Notitiebetalingsregelingen zwaarwegendeomstandigheden
Inleiding Deze notitie is met name voor bezwaarmedewerkers geschreven om verdere invulling c.q. verduidelijking van het beleid ten aanzien van art. 34f Wrb te geven. Het gaat om zwaarwegende omstandigheden en vaststelling van de (af)betalingscapaciteit van rechtzoekende nadat hercontrole van het inkomen heeft plaatsgevonden. 1 Zwaarwegendeomstandigheden(zwo) Binnen de Wet op de rechtsbijstand kun je rekening houden met zwaarwegende omstandigheden bij inning van door de Raad uitbetaalde rechtsbijstandsubsidie. Inning van uitbetaalde rechtsbijstandsubsidie bij rechtzoekende kan het gevolg zijn van hercontrole van het inkomen. Van zwaarwegende omstandigheden kan worden gesproken wanneer een vordering of geldsom (in zijn geheel) oninbaar is. Denk aan faillissement van de rechtzoekende of conservatoir derdenbeslag op zijn vermogen. Je beoordeelt als eerste of sprake is van zwaarwegende omstandigheden. In schrijnende gevallen kun je de vordering geheel of gedeeltelijk kwijtschelden. Is geen sprake van zwaarwegende omstandigheden dan ga je over tot invordering, waarbij je rekening houdt met de (af)betalingscapaciteit van rechtzoekende. 1.1 Zwo:W snpoffailissement Wat is de invloed van Wsnp/faillissement (hierna: Wsnp) van de (partner van) rechtzoekende, bij de beoordeling van hercontrole van het inkomen? 1.1.1 RechtzoekendezittentijdevandetoevoegaanvraaginW snp Bij de toevoegaanvraag is verzuimd te vermelden dat de rechtzoekende in de Wsnp zit. Als dit bekend was zou artikel 4 Bebr zijn toegepast. In artikel 4 Bebr is geregeld dat in dit geval de laagste eigen bijdrage met type L wordt opgelegd. Op basis van het nog niet vastgestelde inkomen is de laagste eigen bijdrage opgelegd. Er is daarom geen beroep gedaan op artikel 4 Bebr. Bij hercontrole is het vastgestelde inkomen hoger: rechtzoekende krijgt bericht dat hij moet bijbetalen. Werkwijze: Als de inkomenssituatie bij aanvraag toevoeging bekend was geweest, had je de eigen bijdrage op L gezet en had hercontrole nooit plaatsgevonden. Bebr voor gaat op de financiële beoordeling. We zetten de hercontrole stop, met een ASI-besluit (reden Wsnp). Aan afdeling Inning en Restitutie geef je de opdracht om de vordering af te boeken. 1.1.2 Eigenbijdrageo.g.v.nognietvastgesteldinkomenpeiljaar In het peiljaar zat rechtzoekende in de Wsnp. Ten tijde van de aanvraag was de Wsnp al afgesloten. De toets of artikel 4 Bebr van toepassing is, vindt plaats op het moment van aanvraag. Artikel 4 Bebr wordt toegepast als het gaat om de verlening van Notitie betalingsregeling en zwaarwegende omstandigheden, versie 2.00 2
rechtsbijstand in de periode waarin de rechtzoekende in staat van faillissement verkeert of in de periode waarin de schuldsaneringsregeling, bedoeld in titel III van de Faillissementswet, van toepassing is. De Wsnp is op het moment van aanvraag niet van toepassing. Artikel 4 Bebr is niet in beeld bij de beoordeling. Dit is te vergelijken met de situatie waarin een samenwonende/gehuwde tegenwerpt bij de financiële beoordeling dat hij in het peiljaar nog niet samenwoonde/was getrouwd. Dus Wsnp niet van toepassing. Bij hercontrole is het vastgestelde inkomen hoger: rechtzoekende krijgt het bericht dat hij moet bijbetalen: Werkwijze: Artikel 4 Bebr is niet van toepassing, je zet de inning door. 1.1.3TentijdevandehercontrolezitrechtzoekendeindeW snp Als de rechtzoekende ten tijde van het hercontrolebesluit in de Wsnp zit en de extra kosten (hogere eigen bijdrage of advocaatkosten) niet kan betalen is noch artikel 34a Wrb, noch artikel 4 Bebr van toepassing. Werkwijze: Je zet de inning door, je dient de vordering in bij de curator of de bewindvoerder. De rechtzoekende kan wel een beroep doen op het beleid zwaarwegende omstandigheden. Je gaat akkoord met het voorstel van de curator danwel de bewindvoerder. 1.1.4PartnervanrechtzoekendetentijdevandetoevoegaanvraaginW snp Bij de toevoegaanvraag is het inkomen van de partner op nul gezet, omdat de partner in de Wsnp zit. De beoordeling heeft sec plaatsgevonden op het inkomen van de rechtzoekende en de gehuwdennorm is daarop toegepast. Bij hercontrole is het vastgestelde inkomen hoger: rechtzoekende krijgt bericht dat hij moet bijbetalen. Als de registratie correct is verlopen, staat het inkomen van de partner nog steeds op 0 met status H. Er zijn dus geen consequenties voor de beoordeling. 