen tijdens een zware storm het containerschip CMA-CGM-Claudel lossloeg en een steiger van Maasvlakte Olie Terminal raakte. Dat neemt niet weg dat de divisie Havenmeester altijd op scherp staat: We zijn tevreden over de veiligheid, maar blijven continu waakzaam. Tien procent van de Nederlandse bevolking woont rondom de Rotterdamse haven. Willen we ook in de toekomst bestaansrecht hebben, dan moeten we een veilige haven zijn en blijven. 8 ROEIERS Roeien doen ze al lang niet meer, maar de taak van de roeiers is sinds de oprichting van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht (KRVE) in 1885 niet veranderd: zeeschepen vastleggen aan wal. Een verantwoordelijke klus. De roeiers manoeuvreren hun motorbootjes tussen schip en kade terwijl ze enorme trossen slepen en vastzetten gevaarlijk werk, je kunt tussen wal en schip raken. 9 TERMINAL Aan de kade van een terminal, moet de scheepslading zo snel mogelijk gelost, want tijd is geld. Elke terminal heeft een ander specialisme. Er zijn terminals voor containerschepen, voor droge bulk of voor vloeibaar aardgas (LNG). Hier wordt lading wordt overgeheveld voor verder vervoer met vrachtwagens, goederentreinen en binnenvaartschepen (of pijpleidingen, in het geval van gas en olie). Eindbestemming: de fabriek of de consument. 10 NAUTISCHE SERVICES Terwijl het schip aan de kade ligt, wordt het klaargemaakt voor zijn volgende reis. Een bunkerschip komt langszij liggen om de tank vol te gooien. Speciale vrachtwagens komen het scheepsafval ophalen. Gespecialiseerde besteldiensten leveren per busje of kleine scheepjes (tenders) proviand en scheepsonderdelen. De waterboot levert, jawel, drinkwater. Het schip is klaar om wederom het ruime sop te kiezen. Op weg naar de volgende haven. FOTOGRAFIE: ERIK BUIS, GINOPRESS, THEO VAN PELT, GERRIT DE HEUS, FREEK VAN ARKEL, ARIE KIEVIT, SAM RENTMEESTER, DAVID ROZING INFOGRAPHIC: JAN PETER HEMMINGA

8 Werk in de haven HAVEN IN BEELD Too good to waste De plastic soup, vooral de kleinere stukken plastic die wereldwijd in zee belanden, of erger, in de maag van vogels en vissen, blijft een zorgelijk probleem. De film Too good to waste legt uit waarom het Havenbedrijf Rotterdam het als zijn plicht ziet bij te dragen aan een schone zee. Te beginnen bij een schone haven, waar afval lozen verboden is en waar afvalrecycling de laatste jaren toeneemt. Hoeveel kilo afval heeft het Havenbedrijf ingenomen vorig jaar? In de film van het Havenbedrijf vind je het antwoord. HTTP://YOUTU.BE/WCO90LO1-GE Stuur dat antwoord op naar havenkrant@portofrotterdam.com o.v.v. Too good to waste en maak kans op een DVD van deze film. FILMSTILL UIT TOO GOOD TO WASTE Oplossing prijsvraag Havenkrant 23 De vraag was: waar staat de afkorting NASM voor? De oplossing is: Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij. Onder de goede inzenders zijn drie boeken Schepen van weleer verloot. De haven als oefenterrein Het Korps Mariniers gaat de Rotterdamse haven vaker als oefenterrein gebruiken. De Van Ghentkazerne, het opleidingscentrum van het Korps Mariniers bij de Esch in Kralingen, huisvest jaarlijks honderden jonge mariniers in opleiding. De band tussen Rotterdam en de marine bestaat al sinds de zeventiende eeuw. In mei 1940 verdedigden mariniers de stad en stopten de oprukkende Duitsers op de Maasbruggen. Toen Defensie vanwege bezuinigingen begin dit jaar de kazerne (waar zo n zevenhonderd mensen werken) wilde sluiten, leidde dat tot protesten uit de stad. Een handtekeningen actie en een lobby van burgemeester Aboutaleb zorgde ervoor dat de kazernedeuren open blijven, voor het korps mariniers en voor andere veiligheidsonderdelen van leger en politie. Luitenant-kolonel der mariniers Wil Briggen: We gaan met het korps meer en zichtbaarder oefenen in de haven. Daarnaast gaan we in de stad ook op zoek naar nieuwe mariniers. KRUIPEND DOOR DE MODDER De haven biedt het korps veel mogelijkheden om te oefenen. De meeste oefeningen vinden s nachts plaats. In het pikkedonker, gaan de mariniers soms kruipend door de modder recht op hun doel af. Iemand die bevrijd moet worden bijvoorbeeld. Een doorbraak forceren, explosieven