1.1.5 InhetpeiljaarzatpartnervanrechtzoekendeindeW snp Hiervoor geldt hetzelfde als voor de rechtzoekende, beschreven onder 1.1.2. 1.1.6TentijdevandehercontrolezitpartnerrechtzoekendeindeW snp Hiervoor geldt hetzelfde als voor de rechtzoekende, beschreven onder 1.1.3. 1.2 Zwo:detentie Wat is de invloed van detentie van de (partner van) rechtzoekende, bij de beoordeling van hercontrole van het inkomen? Je toetst eerst of rechtzoekende over vermogen beschikt. Werkwijze: De inning wordt doorgezet als rechtzoekende over voldoende vermogen beschikt om de vordering te kunnen voldoen. Notitie betalingsregeling en zwaarwegende omstandigheden, versie 2.00 3
1.2.1 Vooruitzichtdetentierechtzoekendelangerdan2jaar Als de rechtzoekende gedetineerd is op het moment van hercontrole en het vooruitzicht is dat deze situatie langer dan twee jaar zal voortduren, dan is sprake van een situatie waarin de vordering niet binnen afzienbare tijd beschikbaar is. Werkwijze: Je scheldt de vordering kwijt, tenzij het vermogen van rechtzoekende hoger is dan 50% van de heffingsgrondslag. 1.2.2 Vooruitzichtdetentierechtzoekendekorterdan2jaar Als de rechtzoekende gedetineerd is op het moment van hercontrole en het vooruitzicht is dat deze situatie binnen twee jaar wordt beëindigd, dan is sprake van een situatie waarin de vordering tijdelijk niet beschikbaar is. Werkwijze: Je schort de invordering op tot na de detentie. De invordertermijn van 50 maanden gaat in op het moment dat de vordering invorderbaar is. Op het moment dat rechtzoekende uit detentie komt, wordt beoordeeld hoeveel termijnen er dan nog resteren. Aan de hand van de draagkracht van rechtzoekende bepaal je het maandelijkse termijnbedrag over de resterende maanden. Het eventuele restbedrag scheldt je kwijt. Voorbeeld: Bedrag invorderbaar op 1 juli 2012. Rechtzoekende komt in september 2013 vrij. De invordertermijn is dan nog 35 maanden (50-15). 1.2.3 Partnervanrechtzoekendeindetentie Detentie van de partner heeft geen invloed op de beslissing hercontrole. Je zet de inning door. 1.3 Zwo:laagsteeigenbijdrage Bij de aanvraag om toevoeging is op basis van de berekende draagkracht (status A/O) de laagste eigen bijdrage opgelegd. Een verzoek om peiljaarverlegging is dan niet mogelijk, omdat niet aan de voorwaarden wordt voldaan. Na hercontrole blijkt dat het verzamelinkomen in het peiljaar boven de draagkrachtgrens ligt. Op grond van de Wrb is het niet mogelijk dat rechtzoekende na hercontrole alsnog een verzoek om peiljaarverlegging indient. Rechtzoekende kan niet worden verweten dat hij eerder niet om peiljaarverlegging heeft verzocht. Werkwijze: Je hanteert de omgekeerde vangnetregeling. Je beoordeelt of rechtzoekende in het jaar van aanvraag recht zou hebben gehad op peiljaarverlegging (aan de hand van de definitieve aanslag BD of jaaropgave) als hij deze had kunnen indienen. Als deze gegevens gunstiger uitpakken voor rechtzoekende, dan het resultaat van de hercontrole, dan ga je daarvan uit. 1.4 Zwo:onherroepelijkebeslissing/proceskostenvergoeding Heeft rechtzoekende in de procedure waarvoor is toegevoegd een proceskostenvergoeding ontvangen, dan zie je af van invordering. De vergoeding voor de kosten van rechtsbijstand is immers vastgesteld op grond van de op dat moment bekende gegevens en kan niet meer worden herzien/herroepen. Notitie betalingsregeling en zwaarwegende omstandigheden, versie 2.00 4
1.5 Zwo:vrijspraakofontslagvanalerechtsvervolging Is rechtzoekende vrijgesproken in de strafzaak, ontslagen van alle rechtsvervolging, of is de strafzaak geseponeerd, dan zie je af van invordering. Rechtzoekende is ten onrechte strafrechtelijk vervolgd, de kosten van rechtsbijstand worden dan vergoed op grond van artikel 591a lid 2 Sv. Rechtzoekende is geen verdere kosten verschuldigd. 2 Betalingsregeling Je houdt rekening met de betalingsmogelijkheden van de debiteur. Als deze de vordering niet in één keer kan betalen en een betalingsregeling wenst, dan kan hij daarover in eerste instantie afspraken maken met de telefonische helpdesk van de afdeling Inkomenscontrole. De helpdesk spreekt af in hoeveel termijnen de debiteur wenst te betalen en legt dit aantal betaaltermijnen vast in een telefoonnotitie. Deze wordt vervolgens via de email doorgezonden naar de afdeling Inning en Restitutie (debiteurenbeheer@rvr.org). Daarnaast bestaat de mogelijkheid om rechtstreeks bij de afdeling inning en restitutie een betalingsregeling af te spreken. De betalingsregeling moet aan de volgende vereisten voldoen: - bij bedragen onder de 100 is geen betalingsregeling mogelijk; - het minimum termijn bedrag is 65 (ongeveer de helft van de laagste eigen bijdrage); - het maximumaantal termijnen bedraagt 50; - bij een betalingsregeling hoort automatische incasso. NB. Er wordt altijd afgeschreven in gelijke termijnen. In de praktijk zal het daarom niet vaak voorkomen dat een mooi rond bedrag betaald moet worden. Een debiteur die bijvoorbeeld 656,00 moet betalen en dit in 7 maanden wil betalen heeft dan een maandtermijn van 93,714285. Dit termijnbedrag wordt afgerond en in de laatste termijnbetaling wordt de afronding verrekend. In dit voorbeeld zal de maandtermijn 6 x 93,71 bedragen en 1 x 93,74. Als de debiteur deze 756,00 terugbetaalt in 11 maandelijkse termijnen, is de maandtermijn 68,727272. Afgerond betaalt hij dan 10 x 68,72 en 1 x 68,80. Je bevestigt deze betalingsregeling met de brief bevestiging betaalafspraak. Als bijlage stuur je de portvrije antwoordenveloppe mee. 2.1Uitzonderingminimum termijnbedrag Uitgangspunt is een minimum termijnbedrag van 65, dit is ongeveer de helft van de laagste eigen bijdrage. Kan rechtzoekende aantonen dat zijn afbetalingscapaciteit lager ligt dan tref je een betalingsregeling op maat. Rechtzoekende moet hiervoor gegevens verstrekken van zijn inkomen en uitgaven. Op basis hiervan bepaal je de maandelijkse afbetalingscapaciteit over 50 maanden. Notitie betalingsregeling en zwaarwegende omstandigheden, versie 2.00 5
2.2Invordering:nietbinnenafzienbaretijdofrestschuld Bij de inning van uitbetaalde rechtsbijstandsubsidie kan zich de situatie voordoen van een langdurig incassotraject. Je beoordeelt dan of er eventueel sprake is van zwaarwegende omstandigheden (zie hoofdstuk 1). Is daarvan geen sprake dan ga je over tot invordering, je houdt daarbij rekening met de (af)betalingscapaciteit van de rechtzoekende (art. 34f lid 3 Wrb). Vordering nietbinnenafzienbaretijdbeschikbaar : Er is sprake van het in artikel 34f Wet op de rechtsbijstand genoemde criterium: Als er sprake is van een langdurig incassotraject, waarbij er een dusdanig (lage) periodieke aflossing van de vordering wordt betaald, dat het volledige aan de Raad verschuldigde bedrag pas na een lange periode zal zijn terugbetaald. Een afbetalingstermijn van vijftig termijnen is hierbij het uitgangspunt. Is na afloop van deze termijn het verschuldigde bedrag nog niet volledig voldaan, dan neem je contact op met het hoofd van de afdeling Inning & Restitutie over de verdere afhandeling. Beoordeeld moet worden of een nieuwe betalingsregeling wordt getroffen of dat het resterende deel van de schuld wordt kwijtgescholden. Voorwaarde voor kwijtschelding is dat de schuldenaar zich gedurende de betalingstermijn aan zijn betaalverplichtingen heeft gehouden en zich niet schuldig heeft gemaakt aan wanbetaling. 2.3Restschuld Een afbetalingsregeling kent maximaal 50 termijnen. NB. Er gaat nog iets mis bij de incassering van de laatste termijn: als de laatste termijn lager is dan het afgesproken termijnbedrag, wordt dit niet automatisch geïncasseerd. Constateer je dit, neem dan contact op met het hoofd van de afdeling Inning & Restitutie. 2.4 Extraoftussentijdseaflossing Als de debiteur extra wil aflossen naast de reguliere termijnbetaling, dan kan dat. Deze tussentijdse aflossing wordt in mindering gebracht op het totaal bedrag. Het termijnbedragverandertniet, alleen het aantal termijnen vermindert. Notitie betalingsregeling en zwaarwegende omstandigheden, versie 2.00 6