opsporen en onschadelijk maken, uitrukken met supersnelle speedboten: allemaal oefensituaties die de mariniers in opleiding voorbereiden op echte situaties. De mariniers trainen niet alleen bij nacht en ontij, maar ook op klaarlichte dag. Tijdens de Wereldhavendagen in september pakte de Koninklijke Marine met verschillende een heden groots uit. Briggen vindt de zichtbaarheid van zijn korps mariniers in de haven belangrijk. Niet alleen voor de show. Ik wil dat de mensen weten dat we er zijn en zien wat we doen voor hun veiligheid. MARINIER: PITTIG BEROEP De Koninklijke Marine (onderdeel van Defensie) zorgt wereldwijd voor veiligheid op en vanuit zee. Het Korps Mariniers is een speciaal onderdeel van de marine, een goed getrainde eenheid die opereert op de grens van water en land, onder extreme omstandigheden, waar ook ter wereld. Een pittig beroep, dat zware eisen stelt aan lichaam en geest. WWW.WERKENBIJDEFENSIE.NL FOTO: MINISTERIE VAN DEFENSIE CARRIÈRE MAKEN IN DE HAVEN? Ruim 1200 bedrijven zijn actief in de haven, in petrochemie, containeroverslag, scheepvaart, logistiek en dienstverlening. Momenteel telt de haven zo n 150.000 arbeidsplaatsen. Veel havenwerkers gaan de komende jaren met pensioen. Zo ontstaan jaarlijks ruim 2000 vacatures. Er zijn in de periode 2015-2030 zo n 6.000 extra werknemers nodig, vooral met een technische of logistieke opleiding. Werken in de haven betekent allang geen vieze handen meer, maar een baan met toekomstperspectief en doorgroeimogelijkheden. KIJK VOOR HAVENBANEN OP: WWW.MOTORVANJECARRIERE.NL WWW.TALENT-GEZOCHT.NL WWW.WATERTALENT.NL WWW.MARITIEMEVACATUREBANK.NL WWW.PORTOFROTTERDAM.COM/ VACATURES WWW.ROTTERDAMPORTINFO.COM HANDEN UIT DE MOUWEN om glooiingen te onderhouden Jan Slagboom (54) is steenzetter in de haven. Hij rolt met zware basaltblokken en zet ze in de glooiingen, de veel voorkomende taluds in de haven. Zwaar onderhoudswerk. Voor dit werk moet je een bikkel zijn. Van overgrootvader op achterkleinzoon Als klein kind ging ik al met mijn vader en mijn opa mee. Zij waren steenzetters. Zelfs mijn overgrootvader was al steenzetter. Ze zaten net als ik op de glooiingen. Ik vond het toen al geweldig om de hele dag buiten te zijn. Voor mij was het dan ook snel duidelijk: dit wil ik gaan doen. En nu, 38 jaar later, ga ik nog steeds met plezier naar mijn werk. Mensen denken maar dat als je schoon blijft, je een mooi leven hebt. Maar dat is niet zo. Buiten werken is heerlijk, ik kom op de mooiste plekken in Nederland. In de haven van Rotterdam is het werken een grote uitdaging. De glooiingen zijn hier nooit hetzelfde. De dijken zijn soms zo steil, dat het een uitdaging is de stenen te zetten. Gelukkig heb ik een stootijzer, een ijzeren stok, daar sla ik de basaltblokken mee vast en voorkom ik onnodig tillen. Mijn werk is net puzzelen, je moet eerst nadenken, anders blijf je sjouwen en rollen met die kilo s stenen. Het werk is zwaar, zeker op de glooiingen in de haven van Rotterdam. Omdat we hier nog alles met de hand doen, de kranen kunnen niet overal bij. Voor dit werk moet je een bikkel zijn. Ook als het stormt of vriest ligt die glooiing klaar voor onderhoud. STERKE STEEN ZETTERS GEZOCHT In de haven van Rotterdam ligt 174,5 kilometer aan glooiingen of taluds. Die glooiingen bestaan uit basaltstenen. De blokken basalt wegen 25 kilo en soms meer. De steenzetters rollen de stenen naar hun plek en zetten ze met de hand. Voor het onder houd van de glooiingen in de haven zijn (sterke) steenzetters hard nodig. Het Havenbedrijf van Rotterdam financiert daarom 50% van de praktijkopleiding voor dit soort steenzetters in Nederland zodat de steenzetterij en onderhoudswerk in de haven kan blijven bestaan. Dit doen zij voor twee gecontracteerde aannemers; Rotterdams steenzetbedrijf (RSB) en Van den Herik. STEENZETTER WORDEN? De steenzetter komt in dienst van het leerbedrijf (of als ZZP-er) en gaat daar direct fulltime meewerken onder begeleiding van een andere steenzetter, de leermeester. Voor meer informatie kan er contact opgenomen worden met het leerbedrijf Van den Herik via sliedrecht@herik.nl of bel met 0184-412881. FOTO: THEO VAN PELT